ŠĻą”±į>ž’ O/'2'ž’’’ą&į&ā&ć&ä&å&ę&ē&č&é&ź&ė&ģ&ķ&ī&ļ&š&ń&ņ&ó&ō&õ&ö&÷&ų&ł&ś&ū&ü&ż&ž&’&''''''''' ' ' ' ' ''''''''''''''''''' '!'"'#'$'%'&'''(')'*'+','-'.'’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’ģ„Į€ šæDłGbjbj¶>¶> v,HŌTŌTŽ8éZM’’’’’’·ˆˆC•rµ–ü˜˜˜$’’’’%˜%˜%˜Pu˜Tɳ%˜ÜQ"ŻŅóŅ(ÓÓÓ8ÕRŠÕ$®Õ#M%M%M%M%M%M%M$žY¢ \<IMM˜żÖÕ"8ÕżÖżÖIM±—±—ÓÓū–Qµ#µ#µ#żÖÖŚ±—8Ó˜Ó#Mµ#żÖ#Mµ#µ#jY “é—3FÓ’’’’ ‰ÅAŒŃ%˜Ó±ō] 'ĄM¬Q0ÜQĶ(fÜ\Ē¦Ü\d3F3F€Ü\˜³F\ĀÕ>Ö,µ#,Ö$PÖ­ĀÕĀÕĀÕIMIMmHĀÕĀÕĀÕÜQżÖżÖżÖżÖ’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’’Ü\ĀÕĀÕĀÕĀÕĀÕĀÕĀÕĀÕĀՈ ”: PĖRMBAJTJA Ēėshtje Civile Nr.i vendimit Data PALĖT Faqe 125 (00-2015-2017) 03.03.2015 Muhamet Granova; Murat Granova kundėr Nazim Haxhija 12 126 (00-2015-788) 04.03.2015 Anesti Mita nė mungesė kundėr Liri Dhamo nė mungesė, Agron Dhamo nė mungesė, Mimoza Dhamo nė mungesė, Aleksandėr Dhamo nė mungesė, Ilir Dhamo nė mungesė, Zyra e Regjistrimit tė Pasurisė sė Paluajtshme Vlorė nė mungesė 19 127 (00-2015-786) 04.03.2015 Fėllėzė Shehaj nė mungesė kundėr Zyra e Gjendjes Civile, Komuna Fratar-Mallakastėr nė mungesė 25 128 (00-2015-827) 04.03.2015 Bashkia Tiranė kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė (Komiteti Shtetėror i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės), Zyra Rajonale e Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave tė Qarkut Tiranė, Sedat Braja, Irena Laha 31 129 (00-2015-825) 04.03.2015 Pėllumb Rrapo kundėr Kėshilli i Rregullimit tė Territorit Bashkia Tiranė, Subjekti “Sara-El” 39 130 (00-2015-822) 04.03.2015 Xhelal Cullhaj kundėr Agjencia e Kthimit Kompensimit tė Pronave Tiranė 44 131 (00-2015-817) 04.03.2015 Ndue Loshi kundėr Agjencia e Kthimit Kompensimit tė Pronave Tiranė 52 132 (00-2015-727) 05.03.2015 Hamdi Avdiu nė mungesė kundėr Shoqėria “Ēez Shpėrndarje” Sha (“Operatori i Shpėrndarjes sė Energjisė Elektrike” Sha), “Korporata Elektroenergjitike Shqiptare” Sha nė mungesė 60 133 (00-2015-718) 05.03.2015 Doriana Beqiri nė mungesė kundėr Flamur Canollari nė mungesė 66 134 (00-2015-713) 05.03.2015 Feride Agalliu nė mungesė kundėr Shoqėria “Ēez Shpėrndarje” Sha, Dega Fier (“Operatori i Shpėrndarjes sė Energjisė Elektrike” Sha) 72 135 (00-2015-728) 05.03.2015 Agron Baba kundėr Shoqėria Albpetrol sh.a. Tiranė nė mungesė 78 136 (00-2015-725) 05.03.2015 Dallandyshe Haruni (Hristopulu) nė mungesė kundėr Urbain Masena nė mungesė 86 137 (00-2015-706) 05.03.2015 Silvana Shakaj nė mungesė kundėr Mira Schneider Trashėgimtarja e Ender Bita; Tania Bedalli 91 138 (00-2015-765) 05.03.2015 Vasillaq Mertira kundėr Drejtoria e Shitjes sė Pronave Publike pranė Ministrisė sė Financave nė mungesė 94 139 (00-2015-764) 05.03.2015 Elisaveta Koēi, Enver Koēi kundėr Shoqėria “Eurosig Al” SHA Durrės 98 140 (00-2015-703) 05.03.2015 Merifa Rama nė mungesė kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore nė mungesė 101 141 (00-2015-813) 10.03.2015 Kėrkues: Klodiana Llomi nė mungesė, Bujar Llomi 103 142 (00-2015-264) 11.03.2015 Kujtim Skuqi nė mungesė kundėr Pranvera Skuqi nė mungesė, Hava Kazazi 118 143 (00-2015-172) 11.03.2015 Agim Hasani nė mungesė kundėr Kastriot Rama nė mungesė, Drejtoria e ALUIZNI-t Qarku Vlorė nė mungesė, Agjencia e ALUIZNI-t Sarandė nė mungesė 125 144 (00-2015-836) 12.03.2015 Ilia Lapi kundėr Kostaq Mele, Theodhora Mele (Guxo), Marika Mele (Dimo), Dhimitra Mele (Barxho) nė mungesė, Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė nė mungesė, Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Korēė nė mungesė 132 145 (00-2015-815) 12.03.2015 Afėrdita Ziso Niēa, Omer Myqerem Iliriani kundėr Pranvera Lili Niēa, Nikollaq Spiro Niēa, Spiro Alfonc Niēa, Marsin Alfonc Niēa, Bojana Alfonc Niēa, Ilirjan Spiro Niēa, Klement Spiro Niēa, Algreta Spiro Iliriani (Niēa) nė mungesė 141 146 (00-2015-843) 12.03.2015 Kisha Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė nė mungesė kundėr Petrika Doku nė mungesė, Agathoniqi Mitrollari nė mungesė, Stavri Doku, Sherihan Nova, Vasilika Nova, Ilirjan Nova, Emil Nova, Adrian Nova, Anesti Papargjiri, Anastas Papargjiri, Polime Nova nė mungesė, AKKP Qarku Korēė nė mungesė, Seksioni i Financės pranė Qarkut Korēė nė mungesė 151 147 (00-2015-700) 12.03.2015 Rifat Dushaj nė mungesė kundėr Agjencia e Trajtimit te Kredive nė mungesė 160 148 (00-2015-710) 12.03.2015 Eduard Huda nė mungesė kundėr Bujar Flaga, Violeta Flaga, Alketa Flaga, Gent Flaga nė mungesė 168 149 (00-2015-766) 12.03.2015 Aleksandėr Ēenga nė mungesė kundėr Shoqėria “CONAD Shqipėria” shpk nė mungesė 171 150 (00-2015-752) 12.03.2015 Ethem Zeqaj kundėr Shoqėria “Reklama Univers” shpk nė mungesė 176 151 (00-2015-720) 12.03.2015 Bektash Shehu nė mungesė kundėr Shoqėria “NOA” shpk 180 152 (00-2015-726) 12.03.2015 Ylli Treska kundėr Baki Ninga, Ali Manoku, Nuri Fidani nė mungesė, Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurisė sė Paluajtshme Korēė nė mungesė 185 153 (00-2015-721) 12.03.2015 Arjola Veraj nė mungesė kundėr Zyra e Pėrmbarimit Vlorė nė mungesė 192 154 (00-2015-722) 12.03.2015 Florika Thoma nė mungesė kundėr Roland Husi nė mungesė, Irakli Thoma nė mungesė 195 155 (00-2015-724) 12.03.2015 Daniela Riska kundėr Anastas Riska nė mungesė, Sokol Riska 204 156 (00-2015-947) 19.03.2015 Kėrkues: Viktor Bejkosalaj, Rahim Mici nė mungesė 216 157 (00-2015-948) 19.03.2015 Ardiana Gjok Kaēi kundėr Zyra e Pėrmbarimit Mat nė mungesė 221 158 (00-2015-1732) 19.03.2015 Shoqėria “Nordin” Shpk Laē, Vau i Dejės kundėr “Raiffeisen Bank” Sha Tiranė, Pėrmbaruesi Gjyqėsor Privat Lefter Canaj Tiranė nė mungesė 228 159 (00-2015-949) 19.03.2015 Todi Goga kundėr “Albpetrol” Sha Patos nė mungesė 234 160 (00-2015-950) 19.03.2015 Kėrkues: Sinan Tafa 239 161 (00-2015-1330) 24.03.2015 Liljana Varfi kundėr Josif Varfi, Vasilika Varfi 243 162 (00-2015-1331) 24.03.2015 Refit Deraj kundėr Albpetrol Sh.A. Patos 253 163 (00-2015-1332) 24.03.2015 V. K. kundėr F. Sh 260 164 (00-2015-1333) 24.03.2015 Nikolin Kovaēi kundėr Shoqėria “Oshee” Sh.A. Tiranė (Ish-“Ēez Shpėrndarje” Sh.A.) 267 165 (00-2015-1335) 24.03.2015 Behar Ēepele kundėr “Albpetrol” sh.a. Patos 273 166 (00-2015-1373) 24.03.2015 Giovanni Baldassarri, Mirella Baleani kundėr Engjėll Ucaj nė mungesė, Klevis Ucaj nė mungesė, Rajmonda Ucaj nė mungesė, Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Elbasan nė mungesė 279 167 (00-2015-1338) 24.03.2015 Idriz Berhami kundėr Hasie Teta, Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Krujė 283 168 (00-2015-1340) 24.03.2015 Fahri Zhuri kundėr Saimir Kraja, Hysen Kraja, Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Shkodėr 288 169 (00-2015-1374) 24.03.2015 Spiro Sharko, Artan Kuka kundėr Sotir Pano, Viktor Pano, Jorgji Lako (Pano), Elisabeta Haxhi, Eljana Zahaj, Genti Haxhi, Merita Gjonej, Ilir Peco, Maksim Peco, Agron Peco 293 170 (00-2015-1341) 25.03.2015 Kujtim Hoxha kundėr Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipėrisė (Koash), Metropolia e Shenjtė e Beratit, Vlorės dhe Kaninės 305 171 (00-2015-1243) 26.03.2015 Th. B. nė mungesė kundėr V. B. nė mungesė 319 172 (00-2015-1244) 26.03.2015 R. R. kundėr A. R. nė mungesė 328 173 (00-2015-1342) 31.03.2015 Ervin Musaj kundėr Shoqėria e Sigurimeve “Atlantik” sh.a. 336 Ēėshtje Penale 2/3 11.03.2015 Kėrkues: Prokuroria e Rrethit Durrės I Pandehur: Gentian Bejko 346 7 23.03.2015 Kėrkues: Sokol Hasani nė mungesė Kundėr: Edi Rama nė mungesė; Prokuroria e Pėrgjithshme, Prokuroria e Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė mungesė 352 14 30.03.2015 Kėrkues: Prokuroria e Pėrgjithshme Person nėn hetim: Durim Bami 356 15 28.03.2015 Kėrkues: Prokuroria e Pėrgjithshme Person nėn hetim: Tom Doshi 365 16 28.03.2015 Kėrkues: Prokuroria e Pėrgjithshme Person nėn hetim: Mark Frroku 380 34 (00-2015-165) 04.03.2015 Kėrkues: Prokuroria e Rrethit Gjyqėsor Lushnjė I pandehur: Dine Aliaj 390 35 (00-2015-575) 11.03.2015 Kėrkues: Prokuroria e Rrethit Gjyqėsor Pėrmet I pandehur: Aranit Ruska 398 36 (00-2015-572) 11.03.2015 I pandehur: Renato Bajraktari 403 37 (00-2015-588) 11.03.2015 Tė pandehur: Besim Selmani, Kujdes Aliaj 409 38 (00-2015-585) 11.03.2015 Tė pandehur: Avni Tahiraj nė mungesė, Petrit Gjoni nė mungesė, Reinald Sheshi nė mungesė, Vesel Hasani 417 39 (00-2015-584) 11.03.2015 Kėrkues: Prokuroria pranė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier Tė pandehur: Altin Daja, Abas Muēo, Vladimir Ēilolotaj, Gerjan Kondi 442 40 (00-2015-598) 11.03.2015 Kėrkues: Prokuroria Pranė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr Tė pandehur: Ardian Narkaj, Gjekė Narkaj, Ilir Therēaj 452 41 (00-2015-563) 18.03.2015 Kėrkues: Arianit Volumi 466 42 (00-2015-574) 18.03.2015 Kėrkuese: Mimoza Ēelēima 471 43 (00-2015-599) 18.03.2015 Tė pandehur: Konon Veseli 478 44 (00-2015-576) 18.03.2015 Kėrkues: Prokuroria e Rrethit Gjyqėsor Elbasan Tė pandehur: Luan Muēa, Riza Tafa, Alfred Musaj, Salaudin Kume, Blerim Kalallari 484 45 (00-2015-700) 26.03.2015 Kėrkues: Prokuroria Pranė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier I pandehur: Perikli Kule 495 Ēėshtje Administrative 127 (00-2015-3580) 03.03.2015 Evjeni Sinoimeri kundėr Presidenti i Republikės, Kėshilli i Lartė i Drejtėsisė Tiranė, Zyra e Administrimit tė Buxhetit Gjyqėsor 506 128 (00-2015-568) 03.03.2015 Themistokli Foto kundėr Inspektoriati Ndėrtimor Urbanistik Kombėtar Tiranė, Inspektoriati Ndėrtimor Urbanistik Kombėtar, Dega Sarandė 514 129 (00-2015-568) 03.03.2015 Shoqėria “Parllaku” shpk kundėr Inspektorati Ndėrtimore e Urbanistik Kombėtar Tiranė 518 130 (00-2015-567) 03.03.2015 Shoqėria “Myftari” Sh.p.k kundėr Inspektorati Ndėrtimor Urbanistik Kombėtar 522 131 (00-2015-1181) 03.03.2015 Thanas Vito kundėr Inspektoriati Ndėrtimor Urbanistik Kombėtar Tiranė 526 132 (00-2015-1766) 03.03.2015 Shoqėria “Alb-Canaj” sh.p.k. kundėr Ministria e Energjisė dhe Industrisė (MEI), Shoqėria “Global Interprise Group” sh.p.k. 530 133 (00-2015-1178) 05.03.2015 Fran Luli kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Tiranė 542 134 (00-2015-1177) 05.03.2015 Daut Daija kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore (DRSSh) Shkodėr 548 135 (00-2015-1435) 05.03.2015 Faik Kraja, Nazim Kraja, Zyhdi Kraja, Vahid Kraja, Besnik Kraja, Adnan Kotrri, Zamir Kotrri, Mimoza Lugji (Kotrri), Zija Kraja kundėr ZVRPP Shkodėr 553 136 (00-2015-1439) 05.03.2015 Dorgen Sh.p.k. Tiranė kundėr Agjencia e Prokurimit Publik 561 137 (00-2015-2242) 05.03.2015 Shoqėria “Colombo” sh.p.k kundėr Drejtoria Rajonale Arsimore Fier 568 138 (00-2015-1651) 05.03.2015 Luftar Petoshati kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Vlorė 577 139 (00-2015-1644) 05.03.2015 Ali Pashaj kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Shkodėr 583 140 (00-2015-2834) 10.03.2015 Shoqėria “Kurum International” sha kundėr Drejtoria e Apelimit Tatimor pranė Drejtorisė sė Pėrgjithshme tė Tatimeve Tiranė, Drejtoria Rajonale Tatimore - Njėsia e Tatimpaguesve tė Mėdhenj Tiranė, Dega e Tatimeve Elbasan, Avokatur e Shtetit 590 141 (00-2015-1743) 10.03.2015 Kėrkues: Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Lezhė 597 142 (00-2015-1938) 10.03.2015 Behar Bregu nė mungesė kundėr Enti Kombėtar i Banesave, Dega Korēė nė mungesė 601 143 (00-2015-1720) 10.03.2015 Ndoc Gjonaj; Shkėlzen Gjonaj nė mungesė kundėr Kėshilli i Rregullimit tė Territorit Bashkia Tiranė; Inspektorati Ndėrtimor Urbanistik pranė Bashkisė Tiranė nė mungesė 610 144 (00-2015-2725) 10.03.2015 Simmons Drilling (Overseas), Limitid Dega Shqipėri kundėr Drejtoria Rajonale Tatimore, Njėsia e Tatimpaguesve tė Mėdhenj. Drejtoria e Apelimit Tatimor, nė Drejtorinė e Pėrgjithshme tė Tatimeve 617 145 (00-2015-2674)10.03.2015 Shoqėria “Kappa Oil” sh.p.k. kundėr Dega e Doganės Durrės 625 146 (00-2015-2337) 10.03.2015 Bardhyl Gjika kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit te Pasurive tė Paluajtshme Vlorė nė mungesė, Zyra Qendrore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė nė mungesė 633 147 (00-2015-2917) 10.03.2015 Shoqėria "Sucralba" sh.p.k kundėr Dega e Doganės Durrės, Drejtoria e Pėrgjithshme e Doganave Tiranė, Avokatura e Shtetit 644 148 (00-2015-3882) 10.03.2015 Shoqėria “Artur” shpk kundėr Drejtoria Rajonale Tatimore Tiranė, Drejtoria e Pėrgjithshme e Tatimeve 647 149 (00-2015-4196) 10.03.2015 Dhoma Kombėtare e Pėrmbaruesve Privatė kundėr Ministria e Financave, Ministria e Drejtėsisė 655 150 (00-2015-1738) 12.03.2015 Olgert Xhymerti kundėr Ministria e Financave, Dega e Thesarit Durrės 671 151 (00-2015-2187) 12.03.2015 Besnik Oruēi kundėr Inspektoriati Ndėrtimor Urbanistik Kombėtar Dega Sarandė, Inspektoriati Ndėrtimor Urbanistik Kombėtar 676 152 (00-2015-1619) 12.03.2015 Ujėsjellės Kanalizime Tiranė Sh.a kundėr Drejtoria e Kontrollit mbi Territorin, Bashkia Tiranė 681 153 (00-2015-1622) 12.03.2015 Rexhep Tefa kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Dibėr, Instituti i Sigurimeve Shoqėrore Tiranė 689 154 (00-2015-3379) 12.03.2015 Fotaq Kapino kundėr Drejtoria Rajonale e Shėrbimit tė Transportit Rrugor Vlorė 696 155 (00-2015-1427) 12.03.2015 Andi Muskaj kundėr Ministria e Financave, Dega e Thesarit Fier, Zyra Vendore e Avokaturės sė Shtetit Vlorė 701 156 (00-2015-2345) 12.03.2015 Lavdie Gora kundėr Drejtoria Rajonale Tatimore Korēė 708 157 (00-2015-2348) 12.03.2015 Shoqėria “KIZHD-CO” Sh.p.k kundėr Drejtoria Rajonale e Tatimeve Korēė 714 158 (00-2015-1417) 12.03.2015 Ramadan Pajo kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Sarandė 720 159 (00-2015-1645) 12.03.2015 Zeliha Hazizaj kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Tiranė 728 160 (00-2015-1765) 12.03.2015 Kėrkues: Prefekti i Qarkut Lezhė kundėr Fran Vata; Fran Ceraj; Komuna Shėnkoll; ZVRPP Lezhė 734 161 (00-2015-1642) 12.03.2015 Prefekti i Qarkut Fier kundėr Kristaq Koli Skėnderi; Komuna Portėz; ZVRPP Fier; DAMT Qarkut Fier 741 162 (00-2015-1509) 12.03.2015 Hysen Belba kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Durrės 748 163 (00-2015-1305) 17.03.2015 Shoqėria “Siac” sh.p.k. Durrės kundėr Shoqėria “Vefa” sh.p.k. nė administrim 754 164 (00-2015-2538) 17.03.2015 Shoqėria FIFA sh.p.k. nė mungesė kundėr Dega e Doganės Shkodėr 763 165 (00-2015-2539) 17.03.2015 Dega Stream Oil & Gas LTD nė mungesė kundėr Komuna Qendėr Mallakastėr 771 166 (00-2015-1313) 17.03.2015 Vasil Marto kundėr Drejtoria e Administrimit dhe e Shitjes sė Pronės Publike pranė Ministrisė sė Financave; Bashkia Tiranė 784 167 (00-2015-2914) 17.03.2015 Bektash Petoshati kundėr Ministria e Mbrojtjes Tiranė nė mungesė 792 168 (00-2015-2081) 17.03.2015 Tahir Imami kundėr Inspektoriati Ndėrtimor Urbanistik (INU) pranė Bashkisė Tiranė nė mungesė 798 169 (00-2015-2730) 17.03.2015 Shoqėria Aksionere “Regency International Casino Tirana” Sh.a. nė mungesė kundėr Drejtoria e Apelimit Tatimor pranė Drejtorisė sė Pėrgjithshme tė Tatimeve Tiranė, Drejtoria Rajonale Tatimore, Njėsia e Tatimpaguesve tė Mėdhenj Tiranė 806 170 (00-2015-1312) 17.03.2015 Kozeta Gėdeshi kundėr Bashkia Tiranė 817 171 (00-2015-1311) 17.03.2015 Shpėtim Kripa, Oltjon Hyka kundėr Drejtoria e Pėrgjithshme e Policisė (DPP) sė Shtetit 819 172 (00-2015-2835) 19.03.2015 Lorenc Llakmani kundėr Zyra Qendrore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme (ZQRPP), Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme (ZVRPP), Bashkia Pogradec 823 173 (00-2015-4189) 19.03.2015 Viktor Agaj kundėr Drejtoria e Pėrgjithshme e Policisė sė Shtetit Tiranė 829 174 (00-2015-2761) 19.03.2015 Kėrkues: Komisioni Vendor i Vlerėsimit tė Titujve tė Pronėsisė Lezhė kundėr Komuna Shėnkoll; Zyra e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Lezhė; Fran Vata; Drande Frroku 835 175 (00-2015-2045) 19.03.2015 Banush Zaēe kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Pogradec 840 176 (00-2015-4633) 19.03.2015 Adrian Dobi kundėr Agjensia Qendrore e Vlerėsimit tė Arritjeve tė Nxėnėsve (AVA), Ministria e Arsimit dhe Shkencės 844 177 (00-2015-2206) 19.03.2015 Rushan Dervishi kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Tiranė, Instituti i Sigurimeve Shoqėrore 850 178 (00-2015-1179) 19.03.2015 Gėzim Jaup kundėr Drejtoria e Shėrbimit Pyjor 859 179 (00-2015-2599) 19.03.2015 Shoqėria “ Albania Chrome” shpk kundėr Drejtoria Rajonale e Tatimore e Tatimpaguesve tė Mėdhenj, Drejtoria e Apelimit Tatimor Tiranė 863 180 (00-2015-1440) 19.03.2015 Vasiliqi Ikonomu kundėr ZVRPP Sarandė, Kėshilli i Qarkut Vlorė, ZAMT Sarandė, Komuna Dhivėr 872 181 (00-2015-3398) 19.03.2015 Agron Opari kundėr Drejtoria e Pėrgjithshme e Doganave 880 182 (00-2015-3523) 19.03.2015 Majlinda Dibra kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme, Shkodėr, Zyra Qendrore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė 885 183 (00-2015-2293) 19.03.2015 Arta Jukni; Fatos Pacrami kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Shkodėr 890 184 (00-2015-1763) 19.03.2015 Ramadan Kurani kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Sarandė; Zyra Qendrore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė 897 185 (00-2015-1762) 19.03.2015 Panajot Llambraqi; Kico Llambraqi; Odhiseas Llambraqi kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Sarandė; Zyra Qendrore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė 903 186 (00-2015-2729) 24.03.2015 Valentina Gozhdari kundėr Drejtoria e Pėrgjithshme e Tatimeve (DPT) 908 187 (00-2015-2926) 24.03.2015 Qazim Velia kundėr Bashkia Kukės 913 188 (00-2015-2531) 24.03.2015 Dedeman Albania Mining kundėr Ministria e Ekonomisė, Telekomunikacionit dhe Energjisė nė mungesė 923 189 (00-2015-3465) 24.03.2015 Kastriot Tusha nė mungesė, Robert Isollari nė mungesė, Edmond Mema, Pajtim Meēe kundėr Dega e Thesarit Tepelenė nė mungesė, Prokuroria e Rrethit Gjyqėsor Fier nė mungesė 929 190 (00-2015-4377)26.03.2015 “Tirana Butan Gas” sh.a nė mungesė kundėr Njėsia e Tatimpaguesve tė Mėdhenj, Drejtoria e Pėrgjithshme e Tatimeve, Komisioni i Apelimit tė Tatimeve nė mungesė 937 191 (00-2015-2533) 26.03.2015 Minella Danaj kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme (ZVRPP) Vlorė 950 192 (00-2015-2030) 26.03.2015 Rifat Rexhvelaj kundėr Zyra Qendrore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė, Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Shkodėr 954 193 (00-2015-3158) 26.03.2015 Magdalena Dedgjoni kundėr Komuna Memaliaj Fshat 958 194 (00-2015-2101) 26.03.2015 Shoqėria Qualub sh.a. kundėr Drejtoria e Tensionit tė Lartė Burrel 964 195 (00-2015-2197) 26.03.2015 Shoqėria “Bomira” sh.p.k. kundėr Dega e Doganės Berat 969 196 (00-2015-1580) 26.03.2015 Gėzim Agolli kundėr Ministria e Ekonomisė, Tregtisė dhe Energjitikės 976 197 (00-2015-2201) 26.03.2015 Shemsi Molla kundėr Instituti i Sigurimeve Shoqėrore 982 198 (00-2015-1395) 26.03.2015 Shoqėria “AK Murataj” shpk kundėr Inspektoriati Ndėrtimor Urbanistik 989 199 (00-2015-2444) 26.03.2015 Fatmira Ēoku kundėr Bashkia Elbasan 992 199/1 (00-2015-1764)26.03.2015 Murat Arra kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Tiranė 995 200 (00-2015-1940) 26.03.2015 Aleksandėr Duda kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Tiranė 1001 201 (00-2015-1939) 26.03.2015 Aleksandėr Mihali kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Tiranė 1009 202 (00-2015-1761) 26.03.2015 Astrit Kondaj kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Tiranė 1018 203 (00-2015-4499) 31.03.2015 Arben Milla kundėr Bashkia Tiranė 1025 Moskompetenca Civile 00-2015-630 09.03.2015 Genci Meēe, Gezim Meēe, Ermira Malasi (Meēe), Lumturi Meēe, Semiha Koroveshi, Yllsi Meēe, Bukuroshe Sheme kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave 1037 00-2015-672 19.03.2015 Pjetėr Doda kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė 1040 00-2015-673 19.03.2015 Lisa Irma, Mati Arja kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave, Avokatura e Shtetit 1044 00-2015-674 19.03.2015 Hiqmet Bakalli kundėr Agjensia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė, Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė 1049 00-2015-675 19.03.2015 Gėzim Karagjozi kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė 1054 00-2015-676 19.03.2015 Liri Kaba, Xhilda Koka ( Preza), Agela Preza (Haxhia), Teo Preza kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė 1060 00-2015-869 26.03.2015 Qatip Aliaj kundėr Operatori i Shpėrndarjes sė Energjisė Elektrike, Dega Vlorė 1064 00-2015-870 26.03.2015 Agim Selfo kundėr Operatori i Shpėrndarjes sė Energjisė Elektrike, Dega Vlorė 1069 00-2015-874 26.03.2015 Henrik Vuksani, Helga Vuksani, Leze Vuksani kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave 1073 00-2015-879 26.03.2015 Isuf Pullumaj kundėr Bashkia Tiranė 1078 00-2015-880 26.03.2015 Besim Isufaj kundėr Agjencia pėr Zhvillimin Bujqėsor dhe Rural 1082 00-2015-881 26.03.2015 Leka II Zogu kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave 1087 00-2015-884 26.03.2015 Lefter Xhaferraj, Ferdinant Xhaferaj, Lumturi Xhaferaj, Suzana Xhaferaj, Fatime Xhaferaj, Alma Xhaferaj, Luljeta Xhaferaj, Arben Xhaferaj kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave 1092 00-2015-895 26.03.2015 Ded Gjoli kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave 1097 00-2015-914 26.03.2015 Kleanth Rrapushi kundėr Operatori i Shpėrndarjes sė Energjisė Elektrike (O.Sh.E.E) Sh.A 1101 00-2015-916 26.03.2015 Lek Arapi kundėr Bledjan Arapi, Vladimir Arapi 1106 00-2015-925 26.03.2015 Faslli Patozi kundėr Agjensia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė 1109 00-2015-926 26.03.2015 Prekė Molla kundėr Agjensia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė 1112 00-2015-945 26.03.2015 Euromax shpk kundėr Drejtoria e Apelimit Tatimor nė Drejtorinė e Pėrgjithshme tė Tatimeve Tiranė, Drejtoria Rajonale Tatimore e Tatimpaguesve tė Mėdhenj Tiranė 1115 00-2015-1071 12.03.2015 Enver Jaēe kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Tiranė 1119 00-2015-1077 05.03.2015 Fatbardha Goxhaj kundėr Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė, Drejtoria e Administrimit dhe Shitjes sė Pronės Publike (DASHPP), Ministria e Financave Tiranė 1124 00-2015-1085 05.03.2015 Xhemile Qerimi kundėr Agron Zaēe; Meleqe Zaēe; Bashkia Elbasan; Enti Kombėtar i Banesave Elbasan; Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Elbasan 1129 00-2015-1205 05.03.2015 Agim Xhindi kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė 1134 00-2015-1206 12.03.2015 Selim Demiri kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė 1141 00-2015-1396 26.03.2015 Avokatura e Shtetit kundėr Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė, Besnik Kadija {Trashėgimtarė tė trashėgimlėnėses Hajrije (Kadija) Zijaj} 1146 00-2015-1461 05.03.2015 Zhuljeta Gjoksi kundėr Shoqėria “Dudaj Konstruksion” Shpk, Komuna Farkė, Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme (ZVRPP) Tiranė 1150 00-2015-1469 19.03.2015 Besnike Domi kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Durrės 1154 00-2015-1627 19.03.2015 Shpresa Bushaka (Panteqi, Vasilika Kume (Panteqi), Veronika Rrudha (Panteqi), Kristaq Panteqi, Mihal Panteqi, Nikolla Panteqi kundėr Ministria e Punėve tė Jashtme, Drejtoria e Shėrbimit tė Trupit Diplomatik 1159 00-2015-1629 19.03.2015 Fadil Vraniēi kundėr Koorporata Elektroenergjitike Shqiptare sh.a 1164 00-2015-1633 12.03.2015 Bashkim Mulliēi kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Durrės 1169 00-2015-1647 19.03.2015 Lumturie Metalla kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Durrės 1175 00-2015-1721 19.03.2015 Mikel Sadrija kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Shkodėr 1180 00-2015-1947 19.03.2015 Brunilda Xhaferraj (Karreci) kundėr Bejushe Xheferraj, ZVRPP Durrės 1185 00-2015-2364 19.03.2015 Nazmie Ēali kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Durrės 1189 00-2015-2740 19.03.2015 Prena Lekgegaj kundėr Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Durrės 1194 00-2015-2992 19.03.2015 Vejsel Rizvanolli kundėr Ministria e Arsimit dhe Sportit 1199 ĒĖSHTJE CIVILE Nr. 11241-02886-00-2010 i Regj. Themeltar Nr. 00 - 2015 - 2017 i Vendimit (125) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, i pėrbėrė prej: Arjana Fullani Kryesuese Aleksandėr Muskaj Anėtar Andi Ēeliku Anėtar Mori nė shqyrtim nė seancėn gjyqėsore tė datės 03.03.2015, ēėshtjen civile qė i pėrket: PADITĖS: MUHAMET GRANOVA; MURAT GRANOVA; I PADITUR: NAZIM HAXHIJA; OBJEKTI I PADISĖ: Kthim pronėsie. Baza Ligjore: Neni 32 i Kodit tė Procedurės Civile dhe nenet 296, 298 dhe 640 tė Kodit Civil. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr me vendimin nr.1409, datė 26.5.2009 vendosi: “Pranimin e kėrkesė padisė. Detyrimin e te paditurit Nazim Haxhija ti kthejė paditėsve Muhamet Granova dhe Murat Granova , pronat e tyre toke bujqėsore te ndodhura ne Fshatin Shtoj i Ri te Rrethit Shkodėr , ne ZK-3428 me nr.pasurie-23/5 dhe 23/20. Shpenzimet gjyqėsore ne ngarkim tė paditurit Nazim Haxhija”. Gjykata e Apelit Shkodėr, me vendimin nr.18, datė 21.1.2010 vendosi: “Prishjen e vendimit nr.1409, datė 26.05.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes se ēėshtja nuk hyn nė juridiksionin gjyqėsor”. Kundėr vendimit nr.18, datė 21.1.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr, ka ushtruar rekurs pala e paditėse Muhamet e Murat Granova, e cila kėrkojnė prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1409, datė 26.05.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, duke parashtruar shkaqet e mėposhtme: Vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė marrė nė kuptim tė gabuar tė ligjit, pasi ne jemi pronarė tė ligjshėm tė pronės tokė bujqėsore tė cilėn e kemi pėrfituar nė bazė tė ligjit nr.7501. Kjo ėshtė njė ēėshtje e pastėr juridiko-civile qė hyn nė juridiksionin gjyqėsor pasi kemi tė bėjmė me padi rivendikimi, sendi qė kėrkohet tė rivendikohet ėshtė send i paluajtshėm. Nė dosje janė administruar prova qė vėrtetojnė se ėshtė ezauruar rruga administrative nė lidhje me zgjidhjen e konfliktit tė palėve ndėrgjyqėse. Kundėr rekursi i palės sė paditur Nazim Haxhija: Gjykata e apelit me tė drejtė ka konstatuar se akti i marrjes nė pronėsi tė paditėsit nuk pėrputhjet me certifikatėn e pronėsisė. Analiza nė thelb e kėtij konflikti nuk e legjitimon paditėsit nė kėrkimin e sendin pa shfuqizuar mė parė aktin e marrjes sė tokės nė pronėsi tė tė paditurit. Gjykata e apelit me tė drejtėn ēon nė konkluzionin se meqenėse palėt ndėrgjyqėse janė subjekt tė ligjit ‘Pėr tokėn” duhet tė bėhen saktėsimin e aktit tė marrjes sė tokės nė pronėsi tė tyre pranė KVT Pronave pastaj mund ti drejtohen gjykatės nėse do tė kenė konflikt tė mėtejshėm. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Arjana Fullani; pėrfaqėsuesin e palės sė paditur av. Alfred Pjetrani qė kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N 1. Siē rezulton nga aktet e administruara nė dosjen gjyqėsore, paditėsit Murat dhe Muhamet Granova janė banorė tė fshatit Shtoj i ri, i Komunės Rrethina, Rrethi Shkodėr. 2. Nė bazė tė ligjit nr.7501 “Pėr Tokėn”, i ndryshuar, rezulton se sipas pėrmbajtjes sė Aktit tė Marrjes sė Tokės nė Pronėsi nr.200, paditėsi Muhamet Granova i ėshtė dhėnė njė sipėrfaqe toke prej 16100 m2 nga tė cilat 15900 m2 tokė e llojit arė dhe 200 m2 toke e llojit truall, ndėrkohė qė paditėsi Murat Granova i ėshtė dhėnė njė sipėrfaqe toke prej 12000 m2 e llojit arė sipas pėrmbajtjes sė Aktit tė Marrjes sė Tokės nė Pronėsi nr.191. 3. Pasuritė e sipėrcituara palėt paditėse i kanė regjistruar pranė ZVRPP Shkodėr duke u pajisur me certifikatat pėrkatėse tė pronėsisė. Konkretisht, Muhamet Granova rezulton pronar i njė sipėrfaqeje 9000 m2 tokė arė nė zonėn kadastrale 3428 Shtoi i Ri, me numėr pasurie 23/5, ndėrsa babai i tij paditėsi Murat Granova rezulton pronar i njė sipėrfaqeje 7685 m2 tokė arė nė zonėn kadastrale 3428 Shtoi i Ri me numėr pasurie 23/20. 4. Nga ana tjetėr, rezulton e provuar se pala e paditur Nazim Haxhija nė bazė tė ligjit nr.7501 “Pėr Tokėn” nėpėrmjet Aktit tė Marrjes sė Tokės nė Pronėsi ėshtė trajtuar me njė sipėrfaqe toke prej 15250 m2 nga tė cilat 15000 m2 e llojit arė dhe 250 m2 e llojit truall. 5. Mė tej, i padituri Nazim Haxhija ka blerė nga shtetasit Bahri Haxhija dhe Lirije Haxhija nėpėrmjet kontratėn e shitblerjes nr.542 rep 176 kol datė 12.04.2005 pasurinė e paluajtshme tė llojit “tokė arė” njė sipėrfaqe 2005 m2, me nr.23/22, volumi 6, faqe 126, zona kadastrale 3428 e ndodhur nė Shtoj e Vjetėr Shkodėr, tokė arė, pėr tė cilėn ėshtė pajisur edhe me certifikatė pronėsie nga ZVRPP Shkodėr. 6. Gjithashtu, i paditur Nazim Haxhija ka blerė edhe nga shtetasi Fatmir Haxhija me kontratėn e shitblerjes nr.543 rep 177 kol datė 12.4.2005 sė pasurisė sė paluajtshme tė llojit “tokė arė” njė sipėrfaqe 1485 m2, me nr.pasurinė 23/20, volumi 6, faqe 124, zona kadastrale 3428 e ndodhur nė Shtoj i ri, pėr tė cilėn ėshtė pajisur edhe me certifikatė pronėsie nga ZVRPP Shkodėr. 7. Pala paditėse me pretendimin se toka nė pronėsi tė tyre posedohet nė mėnyrė tė paligjshme nga ana e palės sė paditur Nazim Haxhija i ėshtė drejtuar gjykatės me padinė objekt gjykimi mė datė 06.06.2008. 8. Rezulton se gjatė gjykimit ka paraqitur kundėrpadi pala e paditur Nazim Haxhija me objekt:”Konstatimin e pavlefshmėrisė se certifikatės pėr vėrtetim pronėsie me nr-23/5 date 14.05.2005 , ZK-3428 Komuna Rrethina me baze ligjore-neni 160 i K.Pr.Civile , neni 92 i K.Civil , ligji nr.7843 /1994 “Pėr regjistrimin e pasurive te paluajtshme” i ndryshuar, kundėrpadi e cila nuk ėshtė pranuar nga gjykata. 9. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr me vendimin nr.1409, date 26.5.2009 vendosi: ”Pranimin e kėrkesė padisė. Detyrimin e tė paditurit Nazim Haxhija t’i kthejė paditėsve Muhamet Granova dhe Murat Granova, pronat e tyre tokė bujqėsore tė ndodhura nė Fshatin Shtoj i Ri tė Rrethit Shkodėr, nė ZK-3428 me nr.pasurie-23/5 dhe 23/20. Shpenzimet gjyqėsore nė ngarkim tė paditurit Nazim Haxhija”. 9.1 Arsyetimi i gjykatės:“ padia ėshtė jashtė juridiksionit gjyqėsor pasi duhet tė shqyrtohet mė parė administrativisht dhe pėr kėtė shkak nė prapėsimet e tij i padituri kėrkoi tė pezullohet gjykimi deri sa tė zgjidhet kjo ēėshtje nė rrugė administrative. Me kėtė logjike tė prapėsimeve tė tė paditurit, gjykata nuk pajtohet se nuk ndodhemi para rasteve te zgjidhjes se kėsaj ēėshtjeje ne rruge administrative, kjo ēėshtje ėshtė e pastėr juridiko civile dhe duhet te zgjidhet nga Gjykata. Mbi bazėn e dokumenteve shkresore dhe deklarimet e dėshmitarėve te sjell nga palėt ndėrgjyqėse, prova kėto tė marra dhe shqyrtuara rregullisht ne seance gjyqėsore, Gjykatės i krijohet bindja se padia ėshtė e drejte dhe e bazuar ne prova e ne ligj , pasi :-sendi qe kėrkohet te rivendikohet ėshtė njė send i paluajtshėm, - paditėsit janė pronare te sendit objekt gjykimi dhe nuk e posedojnė atė, - i padituri ėshtė posedues i paligjshėm i pasurisė sė paluajtshme objekt gjykimi. Mbi kėto kritere tė domosdoshme tė padisė sė rivendikimit me tė drejtė paditėsit i janė drejtuar Gjykatės duke e bindur atė se janė pronare nga njėra ane dhe tė paditurit janė posedues tė paligjshėm nga ana tjetėr. Gjykata pasi dėgjoi pretendimet e pėrfaqėsuesit tė palės sė paditur dhe mbrojtėsit tė tij ēmon se nė lidhje me paraqitjen e kundėrpadisė nuk jemi nė kushtet ligjore tė nenit 160/1 tė K.Pr.Civile, pasi objektet e kėrkesė padisė dhe tė kundėr padisė janė krejtėsisht tė ndryshme dhe nuk mund tė gjykohen bashkė nė njė gjykim dhe nė kėto kushte e kthen kėtė kundėr padi. Sa mė sipėr Gjykata ēmon, duke krijuar bindjen e saj tė brendshme nėpėrmjet provave tė marra e shqyrtuara rregullisht gjatė gjykimit, se padia ėshtė e drejtė e bazuar nė prova e ligj dhe si tė tillė kjo padi duhet pranuar”. 10. Gjykata e Apelit Shkodėr, me vendimin nr.18, datė 21.01.2010 vendosi: “Prishjen e vendimit nr.1409, datė 26.05.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes se ēėshtja nuk hyn nė juridiksionin gjyqėsor”. 10.1 Arsyetimi i gjykatės:“I padituri Nazim Haxhija ka parashtruar para gjykatės pretendimin se paditėsi sipas aktit tė marrjes sė tokės nė pronėsi e ka tokėn nė parcelėn nr.22 ndėrsa nė ēertifikatėn e pronėsisė toka e tij figuron nė parcelėn nr.23.. Ky pretendim i tė paditurit qėndron dhe nga ana e gjykatės nuk ėshtė bėrė asnjė veprim pėr tė hetuar kėtė mospėrputhje tė kėtyre akteve shkresore... kemi tė bėjmė me njė konflikt tė lindur ndėrmjet palėve ndėrgjyqėse zgjidhja e tė cilit bėn pjesė nė detyrat e Komisionit Vendor tė Vlerėsimit tė Titujve tė Pronėsisė tė parashikuar nė neni 8 i ligjit nr.9948, datė 07.07.2008 “Pėr shqyrtimin e vlefshmėrisė ligjore tė krijimit tė titujve tė pronėsisė mbi tokėn bujqėsore. Pas shqyrtimit tė aktit tė marrjes sė tokės nė pronėsi ėshtė gjykata ajo qė e zgjidh pėrfundimisht ēėshtjen dhe pėr kėto arsye trupi gjykues i Gjykatės sė Apelit ēmon se zgjidhja e kėsaj mosmarrėveshje ėshtė nė juridiksion administrativ dhe jo nė atė tė gjykatės.”. 11. Ndaj vendimit nr.18, datė 21.01.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr ka paraqitur kėrkesė pėr rivendosje nė afat pala paditėse Muhamet Granova dhe me vendimin nr.174, datė 14.07.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr ėshtė vendosur: “Pranimin e kėrkesės sė paraqitur nga shtetasi Muhamet Murat Granova duke e rivendosur nė afat tė drejtėn e tij pėr tė bėrė rekurs nė Gjykatėn e Lartė Tiranė ndaj vendimit gjyqėsor civil nr.18, datė 21.01.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr”, lėnė nė fuqi me vendimi nr.34, datė 01.11.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, pasi shqyrtoi rekursin e personit tė tretė Nazim Haxhija, ndaj vendimit nr.34 datė 01.11.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr, me vendim nr.1426 datė 10.06.2014, vendosi “Mospranimin e rekursit tė ushtruar ndaj vendimit nr.34 datė 01.11.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr”. 12. Kundėr vendimit nr.18, datė 21.01.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr, ka ushtruar rekurs, paditėsit Muhamet e Murat Granova qė kėrkojnė prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1409, datė 26.05.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr duke parashtruar shkaqet e pasqyruar nė pjesė hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 13 . Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile dhe ato tė ligjit nr.9948, datė 07.07.2008 “Pėr shqyrtimin e vlefshmėrisė ligjore tė krijimit tė titujve tė pronėsisė mbi tokėn bujqėsore”, nė tė cilėt ėshtė parashikuar: 13.1. Neni 36§1 i K.Pr.Civile: “Nė juridiksionin e gjykatave hyjnė tė gjitha mosmarrėveshjet civile e mosmarrėveshjet e tjera tė parashikuara nė kėtė Kod e nė ligje tė veēanta”. 13.2. Neni 7 i ligjit nr.9948, datė 07.07.2008: “1. KV-ja krijohet pranė prefektit tė ēdo qarku dhe drejtohet nga drejtori i KV-sė, nėn autoritetin dhe varėsinė e drejtpėrdrejtė tė prefektit. 2. KV-ja drejton tė gjithė veprimtarinė pėr shqyrtimin e vlefshmėrisė sė krijimit tė titujve tė pronėsisė mbi tokėn bujqėsore nė juridiksionin e prefekturės, nėpėrmjet: a) shqyrtimit dhe verifikimit tė ankesave, kėrkesave, informacioneve, qė i paraqiten nga shtetasit dhe strukturat shtetėrore, veprimtaria e tė cilave lidhet me pronėsinė mbi tokėn bujqėsore; b) kontrolleve tė drejtpėrdrejta, tė ushtruara me nismėn e vet, mbi veprimtarinė dhe veprimet e kryera nga ish-komisionet e tokės, tė tė gjitha niveleve, nė procesin e ndarjes sė tokės. Kėto kontrolle kryhen tė plota nė sipėrfaqen e tokave tė ish-NB-ve dhe tė zonės sė zhvillimit me pėrparėsi tė turizmit, tė pėrcaktuara sipas ligjit nr.7665, datė 21.01.1993 “Pėr zhvillimin e zonave, qė kanė pėrparėsi turizmin”, tė ndryshuar dhe akteve nėnligjore nė zbatim tė tij; 13.3. Neni 8 i ligjit nr.9948, datė 07.07.2008: “KV-ja ka detyrat dhe pėrgjegjėsitė e mėposhtme: 1. Zgjidh mosmarrėveshjet e evidentuara: a) pėr kufijtė e tokės bujqėsore, ndėrmjet rretheve, brenda qarkut; b) pėr kufijtė e tokės bujqėsore ndėrmjet fshatrave (subjekteve), qė kanė qenė nė pėrbėrje tė sė njėjtės ish-kooperativė bujqėsore. Vendimi u njoftohet komunave dhe/ose bashkive, nė juridiksionin e tė cilave ndodhen kėto fshatra; c) ndėrmjet individėve dhe ish-komisionit tė tokės sė fshatit. Shqyrtimi i mosmarrėveshjeve bėhet me kėrkesėn e palėve ose me nismėn e vetė KVsė. 2. Merr vendimet pėrkatėse pėr ēdo mosmarrėveshje ose konflikt tė lindur ndėrmjet personave fizikė ose juridikė, pėr bazueshmėrinė ligjore tė titujve tė pronėsisė, tė krijuar mbi tokėn bujqėsore. Kur objekti i konfliktit ndėrmjet palėve rezulton nė zona kadastrale ku ėshtė kryer regjistrimi i tokės, me cilėsinė e pasurisė sė paluajtshme dhe ky regjistrim ėshtė marrė nė dorėzim nga zyra vendore e regjistrimit tė pasurive tė paluajtshme (ZVRPP), ose kur nė zonėn kadastrale pėrkatėse ka pėrfunduar periudha 90-ditore e afishimit tė rezultateve tė regjistrimit fillestar tė pasurive tė paluajtshme, vendimi i KV-sė i dėrgohet pėr veprim ZVRPP-sė sė rrethit dhe pėr informim e evidentim Seksionit tė Administrimit dhe Mbrojtjes sė Tokės (SAMT) nė qark. 3. ... 4. ... 5. Shqyrton drejtpėrdrejt dhe merr vendime pėr konflikte dhe mosmarrėveshje ndėrmjet palėve, kur pėr to ėshtė vendosur rishqyrtimi, nė rrugė administrative, me vendim tė formės sė prerė tė organeve gjyqėsore. Nė kėtė rast, vendimi i KV-sė ėshtė pėrfundimtar. Ankimimi kundėr kėtij vendimi mund tė bėhet nė gjykatėn qė ushtron veprimtarinė nė juridiksionin ku ndodhet toka bujqėsore, pėr tė cilėn ka lindur konflikti. 13.4. Neni 9 i ligjit nr.9948, datė 07.07.2008: “1. Kur gjatė verifikimit tė dokumentacionit konstatohet se titulli i pronėsisė mbi tokėn bujqėsore ėshtė lėshuar nė kundėrshtim me dispozitat e pėrcaktuara nė nenet 2, 3 dhe 4 tė kreut I tė kėtij ligji dhe mbajtėsi i titullit tė pronėsisė e posedon dhe e shfrytėzon tokėn bujqėsore faktikisht, KV-ja merr vendim: a) pėr pavlefshmėrinė ligjore tė titullit tė pronėsisė, kur “akti i marrjes sė tokės nė pronėsi” ėshtė lėshuar mbi: i) tokat bujqėsore tė ish-NB-ve, tė cilat pėrjashtohen pėr kalim nė pronėsi nga dispozitat e ligjit nr.8053, datė 21.12.1995 “Pėr kalimin nė pronėsi, pa shpėrblim, tė tokės bujqėsore”; ii) tokat bujqėsore tė ish-kooperativave bujqėsore, qė shtrihen nė zonėn e zhvillimit me pėrparėsi tė turizmit, tė pėrcaktuar me vendim tė Kėshillit tė Ministrave, si dhe sipėrfaqe tė tjera tė tokės bujqėsore, qė me vendime tė organeve kompetente kanė kaluar nė zėrin kadastral “Tokė urbane” (truall) dhe pėrfshihen brenda vijave kufizuese tė qendrave tė banuara nė datėn e hyrjes nė fuqi tė kėtij ligji; iii) ēdo sipėrfaqe tė pėrcaktuar nė pikėn 2 tė nenit 2 tė kėtij ligji; iv) ēdo sipėrfaqe toke, pėr tė cilėn Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės (AKKP) dhe zyrat rajonale tė saj u kanė konfirmuar njohjen e pronėsisė dhe tė drejtėn e kompensimit fizik subjekteve tė shpronėsuara; v) ēdo sipėrfaqe toke, nė tė cilėn preken interesa tė ligjshėm tė personave tė tretė dhe/ose ekzistojnė konflikte mbi tė; 13.5. Neni 10 i ligjit nr.9948, datė 07.07.2008: “Procedurat pėr titujt e pronėsisė, tė krijuar nė kundėrshtim me ligjin. 1. Kur KV-ja, gjatė verifikimit tė dokumentacionit dhe tė vendimeve pėrkatėse tė komisioneve tė tokės, vėren se krijimi i titullit tė pronėsisė mbi tokėn ėshtė dhėnė nė kundėrshtim me dispozitat e pėrcaktuara nė nenet 2, 3 e 4 tė kėtij ligji dhe me vendimet e tij, tė marra sipas neneve 8 pikat 2 e 3 dhe 9 pika 2 tė kėtij ligji, i paraqet gjykatės sė rrethit gjyqėsor pėrkatės njė kėrkesė pėr anullimin e aktit administrativ, “akt i marrjes sė tokės nė pronėsi”. 2. Kėrkesa i paraqitet subjektit pėrkatės nga Prefekti i Qarkut brenda 7 ditėve nga data e njoftimit tė vendimit pėr paligjshmėrinė e aktit tė pronėsisė mbi tokėn bujqėsore. Objekt i kėrkesės sė prefektit ėshtė deklarimi i pavlefshmėrisė sė “aktit tė marrjes sė tokės nė pronėsi”, shfuqizimi i tij dhe kthimi i pronės nė pronėsi tė shtetit. 3. Gjykata shqyrton kėrkesėn e prefektit brenda 60 ditėve, duke thirrur nė proces gjyqėsor edhe Avokatin e Shtetit”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON: 14. Se rekursi i paraqitur nga pala paditėse Muhamet e Murat Granova pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.18, datė 21.1.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr. Pėr rrjedhojė ky vendim duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet po asaj gjykate pėr rishqyrtim. 15. Nė shqyrtim tė akteve tė ndodhura nė dosjen gjyqėsore, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve tė parashtruara nė kėto akte, vendimit tė gjykatės dhe shkaqeve tė rekursit, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė arrin nė pėrfundimin se mosmarrėveshja objekt shqyrtimi i pėrket juridiksionit gjyqėsor dhe se gjykata e apelit duhet tė kishte marrė nė shqyrtim dhe tė vlerėsonte bazueshmėrinė nė ligj tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė. 16. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, ēmon se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga Gjykata e Apelit se pėr rastin nė shqyrtim “kemi tė bėjmė me njė konflikt tė lindur ndėrmjet palėve ndėrgjyqėse zgjidhja e tė cilit bėn pjesė nė detyrat e Komisionit Vendor tė Vlerėsimit tė Titujve tė Pronėsisė tė parashikuar nė neni 8 i ligjit nr.9948, datė 07.07.2008 “Pėr shqyrtimin e vlefshmėrisė ligjore tė krijimit tė titujve tė pronėsisė mbi tokėn bujqėsore..,...” dhe pėr rrjedhojė “zgjidhja e kėsaj mosmarrėveshje ėshtė nė juridiksion administrativ dhe jo nė atė tė gjykatės.”” nuk gjen mbėshtetje nė ligj. 17. Kolegj Civil i Gjykatės sė Lartė nė interpretim tė dispozitave ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret, vlerėson se kėrkimi thelbėsor i paditėsit ėshtė rivendikimi i sendit, sipėrfaqes tokė arė. Nė njė gjykim tė tillė, gjykata gjatė shqyrtimit tė themelit tė padisė sė rivendikimit, jo vetėm kur kėrkohet, por edhe kur ajo ndesh akte administrative apo veprime tė tjera juridike absolutisht tė pavlefshėm, konstaton pavlefshmėrinė dhe zgjidh pasojat juridike. 18. Nė logjikė tė sa mė sipėr, ndryshe nga sa ka arsyetuar Gjykata e Apelit Shkodėr, Kolegji Civil arrin nė pėrfundimin se nė rastin objekt gjykimi ndodhemi pėrpara njė mosmarrėveshje pėr kėrkimin e sendit nė bazė tė nenit 296 tė Kodit Civil, e cila pėrbėn njė mosmarrėveshje civile dhe jo administrative. 19. Nga ana tjetėr, Kolegj Civil e gjen me vend tė rikonfirmojė se juridiksioni ėshtė ēėshtje qė pėrcaktohet shprehimisht nga ligji dhe nuk mund tė pėrcaktohet mbi interpretimet apo qėndrimet qė rrjedhin nga dispozitat me karakter lejues apo referues, sikurse parashtrohet nga gjykata e apelit. 20. Pra, njė ēėshtje mund tė nxirret jashtė juridiksionit gjyqėsor vetėm kur ligji nė mėnyrė eksplicite ka pėrcaktuar se subjekti pretendues, pėrpara se t’i drejtohet gjykatės duhet tė shterojė juridiksionin administrativ. Nė kėto raste mosndjekja e juridiksionit administrativ pengon marrjen nė shqyrtim tė ēėshtjes nga ana e gjykatės. 21. Nė kuptim tė ligjit nr.9948/2008 “Pėr shqyrtimin, e vlefshmėrisė ligjore tė krijimit tė titujve tė pronėsisė mbi tokėn bujqėsore”, i ndryshuar, konkretisht neneve 7 dhe 8 tė kėtij ligji, tė cilėve iu referohet gjykata e apelit , bėjnė fjalė pėr komisionin vendor tė vlerėsimit tė titujve tė pronėsisė (KV), duke pėrcaktuar kompetencat dhe detyrat, si dhe pėrgjegjėsitė e tij. 22. Sipas pikės 2 tė nenit 8, KV-ja “merr vendimet pėrkatėse pėr ēdo mosmarrėveshje ose konflikt tė lindur ndėrmjet personave fizikė ose juridikė, pėr bazueshmėrinė ligjore tė titujve tė pronėsisė, tė krijuar mbi tokėn bujqėsore” dhe sipas nenit 10: “Kur KV-ja, gjatė verifikimit tė dokumentacionit dhe tė vendimeve pėrkatėse tė komisioneve tė tokės, vėren se krijimi i titullit tė pronėsisė mbi tokėn ėshtė dhėnė nė kundėrshtim me dispozitat e pėrcaktuara nė nenet 2, 3 e 4 tė kėtij ligji dhe me vendimet e tij, tė marra sipas neneve 8, pikat 2 e 3 dhe 9, pika 2 tė kėtij ligji, i paraqet gjykatės sė rrethit gjyqėsor pėrkatės njė kėrkesė pėr anullimin e aktit administrativ, “akt i marrjes sė tokės nė pronėsi”. 23. Nė ligj parashikohet se KV-tė mund tė vihen nė lėvizje kryesisht ose me kėrkesė, ankesė, informacione qė mund t’i paraqiten “nga shtetasit dhe strukturat shtetėrore, veprimtaria e tė cilave lidhet me pronėsinė mbi tokėn bujqėsore”. 24. Pra, strukturat shtetėrore tė ngritura mbi bazėn e ligjit nr.9948 datė 07.07.2008 (KV-tė), pavarėsisht nga mėnyra se si vihen nė lėvizje (mbi kėrkesė, ankim, informacion apo kryesisht) kanė kompetencė tė bėjnė verifikimin e situatės dhe kur arrijnė nė konkluzionin qė ligji nr.7501, datė 19.07.1991 “Pėr Tokėn”, si dhe legjislacioni tjetėr qė ka rregulluar dhe/ose rregullon kalimin nė pronėsi private tė tokės bujqėsore tė ish-kooperativave bujqėsore, tė ish-ndėrmarrjeve bujqėsore, tokės pyjore, livadheve dhe kullotave ėshtė zbatuar keq, kanė tė drejtė shprehen me vendim, por nuk zgjidhin pėrfundimisht mosmarrėveshjen, pasi sipas nenit 10 tė kėtij ligji prefekti i qarkut duhet t’i drejtohet gjykatės pėr tė kėrkuar anullimin tėrėsisht ose pjesėrisht tė aktit tė marrjes sė tokės nė pronėsi. 25. Duke iu kthyer rastit konkret, nė vijim tė logjikės juridike tė pėrdorur mė sipėr, Kolegji Civil gjykon se konkluzioni i gjykatės sė apelit ėshtė i padrejtė, pasi nė vėshtrim ligjit nr.9948, datė 07.07.2008 “Pėr shqyrtimin, e vlefshmėrisė ligjore tė krijimit tė titujve tė pronėsisė mbi tokėn bujqėsore” nuk ka ndonjė dispozitė qė tė parashikojė nė mėnyrė tė detyrueshme, pa ekuivoke rrugėn administrative tė ankimit ndaj kėtyre vendimeve, si dhe modalitetet e ankimit, e cila do t’i paraprijė procedurės gjyqėsore dhe as tė shmang aksesin e drejtpėrdrejtė nė gjykatė tė individėve tė pajisur me akt tė marrjes sė tokės nė pronėsi. 26. Pėr kėto arsye, Kolegj Civil, nisur nga natyra e kėsaj mosmarrėveshje, arrin nė pėrfundimin se ēėshtja objekt gjykimi nuk mund tė nxirret jashtė juridiksionit gjyqėsor nga gjykata e apelit. 27. Pėrsa mė sipėr dhe nė rrethanat kur gjykata e apelit nuk ka marrė nė shqyrtim themelin e ēėshtjes dhe ligjshmėrinė e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.18, datė 21.1.2010 i Gjykatės sė Apelit Shkodėr, me tė cilin ėshtė prishur vendimi nr.1409, date 26.5.2009 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr dhe pushuar gjykimi i ēėshtjes, duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim po pranė asaj gjykate. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit civil nr.18, datė 21.01.2010 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 03.03.2015 Nr.11111-02459-00-2011 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-788 i Vendimit (126) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 04.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.11111-02459-00-2011, qė i pėrket palėve: PADITĖS: ANESTI MITA, nė mungesė. TĖ PADITUR: LIRI DHAMO, nė mungesė. AGRON DHAMO, nė mungesė. MIMOZA DHAMO, nė mungesė. ALEKSANDĖR DHAMO, nė mungesė. ILIR DHAMO, nė mungesė. ZYRA E REGJISTRIMIT TĖ PASURISĖ SĖ PALUAJTSHME VLORĖ, nė mungesė, OBJEKTI: Detyrimin e tė paditurve tė mė njohin bashkėpronar mbi njė sipėrfaqe 500 m2, pėr 1/6 e pasurisė si dhe regjistrimin e kėsaj prone nė emrin e trashėgimtarėve tė Persefoni Mita Dhamo nė regjistrat e hipotekės. Baza Ligjore: Neni 192, 199, 200 tė Kodit Civil. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.1895, datė 13.07.2009, ka vendosur: “Pranimin pjesėrisht tė padisė sė paditėsit Anesti Mita. Detyrimin e tė paditurve Liri Dhamo, Agron Dhamo, Mimoza Dhamo, Aleksandėr Dhamo dhe llir Dhamo tė njohin paditėsin Anesti Mita bashkėpronar nė 1/24 pjesė, mbi njė truall me sipėrfaqe 500 m2, i cili figuron i regjistruar nė regjistrat e pasurive tė paluajtshme Vlorė, me nr.pasurie 17/54, tė ndodhur nė Zonėn Kadastrale me nr.8603 tė Qytetit Vlorė, me kufij V - Pasuria me nr.17/7, J - Pasuria me nr.17/53, L - Pasuria me nr.17/12 dhe P - Pasuria me nr.17/43. Detyrimin e tė paditurės Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė tė bėjė ndryshimet pėrkatėse nė regjistrat e pasurive tė paluajtshme, nė lidhje me pasurinė me nr.17/54. Rrėzimin e padisė nė lidhje me njohjen bashkėpronarė tė trashėgimtarėve tė tjerė tė tė ndjerės Persefoni Mita (Dhamo) mbi pasurinė me nr.17/54”. Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.584 datė 09.06.2010, ka vendosur: "Ndryshimin e vendimit nr.1895, datė 13.07.2009, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, pėr pjesėn qė ėshtė pranuar padia, dhe duke gjykuar ēėshtjen ne fakt: Rrėzimin e padisė ". Kundėr vendimit nr.584 datė 09.06.2010, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė ka ushtruar rekurs pala paditėse Anesti Mita, i cili me pretendimin se vendimi i Gjykatės sė Apelit ėshtė haptazi nė kundėrshtim me ligjin, bazuar nė nenin 485 shkronja “b” tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkon: Prishjen e vendimit nr.584, datė 09.06.2010, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1895, datė 13.07.2009, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, pėr kėto shkaqe: Vendimi i Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė nė kundėrshtim tė hapur me ligjin dhe me provat e administruara nė gjykim. Gjykata e shkallės sė parė drejt ka vendosur bazuar nė provat e administruara nė gjykim ku ka provuar se paditėsi ėshtė njė nga trashėgimtarėt ligjor tė Persefoni Mita (Dhamo) e cila dhe ajo ėshtė njė nga trashėgimtarėt ligjorė tė Lili Dhamo i cili ėshtė pronar i njė banese nė lagjen Varosh tė qytetit tė Vlorės. Bazuar nė prova gjykata e shkallės sė parė ka vendosur drejt mbi objektin e gjykimit pasi shtėpia nė lagjen Varosh ėshtė shtėpi prindėrore dhe trashėgimlėnėsi tjetėr ka vetėm njė leje meremetimi pėr tė shtuar tre faqe muri ndėrsa pėrsa i pėrket dokumentacionit tė kredisė ajo ėshtė aprovuar kur tė gjithė pjesėtarėt e familjes kanė qėnė nė trung dhe nuk kanė qėnė tė martuar por trashėgimlėnėsi i tė paditurve ka qėnė fėmijė i madh i shtėpisė dhe nė marrėdhėnie pune, ndėrsa ati i tyre ka qėnė nė prag pensioni dhe kredia i ėshtė miratuar pėr atė familje qė kanė qėnė atėherė. Pra trualli i banesės sė pėrbashkėt ėshtė po i pėrbashkėt. Duke qenė se Gjykata e Apelit ka vendosur rrėzimin e padisė atėherė ku ėshtė trualli i banesės ekzistuese tė Lili Dhamo, pėrse kėtė truall duhet t’a gėzojnė vetėm trashėgimtarėt e njėrit bir. Gjykata e Apelit nuk e ka aplikuar me mendim eksperti pretendimin e palės paditėse dhe pretendimin e palės sė paditur duke arritur nė konkluzion tė gabuar. Pėr mė tepėr ka vendosur nė mungesė tė palės paditėse. Konkluzionet e gjykatės sė apelit janė tė gabuara dhe pėrfundimisht kėrkojmė qė gjykata e apelit tė japė pėrgjigje se ku ėshtė prona e Lili Dhamos ku paditėsi pretendon bashkėpronėsinė, pėrfundimisht kėrkojmė prishjen e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė shkallės sė parė nr..1895 dt 13.7.2009. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Admir Thanza; nė mungesė tė palėve ndėrgjyqėse dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes. Nga hetimi gjyqėsor rezultoi e provuar se paditėsi Anesti Mita ėshtė njė nga trashėgimtarėt ligjorė tė trashėgimlėnėses Persefoni Mita (Dhamo), fakt qė rezulton nga vendimi gjyqėsor nr.2692, datė 31.10.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė. Me kėtė vendim janė pėrcaktuar si trashėgimtarė ligjorė tė tė ndjerės Persefoni pėrveē bashkėshortit Anesti Mita edhe fėmijėt e saj nga martesa me Anestin, shtetasit Renata Mita, Esmeralda Marko (Mita) e Theodhori Mita, tė cilėt pėrfitojnė secili nga ¼ pjesė nė pasurinė trashėgimore tė tė ndjerės. Po kėshtu e ndjera Persefoni Mita ėshtė njėra nga trashėgimtaret ligjore tė tė ndjerit babait tė saj Lili Dhamo, fakt qė provohet me vendimin gjyqėsor civil nr.705, datė 13.04.2006, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė. Sipas kėtij vendimi, e ndjera Persefoni Mita (Dhamo) pėrfiton 1/6 pjesė tė pasurisė trashėgimore tė trashėgimlėnėsve Ana e Lili Dhamo. Po nga ky vendim rezulton qė njė nga trashėgimtarėt e trashėgimlėnėsit Lili Dhamo, tė jetė edhe shtetasi Nikollaq Dhamo, trashėgimlėnės i tė paditurve Liri Dhamo, Agron Dhamo, Mimoza Dhamo, Aleksandėr Dhamo dhe llir Dhamo. Paditėsi bazuar nė pėrmbajtjen e dokumentit me nr.352/1 prot, datė 27.11.2006, dalė nga Arkivi i Shtetėror Vendor Vlorė, sipas tė cilit rezulton qė shtetasi Lili Dhamo tė ketė deklaruar se ka pasur nė pronėsi tė tij njė banesė me nr.27, ndodhur nė Lagjen “Varosh” tė Qytetit Vlorė me konstruksion mur e ēati, e cila figuron e regjistruar nė pronėsi tė tė paditurve Liri Dhamo, Agron Dhamo, Mimoza Dhamo, Aleksandėr Dhamo dhe llir Dhamo si trashėgimtar i trashėgimlėnėsit Lili Dhamo ka kėrkuar nė gjykatėn e shkallės sė pare Vlorė sipas objektit tė padisė. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.1895, datė 13.07.2009, ka vendosur: “Pranimin pjesėrisht tė padisė sė paditėsit Anesti Mita. Detyrimin e tė paditurve Liri Dhamo, Agron Dhamo, Mimoza Dhamo, Aleksandėr Dhamo dhe llir Dhamo tė njohin paditėsin Anesti Mita bashkėpronar nė 1/24 pjesė, mbi njė truall me sipėrfaqe 500 m2, i cili figuron i regjistruar nė regjistrat e pasurive tė paluajtshme Vlorė, me nr.pasurie 17/54, tė ndodhur nė Zonėn Kadastrale me nr.8603 tė Qytetit Vlorė, me kufij V - Pasuria me nr.17/7, J - Pasuria me nr.17/53, L - Pasuria me nr.17/12 dhe P - Pasuria me nr.17/43. Detyrimin e tė paditurės Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė tė bėjė ndryshimet pėrkatėse nė regjistrat e pasurive tė paluajtshme, nė lidhje me pasurinė me nr.17/54. Rrėzimin e padisė nė lidhje me njohjen bashkėpronarė tė trashėgimtarėve tė tjerė tė tė ndjerės Persefoni Mita (Dhamo) mbi pasurinė me nr.17/54”. Arsyetimi i gjykatės: “...omissis...Nė analizė tė provave shkresore tė paraqitura nga pala paditėse dhe pretendimeve tė ngritura prej saj nė padi gjykata vlerėson se padia ėshtė pjesėrisht e bazuar nė ligj dhe prova….Nė rastin konkret nga provat shkresore tė marra dhe tė vlerėsuara nga ana e gjykatės- rezulton qė sipėrfaqja e truallit prej 500 m2 tė ketė qenė nė pronėsi tė trashėgimlėnėsit Lili Dhamo dhe jo nė pronėsi tė trashėgimlėnėsit tė tė paditurve Liri Dhamo, Agron Dhamo, Mimoza Dhamo, Aleksandėr Dhamo dhe llir Dhamo dhe konkretisht nė pronėsi tė shtetasit Nikolla Dhamo, fakt ky i cili provohet nga deklarata e regjistrimit e datės 05.04.1959, dalė nga Arkivi Shtetėror Vendor Vlorė, si dhe nga vendimi me nr.153, datė 23.08.1957, tė ish Komitetit Ekzekutiv tė Kėshillit Popullor tė Rrethit Vlorė, nga pėrmbajtja e tė cilave rezulton qė shtetasi Lili Dhamo tė ketė pasur nė pronėsi tė tij nė Lagjen “Vardsh” tė qytetit Vlorė, njė sipėrfaqe trualli prej 500 m2. Nisur nga sa u tha mė lart nė kushtet kur paditėsi Anesti Mita u provua tė ishte trashėgimtar i trashėgimlėnėses Persefoni Mita (Dhamo) nė % pjesė dhe Persefoni Mita (Dhamo) u provua tė ishte trashėgimtare e trashėgimlėnėsit Lili Dhamo, nė 1/6 pjesė tė pasurisė trashėgimore tė tij, arrihet nė pėrfundimin se tė paditurit Liri Dhamo, Agron Dhamo, Mimoza Dhamo, Aleksandėr Dhamo dhe llir Dhamo duhet tė detyrohen qė tė njohin bashkėpronar paditėsin Anesti Mita nė 1/24 pjesė mbi sipėrfaqen e truallit prej 500 m2. Nė kundėrshtim me sa pretendoi paditėsi ai nuk mund tė kėrkojė njohjen bashkėpronar edhe pėr fėmijėt e tij, bashkėtrashėgimtarėt e tjerė, shtetasit Renata Mita, Esmeralda Marko (Mita) e Theodhori Mita. Pra nė kėtė gjykim paditėsi Anesti Mita nuk mund tė pėrfaqėsojė tė drejtat e tė tjerėve, qoftė edhe tė fėmijėve tė tij. …Nė rastin konkret nė kushtet kur paditėsi Anesti Mita duhet tė njihet bashkėpronar nė 1/24 pjesė mbi sipėrfaqen e truallit prej 500 m2, qė rezulton qė tė ketė qenė nė pronėsi tė trashėgimlėnėsit tė trashėgimlėnėses sė tij Persefoni Mita (Dhamo), atėherė pala e paditur Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė duhet tė detyrohet tė bėjė ndryshimet pėrkatėse nė regjistrat e pasurive tė paluajtshme(...)”. Gjykata e Apelit Vlorė, me Vendimin Civil nr.584, datė 09.06.2010, ka vendosur: "Ndryshimin e vendimit nr.1895, datė 13.7.2009 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, pėr pjesėn qė ėshtė pranuar padia, dhe duke gjykuar ēėshtjen ne fakt: Rrėzimin e padisė ". Arsyetimi i gjykatės: “.... omissis... Nė rradhė tė parė gjykata ka marrė nė shqyrtim pretendimin e palės paditėse, lidhur me mosmarrėveshjen nė shqyrtim, dhe ka pranuar padinė duke marrė si provė qė ka lidhje me zgjidhjen e mosmarrėveshjes, dokumentin shkresor me nr.352/1 prot, datė 27.11.2006, dalė nga Arkivi Shtetėror Vendor Vlorė, si dhe vendimin nr.153, datė 23.08.1957-tė-Komitetit Ekzekutiv tė Kėshillit Popullor tė Rrethit Vlorė. Nga arsyetimi qė gjykata ka bėrė nė vendimin e saj pranon se nga pėrmbajtja e dokumenteve tė pėrmendura mė sipėr, ka rezultuar se shtetasi Lili Dhamo tė ketė pasur nė pronėsi tė tij njė sipėrfaqe trualli prej 500 m2 tė ndodhur nė lagjen Varosh tė qytetit Vlorė, e cila nga pėrmbajtja e certifikatės pėr vėrtetim pronėsie e lėshuar nga Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė rezulton, qė nė regjistrat e Zyrės Vendore tė figurojė e regjistruar nė pronėsi tė tė paditurve Uri Dhamo, Agron Dhamo, Mimoza Dhamo, Aleksandėr Dhamo dhe llir Dhamo, me nr.pasurie 17/54 dhe me kufij V - Pasuria me nr.17/7, J Pasuria me nr.17/53, L Pasuria me nr.17/12 dhe P - Pasuria me nr.17/4. Nė kundėrshtim nga sa ėshtė arsyetuar nė vendimin e gjykatės, dhe pretenduar nga paditėsi lidhur me provat mbi tė cilat mbėshtet pretendimet pėr njohjen bashkėpronar, Gjykata e Apelit, ka ēmuar tė administrojė me cilėsinė e provės tė gjithė praktikėn dokumentare tė Zyrės Vendore tė R.P.P, Vlorė. Ka rezultuar e provuar se nga pėrmbajtja e vendimit nr.153, datė 04.08.1957 i Komitetit Ekzekutiv K.P.Rrethit, sipėrfaqja e trullit prej 500 m2 ėshtė dhėnė dhe ėshtė paguar nga Nikollaq Dhamo trashėgimlėnėsi i tė paditurve. Nga dosja gjyqėsore, konstatohet se gjykata e shkallės sė parė ka argumentuar si provė njė dokument shkresor, i cili nuk rezulton tė jetė i administruar gjatė gjykimit tė ēėshtjes, por nė fakt vėrteton njė fakt qė rrėzon pretendimin e palės paditėse. Nė rrethanat e pėrmendura mė sipėr pala paditėse qė pretendon njė tė drejtė, nuk ka provuar nė pėrputhje me ligjin pretendimin e saj mbi faktet, tė paraqitur gjatė procesit gjyqėsor Lidhur sa mė sipėr vendimi i Gjykatės se Rrethit Gjyqėsor Vlorė, ėshtė rrjedhojė i zbatimit tė gabuar tė provave tė administruara, si i tillė vendimi i mėsipėrm do tė ndryshojė dhe padia do tė rrėzohet(...)”. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs paditėsi Anesti Mita me tė cilin kėrkon prishjen e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. Ligji i zbatueshėm. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: Neni 6 i K.Pr. Civile: “Gjykata qė gjykon mosmarrėveshjen duhet tė shprehet mbi gjithēka kėrkohet dhe vetėm pėr atė qė kėrkohet” Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. Neni 16§1 i K.Pr.Civile:“Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. Neni 20 i K.Pr.Civile: “Gjykata duhet tė ndjekė dhe tė kėrkojė tė zbatohet parimi i kontradiktorialitetit. Ajo e mbėshtet vendimin e saj vetėm nė mjetet, shpjegimet, dokumentet e provat e tjera tė treguara ose tė sjella nga palėt, kur kėto tė fundit kanė qenė nė gjendje tė debatojnė sipas parimit tė kontradiktorialitetit.” Dispozitat e Kodit Civil nė tė cilat ėshtė parashikuar: Neni 199 i K. Civil: § 1.“Ka bashkėpronėsi kur njė ose disa sende dhe tė drejta tė tjera reale u pėrkasin bashkėrisht dy ose mė shumė personave.”. Neni 349 i K. Civil:”Trashėgimtari mund tė kėrkojė me padi nga kushdo qė posedon tėrėsisht ose pjesėrisht pasurinė trashėgimore, njohjen e tij si trashėgimtar dhe dorėzimin e pasurisė trashėgimore dhe tė pasurisė sė fituar me anė tė saj, sipas rregullave mbi posedimin me mirbesim dhe me keqbesim.” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se: Pala qė ka regjistruar ankimin, konkretisht paditėsi Anesti Mita legjitimohet ratione personae t’i drejtohet Gjykatės sė Lartė lidhur me pretendimin sa mė sipėr. Ankimi ėshtė paraqitur brenda afatit ligjor, ndaj edhe legjitimohen ratione temporis. Gjithashtu rezulton se ankimi i ėshtė njoftuar palės tjetėr ndėrgjyqėse. Nė lidhje me thelbin (legjitimimi ratione materiae), Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se rekursi i paraqitur nga paditėsi Anesti Mita nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.584, datė 09.06.2010, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve procedurale qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė parashtruara nė rekurs arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.584, datė 09.06.2010, i Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė rrjedhojė e respektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet lėnė nė fuqi. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, nė vendimin e saj ka arritur nė pėrfundimin se, sipėrfaqja e truallit prej 500 m2 tė ketė qenė nė pronėsi tė trashėgimlėnėsit Lili Dhamo. Lidhur me kėtė konkluzion kjo gjykatė bazohet edhe nė “vendimin nr.153, datė 23.08.1957, tė ish Komitetit Ekzekutiv tė Kėshillit Popullor tė Rrethit Vlorė, nga pėrmbajtja e tė cilave rezulton qė shtetasi Lili Dhamo tė ketė pasur nė pronėsi tė tij nė Lagjen “Varosh” tė qytetit Vlorė, njė sipėrfaqe trualli prej 500 m2”. Kolegj Civil konstaton se, nga gjykata e shkallės sė parė nuk ėshtė pasqyruar saktė pėrmbajtja e kėtij vendimi dhe rrjedhimisht ėshtė gabuar mė pas nė arritjen e konkluzionit lidhur me kėtė akt shkresor.Konkretisht referuar vendimit nr.153, datė 23.08.1957, tė ish Komitetit Ekzekutiv tė Kėshillit Popullor tė Rrethit Vlorė (administruar nė dosjen gjyqėsore) thuhet se: “Qytetarit Nikollaq Lili Dhamo i ėshtė dhėnė njė parcelė toke pėr ndėrtim me sipėrfaqe 500 m2 nė lagjen Varosh, Rruga “Jeronim De Rada” me kufij: Lindje-tokė shtetėrore, Perėndim dhe Jug-Ibrahim Shyti, Veriu-Rrugė”. Po kėshtu me lejen nr.55, datė 08.10.1958, tė organit sa sipėr, shtetasit Mihallaq Dhamo trashėgimlėnės i palės sė paditur, i ėshtė dhėnė leja pėr ndėrtimin e njė shtėpie nė Lagjen Varosh, me tė njėjtat kufizime si tė truallit. Mė pas pėr kėtė shtėpi trashėgimlėnėsi Mihallaq Dhamo ka marrė edhe njė leje meremetimi me nr.30, datė 19.4.1969, tė lėshuar nga ish K.E.K.P tė Qytetit Vlorė pėr tė bėrė shtesė nė banesėn e ekzistuese pėr njė dhomė korridor, depo etj. Faktet e mėsipėrme janė rivlerėsuar nga gjykata e apelit, e cila pasi ka shqyrtuar ēėshtjen mbi ankimin e tė paditurit Ilir Dhamo ka arritur nė pėrfundim e kundėrt me gjykatėn e shkallės sė parė, duke vendosur ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė me arsyetimin: “...omissis... Ka rezultuar e provuar se nga pėrmbajtja e vendimit nr.153, datė 4.8.1957, i Komitetit Ekzekutiv K.P.Rrethit, sipėrfaqja e truallit prej 500 m2 ėshtė dhėnė dhe ėshtė paguar nga Nikollaq Dhamo trashėgimlėnėsi i tė paditurve. Nga dosja gjyqėsore, konstatohet se gjykata e shkallės sė parė ka argumentuar si provė njė dokument shkresor, i cili nuk rezulton tė jetė i administruar gjatė gjykimit tė ēėshtjes, por nė fakt vėrteton njė fakt qė rrėzon pretendimin e palės paditėse. Nė rrethanat e pėrmendura mė sipėr pala paditėse qė pretendon njė tė drejtė, nuk ka provuar nė pėrputhje me ligjin pretendimin e saj mbi faktet, tė paraqitur gjatė procesit gjyqėsor Lidhur sa mė sipėr vendimi i Gjykatės se Rrethit Gjyqėsor Vlorė, ėshtė rrjedhojė i zbatimit tė gabuar tė provave tė administruara, si i tillė vendimi i mėsipėrm do tė ndryshojė dhe padia do tė rrėzohet.(...)”. Kolegji Civil vlerėson se konkluzioni i mėsipėrm i gjykatės sė apelit, lidhur me pronėsinė e truallit prej 500 m2, objekt i kėtij gjykimi, ėshtė i bazuar nė aktet e administruara nė gjykim. Konkretisht sipas akteve tė lartpėrmendura, rezulton e provuar se pronėsia e truallit objekt gjykimi ėshtė nė emėr tė shtetasit Nikollaq Dhamo, trashėgimlėnės i palės sė paditur. Nė kėto kushte, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se gjykata e apelit ka marrė nė analizė dhe ka vlerėsuar provat e paraqitura nga palėt nė tėrėsinė e tyre; ka bėrė njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen nė shqyrtim dhe e ka zgjidhur atė nė pėrputhje me dispozitat ligjore nė fuqi duke arritur nė pėrfundimin e drejtė dhe tė bazuar nė prova se trualli objekt gjykimi ka qenė nė pronėsi tė shtetasit Mihallaq Dhamo, trashėgimlėnės i palės sė paditur Liri Dhamo etj. Pėr rrjedhojė, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.584, datė 09.06.2010, i Gjykatės sė Apelit Vlorė, qė ka vendosur “Ndryshimin e vendimit nr.1895, datė 13.07.2009, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, pėr pjesėn qė ėshtė pranuar padia, dhe duke gjykuar ēėshtjen ne fakt: Rrėzimin e padisė”, duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O SI Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.584, datė 09.06.2010, i Gjykatės sė Apelit Vlorė. Tiranė, mė 04.03.2015 Nr.11243-02520-00-2011 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-786 i Vendimit (127) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 04.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.11243-02520-00-2011, qė i pėrket palėve: PADITĖS: FĖLLĖZĖ SHEHAJ, nė mungesė, I PADITUR: ZYRA E GJENDJES CIVILE, KOMUNA FRATAR, MALLAKASTĖR, nė mungesė, PERSONA TĖ TRETĖ: ZYRA E GJENDJES CIVILE E RRETHIT FIER, nė mungesė, DREJTORIA RAJONALE E SIGURIMEVE SHOQĖRORE FIER, nė mungesė, OBJEKTI: Kundėrshtimi pjesėrisht i aktit tė lindjes dhe akteve tė tjera pėr Fėllėzė Shehaj nė lidhje me datėlindjen nga e pasakta 18.04.1964 nė tė saktėn 20.04.1960. Baza Ligjore: Neni 43/3 i Ligjit nr.10129, datė 11.05.2009 “Pėr Gjėndjen Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.1366, datė 14.07.2010, ka vendosur: “Saktėsimin e pėrbėrėsit tė gjendjes civile tė datėlindjes pėr shtetasen Fėllėzė Shehaj, nė Regjistrin Themeltar tė Gjėndjes Civile, Komuna Fratar dhe aktet e tjera nė kėtė mėnyrė:datėlindja e saktė e shtetases Fėllėzė Shehaj ėshtė 20.04.1960”. Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.164, datė 15.02.2011, ka vendosur: "Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1366, datė 14.07.2010, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Fier ". Kundėr vendimit nr.164, datė 15.02.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė ka ushtruar rekurs personi i tretė Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Fier, e cila bazuar nė nenin 485 shkronja “d” tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkon: ndryshimin e vendimeve dhe rrėzimin e padisė, pėr kėto shkaqe: Vendimi i gjykatės sė apelit dhe i shkallės sė parė janė rrjedhojė e zbatimit tė keq tė ligjit. Ekziston akti i lindjes nė tė cilin paditėsja figuron me datėlindje tė saktė 18.04.1964, akt i cili konform nenit 253 tė Kodit Procedurės Civile pėrbėn provė tė plotė. Prindėrit e paditėses rezultojnė tė kenė lidhur martesė nė vitin 1961 dhe duke lindur paditėsja me datė 20.04.1960 duhej tė figuronte si fėmijė i lindur jashtė martesės. Vėrtetimi i shkollės sipas tė cilit paditėsja figuron e vitlindjes 1960, nuk pėrbėn provė pėr tė kundėrshtuar aktin e lindjes, pasi regjistrimi nė shkollė bėhej sipas ēertifikatės sė lindjes. I kėrkuam gjykatės qė tė kqyrte amzėn e shkollės kur ka filluar pėr herė tė parė shkollėn paditėsja dhe jo tė bazohej vetėm nė vėrtetimin e lėshuar nga ajo shkollė i cili nuk ishte i plotėsuar sipas formularit tė caktuar. Gjykata pranoi padinė vetėm mbi deklarimet e paditėses se i ati i saj e kishte regjistruar me vonesė, por qė nuk mund tė kundėrshtojnė aktin e lindjes. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Admir Thanza; nė mungesė tė palėve ndėrgjyqėse dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes. Nga aktet e administruara nė gjykatat e faktit provohet se paditėsja Fėllėzė Shehaj, referuar Regjistrit tė Lindjeve tė Zyrės sė Gjendjes Civile Komuna Fratar, aktit tė lindjes nr.141, datė 25.04.1964, rezulton e datėlindjes 18.04.1964 mbi bazėn e deklarimit tė atit tė fėmijės Musa Hysenaj. Po sipas ēertifikatės sė lindjes me nr.189 044198 akti, lėshuar nga Zyra e Gjendjes Civile, Rrethi Mallakastėr me datė 01.06.2010, paditėsja figuron e datėlindjes 18.04.1964. Gjithashtu me tė njėjtėn datėlindje figuron dhe nė ēertifikatėn familjare tė familjes Hysenaj me nr.189 044200 tė lėshuar nga Zyra e Gjendjes Civile, Rrethi Mallakastėr me datė 01.06.2010 mbi bazėn e Regjistrit Themeltar Kapaj, nr.73 tė vitit 1960. Me tė njėjtėn datėlindje paditėsja figuron dhe nė ēertifikatėn e martesės me nr.189 akti, lėshuar nga e njėjta zyrė me datė 01.06.2010 nė bazė tė aktit tė martesės, Fratar nr.1 tė vitit 1983. Sipas Regjistrit tė Lindjeve tė Zyrės sė Gjendjes Civile Komuna Fratar, aktit tė lindjes nr.142, datė 25.04.1964, paditėsja rezulton binjake me vėllain e saj Fatmir Hysenaj i datėlindjes 18.04.1964 mbi bazėn e deklarimit tė atit tė fėmijės Musa Hysenaj. Paditėsja ka pretenduar se ėshtė e datėlindjes 18.04.1960 dhe se regjistrimi i saj jo i saktė ka ardhur si rezultat i deklarimit tė gabuar tė atit tė saj pranė organit kompetent shtetėror Zyrės sė Gjendjes Civile, Fratar. Paditėsja pėr tė provuar pretendimet sa sipėr ka paraqitur dhe janė administruar nė gjykim vėrtetimi i lėshuar me datė 06.01.2010 nga Drejtori i Shkollės 9 vjeēare “Fadil Hadushaj nė pėrmbajtje tė tė cilit paditėsja e vitlindjes 1964 rezulton tė ketė filluar klasėn e parė nė vitin 1968 dhe mbaruar klasėn e tetė nė vitin 1976 me nr.amze 71 si dhe vėrtetimi i lėshuar nė tė njėjtėn datė nga Drejtori i Shkollės 9 vjeēare “Fadil Hadushaj nė pėrmbajtje tė tė cilit rezulton se vėllai i saj binjak Fatmir Hysenaj tė ketė filluar klasėn e parė nė vitin 1972 dhe mbaruar klasėn e tetė nė vitin 1979 me nr.amze 179. Sipas dėftesės sė pjekurisė me nr.101 amze dhe nr.100 regjistri tė veēantė tė shkollės sė mesme bujqėsore “Muharrem Totaj” Gjerbės, rezulton se paditėsja Fėllėzė Shehaj e vitlindjes 1960 ka kryer shkollėn e mesme bujqėsore pa shkėputje nga puna nė vitin shkollor 1983-1984. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier me vendimin nr.1366, datė 14.07.2010, ka vendosur: “Saktėsimin e pėrbėrėsit tė gjendjes civile tė datėlindjes pėr shtetasen Fėllėzė Shehaj, nė Regjistrin Themeltar tė Gjėndjes Civile, Komuna Fratar dhe aktet e tjera nė kėtė mėnyrė:datėlindja e saktė e shtetases Fėllėzė Shehaj ėshtė 20.04.1960”. Arsyetimi i gjykatės: “...omissis...Pra nga provat e marra pėr shqyrtim gjatė kėtij procesi gjyqėsor ka rezultuar se datėlindja e saktė e shtetases Fėllėzė Shehaj ėshtė 20.04.1960, duke qenė se njė prej elementeve pėrbėrės tė gjendjes civile tė shtetases Fėllėzė Shehaj ėshtė i paplotė, atėherė bazuar nė nenin 43 tė Ligjit nr.10129, datė 11.05.2009 “Pėr Gjendjen Civile”, nė Regjistrin Themeltar tė Gjendjes Civile, Komuna Fratar, Mallakastėr si dhe nė Regjistrin Themeltar tė Gjendjes Civile Rrethi Mallakastėr duhet tė pasqyrohen tė dhėnat e sakta dhe konkretisht datėlindja e saktė e shtetases Fėllėzė Shehaj ėshtė 20.04.1960(...)”. Mbi ankimin e personit tė tretė Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Fier, Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.164 datė 15.02.2011, ka vendosur lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1366, datė 14.07.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier me tė njėjtin arsyetim. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs personi i tretė: Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Fier, e cila bazuar nė nenin 485 shkronja “d” tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkon: ndryshimin e vendimeve tė dy gjykatave dhe rrėzimin e padisė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. Ligji i zbatueshėm. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. Neni 16§1 i K.Pr.Civile:“Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. Neni 20 i K.Pr.Civile: “Gjykata duhet tė ndjekė dhe tė kėrkojė tė zbatohet parimi i kontradiktorialitetit. Ajo e mbėshtet vendimin e saj vetėm nė mjetet, shpjegimet, dokumentet e provat e tjera tė treguara ose tė sjella nga palėt, kur kėto tė fundit kanė qenė nė gjendje tė debatojnė sipas parimit tė kontradiktorialitetit.” Dispozitat e Ligjit nr.10129, datė 11.05.2009, “Pėr Gjendjen Civile” nė tė cilat ėshtė parashikuar: 13.1 Neni 40 “1. Lindja e fėmijės deklarohet te nėpunėsi i gjendjes civile nga prindėrit, pjesėtarėt madhorė tė familjes, pėrfaqėsuesit ligjorė ose kujdestarėt, dhe, nė pamundėsi ose nė mungesė tė tyre, nga personat, qė kanė tė drejtė tė vėrtetojnė lindjen. Deklarimi mund tė bėhet edhe nga pėrfaqėsues tė nėnės, me prokurė tė posaēme. 2. Deklarimi i lindjes sė fėmijės sė gjetur, tė cilit nuk i dihen prindėrit, bėhet nga organet e njėsisė sė qeverisjes vendore, organi i rendit publik, nė juridiksionin e tė cilit ndodhet vendi i gjetjes, nė bazė tė procesverbalit tė mbajtur nė kohėn e gjetjes sė fėmijės. 13.2 Neni 43.“ 1. Akti i lindjes ėshtė absolutisht i pavlefshėm, kur nuk ėshtė mbajtur nga nėpunėsi i shėrbimit tė gjendjes civile, ose kur nuk ėshtė nėnshkruar qoftė edhe nga njėri prej personave tė parashikuar nė pikėn 2 tė nenit 42 tė kėtij ligji. Nė raste tė tjera, akti i lindjes ėshtė i relativisht i pavlefshėm. 2. Nuk mund tė konfirmohet pėrmbajtje tjetėr nga ajo e aktit tė lindjes pa u vėrtetuar pavlefshmėria absolute ose relative, pasaktėsia ose falsiteti i pretenduar pėr aktin pėrkatės. 3. Shtetasi, pėrfaqėsuesi ligjor ose kujdestari, si dhe ēdo person tjetėr, qė pretendon se i ėshtė cenuar njė e drejtė ose ėshtė privuar nga pasoja juridike tė caktuara, pretendimet pėr pavlefshmėri, pasaktėsi e falsitet mund t’i parashtrojnė vetėm gjyqėsisht, duke thirrur si tė paditur zyrėn e gjendjes civile. 4. Njohja ose kundėrshtimi i atėsisė e i amėsisė bėhen sipas kritereve tė pėrcaktuara nė Kodin e Familjes. ” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se: Pala qė ka regjistruar ankimin, konkretisht personi i tretė; Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Fier legjitimohet ratione personae t’i drejtohet Gjykatės sė Lartė lidhur me pretendimin sa mė sipėr. Ankimi ėshtė paraqitur brenda afatit ligjor, ndaj edhe legjitimohen ratione temporis. Gjithashtu rezulton se ankimi i ėshtė njoftuar palėve tė tjetra ndėrgjyqėse. Nė lidhje me thelbin (legjitimimi ratione materiae), Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se rekursi i paraqitur nga personi i tretė; Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shoqėrore Fier pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.164, datė 15.02.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė si dhe vendimit nr.1366, datė 14.07.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve procedurale qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė parashtruara nė rekurs arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.164, datė 15.02.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė si dhe vendimit nr.1366, datė 14.07.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier janė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit procedural dhe material, dhe pėr kėtė shkak ato duhet tė prishen dhe ēėshtja ti dėrgohet pėr rishqyrtim gjykatės sė shkallės sė parė Fier. Ky Kolegj vėren se gjykatat e faktit, pa sqaruar plotėsisht njė sėrė rrethanash qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes e qė kanė tė bėjnė me elementė thelbėsorė tė padisė objekt shqyrtimi, tė cilat kėrkojnė pėrgjigje edhe nga pretendimet e palėve, gabon kur zgjidh ēėshtjen nė gjendjen nė tė cilėn ndodhet hetimi gjyqėsor. Ky Kolegj konstaton se bazuar nė aktet e administruara nė gjykim pėrfundimi i arritur nga gjykatat e faktit nė pranimin e padisė, duke vendosur saktėsimin e pėrbėrėsit tė gjendjes civile tė datėlindjes pėr shtetasen Fėllėzė Shehaj, nė Regjistrin Themeltar tė Gjėndjes Civile, Komuna Fratar dhe aktet e tjera nė kėtė mėnyrė: datėlindja e saktė e shtetases Fėllėzė Shehaj ėshtė 20.04.1960, janė rrjedhojė e mos kryerjes se “njė hetim tė plotė e tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin” (neni 14 i K.Pr.Civile), dhe tė mos bėrje tė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126 i K.Pr.Civie). Gjatė gjykimit, gjykatat nuk iu ka dhėnė mundėsinė palėve pėr tė paraqitur prova tė reja lidhur mė pretendimet apo prapėsimet e ngritura nė kėtė gjykim siē ka kėrkuar personi i tretė marrjen e amzės sė shkollės fillore pėr tė hetuar se kur ka filluar klasėn e parė paditėsja. Ky Kolegj e vlerėson tė drejtė kėtė pretendim tė personit tė tretė, pasi konstaton se nė gjykatėn e shkallės sė pare ėshtė administruar si provė fleta me nr.71 amze i nxėnėses Fėllėzė Hysenaj me rubrikat e plotėsuara nga klasa e gjashtė e nė vazhdim, dhe mungojnė tė dhėnat pėr vitet e tjera tė ciklit shkollor 8-vjecar. (nga klasa e parė deri nė tė pestėn) Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, duke konstatuar mos pėrputhshmėrinė ndėrmjet vėrtetimit tė lėshuar nga Drejtori i Shkollės 9 –vjeēare “Fadil Hadushaj” dhe fletės me nr.71 amze tė paditėses pėr shkak tė mos pasqyrimit nė tė tė rezultateve nga klasa e parė deri nė tė pestėn, vlerėson se vendimet i gjykatave tė faktit duhet tė prishen dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim gjykatės sė shkallės sė parė, me tjetėr trup gjykues. Nė rigjykim, gjykata e shkallės sė parė, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė tė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, “... ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen”, ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16). Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre qė, nė pėrputhje me ligjin, tė provojnė faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė zgjidhjen e drejtė e ligjore tė mosmarrėveshjes, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime “qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara” nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). Gjykata e shkallės sė parė nė rishqyrtimin e ēėshtjes, nė bazė tė akteve ligjore e nėnligjore tė kohės duhet: Sė pari: Tė evidentojė dhe tė hetojė nėse vėrtetimi i lėshuar nga Drejtori i Shkollės nė pėrmbajtje tė sė cilės rezulton se paditėsja ka filluar klasėn e parė nė vitin 1968 dhe qė pėrputhet me pretendimin e saj pėr vitlindjen 1960, a ėshtė bazuar nė fletėn e regjistrit me nr.71 amze dhe pse mungojnė tė dhėnat pėr rezultatet mėsimore nga klasa e parė deri nė tė pestėn dhe faktin nėse mungesa e tyre ka tė bėje me fillimin e ciklit fillor nė kėtė shkollė apo nė ndonjė shkollė tjetėr; Sė dyti: Tė ballafaqojė nė tėrėsi aktet e paditėses nė kėtė shkollė me ato tė vėllait tė saj me tė cilin “de jure” figuron binjak, duke bėrė dhe kėqyrjen e tyre kryesisht nė zbatim tė nenit 286 tė Kodit tė Procedurės Civile. Sė treti:Tė hetojė faktin e pretenduar nga paditėsja si e vitlindjes 1960 nė raport me kohėn e lidhjes sė martėses sė prindėrve tė saj tė cilėt sipas ēertifikatės sė martesės rezultojnė tė kenė lidhur martesė mė 16.06.1961 (pas lindjes sė paditėses); Sė katėrti: Procedurėn e regjistrimit nga prindi tė paditėses nė Zyrėn e Gjendjes Civile si dhe tė hetojė (nėse ėshtė e mundur) lidhur me faktin se fėmija ka lindur nė shtėpinė e lindjes (fakti i lindjes regjistrohet nė regjistrat e lindjes) apo me asistencė mjekėsore nė banesėn e saj. Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e shkallės sė parė, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural e atij material tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. Pėr rrjedhojė, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.164, datė 15.02.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė si dhe vendimit nr.1366, datė 14.07.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier duhet tė prishen dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier me tjetėr trup gjykues. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/ē tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O SI Prishjen e vendimit nr.164, datė 15.02.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe vendimit nr.1366, datė 14.07.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rigjykim nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Fier me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 04.03.2015 Nr.31003-00880-00-2011 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-827 i Vendimit (128) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Majlinda Andrea Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 04.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile qė u pėrket palėve: PADITĖS: BASHKIA TIRANĖ I PADITUR: AGJENCIA E KTHIMIT DHE KOMPENSIMIT TĖ PRONAVE TIRANĖ (Komiteti Shtetėror i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės) ZYRA RAJONALE E AGJENCISĖ SĖ KTHIMIT DHE KOMPENSIMIT TĖ PRONAVE TĖ QARKUT TIRANĖ SEDAT BRAJA IRENA LAHA PERSON I TRETĖ: DRITA BIMI; DIANA BIMI (TAFILI); NEPTUN BIMI; AGRON BIMI; PLUTON BIMI; BANKA POPULLORE SH.A. NDĖRHYRĖS DYTĖSOR: VLASH GJEKA OBJEKTI: Kundėrshtimi i aktit administrativ tė Komitetit Shtetėror tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės nr.374/3, datė 13.04.2006. Anulimin e pjesshėm tė vendimit nr.123, datė 09.11.1993, tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave. Anulimin e vendimit nr.211, datė 9.08.2006, tė Komitetit Shtetėror tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės. Baza Ligjore: Neni 32 i Kodit tė Procedurės Civile Neni 31 e vijues i Kodit tė Procedurave Administrative. Neni 16/2 dhe neni 19 i Ligjit nr.9235, datė 29.07.2004 “Pėr Kthimin dhe Kompesimin e Pronės”. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.6211, datė 10.07.2009, ka vendosur: Pranimin e padisė. Anulimin pjesėrisht tė vendimit nr.123, datė 09.11.1993 tė Komisionit tė Kthimit e Kompensimit tė Pronave tė ish Pronarėve Tiranė pėr sipėrfaqen 733.09 m2 e cila shtrihet (bie) mbi njė pjesė tė ekspozitės “Shqipėria Sot” dhe sipėrfaqes 73.98 m2, e cila ėshtė rrugė e vjetėr ekzistuese publike. Anulimin e vendimit nr.211, datė 09.08.2006 tė Agjencisė tė Kthimit e Kompensimit tė Pronave Tiranė dhe tė shkresės datė 13.04.2006, nr.374/3 prot. Pjesė e kėtij vendimi ėshtė skica e aktit tė ekspertimit tė kryer nga eksperti Agim Mezini. Shpenzimet gjyqėsore i ngarkohen palės sė paditur. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.2410, datė 17.12.2010, ka vendosur: “Prishjen e vendimit civil nr.6211, datė 10.07.2009, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes.” Kundėr vendimit nr.2410, datė 17.12.2010, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, nė bazė tė nenit 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar rekurs, pala e paditėse Bashkia Tiranė, e cila kėrkon prishjen e vendimit nr.2410, datė 17.12.2010, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.6211, datė 10.07.2009, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, duke parashtruar ndėr tė tjera se: Gjykata e Apelit Tiranė pushoi padinė pa u mbėshtetur nė asnjė argument ligjor. Kėrkesat e palėve tė paditura dhe personit tė tretė nė ankim, kanė rėnė nė dekadencė, pasi ata kanė qenė prezent gjatė gjithė seancave gjyqėsore nė shkallė tė parė. Nėse Gjykata e Apelit Tirane nuk e gjen tė ndėrtuar drejt ndėrgjyqėsinė, nuk mund tė rrėzonte padinė dhe ta pushonte atė, por duhet ta kthente pėr rigjykim, pasi Kodi i Procedurės Civile pėrcakton rastet e rrėzimit dhe pushimit tė padisė. Vendimi i K.K.K.P nr.123, datė 09.11.1993, ėshtė i paligjshėm dhe jo i rregullt, sepse vjen nė kundėrshtim me nenin 4, tė ligjit nr.7698, datė 15.04.1993 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronave ish-pronarėve”, Udhėzimin nr.3, datė 21.06.1993, pika 1, “Pėr zbatimin e Ligjit Pėr Kthimin e Kompensimin e pronave ish pronarėve”. Trualli objekt gjykimi ka qenė pronė shtet, regjistruar pranė Z.R.P.P-sė, dhe Komisioni i K.K.K.P, nė kundėrshtim tė hapur me ligjin, ja kthen pėrsėri pronarit po kėtė pronė, megjithėse ky e ka e tjetėrsuar njėherė pronėn e tij blerėsit z. Luigji Izzo. Vendimi i K.K.K.P vjen nė kundėrshtim me V.K.M. nr.45, datė 7.02.1990 pėr “Miratimin e planit rregullues tė qytetit tė Tiranės”, ku trualli objekt gjykimi ėshtė pėrcaktuar rrugė dhe si e tillė ėshtė e ndėrtuar para se tė shprehet K.K.K.P. Vendimi i K.K.K.P ka dalė nė kundėrshtim me ligjin e kohės nr.7552, datė 10.06.1992 pėr “Organizimin dhe funksionimin e pushtetit lokal”, sipas tė cilit ishte pushteti lokal qė kishte nė administrim rrugėt publike dhe trojet shtetėrore brenda vijės sė verdhė. Pra ky truall nuk ka qenė asnjėherė i lirė apo i pazėnė. Vendimi i K.K.K.P ka shkelur dhe dispozitat e ligjit nr.7698, datė 15.04.1993, lidhur me procedurat qė duhet tė ndiqeshin, pasi nuk ėshtė marrė miratimi i Kadastrės Urbane tė Bashkisė sė Tiranės, nėse ky truall rezultonte i lirė apo i zėnė. Bashkia e Tiranės dhe sipas ligjit nr.8652, datė 31.07.2000 pėr “Organizimin dhe funksionimin e qeverisjes vendore” ka pasur nė administrim dhe posedim tė pandėrprerė rrugėn mbi truallin objekt gjykimi. Kontratat e shitblerjes tė Sadet Braja dhe Irena Laha janė absolutisht tė pavlefshme, sepse kanė blerė njė truall qė K.K.K.P ja ka kthyer pronarit nė mėnyrė tė kundėrligjshme. Bazuar nė ligjin nr.8744, datė 22.02.2001 “Pėr Transferimin e pronave tė paluajtshme publike tė shtetit nė njėsitė e qeverisjes vendore”, V.K.M nr.500, datė 14.08.2001 dhe udhėzimeve pėrkatėse, Bashkia ėshtė nė proces regjistrimi tė pronave dhe administrim tė saj, dhe ky truall ėshtė nė fazė regjistrimi. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtares Majlinda Andrea; pėrfaqėsuesin e palės sė paditur Irena Laha, av. Vangjel Kosta, i cili kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2410, datė 17.12.2010, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė; konstatoi mungesėn e palėve tė tjera ndėrgjyqėse; si dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes 1. Nga shqyrtimi i materialeve tė dosjes gjyqėsore rezulton se Komisioni i Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave, pasi ka trajtuar kėrkesėn e trashėgimtarėve tė ish subjektit tė shpronėsuar Njazi Bimi, me vendimin nr.123, datė 09.11.1993, ka vendosur: (i) tė miratojė kėrkesėn e pronarit Njazi Bimi pėr kthimin e pronės tė pėrberė prej njė shtėpie dy katesh sė bashku me truallin e lirė me njė sipėrfaqe 1900 m2, nė Rr.”Islam Alla”, nr.124 Tiranė; (ii) trualli i shtėpisė sė vogėl tė shembur duke qenė se ka qenė i shitur sė bashku me shtėpinė nuk i pėrket mė ish pronarit dhe nuk i kthehet; (iii) 390 m2 tė cilat janė tė zėna nga ndėrtime tė pėrhershme, ish pronari do tė kompensohet sipas nenit 16, tė ligjit nr.7698, datė 15.4.1993 “Pėr kthimin e pronave ish-pronarėve”. 2. Sipėrfaqja e truallit e cila u ėshtė njohur dhe kthyer e lirė Familja Bimi i kanė shitur tė paditurit Sedat Braja, me kontratė shitblerje nr.793 Rep, 342 Kol, datė 21.03.2000, sipėrfaqen 850 m2, si dhe tė paditurės Irena Laha me kontratėn e shitblerje nr.4519 Rep dhe 793 Kol, datė 18.10.1997 truallin me sipėrfaqe 222.3 m2. Kėto kontrata janė regjistruar nė Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė. 3. Nė mbėshtetje tė nenit 137, tė Kodit tė Procedurave Administrative dhe Ligjit nr.9235, datė 29.07.2004, “Pėr kthimin dhe kompensimin e Pronės”, Bashkia Tiranė ka ushtruar tė drejtėn e ankimit administrativ, pranė Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave, e cila me vendimin nr.211, datė 9.08 2006, ka vendosur tė lėrė nė fuqi Vendimin nr.123, datė 09.11.1993, tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave. Nė kėtė kuadėr, Bashkia Tiranė i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė me kėrkesė padinė objekt gjykimi. 4. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.6211, datė 10.07.2009 ka vendosur: “Pranimin e padisė. Anulimin pjesėrisht tė vendimit nr.123, datė 09.11.1993 tė Komisionit tė Kthimit e Kompensimit tė Pronave tė Ish Pronarėve Tiranė pėr sipėrfaqen 733.09 m2 e cila shtrihet (bie) mbi njė pjesė tė ekspozitės “Shqipėria Sot” dhe sipėrfaqes 73.98 m2, e cila ėshtė rrugė e vjetėr ekzistuese publike, si dhe anulimin e vendimit nr.211, datė 09.08.2006 tė Agjencisė tė Kthimit e Kompensimit tė Pronave Tiranė dhe tė shkresės datė 13.04.2006, nr.374/3 prot.” 4.1 Nė marrjen e kėtij vendimi, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “Vendimi nr.123, datė 09.11.1993 duhet tė anulohet pjesėrisht nė pikėn njė tė tij, pasi ai vjen nė kundėrshtim me nenin 4, tė ligjit nr.7698, datė 15.04.1993, si dhe Udhėzimit nr.3, datė 21.06.1993. Neni 7 i Ligjit nr.9235, datė 29.04.2004, pika 1 “Pėr Kthimin dhe Kompensimin e Pronės” ruan tė njėjtėn frymė me ligjin e vjetėr “Nuk kthehen pronat e paluajtshme qė i shėrbejnė njė interesi publik”...(...)...Rezultoi e provuar nga provat shkresore dhe akti i ekspertimit teknik tė kryer nga eksperti Agmi Mezini se prona e cila ėshtė trajtuar nga K.K.K.Pronave me vendimin nr.123, datė 9.11.1993 e lirė nuk rezulton e tillė plotėsisht...(...)...Ky komision ka trajtuar dhe kthyer si tė lira sipėrfaqe toke tė cilat nė fakt ishin tė zėna dhe duhej tė trajtoheshin tė tilla dhe jo tė ktheheshin tė lira siē nė fakt ka ndodhur....(...)...Po kėshtu, tė pabazuar gjykata gjen edhe vendimin nr.211, datė 9.8.2006 tė Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės, pasi nė hartėn e vitin 1981 e 1993 rezulton rrugė lagje nė pronėn e subjektit tė shpronėsuar Njazi Bimi dhe njė pjesė e Ekspozitės “Shqipėria Sot”...(...)...Vendimi i Komisioni tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ish Pronarėve vjen nė kundėrshtim me V.K.M. nr.45, datė 7.02.1990 pėr “Miratimin e planit rregullues tė qytetit tė Tiranės”, ku trualli objekt gjykimi ėshtė pėrcaktuar rrugė dhe si e tillė ėshtė e ndėrtuar para se tė shprehet Komisioni i Kthimit e Kompensimit tė Pronave ish Pronareve...(...)...Bashkia e Tiranės bazuar nė Ligjin 8652, datė 31.07.2000 pėr “Organizimin dhe Funksionimin e Qeverisjes Vendore” ka pasur nė administrim dhe posedim tė pandėrprerė rrugėn e cila bie mbi truallin objekt gjykimi...(...)” 5. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.2410, datė 17.12.2010, ka vendosur: “Prishjen e vendimit civil nr.6211, datė 10.07.2009, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes.” 5.1 Nė marrjen e kėtij vendimi, Gjykata e Apelit Tiranė arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “....Gjykata e faktit ka gjykuar ēėshtjen, duke marrė tė mirėqenė faktin se pala paditėse legjitimohet nė ngritjen e padisė dhe pasi ka gjykuar ēėshtjen ka vendosur pranimin e kėrkesėpadisė duke mos i hyrė fare faktit nėse paditėsi legjitimohet, dhe pėrfundimisht nė mėnyrė tė gabuar ka konsideruar se paditėsi ka legjitimim aktiv nė ngritjen e kėsaj padie. Gjykata e Apelit nga aktet nė dosje nuk ka konstatuar dhe as nuk i rezulton qė sipėrfaqet e tokės tė trajtuara me aktin administrativ tė kontestuar nė padi tė jenė tė regjistruara nė pronėsi tė paditėsit, ndėrkohė qė nga aktet nė dosje nuk figuron qė paditėsi tė ketė regjistruar nė favorin e tij pronėn objekt gjykimi, mė parė se toka objekt gjykimi tė jetė njohur e kthyer tė paditurve persona fizik nė kėrkesėpadi, apo personave tė tretė persona fizik dhe ndėrhyrės kryesor. Gjithashtu ashtu siē pretendon nė ankim e paditura Irena Laha, pėrpara ēastit tė ngritjes sė padisė ana paditėse e ka pasur tė drejtėn tė ngrinte njė padi tė tillė nė bazė tė nenit 16, pika 2 e Ligjit nr.9235, datė 29.07.2004, e drejtė kjo qė i ėshtė hequr me ndryshimet e bėra nė kėtė ligj, ku e drejta e ankimit pėr aktet administrative si ky i kontestuar nė kėrkesėpadi i ėshtė lėnė avokatit tė shtetit. Pėrsa sipėr Gjykata e Apelit ēmon se pėr sa kohė paditėsi nuk ėshtė i legjitimuar nė ngritjen e padisė, gjykata e faktit duhet tė kishte vendosur rrėzimin e kėrkesėpadisė, prandaj dhe gjykata ēmon dhe vendos prishjen e vendimit dhe pushimin e gjykimit pėr shkak se padia ėshtė njė padi qė nuk mund tė ngrihet...(...)” 6. Kundėr vendimit nr.2410, datė 17.12.2010, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, nė bazė tė nenit 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar rekurs, pala e paditėse Bashkia Tiranė, e cila kėrkon prishjen e vendimit nr.2410, datė 17.12.2010, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.6211, datė 10.07.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Ligji i zbatueshėm 7. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 7.1 Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė tė kryejė njė hetim gjyqėsor tė plotė dhe tė gjithanshėm nė pėrputhje me ligjin.” 7.2 Neni 16 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt.” 7.3 Neni 468 i K.Pr.Civile: “Gjykata e apelit kur konstaton se ēėshtja nuk hyn nė juridiksionin gjyqėsor, si dhe kur padia nuk mund tė ngrihej ose gjykimi nuk mund tė vazhdonte, prish vendimin edhe vendos vetė pushimin e gjykimit tė ēėshtjes.” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson 8. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve procedurale qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė parashtruara nė rekurs arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.2410, datė 17.12.2010, i Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim po pranė kėsaj gjykate. 9. Nė lidhje me ēėshtjen objekt gjykimi, ka rezultuar se Gjykata e Apelit Tiranė ka marrė ēėshtjen nė shqyrtim mbi ankimin e palės sė paditur dhe pas zhvillimit tė procesit gjyqėsor, ka arritur nė pėrfundimin se bazuar nė nenin 468, tė Kodit tė Procedurės Civile padia nuk mund tė ngrihet nė gjykatė ndaj dhe vendimi duhet tė prishet dhe ēėshtja tė pushohet, pasi pala paditėse, Bashkia Tiranė nuk legjitimohet nė ngritjen e padisė. Ky Kolegj, vlerėson se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga Gjykata e Apelit Tiranė nuk gjen mbėshtetje nė ligj. 10. Kolegji Civil vlerėson se padia ėshtė e drejta e personit qė bėn pretendimin pėr t’u dėgjuar mbi themelin e kėtij pretendimi, nė mėnyrė qė gjykata tė shpallė atė tė bazuar ose jo (neni 31 i K.Pr.Civile). Inisiativa pėr tė investuar gjykatėn pėr fillimin e njė proēesi gjyqėsor i pėrket palės sė interesuar dhe vetėm palėt mund tė vėnė nė lėvizje gjykatėn pėr fillimin e njė proēesi gjyqėsor, pėrveē kur ligji parashikon ndryshe (neni 2 i K.Pr.Civile). 10.1. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė nė lidhje me aspektin formal proēedurial tė vlefshmėrisė sė padisė vlerėson tė theksojė se padia qė tė jetė e vlefshme duhet tė plotėsojė dy kushte themelore: (i) interesi i ligjshėm pėr tė ngritur padi; dhe (ii) legjitimiteti pėr tė vepruar. Nė rast se ekzistojnė kėto dy kushte mund tė konsiderohet qė padia ekziston nė kuptimin qė pėr gjykatėn del domosdoshmėria pėr tė marrė vendim mbi themelin e saj, pra pėr ta pranuar ose rrėzuar atė. Interesi pėr tė ngritur padi parashikohet qartė nė nenin 32 tė K.Pr.Civile. 10.2. Nė rastin konkret nė ēėshtjen objekt gjykimi jemi pėrpara njė mosmarrėveshje me njė natyrė civile, ku kėrkimi i palės paditėse pėr kundėrshtimin e vendimeve tė Komitetit Shtetėror tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės, nė thelb ka tė bėjė me tė drejta reale tė pretenduara nga pala paditėse. Pėr kėtė arsye, ai ėshtė fakti nga i cili rrjedh e drejta materiale qė pala paditėse e pretendon si tė shkelur me vendimin e Komitetit Shtetėror tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės. 10.3. Qėllimi i kėsaj padie (provokimi i procesit gjyqėsor) ėshtė qė nė gjykim tė vėrtetohet e drejta e paditėsit pėr pronėsinė mbi sendin, objekt material i gjykimit, sė cilės, sipas paditėsit, i kundėrvihet mosqenia e sė drejtės sė pronėsisė sė tė paditurit mbi atė send. Nė kėtė mėnyrė, paditėsi kėrkon tė vėrtetojė qė i ėshtė cenuar njė interes i ligjshėm dhe njėkohėsisht mosqenien e interesit tė ligjshėm pėr tė paditurin, pėr sa i pėrket tė drejtės sė pronėsisė mbi sendin, objekt material i gjykimit. 10.4. Tė dy palėt ndėrgjyqėse, nė mbrojtje tė interesave pėrkatėse mbi sendin, si mjete procedurale kėrkimi apo prapėsimi, kanė paraqitur nė gjykatė pretendimet e tyre nė lidhje me kėtė mosmarrėveshje. Nė rrethana tė tilla, misioni i gjykatės ėshtė tė zgjidhe nė themel ēėshtjen duke e pranuar apo rrėzuar, tėrėsisht ose pjesėrisht padinė. Nė kėtė kuadėr, Gjykata e Apelit Tiranė ka zbatuar gabim ligjin, duke vlerėsuar se ndodhej pėrpara rastit tė parashikuar nė nenin 468 tė Kodit tė Procedurės Civile, si njė padi qė nuk mund tė ngrihet. 10.5. Nė referencė tė nenit 468, tė Kodit tė Procedurės Civile padia nuk mund tė ngrihet nė rastet e mungesės tė parakushteve procedurale, si ekzistenca e gjyqvarėsisė (neni 58 i K.Pr.Civile); mungesa e zotėsisė sė palėve (nenet 33 dhe 91 tė K.Pr.Civile); dhe nė raste tė mungesės sė kushteve themelore tė padisė, tė tilla si mungesa e legjitimitetit formal dhe interesit pėr tė ngritur padi (neni 184 i K.Pr.Civile), si dhe kur e drejta e pretenduar tė mbrohet nėpėrmjet vendimit tė gjykatės nuk ėshtė parashikuar nė njė normė tė sė drejtės. Parakushtet procedurale janė kushte pėr krijimin e marrėdhėnies procedurale; mungesa e tyre nuk pengon inicimin e procesit, por pėrbėn pengesė pėr shqyrtimin e themelit tė ēėshtjes. 11. Pėr rastin konkret Gjykata e Apelit Tiranė, gabon kur arsyeton se Bashkia Tiranė nuk ka legjitimim aktiv nė ngritjen e kėsaj padie, sepse sipėrfaqet e tokės tė trajtuara me aktin administrativ e kontestuar nė padi nuk ka rezultuar tė jenė regjistruar nė pronėsi tė paditėsit dhe pėr rrjedhojė jemi pėrpara njė padie e cila nuk mund tė ngrihet. 11.1. Kolegji Civil ēmon se njė padi nuk mund tė merret nė shqyrtim atėherė kur nė situatėn faktike, aktuale, nuk njihet apo nuk evidentohet cenimi i njė tė drejte ose i njė interesi qė mund tė pretendohet kundrejt palės tjetėr. Nė kėtė vėshtrim juridik gjen zbatim neni 468 i Kodit tė Procedurės Civile dhe jo sikurse ėshtė rasti konkret ku ndodhemi para njė padie nėpėrmjet tė sė cilės pala paditėse ka kėrkuar rivendosjen e njė tė drejte, e cila pretendon se ėshtė shkelur. Mungesa e legjitimitetit procedural (formal) pas sjell pushimin e gjykimit tė padisė, ndėrsa mungesa e legjitimitetit substancial pas sjell rrėzimin e saj. 12. Nė tė njėjtėn kohė, ky Kolegj ēmon se arsyetimi i Gjykatės sė Apelit Tiranė se Bashkia Tiranė (organet e pushtet vendor) e ka pasur tė drejtėn tė ngrinte njė padi tė tillė nė bazė tė nenit 16, pika 2, tė Ligjit nr.9235, datė 29.07.2004, “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”, i ndryshuar, por kjo e drejtė i ėshtė hequr me ndryshimet e bėrė nė kėtė ligj dhe i ėshtė lėnė Avokatit tė Shtetit, nuk ėshtė i mbėshtetur nė prova dhe nė ligj. 12.1. Kolegji Civil ēmon se nga ana e Gjykatės sė Apelit Tiranė konfondohen disa koncepte tė rėndėsishme ligjore lidhur me rastin konkret tė cilat kanė tė bėjnė me tė drejtėn pėr tė paraqitur “kėrkesė pėr rishikim”, sipas nenit 16/2 tė Ligjit nr.10308, datė 22.07.2010 “Pėr disa shtesa dhe ndryshime nė ligjin nr.9235, datė 29.07.2004 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”, i ndryshuar”[]; tė drejtėn e ankimit tė parashikuar nga neni 18, i Ligjit nr.9235, datė 29.07.2004 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”; rolin e Avokaturės sė Shtetit nė njė proces administrativ apo gjyqėsor; si dhe pėrdorimin e termit “person i interesuar” apo “subjekt i shpronėsuar”. 13. Ligji nr.10308/2010, midis tė tjerash, parashikon kompetencėn e Agjencisė pėr Kthimin dhe Kompensimin e Pronave (AKKP), qė mbi bazėn e njė kėrkesė pėr rishikim tė paraqitur nga subjektet e pėrcaktuara shprehimisht nė tė, tė shqyrtojė vendimet e ish-zyrave rajonale tė AKKP-sė nė qark, tė ish-komisioneve vendore pėr kthimin dhe kompensimin e pronave, si dhe tė ish- komisioneve tė rretheve ose bashkive pėr kthimin ose kompensimin e pronave ish-pronarėve. Ligji parashikon, gjithashtu, shkaqet/rrethanat qė justifikojnė paraqitjen e kėrkesės pėr rishikim, subjektet qė mund tė kėrkojnė rishikimin, afatin pėr paraqitjen e kėrkesės pėr rishikim, procedurat pėr shqyrtimin nė themel tė kėrkesės dhe vendimmarrjen e Drejtorit tė Pėrgjithshėm tė AKKP-sė. 14. Me ligjin nr.9235, datė 29.07.2004 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”, i ndryshuar, krahas rregullimeve qė kanė tė bėjnė me themelin e problemeve materiale pėr njohjen e sė drejtės sė pronėsisė subjekteve tė shpronėsuara, janė bėrė dhe rregullime tė karakterit procedural, tė cilat nuk mund tė merren tė shkėputura nga rregullimet e bėra nė Kodin e Procedurės Civile nė lidhje me kundėrshtimin nė gjykatė tė vendimeve. 14.1. Pala paditėse, Bashkia Tiranė nuk ka qenė subjekt i ligjit nr.7698, datė 15.04.1993 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronave ish-pronarėve” dhe njėkohėsisht nuk ėshtė as “subjekt i shpronėsuar” nė kuptim tė nenit 3/3, tė ligjit nr.9235, datė 29.07.2004 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”, i ndryshuar. 14.2. Ndėrsa nė nenin 18, tė ligjit nr.9235/2004 janė evidentuar subjektet qė kanė tė drejtė tė paraqesin kėrkesa, ankesa pranė organeve administrative tė ngarkuara nga ligji pėr realizimin e qėllimit tė kėtij ligji; ėshtė pėrcaktuar procedura e realizimit tė tė drejtave tė pretenduara nga subjektet e shpronėsuara, si dhe procedura e goditjes sė vendimeve tė kėtyre organeve. Nė mėnyrė eksplicite kjo dispozitė u njeh tė drejtėn e kėrkesave apo ankesave subjekteve tė shpronėsuara dhe Avokaturės sė Shtetit. 14.3. Pra tė drejtėn pėr t’iu drejtuar zyrave rajonale e kanė vetėm subjektet e shpronėsuara dhe tė drejtėn e ankimit nė A.K.K.P. Tiranė, krahas kėtyre subjekteve e ka dhe Avokatura e Shtetit. Nė kuptim tė kėsaj dispozite dhe tė qėllimit tė ligjit, askush tjetėr nuk legjitimohet t’u drejtohet zyrave rajonale apo A.K.K.P-sė Tiranė. Ky Kolegj vlerėson se nė rrethanat kur pala paditėse pretendon pėr tė drejta tė fituara me njė mėnyrė tjetėr tė fitimit tė pronėsisė, jashtė procesit administrativ qė zhvillohet nė zbatim tė ligjit “Pėr kthimin e kompensimin e pronės”, apo qė ka qenė zhvilluar nė zbatim tė ligjit nr.7698, datė 15.04.1993, mosmarrėveshjet qė mund tė krijohen midis subjekteve, tė cilėt kanė tėrhequr tė drejta pronėsie nga struktura tė ndryshme shtetėrore, dhe pretendojnė pėr tė njėjtėn pronė me tituj pronėsie tė ndryshėm, ėshtė gjykata ajo qė zgjidh mosmarrėveshjen. 15. Pėrfaqėsimi dhe mbrojtja e interesave publike nga ana e Avokaturės sė Shtetit, ka pėr qėllim tė realizojė mbrojtjen efektive tė interesave tė shtetit, pavarėsisht mbrojtjes qė mund tė kryejė vetė organi shtetėror, i cili pretendon njė tė drejtė dhe interes tė ligjshėm. Kjo rrjedh edhe nga neni 1, pika 3 e Ligjit nr.8551, datė 18.11.1999 “Pėr Avokaturėn e Shtetit”, nė tė cilin parashikohet se ky institucion ushtron pėrfaqėsimin nė gjyq, pa autorizim tė posaēėm tė tė pėrfaqėsuarit. Nė kėtė kuadėr, Kolegji Civil vlerėson se Avokatura e Shtetit ka njė pozitė procedurale tė posaēme nė njė proces gjyqėsor, e cila ėshtė e pavarur nga organi shtetėror i cili mund tė jetė palė nė kėtė proces. 16. Me vendimin nr.4, datė 24.03.2005, Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė kanė njehsuar praktikėn gjyqėsore nė lidhje me juridiksionin pėr personat qė nuk janė “pjesėmarrės nė procesin” administrativ, duke konkluduar se: “Pavarėsisht nga momenti i regjistrimit tė ēėshtjes pėr gjykim (para apo pas hyrjes nė fuqi tė ligjit tė ri), nė tė gjithė rastet kur padia pėr kundėrshtimin e vendimit tė komisionit tė kthimit tė pronave ėshtė ngritur nga persona tė tjerė qė kanė fituar tė drejta pronėsie mbi pronat e trajtuara nga ky vendim, ėshtė gjykata ajo qė ka juridiksionin pėr shqyrtimin e kėtyre ēėshtjeve”. 16.1 Nė analizė tė kėtij pėrfundimi unifikues, Kolegji Civil, vlerėson se rezulton qartė se cilėt janė subjektet e shpronėsuara tė njė procedure administrative nė zbatim tė ligjit “Pėr kthimin e kompensimin e pronės” dhe cilėt janė personat e tjerė qė nuk janė subjekte tė kėtij ligji. Nuk duhet konfonduar pėrdormi i termit “person i interesuar” me “subjekt i shpronėsuar”, pasi personi i interesuar mund tė mos jetė subjekt i shpronėsuar, por mund tė jetė nga ata persona qė, sipas vendimin njėsues nr.4, datė 24.03.2005 tė Kolegjeve tė Bashkuara, legjitimohet t’i drejtohet drejtpėrdrejt gjykatės nėse pretendon se nga vendimi i komisionit i janė cenuar tė drejtat e tij tė fituara me njė titull juridik tė ndryshėm nga vendimi i ish-komisionit. 17. Pėr sa mė sipėr, nė interpretim tė harmonishėm tė pėrmbajtjes sė kėtyre dispozitave edhe me pėrcaktimet e bėra nė dispozitat nė fuqi, nė kohėn kur ėshtė ngritur padia, si dhe referuar praktikės sė njėsuar tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė [] lidhur me problematikat e zgjidhura pėrsa i pėrket procesit tė njohjes, kthimit dhe/ose kompensimit tė pronave subjekteve tė shpronėsuar, pėrfshi dhe tė drejtėn e ankimit administrativ dhe atij gjyqėsor tė vendimeve tė dhėna nga organet shtetėrore tė ngarkuara nga ky legjislacion, ky Kolegj vlerėson se pala paditėse, Bashkia Tiranė legjitimohet t’i drejtohet gjykatės me padi. 18. Sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi i Gjykatės sė Apelit Tiranė duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim po asaj gjykate, me tjetėr trup gjykues. 18.1 Nė vlerėsim tė natyrės juridike tė mosmarrėveshjes, shkakut tė lindjes sė saj, nė mbėshtetje tė neneve 465, 486 e 493 tė Kodit tė Procedurės Civile, Gjykata e Apelit Tiranė, duke mbajtur parasysh konkluzionet e mėsipėrme tė kėtij vendimi, qoftė edhe kryesisht, duhet tė pėrsėrisė hetimin gjyqėsor nėpėrmjet tė cilit tė verifikojė e tė evidentojė me argumente ligjore sqarimin plotėsisht tė rrethanave ligjore qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes e qė kanė tė bėjnė me elementė thelbėsorė tė padisė objekt shqyrtimi, me natyrėn juridike tė saj. 18.2 Nė rigjykim, Gjykata e Apelit Tiranė, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė sė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, ta zgjidhė atė nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi (neni 16). 18.3 Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre, qė nė pėrputhje me ligjin, tė paraqesin dokumentacionin e nevojshėm e provojnė faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė zgjidhjen e drejtė e ligjore tė mosmarrėveshjes, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). 18.4 Nė rigjykimin e ēėshtjes Gjykata e Apelit Tiranė duhet tė sqarojė tė gjitha rrethanat qė lidhen me ligjin e zbatueshėm dhe qė kanė rėndėsi pėr zgjidhjen e drejtė tė ēėshtjes. Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do tė lejojnė Gjykatėn e Apelit Tiranė qė, nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural e atij material, tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/c tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.2410, datė 17.12.2010, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 04.03.2015 Nr.31003-00955-00-2011 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-825 i Vendimit (129) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Majlinda Andrea Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 04.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile qė i pėrket: PADITĖS: PĖLLUMB RRAPO I PADITUR: KĖSHILLI I RREGULLIMIT TĖ TERITORIT BASHKIA TIRANĖ. SUBJEKTI “SARA-EL” OBJEKTI: Anulimi i lejes sė ndėrtimit nr.295, datė 01.06.2005 dhe anulimi i rikonfirmimit tė sheshit tė ndėrtimit nr.473, datė 26.10.2004 tė miratuar pėr subjektin “Sara-El”, me vendim tė K.RR.T Bashkia Tiranė, nr.295, datė 01.06.2005 pėr godinė banimi dhe shėrbime 5,8 dhe 9 kate me 2 kate parkim nėn tokė nė Rr: “M.Tutulani” Tiranė sepse ėshtė dhėnė nė kundėrshtim flagrant me ligjin dhe procedurat e pėrcaktuara. Pezullim i lejes sė ndėrtimit nr.295, datė 01.06.2005 dhėnė subjektit “Sara-El”, Rr: “M.Tutulani” Tiranė. Vendosja e masės provizore pėr sigurimin e padisė duke pezulluar punimet subjektit “Sara-El” nė Rr: “M.Tutulani” Tiranė deri sa vendimi tė marrė formė tė prerė. Pushimi i cenimit tė pronėsisė, prishja e ndėrtimeve tė kundėrligjshme, kthimi i situatės ndėrtimore nė gjendjen e mėparshme dhe mos pėrsėritja e cenimit tė pronėsisė nga tė paditurit nė tė ardhmen. Baza Ligjore: Neni 32/a, 202/a, 324, 327, 328, 329, 331/3, 270 tė K.Pr.Civile. Neni 115/a, 116/c tė Kodit tė Procedurave Administrative. Neni 160, 302, 303 tė Kodit Civil Neni 1, 26, 36, 39, 50, 22/1, 83 tė ligjit nr.8405, datė 17.09.1998 “Pėr Urbanistikėn”. Neni 52, 120/b tė Vendimit tė Kėshillit tė Ministrave “Pėr miratimin e Rregullores sė Urbanistikės”. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.4873, datė 14.06.2010, ka vendosur: “Pushimin e gjykimit tė ēėshtjes civile nr.549 Akti.” Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.28, datė 19.01.2011, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.4873, datė 14.06.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė.” Kundėr vendimit nr.28, datė 19.01.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, nė bazė tė nenit 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar rekurs, pala e paditėse Pėllumb Rrapo, i cili kėrkon prishjen e vendimit nr.28, datė 19.01.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe tė vendimit nr.4873, datė 14.06.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, duke parashtruar ndėr tė tjera se: Vendimi i gjykatės ėshtė rrjedhojė e interpretimit tė gabuar tė ligjit procedural civil sepse ajo ka zhvilluar njė proces tė parregullt ligjor dhe ka pushuar gjykimin e ēėshtjes pa mė njoftuar sipas pėrcaktimeve dhe rregullave tė njoftimit tė akteve tė parashikuara nė nenet 130 dhe 131, tė Kodit tė Procedurės Civile. Gjykata, megjithėse nuk na ka njoftuar, si mua dhe pėrfaqėsuesin ligjor ka pushuar gjykimin duke ju referuar kėrkesave tė nenit 179/1, tė Kodit tė Procedurės Civile, i cili nė mėnyrė eksplicite pėrcakton se: “Nėse paditėsi ose asnjė nga palėt, pa ndonjė shkak tė arsyeshėm nuk paraqiten si nė veprimet pėrgatitore ashtu dhe nė seancėn gjyqėsore dhe rezulton se kanė marrė dijeni rregullisht, gjykata vendos pushimin e gjykimit.” Gjykata pėr tė justifikuar zvarritjen 2 vjeēare tė kėtij procesi me qėllimin e vetėm lejimin e tė paditurit pėr tė pėrfunduar ndėrtimin e objektit tė paligjshėm i krijoi tė paditurit dhe njė mundėsi tjetėr pėr vazhdimin e punimeve duke pushuar gjykimin me pretendimin se paditėsi ėshtė njoftuar, duke ju referuar kėrkesave tė nenit 132, tė Kodit tė Procedurės Civile, tė cilat nuk kanė asnjė lidhje me situatėn konkrete, pasi unė dhe pėrfaqėsuesi im nuk jemi njoftuar asnjėherė. Gjykata pėr tė justifikuar pushimin e paligjshėm tė gjykimit i reflektohet fletė-thirrjes sė datės 08.06.2010, duke u shprehur se ka refuzuar nėnshkrimin fqinji im dhe ka nėnshkruar punonjėsi i gjykatės dhe njė dėshmitar. Ky qėndrim i gjykatės jo vetėm bie ndesh me kėrkesat e neneve 130, 131, 132, tė Kodit tė Procedurės Civile, por ai bie nė kundėrshtim dhe me realitetin, sepse as unė dhe as familjarėt e mi nuk janė njoftuar dhe nuk kanė pasur mundėsi tė kundėrshtojnė njoftimin. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtares Majlinda Andrea; konstatoi mungesėn e palėve ndėrgjyqėse; si dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes 1.Nga shqyrtimi i materialeve tė dosjes gjyqėsore rezulton se pala paditėse Pėllumb Rrapo i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė me kėrkesė-padinė objekt gjykimi. 2. Nė seancėn gjyqėsore tė datės 14.06.2010, pala paditėse Pėllumb Rrapo nuk ėshtė paraqitur nė seancėn gjyqėsore, tė zhvilluar nė datėn dhe orėn e pėrcaktuar nė fletė-thirrjen e datės 08.06.2010. 3. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.4873, datė 14.06.2010, ka vendosur: “Pushimin e gjykimit tė ēėshtjes civile nr.549 Akti.” 3.1 Nė marrjen e kėtij vendimi, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “....Pala paditėse Pėllumb Rrapo nuk u paraqit nė gjykim megjithėse kishte dijeni pėr datėn dhe orėn e seancės gjyqėsore. Rezulton tė kenė marrė dijeni pėr datėn dhe orėn e seancės nga fletėthirrja e datės 08.06.2010. Ka refuzuar nėnshkrimin fqinji i palės paditėse, por ka nėnshkruar punonjėsi i Gjykatės dhe njė dėshmitar. Nė referim tė kėsaj dispozite ligjore (Neni 132 i K.Pr.Civile), gjykata vlerėson se njoftimi pėr palėn paditėse konsiderohet i kryer. Paditėsi nuk ka paraqitur asnjė shkak pėr mosparaqitjen....(...)... Gjykata pasi hetoi pėr shkaqet e mosparaqitjes sė kėrkuesit dhe nuk rezulton tė jetė paraqitur asnjė arsye objektive nė lidhje me mosparaqitjen, si dhe pasi priti edhe njė kohė tė mjaftueshme vlerėson se ky gjykim duhet pushuar nė referim tė neneve 179/1 dhe 299/c tė Kodit tė Procedurės Civile...(...)” 4. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.28, datė 19.01.2011, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.4873, datė 14.06.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė.” 4.1 Nė marrjen e kėtij vendimi, Gjykata e Apelit Tiranė arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “....Nga ana e Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ēmohet plotėsisht i bazuar pushimi i gjykimit tė ēėshtjes pasi paditėsi ėshtė njoftuar pėr seancėn gjyqėsore por ka qenė e qėllimshme shmangia nga thirrja pėr tė pėrfunduar gjykimin e ēėshtjes civile ndaj vendimi duhet tė lihet nė fuqi. Ky njoftim ėshtė realizuar nga komshiu i paditėsit i cili ka pranuar tė marrė fletėthirrjen nė prani tė ftuesit tė gjykatės dhe dėshmitarit qė ka nėnshkruar kėtė fletė-thirrje pėr tė realizuar njoftimin e paditėsit nė proces...(...)...Pėr kolegjin civil ėshtė me rėndėsi fakti qė pozita procedurale e shtetasit Pėllumb Rrapo ėshtė ajo e paditėsit...(...)... Gjykata e shkallės sė parė pėr plot 27 seanca gjyqėsore ėshtė pėrpjekur tė vendosė mbi zgjidhjen e konfliktit gjyqėsor. Nė seancėn e 19 ka marrė fund hetimi gjyqėsor duke i kaluar palėt nė diskutimin pėrfundimtar, seancė kjo e datės 20.04.2010 duke u caktuar seanca pasardhėse pėr kėto diskutime data 27.04.2010, ora 12.45. Pėrfaqėsuesi i palės paditėse pėr kėtė seancė ka paraqitur raport mjekėsor ndaj dhe seanca gjyqėsore ėshtė shtyrė. Mė pas, pėr shtatė seanca nuk ėshtė bėrė e mundur njoftimi i palės paditėse, pasi i shmangej njoftimit dhe nuk paraqiste asnjė lloj interesi, pėr konfliktin gjyqėsor, duke mos u paraqitur nė gjykatė pavarėsisht si theksohet mė sipėr, prezumohet fakti se me atė pozitė procedurale duhet tė eksitojė interesi pėr mbarėvajtjen e gjykimit tė ēėshtjes...(...)” 5. Kundėr vendimit nr.28, datė 19.01.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, nė bazė tė nenit 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar rekurs, pala e paditėse Pėllumb Rrapo, i cili kėrkon prishjen e vendimit nr.28, datė 19.01.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe tė vendimit nr.4873, datė 14.06.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Ligji i zbatueshėm 6. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 6.1 Neni 16 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. (...)”. 6.2 Neni 179/1 i K.Pr.Civile: “Nėse paditėsi ose asnjė nga palėt, pa ndonjė shkak tė arsyeshėm, nuk paraqiten, si nė veprimet pėrgatitore ashtu edhe nė seancėn gjyqėsore dhe rezulton se kanė dijeni rregullisht, gjykata apo gjyqtari i vetėm vendos pushimin e gjykimit.” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson 7. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim e nė vlerėsim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve tė kėrkuesit tė paraqitura nė rekurs, si dhe pjesės arsyetuese tė vendimeve gjyqėsore, arrin nė pėrfundimin se rekursi i paraqitur nga pala paditėse Pėllumb Rrapo, nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472, tė Kodit tė Procedurės Civile qė bėjnė tė cenueshėm vendimin nr.28, datė 19.01.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. 8. Nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen vetėm rastet rigorozisht tė pėrcaktuara nė nenin 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale apo shkelje procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 8.1. Nė rastin nė shqyrtim, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, pa i hyrė analizės sė fakteve dhe provave, evidenton se pretendimet e parashtruara si shkaqe pėr ndryshimin e vendimit nr.28, datė 19.01.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, nuk gjejnė mbėshtetje nė ligj. 9. Nė analizė tė akteve tė dosjes gjyqėsore rezulton se, nė seancėn e datės 14.06.2010, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, ka konstatuar mosparaqitjen e palės paditėse Pėllumb Rrapo, pavarėsisht marrjes dijeni nga ana e saj pėr datėn dhe orėn e gjykimit. Nė tė njėjtėn kohė, pala paditėse pretendon se mosparaqitja e saj nė seancė gjyqėsore ka ardhur si pasojė e mos marrjes dijeni mbi datėn dhe orėn e seancės pasardhėse, pasi njoftimi nga ana e gjykatės, nuk ėshtė realizuar sipas kėrkesave tė nenit 130, 131, 132, tė Kodit tė Procedurės Civile. 10. Kolegji Civil ēmon se administrimi i mirė i drejtėsisė fillon me garancinė qė njė individ tė ketė akses nė gjykatė pėr t’i siguruar atij tė gjitha aspektet e njė forme gjyqėsore tė shqyrtimit tė ēėshtjes. Aksesi nė gjykatė duhet tė jetė substantiv dhe jo thjesht formal. Mohimi i tė drejtės pėr t’iu drejtuar gjykatės dhe pėr tė marrė njė pėrgjigje pėrfundimtare prej saj pėr pretendimet e ngritura, pėrbėn cenim tė sė drejtės themelore pėr njė proces tė rregullt ligjor.[] 10.1 Kolegji Civil, nė analizė tė nenit Neni 179/1 i K.Pr.Civile, nė tė cilin parashikohet se nėse paditėsi, pa ndonjė shkak tė arsyeshėm, nuk paraqitet, si nė veprimet pėrgatitore ashtu edhe nė seancėn gjyqėsore dhe rezulton se ka dijeni rregullisht, gjykata vendos pushimin e gjykimit, vlerėson se rrethanat (shkaqet e arsyeshme) tė cilat kanė tė bėjnė me ushtrimin e vullnetit tė palėve ndėrgjyqėse pėr tė vėnė nė lėvizje gjykatėn (parimi i disponibilitetit), duhet tė vlerėsohen rast pas rasti dhe gjithmonė duke ofruar garancinė qė njė individ tė ketė akses nė gjykatė pėr t’i siguruar atij tė gjitha aspektet e njė forme gjyqėsore tė shqyrtimit tė ēėshtjes. Nė kėtė mėnyrė verifikohet edhe efektiviteti, pra nėse paditėsi, vėrtet ka shfaqur vullnetin e vėrtetė pėr t`u tėrhequr nga ndjekja e procesit gjyqėsor, apo ėshtė nė pamundėsi reale pėr tė marrė pjesė nė seancė gjyqėsore. 10.2 Mungesa e paditėsit nė njė seancė gjyqėsore nuk duhet tė interpretohet apriori nga gjykata si njė fakt se jemi pėrpara njė mungesė tė vullnetit tė palės paditėse pėr shkak tė mosveprimit pėr tė vėnė nė lėvizje gjykatėn, por gjykata duhet tė hetojė dhe tė vėrtetojė me aktet pėrkatėse tė administruara nė gjykim (neni 126 i K.Pr.Civile) shkakun e mosparaqitjes, i cili pėrkon me vullnetin pėr vazhdimin e procesit gjyqėsor. 10.3 Nė nenin 3 tė Kodit tė Procedurės Civile, parashikohet shprehimisht se: “Kėrkesa e palėve pėr fillimin e njė procesi gjyqėsor ėshtė e lidhur me pėrmbushjen nga ana e tyre tė detyrimeve qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara nė kėtė Kod”. Nė zbatim tė kėsaj dispozite, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se ėshtė detyrė e palės paditėse tė ushtrojė tė drejtat dhe tė pėrmbushė detyrimet nė njė proces gjyqėsor, si dhe nė tė njėjtėn kohė, duhet tė jetė i interesuar tė ndjekė ecurinė e kėtij procesi gjyqėsor. 10.4 Nė rastin nė shqyrtim, nga vetė rrethanat posaēėrisht tė krijuara nga ky gjykim, ky Kolegj vlerėson se Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė duke vendosur pushimin e gjykimit, nuk i ka mohuar ankuesit tė drejtėn pėr t’iu drejtuar gjykatės dhe pėr tė marrė njė pėrgjigje pėrfundimtare prej saj pėr pretendimet e ngritura, duke pėrbėrė kėshtu njė cenim tė sė drejtės themelore pėr njė proces tė rregullt ligjor.[] 10.5 Kolegji Civil, krijon bindjen e tij, se pėr sa kohė pala paditėse ka treguar njė neglizhencė tė theksuar nga ana e saj, pėr tė vijuar procesin gjyqėsor (pas zhvillimit tė 29 seancave gjyqėsore) dhe pėr t`u dėgjuar mbi themelin e pretendimeve tė saj (duke mos u paraqitur pėr 7 seanca gjyqėsore me radhė), shkaku i mosparaqitjes pėrkon me vullnetin pėr mos vazhdimin e procesit gjyqėsor. 11. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil arrin nė konkluzionin se vendimi nr.28, datė 19.01.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė i drejtė dhe duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.28, datė 19.01.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Tiranė, mė 04.03.2015 Nr.31003-01122-00-2011 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-822 i Vendimit (130) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrberė nga: Ardian Nuni Kryesuese Majlinda Andrea Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 04.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.31003-01122-00-2011 Akti, qė u pėrket palėve: PADITĖS: XHELAL CULLHAJ. E PADITUR: AGJENCIA E KTHIMIT KOMPENSIMIT TĖ PRONAVE TIRANĖ. OBJEKTI: Ankim dhe kundėrshtim tė aktit administrativ me fuqinė e titullit nr.11, datė 13.01.2009 tė AKKP Tiranė mbi shqyrtimin e kėrkesės ankimore me nr.718 prot, datė 23.10.2008 pranė institucionit tė tė paditurit. Konstatimin e pavlefshmėrisė sė kėtij vlerėsimi ligjor tė lėshuar nga i padituri me kėtė vendim nr.11, datė 13.01.2009, kundėr vendimit me nr.262 datė 29.08.2008 tė ZRKKP Qarkut Tiranė dhe nulitetin e tij. Konstatimin si tė ligjshėm tė vendimit nr.262, datė 29.08.2009 tė ZRKKP Qarku Tiranė. Baza Ligjore: Neni 18 pika 1 prag i tretė i ligjit 9235, datė 29.07.2004, Neni 32 i K.Pr.Civile, neni 41 i Kushtetutės. Neni 18 e 23 i VKM nr.747 datė 09.11.2006. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.6394, datė 15.07.2009, ka vendosur: “Rrėzimin e padisė.” Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.2404, datė 17.02.2010, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit civil nr.6394, datė 15.07.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė duke vendosur: Pranimin e kėrkesė padisė. Anulimin e aktit administrativ, vendimi nr.11, datė 13.01.2009 tė lėshuar nga Drejtori i Pėrgjithshėm i tė paditurit Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė dhe njohjen si tė ligjshėm tė aktit administrativ vendimi nr.262, datė 29.08.2008 tė Zyrės Rajonale tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave tė Qarkut Tiranė.” Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka ushtruar rekurs pala e paditur Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave, e cila kėrkon prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė duke parashtruar shkaqet e mėposhtme: Vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė dhėnė nė interpretim tė gabuar tė K.Pr.Civile, K.Pr.Administrative si dhe vendimit nr.27, datė 26.05.2010, tė Gjykatės Kushtetuese. Vendimi nr.262 datė 29.08.2008 i ZRKKP Qarku Tiranė ėshtė marrė nė kundėrshtim me nenin 7 tė ligjit nr.9235/2004 “Pėr Kthimin dhe Kompensimin e Pronės”, sipas tė cilit nuk kthehen pronat e paluajtshme qė shėrbejnė pėr interes publik. Duke qenė se nga konfirmimi i Bashkisė Tiranė, i marrė nga ZRKKP, nė bazė tė VKM nr.747, datė 09.11.2006 Seksioni III, pika 1, gėrma “f”, rezulton se nuk ėshtė e lire pėr t`u trajtuar atėherė ajo duhej tė kompensohej sipas nenit 7 pika 3 tė ligjit “Pėr Kthimin dhe Kompensimin e Pronės” dhe jo tė kthehej. AKKP ka shfuqizuar vendimit e ZRKKP nr.262, datė 29.08.2008 duke vendosur tė mos kthehet fizikisht prona 7770m2 pasi ajo ėshtė njė sipėrfaqe qė bie brenda vijave kufizuese tė Parkut tė Madh tė Liqenit, zonė e shpallur Park Kombėtar. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Artan Broci, dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se vendimi nr.2404, datė 17.12.2010, i Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė marrė nė zbatim tė gabuar tė ligjit e si tillė duhet tė prishet dhe tė lihet nė fuqi vendimi nr.6394 , datė 15.07.2009 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. I. RRETHANAT E ĒĖSHTJES Sipas dėshmisė sė trashėgimisė nr.506, datė 24.02.1994, rezulton se trashėgimtarėt ligjorė tė trashėgimlėnėsit Fejzulla Cullhai janė Fadil Cullhai, Xhelal Cullhai, Hamdi Cullhai, Muzejen Dobrati (Cullhai), Flutura Sokoli (Cullhai) dhe Dushe Cullhai nė 1/7 pjesė. Po ashtu trashėgojnė me pėrfaqėsim trashėgimtarėt e Gani Culhai tė cilėt janė Qamile Cullhai, Armir Cullhai, Ramazan Cullhai, Kujtim Cullhai, Lindita Cullhai, Besnik Cullhai qė trashėgojnė nga 1/42 pjesė. Sipas prokurės datė 23.02.1994 trashėgimtarėt Qamil Cullhai, Fadil Cullhai, Hamdi Cullhai, Flutura Cullhai, Myzejen Cullhai (Probati), Dushe Cullhai kanė autorizuar vėllanė e tyre Xhelal Cullhaj pėr tė ndjekur problemet pėr kthimin dhe kompensimin e pronave pranė komisioneve. Sipas vendimit nr.8689, datė 21.12.1995, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė rezulton se ėshtė pranuar padia e Xhelal Cullhaj dhe janė vėrtetuar kufijtė e njė prone me sipėrfaqe 10.000 m2 tė ndodhur nė lagjen Xhami Sherif, qė kufizohet nga veriu R.D., jugu rruga e Saukut; lindja N.Z; perėndimi Liqeni Artificial. Sipas shkresės nr.1714/1 prot., datė 25.03.2009 i SAMT Qarkut Tiranė rezulton se nė dokumentacionin e vjetėr kadastral tė rrethit Tiranė para reformės agrare tė vitit 1946 Fejzulla Cullhaj ka pasur nė pronėsi tokė tė punuar 10 dynym, e regjistruar ne librin 3, faqe 5, rreshti 11 tek vendi Xhami Sherif, Tiranė. Sipas vendimit nr.1057, datė 28.08.1996, tė KKKP Rajoni nr.1 Tiranė rezulton se ėshtė njohur e drejta e pronėsisė ish pronar Fejzulla Cullhaj (trashėgimtarėt e tij) nė bazė tė nenit 1 tė ligjit nr.7698, datė 15.04.1993, mbi pronėn qė pėrbėhet prej 10 dynym e ndodhur nė lagjen Xhami Sherif, Tiranė me kufizimet veri R. D; jug rruga e Saukut; lindje N. Z; perėndim Liqeni Artificial, i cili paraqitet aktualisht truall ne parkun kombėtar te Liqenit te Tiranės i pazėnė duke u kthyer e kompensuar si vijon: 1. truall i zėnė S=10000 m2 brenda Parkut Kombėtar tė Tiranės i njihet pronėsia mbi kėtė truall nė bazė tė nenit 1 tė ligjit nr.7689, datė 16.04.1993 dhe i kompensohet me njėrėn nga mėnyrat qe parashikon ky nen. 2. Brenda kėsaj sipėrfaqe janė parashikuar sipas projekt idesė tė planit rregullues tė Parkut tė Madh Kombėtar sipas studimit tė kryer nga Instituti i Urbanistikės mė datė 04.01.2004 nga KRT e Republikės dhe Bashkisė Tiranė objektet nr.13 lokal karakteristik me gjellė peshku, nr.25 liqene dekorative, nr.35 sheshe pushimi me lojėra pėr fėmijė. Me miratimin e projekteve te kėtyre objekteve dhe shesheve funksionale pronarit do t’i kthehet sipėrfaqja e lirė, kėto sipėrfaqe trojesh qė zėnė ato. Sipas shkresės nr.xh-51 prot., datė 23.06.2003 tė Drejtorisė sė Urbanistikės Ligjore pranė Bashkisė Tiranė rezulton se i ėshtė kthyer pėrgjigje paditėsit duke sqaruar se brenda kufijve tė pronės sė njohur me vendim nr.1052, datė 28.08.1996 tė KKKP Tiranė pėrfshihen sipėrfaqe e objekteve nr.19, 35 dhe njė pjesė e objekteve 25 tė konturuara nė hartėn bashkėlidhur shkresės. Sipas vendimit nr.262, datė 29.06.2008, tė ZRKKP Qarku Tiranė bashkėlidhur planvendosja e pronės, rezulton se kjo zyrė pasi ka marrė nė shqyrtim kėrkesėn e paditėsit, pėrfaqėsues i trashėgimtarėve tė subjektit tė shpronėsuar Fejzulla Cullhaj, nė lidhje me kthimin e pronės qe i pėrket subjektit tė shpronėsuar me vendimin nr.1052, datė 28.08.1996 tė KKKP Bashkisė Tiranė, pronė qė ndodhet nė Parkun Artificial Tiranė ka vendosur: Kthimin nė natyrė subjektit tė shpronėsuar Fejzulla Cullhaj (trashėgimtarėve tė tij) tė sipėrfaqe SL=7770 m2 e pozicionuar sipas planvendosjes bashkėlidhur vendimit e njohur dhe pėrcaktuar pėr kthim me vendimin nr.1052, datė 28.08.1996 tė KKKP Bashkisė Tiranė; Kompensimin e sipėrfaqes SK=2230 m2 pronė e njohur me vendimin nr.1052, datė 28.08.1996 tė KKKP Bashkisė Tiranė (nė lidhje me kufizimet shih me tej vendimin nė dosje). Nė bazė tė ligjit “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės“ janė kėrkuar konfirmime nga institucione shtetėrore pėr pronėn e njohur qė kėrkuesi kėrkon ti kthehet trashėgimtarėve tė subjektit tė shpronėsuar. Me shkresėn nr.7438/1 prot., datė 11.08.2008 nga Administrator i Pėrgjithshėm i Bashkisė Tiranė konfirmohet se: nga verifikimet e Hartave Treguese tė Pasurisė dhe Librit tė Ngastrave rezulton se brenda konturit tė pronės sė subjektit figuron pronė shtetėrore publike, hapėsirė publike me nr.1/34 pasurie, e cila ėshtė ne listėn e Inventarit tė Pronave tė Paluajtshme Shtetėrore tė Bashkisė Tiranė qė ėshtė nė proces miratimi. Referuar planit rregullues nė fuqi ky truall ndodhet brenda territorit tė Parkut tė Madh tė Tiranės dhe lidhur me tė ka projekt nė proces pėr rehabilitimin e Parkut tė Liqenit dhe si i tillė nuk ėshtė i lirė pėr t’u trajtuar. Ndėrkohė ėshtė duke u pėrgatitur plani i ri rregullues pėr qytetin e Tiranės nga Bashkia pėr njė periudhe 15 vjeēare. Me shkresėn nr.7185/1 prot., datė 06.0.2008 tė ZVRPP Tiranė konfirmohet se prona e pretenduar ndodhet nė ZK nr.8280, me nr.1/34 pasurie me sipėrfaqe 138148 m2 nė pronėsi shtetit. Nga verifikimi nė terren mė datė 20.08.2008 ka rezultuar se prona ndodhet ne zonėn e Parkut Kombėtar dhe nga tre anėt kufizohet me rrugė tė brendshme tė parkut kurse nė anėn perėndimore me liqenin artificial. Zona ėshtė nė pėrgjithėsi e sheshtė me pjerrėsi drejtim lindje-perėndim, e mbushur me pemė nė formė pylli. Pėr shkak se subjektit tė shpronėsuar nga ZVRPP Tiranė kur ka kėrkuar regjistrimin e pronės i ėshtė kthyer pėrgjigje me shkresėn nr.15/1-xh, datė 25.04.2008, se nuk mund t‘i regjistrohet prona duke qenė se nė piken 2 tė vendimin nr.1052, datė 28.08.1996 te KKKP Tiranė ėshtė njohur pronėsia por kthimi i sipėrfaqes se lire do tė bėhet pas miratimit pėr objektet qė ndodhen nė tė, paditėsi i ėshtė drejtuar ZRKKP Qarkut Tiranė pėr tė pėrcaktuar ne mėnyrė tė saktė dhe drejtpėrdrejtė sipėrfaqen e kthyer me parė subjektit. Gjithashtu sipas shkresės nr.xh-14849/1 prot, datė 26.08.2008 tė Drejtorisė sė Financave dhe Administrimit tė Bashkisė Tiranė rezulton se i ėshtė kthyer pėrgjigje kėrkuesit se brenda kufijve tė pronės sė njohur pėrfshihen sipėrfaqet e objekteve nr.19, 35 dhe njė pjesė e objektit nr.25 sipas projektit tė miratuar pėr planin rregullues tė Parkut tė Madh tė Tiranės me vendimin nr.22, datė 22.12.1993. Pra sipas planit mund tė ndėrtohen objekte nė pronėn e njohur subjektit tė shpronėsuar. Duke qenė se subjekti i shpronėsuar nuk jeton mė, prona kėrkohet t’ju kthehet dhe kompensohet trashėgimtarėve ligjorė qė sipas dėshmisė sė trashėgimisė nr.506, datė 24.02.1994 Gani, Fadil, Xhela, Hamdi, Dushe, Myzejen dhe Flutura Cullhaj. Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka bėrė ankim Avokatura e Shtetit pranė AKKP Tiranė, e cila me vendimin nr.11, datė 13.01.2009 ka vendosur shfuqizimin e vendimit nr.262, datė 29.08.2008 tė ZRKKP Qarkut Tiranė dhe zgjidhjen e ēėshtjes nė themel si me poshtė: subjektit tė shpronėsuar Fejzulla Cullhaj (trashėgimtarėve te tij) tė mos i kthehet prona me sipėrfaqe 7770 m2 qė ndodhet ne ZK 8280 nė Tiranė qė aktualisht kufizohet: L-prona e vet; P-liqeni artificial, pasuria 1/34; V-rruge; J-pasuria 1/34. Paditėsi pretendoi se vendimi nr.11, datė 13.01.2009, tė AKKP Tiranė me tė cilin ėshtė vendosur shfuqizimi i vendimit nr.262, datė 29.08.2008, tė ZRKKP Qarkut Tiranė, ėshtė nul dhe duhet tė anulohet pėr arsye se vendimi i ZRKKP nr.262, datė 29.08.2008, ėshtė i ligjshėm dhe i bazuar nė fakte. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.6394, datė 15.07.2009, ka vendosur: “Rrėzimin e padisė.” Kjo gjykatė ka arsyetuar ndėr tė tjera se: “...(...) Prona e cila pretendon paditėsi (i cili ėshtė njėri prej trashėgimtarėve tė subjektit tė shpronėsuar Fejzulla Culhaj) t’i kthehet ėshtė sipėrfaqe trualli e cila ndodhet brenda Parkut tė Madh Tiranė, zonė qė ėshtė shpallur Park Kombėtar. Kjo pronė figuron e regjistruar nė emėr tė shtetit dhe pėrdoret pėr interes publik. Parku te Liqeni Artificial ėshtė njė sipėrfaqe trualli e pyllėzuar me rrugė tė brendshme me ambiente ēlodhėse dhe shėrben pėr pėrdorim tė publikut tė gjerė, nė tė cilin Bashkia Tiranė po zbaton plan rregullues rehabilitimi. Nė kėtė kuptim kjo pronė nuk mund tė kthehet ashtu siē parashikon edhe neni 7 pika 1 e ligjit “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”. Por trualli i njohur ish pronarit duhet tė kompensohet sipas nenit 7 pika 3 e ligjit. Zbatimi dhe interpretimi i nenit 7/1 tė ligjit nga pala paditėse ėshtė i gabuar pasi kur vendoset kthimi ose kompensimi i pronės fillimisht shihet nėse ajo ėshtė pronė qė shėrben nė interes publik dhe si e tillė nuk kthehet por kompensohet sipas nenit 7 tė ligjit. Neni 7/1 bėhet fjalė pėr prona tė cilat nuk shėrbejnė pėr interes publik por mbi to ka plane investimesh tė asaj natyre qė parashikon shprehimisht ligji dhe kėto janė prona tė kthyera dhe vendoset pėr kėto plane rregulluese nė marrėveshje me subjektin e shpronėsuar. Nė rastin tonė objekt konflikti plani rregullues ekziston dhe parashikon ekzistencėn e objekteve brenda sipėrfaqes qė pretendon t’i kthehet trashėgimtarėve tė subjektit tė shpronėsuar dhe ka edhe plane rregulluese pėr tė ardhmen, por ky fakt nuk duhet parė se prona e kthyer do pėrdoret pėr shėrbime publike dhe pėr pasojė tė aplikohet neni 7/1 i ligjit “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”. Prona tashme ėshtė nė interes publik, i shėrben interesit publik, qė kur ėshtė bėrė park dhe si i tillė nuk mund tė kthehet. Pėr pasojė argumenti i ZRKKP Qarku Tiranė qė e ka trajtuar si truall tė lirė qė duhet kthyer dhe investimet tė realizohen mbi bazė tė njė pronėsie tė ligjshme mbi truallin ėshtė i pabazuar nė ligj. Pasi trualli ėshtė nė pėrdorim publik dhe nuk mund tė kthehet si truall i lirė. Pėrsa mė sipėr vendimi i AKKP nr.11, datė 12.01.2009 qė ka shfuqizuar vendimin nr.262, datė 29.08.2008 tė ZRKKP Qarkut Tiranė dhe ka zgjidhur ēėshtjen nė themel duke mos ju kthyer subjektit tė shpronėsuar Fejzulla Cullhaj (trashėgimtarėve tė tij) prona me sipėrfaqe 7770 m2 qė ndodhet nė ZK 8280 nė Tiranė qė aktualisht kufizohet: L-prona e vet; P-liqeni artificial, pasuria 1/34; V-rrugė; J-pasuria 1/34, ėshtė i ligjshėm dhe i drejtė...”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.2404, datė 17.12.2010, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit civil nr.6394, datė 15.07.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė duke vendosur: Pranimin e kėrkesė padisė. Anulimin e aktit administrativ, vendimi nr.11, datė 13.01.2009 tė lėshuar nga Drejtori i Pėrgjithshėm i tė paditurit Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė dhe njohjen si tė ligjshėm tė aktit administrativ vendimi nr.262, datė 29.08.2008 tė Zyrės Rajonale tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave tė Qarkut Tiranė.” Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka ushtruar rekurs pala e paditur Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave, e cila kėrkon prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė II. LIGJI I ZBATUESHĖM Neni 32 i K.Pr.Civile, Neni 41 i Kushtetutės. Ligji nr.9235, dt. 9.07.2004 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”, i ndryshuar Ne nenin 2 parashikon se “Ēdo subjekt i shpronėsuar ka te drejte te kėrkojė, ne pėrputhje me kėtė ligj, te drejtėn e pronėsisė, ne rast se i ėshtė hequr sipas akteve ligjore, nėnligjore, vendimeve penale te gjykatave ose te marre me ēdo mėnyrė tjetėr te padrejte nga shteti nga data 29.11.1944, si dhe kthimin ose kompensimin e pronės. Fusha e veprimit tė kėtij ligji shtrihet edhe pėr pasuritė e paluajtshme tė shtetasve shqiptarė, tė krijuara pėrpara datės 7 prill 1939 dhe qė janė sekuestruar sipas nenit 14 tė ligjit nr.37, datė 13.1.1945 "Ligja e tatimit tė jashtėzakonshėm pėr fitimet e luftės.” Neni 7 Pronat qė nuk kthehen, parashikon se: “ 1. Nuk kthehen pronat e paluajtshme, qė i shėrbejnė njė interesi publik ….. 3. Pronat e pėrcaktuara nė pikėn 1 tė kėtij neni kompensohen sipas pėrcaktimeve tė bėra nė kėtė ligj." Neni 7/1 “Prona tė kthyera qė i shėrbejnė interesit publik”, parashikon se: “1. Nė tė gjitha rastet kur marrėveshjet ndėrkombėtare, planet e pėrgjithshme tė zhvillimit urbanistik apo planet e zhvillimit ekonomik ose tė turizmit parashikojnė, nė pronat e kthyera sipas kėtij ligji, ngritjen dhe zhvillimin e projekteve tė investimit, nė ekonomi a infrastrukturė, infrastrukturėn turistike, vepra ujore, energjetikė etj. nga shteti ose tė tretė, nė shėrbim apo nė interes publik, subjektet e shpronėsuara dhe zhvilluesi i interesuar pėr investim, nė varėsi tė formės juridike ku mbėshtetet zhvillimi i projektit, mund tė hyjnė nė marrėdhėnie kontrakt ure, me qėllim realizimin e investimit. 2. Kur subjektet e shpronėsuara dhe zhvilluesit e investimit nuk pėrfundojnė brenda njė afati normal negociatash nėnshkrimin e marrėveshjeve respektive tė kalimit apo posedimit tė ligjshėm tė pasurisė, Kėshilli i Ministrave, sipas legjislacionit nė fuqi, vendos kompensimin e subjektit tė shpronėsuar, sipas ēmimit tė tregut pėr sipėrfaqet ku do tė zhvillohet projekti. Subjekti i shpronėsuar dhe zhvilluesi i investimit i zhvillojnė negociatat, sipas paragrafit tė parė tė kėsaj pike, nė kushtet e tregut.". Ne nenin 16 pika 1 parashikon ndėr te tjera se Zyra e AKKP-sė nė qendėr udhėheq dhe mbikėqyr punėn pėr zbatimin e kėtij ligji nė zyrat rajonale tė qarqeve…..shqyrton ankimin ndaj vendimeve te zyrės rajonale te AKKP-se nė qark. Nė zbatim tė pėrgjegjėsive tė veta ….. Drejtori i Pėrgjithshėm i AKKP-se shprehet me vendim. Ne nenin 18 pika 1 germa a dhe b parashikon nder te tjera se Drejtori i pėrgjithshėm i AKKP-se mbi ankim… kundėr vendimit te njohjes se te drejtės se pronėsisė kthimit ose kompensimit tė pronės si dhe te drejtave te tjera reale tė zyrės rajonale te AKKP-se ne qark vendos a) …. b) shfuqizimin e vendimit dhe zgjidhjen ne themel tė ēėshtjes…c)…. Kundėr vendimit qė zgjidh ēėshtjen nė themel bėhet ankim nė Gjykatėn e Shkallės sė Parė Tiranė. Neni 18 e 23 i VKM nr.747 datė 09.11.2006. III. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se pretendimet e parashtruara nė rekursin e paraqitur nga pala e paditur, pėrbėjnė shkaqe ligjore nė kuptim tė Nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Nga shqyrtimi nė tėrėsi i kėsaj ēėshtje, tė akteve tė ndodhura nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve nga gjykatat e faktit, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve tė palėve, tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, si dhe shkaqeve tė rekursit, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga Gjykata e Apelit Tiranė ėshtė marrė nė zbatim tė gabuar tė ligjit e si tillė duhet tė prishet dhe tė lihet nė fuqi vendimi nr.6394 datė 15.07.2009 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se nė rastin konkret vendimi nr.262, datė 29.08.2008 tė ZRKKP Qarkut Tiranė, ėshtė njė vendimmarrje e cila bie nė kundėrshtim me nenin 7 dhe 7/1 tė ligjit “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės”, i ndryshuar. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se zbatimi dhe interpretimi i nenit 7/1 tė ligjit nga ana e Zyrės sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave, ėshtė nė kundėrshtim me nenin 7 tė po kėtij ligji, dhe nė kundėrshtim gjithashtu me qėllimin dhe frymėn e vetė ligjit. Neni 7 i ligjit tė mėsipėrm, ndalon nė mėnyrė tė shprehur kthimin e pronave publike tė paluajtshme tė cilat i shėrbejnė njė interesi publik dhe duke u parashikuar se nė raste tė tilla kėto prona tė paluajtshme kompensohen sipas pėrcaktimeve tė bėra nė kėtė ligj. Prona e pretenduar nga ana e paditėsve pėr t’u kthyer fizikish, ndodhet brenda territorit tė Parkut tė Madh tė Liqenit zonė e cila ėshtė shpallur Park Kombėtar dhe me vendimin nr.319, datė 27.08.1990 tė KRRTRSH ėshtė miratuar dhe vija kufizuese e tij. Nė zbatim tė ligjit nr.8906, datė 06.06.2002, “Pėr zonat e mbrojtura”, parqet kombėtare bėjnė pjesė nė zonat te cilat kanė rėndėsi kombėtare dhe kanė status tė veēantė mbrojtjeje nė kuadėr tė mbrojtjes sė mjedisit. Sipas ligjit nr.8561, datė 22.12.1999 “Pėr shpronėsimet dhe marrjen nė pėrdorim tė pėrkohshėm tė pasurisė pronė private pėr interes publik” me interes publik ndėr tė tjera do tė kuptohet “realizimi i projekteve dhe investimeve kombėtare ose vendore, ne funksion tė ruajtjes sė mjedisit, tė shėndetit, kulturės dhe arsimit publik, si dhe tė infrastrukturės, nė shėrbim dhe interes tė publikut”. Qėllimi i ligjvėnėsit kur ka shpallur kėto sipėrfaqe zona tė mbrojtura dhe “park kombėtar” ka qenė pikėrisht nė funksion tė ruajtjes sė mjedisit, ekosistemit dhe biodiversitetit tė kėtyre zonave. Nė kushtet kur kjo sipėrfaqe ka rezultuar brenda sipėrfaqes sė Parkut tė Madh tė Liqenit, shpallur Park Kombėtar, ZRKKP Qarku Tiranė ka gabuar nė kthimin fizik tė pronės duke interpretuar gabim neni 7 pika 1 tė ligjit “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės” ndėrkohė qė Bashkia Tiranė qė e ka nė administrim ka konfirmuar se prona nuk ėshtė e lirė pėr trajtim me kthim fizik. Nė lidhje me pėrmbajtjen e nenit 7/1 tė ligjit tė mėsipėrm me titull “Prona tė kthyera qė i shėrbejnė interesit publik”, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se bėhet fjalė pėr prona tė cilat nuk kanė shėrbyer pėr interes publik, sipas nenit 7 tė ligjit, nė momentin qė janė trajtuar nga ana e ish Komisioneve tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave; Zyrave Rajonale tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave apo sė fundi nga ana e Agjensisė pėr Kthimin dhe Kompensimin e Pronave, por qė pas kthimit tė tyre, marrėveshjet ndėrkombėtare, planet e pėrgjithshme tė zhvillimit urbanistik apo planet e zhvillimit ekonomik ose tė turizmit, parashikojnė nė kėto prona tė kthyera sipas kėtij ligji, ngritjen dhe zhvillimin e projekteve tė investimit, nė ekonomi a infrastrukturė, infrastrukturėn turistike, vepra ujore, energjetikė etj. nga shteti ose tė tretė, nė shėrbim apo nė interes publik. Sipas ligjit nėse jemi para njė rasti tė tillė subjektet e shpronėsuara dhe zhvilluesi i interesuar pėr investim, nė varėsi tė formės juridike ku mbėshtetet zhvillimi i projektit, mund tė hyjnė nė marrėdhėnie kontrakt-ure, me qėllim realizimin e investimit. Kur subjektet e shpronėsuara dhe zhvilluesit e investimit nuk pėrfundojnė brenda njė afati normal negociatash nėnshkrimin e marrėveshjeve respektive tė kalimit apo posedimit tė ligjshėm tė pasurisė, Kėshilli i Ministrave, sipas legjislacionit nė fuqi, vendos kompensimin e subjektit tė shpronėsuar, sipas ēmimit tė tregut pėr sipėrfaqet ku do tė zhvillohet projekti. Subjekti i shpronėsuar dhe zhvilluesi i investimit i zhvillojnė negociatat, sipas paragrafit tė parė tė kėsaj pike, nė kushtet e tregut. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se prona e pretenduar pėr t’u kthyer fizikisht ka qenė nė shėrbim tė interesit publik, i shėrben interesit publik, qė nė momentin e pėrfshirjes sė saj nė Park Kombėtar, duke ju dhėnė njė statut i mbrojtur dhe duke e pėrjashtuar nga fondi i atyre pasurive tė paluajtshme nė pronėsi tė shtetit tė cilat ishin tė lira pėr t’ju kthyer subjekteve tė shpronėsuar sipas ligjit. Nė kėtė kuptim argumenti i ZRKKP Qarku Tiranė, e cila e ka trajtuar si truall tė lirė pasurinė e paditėsve tė njohur dhe qė investimet tė realizohen mbi bazė tė njė pronėsie tė ligjshme mbi truallin janė pėrfundime tė pabazuara nė ligj. Pėrsa mė sipėr vendimi i AKKP nr.11 dt. 12.01.2009 qė ka shfuqizuar vendimin nr.262, dt. 29.08.2008 tė ZRKKP Qarkut Tirane dhe ka zgjidhur e ēėshtjen nė themel duke mos ju kthyer subjektit tė shpronėsuar Fejzulla Cullhaj (trashėgimtarėve tė tij) prona me sipėrfaqe 7770 m2 qė ndodhet nė ZK 8280 nė Tiranė qė aktualisht kufizohet: L-prona e vet; P-liqeni artificial, pasuria 1/34; V-rruge; J-pasuria 1/34, ėshtė i ligjshėm dhe i drejtė. Nė kėtė kuptim nga ana e gjykatės sė shkallės sė parė kemi njė zbatim tė drejtė tė ligjit. Nga ana tjetėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se nuk qėndron edhe argumentimi i gjykatės sė Apelit nė lidhje me arsyetimin se: “...(...) Vendimi i kontestuar objekt gjykimi proceduralisht nga Drejtori i Pėrgjithshėm i palės sė paditur ėshtė bazuar nė nenin 16 dhe 18 tė ligjit nr.9235/2004 “Pėr kthimin dhe Kompensimin e Pronės” i ndryshuar qė i jep atij tė drejtė pėr nxjerrjen e njė vendimi tė tillė si ai nė gjykim qė ka shfuqizuar vendimin nr.262, datė 29.08.2008 tė Zyrės Rajonale tė KKP Qarku Tiranė, ndėrkohė qė shqyrtimi i kėrkesė padisė dhe dhėnia e vendimit nė shkallė tė parė ėshtė realizuar mė datė 15.07.2009, si dhe ndėrkohė objektivisht jashtė vullnetit tė palėve nė gjykim dhe gjykatės sė faktit. Gjykata Kushtetuese me vendimin nr.27, datė 26.05.2010 ka shfuqizuar nenet 16 dhe 18 tė Ligjit nr.9235/2004, pra pikėrisht ato dispozita mbi tė cilat drejtori i palės sė paditur ėshtė mbėshtetur dhe ka legjitimuar veten tė anulojė vendimin e Zyrės Rajonale tė KKP Qarku Tiranė. Gjykata e Apelit mbėshtetur ne nenin 76 tė ligjit organik mbi tė cilin funksionin dhe vepron Gjykata Kushtetuese nr.8577, datė 10.02.2000 konstaton se vendimi i sipėrpėrmendur i Gjykatės Kushtetuese ka fuqi prapavepruese mbi ēėshtjet nė gjykim, pra dhe mbi ēėshtjen sa sipėr.” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson tė theksojė se nuk jemi para njė prej rasteve tė cilat janė bėrė lėndė shqyrtimi kushtetuetshmėrie, nė lidhje me ushtrimin e iniciativės nga ana e drejtorit tė AKKP-sė, pasi nė rastin objekt shqyrtimi, vendimi i Zyrės Rajonale tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ėshtė bėrė objekt ankimi pranė Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave, dhe nuk jemi para rastit tė ushtrimit tė inisiativės sė Drejtorit tė Agjencisė. Pėr sa mė sipėr Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se nė pėrputhje me nenin 485/b tė K.Pr.Civile duhet tė vendos prishjen e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485 pika “b” tė K.Pr.Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.2404, datė 17.12.2010, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.6394, datė 15.07.2009, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė Tiranė, mė 04.03.2015 Nr.31003-01243-00-2011 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-817 i Vendimit (131) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrberė nga: Ardian Nuni Kryesuese Majlinda Andrea Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 04.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.31003-01243-00-2011 Akti, qė u pėrket palėve: PADITĖS: NDUE LOSHI. E PADITUR: AGJENSIA E KTHIMIT KOMPENSIMIT TĖ PRONAVE TIRANĖ. OBJEKTI: Anulimin e vendimit nr.978, datė 10.09.2008, tė Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė dhe kthimin e sipėrfaqes sė njohur me vendimin nr.64, datė 28.02.2008, tė Zyrės Rajonale tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Lezhė. Baza Ligjore: Nenet 16/1, 18/1 tė Ligjit nr.9235, datė 29.07.2004, "Pėr Kthimin e Kompensimin e Pronave" i ndryshuar. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.3060, datė 15.04.2010, ka vendosur: “Rrėzimin e padisė.” Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.224, datė 03.02.2011, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.3060, datė 15.04.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė kėtė mėnyrė: Pranimin e kėrkesė – padisė sė paraqitur nga Ndue Loshi. -Anulimin e vendimit nr.987, datė 10.09.2008, tė Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė. -Detyrimin e tė paditurit Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė tė shprehet nė lidhje me kėrkesėn ankimore nr.469, datė 04.03.2008, bėrė nga paditėsi Ndue Loshi.” Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka ushtruar rekurs paditėsi Ndue Loshi, i cili kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė apelit duke parashtruar shkaqet e mėposhtme: Kundėrshtojmė vendimin e gjykatės sė apelit vetėm pėr pjesėn qė urdhėron dėrgimin e ēėshtjes pėrsėri nė AKKP Tiranė duke e “detyruar atė tė shprehet lidhur ne kėrkesėn ankimore nr.469, datė 04.03.2008 tė bėrė nga paditėsi Ndue Loshi”. Njė qėndrim i tillė ėshtė i gabuar dhe bie ndesh me vendimin e Gjykatės Kushtetuese nr.27, datė 26.05.2010, tė cilėn kjo gjykatė e ka patur parasysh pjesėrisht. Kėshtu nė vendimin e saj Gjykata Kushtetuese shprehet:”...Vendimet e organeve administrative qė kanė patur si kompetencė kthimin dhe kompensimin e pronave nė vite, nuk mund tė konsiderohen akte administrative, nė kuptimin normal juridik tė termit, por akte “sui generis” tė nxjerra nga njė organ “sui generis”, pėr tė cilin Gjykata Europiane e tė Drejtave tė Njeriut ka pėrdorur termin “quasi gjykatė””. Dhe me tej “...Kėto tė fundit (aktet e KKK Pronave) nuk trajtohen dhe goditen nė gjykatė si akte administrative, por pėrkundrazi, shtetasi nė gjykatė, nė njė gjykim tė zakonshėm kėrkon tė drejtėn e pronės, duke paraqitur prova nė mbėshtetje tė kėsaj tė drejtė” (parag.47). “Pėr pasojė, gjykata konstaton se gjykimi i sė drejtės sė pronėsisė mbi njė send mund tė bėhet vetėm nga gjykata e zakonshme nė pėrputhje me K.Civil”, arsyeton Gjykatės Kushtetuese. Kjo gjykatė nuk kishte pengesė ligjore tė shqyrtonte pėrfundimisht ēėshtjen objekt gjykimi. Edhe nė vėshtrim tė nenit 467 tė K.Pr.Civile, gjykata e apelit ishte e detyruar ta shqyrtonte vetė pėrfundimisht ēėshtjen. Funksioni dhe detyra e Komisionit tė Kthimit e Kompensimit tė Pronave mendojmė se mbaron me marrjen e vendimit qė ne kundėrshtojmė. Nga gjykata e apelit ēėshtja ėshtė hetuar nė mėnyrė tė plotė dhe kjo gjykatė ka gabuar vetėm nė zbatimin e plotė tė ligjit. Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka ushtruar rekurs pala e paditur Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė, e cila kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor duke parashtruar shkaqet e mėposhtme: Gjykata e apelit ka keq interpretuar ligjin organik mbi bazėn e tė cilit ushtron aktivitetin e saj AKKP Tiranė e cila ėshtė vėnė nė lėvizje nga vetė paditėsi nėpėrmjet ankimit administrativ. Bashkėngjitur ankimit nuk ka asnjė dokument tė vlefshėm ligjor tė kėrkuar nga ligji, ndėrkohė qė dhe gjatė procedimit administrativ tė kryer nga AKKP Tiranė nuk ėshtė dorėzuar asnjė akt shkresor nga kėrkuesi. Gjykata e apelit nė mėnyrė absurde dhe duke mos dhėnė asnjė shkak lidhur me vendimin e saj prishur vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ka detyruar organin administrativ pėr tė marrė pėrsėri nė shqyrtim kėrkesėn e paditėsit. Vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė i pa bazuar nė ligj pasi organi administrativ ka kryer tė gjithė hetimin administrativ, ka verifikuar dokumentacionin e disponuar nga kėrkuesi, ka kryer konfirmimet pėrkatėse me institucionet tė cilat disponojnė tė dhėnat e nevojshme lidhur me pronėn e pretenduar dhe nė pėrfundim ėshtė shprehur me vendim lidhur me objektin e ankimit tė paditėsit. Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka ushtruar rekurs nga Avokatura e Shtetit e cila kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor duke parashtruar shkaqet e mėposhtme: Vendimi nr.978, datė 10.09.2008 i A.K.K.P.Tiranė ka dalė konform ligjit nr.9235, datė 29.07.2004 "Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės", si dhe akteve tė tjera nėnligjore dhe konkretisht Vendimit nr.747, datė 09.11.2006 tė Kėshillit tė Ministrave "Pėr procedurat e mbledhjes, tė pėrpunimit dhe administrimit tė kėrkesave tė subjekteve tė shpronėsuara gjatė procesit tė njohjes, kthimit apo kompensimit tė pronės". Nė dosje nuk ėshtė administruar asnjė dokument qė tė vėrtetojė heqjen ose marrjen e sė drejtės sė pronėsisė tė subjektit tė shpronėsuar nga shteti sipas akteve ligjore dhe nėnligjore, vendimeve penale ose ndonjė dokument qė tė vėrtetojė se pikėrisht kėtij subjekti tė shpronėsuar i ėshtė marrė padrejtėsisht prona e pretenduar. Vendimi nuk ėshtė nxjerrė nga organi nė kapėrcim tė kompetencave ligjore pasi ėshtė AKKP organi kompetent qė trajton njohjen ose mosnjohjen, kthimin ose moskthimin dhe kompensimin ose jo tė subjektit pretendues si i shpronėsuar nė pėrputhje me kriteret e parashikuara nė ligjin nr.9235 tė pronave. Akti nuk ėshtė as relativisht i pavlefshėm pasi ai nuk ėshtė nxjerrė nė kundėrshtim me ligjin, nė kuptim tė nenit 118 tė Kodit tė Procedurave Administrative, nuk ėshtė i vesuar dhe nuk ka asnjė shkak tė pavlefshmėrisė relative qė tė cenojė pėrmbajtjen e aktit administrativ tė AKKP-sė Qendrore Tiranė. Paditėsi gjatė gjykimit nuk argumentoi faktin se pėrse ky vendim i zyrės qendrore ėshtė i pavlefshėm. Gjykata e Apelit Tiranė arsyeton se AKKP Tiranė duhet tė shprehet nė lidhje me kėrkesėn ankimore nr.469 prot. datė 04.03.2008 tė bėrė nga paditėsi. Arsyetimi gjykatės nuk qėndron pasi AKKP Tiranė e ka shqyrtuar njėherė kėrkesėn ankimore tė paditėsit dhe ka dalė me konkluzionin:“ Shfuqizimin e vendimit nr.64 datė 28.02.2008 tė ZRKKP Qarku Lezhė dhe tė mos njoh tė drejtėn e pronėsisė tė subjektit tė shpronėsuar Mark, Kol dhe Fran Loshit, trashėgimtarėve tė tyre ligjorė, pėr sipėrfaqen e pretenduar“. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Artan Broci, dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N I. RRETHANAT E FAKTIT Paditėsi ėshtė njė nga trashėgimtarėt e tė ndjerit Pal Loshi. Nga dėshmia e trashėgimisė nr.166, vendimi datė 22.02.2010 tė lėshuar nga Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Lezhė rezulton se Pal Loshi ėshtė trashėgimtar i vetėm i trashėgimlėnėsit ish pronarit (tė pretenduar nga paditėsi) Mark Loshi. Paditėsi i ėshtė drejtuar Zyrės Rajonale te Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Qarku Lezhė pėr kthimin e njė sipėrfaqe prej 373 dynym pyll, livadh nė fshatin Ishull Lezhė nė emėr tė ish pronarėve Mark, Kol dhe Fran Loshi. Me vendimin nr.64, datė 28.2.2008 Zyra Rajonale e Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Qarku Lezhė ka vendosur “njohjen e tė drejtės sė pronėsisė pėr sipėrfaqen prej 373.000 m2 livadh kėnetor dhe pyll tė ndodhur nė Vain, Ishull Lezhė pėr trashėgimtarėt e trashėgimlėnėsve Mark, Kol dhe Fran Loshi”. Nė kėtė vendim Z.R.K.K.P. Qarku Lezhė nuk ėshtė shprehur pėr kthim ose kompensim tė saj ndaj paditėsi e ka ankimuar atė duke parashtruar pretendime pėr plotėsimin e Vendimit nr.64, datė 28.02.2008 tė Zyrės Rajonale tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Qarku Lezhė dhe kryerjen e njė hetim administrativ i cili do tė mundėsonte kthimin e pronės sė pretenduar ish-pronarit; Pala e paditur A.K.K.P. Tiranė pasi ka marrė nė shqyrtim ankimin e paditėsit, ka vendosur me vendimin nr.978 datė 10.9.2008: ‘’Shfuqizimin e vendimit nr.64, datė 28.2.2008 duke shqyrtuar ēėshtjen nė themel duke vendosur: tė mos njoh tė drejtėn e pronėsisė se subjektit tė shpronėsuar Mark, Kol e Fran Loshit trashėgimtarėve tė tyre ligjore pėr sipėrfaqen e pretenduar’’. Ndodhur nė kėto kushte, pala paditėse kėrkoi anulimin e vendimit nr.978, datė 10.09.2008 tė Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė dhe kthimin e sipėrfaqes se njohur me vendimin nr.64 datė 28.02.2008 te Zyrės Rajonale e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Lezhė. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.3060, datė 15.04.2010, ka vendosur: “Rrėzimin e padisė.” Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.224, datė 03.02.2011 ka vendosur: “-Ndryshimin e vendimit nr.3060, datė 15.04.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė kėtė mėnyrė: -Pranimin e kėrkesė – padisė sė paraqitur nga Ndue Loshi. -Anulimin e vendimit nr.987, datė 10.09.2008 tė Agjencisė sė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė. -Detyrimin e tė paditurit Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė tė shprehet nė lidhje me kėrkesėn ankimore nr.469, datė 04.03.2008 bėrė nga paditėsi Ndue Loshi.” Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka ushtruar rekurs pala paditėse Ndue Loshi, pala e paditur Agjencia e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė dhe Avokatura e Shtetit e cila kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė rrethit gjyqėsor II. LIGJI I ZBATUESHĖM Nenet 16/1, 18/1 tė Ligjit nr.9235 datė 29/07/2004 "Pėr Kthimin e Kompensimin e Pronave" i ndryshuar. III. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se pretendimet e parashtruara nė rekursin e paraqitur nga palėt, pėrbėjnė shkaqe ligjore nė kuptim tė Nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė tė sipėrcituar. Nga shqyrtimi nė tėrėsi i kėsaj ēėshtje, tė akteve tė ndodhura nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve nga gjykatat e faktit, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve tė palėve, tė vendimeve tė gjykatave, si dhe shkaqeve tė rekursit, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga Gjykata e Apelit Tiranės ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė gabuar tė ligjit, dhe duke cenuar procesin e rregullt ligjor, prandaj vendimi i kėsaj gjykate duhet tė prishet dhe ēėshtja tė kthehet pėr rishqyrtim me trup tjetėr gjykues. Nė kėtė konkluzion Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė arriti pasi rithekson se gjykata qė shqyrton mosmarrėveshjen duhet tė shprehet mbi gjithēka qė kėrkohet dhe vetėm pėr atė qė kėrkohet, sipas nenit 6 i K.Pr.Civile, tė kryejė njė hetim tė plotė e tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin sipas nenit 14 i K.Pr.Civile, tė zgjidhė mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj sipas nenit 16 i K.Pr.Civile, ndėrsa nė pėrputhje me pėrcaktimet e nenit 126 tė Kodit tė Procedurės Civile duhet tė bėjė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave dhe tė ēmojė provat e marra gjatė gjykimit tė ēėshtjes, sipas bindjes sė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi i tė gjitha rrethanave tė ēėshtjes nė tėrėsinė e tyre, sipas nenit 309 tė po kėtij Kodi. Gjykata e Apelit Tiranė, ka arsyetuar ndėr tė tjera se: ”...(...)Nisur nga objekti i kėrkesės ankimore tė kėrkuesit Ndue Loshi i cili ka kėrkuar qė Agjencia Qendrore e Kthimit dhe e Kompensimit tė Pronave Tiranė tė shprehet ne lidhje me kthimin e pronės rezulton se vendimi nr.978, datė 10.09.2008, i Agjencisė se Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Tiranė ėshtė nxjerrė nė kundėrshtim me procedurėn e kėrkuar nga ligji. Vendimi nr.978, datė 10.09.2008, i AKKP Tiranė ėshtė marrė nė bazė tė nenit 16 pika 1 shkronja ”c” dhe nenit 18 pika 1 shkronja”a” tė ligjit nr.9235, datė 29.07.2004 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės” tė ndryshuar me ligjin nr.10207, datė 23.12.2009. Gjykata Kushtetuese e R.SH me vendimin nr.27, datė 26.05.2010 ka vendosur “Shfuqizimin si tė papajtueshėm me Kushtetutėn e R.SH tė neneve 15/pika 1, germa c, ē, d, dh dhe nenin 16 tė ligjit nr.9235, datė 29.07.2004 “Pėr kthimin e kompensimin e pronės”, i ndryshuar”. Gjykata Kushtetuese, nė pikėn 56 tė vendimit tė saj arsyeton se: “Gjykata ēmon se vendimet e A.K.K.P-sė pėr tė shfuqizuar vendimet e K.K.K.P-sė pėrbėjnė cėnim tė parimit tė sigurisė juridike”. Nga pikėpamja ligjore Gjykata ēmon se ky parim ėshtė i sanksionuar nė nenin 4 tė Kushtetutės sė R.SH, ku pėrcaktohet se: “1. E drejta pėrbėn bazėn dhe kufijtė e veprimtarisė sė shtetit”. Gjithashtu ky parim gjen pasqyrim edhe nė nenin 9 tė K.Pr.Administrativ, i cili pėrcakton se: “Organet e administratės publike e zhvillojnė veprimtarinė e tyre nė pėrputhje me Kushtetutėn ..., ligjet e R.SH, brenda kufijve tė kompetencave qė u janė dhėnė atyre dhe konform qėllimit pėr tė cilat u janė dhėnė kėto kompetenca”. Duke qenė se nė bazė tė Kushtetutės sė R.SH dhe vendimit tė Gjykatės Kushtetuese tė RSH nr.27, datė 26.05.2010, Drejtori i Pėrgjithshėm i AKKP, nuk ka tė drejte tė shfuqizojė vendimet e marra nga ZRKKP vendimi nr.978 datė 10.09.2008 ėshtė nė kundėrshtim me Kushtetutėn e R.SH dhe ligjin dhe si i tillė ėshtė absolutisht i pavlefshėm. Nė nenin 116 tė K.Pr.Administrative, pėrcaktohet se: “Aktet administrative do tė quhen absolutisht tė pavlefshme nė kuptimin e kėtij kodi, nė rastet e mėposhtme:b) Kur akti ėshtė nxjerrė nga njė organ administrativ nė kapėrcim tė kompetencave tė tij ligjorė”. Duhet theksuar fakti se vendimet e marra nga Gjykata Kushtetuese nė bazė tė ligjit tė saj organik kanė fuqi prapavepruese. Nė referim tė pėrmbajtjes sė nenit 76 tė Ligjit nr.8577 datė 10.02.2000 “Pėr organizimin dhe Funksionimin e Gjykatės Kushtetuese” i cili ka rregulluar edhe fuqinė juridike tė vendimeve tė Gjykatės Kushtetuese, parashikohet shprehimisht se : “Vendimi i Gjykatės Kushtetuese qė ka shfuqizuar njė ligj apo akt normativ si tė papajtueshėm me Kushtetutėn ose me marrėveshjet ndėrkombėtare, si rregull sjell efekte juridike nga data e hyrjes sė tij nė fuqi. Vendimi ka fuqi prapavepruese vetėm: b) ndaj ēėshtjeve qė shqyrtohen nga gjykatat, derisa vendimet e tyre nuk kanė marrė formė tė prerė”. -Pra pėrderisa kjo ēėshtje objekt gjykimi vazhdon tė gjykohet, nė kuptim tė nenit 76/b tė Ligjit nr.8577 datė 10.02.2000 “Pėr organizimin dhe Funksionimin e Gjykatės Kushtetuese”, vendimi i Gjykatės Kushtetuese, ka fuqi prapavepruese. Sa mė sipėr vendimi nr.978 datė 10.09.2008 i Drejtorit tė Pėrgjithshėm tė A.K.K.P -se, si i marrė nė kapėrcim tė kompetencave tė tij ligjore, ėshtė absolutisht i pavlefshėm dhe si i tillė duhet tė anulohet - Nė rastin objekt shqyrtimi gjyqėsor jemi nė kushtet e mungesės sė njė interesi tė ligjshėm publik, pėr rrjedhojė duke qenė nė mungesė tė njė interesi tė ligjshėm publik AKKP Tiranė me vendimin e marrė prej saj ka cenuar nenet 41/3,42/2dhe 17 tė Kushtetutės. Drejtori i AKKP ėshtė njė organ nė vartėsi tė Kėshillit tė Ministrave dhe nė kėtė kuptim vendimi i nxjerrė prej tij nr.978 datė 10.09.2008 ndėrhyn mbi interesat civile tė paditėsit e pėr rrjedhojė nė kuptim tė Konventės Evropiane tė tė drejtave tė njeriut ėshtė i pajustifikuar. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė duke ju referuar vendimit tė Gjykatės Kushtetuese nr.27 datė 26.05.2010, konfirmuar edhe me vendime tė tjera mė pas, duke e konsoliduar praktikėn, e konsideron kėtė arsyetim tė gjykatės sė apelit si tė drejtė pasi sipas arsyetimit tė Vendimit nr.27 datė 26.05.2010 tė Gjykatės Kushtetuese...KKKP nuk ishin organe administrative nė kuptimin klasik juridik tė termit. Ato nuk ishin tė pėrfshira nė piramidėn e ekzekutivit, dispononin nė lidhje me tė drejta subjektive tė shtetasve dhe vendimet e tyre kontrolloheshin drejtpėrsėdrejti nga gjykatat nė njė gjykim qė nuk ishte i njėjtė me atė nė lidhje me pavlefshmėrinė e aktit administrativ. Pėr rrjedhojė edhe vendimet e KKKP nuk ishin akte administrative nė kuptimin juridik tė termit. E drejta administrative nuk mund tė rregullojė me akte detyruese (imperium) interesa tė privatėve kur nuk ekziston njė interes publik. Nė rastin konkret, fakti qė nuk ekziston njė interes publik mund tė konstatohet edhe nga analiza e nenit 1 tė ligjit objekt shqyrtimi, i cili shprehimisht pėrcakton se objekti i ligjit ėshtė kthimi i pronės ish pronarėve nė pėrputhje me nenin 41 tė Kushtetutės. Pėr sa mė sipėr, zbatimi, nga njė organ administrativ si AKKP, i parimeve tė revokimit dhe shfuqizimit tė akteve tė ish KKKP ėshtė i pabazuar, pasi mungon njė interes i ligjshėm shtetėror dhe aktet qė shfuqizohen ose revokohen nuk janė akte tipike administrative tė njė organi tipik administrativ. Drejtori i AKKP ėshtė njė organ nė vartėsi tė Kėshillit tė Ministrave dhe nė kėtė kuptim vendimi i marrė prej tij pėr tė ndėrhyrė mbi interesa civile tė shtetasve, nė kuptim tė Konventės Evropiane tė tė Drejtave tė Njeriut ėshtė i pajustifikuar.... Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė thekson se duke u konsideruar K.K.K.Pronave ose Z.R.K.K.Pronave apo sė fundmi A.K.K.Pronave, organ “sui generis” ose “quasi gjykatė”, vendimmarrja e tyre i pėrngjan vendimeve gjyqėsore dhe do tė zbatohen nė lidhje me kėto vendimmarrje tė gjitha dispozitat qė rregullojnė formėn e prerė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, vlerėson se nė funksion tė sigurisė juridike, vendimet e formės sė prerė tė gjykatave (qoftė edhe tė organeve qė pėr ligjin konsiderohen quasi gjykatė), nuk mund tė vihen nė diskutim as nga palėt qė kanė marrė pjesė nė proces dhe as nga organet shtetėrore, tė ēfarėdolloj natyre qofshin. Kjo del dhe nga pėrmbajtja e nenit 451/a tė Kodit tė Procedurės Civile, nė tė cilin thuhet se vendimi i formės sė prerė ėshtė detyrues pėr gjithė subjektet e sipėrpėrmendura. Mė tej gjykata e apelit ka arsyetuar se: ...(...) Sipas objektit tė kėrkesės ankimore rezulton se kėrkuesi Ndue Loshi ka kėrkuar kthimin e pronės sė njohur me vendim nr.64 datė 28.02.2008 tė ZRKKP Lezhė. Nga pėrmbajtja e kėrkesės ankimore rezulton se kėrkuesi ka qenė dakord me vendimin e sipėrcituar pėrsa i pėrket: ”Tė njohė tė drejtėn pėr trashėgimtarėt e trashėgimlėnėsve Mark Loshit, Kol Loshit dhe Fran Loshit pėr sipėrfaqen prej 373000 m2 livadh kėnetore dhe pyll tė ndodhur nė Vain Lezhė me kufizimet pėrkatėse” por duke qenė se ZRKKP Lezhė nuk ėshtė shprehur pėr kthimin e pronės ka kėrkuar nga AQKKP Tiranė plotėsimin e kėtij vendimi pėr kthimin e pronės. AQKKP Tiranė ka detyrimin ligjor tė shprehet nė lidhje me kėtė kėrkesė ankimore tė paraqitur nga kėrkuesi Ndue Loshi vetėm pėrsa i pėrket kthimit tė pronės detyrim ligjore qė buron nga neni 1 i ligjit nr.9235, datė 29.07.2004 “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronės“ i ndryshuar.” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se nė konkluzionin e saj gjykata e apelit nuk ka mbajtur nė vėmendje nenin 59, tė Kodit tė Procedurės Civile, nė tė cilin parashikohet shprehimisht se: “Gjykata nė ēdo fazė dhe shkallė gjykimi, qoftė edhe kryesisht, merr nė shqyrtim nėse ēėshtja qė shqyrton, bėn pjesė nė juridiksionin gjyqėsor...(...) ” Nė analizė tė dispozitės sė mėsipėrme konstatohet se ēdo lloj gjykate dhe nė ēdo shkallė gjykimi ka tė drejtė tė marrė nė shqyrtim, tė analizojė dhe tė vendosė nė lidhje me juridiksionin e ēėshtjes objekt gjykimi. Kjo e drejtė e gjykatės pėr tė vepruar edhe kryesisht ėshtė e lidhur drejtpėrsėdrejti me zbatimin dhe respektimin e parimit tė njė procesi tė rregullt ligjor. Kolegji Civil konstaton se, Gjykata e Apelit Tiranė nuk ka zbatuar drejtė dispozitat procedurale lidhur me juridiksionin gjyqėsor tė gjykatės shqiptare duke mos zhvilluar njė proces tė rregullt ligjor nė mbėshtetje tė nenit 42/1 tė Kushtetutės dhe nenit 6/1 tė K.E.D.NJ. Bazuar nė Vendimin Unifikues nr.4 datė 10.12.2013 tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė rezulton konkretisht se: “Kolegjet e Bashkuara, referuar vendimeve tė mėsipėrme unifikuese, vlerėsojnė se gjykimet me objekt kundėrshtim tė vendimit tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronės apo tė Agjencisė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave nuk janė gjykime qė pėrfshihen nė rrethin e atyre ēėshtjeve qė i pėrkasin fushės administrative, por mosmarrėveshje tė natyrės civile, nė tė cilat subjekti pretendues kėrkon tė drejtėn e pronės mbi njė send tė paluajtshėm, duke paraqitur pėr kėtė qėllim prova nė mbėshtetje tė kėsaj tė drejte, kjo ēėshtje i pėrket juridiksionit gjyqėsor.”Nė kėtė kėndvėshtrim nuk ėshtė e domosdoshme ezaurimi i ankimit administrativ, karakteristikė kjo e cila e bėn tė dallueshme gjykimin administrativ nga gjykimi civil. Gjithashtu Kolegji Civil mban nė vėmendje edhe Vendimin Unifikues nr.24, datė 13.3.2002 ku Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė kanė analizuar dhe interpretuar natyrėn dhe qėllimin e ligjit “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronave ish-pronarėve” si dhe nocioni kthim i prone tė pėrdorur si nė titullin e ligjit (rubrica legis fit lex), ashtu edhe nė pėrmbajtjen e tij. Nė kėtė vendim Kolegjet e Bashkuara janė shprehur se: “...Ligjvėnėsi me kėto akte tė rėndėsishme normative ka njohur padrejtėsinė, shkeljen e tė drejtave tė pronėsisė ish pronarėve dhe ka vendosur tė rinjohė tė drejtėn e pronėsisė sė tyre duke ju kthyer pronat e shtetėzuara, tė shpronėsuara, tė konfiskuara apo tė marra pa tė drejtė nė forma tė tjera, dhe nė pamundėsi, duke i kompensuar ato. Kėto ligje, duke konsideruar tė padrejtė atė qė kish ndodhur mė parė, parashikuan kthimin e tė drejtave tė pronarėve mbi pronėn, kur objekt i saj ishin sende tė paluajtshme. ... Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė i konsiderojnė kėto akte ligjore qė u drejtohen ish pronarėve apo trashėgimtarėve tė tyre, jo si mėnyrė tė re tė fitimit tė pronėsisė nė favor tė tyre, por si mjete qė mbrojnė dhe garantojnė tė drejtėn e pronėsisė dhe e bėjnė efektive atė duke e bazuar edhe nė argumente analogjie. Si nė titullin e ligjit (rubrica legis fit lex), ashtu edhe nė pėrmbajtjen e tyre, pėrdoret nocioni kthim i pronės. Me fjalė tė tjera, kthimi i pronave ish pronarėve ose trashėgimtarėve tė tyre ėshtė thelbi dhe qėllimi i kėtyre ligjeve (anima legis dhe ratio legis). Nocionin kthim i pronės ose, me saktė, kthim i sendit objekt i sė drejtės sė pronėsisė, Kodi Civil e pėrmend nė rastin e padisė pėr kėrkimin e sendit (actio rivendicatio), neni 296 e vijues i tij. Nė rastin kur pranohet padia e rivendikimit, poseduesi jo pronar duhet t’i kthejė sendin paditėsit nė favor tė tė cilit ėshtė njohur e drejta e pronėsisė....” Pėr sa mė sipėr vendimet K.K.K.Pronave ose vendimet e A.K.K.Pronave nuk trajtohen dhe nuk goditen nė gjykatė si akte tė mirėfillta administrative, dhe qė tė jetė e detyrueshme ankimi apo shterimi i kėtij mjeti, nė rrugė administrative. Subjekti kėrkues, (i cili ėshtė cenuar nė tė drejtėn e tij), nė njė gjykim tė zakonshėm kėrkon tė drejtėn e pronės duke paraqitur prova nė mbėshtetje tė sė drejtė sė tij tė pronėsisė. Kolegji Civil vlerėson se nė kėtė lloj gjykimi, i cili lidhet me tė drejta subjektive dhe synon njohjen e tė drejtės sė pronės mbi sende tė caktuara, mund tė bėhet vetėm nga gjykatat e zakonshme civile nė pėrputhje me dispozitat e K. Civil dhe tė K.Pr.Civile. Gjykata zhvillon njė gjykim themeli lidhur me titullin e pronėsisė duke ndryshuar apo shfuqizuar vendimin e K. K. K. Pronave apo A. K. K. Pronave, si dhe duke zgjidhur nė themel kėtė konflikt qė nė esencė ėshtė njė konflikt pronėsie, pra i natyrės civile. Nga pikėpamja e ligjit procedural (neni 12 dhe 213 tė Kodit tė Procedurės Civile), paditėsi duhet ta provojė kėtė fakt me mjetet provuese tė lejueshme qė Kodi i Procedurės Civile parashikon. I gjithė hetimi gjyqėsor i lartė pėrmendur, i jep jetė nenit 31 tė Kodit tė Procedurės Civile qė shprehet se “Padia ėshtė e drejta e personit qė bėn pretendimin, pėr t’u dėgjuar, mbi themelin e kėtij pretendimi, nė mėnyrė qė gjykata ta shpallė atė tė bazuar ose jo. ...”Nga ana tjetėr, “Pala kundėrshtare ka tė drejtė tė diskutojė dhe tė ngrejė prapėsime mbi themelin dhe bazueshmėrinė nė ligj tė kėtij pretendimi.”, ēka do tė thotė se i padituri ka tė drejtė tė paraqesė pretendime lidhur me legjitimitetin aktiv ashtu edhe me legjitimitetin pasiv, nė mėnyrė qė nga debati kotradiktor tė dalė e vėrteta mbi marrėdhėnien objekt gjykimi dhe mbi bazėn e kėsaj tė vėrtete gjykata ta shpallė tė bazuar nė ligj apo jo padinė. Sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė konstaton se nga ana e Gjykatės sė Apelit Tiranė, nė vendimin e ankimuar nuk ėshtė interpretuar dhe zbatuar me korrektėsi neni 36 i K. Pr. Civile, ku parashikohet se :“Nė juridiksionin e gjykatave hyjnė tė gjitha mosmarrėveshjet civile dhe mosmarrėveshjet e tjera tė parashikuara nė kėtė Kod e nė ligje tė veēanta. Juridiksioni gjyqėsor civil ushtrohet sipas dispozitave tė kėtij Kodi dhe ligjeve tė tjera. Asnjė institucion tjetėr nuk ka tė drejtė tė pranojė pėr shqyrtim njė mosmarrėveshje civile qė ėshtė duke u gjykuar nga gjykata. Ėshtė e pavlefshme ēdo marrėveshje qė lidhet nė kundėrshtim me kėtė dispozitė.” Sa mė sipėr, legjislatori e ka vendosur ndalimin, sipas parashikimit procedural civil tė mėsipėrm, qė asnjė institucion, (juridiksioni administrativ), nuk mund tė pranojė pėr shqyrtim njė ēėshtje e cila ėshtė bėrė pjesė e juridiksionit gjyqėsor, nėpėrmjet paraqitjes sė padisė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė thekson se nga formulimi i dispozitės sė mėsipėrme rrjedh urdhėrimi pėr gjykatėn qė gjykon ēėshtjen, qė tė kryejė njė hetim tė plotė dhe tė gjithanshėm nė respektim tė nenit 14 tė K.Pr.Civile dhe jo tė lejojė zgjidhjen e konfliktit nga njė organ administrativ kur tashmė mosmarrėveshja ėshtė bėrė pjesė e juridiksionit gjyqėsor. Gjykata e Apelit Tiranė ka dėshtuar nė pėrmbushjen e detyrimit tė saj pėr tė zgjidhur konfliktin e paraqitur para saj, duke ia kaluar kėtė pėr zgjidhje, njė organi administrative, duke cenuar nė kėtė mėnyrė procesin e rregullt ligjor, jo vetėm nė lidhje me tė drejtėn pėr akses nė gjykatė, por duke anashkaluar edhe parimin tjetėr tė gjykimit tė ēėshtjes brenda njė afati tė arsyeshėm ligjor. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, i lė si detyrė gjykatės qė do tė rishqyrtoj ēėshtjen qė tė mbajė nė konsideratė nenin 36 tė K. Pr. Civile, duke e zgjidhur konfliktin midis palėve, pasi tė ketė kryer njė hetim tė plotė dhe tė gjithanshėm . Nėse ajo qė paditėsi pretendon se i ėshtė cenuar apo qė duhet t’i njihet, parashikohet nga e drejta pozitive nė aspektin material, e akoma mė tej, nėse e drejta pozitive i njeh paditėsit tė drejtėn qė kėtė tė kėrkojė t’a realizojė nėpėrmjet gjykatės, atėherė gjykata ka detyrimin tė vijojė me shqyrtimin dhe zgjidhjen e ēėshtjes pėr tė verifikuar nėse ajo kėrkohet konkretisht me padi (nė objekt) ėshtė e mbėshtetur nė prova. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se kėrkesa e njė personi para organeve tė kthimit dhe kompensimit tė pronave synon njohjen e tė drejtės sė pronės mbi njė send tė caktuar, dhe kur ėshtė e mundur kthimi fizik i pasurisė sė paluajtshme, sikurse rezulton edhe nga pėrmbajtja e vetė ligjit. Kjo e drejtė e pretenduar nga subjekti para njė organi shtetėror ėshtė njė e drejtė subjektive dhe jo njė interes i ligjshėm i tij, nė kuptim tė nenit 32 tė Kodit tė Procedurės Civile. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, arrin nė konkluzionin se vendimi i Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė i pambėshtetur nė ligj dhe duhet tė prishjet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim, duke ju lėnė detyrė gjykatės sė apelit tė hetojė nė lidhje me pretendimin e palės paditėse nėse jemi para kushteve ligjore pėr kthimin fizik tė pasurisė sė paluajtshme, subjektit tė shpronėsuar. Nė ndryshim nga dy gjykatat mė tė ulta, Gjykata e Lartė ka pėr objekt vetėm zbatimin e ligjit material e procedural nga ana e tyre, por pa pasur tė drejtėn tė zhvillojė hetimin gjyqėsor nė drejtim tė marrjes sė provave, apo vlerėsimit e ēmimit tė atyre qė janė vėnė nė bisedim nga gjykatat mė tė ulta. Hetimi gjyqėsor i plotė dhe i gjithanshėm, pėr tė provuar parashtrimet apo prapėsimet e palėve, me mjetet provuese tė lejueshme qė Kodi i Procedurės Civile parashikon, ėshtė detyrė e gjykatės sė faktit. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485 pika “c” tė K.Pr.Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.224, datė 03.02.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe Kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė por me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 04.03.2015 Nr.11243-01844-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-727 i Vendimit (132) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė seancėn gjyqėsore tė datės 05.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.01844/12, qė u pėrket palėve: PADITĖS: HAMDI AVDIU (nė mungesė) E PADITUR: SHOQĖRIA “ĒEZ SHPĖRNDARJE” SHA (“OPERATORI I SHPĖRNDARJES SĖ ENERGJISĖ ELEKTRIKE” SHA), pėrfaqėsuar nga juristja Doris Meēani (Alikaj) “KORPORATA ELEKTROENERGJITIKE SHQIPTARE” SHA (nė mungesė) OBJEKTI: Pavlefshmėri e titullit ekzekutiv, faturat e shitjes sė energjisė elektrike pėr periudhėn shkurt 2004 - shtator 2009, nė shumėn 271.497,40 lekė. Baza Ligjore: Neni 609/1 i K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.3144, datė 20.04.2011, ka vendosur: Pranimin pjesėrisht tė kėrkesė padisė sė paditėsit Hamdi Avdiu. Konstatimin e pavlefshmėrisė sė pjesshme tė faturave tė energjisė elektrike pėr periudhėn shkurt 2004-shtator 2009, duke mbetur vlera e detyrimit tė paditėsit Hamdi Avdiu ndaj palės sė paditur “CEZ Shpėrndarje” SH.A nė shumėn 30.015,60 lekė. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.340, datė 21.02.2012, ka vendosur: Mospranimin e ankimeve tė paraqitura nga tė paditurit, shoqėria “ĒEZ Shpėrndarje” SHA dhe shoqėria “Korporata Elektroenergjitike Shqiptare” SHA, kundėr vendimit nr.3144, datė 20.04.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit kanė ushtruar rekurs palėt e paditura, shoqėria “ĒEZ Shpėrndarje” SHA dhe shoqėria “Elektro Energjetike Shqiptare” SHA, duke kėrkuar prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe tė vendimit gjykatės sė shkallės sė parė, pėr kėto shkaqe: Vendimi i Gjykatės sė Apelit ėshtė i gabuar duke qenė se K.Pr.Civile, nė nenin 443, pėrcakton njė afat prej 15 ditėsh qė palėt tė ankohen nė Gjykatėn e Apelit dhe ankimi i palės sė paditur ėshtė brenda kėtij afati. Edhe vetė gjykata e rrethit nė dispozitiv ka pėrcaktuar afatin 15 ditė nga e nesėrmja e shpalljes sė vendimit, pėr ankimit e vendimit. Vendimi i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė ėshtė i pabazuar nė ligj dhe nė prova dhe si i tillė duhet tė rrėzohet. Sipas nenit 12 tė K.Pr.Civile, barra e provės bie mbi paditėsin. Ai ka lidhur njė kontratė provizore e hapur nė bazė tė udhėzimit tė “KESH” SHA, datė 28.08.1996 dhe vetė paditėsi nuk ka aplikuar pėr lidhje tė kontratės definitive. Nga akti i ekspertimit pėr tipin e matėsit konstatohet se kemi rrymė alternative fazore, qė hedhė poshtė pretendimin e paditėsit pėr mosbanim. Ai vetė nėse nuk banonte nė kėtė banesė duhej tė paraqitej pranė nesh tė bėnte deklarimin pėrkatės dhe t’i ndėrpritej energjia. Sipas nenit 7.1.4. tė kontratės, klienti ėshtė pėrgjegjės pėr ruajtjen e sistemit matės tė vendosur brenda pronės sė tij, pra jemi pėrpara faktit se paditėsi vetė ka instaluar kontaktonin 3 fazėsh. Akti i ekspertimit ishte evaziv dhe nuk nxjerr njė pėrfundim real tė konsumit tė vėrtetė. Detyrimet qė pėrmbajnė faturat janė reale duhet tė paguhen nga paditėsi. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni; pėrfaqėsuesen e palės sė paditur, shoqėrisė “Operatori Shpėrndarjes Energjisė Elektrike” SHA, juristen Doris Meēani (Alikaj), qė kėrkoi ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N RRETHANAT E ĒĖSHTJES 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se midis paditėsit Hamdi Avdiu dhe shoqėrisė “Korporata Elektroenergjitike Shqiptare” SHA, ėshtė lidhur kontrata e furnizimit me energji elektrike“ nr.D-71034 viti 2002 tė banesės private tė paditėsit ndodhur nė rrugėn “Siri Kodra” (5 Maj) nr.231 Tiranė. 1.1. Mbi kėtė bazė ėshtė instaluar matėsi 3-fazor, rrymė alternative, 4 pėrcjellės EAW, prodhim i VEB-ELEKTRO-APPARATE-WERKE BERLIN, 10 (20) Amper, numri i serisė 3074123 viti 1967. 2. Nga ana e palės sė paditur janė emetuar faturat e energjisė elektrike pėr periudhėn shkurt 2004 deri nė shtator 2009, tė cilat nuk janė likuiduar nga paditėsi Hamdi Avdiu. 3. Paditėsi Hamdi Avdiu, me pretendimin se faturimi i energjisė elektrike ėshtė bėrė afrofe me shifra tė pajustifikuara kur ndėrkohė ka matės elektrik i cili ėshtė nė gjendje tė rregullt teknike; vlera e pėrcaktuar nė fatura nuk pėrputhet me energjinė elektrike tė konsumuar sipas matėsit, pėr kėtė periudhė nuk ėshtė banuar rregullisht nė kėtė banesė, me padi ka kėrkuar si nė objektin e saj, pasqyruar nė kėrkesė padi dhe nė pjesėn hyrėse tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 4. Nėpėrmjet prapėsimeve, pala e paditur ka parashtruar se padia ėshtė parashkruar, paditėsi nuk ka bėrė kėrkesė pėr kontratė definitive, nuk ka njoftuar qė nuk banon nė kėtė banesė, nė qoftė se shpenzimi i energjisė elektrike ka qenė me vlera mė tė vogla atėherė nuk i nevojitet matėsi tre fazor. 5.Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.3144, datė 20.04.2011, ka pranuar pjesėrisht padinė duke konstatuar pavlefshmėrinė e pjesshme “...tė faturave tė energjisė elektrike pėr periudhėn shkurt 2004-shtator 2009, duke mbetur vlera e detyrimit tė paditėsit Hamdi Avdiu ndaj palės sė paditur ĒEZ Shpėrndarje sh.a. nė shumėn 30.015,60 lekė”. 5.1. Nė pranimin e pjesshėm tė padisė, gjykata pasi citon nenet 32/a dhe 609 tė Kodit tė Procedurės Civile dhe pasi ka administruar dhe akt ekspertimin, arsyeton: - nga akti i ekspertimit “...rezulton se konsumi i energjisė elektrike varet nga inventari i pajisjeve tė instaluara dhe nga kohėzgjatja e pėrdorimit tė tyre nė punė. Duke pranuar vlerat mesatare tė pajisjeve tė instaluara nė banesėn e paditėsit qė konsumojnė energji elektrike, rezulton se nė rastin e njė faturimi aforfe do tė kishim njė konsum mesatar ditor tė energjisė elektrike 17 kwh, dhe konsum i pėrafėrt mesatar mujor 510 kwh”; - “Gjithashtu nga ana e ekspertit ėshtė bėrė njė eksperiment pėr njė periudhė njė mujore duke u regjistruar numri i matėsit tė energjisė elektrike me datė 11 dhjetor 2010 ora 10.32 dhe lexuar me datė 11 janar 2011, nga i cili rezulton se konsumi mujor i energjisė elektrike ka qene 3.01 kwh, pra nė banesė nuk banohet pothuajse fare. Mendimi i ekspertit pėr faturimin aforfe tė energjisė nė kėtė banesė ishte qė mund tė faturohej deri nė 510 kwh”; - “...matėsi ėshtė nė gjendje pune dhe nė tė ėshtė pasqyruar harxhimi i energjisė elektrike qė nga momenti i instalimit tė tij nė banesėn e paditėsit. Kėshtu nga leximi i matėsit rezulton se sasia e harxhuar e energjisė elektrike, deri nė datėn 11.01.2011 kur ėshtė bėrė kqyrja pėrfundimtare e tij, ka qenė 8378.14 kwh qė e konvertuar nė vlerė kap shumėn qė ka paguar paditėsi deri nė shkurt tė vitit 2004, duke mbetur pa u paguar vetėm shuma 30,015.60 lekė, pėr tu konsideruar i pėrmbushur detyrimi i paditėsit ndaj palės sė paditur ĒEZ Shpėrndarje sh.a.”; - “...rezulton se, faturimi i konsumit tė energjisė elektrike pėr paditėsin ėshtė bėrė nė kundėrshtim me aktet nėnligjore dhe formulat e zbatuara nė pėrllogaritjen e faturimit pėr energjinė e konsumuar. Nga punonjėsit e palės sė paditur nuk ėshtė lexuar nė vend matėsi i energjisė elektrike. Por jo vetėm kaq, ėshtė vendosur njė faturim aforfe qė nuk gjen mbėshtetje nė ligj dhe nė provat e administruara nė dosjen gjyqėsore”; - “Sa mė sipėr dhe nė mbėshtetje tė ligjit nr.9072..., vendimet e ERE-s, gjykata ēmon se nė rastin objekt gjykimi, energjia elektrike e pėrdorur nga paditėsi duhet tė matej dhe tė faturohej nga i padituri, furnizuesi, sipas regjistrimit nė aparatin matės, (neni 51 i ligjit). Vendosja afrofe e sasisė sė konsumuar tė energjisė elektrike, nė faturat e periudhės shkurt 2004-shtator 2009, pėr abonentin Hamdi Avdiu nga ana e palės sė paditur, bie ndesh me pėrcaktimin e bėrė nė nenin 52 tė ligjit tė sipėrcituar dhe tė vendimit nr.49 datė 21.10.2004 tė ERE-s. Rasti objekt gjykimi nuk pėrfshihet nė rastet qė nuk kanė matės tė instaluar e pėr rrjedhojė tė pėrllogaritet afrofe sasia e energjisė elektrike tė konsumuar, siē ka vepruar pala e paditur. Gjithashtu pala e paditur ka vepruar nė kundėrshtim me Vendimin e Entit Rregullator tė Energjisė nr.49 datė 21.10.2004 ..., sipas tė cilit : “Nė rastet kur KESH sh.a. konstaton se matėsi i abonentit ėshtė jashtė kushtit teknik pėr tė realizuar njė matje tė saktė, e bėn faturimin duke u bazuar nė konsumin mesatar mujor tė faturuar me matje tė 3 muajve tė fundit. Nė rastet kur KESH sh.a. konstaton se matėsi i abonentit familjar ėshtė i dėmtuar, e bėn faturimin duke u bazuar nė fuqinė e instaluar dhe koefiēientin tė shfrytėzimit ditor tė kėsaj fuqie. Periudha e faturimit aforfe nė kėto raste tė jetė jo mė shumė se njė muaj”; - mbi kėtė arsyetim gjykata ka arritur nė konkluzionin: - “...se konsumi i energjisė elektrike nga ana e paditėsit pėr periudhėn e pretenduar ėshtė regjistruar nė matėsin e energjisė elektrike tė instaluar nė banesėn e tij dhe ai duhet tė pėrgjigjet pėr diferencėn e papaguar sipas pėrfundimit tė ekspertit nė shumėn 30,015.60 lekė”; - “Pra titujt ekzekutivė (faturat e energjisė elektrike) pėr periudhėn e pretenduar kanė pasqyruar pjesėrisht tė vėrtetėn nė lidhje me konsumin e energjisė elektrike, prandaj si tė tilla ata duhen konstatuar pjesėrisht tė pavlefshme, duke u detyruar paditėsi tė paguajė shumėn 30,015.60 lekė qė pėrfaqėson diferencėn e ēmimit midis energjisė sė regjistruar nė matėsin elektrik dhe energjisė sė faturuar nė faturat, tituj ekzekutivė, pėr periudhėn shkurt 2007-shtator 2009,...”. 6. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.340, datė 21.02.2012, nuk ka pranuar ankimet e “...paraqitura nga tė paditurit, shoqėria “ĒEZ Shpėrndarje” SHA dhe shoqėria “Korporata Elektroenergjitike Shqiptare” SHA, kundėr vendimit nr.3144, datė 20.04.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė”. 6.1. Nė mospranimin e ankimit, gjykata e apelit parashtron: - “Gjykimi nė shkallė tė parė ėshtė pėrfunduar nė prezencė tė tė paditurve, ēka rezulton nga procesverbali i seancės gjyqėsore datė 20.04.2011. Kėta tė fundit kanė paraqitur ankimet respektive nė gjykatėn e shkallės sė parė, nė datat 28.04.2011 dhe 02.05.2011”; - nė referencė tė neneve 609, 443§4 dhe 444§1 tė Kodit tė Procedurės Civile, ankimi qė ushtrohet kundėr vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė ėshtė i veēantė dhe ai duhet tė ushtrohet brenda 5 ditėve; - “Lidhur me fillimin e kėtij afati, nė nenin 444, paragrafi i parė tė po kėtij Kodi pėrcaktohet se: “Afatet e caktuara nė nenin e mėsipėrm janė tė prerė dhe fillojnė nga dita e nesėrme e shpalljes sė vendimit pėrfundimtar. Kur ēėshtja ėshtė gjykuar nga gjykata e shkallės sė parė nė mungesė tė njėrės palė, ky afat fillon nga dita e njoftimit tė vendimit. ...”; - “Nė nenin 450, shkronja “a” tė Kodit tė Procedurės Civile pėrcaktohet se, ankimi nuk pranohet kur ėshtė paraqitur jashtė afatit”; - “Nė zbatim tė dispozitave tė mėsipėrme, dita e fundit e afatit pėr tė ushtruar tė drejtėn e ankimit kundėr vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė ėshtė data 25.04.2011 (ditė e hėnė). Nė fakt rezulton se ankimet e tė paditurve janė paraqitur tej kėtij afati e konkretisht nė datat 28.04.2011 dhe 02.05.2011. Nė kushtet e mėsipėrme, ankimet e tė paditurve, shoqėria “KESH” sh.a. dhe shoqėria “ĒEZ SHPĖRNDARJE” sh.a., nuk mund tė pranohen si tė paraqitur jashtė afatit ligjor”. 7. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit kanė ushtruar rekurs palėt e paditura, shoqėria “ĒEZ Shpėrndarje” SHA dhe shoqėria “Elektro Energjitike Shqiptare” SHA, duke kėrkuar prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe tė vendimit gjykatės sė shkallės sė parė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 8. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 8.1. Neni 443 i K.Pr.Civile: “Afati i ankimit nė gjykatėn e apelit, kundėr vendimeve pėrfundimtare tė gjykatės sė shkallės sė parė, ėshtė 15 ditė. Afati i ankimeve tė veēanta ėshtė 5 ditė”. 8.2. Neni 609§ i K.Pr.Civile []: “Debitori mund tė kėrkojė nė gjykatėn kompetente tė vendit tė ekzekutimit, qė tė deklarohet se titulli ekzekutiv ėshtė i pavlefshėm ose se detyrimi nuk ekzizton, ose ekziston nė njė masė mė tė vogėl ose ėshtė shuar mė pas. Kur titulli ekzekutiv ėshtė njė vendim gjyqėsor ose vendim arbitrazhi, debitori mund tė kundėrshtojė ekzekutimin e titullit vetėm pėr fakte tė ngjara pas dhėnies sė kėtyre vendimeve. Nė kėto raste, gjykata shqyrton ēėshtjen brenda 5 ditėve dhe mund tė vendosė pezullimin e vendimit me ose pa garanci. Kundėr vendimit tė gjykatės mund tė bėhet ankim i veēantė”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 9. Vendimi nr.340, datė 21.02.2012 i Gjykatės sė Apelit Tiranė me tė cilin nuk ėshtė pranuar ankimi i bėrė kundėr vendimit nr.3144, datė 20.04.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė ėshtė marrė nė zbatim tė gabuar tė ligjit procedural e pėr kėtė shkak duhet prishur dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. 10. Nga materialet e dosjes gjyqėsore dhe gjykimeve tė zhvilluara rezulton se paditėsi Hamdi Avdiu, bazuar nė nenin 609 tė Kodit tė Procedurės Civile, ka kundėrshtuar me padi titullin ekzekutiv, faturat e energjisė elektrike tė nxjerra nga pala e paditur pėr periudhėn shkurt 2004 deri nė shtator 2009. 11. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė ka pranuar pjesėrisht padinė, duke konstatuar pavlefshmėrinė e pjesshme “...tė faturave tė energjisė elektrike pėr periudhėn shkurt 2004-shtator 2009, duke mbetur vlera e detyrimit tė paditėsit Hamdi Avdiu ndaj palės sė paditur ĒEZ Shpėrndarje sh.a. nė shumėn 30.015,60 lekė”. 12. Gjykata e Apelit Tiranė ėshtė vėnė nė lėvizje mbi ankimin e palėve tė paditura dhe me vendimin nr.340, datė 21.02.2012, nuk ka pranuar ankimet e “...paraqitura nga tė paditurit, shoqėria “ĒEZ Shpėrndarje” SHA dhe shoqėria “Korporata Elektroenergjitike Shqiptare” SHA, kundėr vendimit nr.3144, datė 20.04.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė”. 13. Nė zgjidhjen e dhėnė gjykata, pa i hyrė themelit tė ēėshtjes, nė referencė tė neneve 609, 443§4, 444§1 e 450/a tė Kodit tė Procedurės Civile, arsyeton: (i) ankimi qė ushtrohet kundėr vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė ėshtė i veēantė dhe ai duhet tė ushtrohet brenda 5 ditėve; (ii) “Nė zbatim tė dispozitave tė mėsipėrme, dita e fundit e afatit pėr tė ushtruar tė drejtėn e ankimit kundėr vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė ėshtė data 25.04.2011 (ditė e hėnė). Nė fakt rezulton se ankimet e tė paditurve janė paraqitur tej kėtij afati e konkretisht nė datat 28.04.2011 dhe 02.05.2011”; (iii) “Nė kushtet e mėsipėrme, ankimet e tė paditurve, shoqėria “KESH” sh.a. dhe shoqėria “ĒEZ SHPĖRNDARJE” sh.a., nuk mund tė pranohen si tė paraqitur jashtė afatit ligjor”. 14. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė e vlerėson tė gabuar arsyetimin dhe pėrfundimin e arritur nga gjykata e apelit. 5. Nga analiza nė tėrėsi e dispozitave procedurale (nenet 145-152, 442-448) tė cilat pėrcaktojnė mjetet e ankimit, rregullojnė afate procedurale dhe mėnyrėn e llogaritjes sė tyre, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė arrin nė konkluzionin se ankimi i veēantė ushtrohet kundėr vendimeve tė ndėrmjetme tė gjykatės sė shkallės sė parė vetėm nė ato raste kur ai ėshtė parashikuar shprehimisht. Ndėrsa pėr rastet e tjera si mjet ankimi pėr goditjen e vendimeve tė gjykatės sė shkallės sė parė ushtrohet ankimi, afati i tė cilit ėshtė 15 ditor, pra zbatohet rregullimi i pėrgjithshėm. 16. Kodi i Procedurės Civile parashikon shprehimisht dhe rregullon mjetet e ankimit kundėr vendimeve gjyqėsore. Secili prej tyre, ka funksione, karakteristika dhe disiplinim tė veēantė ligjor. Sipas nenit 442 tė kėtij Kodi “mjetet pėr t’u ankuar ndaj vendimeve tė gjykatave janė: Ankimi nė gjykatėn e apelit, rekursi nė Gjykatėn e Lartė, kėrkesa pėr rishikim”. 17. Nė nenit 443 tė K.Pr.Civile janė pėrcaktuar kufijtė kohorė brenda tė cilit duhet tė ushtrohen kėto mjete kundėrshtimi. Sipas paragrafit tė parė tė kėsaj dispozite “Afati i ankimit nė gjykatėn e apelit, kundėr vendimeve pėrfundimtare tė gjykatės sė shkallės sė parė, ėshtė 15 ditė” dhe sipas paragrafit tė fundit “Afati i ankimeve tė veēanta ėshtė 5 ditė”. 17.1. Pra, ankimi si mjet juridik i zakonshėm i goditjes sė vendimeve tė gjykatės sė shkallės sė parė, bazuar nė afatin brenda tė cilit duhet tė ushtrohet, dallohet nė: (i) ankimin qė duhet tė bėhet brenda afatit 15 ditor e qė shėrben si mjet pėr tė kundėrshtuar vendimet pėrfundimtare dhe (ii) nė ankimin e veēantė, qė duhet ushtruar brenda afatit 5 ditor. 17.2. Ankimi i veēantė ushtrohet kundėr vendimeve tė ndėrmjetme dhe atyre jo pėrfundimtare. 18. Pėr rastin nė shqyrtim ēėshtja shtrohet nėse afati i ankimit ėshtė ai i pėrgjithshėm 15 ditor, qė gjykata e shkallės sė parė ka pėrcaktuar nė dispozitivin e vendimit e tė respektuar nga palėt e paditura apo kėto palė duhet tė kishin ushtruar ankimin e veēantė. 19. Gjykata e apelit, ndonėse referon nė nenin 609 tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ngatėrruar llojin e vendimeve qė mund tė merren nga gjykata kur shqyrton njė padi me tė cilėn kundėrshtohet njė titull ekzekutiv. 19.1. Nė kuptim tė pėrmbajtjes tė nenit 609 tė Kodit tė procedurės Civile, gjykata, qė shqyrton njė padi, themeluar mbi kėtė dispozitė, nė fund tė gjykimit zgjidh ēėshtjen nė themel dhe shprehet me vendim pėrfundimtar, por gjatė zhvillimit tė procesit gjyqėsor, krahas vendimeve tė tjera tė ndėrmjetėm qė jepen “me qėllim qė t’i pėrgjigjet kėrkesave dhe tė sigurohet zhvillimi i gjykimit nė pajtim me dispozitat e kėtij Kodi”, mund tė marrė vendim tė ndėrmjetėm ndaj kėrkesave tė palėve lidhur me pezullimin ose jo tė ekzekutimit tė detyrueshėm, ndaj tė cilit “mund tė bėhet ankim i veēantė”. 19.2. Nė kėtė vėshtrim ankimi i veēantė mund tė ushtrohet kundėr vendimit tė pezullimit qė mund tė marrė gjykata, parashikuar nė paragrafin e fundit tė nenit 609 tė Kodit tė Procedurės Civile, por jo kundėr vendimit pėrfundimtar qė zgjidh nė themel ēėshtjen. 20. Pėrsa mė sipėr dhe nė kushtet kur gjykata e apelit nuk ka shqyrtuar ēėshtjen nė themel, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se ankimi i paditėsave kundėr vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė ėshtė ushtruar brenda afatit ligjor dhe pėr rrjedhojė vendimi i gjykatės sė apelit duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim po kėsaj gjykate me tjetėr trup gjykues. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.340, datė 21.02.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 05.03.2015 Nr.21001-02415-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-718 i Vendimit (133) VENDIM NE EMER TE REPUBLIKES Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė seancėn gjyqėsore tė datės 05.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.02415/12, qė u pėrket palėve: PADITĖSE: D. B. (nė mungesė) I PADITUR: F. C. (nė mungesė) OBJEKTI: Zgjidhje e martesės ligjore midis tė paditurės dhe tė paditurit. Lėnie e fėmijės F. C. nė kujdestari tė paditėses. Caktimin e pensionit ushqimor pėr fėmijėn F. C. Baza Ligjore: Neni 358 i K.Pr.Civile. Neni 132 i K.Familjes. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Gjirokastėr, me vendimin nr.21-2011-1796/1071, datė 05.12.2011, ka vendosur: Zgjidhjen e martesės ligjore midis paditėses D. B. dhe tė paditurit F. C. Lėnien e fėmijės sė mitur F. C. pėr rritje dhe edukim tė paditurit F. C.. Detyrimin e paditėses D. B. tė paguajė pension ushqimor pėr fėmijėn F. C. nė masėn 5.000 lekė nė muaj. Detyrimin e tė paditurit F.C. tė lejojė paditėsen D. B. tė takohet me fėmijėn F. C. ēdo fund jave nga dita e premte ora 17.00 deri ditėn e diel ora 10.00, si dhe nė ditėt e pushimeve verore nga data 1 deri nė 20 Gusht tė ēdo viti. Fėmija tė merret dhe dorėzohet nga paditėsja nė banesėn ku ai do tė jetojė me babain e tij, pra tė paditurit. Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.355, datė 05.07.2012 ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1796/1071, datė 05.12.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Gjirokastėr. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs paditėsja D. B., me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit, pėr kėto shkaqe: Tė dy vendimet nuk janė tė bazuara nė prova dhe nė ligj dhe arsyetimi i tyre ėshtė jo vetėm nė kundėrshtim tė plotė me to por ėshtė haptazi alogjik. Tė dy gjykatat kanė bėrė njė arsyetim tė rivendosur nė bazė tė probabilitetit. Nuk ėshtė e vėrtetė qė unė jam larguar vetė nga banesa bashkėshortore. Ish bashkėshorti im sė bashku me prindėrit e tij mė kane larguar nga banesa duke pėrdorur dhunė fizike dhe psikologjike. Asnjėherė nuk kam dashur tė abandonojė banesėn bashkėshortore dhe fėmijėn tim. Gjykata nuk mori parasysh pretendimet e mia. Kanė qenė arsyet e mėsipėrme qė ngrita padinė pėr tu divorcuar. Tė dy ekspertėt e caktuar nga gjykata nuk e kane bere aktin e ekspertizės sipas ligjit por ata bėnė njė vizitė nė banesėn e tė paditurit dhe nė prani tė tė paditurit dhe prindėrve tė tij i bėnin pyetje fėmijės. Fėmija nėn presionet e tyre nuk di se ēfarė ka thėnė. Fėmija nuk u pyet nė seanca gjyqėsore pėr t’u dėgjuar dėshira e tij. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes: 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se paditėsja D. B. dhe i padituri F. C. kanė lidhur martesė ligjore mė datė 05.12.2005. 2. Nga martesa ka lindur fėmija F. C. i datėlindjes 18.11.2005. 3. Nė fillimet e saj martesa ka qene normale, por mė pas midis bashkėshortėve kanė filluar grindje dhe mosmarrėveshje tė cilat kanė ardhur duke u agravuar. 4. Paditėsja D. B., me pretendimin marrėdhėniet midis bashkėshortėve janė janė tronditur aq sa martesa ka humbur qėllimin dhe ėshtė e pamundur ndėrtimi i njė jete e re dhe tė pėrbashkėt me tė paditurin dhe kjo pėr faktin se prej disa vitesh ēifti jeton i ndarė, me padi ka kėrkuar si nė objektin e saj, pasqyruar nė kėrkesė padi dhe nė pjesėt hyrėse tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 5. Nėpėrmjet prapėsimeve i padituri F. C. ka parashtruar ekzistencėn e mosmarrėveshjeve midis bashkėshortėve dhe ka kėrkuar zgjidhjen e martesės, lėnien e fėmijės F. C. atij pėr rritje dhe edukim. 6. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Gjirokastėr, me vendimin nr.21-2011-1796/1071, datė 05.12.2011, ka (i) zgjidhur martesėn “...ligjore midis paditėses D. B. dhe tė paditurit F. C”; (ii) lėnė fėmijėn e “...mitur F. C. pėr rritje dhe edukim tė paditurit F. C”; (iii) detyruar paditėsen “...D. B. tė paguaj pension ushqimor pėr fėmijėn F. C. nė masėn 5.000 lekė nė muaj”, si dhe (iv) ka detyruar tė paditurin “...F. C. tė lejojė paditėsen D. B. tė takohet me fėmijėn F. C. ēdo fund jave nga dita e premte ora 17.00 deri ditėn e diel ora 10.00, si dhe nė ditėt e pushimeve verore nga data 1 deri nė 20 Gusht tė ēdo viti”, duke u marrė dhe dorėzuar fėmija “...nga paditėsja nė banesėn ku ai do tė jetojė me babain e tij, pra tė paditurit”. 6.1. Nė zgjidhjen e dhėnė, gjykata pasi citon nenet 2, 132, 157/c, 158, 215 e 217 tė Kodit tė Familjes dhe pasi ka administruar akt ekspertimin psikologjik, arsyeton: - “...mori nė konsideratė mendimin e ..., e cila mori tė dhėnat pėr gjendjen materiale dhe morale tė familjes, kushtet nė tė cilat jetojnė dhe ku ėshtė mė e pėrshtatshme pėr fėmijėn dhe sipas mendimit tė psikologes Erjola Vako, kushtet mė tė mira pėr rritjen dhe edukimin e fėmijės i ka i padituri F. C. Kėtė mendim tė saj psikologja e bazoi nė pretendimet e ngritura nga paditėsja dhe i padituri, si dhe kontakti qė pati me fėmijėn. I padituri para gjykatės shprehu se paditėsja ka njė kohė tė gjatė qė ėshtė larguar nga shtėpia dhe se pėr fėmijėn ėshtė kujdesur ai sė bashku me prindėrit e tij”; - “...rezulton se pala paditėse ėshtė e punėsuar nė njė aktivitet privat nė qytetin e Gjirokastrės dhe ka njė pagė mujore prej 23.000 (...) lekė, gjithashtu ajo pohoi para gjykatės edhe pse nuk e provoi kėtė fakt se ka njė shtėpi me qira”; - “Pala e paditur vėrtetoi...se pėrfiton njė pension pleqėrie nė shumėn 12.340 (...) lekė, jeton nė njė banesė tė pėrbashkėt me prindėrit e tij Fejzi dhe File C., tė cilėt pėrfitojnė pensione pleqėrie respektivisht 8700 (...) lekė dhe 13.200 (...) lekė, gjithashtu i padituri me deklaratėn noteriale nr.1352 rep., dhe nr.519 kol., datė 26.07.2009, vėrteton faktin se ai ka njė banesė tė tijėn tė blerė nga shtetasi Ylli Zaēe edhe pse nė mungesė tė dokumentacionit tė pronėsise, ky veprim juridik pra blerja ėshtė kryer”; - “Gjithashtu Gjykata ka parasysh faktin se fėmija F.C. ėshtė nė klasė tė parė dhe ėshtė pėrshtatur me ambientin e shkollės ku ai ka filluar studimet dhe me ritmin me tė cilin ai kryen veprimet dhe ambientin shoqėror”; - “...gjykata ēmon se duke patur parasysh mendimin e dhėnė nga psikologja, si dhe pretendimet e vetė palėve, pa prekur dhe cenuar interesin mė tė lartė tė fėmijės, por duke i mbrojtur ato, duke patur parasysh se kushtet ekonomike dhe sociale tė dy palėve, por duke u nisur nga interesi mė i lartė i fėmijės, nė bazė tė nenit 215, 217, 158 tė K.Familjes ēmon qė fėmija F. C. t’i lihet tė paditurit F. C. pėr rritje dhe edukim”; - mė tej gjykata ka vlerėsuar kushtet lidhur me mėnyrėn e takimit tė paditėses me fėmijėn dhe masėn e detyrimit ushqimor. 7. Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.355, datė 05.07.2012, ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. 7.1. Gjykata e apelit, ka pėrsėritur hetimin gjyqėsor duke marrė prova tė reja, dhe “...mendimin e njė psikologe si dhe tė njė eksperti psikiatėr-ligjor nė lidhje me gjendjen shėndetėsore tė tė paditurit”, ndėr tė tjera, parashtron: - “...se fėmijės F. i krijohen kushte mė tė mira nėn kujdestarinė prindėrore tė tė paditurit si dhe sėmundja nuk i bėhet pengesė pėr ushtrimin e detyrės prindėrore, ēmohet i drejtė pėrfundimi e arsyetimi i vendimit tė gjykatės”. 8. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs paditėsja D. B., me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 9. Dispozitat e Kodit tė Familjes dhe ato tė Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 9.1. Neni 2 i K.Familjes: “Prindėrit, organet kompetente dhe gjykatat, nė vendimet dhe veprimtarinė e tyre, duhet tė kenė nė konsideratė parėsore interesin mė tė lartė tė fėmijės”. 9.2. Neni 155§1 i K.Familjes: “Para se gjykata tė marrė njė vendim tė pėrkohshėm ose pėrfundimtar lidhur me mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore, tė drejtės sė vizitės ose tė besuarit tė fėmijės njėrit ish-bashkėshort, duhet tė thėrrasė njė psikolog ose punonjės social, i cili, para se tė japė mendimin, duhet tė marrė tė dhėna pėr gjendjen materiale dhe morale tė familjes, kushtet nė tė cilat jetojnė dhe ku ėshtė mė e pėrshtatshme tė jetojė fėmija”. 9.3. Neni 157/b/c i K.Familjes: “Gjyqtari, nė kėtė rast, merr nė konsideratė: b) mendimin dhe ndjenjat e shprehura nga fėmija i mitur, duke vlerėsuar moshėn dhe zhvillimin e tij; c) mendimin e psikologut ose tė sektorit tė shėrbimeve sociale pranė bashkisė, pasi kėta tė kenė dėgjuar fėmijėn”. 9.4. Neni 215 i K.Familjes: “Pėrgjegjėsia prindėrore pėrfshin tėrėsinė e tė drejtave dhe detyrave qė kanė pėr qėllim tė sigurojnė mirėqenien emocionale, sociale dhe materiale tė fėmijės, duke u kujdesur pėr tė, duke mbajtur raporte vetjake me tė, duke i siguruar atij mirėrritjen, edukimin, arsimimin, pėrfaqėsimin ligjor dhe administrimin e pasurive tė tij”. 9.5. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 9.6. Neni 29 i K.Pr.Civile: “Gjykata mbėshtet vendimin nė provat e paraqitura nga palėt ose nga prokurori, tė marra nė seancė gjyqėsore. Gjykata ēmon provat qė ndodhen nė aktet, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e tyre i rrethanave tė ēėshtjes”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 10. Se rekursi i paraqitur nga paditėsja D. B. nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.355, datė 05.07.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr, me tė cilin ėshtė lėnė nė fuqi vendimi nr.21-2011-1796/1071, datė 05.12.2011, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Gjirokastėr. 11. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit dhe shkaqeve tė rekursit, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.355, datė 05.07.2012 i Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr ėshtė rrjedhojė e respektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė lihet nė fuqi. 12. Nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen vetėm rastet rigorozisht tė pėrcaktuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale apo shkeljet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 13. Nė tėrėsinė e vet rekursi pėrmban pretendime qė lidhen me analizėn, vlerėsimin dhe ēmuarjen e provave, gjė qė nuk justifikon kėrkesat ligjore tė sipėrpėrmendura. 14. Sipas germės “a” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkohet qė nga ana e gjykatave tė faktit tė mos jetė respektuar ose tė jetė zbatuar keq ligji. 15. Gjykata e Lartė, pa i hyrė analizės sė provave, nga shqyrtimi i materialeve tė dosjes gjyqėsore dhe pretendimeve tė parashtruara nė rekurs evidenton nėse nga gjykatat e faktit janė lejuar ose jo shkelje tė normave procedurale dhe nėse ligji material ėshtė respektuar ose jo. Nė varėsi tė zgjidhjes sė kėtyre ēėshtjeve nga gjykatat e faktit, Gjykata e Lartė, nė realizim tė funksionit tė saj rishikues, shprehet pėr bazueshmėrinė ose jo nė ligj tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 18. Ndryshe nga sa pretendohet nė rekurs, evidentohet se vendimet e gjykatave tė faktit mbėshteten nė argumente tė nxjerra nga provat, tė cilat janė marrė, administruar e vlerėsuar konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 18.1. Gjykatat, nė zbatim tė neneve 132, 138, 154, 155§1, 157 e 161 tė Kodit tė Familjes, tė neneve 4, 5, 6, 14, 16, 20, 28, 29 tė Kodit tė Procedurės Civile dhe parashtrimeve e kėrkimeve tė palėve nė gjykim, janė shprehur dhe kanė zgjidhur, konform me kėrkesat e ligjit, krahas zgjidhjes sė martesės, edhe pasojat e kėsaj zgjidhje martese pėr fėmijėn F. C. pėr mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore dhe kontributin pėr detyrimin ushqimor. 18.2. Si rregull, pėrcaktimi i prindit tė cilit do t’i besohet fėmija, bėhet gjatė gjykimit tė zgjidhjes sė martesės. Nė kėtė rast, kjo ėshtė njė kėrkesė dytėsore nė raport me zgjidhjen e martesės, ndaj do tė shqyrtohet gjatė tė njėjtit gjykim. Nė se lėnia e fėmijės pėr rritje dhe edukim kėrkohet gjatė gjykimit tė zgjidhjes sė martesės, secila nga palėt nė gjykim mund tė pretendojė atė si njė kėrkim dytėsor tė objektit kryesor tė gjykimit. Kėshtu ajo mund tė pretendohet nga bashkėshorti paditės, si kėrkim i cili i bashkėngjitet padisė sė zgjidhjes sė martesės ose i padituri nėpėrmjet pretendimeve tė tij. 18.3. Pėr rastin konkret, nė shqyrtim tė objektit, pėrmbajtjes dhe shtjellimit tė padisė gjatė gjykimit evidentohet se paditėsja, krahas kėrkimit pėr zgjidhjen e martesės, ka kėrkuar dhe lėnien e fėmijės F. C. pėr rritje dhe edukim. Nga ana tjetėr, edhe i padituri ka pretenduar qė fėmija t’i lihet atij pėr rritje dhe edukim, duke u caktuar dhe masa e detyrimit ushqimor. 18.4. Sipas nenit 161 tė Kodit tė Familjes, nė vendimin e zgjidhjes sė martesės caktohet dhe kontributi pėr detyrimin ushqimor pėr fėmijėn. Nga formulimi i kėsaj dispozite rezulton se caktimi i shumės sė nevojshme pėr shpenzimet qė lidhen me fėmijėn, do tė shqyrtohet nga gjykata edhe nė rast se palėt nuk e kėrkojnė. Kontributi material, ėshtė i njė rėndėsie parėsore pėr mirėrritjen e fėmijės, ndaj ligji ka konsideruar qė pėrcaktimi i tij nuk mund t’i lihet ekskluzivisht prindėrve tė fėmijės. Mbrojtja e interesit mė tė lartė tė fėmijės, imponon ndėrhyrjen e gjykatės, e cila sipas rastit, do tė zgjidhė konfliktin ndėrmjet prindėrve nėse kėta nuk bien dakord mbi masėn e kėtij detyrimi. 19. Nė referencė tė rregullimeve tė dispozitave tė sipėr treguara ky kolegj e vlerėson tė drejtė arsyetimin dhe pėrfundimin e arritur nga gjykatat e faktit nė lidhje me (i) mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore duke i’u lėnė pėr rritje dhe edukim fėmija F. C. tė paditurit F. C. atit; (ii) pėrcaktimin e masės sė detyrimit ushqimor prej 5.000 lekė, qė duhet tė paguajė paditėsja nė favor tė fėmijės. 20. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, duke patur parasysh se marrėdhėnia prind-fėmijė ėshtė njė marrėdhėnie e posaēme qė, edhe pas zgjidhjes sė martesės tė prindėrve, vazhdon tė ekzistojė dhe prindėrit vazhdojnė tė kenė detyra dhe tė drejta pėr mirėrritjen, zhvillimin, mirėqenien, edukimin dhe arsimimin e fėmijėve tė lindur nga martesa ose jashtė martese (neni 3§1 i K.Familjes), si dhe gjendjen e faktit tė pranuar tė vėrtetuar nga gjykatat e vlerėson tė drejtė lėnien e fėmijės F. C. tė paditurit. 20.1. Gjykatat e faktit nė kėtė drejtim kanė marrė nė konsideratė interesin mė tė lartė tė fėmijės F. C. moshėn e tij, marrėdhėniet afektive me prindėrit, gjendjen e tyre psikologjike e sociale dhe mundėsitė konkrete pėr njė zhvillim psiko-motor normal tė fėmijės. 21. Nė kushtet kur legjislacioni ynė familjar nuk e parashikon masėn e detyrimit ushqimor, si pėrsa i pėrket pėrcaktimit tė njė kufiri minimal, ashtu dhe atij maksimal, ky kolegj vlerėson se gjykatat e faktit, referuar kritereve ligjore tė parashikuara nė nenet 158 dhe 201§2 tė Kodit tė Familjes, me tė drejtė nė pėrcaktimin e kėtij kontributi kanė marrė nė konsideratė raportin e burimeve tė tė ardhurave tė paditėses me ato tė paditurit dhe kėto tė ardhura nė raport me nevojat e fėmijės dhe mundėsinė ekonomike tė paditėses. Pra, gjykatat kanė caktuar masėn e detyrimit ushqimor tė paditėsit ndaj fėmijės F. C. nisur nga raporti midis: (i) nevojave tė fėmijės dhe (ii) mundėsive ekonomike tė paditėses D. B., mbi tė cilėn bie ky detyrim dhe ato tė paditurit, tė cilit i ėshtė lėnė fėmija pėr rritje dhe edukim. 22. Pėr rastin nė shqyrtim, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, pa i hyrė analizės sė fakteve dhe provave, evidenton se pretendimet e parashtruara nga paditėsja si shkaqe pėr cenimin e vendimeve tė gjykatave nė lidhje me mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore dhe mėnyrėn e takimit tė fėmijės nga paditėsja nuk gjejnė mbėshtetje nė ligj. 23. Ky kolegj e gjen me vend tė parashtrojė se mėnyra e ushtrimit tė sė drejtės sė takimit tė fėmijės me prindin, qė nuk i ėshtė lėnė pėr rritje dhe edukim, duhet tė jetė e tillė qė ajo tė mos sjellė konfuzion dhe paqėndrueshmėri emocionale, psikologjike dhe sociale tek fėmija. Pėrkundrazi, nga njėra anė tė reflektojė tė drejtėn e prindit pėr marrėdhėnie vetjake me fėmijėn dhe, nga ana tjetėr, duke marrė nė konsideratė parimin e interesit mė tė lartė tė fėmijės, tė vlejė nė kapėrcimin mė lehtė tė ndarjes sė prindėrve, nė qėndrueshmėrinė afektive ndaj prindėrve dhe tė afėrmve tė tjerė, nė mirė zhvillimin emocional, psikologjik e social tė fėmijės. 24. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė rrethanat e pranuara nga gjykatat e faktit dhe nė interpretim tė dispozitave tė zbatueshme pėr mosmarrėveshjen konkrete, vlerėson se mėnyra dhe koha qė kanė caktuar gjykatat pėr marrėdhėniet vetjake tė paditėses, nėnės me fėmijėn, janė tė pėrshtatshme dhe nuk cenojnė interesin mė tė lartė tė fėmijės F. C. pasi, sikurse kanė dhėnė mendimin specialistėt e fushės pėrkatėse nuk mund tė shoqėrohen me paqėndrueshmėri psikologjike dhe emocionale tė tij, me konfuzion tė afeksioneve ndaj prindėrve, veēanėrisht ndaj tė nėnės, me pamundėsinė fizike e psikike pėr tė absorbuar ndryshimet e kėtyre marrėdhėnieve nga njėri prind tek tjetri. 24.1. Nė kėtė kontekst dhe nė referencė tė neneve 159 e 207 tė Kodit tė Familjes nuk pėrjashtohet mundėsia e ndryshimit tė vendimit gjyqėsor tė sipėrcituar nėse ndryshojnė rrethanat qė kanė pėrcaktuar ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore dhe detyrimin pėr ushqim nė bazė tė tė cilave ėshtė dhėnė ky vendim. 25. Pėrsa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, vlerėson se vendimi nr.355, datė 05.07.2012, i Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr duhet lėnė nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.355, datė 05.07.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr. Tiranė, mė 05.03.2015 Nr.11243-02488-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-713 i Vendimit (134) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė seancėn gjyqėsore tė datės 05.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.02488/12, qė u pėrket palėve: PADITĖSE: FERIDE AGALLIU (nė mungesė) E PADITUR: Shoqėria “ĒEZ Shpėrndarje” sha, DEGA FIER (“operatori shpėrndarjes energjisė elektrike” sha), pėrfaqėsuar nga juristja Alma Kondi OBJEKTI: Deklarimin e pavlefshmėrisė sė titullit ekzekutiv, faturė pėr shitje energjie elektrike tė muajit qershor 2011, duke e anulluar atė plotėsisht. Baza Ligjore: Neni 609 i K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.62-2011-2976 (1464), datė 06.10.2011, ka vendosur: “Pranimin e padisė. Deklarimin e pavlefshmėrisė sė titullit ekzekutiv, Faturė Tatimore Shitje Energjie Elektrike tė abonentes Feride Agalliu pėr periudhėn e faturimit 14.06.2011 deri nė datė 15.06.2011, pėrsa i pėrket detyrimit “Energji e Pa Maturuar” nė shumėn 146,400.00 lekė. Shpenzimet gjyqėsore nė ngarkim tė palės sė paditur”. Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.438, datė 26.04.2012 ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1464, datė 06.10.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier”. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs shoqėria “ĒEZ Shpėrndarje” SHA, me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit, pėr kėto shkaqe: Vendimet janė tė pabazuar nė prova dhe nė ligj. Nga kontrolli i ushtruar nė aparatin matės tė objektit ku ushtron aktivitet paditėsja u konstatua se edhe pse objekti ishte i lidhur me rrjetin shpėrndarės tė energjisė elektrike, energjia e konsumuar nuk faturohej. Kjo provohet nga procesverbali i datės 01.02.2011 i mbajtur nė prezencė tė familjarėve tė paditėses. Duke qenė se paditėsja konsumonte energji dhe nuk faturohej, pėr periudhė qė nuk ishte faturuar ėshtė llogaritur fluksi i energjisė sė pamatur dhe ėshtė pėrfshirė nė faturėn e lėshuar nga datė 06.07.2011. Pra, kjo faturė ėshtė lėshuar extra pėr paditėsen pėr energjinė e pamatur dhe ėshtė i gabuar konstatimi i gjykatės se “pėrbėn konsum pėr 24 orė”. Sipas nenit 772 tė K.Civil sasia e energjisė sė aplikuar nė faturėn e datės 06.07.2011 ėshtė sasi energjie e furnizuar dhe e konsumuar nga paditėsja por e pa faturuar e rrjedhimisht e papaguar nga paditėsja. Nė kuptim tė neneve 10 dhe 12 tė K.Pr.Civile pala paditėse nuk paraqiti asnjė akt gjatė shqyrtimit gjyqėsor nėpėrmjet tė cilės tė provonte pretendimet e saj dhe gjykata nuk i referohen asnjė akti tė vlerėsuar si provė prej tyre. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni; pėrfaqėsuesen e palės sė paditur, shoqėrisė “Operatori Shpėrndarjes Energjisė Elektrike” SHA, juristen Alma Kondi, qė kėrkoi ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N RRETHANAT E ĒĖSHTJES 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se midis paditėses Feride Agalliu dhe palės sė paditur ėshtė lidhur kontrata e furnizimit me energji elektrike nr.A-14183, pėr abonent jofamiljar, pėr aktivitetin privat, bar-kafe nė lagjen 1 Maj, Fier. 2. Nga ana e palės sė paditur, “ĒEZ Shpėrndarje” SHA ėshtė nxjerrė fatura e energjisė elektrike qė i’u pėrket datave 14-16.06.2011, sipas sė cilės paditėsja Feride Agalliu ka njė detyrim tė papaguar nė shumėn e 146.400 lekė, pasqyruar kjo shumė nė rubrikėn “Energji e pa Matur” tė faturės sė energjisė elektrike. 3. Paditėsja Feride Agalliu, me pretendimin se ka shlyer rregullisht detyrimet pėr energjinė e konsumuar, pėrfshi dhe muajin qershor 2011, energjia e pamatur sikurse ėshtė faturuar nga pala e paditur nuk ekziston, me padi ka kėrkuar: “Kėrkim deklarimi tė pavlefshmėrisė sė titullit ekzekutiv faturė pėr shitje energjie elektrike tė muajit qershor 2011 duke e anulluar atė plotėsisht, nė bazė tė nenit 609 tė K.Pr.C.”. 4. Nėpėrmjet prapėsime, pala e paditur ka parashtruar se nga kontrolli i ushtruar nė objektin e paditėses ka rezultuar se, edhe pse objekti ka qenė i lidhur me rrjetin shpėrndarės tė energjisė elektrike, energjia elektrike e konsumuar nuk faturohej (proces verbali i datės 01.02.2011), dhe pasi ėshtė llogaritur fluksi i energjisė sė pamatur ėshtė pėrfshirė nė faturėn e lėshuar nė datėn 06.07.2011, nė masėn 10.000 kwh. 5. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.62-2011-2976 (1464), datė 06.10.2011, ka pranuar padinė, duke deklaruar pavlefshmėrinė e “...titullit ekzekutiv, Faturė Tatimore Shitje Energjie Elektrike tė abonentes Feride Agalliu pėr periudhėn e faturimit 14.06.2011 deri nė datė 15.06.2011, pėrsa i pėrket detyrimit “Energji e Pa Maturuar” nė shumėn 146,400.00 lekė”. 5.1. Nė pranimin e padisė, gjykata pasi citon dispozitat ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret, arsyeton: - nga pėrmbajtja e nenit 1 tė ligjit nr.8662/2000 del se “...titull ekzekutiv pėrbėn vetėm fatura tatimore e konsumit tė energjisė elektrike dhe jo “Energji e Pa Matur” apo ndonjė zė tjetėr i veēantė i parashikuar nė faturėn e energjisė elektrike nė mėnyrė tė njėanshme dhe pa bazė ligjore nga pala e paditur”; - “Energji e Pa Matur” nė thelb ka karakterin e njė dėmi tė mundshėm tė shkaktuar palės furnizuese me energji elektrike, nga ana e konsumatorit tė energjisė elektrike”; - “Nė njė marrėdhėnie juridike detyrimi tė krijuar ėshtė vetėm gjykata ajo qė pėrcakton lidhjen shkakėsore, fajin, ekzistencėn e dėmit dhe shumėn konkrete qė rrjedh nga ky dėm, kjo mbi bazė tė provave dhe fakteve konkrete tė debatuara gjatė procesit gjyqėsor”; - “Nėse palės sė paditur i ėshtė shkaktuar dėm ekonomik i cili shfaqet nė formėn e “Energji sė Pa Maturuar”, atėherė ajo legjitimohet plotėsisht ta kėrkojė atė nėpėrmjet gjykatės duke respektuar parimet e shtetit tė sė drejtės. Nė kėtė prizėm, ĒEZ shpėrndarja dega Fier, nuk mund tė caktojė nė mėnyrė tė njėanshme dėm ekonomik, dėm tė cilin pretendon se e ka shkaktuar pala paditėse”; - “Padia duhet pranuar edhe pėr faktin tjetėr se nga pėrmbajta e faturės tatimore tė shitjes sė energjisė elektrike tė abonentes Feride Agalliu, rezulton se periudha e faturimit ėshtė bėrė pėr datėn 14.06.2011 deri nė datėn 15.06.2011, dhe totali i detyrimit ėshtė nė shumėn 146.400,00 lekė. Duke qenė se periudha e faturimit ėshtė tejet e shkurtėr (24 orė), nga ana e konsumatores ėshtė e pamundur objektivisht t’i shkaktojė palės furnizuese me energji elektrike njė dėm ekonomik nė formėn e energjisė sė pa maturuar nė shumėn 146.400,00 lekė”; - “Gjithashtu me Vendimin nr.90 datė 15.11.2010, tė Entit Rregullator tė Energjisė, ėshtė vendosur se tė gjitha faturimet e kryera nga ana e ĒEZ Shpėrndarja Sh.a, ndaj klientėve familjarė dhe jofamiljarė, me emėrtimin ‘’Dėm Ekonomik’’ apo ‘’Energji e Pamatur’’ pas hyrjes nė fuqi tė Ligjit nr.9997 datė 22.09.2008, janė tė paligjshme”. 6. Mbi ankimin e palės sė paditur, me tė njėjtin arsyetim, Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.438, datė 26.04.2012, ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. 7. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs shoqėria “CEZ Shpėrndarje” SHA, me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 8. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 8.1. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 8.2. Neni 29 i K.Pr.Civile: “Gjykata mbėshtet vendimin nė provat e paraqitura nga palėt ose nga prokurori, tė marra nė seancė gjyqėsore. Gjykata ēmon provat qė ndodhen nė aktet, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e tyre i rrethanave tė ēėshtjes”. 8.3. Neni 472/a,b i K.Pr.Civile: “Vendimet e shpallura nga gjykata e apelit dhe ato tė gjykatės sė shkallės sė parė, nė rastet qė pėrcaktohen nga ky Kod, mund tė ankimohen me rekurs nė Gjykatėn e Lartė vetėm kur: a) nuk ėshtė respektuar ose ėshtė zbatuar keq ligji; b) ka shkelje tė rėnda tė normave procedurale (neni 467 i kėtij Kodi)”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 9. Se rekursi i paraqitur nga pala e paditur, shoqėria “ĒEZ Shpėrndarje” SHA, aktualisht “Operatori i Shpėrndarjes Energjisė Elektrike” SHA, nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimi e vendimit nr.438, datė 26.04.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, me tė cilin ėshtė lėnė nė fuqi vendimi nr.62-2011-2976 (1464), datė 06.10.2011 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier. 10. Nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen vetėm rastet rigorozisht tė pėrcaktuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale apo shkeljet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 11. Sipas germės “a” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkohet qė nga ana e gjykatave tė faktit tė mos jetė respektuar ose tė jetė zbatuar keq ligji. Nė rekursin e paraqitur nga pala e paditur nuk argumentohet njė gjė e tillė. Pretendimet se gjykatat e faktit kanė zbatuar gabim dispozitat e Kodit Civil (nenin 772), tė ligjit nr.9072 datė 22.05.2003 “Pėr sektorin e energjisė elektrike”, i ndryshuar, tė Kodit tė Procedurės Civile dhe ato kontraktuale nuk rezulton tė gjejnė mbėshtetje nė kėto dispozita nė raport me tė drejtėn e pretenduar nga pala rekursuese dhe nė gjendjen e fakteve tė vėrtetuara gjatė gjykimit. 11.1. Ndryshe nga sa pretendohet nė rekurs, evidentohet se vendimet e gjykatave mbėshteten nė argumente tė nxjerra nga provat, tė cilat janė marrė, administruar e vlerėsuar konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 12. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė parashtruara nė rekurs, si dhe parashtrimeve nė seancė gjyqėsore nė Gjykatėn e Lartė, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.438, datė 26.04.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe vendimi nr.62-2011-2976 (1464), datė 06.10.2011 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier janė rrjedhojė e respektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė lihen nė fuqi. 12.1. Ky kolegj, nė arritjen e kėtij pėrfundimi, referon nė ligjin nr.9072, datė 22.05.2003 “Pėr sektorin e energjisė elektrike”, i ndryshuar me ligjet nr.9512 datė 10.04.2006, nr.9626 datė 16.10.2006, nr.9740 datė 21.05.2007, nr.9750 datė 04.06.2007, ligjit nr.9997 datė 22.09.2008 dhe nr.10196, datė 10.12.2009 dhe nė gjendjen e fakteve tė pranuara tė vėrtetuara gjatėn gjykimit nė shkallė tė parė dhe nė apel. 13. Me tė drejtė gjykatat e kanė deklaruar tė pavlefshėm titullin ekzekutiv, faturėn e energjisė elektrike tė muajit Qershor 2011 lidhur me shumėn e detyrimit prej 146.400 lekė, si faturim i pamatur tė pretenduar nga pala e paditur nė ngarkim tė paditėses tė kėtij gjykimi. 13.1. Ky kolegj e gjen tė drejtė arsyetimin e gjykatave se pėr rastin vlera e detyrimit tė pasqyruar nė faturėn e energjisė elektrike si “Energji e Pa Matur” nuk mund tė vendosej nė kėtė faturė. Pretendimet lidhur me energjinė e pamatur dhe/ose dėmin ekonomik tė shkaktuar, pala e paditur duhet t’i parashtrojė me mjetin juridik tė duhur dhe jo t’i pasqyrojė e kėrkojė me faturėn qė pėrbėn titull ekzekutiv. 13.2. Pra, ky kolegj, referuar situatės konkrete tė faktit, qė pėrbėn objektin e kėtij gjykimi, dhe legjislacionit nė fuqi tė kohės, vlerėson se pala e paditur, pėr pretendimet e saj duhej tė zgjidhte mjetin e duhur juridik pėr t’i realizuar ato, sikundėr mund tė ishte padia pėr njohjen e shkaktimit tė dėmit ekonomik apo pėr energji tė pamatur dhe detyrimin e subjektit pėrkatės pėr shlyerjen e tij. 14. Ky qėndrim i gjykatave tė faktit gjen mbėshtetje dhe nė legjislacionin e kohės kur ka ndodhur fakti qė nga pala e paditur pretendohet se paditėses nuk i ėshtė faturuar energji elektrike e konsumuar dhe pėr rrjedhojė kėsaj pale i ėshtė shkaktuar dėm ekonomik. 15. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, e gjen me vend tė parashtrojė se pala e paditur, nė kohėn kur ka ndodhur fakti i pretenduar nuk kishte tė drejtė dhe as legjitimohej qė dėmin e mundshėm ekonomik tė shkaktuar nga mos faturimi i energjisė elektrike, ta pasqyronte kėtė energji nė faturėn e energjisė elektrike si zė tė mėvetėsuar dhe tė ngarkonte subjektin e furnizuar me energji elektrike, pėr rastin paditėsen e kėtij gjykimi, me detyrime pėr pagim me anė tė faturės tė energjisė elektrike, qė sipas ligjit nr.8662, datė 18.09.2000 ėshtė titull ekzekutiv. 15.1. Sipas nenit 1 tė ligjit nr.8662/2000, i ndryshuar fatura tatimore e konsumit, tė shitjes, tė blerjes dhe faturat e shėrbimit tė transmetimit dhe shpėrndarjes tė energjisė elektrike, sipas modelit tė caktuar nga Ministria e Financave, nė zbatim tė nenit 36 tė ligjit nr.7928, datė 27.04.1995 “Pėr tatimin mbi vlerėn e shtuar”, ėshtė titull ekzekutiv. Pra, nuk mund tė shtohet as njė zė apo rubrikė tjetėr tej formatit dhe zėrave tė pėrcaktuar nė modelin e miratuar nga ministria e linjės. 16. Sipas nenit 51 tė ligjit nr.9072/2003, i ndryshuar me ligjin nr.10362/2010, energjia elektrike, e pėrdorur nga klienti, lexohet dhe faturohet sipas regjistrimeve tė aparateve matės. Nė sistemin e matjes sė energjisė elektrike ndėrhyn vetėm subjekti/organi i autorizuar, i cili, pas verifikimit, e vulos atė me vulė tė miratuar nga DPM-ja. Vulosja duhet tė bėhet pas ēdo verifikimi tė kryer nga subjekti/organi i autorizuar vetėm nė prani tė shpėrndarėsit (pika 13) dhe sipas pikės 14 tė po kėsaj dispozite “Llogaritja e dėmit ekonomik, shkaktuar kompanisė nga ēdo ndėrhyrje e paligjshme, bėhet nė pėrputhje me metodologjinė pėrkatėse tė miratuar nga ERE-ja”. 16.1. Pėr rastin nuk ka rezultuar qė ka patur ndėrhyrje tė paligjshme nė sistemin e matėsit tė energjisė elektrike, por sipas proces verbalit nr.0002712, datė 01.02.2011, mbi bazėn e tė cilit ėshtė emetuar fatura objekt kundėrshtimi nė kėtė gjykim, “Abonenti privat (Lokal)…u konstatua i lidhur me energji por pa matės”, pra nuk ka patur matės. 16.2. Nga ana tjetėr, referuar pikės 2 tė vendimit nr.90, datė 15.11.2010 tė Entit Rregullator tė Energjisė, “Tė gjitha faturimet e kryera nga ĒEZ Shpėrndarje Sh.a. ndaj klientėve familjarė dhe jofamiljarė, me emėrtimin “Dėm Ekonomik” apo “Energji e Pamatur” pas hyrjes nė fuqi tė Ligjit nr.9997, datė 22.09.2008, janė tė paligjshme”. Nga kjo paligjshmėri, me vendimin nr.94, datė 01.12.2010 tė po kėtij organi, qė ka bėrė ndryshime dhe shtesa nė vendimin e sipėrcituar, janė pėrjashtuar rastet “…kur nuk aplikohet nė zbatim tė pikės IV.9 tė Kodit tė Matjes”. 16.3. Sipas pikės IV.9 tė Kodit tė Matjes sė Energjisė Elektrike (vendimi nr.101, datė 26.08.2008 tė Entit Rregullator tė Energjisė), pala e paditur ka tė drejtė tė bėjė llogaritjet kur ka tė bėjė me pasaktėsitė e matjeve dhe jo kur pretendohet pėr dėm ekonomik dhe/ose energji e pamatur, sikurse ėshtė rasti nė shqyrtim. 16.4. Nė vėshtrim tė legjislacionit qė rregullon marrėdhėniet midis palės sė paditur dhe klientėve tė saj, veē energjisė qė pasqyrohet nė faturėn tatimore tė shitjes sė energjisė elektrike, qė ėshtė titull ekzekutiv, dallohen dhe (i) dėmi ekonomik; (ii) energji e pamatur dhe (iii) pasaktėsi nė matje. 16.6. Pasaktėsi nė matje ka atėherė kur matėsi i kalon kufijtė e tij tė saktėsisė tė pėrcaktuara nė kėtė Kodin e Matjes (minus ose plus). Nė kėto raste aplikohet procedura e pėrcaktuar nė pikėn IV.9. tė kėtij Kodi. Respektivisht, nė qoftė se “…kemi rezultate tė pasakta dhe gabimi i kalon kufijtė e pėrcaktuar nė kėtė Kod dhe klienti ka paguar mė pak, atėherė konsumatori ėshtė i detyruar tė paguajė vlerėn e mbetur pėr tė paktėn 12 muaj. Pagesat do tė bėhen duke korrektuar faturat e tjera tė klientit nė vijim deri nė kryerjen e plotė tė pagesės, ose kjo pagesė mund tė paguhet e plotė brenda 45 ditėve nga evidentimi i pasaktėsisė sė matjes (faturimit). Pėr mėnyra tė tjera pagese OSSH dhe klienti duhet tė bien dakord me marrėveshje”. 17. Mbi argumentet e sipėrcituar rasti nuk ka tė bėjė me pasaktėsi nė matje. Pėr rrjedhojė, pala e paditur nuk mund tė bėnte “korrektim” tė sasisė sė energjisė tė pretenduar tė konsumuar nga abonenti dhe as nuk mund ta pėrfshihet atė nė faturėn tatimore tė shitjes sė energjisė elektrike, sikurse ka vepruar. 18. Gjithashtu, pala e paditur, bazuar nė nenin 3 tė ligjit nr.10362, datė 16.12.2010 qė ka bėrė ndryshime nė ligjin “Pėr sektorin e energjisė elektrike” (ėshtė ndryshuar neni 51), mund tė llogariste dėmin e shkaktuar sipas metodologjisė tė miratuar nga Enti Rregullator i Energjisė, nėse do tė kishte konstatuar e vėrtetuar se ndaj sistemit matės tė energjisė elektrike kishte ndėrhyrje tė paligjshme. Nė tė kundėrt, sikurse ėshtė rasti konkret qė nga pala e paditur nuk ėshtė pretenduar dhe as vėrtetuar qė mbi sistemin matės ka patur ndėrhyrje tė paligjshme, nga kjo palė nuk mund tė llogariteshin dhe tė pasqyroheshin nė faturėn e shitjes sė energjisė elektrike si zė mė vete “Energji e Pamatur”, pėr t’u ekzekutuar nėpėrmjet kėsaj fature, si titull ekzekutiv. 19. I pambėshtetur nė ligj dhe nė gjendjen e faktit tė pranuar tė vėrtetuar nga gjykatat ėshtė pretendimi se gjykatat kanė zbatuar gabim nenit 772 tė Kodit Civil. Kjo dispozitė dhe dispozitat e tjera me tė cilat rregullohet kontrata e furnizimit do tė gjenin zbatim tė drejtpėrdrejtė nė rast se pėr furnizimin me energji elektrike tė klientėve tė palės sė paditur nuk do tė kishte rregullim me ligj tė posaēėm. 19.1. Pėr zgjidhjen e mosmarrėveshjes konkrete zbatohen dispozitat e ligjit nr.9072, datė 22.05.2003 “Pėr sektorin e energjisė elektrike”, i ndryshuar dhe dispozitat e Kodit Civil do tė zbatohen pėr aq sa nuk ėshtė parashikuar nė kėtė ligj. 20. Ky kolegj, nė shqyrtim tė akteve procedurale tė gjykimit tė zhvilluar dhe vendimeve tė gjykatave, lidhur me prapėsimet e palės sė paditur, evidenton se gjykatat e faktit, pasi kanė administruar provat shkresore, tė cilat i janė nėnshtruar debatit gjyqėsor, i kanė analizuar ato, veēanėrisht nėse pėr rastin pėrfshihet ose jo rubrikė me vete nė faturėn e energjisė elektrike si titull ekzekutiv “Energji e Pa Matur”, lidhur me pretendimet e palėve tė cilat janė bėrė shkak i kėsaj mosmarrėveshje, dhe i kanė ēmuar provat e marra gjatė gjykimit tė ēėshtjes, sipas bindjes sė tyre tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi i rrethanave tė ēėshtjes nė tėrėsinė e tyre. 21. Nė kėtė kuadėr ligjor dhe fakti gjykatat nuk kanė pranuar tė vėrtetuar prapėsimet e palės sė paditur. 22. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se, pėr rastin nė shqyrtim, nuk rezulton qė gjykatat e faktit: (i) tė mos kenė respektuar ose zbatuar keq ligjin (neni 472/a i K.Pr.Civile); (ii) tė kenė shkelur dispozitat mbi juridiksionin dhe kompetencėn, qė pėrbėrja e trupit gjykues tė ketė qenė e parregullt apo vendimet tė mos jenė nėnshkruar nga anėtarėt e tij, qė ēėshtja tė jetė gjykuar nė mungesė tė palėve, qė tė mos jetė formuar drejt ndėrgjyqėsia apo tė jetė cenuar parimi i paanėsisė, tė mungojnė ose tė jenė tė pavlefshme aktet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit ose gjykatat tė mos jenė shprehur pėr tė gjitha kėrkesat e parashtruara nga pjesėmarrėsit nė gjykim dhe qė pėrbėjnė objektin e mosmarrėveshjes. Nė kėtė vlerėsim Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ka parasysh dhe ndryshimet e bėra nė Kodin e Procedurės Civile me ligjin nr.122/2013, datė 18.04.2013.[] 22.1. Gjithashtu, nė shqyrtim tė pėrmbajtjes sė akteve procedurale nuk konstatohen shkelje tė normave procedurale qė tė kenė ndikuar nė dhėnien e vendimit e qė, sipas germės “c” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile e cila ka qenė nė fuqi nė kohėn e zhvillimit tė gjykimit nė gjykatat e faktit, pėrbėnin shkak ligjor pėr cenimin e vendimit tė goditur me rekurs.[] 23. Pėrsa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.438, datė 26.04.2012, i Gjykatės sė Apelit Vlorė duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.438, datė 26.04.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Tiranė, mė 05.03.2015 Nr.11241-01763-00-2012 Rregj. Themeltar Nr.00-2015-728 i Vendimit (135) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė datėn 05.03.2015, mori nė shqyrtim nė seancė gjyqėsore ēėshtjen civile nr.11241-01763-00-2012 Regj. Themeltar, qė i pėrket palėve: PADITĖS: AGRON BABA, prezent nė gjykim, i papėrfaqėsuar me avokat. I PADITUR: SHOQĖRIA ALBPETROL SH.A. TIRANĖ, (nė mungesė). OBJEKTI: Detyrimin e tė paditurit pėr t`i paguar paditėsit shpėrblimin me 10 paga mujore pėr vjetėrsi nė punė. Baza Ligjore: Nenet 145 dhe 148/6 tė Kodit tė Punės. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.651 datė 18.04.2011 ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesė padisė sė paditėsit Agron Baba.” Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.211 datė 01.03.2012 ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit 651 datė 18.04.2011 tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Fier.” Kundėr vendimit nr.211, datė 01.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė ka ushtruar rekurs paditėsi Agron Baba, me anė tė tė cilit kėrkon ndryshimin e vendimit nr.211 datė 01.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe vendimit nr.651 datė 18.04.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier, pėr kėto shkaqe: Vendimi i gjykatės nuk ėshtė i bazuar nė prova dhe nė ligj. Mėnyra e zgjidhjes sė kontratės sė punės ka qenė pushim kolektiv sipas pikės 1 tė nenit 148 tė K.Punės dhe gjatė shqyrtimit gjyqėsor pala e paditur ka paraqitur provat qė kanė tė bėjnė me respektimin e njoftimit tė parashikuar nė nenin 143 K.Punės. Nė nenin 148 tė K.Punės ėshtė parashikuar qartė procedura lidhur me pushimin kolektiv, mosrespektimi i sė cilės e detyron punėdhėnėsin tė dėmshpėrblejė deri nė 6 muaj pagė duke qenė se nuk ndodhemi nė kėto kushte, punėmarrėsit i lind vetėm e drejta e shpėrblimit tė vjetėrsisė sipas nenit 145 tė Kodit tė Punės. Ligjvėnėsi ka patur parasysh nė pėrftimin e kėsaj tė drejte tė shpėrblimit pėr vjetėrsi, mbrojtjen e tė drejtave ligjore tė punėmarrėsit duke e shpėrblyer pėr vitet e punės qė ka kontribuar pranė punėdhėnėsit. Pra kjo e drejtė gėzon njė mbrojtje tė veēantė ligjore dhe konsiderohet si njė shpėrblim i veēantė qė gėzon punėmarrėsi. Arsyetimi nga ana e gjykatės se pala e paditur ka kryer pushim kolektiv nga puna sipas nenit 148 K.Punės, i cili nuk shprehet pėr faktin e pėrfitimit tė shpėrblimit pėr vjetėrsi nga punėmarrėsi nė pushim kolektiv, dhe pėr pasojė ky shpėrblim nuk duhet paguar, ėshtė i gabuar. Ligjvėnėsi ka parashikuar qartė mėnyrėn e zgjidhjes sė kontratės sė punės nga punėdhėnėsi, afatet, procedurat qė duhet tė ndjekė nė rastet e neneve 143, 144, 148 tė Kodit tė Punės dhe ka sanksionuar dėmshpėrblimet qė detyrohet tė paguajė nė favor tė punėmarrėsit nė rast tė mosrespektimit tė tyre. Tė dyja gjykatat duhet tė interpretojnė drejtė ligjin dhe konkretisht nenin 145 tė K.Punės. Ligji nr.7703 datė 11.05.1994 “ Pėr sigurimet shoqėrore nė R.SH” i ndryshuar, pėrcakton nė nenet 53 – 55 tė tij rastet e pėrfitimit tė pagės pėr ata punonjės deri nė 1 vit pėr shkak tė humbjes sė punės pėr arsye tė cilat nuk varen nga i punėsuari. Gjykatat nė marrjen e vendimit nuk kanė interpretuar mirė ligjin dhe konkretisht nenin 145 dhe 152 tė K.Punės dhe vendimi i dhėnė ėshtė i pabazuar nė ligj e nė kundėrshtim tė hapur me tė. Gjykata nė vendimin e saj nuk ka mbajtur njė qėndrim tė drejtė dhe tė bazuar nė analizėn e provave. Provat e paraqitura nė tėrėsinė e tyre, tė ēojnė nė njė arsyetim tė vetėm juridik se nga ana e palės punėdhėnėse nuk janė respektuar tė drejtat e punėmarrėsit dhe sindikata e punėmarrėsve me veprimet e saj nuk ka mbrojtur interesat e punėmarrėsve, por i ka tejkaluar kompetencat nė dėm tė tyre. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtares Mirela Fana, nė prezencė tė palės paditėse tė papėrfaqėsuar me avokat, nė mungesė tė palės sė paditur, si diskutoi e analizoi ēėshtjen nė tėrėsi V Ė R E N Rrethanat e Faktit Paditėsi Agron Baba ka filluar punė pranė palės sė paditur, e konkretisht nė aktivitetin e saj nė Qendrėn e Prodhimit tė Naftės Marinėz, prej datės 10.01.1990 deri mė datė 01.08.2010 nė pozicionin e punonjėsit tė kaldajės. Marrėdhėnia e punės e paditėsit ėshtė vėrtetuar nėpėrmjet librezės sė punės nė emėr tė tij, nr.4698 regjistri themelor dhe ėshtė rregulluar mė sė fundmi me kontratėn kolektive tė punės, nr.782 prot. datė 19.03.2009. Nė datėn 30.06.2010 me shkresėn nr.81 prot. tė sė njėjtės datė tė Drejtorit tė Qendrės sė Prodhimit tė Naftės Marinėz, paditėsit i ėshtė komunikuar vendimi pėr zgjidhjen e marrėdhėnies sė tij tė punės, zgjidhje e cila do tė bėhej efektive 30 ditė nga njoftimi i mėsipėrm. Motivacioni i kėsaj zgjidhjeje ka qenė ristrukturimi i shoqėrisė Albpetrol, sh.a. Patos, bazuar nė VKM nr.275, datė 26.04.2010. Ka rezultuar se pala e paditur ka respektuar procedurėn e specifikuar nė nenin 148 tė Kodit tė Punės. Konkretisht, pala e paditur ka njoftuar me shkrim grupin e organizatave sindikale tė punėmarrėsve pėr zhvillimin e takimeve nė datat 26.02.2010 dhe 13.05.2010 dhe pėr faktin se ndryshimi i numrit tė punėmarrėsve do tė ndodhte gjatė periudhės shkurt-qershor 2010. Tė njėjtat shkresa i janė dėrguar pėr dijeni edhe Ministrisė sė Punės, Ēėshtjeve Sociale dhe Shanseve tė Barabarta. Pala e paditur me shkresėn nr.1754/1 datė 14.05.2010 ka njoftuar Ministrinė e Punės, Ŗėshtjeve Sociale dhe Shanseve tė Barabarta, mbi zhvillimin e takimeve nė datat 26.02.2010, 13 dhe 14 maj 2010. Po ashtu, pala e paditur ka paraqitur edhe listėn e plotė me emrat e punėmarrėsve tė prekur nga pushimi kolektiv, duke i kėrkuar Ministrisė trajtimin e punonjėsve qė do tė dilnin tė papunė pėr efekt tė ristrukturimit. Mė pas, pala e paditur ka njoftuar paditėsin pėr zgjidhjen e marrėdhėnies sė tij tė punės, duke respektuar afatet e njoftimit tė parashikuara nė nenin 143 tė Kodit tė Punės. Pala paditėse duke mos qenė dakort me zgjidhjen e kontratės sė punės, i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier me kėrkesėpadinė objekt gjykimi, nėpėrmjet sė cilės ka pretenduar se, edhe pse zgjidhja e kontratės sė punės ka qenė nė kushtet e njė pushim kolektiv dhe afati dhe procedura e kėsaj zgjidhjeje janė respektuar nga punėdhėnėsi, nė bazė tė nenit 145 tė Kodit tė Punės, atij i lind e drejta pėr tė pėrfituar shpėrblimin pėr vjetėrsi, pasi kontrata ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi me motivacionin e ristrukturimit, i cili nuk pėrbėn shkak tė justifikuar tė zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės dhe paditėsi ka punuar pėr rreth 20 vjet pranė palės sė paditur. Gjatė shqyrtimit gjyqėsor nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Fier, pala e paditur duke prapėsuar, ka parashtruar faktin se nga ana e shoqėrisė janė kryer tė gjitha veprimet pėr respektimin e kėrkesave tė nenit 148 tė Kodit tė Punės lidhur me procedurėn e detyrueshme pėr zbatim nga punėdhėnėsi nė rast tė pushimit kolektiv nga puna dhe lidhur me afatin e njoftimit. Pėrveē sa mė sipėr, pala e paditur prapėsoi se pėr paditėsin, sikundėr edhe pėr punėmarrėsit e tjerė ėshtė parashikuar edhe trajtimi me pagesė njė vjeēare asistence e nė kėto kushte pala e paditur kėrkoi rrėzimin e kėrkesėpadisė. Nė pėrfundim tė hetimit gjyqėsor, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.651 datė 18.04.2011 ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesė padisė sė paditėsit Agron Baba...” Gjykata ka arsyetuar se: “... referimi i paditėsit nė nenin 145 tė Kodit tė punės, nė kushtet kur mbarimi i marrėdhėnieve tė tij tė punės me palėn e paditur ėshtė pjesė e njė pushimi kolektiv, ėshtė i gabuar pasi:...tė drejtat e punėmarrėsit, pra tė paditėsit, nė njė pushim kolektiv janė tė renditura nė mėnyrė pėrfundimtare nė nenin 148/6 tė Kodit tė Punės dhe kjo e drejtė nuk pėrfshihet nė kėtė dispozitė...neni 145/3 e pėrjashton pėrfitimin e kėsaj tė drejte kur kemi tė bėjmė me pushim kolektiv. Edhe kjo dispozitė rendit nė mėnyrė pėrfundimtare se nė cilat raste pėrfitohet kjo e drejtė dhe qė konkretisht janė; 1. rasti i zgjidhjes sė kontratės pa shkaqe tė arsyeshme, mėnyrė mbarimi kjo e parashikuar nga neni 146 i Kodit tė Punės dhe 2. rasti i zgjidhjes sė kontratės me efekt tė menjėhershėm pa shkaqe tė arsyeshme, mėnyrė mbarimi kjo e marrėdhėnieve tė punės e parashikuar nga neni 155 i Kodit tė Punės. Asnjė prej kėtyre rasteve nuk ka tė bėjė me rastin e paditėsit. Mos pėrfitimi i kėsaj tė drejtė nga paditėsi, del qartė jo vetėm sipas interpretimit gramatikor tė dispozitave si mė sipėr, por edhe nga interpretimi logjik i ligjit. Njė pushim kolektiv nga punėdhėnėsi nuk ndodh nė njė situatė normale tė punės sė tij, pėr mė tepėr ai nuk mund tė ketė tė njėjtat detyrime si nė rastin kur i jep fund marrėdhėnieve tė punės me njė punėmarrės ...Duke patur parasysh kėto kushte, ligji e detyron punėdhėnėsin vetėm me dy detyrime, qė janė respektimi i procedurės dhe i afatit tė njoftimit, tė cilat siē u arsyetua mė lart, pala e paditur i ka respektuar...” Mbi ankim tė palės paditėse, Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.211 datė 01.03.2012 ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit 651 datė 18.04.2011 tė Gjykatės sė shkallės sė parė Fier.” Nė lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė rrethit gjyqėsor, Gjykata e Apelit arsyeton: “...Motivi i justifikuar objektiv qė detyron punėdhėnėsin tė bėjė pushime kolektive nga puna ka tė bėjė vetėm me ndėrmarrjen dhe situatėn ekonomike tė saj, tė cilat nuk lejojnė vazhdimin e marrėdhėnieve tė punės me njė numėr tė caktuar punėmarrėsish. Nė kėtė interpretim logjik qė i bėhet pėrmbajtjes sė nenit 148 tė K.Punės, nuk mund tė pretendohet qė punėdhėnėsi, i cili pėr shkak tė situatės ekonomike tė ndėrmarrjes, detyrohet tė bėjė pushime kolektive nga puna, tė detyrohet nga ana tjetėr, t`u paguajė punėmarrėsve edhe shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė...Kjo gjykatė arrin nė pėrfundimin se nė rast se ligjvėnėsi do tė kishte parashikuar qė edhe pėr pushimet kolektive nga puna, punėmarrėsit do tė pėrfitonin dėmshpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, do ta kishte bėrė atė duke rregulluar nė mėnyre eksplicite ashtu sikundėr ka bėrė edhe pėr rastin e pushimit nga puna nė mėnyrė tė menjėhershme dhe tė pajustifikuar, parashikuar nė nenet 145, 152 dhe 154 pika 4 tė Kodit tė Punės...” Kundėr vendimit nr.211 datė 01.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė ka ushtruar rekurs paditėsi Agron Baba, me anė tė tė cilit kėrkon ndryshimin e vendimit nr.211 datė 01.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe vendimit nr.651 datė 18.04.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier, pėr shkaqet e parashtruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM Dispozita e Kodit tė Punės, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 12.1 Neni 145: “(1) Punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsi, kur kontrata ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi dhe marrėdhėniet e punės kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet. Punėmarrėsi e humb tė drejtėn e shpėrblimit pėr vjetėrsi, nėse ėshtė pushuar me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme…” 12.2 Neni 148: “(1) Konsiderohet si pushim kolektiv nga puna, pėrfundimi i marrėdhėnies sė punės, me iniciativėn e punėdhėnėsit pėr njė ose mė shumė arsye qė nuk kanė tė bėjnė me punėmarrėsit, kur numri i pushimeve nga puna brenda 90 ditėve ėshtė tė paktėn 20, pavarėsisht nga numri i punėmarrėsve qė punojnė nė kėtė sipėrmarrje. (2) Kur do tė bėjė pushime kolektive nga puna, punėdhėnėsi ėshtė i detyruar tė bėjė konsultime me sindikatėn e njohur si pėrfaqėsuese e punėmarrėsve ose nė mungesė tė saj me vetė punėmarrėsit, me qėllim qė tė arrihet marrėveshja. Konsultimet duhet tė fillojnė tė paktėn 20 ditė para zgjidhjes sė kontratės sė punės. (3) Punėdhėnėsi u jep mundėsi punėmarrėsve ose sindikatės sė njohur si pėrfaqėsuese e tyre tė formulojnė propozime konstruktive. Pėr kėtė punėdhėnėsi duhet tžu vėrė nė dispozicion tė gjitha tė dhėnat e nevojshme dhe veēanėrisht, tė njoftojė me shkrim arsyet e pushimit nga puna, numrin e punėmarrėsve, qė do tė pushohen nga puna, numrin e punėmarrėsve, qė si rregull punėsohen, si dhe kohėn gjatė sė cilės ėshtė parashikuar tė kryhen kėto pushime nga puna. Punėdhėnėsi ėshtė i detyruar ti dorėzojė Ministrisė sė Punės njė kopje tė kėtij njoftimi. (4) Konsultimet bėhen pėr tė shmangur ose pakėsuar pushimin kolektiv nga puna dhe pėr tė zbutur pasojat qė rrjedhin prej tij. Konsultimet zgjatin tė paktėn 20 ditė me pėrjashtim tė rasteve kur parashikohet ndryshe me marrėveshje. (5) Punėdhėnėsi duhet tė njoftojė me shkrim autoritetet kompetente pėr ēdo projekt pushimi kolektiv nga puna. Nė njoftim duhet tė pėrfshihen tė gjitha tė dhėnat e nevojshme qė lidhen me projektin e pushimeve kolektive nga puna si dhe konsultimet, qė janė bėrė me pėrfaqėsuesit e punėmarrėsve, siē parashikohet nė pikėn 2 tė kėtij neni. Punėdhėnėsi u dorėzon njė kopje tė kėtij njoftimi edhe pėrfaqėsuesve tė punėmarrėsve. Ministria e Punės ndihmon palėt pėr arritjen e njė marrėveshjeje dhe nuk mund ti ndalojė pushimet kolektive. (6) Zgjidhja e kontratės nuk mund tė bėhet brenda 30 ditėve qė nga dorėzimi i kopjes sė njoftimit me shkrim nga punėdhėnėsi, autoritetit kompetent siē parashikohet nė paragrafin 3 tė kėtij neni. (7) Punėdhėnėsi duhet t’u japė pėrparėsi nė rimarrjen nė punė punėmarrėsve tė pushuar nga puna pėr arsye qė nuk kanė tė bėjnė me punėmarrėsit, nėse ai punėson punėmarrės me kualifikim tė krahasueshėm.” 12.3 Neni 153: “1. Punėdhėnėsi e punėmarrėsi, nė ēdo kohė, mund tė zgjidhin menjėherė kontratėn pėr shkaqe tė justifikuara. 2. Vlerėsohen si shkaqe tė justifikuara tė gjitha rrethanat e rėnda qė nuk lejojnė, sipas parimit tė mirėbesimit, t’i kėrkohet atij qė ka zgjidhur kontratėn, vazhdimin e marrėdhėnieve tė punės. 3. Gjykata vendos nėse ekzistojnė shkaqe tė justifikuara pėr zgjidhjen e menjėhershme tė kontratės. Konsiderohen shkaqe tė justifikuara rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė rėndė, si edhe rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė lehtė, nė mėnyrė tė pėrsėritur, me gjithė paralajmėrimin me shkrim tė punėdhėnėsit.” KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se rekursi i paraqitur nga pala paditėse Agron Baba pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė motivojnė cenimin e vendimit nr.211, datė 01.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, i cili ka lėnė nė fuqi vendimin nr.651, datė 18.04.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier mbi rrėzimin e kėrkesėpadisė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, ēmon se vendimi nr.211, datė 01.03.2012, i Gjykatės sė Apelit Vlorė, ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit material e pėr kėtė shkak duhet tė prishet dhe ēėshtja tė kthehet pėr rishqyrtim nė Gjykatėn e Apelit Vlorė. Ky Kolegj vlerėson tė theksojė fillimisht se, nė interpretim tė nenit 472 tė K.Pr.Civile dhe jurisprudencės sė konsoliduar tė Gjykatės Kushtetuese, nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen rastet e pėrcaktuara rigorozisht nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale. Ushtrimi i kontrollit rishikues tė Gjykatės sė Lartė nuk mund tė konsistojė nė njė rivlerėsim tė provave nė tė kundėrt me atė qė kanė bėrė gjykatat e faktit, pėr shkak se njė rivlerėsim i tillė bie ndesh me vetė natyrėn e gjykimit nė kėtė Gjykatė. (Vendimi nr.32, datė 28.12.2009; Vendimi nr.17, datė 30.04.2007 i Gjykatės Kushtetuese). Pėr ēėshtjen objekt gjykimi, Gjykata e Apelit Vlorė, ka konkluduar se vendimi i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier mbi rrėzimin e kėrkesėpadisė ėshtė i drejtė. Sikurse ka rezultuar e provuar, nė bazė tė VKM nr.275, datė 26.04.2010, shoqėria Albpetrol sh.a., Patos, ka patur para ristrukturimit 4467 punonjės dhe pas kėtij procesi ky numėr do tė reduktohej nė 3173 punonjės, duke u zgjidhur kontrata e punės pėr 1294 punėmarrės nė formėn e pushimit kolektiv nga puna. Qėllimi i nxjerrjes sė aktit nėnligjor tė sipėrpėrmendur ka qenė pikėrisht rregullimi i mėnyrės sė zhvillimit tė procesit tė ristrukturimit tė shoqėrisė “Albpetrol” sh.a. si dhe mbrojtja e personave qė humbisnin vendin e punės si pasojė e ristrukturimit. Nė mbėshtetje tė kėsaj VKM-je dhe bazuar nė nenet 143, 145 e 148 tė Kodit tė Punės, paditėsit i ėshtė zgjidhur marrėdhėnia e punės nė zbatim tė procedurės sė parashikuar nė nenin 148 tė Kodit tė Punės pėr pushimet kolektive nga puna dhe nė zbatim tė afatit tė njoftimit tė specifikuar nė nenin 143 tė Kodit tė Punės. Nė kėto kushte, tė dy gjykatat kanė konkluduar se sa kohė qė neni 148 i Kodit tė Punės nuk parashikon shprehimisht pėrfitimin e shpėrblimit pėr vjetėrsi nė punė pėr rastet e pushimit kolektiv nga puna dhe zgjidhja e marrėdhėnies sė punės ėshtė kryer pėr shkaqe tė justifikuara tė ristrukturimit tė palės sė paditur, nuk gjen vend zbatimi i nenit 145 tė Kodit tė Punės mbi pėrfitimin e shpėrblimit pėr vjetėrsi nė punė tė paditėsit. Kolegji Civil vlerėson se, konkluzioni i mėsipėrm nė tė cilin ėshtė arritur nga gjykata e apelit, ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė gabuar tė ligjit. Nė argumentimin e qėndrimit tė tij, ky Kolegj ēmon se, sikurse ka rezultuar e provuar, pala e paditur ka zgjidhur marrėdhėnien e punės sė paditėsit nė kuadėr tė pushimit kolektiv nga puna pėr shkak tė ristrukturimit, por ky fakt nė vetvete nuk nėnkupton se motivi i zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės ka qenė i justifikuar, e pėr pasojė nuk mund tė pėrfitohet shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė. Ndryshe nga argumentimi i Gjykatės sė Apelit Vlorė, ky Kolegj ēmon tė evidentojė sė nė bazė tė kritereve tė specifikuara nė nenin 145 tė Kodit tė Punės, dy janė kushtet e nevojshme pėr akordimin e shpėrblimit pėr vjetėrsi nė punė. Kėshtu, kushti i parė i nevojshėm pėr t`u plotėsuar nė mėnyrė qė njė punėmarrės tė pėrfitojė shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, ėshtė zgjatja e marrėdhėnies sė punės pranė punėdhėnėsit jo mė pak se tre vjet. Kushti i dytė i specifikuar nė nenin 145 tė Kodit tė Punės pėr pėrfitimin e shpėrblimit pėr vjetėrsi nė punė, konsiston nė tė mos qenurit pėrpara rastit tė zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės me efekt tė menjėhershėm pėr shkaqe tė arsyeshme. Nė rastin objekt gjykimi, gjykatat e faktit, ndonėse kanė konkluduar se arsyeja e zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės sė paditėsit ka qenė ristrukturimi i shoqėrisė, pra njė arsye tėrėsisht e pavarur nga paditėsi, nė mėnyrė tė gabuar kanė arritur nė pėrfundimin se gjendemi pėrpara shkakut tė justifikuar tė zgjidhjes sė kontratės sė punės. Nė ndryshim nga qėndrimi i mėsipėrm, Kolegji Civil vlerėson tė theksojė se ristrukturimi i cili ka diktuar pushimin kolektiv nga puna, nuk sjell trajtimin e zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės si tė ishte njė zgjidhje pėr shkak tė justifikuar nė kuptim tė nenit 153 tė Kodit tė Punės. Nė njė kohė qė ristrukturimi, i kryer pėr efekt tė nevojave financiare apo operacionale tė punėdhėnėsit, pėrbėn shkak tė justifikuar nė kuptimin literal tė fjalės, sa kohė qė nė mėnyrė tė kuptueshme dikton vendimmarrjen e punėdhėnėsit, qoftė edhe nė formėn e pamundėsisė efektive tė tij pėr tė mbajtur nė punė punėmarrėsit, nė kuptimin ligjor tė fjalės, ai nuk pėrbėn shkak tė justifikuar apo tė arsyeshėm tė zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės. Kuptimi ligjor i shkakut tė justifikuar gjendet dhe interpretohet vetėm nė bazė tė nenit 153 tė Kodit tė Punės, e konkretisht, nė analizė tė paragrafėve 2 dhe 3 tė kėtij neni, do tė pėrbėjė shkak tė justifkuar tė zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės shkelja e detyrimeve kontraktore nga ana e punėmarrėsit me faj tė rėndė, apo shkelja e kėtyre detyrimeve me faj tė lehtė nė mėnyrė tė pėrsėritur, me gjithė paralajmėrimin me shkrim tė punėdhėnėsit, tė cilat nuk lejojnė, nė bazė tė parimit tė mirėbesimit, vazhdimin e marrėdhėnies sė punės ndėrmjet palėve. Ristrukturimi si shkak i zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės, qoftė edhe nė rastet kur ai dikton pushimin kolektiv nga puna, nuk plotėson kushtet kumulative tė shkakut tė justifikuar pėr zgjidhjen e marrėdhėnies sė punės sipas nenit 153 tė Kodit tė Punės, pasi mungon elementi i parė i nevojshėm, qė ėshtė shkelja e detyrimeve kontraktuale nga ana e punėmarrėsit. Pėr rrjedhojė, ristrukturimi, duke mos pėrbėrė nė vetvete shkak tė justifikuar tė zgjidhjes sė kontratės sė punės, nuk pėrjashton pėrgjegjėsinė e punėdhėnėsit pėr pagimin e shpėrblimit pėr vjetėrsi nė punė, tė garantuar nga neni 145 i Kodit tė Punės. Ky Kolegj ēmon tė theksojė gjithashtu se ristrukturimi si faktor diktues i pushimit kolektiv nga puna nė kuptim tė nenit 148 tė Kodit tė Punės, nuk ka dhe nuk duhet tė ketė njė trajtim ligjor tė ndryshėm sa i takon shpėrblimit pėr vjetėrsi nė punė, nga ristrukturimi qė dikton largimin nga puna tė njė punėmarrėsi tė vetėm. Ky konkluzion rrjedh nga fakti qė, edhe pse nevojat ristrukturuese tė punėdhėnėsit kanė qenė tė pėrmasave tė tilla qė kanė sjellė pushimin kolektiv nga puna tė njė numri mė tė madh punėmarrėsish, sėrish, ndryshe nga sa ka arsyetuar Gjykata e Apelit Vlorė, analiza e shkakut tė justifikuar pėr efekt tė pėrfitimit tė shpėrblimit pėr vjetėrsi, nuk varet nga faktorė tė tillė, si arsyeja e ristrukturimit, numri i punėmarrėsve tė pushuar nga puna, apo fakti qė masa ėshtė ndėrmarrė nė formė kolektive. Pėrkundrazi, natyra kolektive e zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės, ndėrkohė qė ka rėndėsi sa i takon procedurės sė veēantė qė duhet tė ndiqet dhe dėmshpėrblimit pėr mosrespektim tė kėsaj procedure sipas nenit 148 tė Kodit tė Punės, nuk ndikon nė konsiderimin e shkakut tė zgjidhjes sė kontratės sė punės si shkak tė justifikuar, pėr efekt tė pėrfitimit ose jo tė shpėrblimit pėr vjetėrsi nė punė. Pushimi kolektiv nga puna pėr arsye ristrukturimi, evidenton faktin qė zgjidhja e marrėdhėnies sė punės ėshtė kryer pėr shkaqe tėrėsisht tė lidhura me punėdhėnėsin, nė mungesė tė shkeljes sė detyrimeve kontraktuale nga ana e punėmarrėsve, ēka nė vetvete bėn qė tė mos plotėsohet as kushti i parė kumulativ i shkakut tė justifikuar i parashikuar nė nenin 153 tė Kodit tė Punės. Nė vijim tė analizės sė mėsipėrme, ky Kolegj vlerėson gjithashtu se, ndryshe nga argumentimi i Gjykatės sė Apelit Vlorė, ka qenė pikėrisht qėllimi i ligjvėnėsit qė tė garantojė tė drejtėn pėr shpėrblim pėr vjetėrsi nė punė tė punėmarrėsve, nė tė gjitha rastet kur zgjidhja e kontratės sė punės nuk ėshtė kryer nė mėnyrė tė menjėhershme tė justifikuar, pavarėsisht nėse bėhet fjalė pėr zgjidhje individuale apo pushim kolektiv nga puna. Nė rast se qėllimi i legjislatorit do tė kishte qenė pėrjashtimi nga ky pėrfitim i kategorive tė punėmarrėsve tė cilėt janė pushuar kolektivisht nga puna, atėherė, njė parashikim i tillė pėrjashtues do tė ishte kryer nė mėnyrė eksplicite nė nenin 148 tė Kodit tė Punės. Pėrkundrazi, mungesa e njė parashikimi tė tillė, ka pėr qėllim garantimin e sė drejtės sė punėmarrėsve pėr shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė nė rast tė pushimit kolektiv nga puna, duke u bazuar nė argumentin se, pėr nga vetė natyra e tij, ky shpėrblim nuk varet nga fakti nėse zgjidhja e marrėdhėnies sė punės ka qenė individuale apo kolektive, por buron nga kohėzgjatja e marrėdhėnies sė punės sė ēdo punėmarrėsi, e cila duhet tė jetė jo mė pak se tre vjet pranė punėdhėnėsit, dhe ėshtė i pėrfitueshėm nė ēdo rast, sa kohė qė zgjidhja e marrėdhėnies sė punės nuk ėshtė kryer nė mėnyrė tė menjėhershme pėr shkaqe tė justifikuara. Nė kėto kushte, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė konkludon se Gjykata e Apelit Vlorė, nė rigjykim, pas identifikimit tė saktė tė rrethanės faktike tė vjetėrsisė nė punė tė paditėsit Agron Baba pranė palės sė paditur, nė interpretim tė duhur tė neneve 145 e 148 tė Kodit tė Punės, t`i japė zgjidhje tė drejtė pretendimeve tė palėve ndėrgjyqėse nė proces. Nė analizė tė sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se vendimi nr.211 datė 01.03.2012 i Gjykatės sė Apelit Vlorė, duhet tė prishet dhe ēėshtja tė kthehet pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė bazė tė nenit 485/c tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.211, datė 01.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, dhe kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė mė 05.03.2015 Nr.11243-01939-00-2012 Regj. Themeltar Nr.00-2015-725 i Vendimit (136) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė datėn 05.03.2015, mori nė shqyrtim nė seancė gjyqėsore ēėshtjen civile nr.11243-01939-00-2012 Regj. Themeltar, qė i pėrket palėve: PADITĖS: D. H. (H.), (nė mungesė). TĖ PADITUR: U. M., (nė mungesė) OBJEKTI: Ndryshimin e vendimit tė formės sė prerė, nr.9376, dt.03.11.2008 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, pėrsa i takon mėnyrės, orareve dhe kohės sė takimit tė ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore pėr fėmijėn E. H. e dtl.13.05.1992. Ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore nga paditėsja D. H. duke vendosur qė fėmija E. H. tė ketė tė drejtėn tė jetojė nė Greqi me nėnėn e saj dhe tė udhėtojė jashtė shtetit sa herė tė jetė e nevojshme dhe tė qėndrojė pa kufizim jashtė shtetit e shoqėruar nga nėna nė Greqi dhe/apo nė vendet e Bashkimit Europian duke i njohur babait tė drejtėn e takimit gjatė muajit gusht pėr pushimet verore nga data 1-30 Gusht dhe nė muajin Dhjetor nga data 24 Dhjetor – 15 Janar dhe ēdo vit 1 javė pėr pashkėt ortodokse, sipas periudhės. Baza Ligjore : Nenet 41, 317, 320/c dhe 349/a, b, ē tė K.Pr.C dhe nenet 2, 159, 139, 220, 221, 222, 223, 224, 225 tė K.Familjes, ligji 9062, datė 08.05.2003. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendim nr.7623, datė 04.10.2011 ka vendosur: “- Rrėzimin e kėrkesė padisė. - Shpenzimet gjyqėsore siē janė bėrė…” Gjykata e Apelit Tiranė me vendim nr.731, datė 30.03.2012 ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.7623, datė 04.10.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė” Kundėr vendimit nr.731, datė 30.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ka paraqitur rekurs pala paditėse Dallandyshe H. (Hristopulu) me anė tė tė cilit kėrkon: Ndryshimin e vendimit nr.7623, datė 04.10.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe vendimit nr.731, datė 30.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė pėr kėto arsye: Gjykata ka marrė vendimin nė kundėrshtim me ligjin material, e konkretisht nenin 159 tė Kodit tė Familjes nė kushtet kur pėr tė ndryshuar vendimin ekziston shkaku ligjor i martesės sė paditėses me njė shtetas tė huaj bazuar nė nenin 53/1 dhe 2 tė Kushtetutės, si dhe ndryshimi i vendbanimit tė paditėses e cila tashmė banon nė Greqi Gjykatat nuk kanė arsyetuar nė asnjė rast interesin mė tė lartė tė fėmijės, tė drejtėn e saj pėr tė takuar babain biologjik, duke shkelur hapur nenin 2 tė K.Familjes. Gjykatat kanė shkelur parimin themelor tė procesit gjyqėsor tė parashikuar nga neni 16 i K.Pr.Civile, pasi mosekzekutimi i vendimit gjyqėsor nga pala paditėse ėshtė bėrė nė ushtrim tė tė drejtave kushtetuese, si e drejta pėr tu martuar dhe e drejta pėr tė udhėtuar lirisht dhe pėr tė zgjedhur vendbanimin. Gjykatat kanė kryer njė hetim gjyqėsor tė paplotė dhe kanė shkelur parimin e kontradiktorialitetit duke mbyllur tė dy gjykimet gjatė shtatėzanisė sė paditėses dhe gjatė kohės kur e paditura kishte fėmijėn e mitur 3 muajsh dhe nuk kishte mundėsi objektive pėr tė pėrballuar vetė tė paditurin. Gjykatat nuk kanė marrė pėr bazė aktin e ekspertimit, qėndrimin e fėmijės dhe nuk kanė kėrkuar qė tė verifikohet me asnjė provė nėse me pranimin e padisė apo nė zbatimin e vendimit tė kėrkuar pėr ndryshim, fėmija ka zhvillim tė plotė dhe harmonik tė personalitetit dhe nėse nė ambientin ku jeton, gėzon tė drejtėn tė rritet nė njė mjedis familjar. Gjykatat nuk kanė treguar se cili ligj i ndalon paditėses pėr tė zgjedhur/ ndryshuar njė vendbanim dhe cili ligj sanksionon ndalimin pėr tė lėvizur lirisht. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtares Mirela Fana, nė mungesė tė palėve ndėrgjyqėse, si diskutoi e analizoi ēėshtjen nė tėrėsi V Ė R E N Rrethanat e Faktit Midis paditėses D. H. (H.) dhe tė paditurit U. M. ka patur njė marrėdhėnie bashkėjetese. Nga kjo marrėdhėnie nė datėn 13.05.2002 ka lindur fėmija i seksit femėr, e quajtur E. H. Rezulton se kjo marrėdhėnie bashkėjetese jo vetėm nuk ėshtė finalizuar me martesė ligjore, por ėshtė zgjidhur pas disa vitesh. I padituri U. M. pėr tė rregulluar marrėdhėnien me fėmijėn e lindur nga kjo bashkėjetesė, nė vitin 2008 i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė me kėrkesėpadi duke kėrkuar ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore pėr fėmijėn e mitur. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendimin nr.9376 datė 03.11.2008 ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesė padisė. Ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore pėr fėmijėn E. H, e dtl. 13.05.2002, nga e ėma e saj, e paditura D. H. Tė drejtėn e paditėsit U. M. tė takohet me fėmijėn e tij E. H. ēdo tė shtunė nga ora 10.00 e mėngjesit deri nė ora 10.00 tė mėngjesit tė ditės sė djelė si dhe ta marrė atė pėr pushime verore gjatė muajit korrik tė ēdo viti. Detyrimin e paditėsit U. M. tė paguajė pėr fėmijėn e tij njė detyrim ushqimor nė masėn 10000 (dhjetė mijė) lekė tė reja nė ēdo muaj. Ky detyrim fillon nga dita e ngritjes sė padisė, me dt. 05.05.2008.”Ky vendim gjyqėsor mbi mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore, ka marrė formė tė prerė. Pala paditėse D H. (H.) nė vitin 2010 me pretendimin se kanė ndryshuar rrethanat nė tė cilat ėshtė dhėnė vendimi nr.9376 datė 03.11.2008 i Gjykatės e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, pasi prej disa vitesh sė bashku me fėmijėn e saj jetojnė nė Greqi, i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė me kėrkesėpadinė objekt gjykimi. Gjatė shqyrtimit gjyqėsor, pala e paditur U. M., duke prapėsuar ka parashtruar faktin se paditėsja nė kundėrshtim me vendimin nr.9376 datė 03.11.2008 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, mbi mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore, ėshtė larguar pėr nė Greqi, pa miratimin e tij nė cilėsinė e babait tė fėmijės dhe nė kėto kushte i padituri ka kėrkuar rrėzimin e kėrkesė padisė. Nė pėrfundim tė hetimit gjyqėsor, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendim nr.7623, datė 04.10.2011 ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesė padisė. Shpenzimet gjyqėsore siē janė bėrė.” Gjykata ka arsyetuar se: “...Sė pari, paditėsja nuk ka zbatuar vendimin e formės sė prerė me nr.9376 datė 03.11.2008 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, ku pėrcaktohet mėnyra e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore pėr tė cilin kėrkon qė tė ndryshohet....Sė dyti, rezultoi e provuar nė kėtė gjykim se ajo ėshtė larguar jashtė shtetit nė Greqi sė bashku me fėmijėn e mitur, nė kundėrshtim me procedurat ligjore pa lejen e tė paditurit....” Mbi ankim tė palės paditėse, Gjykata e Apelit Tiranė me vendim nr.731, datė 30.03.2012 ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.7623, datė 04.10.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė.” Nė lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė rrethit gjyqėsor, Gjykata e Apelit Tiranė arsyeton: “...Ndryshe [nga] sa pretendon pala paditėse nė proces, rrethanat nė lidhje me pėrgjegjėsinė prindėrore vėrtetė kanė ndryshuar por pas veprimeve tė kundraligjshme tė largimit tė fėmijės jashtė shtetit duke mos zbatuar vendimin e formės sė prerė tė gjykatės, ndaj paditėsja nė rastin nė gjykim nuk mund tė gėzojė mbrojtje ligjore pėr veprimet e kundraligjshme tė kryera prej saj, pėr tė ndryshuar vendimin e gjykatės jo sipas tė drejtės, por sipas rrethanave tė pėrshtatshme dhe nė interes vetėm tė palės paditėse. Tė gjitha pretendimet e ngritura nė ankim janė sa tė pabazuara aq dhe alogjike dhe kontradiktore....Pala paditėse pretendon se “fėmija duhet tė udhėtojė katėr ditė pėr tė takuar babain biologjik” , kur nė fakt kėto rrethana i ka krijuar paditėsja pa dijeninė dhe vullnetin e tė paditurit nė proces si dhe nė kundėrshtim me njė vendim tė formės sė prerė tė gjykatės. Nė lidhje me kundėrligjshmėrinė e veprimeve tė palės paditėse nė proces, gjykata nuk mund tė investohet kryesisht pasi ėshtė e drejtė e palės paditėse qė tė zgjedhė mjetet ligjore procedurale nė lidhje me pėrgjegjėsinė prindėrore, ndaj praktikisht duke qenė se fėmija ėshtė jashtė shtetit ėshtė i vėshtirė ekzekutimi i vendimit tė formės sė prerė tė gjykatės...” Kundėr vendimit nr.731, datė 30.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ka paraqitur rekurs pala paditėse D. H. (H.) me anė tė tė cilit kėrkon ndryshimin e vendimit nr.7623, datė 04.10.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe vendimit nr.731, datė 30.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, pėr shkaqet e parashtruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM Dispozitat e Kodit tė Familjes, nė tė cilat ėshtė parashikuar: Neni 157 “Gjyqtari, nė kėtė rast, merr nė konsideratė: a) marrėveshjen e bėrė ndėrmjet ish-bashkėshortėve; b) mendimin dhe ndjenjat e shprehura nga fėmija i mitur, duke vlerėsuar moshėn dhe zhvillimin e tij; c) mendimin e psikologut ose tė sektorit tė shėrbimeve sociale pranė bashkisė, pasi kėta tė kenė dėgjuar fėmijėn.” Neni 159 “Vendimi lidhur me ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore mund tė ndryshohet nė ēdo ēast nga gjykata, me kėrkesėn e njėrit prej ish bashkėshortėve, njė tė afėrmi ose tė prokurorit.” Neni 227 “Pėrgjegjėsia prindėrore ndaj fėmijės sė lindur jashtė martese ushtrohet nga prindi qė e ka njohur fėmijėn si tė tij. Nė qoftė se ai ėshtė njohur nga tė dy prindėrit, pėrgjegjėsinė prindėrore e kanė tė dy prindėrit. Me kėrkesė tė tė atit, tė nėnės ose tė prokurorit, gjykata mund tė ndryshojė kushtet e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore dhe tė vendosė qė ai tė ushtrohet nga njėri prind ose nga tė dy bashkėrisht. Gjykata nė kėtė rast vendos se me cilin prind do tė banojė fėmija. Gjykata vendos pėr tė drejtėn e vizitės dhe tė mbikėqyrjes sė prindit, me tė cilin fėmija nuk banon…” KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se rekursi i paraqitur nga pala paditėse D. H. (H.), nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė motivojnė cenimin e vendimit nr.731, datė 30.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, i cili ka lėnė nė fuqi vendimin nr.7623, datė 04.10.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, mbi rrėzimin e kėrkesėpadisė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, ēmon se vendimi nr.731, datė 30.03.2012, i Gjykatės sė Apelit Tiranė, ėshtė rrjedhojė e respektimit tė ligjit procedural dhe material e pėr kėtė shkak duhet tė lihet nė fuqi. Ky Kolegj vlerėson tė theksojė fillimisht se, nė interpretim tė nenit 472 tė K.Pr.Civile dhe jurisprudencės sė konsoliduar tė Gjykatės Kushtetuese, nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen rastet e pėrcaktuara rigorozisht nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale. Ushtrimi i kontrollit rishikues tė Gjykatės sė Lartė nuk mund tė konsistojė nė njė rivlerėsim tė provave nė tė kundėrt me atė qė kanė bėrė gjykatat e faktit, pėr shkak se njė rivlerėsim i tillė bie ndesh me vetė natyrėn e gjykimit nė kėtė Gjykatė. (Vendimi nr.32, datė 28.12.2009; Vendimi nr.17, datė 30.04.2007 i Gjykatės Kushtetuese). Pėr ēėshtjen objekt gjykimi, Gjykata e Apelit Tiranė, ka konkluduar se vendimi i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė mbi rrėzimin e kėrkesėpadisė sė paditėses D. H. (H.), ėshtė i drejtė. Nė qendėr tė argumentimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, ka qenė fakti se, pavarėsisht ndryshimit tė rrethanave faktike tė lidhura me ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore, kėto rrethana tė reja nuk legjitimojnė ndryshimin e mėnyrės sė ushtrimit tė kėsaj pėrgjegjėsie, pasi ato janė krijuar si rezultat i veprimeve tė kundraligjshme tė vetė paditėses, e konkretisht mosrespektimit nga ana e saj tė vendimit gjyqėsor tė formės sė prerė mbi pėrgjegjėsinė prindėrore dhe largimin e tė miturės nga vendbanimi i saj pa pėlqimin paraprak tė babait tė fėmijės. Kolegji Civil vlerėson se, konkluzioni i mėsipėrm nė tė cilin ėshtė arritur nga gjykata e apelit, ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė drejtė tė ligjit. Nė argumentimin e qėndrimit tė tij, ky Kolegj ēmon se, sikurse ka rezultuar e provuar, nė ēėshtjen objekt gjykimi, ka patur njė ndryshim tė rrethanave faktike tė lidhura me ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore, siē ėshtė ndryshimi i vendbanimit tė paditėses dhe fėmijės sė mitur jashtė kufijve tė Shqipėrisė, rrethanė kjo e krijuar si rezultat i veprimeve tė kundraligjshme tė vetė paditėses. Konkretisht, ndryshimi i vendbanimit tė pėrhershėm tė fėmijės sė mitur ėshtė kryer pa autorizimin e babait tė fėmijės dhe nė shkelje tė pėrcaktimeve urdhėruese mbi tė drejtėn e takimit tė fėmijės tė vendosur me vendimin e formės sė prerė nr.9376 datė 03.11.2008 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Nė kėto kushte, ky Kolegj vlerėson tė drejtė konkluzionin e Gjykatės sė Apelit Tiranė, se nė njė kohė kur ka qenė pikėrisht paditėsja ajo qė me veprimet e kundraligjshme tė saj ka diktuar ndryshimin e rrethanave faktike mbi mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore, duke i mohuar tė paditurit efektivisht tė drejtėn e takimit me fėmijėn e tij, kėto veprime tė kundraligjshme pėr nga vetė natyra e tyre, nuk mund tė gėzojnė mbrojtje ligjore dhe as tė pėrligjin nė vetvete ndryshimin e mėnyrės sė ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore. Po ashtu, ky Kolegj vlerėson tė drejtė arsyetimin e Gjykatės sė Apelit Tiranė, sa i takon vlerėsimit tė interesit mė tė lartė tė fėmijės nė ēėshtjen objekt gjykimi. Konkretisht, neni 157 i Kodit tė Familjes parashikon njė sėrė kriteresh qė diktojnė mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore, siē janė ndėr tė tjera, mendimi i vetė fėmijės sė mitur, i vlerėsuar nė raport me nivelin e zhvillimit psiko-social tė tij, apo marrja e mendimit tė ekspertit psikolog. Pavarėsisht parashikimit tė kėtij neni dhe ndryshe nga pretendimet e ngritura nė rekurs, Kolegji Civil thekson se faktor kushtėzues i tė gjitha kritereve tė mėsipėrme, ėshtė shėrbimi ndaj interesit mė tė lartė tė fėmijės, i cili nėnkupton se, jo vetėm qė kėto kritere nuk janė vendosur nė radhė pėrparėsie ndaj njėri tjetrit, por edhe se marrja nė konsideratė e njėrit apo disa prej tyre, mbetet gjithnjė e kushtėzuar nga parimi i sipėrpėrmendur. Nė kėto kushte, Kolegji Civil vlerėson se nė rastin objekt gjykimi, sikurse me tė drejtė kanė arsyetuar edhe gjykatat e faktit, ėshtė evident fakti se nuk mund tė jetė nė interesin mė tė lartė tė fėmijės pėrligjja e rrethanave tė krijuara nga veprimet e kundraligjshme tė vetė paditėses, tė cilat nga njėra anė i kanė mohuar tėrėsisht prindit tjetėr tė drejtėn e takimit tė fėmijės sė mitur dhe nga ana tjetėr, kanė privuar vetė fėmijėn e mitur nga njė faktor tejet i rėndėsishėm pėr zhvillimin e saj emotiv e social, siē ėshtė kontakti i vazhdueshėm me prindin. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se vendimi nr.731, datė 30.03.2012, i Gjykatės sė Apelit Tiranė, ėshtė rrjedhojė e respektimit tė ligjit material e procedural, e pėr kėtė shkak ai duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė bazė tė nenit 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.731, datė 30.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Tiranė, mė 05.03.2015. Nr.90100-03281-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-706 i Vendimit (137) VENDIM NĖ EMĖR TE REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 05.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: KĖRKUES: SILVANA SHAKAJ, nė mungesė PALĖ E INTERESUAR: MIRA SCHNEIDER TRASHĖGIMTARJA E ENDER BITA: TANIA BEDALLI, pėrfaqėsuar nga av. Erinda Ballanca OBJEKTI: Sigurimi i padisė dhe detyrimi i shtetasve Ender Bita dhe Mira Shnajder qė tė mos ndėrhyjė nė strukturėn dhe oxhaqet e pasurisė nė bashkėpronėsi deri nė pėrfundim tė gjykimit dhe tė mos pėrdorin tarracėn e kėtij objekti deri nė pėrfundimin e gjykimit tė padisė sė themelit (padi mohuese), qė do tė ngrihet pranė kėsaj gjykate. Baza Ligjore: Nenet 202, 204 dhe 206/b tė K.Pr.C. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendimin nr.509 Akti, date 27.12.2010, ka vendosur: Pranimin e kėrkesės pėr sigurimin e padisė. Pezullimin e tė gjitha veprimeve apo ndėrhyrjeje qė kanė tė bėjnė me tarracėn e objektit Pasuri e Paluajtshme “Ndėrtesė “ e regjistruar nė ZRPP Tiranė me numėr regjistri hipotekor nr.26 datė 30.03.1999 ndodhur nė Rr. “ 4 Shkurti” Tiranė nė emėr tė paditėses Silvana Shakaj (Govaci) e bashkėpronarė, duke mos lejuar asnjė ndėrhyrje nė pjesėn e tarracės dhe oxhaqeve tė kėsaj pasurie deri nė zgjidhjen e ēėshtjes sė themelit me vendim pėrfundimtar dhe tė formės sė prerė. Urdhėrohet paraqitja e padisė brenda njė afati 15 ditor afat qė fillon nga e nesėrmja e shpalljes. Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.262, datė 27.05.2011, ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.509 akti, datė 27.12.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tirane nė kėtė mėnyrė: Rrėzimin e kėrkesės pėr sigurimin e padisė tė kėrkueses Silvana Shakaj (Govaci). Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs e shtese rekursi kėrkuesja Silvana Shakaj, me tė cilin kėrkon prishjen e tij, duke parashtruar se: Gjykata e apelit nuk na ka thirrur ne gjykim, pasi ėshtė mjaftuar vetėm tek njoftimi me shpallje, duke mos na dhėnė mundėsi efektive pėr tė marrė pjesė nė proces. Gjykata e apeli ka arsyetuar gabim provat paraqitura dhe nuk ka hetuar vlefshmėrinė e tyre. Nga pala e interesuar Tania Bedalli (Bita) dhe Mira Schneider, ėshtė ushtruar kundėr-rekurs, me tė cilin kėrkohet mospranimi i rekursit. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi bėri kalimin procedural pėr tė ndjerin Ender Bita, tek trashėgimtarja ligjore Tania Bedalli; dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj; pėrfaqėsuesen e personave tė interesuar, e cila kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit; dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur nga kėrkuesja Silvana Shakaj nuk pėrmban shkaqe ligjore qė motivojnė cėnimin e vendimit nr.262, datė 27.05.2011 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Rezulton se, kėrkuesja Silvana Shakaj, bazuar nė nenin 204 tė K.Pr.C, pėrpara ngritjes se padisė, me kėrkesėn e paraqitur mė datė 16.12.2010, mbėshtetur nė nenin 202 tė kėtij Kodi, ka kėrkuar marrjen e masės sė sigurimit tė padisė, detyrimin e shtetaseve Ender Bita dhe Mira Schneider qė tė mos ndėrhyjnė nė strukturėn dhe oxhaqet e pasurisė sonė, si dhe tė mos pėrdorin me tarracėn e pasurisė sonė dhe daljen e krijuar pėr nė tarracė deri nė pėrfundim tė gjykimit tė padisė sė themelit (padi mohuese) qė do tė ngrihen pranė kėsaj gjykate. Nė pėrfundim tė shqyrtimit tė kėrkesės, gjykata e shkallės sė parė e ka gjetur atė tė bazuar nė ligj dhe bazuar nė nenin 206/b tė K.Pr.C, ka vendosur pranimin e saj, duke pezulluar tė gjithė veprimet apo ndėrhyrjet qė kanė tė bėjnė me tarracėn e objektit pasuri e paluajtshme “ndėrtesė”, e regjistruar nė ZRPP Tiranė me numėr regjistri hipotekor 26, datė 30.03.1999, ndodhur nė Rrugėn “4 Shkurti” Tiranė, nė emėr tė paditėses Silvana Shakaj (Govaci) e bashkėpronare, duke mos lejuar asnjė ndėrhyrje nė pjesėn e tarracės dhe oxhaqeve tė kėsaj pasurie deri nė zgjidhjen e ēėshtjes sė themelit me vendim pėrfundimtar tė formės sė prerė. Ky vendim ėshtė ndryshuar nga Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.262, datė 27.05.2011, duke u rrėzuar kėrkesa pėr sigurimin e padisė. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs kėrkuesja Silvana Shakaj, me tė cilin kėrkon prishjen e tij. Ky Kolegj vlerėson tė drejtė e tė bazuar nė ligj vendimin e Gjykatės sė Apelit Tiranė, pasi nga gjykata e shkallės sė parė, nuk ėshtė respektuar neni 206 i K.Pr.C, si dhe interpretimi i kėsaj dispozite nga Gjykata e Larte, nė Vendimin Unifikues nr.10, datė 24.03.2004. Kolegjet e Bashkuara nė interpretimin qė i kanė bėrė nenit 206 tė K.Pr.C, janė shprehur: ...Nė asnjė rast nuk mund tė vendoset me anė tė njė mase tė pėrkohshme tė sigurimit tė padisė urdhėrimi pėr tė kryer i padituri atė qė kėrkon paditėsi nėpėrmjet padisė dhe qė prapėsohet nga i padituri. E thėnė ndryshe, masa e pėrkohshme e sigurimit te padisė, qė vendoset nga gjykata, nuk ka kuptim tė jetė e njėjtė me urdhėrimin pėr pėrmbushjen e kėrkimit tė palės paditėse tė shprehur nė objektin e padisė... Ndryshe nga ēfarė pretendohet nė rekurs, duke ju referuar edhe objektit tė padisė sė paraqitur (mė pas) nga paditėsja Silvana Shakaj (Govaēi), pėr pushimin e cenimit nė pronėsi, vlerėsohet se, masa e pėrkohshme e sigurimit tė padisė e vendosur nga gjykata e shkallės sė parė rezulton tė jetė e njėjtė me urdhėrimin pėr pėrmbushjen e kėrkimit tė paditėses tė shprehur ne objektin e padisė. Gjykata e Apelit Tiranė, pasi ka analizuar edhe mos ekzistencėn e kushteve tė tjera tė parashikuara nė nenet 202 e vijues tė K.Pr.C, pėr sigurimin e padisė, me tė drejtė ka ndryshuar vendimin e Gjykatės sė Shkallės sė Parė Tiranė dhe ka rrėzuar kėrkesėn. Sipas germės “a” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkohet qė nga ana e gjykatave tė faktit tė mos jetė respektuar ose tė jetė zbatuar keq ligji. Nė rekursin e paraqitur nga ana e palės paditėse nuk argumentohet njė gjė e tillė. Po kėshtu, pretendimi i paraqitur pėr mospjesėmarrjen e kėrkueses nė gjykimin e ēėshtjes nė gjykatėn e apelit, gjendet i pabazuar, pėr derisa gjykata e apelit ka respektuar nenin 460 tė K.Pr.C, pėr njoftimin me shpallje tė palėve ndėrgjyqės. Sipas germės “b” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkohet qė nga ana e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ajo e apelit tė ketė shkelje tė rėnda tė normave procedurale (neni 467 i KPC). Nė rastin konkret nuk rezulton qė, si gjykata e shkallės sė parė dhe ajo e apelit, tė kenė shkelur dispozitat mbi juridiksionin dhe kompetencėn, qė pėrbėrja e trupit gjykues tė ketė qenė e parregullt apo vendimi tė mos jetė nėnshkruar nga anėtarėt e tij, qė ēėshtja tė jetė gjykuar nė mungesė tė palėve, qė tė mos jetė formuar drejt ndėrgjyqėsia apo tė mungojnė ose tė jenė tė pavlefshme aktet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit. Sa mė sipėr, vendimi nr.262, datė 27.05.2011 i Gjykatės sė Apelit Tiranė, si i bazuar nė ligj, duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/a tė K.Pr.C V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.262, datė 27.05.2011 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Tiranė, mė 05.03.2015 Nr.11242-00087-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-765 i Vendimit (138) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 05.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: KĖRKUES: VASILLAQ MERTIRA, pėrfaqėsuar nga av. Antoneta Ēunaj PERSON I TRETĖ: DREJTORIA E SHITJES SĖ PRONAVE PUBLIKE PRANĖ MINISTRISĖ SĖ FINANCAVE, nė mungesė OBJEKTI: Vėrtetimin e faktit juridik tė kontratė sė shitjes sė truallit date 13.03.1996, konfermės bankare tė MKT date 12.03.1996 dhe gentplanit tė shkallės 1:500 tė lagjes “1 maj”, F-L-6 Fier Baza Ligjore: Neni 388 i KPC, Udhėzimin nr.1, date 23.01.2007 tė Ministrisė sė Financave, Ministrisė sė Brendshme dhe Ministrisė sė Ekonomisė, Tregtisė dhe Energjetikės, pika 2 e Udhėzimit. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier me vendimin nr.1722, datė 30.10.2009, ka vendosur: Pranimin e kėrkesės sė kėrkuesit Vasillaq Mertira. Vėrtetimin e faktit juridik tė shitjes sė truallit me sipėrfaqe 160 m2, si pjesė funksionale e objektit “Bar bufe”, tė ndodhur nė lagjen “1 Maji”, Fier, pėr shumėn 115.200 lekė, nė bazė tė mandate arkėtimit nr.0140614, date 12.03.1996, sipas kontratės sė shitjes sė truallit 13.03.1996. Gjykata e Apelit Vlorė me vendimin nr.379, datė 12.04.2011 ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1722, datė 30.10.2009, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier. Kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs avokati i shtetit, i cili kėrkon prishjen e tij, duke parashtruar se: Tė dy vendimet e gjykatave nuk janė tė bazuar nė ligj dhe nė prova. Provat e paraqitura nga paditėsi janė tė pamjaftueshme pėr tė plotėsuar dosjen e privatizimit, pėr t’u njohur vėrtetėsia e dokumentacionit te privatizimit tė truallit nėn objektin “Bufe”, tė ndodhur nė lagjen “1 Maj”, Fier. Qė tė njihet vėrtetėsia e dokumentacionit qė ka paraqitur blerėsi nė rastin konkret duhet qė dosja e vlerėsimit (privatizimit) tė ketė tė gjitha aktet qė citon udhėzimi nr.14, datė 16.02.2009, tė Ministrit te Ekonomisė, Tregtisė dhe Energjetikės dhe Ministrit tė Financave. Pėr vėrtetimin e faktit juridik, gjykata nuk duhej tė mjaftohej vetėm me paraqitjen e disa dokumenteve, por duhej ta trajtonin si njė rast tė posaēėm, duke zbatuar nenin 388 tė K.Pr.C dhe piken 8 tė Udhėzimit nr.14, datė 16.02.2009, tė Ministrit tė Ekonomisė, Tregtisė dhe Energjetikės dhe Ministrit tė Financave. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, pėrfaqėsuesen e paditėsit, e cila kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, dhe pasi shqyrtoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur nga avokati i shtetit nuk pėrmban shkaqe qė motivojnė cenimin e vendimit nr.379, datė 12.04.2011 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Rezulton se, kėrkuesi Vasillaq Mertira i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Shkallės sė Parė Fier pėr tė vėrtetuar faktin juridik tė blerjes nga ana e tij, te truallit, tė objektit tė privatizuar si ish-punonjės, tė ndodhur nė lagjen “1 Maji”, Fier. Pėr tė provuar kėrkimin e tij, ka paraqitur kontratėn e shitjes datė 13.03.1996 tė lidhur me Degėn e Agjencisė e Privatizimit Fier, tė sipėrfaqes sė truallit prej 160 m2, pjesė funksionale e objektit “Bufe”, Lagje “1 Maji”, Fier pėr shumėn 115.200 lekė me kufizimet pėrkatėse, si dhe vėrtetimin datė 06.05.2005 tė Raiffeisen Bank SHA, Fier pėr derdhjen e shumės 115.200 lekė pėr blerje trualli dhe mandat arkėtimin nr.01.40614, datė 12.02.1996 nė kredi tė Degės sė Thesarit Fier. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier me vendimin nr.1722, date 30.10.2009 ka pranuar kėrkesėn pėr vėrtetimin e faktit juridik. Ky vendim ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Vlorė me vendimin e saj nr.379, datė 12.04.2011. Kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs avokati shtetit, me anė tė tė cilit, kėrkon prishjen e tij dhe rrėzimin e kėrkesės. Nė shqyrtim tė tėrėsisė sė gjykimit tė kėsaj ēėshtje, tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, objektit dhe shkakut tė kėrkesės, tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė rekursit, si dhe parashtrimeve nė seancė gjyqėsore, Kolegji Civil vlerėson se, arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga gjykata e apelit ėshtė rrjedhojė e respektimit dhe zbatimit tė kėrkesave tė ligjit procedural. Ky kolegj evidenton se gjykata e apelit ka zhvilluar njė proces tė rregullt ligjor, duke garantuar zhvillimin e njė hetimi tė plotė e tė gjithanshėm tė mosmarrėveshjes objekt gjykimi, si dhe i’u ka dhėnė pėrgjigje tė gjitha kėrkimeve dhe pretendimeve tė palėve tė ngritura nė gjykim dhe nė ankim. Ndryshe nga ēfarė parashtrohet nė rekursin e paraqitur, gjykata e shkallės sė parė dhe ajo e apelit, me tė drejtė kanė pranuar kėrkesėn, duke analizuar se, kėrkesa e paraqitur nga kėrkuesi Vasillaq Mertira plotėson kėrkesat e neneve 388 e 389 tė K.Pr.C. Nė bazė tė nenit 388 tė KPC: Kur nga njė fakt varet lindja, ndryshimi ose shuarja e tė drejtave personale apo pasurore tė njė personi dhe akti qė vėrteton atė ėshtė zhdukur, ka humbur dhe nuk mund tė bėhet pėrsėri ose nuk mund tė merret me ndonjė rrugė tjetėr, personi i interesuar ka tė drejtė tė kėrkojė qė fakti tė vėrtetohet me vendim tė gjykatės sė shkallės sė parė... Nenit 389 tė KPC: Nė kėrkesėn pėr vėrtetimin e fakteve duhet tė tregohen: a) qėllimi pėr tė cilin kėrkuesi paraqet kėrkesėn pėr vėrtetimin e faktit tė caktuar; b) shkaqet pėr tė cilat nuk mund tė merret akti ose pėr tė cilėt nuk ėshtė mundur qė akti tė bėhet pėrsėri; c) provat me tė cilat do tė provohet si shkaku, pėr tė cilin nuk ėshtė e mundur tė merret akti ose ky akt nuk mund tė bėhet pėrsėri, ashtu edhe fakti qė kėrkohet tė vėrtetohet. Nė interpretim tė dispozitave tė mėsipėrme, gjykata, qė tė shqyrtojė kėrkesėn pėr vėrtetimin e faktit juridik, duhet tė ekzistojnė kėto kushte: qė nga fakti i kėrkuar pėr vėrtetim tė rrjedhin pasoja juridike (lindje, ndryshim ose shuarje e tė drejtave pasurore personale), pra qė ai tė mos jetė ēdo fakt por vetėm fakt juridik; dhe qė akti i duhur pėr vėrtetimin e kėtij fakti juridik tė mos kėtė mundėsi tė merret nė rrugė tjetėr (administrative ose me padi tė rregullt), ose kur ai ėshtė marrė por ka humbur apo ėshtė zhdukur dhe nuk mund tė merret pėrsėri nė rrugėn qė u mor fillimisht. Gjykatat e faktit, kanė analizuar, nė bazė tė provave tė administruara nė gjykim se, kėrkesa e paraqitur plotėson kėrkesat e dispozitave tė mėsipėrme. Kėrkuesi ka paraqitur kėrkesėn pėr vėrtetimin e faktit juridik tė blerjes sė truallit, me qėllimin pėr tė vazhduar procedurat e privatizimit tė truallit, nė bazė tė Udhėzimit nr.14, datė 16.02.2009 “Pėr zbatimin e vendimit tė Kėshillit tė Ministrave nr.98 datė 27.1.2009 "Pėr pėrcaktimin e kritereve dhe tė procedurave tė shitjes tė trojeve tė ndėrmarrjeve apo tė objekteve Shtetėrore, tė veēuara, tė privatizuara", sipas tė cilit ...8. Nė rastet kur mungon dosja e privatizimit tė objektit apo genplani, akti i dorėzimit etj., pėr arsye objektive pranė Drejtorisė sė Administrimit dhe Shitjes sė Pronave Publike, nė Ministrinė e Financave, kopja e dosjes sė vlerėsimit (privatizimit apo dokumentacionit qė i mungon dosjes) sė objektit ose ndėrmarrjes do tė kėrkohet nė degėt e shoqėrive publike, ZVRPP-tė nė juridiksionin e tė cilit ndodhet objekti, Drejtoria e Pėrgjithshme e Arkivave ose Arkivi Shtetėror Vendor dhe zyrat noteriale. Kur dhe aty nuk gjendet dosja e vlerėsimit (privatizimit apo dokumentacionit qė i mungon dosjes) sė objektit, atėherė Drejtoria e Administrimit pranon dosjen e privatizimit qė ka paraqitur blerėsi i objektit apo ndėrmarrjes (kontratėn e shitjes, aktin e dorėzimit, autorizimi pėr kalim pronėsie, genplani apo planimetria, mandatpagesat pėr shlyerjen e vlerės etj.) tė njohura kėto me vendim gjykate tė formės sė prerė... Kėrkuesi ka paraqitur edhe shkakun pėrse nuk mund tė merreshin aktet, pasi ato nuk gjenden pranė organeve pėrkatėse, personit tė tretė dhe ZVRPP Fier; duke paraqitur aktet zyrtare, me cilėsinė e provės shkresore, tė kėtyre organeve, sipas tė cilave aktet e pretenduara nga kėrkuesi nuk gjendeshin pranė tyre. Po kėshtu, kėrkuesi ka paraqitur edhe provat e tjera shkresore, pėr tė provuar faktin e blerjes sė truallit, si kontratė shitje, gentplan e mandatpagesė. Gjykata, nė gjykimin e posaēėm, pėr vėrtetimin e faktit juridik, shprehet vetėm nėse kėrkesa e paraqitur ėshtė e bazuar nė nenet 388 e vijues tė KPC, pasi ky lloj gjykimi kėrkohet thjesht pėr tė formuar ekzistencėn e njė prove (jo ta krijojė atė nga fillimi, kur ajo nuk ka ekzistuar asnjėherė). Ligjvėnėsi ka parashikuar nė ligjin procedural qė ky gjykim tė jetė pa palė kundėrshtare (e kundėrta ndodh nė paditė e njohjes), dhe vendimi i dhėnė nga gjykata ka thjesht karakter deklarativ. Kėrkuesi nė thelb tė kėrkimit tė tij ka pėr qėllim krijimin nė rrugė gjyqėsore tė njė akti shkresor apo dokumenti i cili nuk ekziston mė, ē’ka e pengon atė nė cilėsinė e subjektit tė interesuar t’i drejtohet organit administrativ, nė rastin konkret, Drejtorisė sė Administrimit dhe Shitjes sė Pronave Publike, nė Ministrinė e Financave, pėr tė vazhduar procedurat e privatizimit tė truallit. Ndryshe nga ēfarė pretendohet nė rekursin e paraqitur, nuk ėshtė nė juridiksionin e gjykatės, shqyrtimi i dosjes apo procedurės sė privatizimit tė truallit, pėr tė cilin kėrkuesi ka paraqitur kėrkesėn pėr vėrtetimin e faktit juridik tė blerjes sė tij, pasi ky shqyrtim i pėrket juridiksionit administrativ. Sa mė sipėr, vendimi i Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė marrė nė zbatim tė ligjit dhe si i tillė duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė K.Pr.C V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.379, datė 12.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Tiranė, mė 05.03.2015 Nr.90300-00148-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-764 i Vendimit (139) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė séancėn gjyqėsore tė datės 05.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: KĖRKUES: ELISAVETA KOĒI, ENVER KOĒI, pėrfaqėsuar av.Konstandin Trendafili PERSON I TRETĖ: SHOQĖRIA “EUROSIG AL” SHA, DURRĖS, pėrfaqėsuar nga juristja Krizela Thartori OBJEKTI: Rivendosjen nė afat tė sė drejtės pėr ngritje padie Baza Ligjore: Neni 151 i K.Pr.C. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Durrės me vendimin nr.6/2338, datė 04.05.2011, ka vendosur: Pranimin e kėrkesės sė kėrkuesve Elisaveta Koēi dhe Enver Koēi me person i tretė Eurosig SHA, me objekt: Rivendosjen nė afat tė sė drejtės pėr ngritje padi. Gjykata e Apelit Durrės me vendimin nr.12/10-2011-1411, datė 17.11.2011 datė ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.6/2338, datė 04.05.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Durrės si mė poshtė: Rrėzimin e kėrkesės. Kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs, i cili kėrkon prishjen e tij, duke parashtruar se: Vendimi i gjykatės ėshtė nė kundėrshtim me ligjin. Gjykata pa asnjė provė dhe nė mėnyrė haptazi tė njėanshme ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė rrethit. Personi i tretė “Eurosig” SHA nuk u paraqit nė seancat gjyqėsore nė gjykatėn e apelit dhe nuk paraqiti asnjė provė qė tė vėrtetonte pretendimet e saj. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, pėrfaqėsuesin e kėrkuesve, i cili kėrkoi prishjen e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Durrės dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Durrės, pėrfaqėsuesen e personit tė tretė, e cila kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Apelit Durrės dhe pasi shqyrtoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur pėrmban shkaqe qė motivojnė cenimin e vendimit nr.12/10-2011-1411, datė 17.11.2011 tė Gjykatės sė Apelit Durrės. Rezulton se, palėt kėrkuese kanė pretenduar se, mė datė 10.09.2006 ka vdekur nė njė aksident automobilistik i ndjeri Ledi Koēi, i cili ėshtė djali i kėrkuesve Elisaveta dhe Enver Koēi dhe me vendimin nr.581, datė 17.11.2006 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Durrės ėshtė deklaruar fajtor drejtuesi i mjetit qė ka bėrė aksidentin nė tė cilin ka ngelur i vdekur shtetasi Ledi Koēi. Kėrkuesit, si trashėgimtarė ligjorė, tė tė ndjerit, i janė drejtuar gjykatės pėr rivendosje nė afat tė kėrkimit tė tyre pėr dėmshpėrblim ndaj personit tė tretė, pasi pėr shkak tė gjendjes traumatike, nuk kanė mundur ta ushtrojnė atė nė kohė. Nė pėrfundim tė gjykimit, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Durrės, me vendimin nr.6/2338, datė 04.05.2011 ka pranuar padinė. Ky vendim ėshtė ndryshuar nga gjykata e apelit Durrės me vendimin e saj nr.12/10-2011-1411, datė 17.11.2011, duke u rrėzuar kėrkesa. Kundėr kėtij vendimi, kanė paraqitur rekurs kėrkuesit Elisaveta Koēi dhe Enver Koēi, duke kėrkuar prishjen e tij. Kolegji Civil, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit dhe shkaqeve tė rekursit, arrin nė pėrfundimin se vendimi i Gjykatės sė Apelit Durrės ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit procedural dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet. Gjykata e Apelit Durrės, e cila ka ndryshuar vendimin e Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Durrės, qė kishte pranuar kėrkesėn, ka arsyetuar se, kėrkimi ėshtė paraqitur jashtė afatit tre vjeēar tė parashikuar nga neni 115/dh i K.C pėr parashkrimin e padisė pėr shpėrblimin e dėmit jashtėkontraktor. Gjykata e Apelit Durrės, nė dhėnien e vendimit tė saj, ka gabuar kur ka trajtuar kėrkesėn e palės kėrkuese, si padi themeli dhe ėshtė shprehur nė lidhje me shuarjen e se drejtės, pėr shkak tė parashkrimit. Kjo gjykatė, nuk ka hetuar nėse, pėrveē kėrkesės pėr rivendosje nė afat, ėshtė paraqitur edhe kėrkesėpadi, nga pėrmbajtja e sė cilės, do tė gjykonte nė lidhje me tė drejtėn materiale tė pretenduar nga kėrkuesit. Gjykata e apelit nuk ka pasur parasysh se, ne nenin 151 tė K.Pr.C, parashikohet se: Kur palėt ose prokurori qė ka ngritur padi, pėr shkaqe tė arsyeshme kanė humbur afatin ligjor ose atė tė caktuar nga gjykata, mund tė kėrkojnė prej saj rivendosjen nė afat, pėrveē kur afatet kanė karakter prekluziv. Kjo dispozitė ka tė bėjė me rivendosje nė afat pėr kryerjen e veprimeve procedurale, gjithmonė pas paraqitjes sė padisė para gjykatės nė kuptimin procedural, pasi veprimet procedurale kryhen brenda njė procesi civil, i cili formėsohet pas paraqitjes sė padisė. Vetėm, nėse, pala kėrkuese ka paraqitur padi, atėherė gjykata duhet tė marrė nė analizė si afatin ligjor (jo kryesisht, vetėm mbi kėrkesėn e palėve) brenda sė cilės duhej tė kėrkohej e drejta, ashtu dhe tė shqyrtojė shkaqet se pėrse kjo e drejtė nuk ishte ushtruar brenda afatit tė caktuar nė ligj dhe nėse ky afat ėshtė pezulluar apo ndėrprerė, sipas parashikimeve te neneve 129 e 130 te KC. Nė kėto kushte, vendimi i gjykatės sė apelit, si pasojė e mosrespektimit tė ligjit procedural dhe atij material duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim. Nė vlerėsim tė natyrės juridike tė mosmarrėveshjes, shkakut tė lindjes sė saj, nė mbėshtetje tė neneve 465, 486 e 493 tė Kodit tė Procedurės Civile, gjykata e apelit, duke mbajtur parasysh konkluzionet e Gjykatės sė Lartė, qoftė edhe kryesisht, duhet tė pėrsėrisė hetimin gjyqėsor. Nė rigjykim, gjykata e apelit, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė sė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, “... ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen” ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16). Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre, qė nė pėrputhje me ligjin, tė paraqesin dokumentacionin e nevojshėm pėr tė provuar faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė zgjidhjen e drejtė e ligjore tė mosmarrėveshjes, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime “qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara” nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė K.Pr.C V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.12/10-2011-1411, datė 17.11.2011, tė Gjykatės sė Apelit Durrės dhe dėrgimin ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 05.03.2015 Nr.11242-03410-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-703 i Vendimit (140) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 05.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile, qė u pėrket palėve: KĖRKUES: MERIFA RAMA, nė mungesė PERSON I TRETĖ: DREJTORIA RAJONALE E SIGURIMEVE SHOQĖRORE, nė mungesė OBJEKTI: Vėrtetim fakti juridik Baza Ligjore: Neni 388 tė K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Gjirokastėr, me vendimin nr.1098 (538), datė 29.05.2012, ka vendosur: Pranimin e kėrkesės sė kėrkueses Merifa Seit Rama. Vėrtetimin e faktit juridik tė qenies sė kėrkueses Merifa Rama nė marrėdhėnie pune nė ish Kooperativėn Bujqėsore Krahės, fshati Kalivaē, pėr periudhėn 03.01.1983 deri mė 01.03.1991, duke realizuar mesataren e ditėve tė punės pėr gratė, 230 ditė. Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.408, datė 12.09.2012, ka vendosur: Ndryshimin e vendimit civil nr.1098 (538), datė 29.05.2012, tė Gjykatės Rrethit Gjyqėsor Gjirokastėr si mė poshtė: Rrėzimin e kėrkesės sė kėrkueses Merifa Rama. Kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs kėrkuesja Merifa Rama, qė kėrkon ndryshimin e vendimit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, duke parashtruar se: - Personi tretė DRSSH Gjirokastėr e ka paraqitur ankimin ndaj vendimit tė shkallės sė parė jashtė afatit tė parashikuar nė nenin 443 tė KPC. Ankimi ėshtė nisur me postė dhe, siē provohet nga pėrmbajtja e zarfit tė shėrbimit postar, ankimi ėshtė paraqitur nė kėtė zyrė nė datė 22.06.2012, kurse sekretaria e Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Gjirokastėr e ka marrė nė datė 25.06.2012, kur afati i ankimit pėrfundonte nė datė 13.06.2012. - Pra ky ankim ėshtė ushtruar 24 ditė nga shpallja e vendimit ēka e bėn ankimin tė papranueshėm dhe duke qenė jashtė afatit Gjykata e Apelit Gjirokastėr duhet tė vendoste mospranimin e ankimit, sipas nenit 450 tė KPC. - Gjykata e apelit kishte detyrimit tė verifikonte nėse ankimi ishte paraqitur brenda afatit dhe vetėm nė kėtė rast tė shqyrtonte shkaqet e ngritura nė ankim. - Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė dhe Gjykata Kushtetuese kanė konsoliduar praktikėn gjyqėsore pėr sa i takon mosrespektimit tė afateve ligjore, brenda tė cilave duhet tė ushtrohet njė e drejtė e caktuar procedurale. Mos ushtrimi i tė drejtės procedurale nė afatin caktuar nė ligj sjell si pasojė parashkrimin e saj. - Nė kėto kushte, vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė dhėnė nė mosrespektim tė ligjit dhe si i tillė duhet tė prishet. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, dhe pasi bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur pėrmban shkaqe qė motivojnė cenimin e vendimit nr.408, datė 12.09.2012 tė gjykatės sė apelit Gjirokastėr. Rezulton qė, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Gjirokastėr me vendimin nr.1098(538), datė 29.05.2012 ka pranuar kėrkesėn e kėrkueses Merifa Rama, pėr vėrtetimin e faktit juridik tė qenies nė marrėdhėnie pune nė ish Kooperativėn Bujqėsore Krahės, fshati Kalivaē, pėr periudhėn 03.01.1983 deri mė 01.03.1991. Nė gjykim e ēėshtjes ka marrė pjesė edhe pėrfaqėsuesi i personit tė tretė, i cili ka qenė edhe nė momentin e shpalljes sė vendimit mė datė 29.05.2012. Ankimi kundėr vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė mund tė paraqitej brenda 15 ditėve nga shpallja e tij, deri mė datė 13.06.2012. Ankimi, sipas akteve tė administruara nė dosje, ėshtė dėrguar me postė, nga personi i tretė, mė datė 23.06.2012, pra 10 ditė jashtė afatit ligjor tė parashikuar nė nenin 443 tė K.Pr.Civile. Gjykata e apelit Gjirokastėr, nė kundėrshtim me nenin 450 tė K.Pr.Civile, ka marrė nė shqyrtim ankimin, duke u shprehur nė lidhje me vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe duke rrėzuar kėrkesėn e kėrkueses. Ky Kolegj, vlerėson se, gjykata e apelit Gjirokastėr, nuk ka zhvilluar njė proces tė drejtė ligjor, pasi mosrespektimi i ligjit procedural (nenet 443 dhe 450 tė KPC) ka sjellė cenimin e parimit tė sigurisė juridike. Gjykata Kushtetuese me vendimin nr.38, datė 05.07.2012, ėshtė shprehur se: ...Gjykata ka pranuar se mbrojtja kushtetuese dhe ligjore e tė drejtave dhe lirive tė individit mund tė realizohet vetėm kur ushtrohet brenda afateve ligjore tė pėrcaktuara. Pėrcaktimi i kėtyre afateve nuk pėrbėn njė qėllim nė vetvete, por bėhet pėr mbrojtjen e tė drejtave tė tė tjerėve dhe nė funksion tė parimit tė sigurisė juridike. Mospėrcaktimi i kėtyre afateve do tė ēonte nė njė situatė tė tillė ku konfliktet gjyqėsore asnjėherė nuk do tė zgjidheshin pėrfundimisht mes palėve dhe situata e tyre do tė ishte e pasigurt, pasi nė ēdo moment, njė e drejtė e fituar me njė vendim gjyqėsor, potencialisht do tė mund tė cenohej apo prekej me njė vendim tė dhėnė nga njė gjykatė mė e lartė (shih vendimin nr.5, datė 02.03.2010 tė Gjykatės Kushtetuese).... Sa mė sipėr, vendimi i gjykatės sė apelit, qė ka marrė nė shqyrtim njė ankim tė paraqitur jashtė afatit ligjor, si i marrė nė zbatim tė gabuar tė ligjit procedural,duhet tė prishet dhe tė pushohet gjykimi i ēėshtjes. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/e tė K.Pr.Civile V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.408, datė 12.09.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes. Tiranė, mė 05.03.2015 Nr. 11111-01385-00-2011 i Regj. Themeltar Nr. 00-2015-813 i Vendimit (141) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Dvorani Kryesues Evelina Qirjako Anėtare Edmond Islamaj Anėtar Artan Zeneli Anėtar Admir Thanza Anėtar Nė seancat gjyqėsore tė datės 25.02.2015 dhe 10.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: KĖrkues: KLODIANA LLOMI, nė mungesė BUJAR LLOMI, pėrfaqėsuar nga Av. Erinda Ballanca OBJEKTI: Kėrkesė pėr rishikimin e vendimit tė formės sė prerė, vendimi nr.7069, datė 24.07.2008, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, ndryshuar me vendimin nr.1538, datė 18.11.2009 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe vendimit tė Gjykatės sė Lartė nr.433, datė 22.04.2011. Pezullimi i ekzekutimit tė titullit ekzekutiv vendimit nr.7069, datė 24.07.2008 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, tė ndryshuar me vendimin nr.1538, datė 18.11.2009 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Baza Ligjore: Nenet 494/a dhe 500 tė K.Pr.Civile; Pėr ēėshtjen civile me palė ndėrgjyqėse: PADITĖS I KUNDĖRPADITUR: STAVRI ARBERI TĖ PADITUR/KUNDĖRPADITĖS: BUJAR LLOMI KLODIANA LLOMI OBJEKTI I PADISĖ: Kthim dhe dorėzim sendi. Shpėrblim pėr pėrdorimin e sendit nė pronėsinė time. Baza Ligjore: Neni 296, 298 i K.Civil si dhe nenet 31 dhe 153 e vijues tė K.Pr.Civil OBJEKTI I KUNDĖRPADISĖ: Detyrimin e paditėsit tė kundėrpaditur pėr tė njohur pronarė tė paditurit kundėrpaditės pėr njė apartament dhe njė dyqan tė ndodhur nė Rrugėn “Irfan Tomini”. Regjistrimin e pronave tė mėsipėrme nė Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme. Baza Ligjore: Neni 160 i K.Pr.Civile, Neni 296, 562 i K.Civile, Ligji nr.7843, date 13. 07.1994 “Pėr Regjistrimin e Pasurive tė Paluajtshme”. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.7069, datė 24.07.2008, ka vendosur: Rrėzimin e kėrkesė-padisė si tė pa bazuar nė ligj e nė prova. Rrėzimin e kundėrpadisė si tė pabazuar nė ligj e nė prova. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.1538, datė 18.11.2009, ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.7069, datė 24.07.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, nė kėtė mėnyrė: Pranimin e padisė sė ngritur nga paditėsi i kundėrpadituri Stavri Arberi duke detyruar tė paditurit kundėrpaditės Bujar Llomi dhe Klodiana Llomi tė lirojnė dhe dorėzojnė apartamentin me numėr hip. 846, dhe numėr pasurie 1/349, nė ZK 8260 me sip. 133 m2; Detyrimin e tė paditurve kundėrpaditė tė paguajnė vlerėn prej 3.000.000 lekė paditėsit tė kundėrpaditur pėr pėrdorimin e sendit; Rrėzimin e kundėrpadisė. Mbi rekursin e palės sė paditur/kundėrpaditėse, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė me vendimin nr.433, datė 22.04.2011 ka vendosur: Mospranimin e rekursit tė paraqitur nga Klodiana e Bujar Llomi kundėr vendimit nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Nė mbėshtetje tė nenit 494/a tė K.Pr.Civile, kėrkuesit Bujar Llomi dhe Klodiana Llomi me datė 24.05.2011, kanė paraqitur kėrkesė pėr rishikimin e vendimit civil tė formės sė prerė nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, duke kėrkuar prishjen e tij dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rigjykim, pėr kėto shkaqe: Rezulton se ndėrtimi i kryer nga Stavri Arberi ėshtė 5 kate dhe ėshtė regjistruar nė ZRPP nė bazė tė lejes sė ndėrtimit nr.616, datė 17.09.1991 nga K.Ekzekutiv pėr banesė dhe rostiēeri 4 kate, lejes pėr shtesė kati nr.14, datė 5.6.1996, vendimi i K.Rr.T-sė sė Bashkisė Tiranė; vendimi i Gjykatės Tiranė nr.184/9582, datė 13.09.1996 pėr vėrtetim fakti juridik, Leja e vitit 1991 nuk rezulton tė jetė e administruar nė Arkivėn Vendore Tiranė. Ky institucion rezulton se ka arkivėn e lejeve tė ndėrtimit tė lėshuara nga K.Ekzekutive tė vitit 1991 dhe mungesa e kėsaj leje zbulon rrethana tė reja qė kjo leje mund tė mos jetė lėshuar fare nė atė kohė; Leja e vitit 1996 ėshtė lėshuar pėr shtesė kati nė objekt ekzistues magazinė, dhe nė planimetrinė e kėsaj leje objekti ekzistues magazinė rezulton pa nr.Katesh, ndėrkohė qė sot kemi tė regjistruar njė objekt 5 katėsh nė hipotekė; Nga shkresa e hipotekės datė 11.05.2011 rezulton se kjo leje e depozituar nė ZRPP flet njėherė pėr shtesė kati nė objekt ekzistues pa numėr katesh dhe njė herė ka shėnimin 3 KT. Duket me sy tė lirė qė fjala 3KT ėshtė shėnuar me shkrim tė ndryshėm nga ai i lejes lėshuar nga Bashkia; Rezulton se objekti 5 kate ėshtė regjistruar njėherėsh nė ZRPP duke u bazuar nė lejen e vitit 1991, lejen e vitit 1996 (shtesė kati nė objekt ekzistues); Ndėrtimi i Stavri Arberit ėshtė regjistruar nė ZRPP pa lidhje me truallin pra pa pronėsi tė truallit, vetėm si ndėrtesė; rezulton se nuk ėshtė kryer regjistrim fillestar qė do tė thotė se nuk ėshtė verifikuar pronėsia nga ana e ZRPP pėr tė regjistruar pėrfundimisht njė pronė nė emėr tė pronarit. Regjistrimi nė ZRPP i njė ndėrtimi tė ri qė tė jetė i vlefshėm duhet tė bėhet duke lidhur ndėrtimin me truallin ku ai ndėrtohet dhe nė rastin konkret kjo gjė nuk ka ndodhur; Rrethanat e reja tė zbuluara duhen hetuar nė mėnyrė tė plotė tė gjithanshme pasi nuk vėrtetohet qė paditėsi ėshtė pronar i apartamentit qė posedojnė tė paditurit; e drejtat e pronėsisė sė paditėsit nuk mund tė bazohen vetėm nė vėrtetimin e pronėsisė sė tij pėr apartamentin; Ėshtė detyrė e gjykatės qė nė padinė e rivendikimit tė kryejė hetim tė titullit tė pronėsisė sė paditėsit dhe veēanėrisht tė mėnyrės sė fitimit tė titullit tė pronėsisė dhe origjinės sė pronėsisė sė sendit qė kėrkohet tė lirohet. Ky ėshtė dhe qėndrimi i Kolegjeve tė Bashkuara nė Vendimin Unifikues nr.1, datė 06.01.2009; Gjatė gjykimit ne e kemi konsideruar paditėsin pronar tė apartamentit qė posedojmė dhe kemi kėrkuar shkėmbimin e tij me truallin prej 300 m2 nė pronėsi tė K.Llomi, duke u bazuar nė marrėveshjen verbale tė pranuar prej tij edhe nė gjykim pėrpara gjykatės; Rrethanat e reja tregojnė sė ndėrtimi i paditėsit ėshtė kryer nė mungesė tė dokumentacionit pėrkatės (nuk provohet vėrtetėsia e lejes sė ndėrtimit tė vitit 1991), pa lidhje me truallin, (si rrjedhojė edhe regjistrimi nė ZRPP ėshtė nė kundėrshtim me ligjin) dhe si pasojė paditėsi qė ėshtė pronar i apartamentit qė posedojmė; Nė kėto kushte mbetet pa u provuar njė nga elementet e padisė sė rivendikimit dhe si rrjedhojė vendimi i gjykatės qė na detyron tė lirojmė apartamentin ėshtė i gabuar; Nuk kemi qenė nė dijeni mė parė pėr kėto fakte pasi me to ėshtė marrė i ndjeri Luan Mullaj dhe kur kemi paraqitur kėrkesa nė Arkiv dhe nė bashki nuk na janė marrė parasysh sepse nuk konsideroheshim persona qė legjitimohemi pėr tė marrė kėto tė dhėna; Tė gjitha sa mė sipėr duhet t’i nėnshtrohen hetimit gjyqėsor tė plotė e tė gjithanshėm nga ana e gjykatave pėr tė dhėnė njė vendim tė drejtė e tė bazuar nė ligj; Ėshtė fakt i pranuar nga paditėsi se bazuar nė lejen e ndėrtimit tė vitit 1991 qė pėrfitoi nga Luan Mullaj dhe nė truallin e blerė prej tij ai ndėrtoi njė objekt 5 kate duke pėrfituar dhe tė ardhurat nga investimi i tij. Pjesėn e mbetur tė truallit e pėrfituam ne me kontratė dhurimi dhe paditėsi kėrkoi ta merrte kėtė truall nė kėmbim tė njė apartamenti dhe dyqani nė objektin 5 kate. Ne po ndėrtonim nė truallin qė na dhuroi Luan Mullaj shtėpinė tonė dhe e ndėrpremė kėtė ndėrtim, pasi paditėsi na ofroi apartamentin nė objektin 5 kate qė po ndėrtonte me qėllim qė truallin tonė ta pėrdorte pėr parkim dhe oborr; Ne morėm nga paditėsi vetėm kolonat e apartamentit ku banojmė nė pallatin e ndėrtuar prej tij dhe e ndėrtuam vetė banesėn. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Admir Thanza; dėgjoi pėrfaqėsuesen e palės kėrkuese, avokaten Erinda Ballanca, qė kėrkoi pranimin e kėrkesės pėr rishikim dhe prishjen vendimit nr.7069, date 24.07.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, tė vendimit nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe vendimit nr.433, datė 22.04.2011, tė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr gjykim nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me tjetėr trup gjykues; dėgjoi pėrfaqėsuesin e palės paditėse Stavri Arbri, avokatin Orest Ēika, qė kėrkoi rrėzimin e kėrkesės pėr rishikim tė bėrė nga pala e paditur kundėrpaditėse Klodiana Llomi dhe Bujar Llomi; si dhe pasi diskutoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N I. Rrethanat e ēėshtjes. Paditėsi/i kundėrpaditur ėshtė pronar i njė ndėrtese 5-katėshe nė Rr.“Irfan Tomini” me disa apartamente banimi. Njė nga kėto apartamente ėshtė edhe pasuria me nr.1/394 nė zonėn kadastrale nr.8260 me sip.133 m2, nė katin e dytė tė ndėrtesės, qė ėshtė edhe objekt i mosmarrėveshjeve midis palėve ndėrgjyqėse. Rezulton se paditėsi/i kundėrpaditur me Kontratėn e Shitblerjes nr.1809 rep., dhe nr.701 kol., datė 19.04.1995 ka blerė nga Luan Mullaj (babai i tė paditurės/kundėrpaditėse Klodiana Llomi) njė pronė tė pėrbėrė nga njė lokal dhe oborr me sipėrfaqe tė pėrgjithshme 500 m2, regjistruar nė ZRPP Tiranė me nr.1552 tė regjistrit hipotekor datė 20.04.1995. Bazuar nė kėtė kontratė, paditėsi/i kundėrpaditur ėshtė pajisur me njė leje ndėrtimi nr.14, datė 05.06.1996 pėr shtesė kati mbi objektin ekzistues. Duke mos qenė i evidentuar numri i kateve nė leje, paditėsi ka ndėrtuar 5 kate tė kėsaj ndėrtese dhe pas pėrfundimit e ka regjistruar nė zyrėn pėrkatėse si dhe ka bėrė kalimin e pronėsisė pėr apartamentet tek shtetas tė ndryshėm. Rezulton se regjistrimi i kėsaj pasurie nė emėr tė paditėsit Stavri Arberi ėshtė bėrė nė bazė tė kėtyre dokumentave apo akteve: vendimi i K.Rr.T-sė sė Bashkisė Tiranė nr.14, datė 05.06.1996; leje ndėrtimi nr.14, datė 05.06.1996; vendimi i Gjykatės Tiranė nr.184/9582, datė 13.09.1996; leje ndėrtimi nr.616, datė 17.09.1991; Origjina e pronės sė shitėsit, Luan Mullaj, ka qenė vendimi nr.5888, datė 21.11.1994, i Gjykatės sė Rrethit Tiranė me anė tė tė cilit ėshtė vėrtetuar fakti juridik i ndėrtimit nga Luan Mullaj tė njė lokali tė ndodhur nė Rrugėn “Irfan Tomini”, Pall.1, Shk.1, Ap.4. Lokali ka konstruksion themele guri, mur tulle, e mbuluar me solete: kufizohet nga veriu me fushėn e shkollės Teknologjike, nga jugu me pallatin nr.34, nga lindja me Institutin dhe nga perėndimi me shkollėn Teknologjike. Lokali ėshtė me verandė pėrpara i rrethuar me mur. Pra, prona truall me origjinė pronėsie si mė sipėr, i ėshtė shitur (sipėrfaqe 500 m2) Stavri Arbrit me anė tė Kontratės sė Shitblerjes tė datės 19.04.1995. Pėrpara se shitėsi Luan Mullaj t’ia shiste truallin paditėsit/tė kundėrpaditur Stravri Arberi, rezulton qė ai ka bėrė kėto transaksione: Me kontratėn e dhurimit nr.6165 rep. nr.3082 kol., datė 06.12.1994 nėnshkruar pėrpara noteres Shpresa Spahiu, Luan Mullaj i ka dhuruar tė paditurit/kundėrpaditės Bujar Llomi lokalin tė cilin e kishte vėrtetuar me vendimin e lartpėrmendur, por nė avancim nga vendimi i gjykatės nė kontratė vihet re se ėshtė pasqyruar njė sipėrfaqe 800 m2 verandė. Kjo kontratė ėshtė regjistruar nė Z.R.P.P. Tiranė nė nr.5216 regj.hipotekor, datė 06.12.1994. Nė tė njėjtėn ditė (pra, datė 06.12.1994), i padituri/kundėrpaditės Bujar Llomi i ka dhuruar Luan Mullaj, me kontratėn e dhurimit nr.6167 rep., nr.3084 kol., datė 06.12.1994, (pėrsėri nėnshkruar pėrpara noteres Shpresa Spahiu), lokalin e lartpėrmendur dhe njė pjesė oborri me sipėrfaqe 500 m2, ndėrsa 300 m2 i mbetet nė pronėsi dhuruesit Bujar Llomi, tė cilat mė pas i padituri i ka kaluar me kontratė nė favor tė Luan Mullajt. Nė pėrfundim, ėshtė nėnshkruar Kontrata e Shitblerjes nr.1809 rep., dhe nr.701 kol., datė 19.04.1995 e pėrmendur mė sipėr midis Luan Mullaj dhe Stravri Arberi (pėr pjesėn 500 m2). Pjesa e mbetur e pronės truall prej 300 m2 i ėshtė dhuruar tė paditurės/kundėrpaditėse Klodiana Llomi me Kontratėn e Dhurimit nr.1850 rep., nr.1820 kol., datė 11.11.1995. Sipas kėsaj kontrate Luan Mullaj i ka dhuruar asaj sipėrfaqen e lirė tė truallit prej 300 m2 tė ndodhur pranė lokalit tė dhuruesit nė Rrugėn “Irfan Tomini”. Kjo sipėrfaqe trualli ėshtė regjistruar nė Z.R.P.P.Tiranė me nr.1/19 pasurie, nr.183 regjistri hipotekor, datė 01.02.1999. Rezulton se palėt ndėrgjyqėse kanė patur njė marrėveshje gojore me tė paditurit pėr dhėnien e njė sipėrfaqe trualli prej 300 m2 (trualli nė pronėsi tė Klodiana Llomit) nė shkėmbim tė njė apartamenti dhe tė njė dyqani, e mė pas do tė realizohej kontrata e shkėmbimit, por kjo marrėveshje gojore nuk u konkretizua me kontratėn e shkėmbimit pėr shkak tė parregullsive nė dokumentat e regjistrimit tė kėsaj pasurie nė Z.R.P.P. Tiranė, si dhe pėr faktin qė pėr kėtė truall ka njė vendim tė K.K.K.Pronave dhėnė nė favor tė familjes Agalliu, (shih fq. 296 e vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nr.7069, datė 24.07.2008). Nė kėto kushte, paditėsi i ėshtė drejtuar me padi gjykatės kundėr tė paditurve, duke kėrkuar lirimin dhe dorėzimin e apartamentit, pasi i konsideron tė paditurit posedues tė paligjshėm. Ai ka kėrkuar edhe detyrimin e tė paditurve t’i paguajnė dhe tė ardhurat pėr pėrdorimin e sendit. Tė paditurit kanė paraqitur kundėrpadi duke kėrkuar detyrimin e paditėsit t’i njohė ata pronarė tė apartamentit objekt konflikti pasi sipas tyre ka patur njė marrėveshje gojore tė tillė qė paditėsi tė shfrytėzonte sipėrfaqen e truallit nė pronėsi tė tyre (mbi tė cilin kanė patur njė shtėpi dhe dyqan tė cilat i kanė shembur) dhe nė shkėmbim tė paditurit do tė merrnin njė apartament tė pėrbėrė nga dy dhoma e njė kuzhine si dhe njė dyqan. Mbi kėtė sipėrfaqe trualli me sipėrfaqe 300 m2 tė paditurit kanė pretenduar tė kenė patur njė dyqan me nr.pasurie 18, nė Z.R.P.P. Tiranė, qė sot nuk ekziston. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendimin nr.7069, datė 24.07.2008, ka vendosur: Rrėzimin e kėrkesė-padisė si tė pa bazuar nė ligj e nė prova. Rrėzimin e kundėrpadisė si tė pabazuar nė ligj e nė prova. Nė marrjen e kėtij vendimi gjykata arriti duke arsyetuar, se... “gjykata konstaton sė ėshtė vepruar nė kundėrshtim me ligjin, duke regjistruar lokalin dhe sipėrfaqen e truallit prej 800 m2 tė lartpėrmendur nė Z.R.P.P. me vendimin e Gjykatės pėr vėrtetimin e faktit juridik....Kėtė fakt e konfirmon edhe shkresa “Kthim Pėrgjigje” e Z.R.P.P. Tiranė, datė 15.11.2007, sipas tė cilės kjo zyrė nuk mund tė pajisė me vėrtetim pronėsie pėr pronėn e regjistruar nė nr.183, datė 01.02.1999, ndodhur nė Z.K.8260, pasi origjina e pronės ėshtė me vendim gjykate nr.5888, datė 04.12.1994, bazuar nė nenin 193/h tė K.Civil...Nė fakt prona me nr.1/19 pasurie, nr.183 regjistri hipotekor, datė 01.02.1999 i pėrket tė paditurės Klodiana Llomi....Vetė paditėsi ka parashtruar nė gjykim se ėshtė i vėrtetė fakti se kanė bėrė njė marrėveshje gojore me tė paditurit pėr dhėnien e njė sipėrfaqe trualli prej 300 m2 nė shkėmbim tė njė apartamenti dhe tė njė dyqani, e mė pas tė realizohej kontrata e shkėmbimit, por kjo marrėveshje gojore nuk u konkretizua me kontratėn e shkėmbimit pėr shkak tė parregullsive nė dokumentat e regjistrimit tė kėsaj pasurie nė Z.R.P.P. Tiranė si dhe pėr faktin qė pėr kėtė truall ka njė vendim tė K.K.Pronave dhėnė nė favor tė familjes Agalliu...Por gjykata konstaton se tė njėjtėn origjinė pronėsie ka edhe pasuria e pretenduar nga paditėsi Stavri Arberi - Vendim gjykate nr.5888, datė 04.12.1994 nė bazė tė tė cilit ėshtė kryer regjistrimi i pasurisė nė Z.R.P.P. Tiranė. ...Nė kėto kushte Gjykata ēmon se mėnyra e regjistrimit tė kėsaj pasurie objekt gjykimi: Apartamenti nr.3 nė katin e dytė tė ndėrtesės 5 kat nė rrugėn “Irfan Tomini” me sipėrfaqe 133 m2 nė pronėsi tė paditėsit Stavri Arberi, ėshtė bėrė nė kundėrshtim me ligjin, pėrsa i pėrket origjinės sė pronėsisė, ē’ka sjell pėr pasojė konstatimin e pavlefshmėrisė sė kėtij regjistrimi nė Z.R.P.P. Tiranė e si rrjedhojė ky veprim juridik nuk mund tė sjellė asnjė pasojė juridike ėshtė nul....Nisur nga ky arsyetim Gjykata ēmon se kėrkimi i paditėsit pėr lirimin dhe dorėzimin e sendit objekt gjykimi ėshtė njė kėrkim i pambėshtetur nė nenin 296 tė K.Civil....Nė kėto kushte edhe kėrkimi i paditėsit pėr shpėrblimin nga pėrdorimi i sendit ėshtė njė kėrkim i pambėshtetur nė ligj, nė nenin 298 tė K.Civil....Me tė njėjtin arsyetim nė vazhdim Gjykata ēmon se edhe kundėrpadia e tė paditurve kundėrpaditės Klodiana e Bujar Llomi me objekt: “Detyrimin e paditėsit tė kundėrpaditur pėr tė njohur pronar tė paditurit kundėrpaditės pėr njė apartament dhe njė dyqan tė ndodhur nė Rrugėn “Irfan Tomini”. Regjistrimin e pronave tė mėsipėrme nė Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme”, duhet rrėzuar si e pambėshtetur si nė ligj edhe nė prova.” Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.1538, datė 18.11.2009, ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.7069, datė 24.07.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė kėtė mėnyrė: Pranimin e padisė sė ngritur nga paditėsi i kundėrpadituri Stavri Arberi duke detyruar tė paditurit kundėrpaditės Bujar Llomi dhe Klodiana Llomi tė lirojnė dhe dorėzojnė apartamentin me numėr hip. 846, dhe numėr pasurie 1/349 nė ZK 8260 me sip. 133 m2; Detyrimin e tė paditurve kundėrpaditės tė paguajnė vlerėn prej 3.000.000 lekė paditėsit tė kundėrpaditur pėr pėrdorimin e sendit; Rrėzimin e kundėrpadisė. Nė marrjen e kėtij vendimi gjykata arriti duke arsyetuar, se... “paditėsi ėshtė pronar i apartamentit tė banimit provuar me vėrtetimin hipotekor nr.846, datė 15.11.2006. Kjo pronė ėshtė ndėrtuar nė mirėbesim dhe me lejen e organit kompetent, regjimi juridik i pasurisė sė ndėrtuar ėshtė i ndryshėm me atė tė sipėrfaqes sė truallit tė regjistruar nė mėnyrė tė kundraligjshme nga Luan Mullaj pa dijeninė e paditėsit. ... Gjykata e shkallės sė parė ka keqinterpretuar nenin 163 tė K.Civil ku parashikohet: “pronėsia fitohet nėpėrmjet mėnyrave tė pėrcaktuara nė kėtė kod dhe me mėnyrat e tjera tė caktuara nė ligje tė veēanta”. Njė nga kėto mėnyra janė ligjet e veēanta nė fushėn e ndėrtimeve, Ligjit pėr Urbanistikėn dhe nėpėrmes kontratave tė sipėrmarrjes....nė rastin nė gjykim nuk vihet nė dyshim pronėsia e pallatit 5 katėsh dhe tė regjistruar sipas ligjit pėrkatės...me tė drejtė zyra e regjistrimit tė pasurisė sė paluajtshme nuk ka pajisur me vėrtetim pronėsie tė paditurit k/paditės pėr pronėn e regjistruar mė herėt nė nr.183, datė 01.02.1995 nė ZK 8260 pasi origjinė pronėsie ėshtė vendimi gjyqėsor nr.5888, datė 04.12.1994 qė vjen nė kundėrshtim me nenin 193/h tė K.Civil.... tė paditurit kundėrpaditės janė bėrė pronarė tė truallit nė kundėrshtim me njė dispozitė urdhėruese tė ligjit...paditėsi ka provuar nė gjykim tė drejtėn e pronėsisė mbi banesėn i cili i shkėputur nga e gjithė pronėsia e pallatit nuk ka lidhje me sipėrfaqen e truallit. Kundėrligjshmėria e origjinės sė pronės i pėrket vetėm pėr pjesėn e truallit, por jo pėr ndėrtimin e bėrė me leje...pretendimi i marrėveshjes verbale pėr sipėrmarrjen bie nė kundėrshtim me provat nė fashikullin gjyqėsor dhe prapėsimet e paditėsit tė kundėrpaditur qė ka konstatuar qė nė 1998 qė tė paditurit nuk ishin pronarė tė truallit ...tė paditurit duhet tė kthejnė edhe frytet e sendit parashikuar nė nenin 298 te K.Civil, pikėrisht qiranė e 10 vjetėve qė sipas akti tė ekspertimit kap vlerėn 3.000.000 Lekė pėr pėrdorimin qė i kanė bėrė banesės pa asnjė titull dhe nė keqbesim...” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė me vendimin nr.433, datė 22.04.2011, ka vendosur: Mospranimin e rekursit tė paraqitur nga Klodiana e Bujar Llomi kundėr vendimit nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Nė mbėshtetje tė nenit 494/a tė K.Pr.Civile, kėrkuesit Bujar Llomi dhe Klodiana Llomi, nė datėn 24.05.2011, kanė depozituar pranė Gjykatės sė Lartė, kėrkesėn pėr rishikimin e vendimit nr.7069, datė 24.07.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, ndryshuar me vendimin nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe vendimit nr.433, date 22.04.2011, tė Gjykatės sė Lartė, duke parashtruar shkaqet qė pėrmenden nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. II. Ligji i zbatueshėm. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 16.1. Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin.” 16.2. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 16.3. Neni 246 i K.Pr.Civile: “Shkresat kanė fuqi provuese kur janė hartuar nė formėn e caktuar, kanė elementet e nevojshme pėr vlerėn e tyre, nuk janė tė copėtuara, tė grisura ose tė shuara, nuk kanė gėrvishtje, ose shtesa midis rreshtave, ose ērregullime tė tjera me shuarje dhe mund tė lexohen.”. 16.4. Neni 494/a i K.Pr.Civile: “Kėrkesa pėr rishikim ėshtė akti me tė cilin kėrkohet rishikimi i njė vendimi tė formės sė prerė tė gjykatės. Pala e interesuar mund tė kėrkojė rishikimin e njė vendimi qė ka marrė formė tė prerė, kur: a) zbulohen rrethana tė reja apo prova tė reja me shkresė qė kanė rėndėsi pėr ēėshtjen, tė cilat nuk mund tė diheshin nga pala gjatė shqyrtimit tė saj;” 16.5. Neni 496 i K.Pr. Civile: “Kėrkesa pėr rishikim mund tė paraqitet brenda 30 ditėve nga dita qė pala ka marrė dijeni pėr shkakun e rishikimit, por nė ēdo rast jo mė vonė se njė vit nga dita qė ka lindur shkaku i rishikimit. Nė rastet e parashikuara nė nenin 495, afati prej 30 ditėsh fillon nga dita qė vendimi ka marrė formėn e prerė.” Dispozitat e Kodit Civil nė tė cilat ėshtė parashikuar: 17.1 Neni 296 i K.Civil: “Pronari ka tė drejtė tė ngrejė padi pėr tė kėrkuar sendin e tij nga ēdo posedues ose mbajtės. Kėtė tė drejtė e ka edhe ēdo bashkėpronar pėr sendin e pėrbashkėt, me qėllim qė ai t’u dorėzohet gjithė bashkėpronarėve.” III. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se: Kėrkuesit Klodiana Llomi dhe Bujar Llomi legjitimohen ratione personae nė kėrkesėn e tyre pėr rishikimin e vendimeve gjyqėsore nr.7069, datė 24.07.2008 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, tė vendimit nr.1538, datė 18.11.2009 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe vendimit nr.433, datė 22.04.2011 tė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė. Referuar ēėshtjes gjyqėsore konkrete, kėrkuesit Klodiana Llomi dhe Bujar Llomi kanė qenė palė ndėrgjyqėse nė atė gjykim si palė e paditur/ kundėrpaditėse. Lidhur me legjitimimin ratione temporis, Kolegji konstaton se kėrkesa ėshtė paraqitur brenda afatit ligjor tė pėrcaktuar nė nenin 496 tė K.Pr.Civile. Kėrkesa pėr rishikimin e vendimit tė formės sė prerė ėshtė depozituar pranė Gjykatės sė Lartė nė datėn 24.05.2011. Rezulton qė shkaku i rishikimit, ka lindur nė datat 18.05.2011, 11.05.2011 dhe 12.05.2011, (shkresat e Arkivit Vendor Tiranė nr.422/1, datė 18.05.2011, shkresa datė 11.05.2011 e Zyrės Vendore tė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė, dhe shkresa e Bashkisė Tiranė datė 12.05.2011), me tė cilat kėrkuesit kanė marrė dijeni pėr situatėn e re ligjore dhe faktike tė ndėrtimit tė kryer nga paditėsi Stavri Arbri. Nė kėto kushte, Kolegji konstaton se kėrkesa pėr rishikim ėshtė brenda afatit ligjor 30 ditor nga dita qė kėrkuesit kanė marrė dijeni, (datat 18.05.2011, 11.05.2011 dhe 12.05.2011).Prandaj, pala kėrkuese legjitimohet ratione temporis. Lidhur me shkaqet e rishikimit (ratione materia), Kolegji konstaton se pala kėrkuese e ka mbėshtetur kėrkesėn pėr rishikim nė nenin 494/a tė K.Pr.Civile, ku ėshtė pėrcaktuar se: “Kėrkesa pėr rishikim ėshtė akti me tė cilin kėrkohet rishikimi i njė vendimi tė formės sė prerė tė gjykatės. Pala e interesuar mund tė kėrkojė rishikimin e njė vendimi qė ka marrė formė tė prerė, kur: a) zbulohen rrethana tė reja apo prova tė reja me shkresė qė kanė rėndėsi pėr ēėshtjen, tė cilat nuk mund tė diheshin nga pala gjatė shqyrtimit tė saj”.Kjo kėrkesė nė momentin e depozitimit, ka patur tė bashkangjitur tė gjitha provat e cilėsuara tė reja nga kėrkuesit, tė cilat janė tė domosdoshme nė bazė tė nenit 494/a tė K.Pr.Civile pėr pranimin e kėrkesės pėr rishikim. Kolegji Civil vlerėson se kėrkesa e bėrė nga kėrkuesit Klodiana Llomi dhe Bujar Llomi, pėr rishikimin e vendimit nr.7069, date 24.07.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, ndryshuar me vendimin nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe vendimit tė Gjykatės sė Lartė nr.433, datė 22.04.2011, ėshtė e bazuar nė ligj duhet tė pranohet, pasi ajo pėrmbush kushtet e parashikuara nga neni 494/a i K.Pr.Civile, duke prishur vendimet e mėsipėrme dhe dėrguar ēėshtjen pėr rigjykim nė gjykatėn e shkallės sė parė me tjetėr trup gjykues. Rezulton se nė vendimin nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, vendim i cili ka marrė formė tė prerė dhe kėrkohet tė rishikohet, ėshtė vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.7069, datė 24.07.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė kėtė mėnyrė: Pranimin e padisė sė ngritur nga paditėsi i kundėrpadituri Stavri Arberi duke detyruar tė paditurit kundėrpaditės Bujar Llomi dhe Klodiana Llomi tė lirojnė dhe dorėzojnė apartamentin me numėr hip. 846, dhe numėr pasurie 1/349 nė ZK 8260 me sip. 133 m2; Detyrimin e tė paditurve kundėrpaditės tė paguajnė vlerėn prej 3.000.000 lekė paditėsit tė kundėrpaditur pėr pėrdorimin e sendit; Rrėzimin e kundėrpadisė.” Kolegji Civil duke ju referuar shkaqeve tė kėrkesės pėr rishikim vendimi gjyqėsor tė formės sė prerė konstaton se ato mund tė pėrmblidhen nė kėto shkaqe: Shkresa nr.422/1, datė 18.05.2011 e Arkivės Vendore Tiranė sipas tė cilės rezulton se leja e ndėrtimit nr.616, datė 17.09.1991, nuk gjendet nė arkivė. Shkresa datė 11.05.2011 e ZRPP Tiranė nga ku rezulton se leja e ndėrtimit nr.14, datė 05.06.1996 dhėnė nga KRRT Bashkia Tiranė pėr Stavri Arbri dhe e depozituar nė kėtė zyrė, paraqitet nė dy versione, ku njėri me shėnimin shtesė kati dhe tjetri ka shėnimin pėr shtesė kati 3 KT. Shkresa datė 12.05.2011 e Bashkisė Tiranė ku leja e ndėrtimit nr.14, datė 05.06.1996, nė favor tė Stavri Arbri rezulton “shtesė kati” (nė objekt ekzistues) pa numėr katesh. Nė analizė tė shkaqeve tė rishikimit, pretendimet e palės kėrkuese rezultojnė: sė pari, ndėrtimi i paditėsit ėshtė kryer nė mungesė tė dokumentacionit ligjor dhe se ky ndėrtim ėshtė i parregullt (nuk provohet vėrtetėsia e lejes sė ndėrtimit tė vitit 1991nė emėr tė Luan Mullaj, nga rrjedh dhe origjina e pronės pėr palėt ndėrgjyqėse); sė dyti, ndėrtimi 5-katėsh nuk rezulton tė jetė realizuar nė zbatim tė lejes sė ndėrtimit tė vitit 1996, vendimi i KRRT Bashkia Tiranė nr.14, datė 05.06.1996; sė treti, ndėrtimi nuk ka lidhje me truallin sipas kėrkesave ligjore pėr ndėrtimet e reja dhe regjistrimin e tyre nė ZRPP, (duke pretenduar pra se dhe regjistrimi ne ZRPP ėshtė bėrė nė kundėrshtim me ligjin) dhe si pasojė paditėsi nuk vėrtetohet tė jetė pronar i apartamentit qė posedojnė tė paditurit, duke mos u plotėsuar kėshtu njė prej kushteve thelbėsorė pėr pranimin e padisė sė rivendikimit, objekt i padisė sė paditėsit nė gjykimet e mėparshme. Nė kėto kushte, duke qenė se pretendohet se jemi para njė prove tė re, Kolegji analizon referuar nenit 494, shkronja “a” tė K.Pr.Civile, nėse kjo rrethanė e re pėrbėn shkak pėr rishikimin e vendimit tė formės sė prerė duke plotėsuar njėkohėsisht nė mėnyrė kumulative kushtet e mėposhtme: a) tė zbulohen rrethana tė reja me shkresė; b) provat e paraqitura tė mos i jenė nėnshtruar mė parė shqyrtimit gjyqėsor; c) shkresat e paraqitura tė kenė vlerėn e provės; d) rrethanat e zbuluara tė kenė rėndėsi pėr ēėshtjen; e) kėto rrethana nuk diheshin dhe as kishin mundėsi qė palėt t’i dinin gjatė gjykimit tė ēėshtjes nė fund tė tė cilit u mor vendimi qė kėrkohet tė rishikohet. Sė pari: Rezulton se provat e paraqitura nga kėrkuesit janė tė reja dhe nuk i janė nėnshtruar hetimit dhe debatit gjyqėsor nga palėt. Kolegji Civil konstaton se nga gjykatat ėshtė arsyetuar se ndėrtimi 5 kate i paditėsit Stavri Arbri ėshtė realizuar mbi akte tė ligjshme dhe konform parashikimeve ligjore, ndėrkohė qė prova e re, shkresa e ZRPP datė 11.05.2011, paraqet rrethana tė reja qė regjistrimi i ndėrtesės sė paditėsit Stavri Arbri nė ZRPP nuk ka qenė i rregullt. Nuk rezulton nga asnjė dokument qė ndodhet nė dosjen gjyqėsore qė kėto rrethana nė lidhje me ndėrtimin 5 kate tė paditėsit Stavri Arbri dhe regjistrimin e tij nė ZRPP, tė kenė qenė objekt hetimi nga ana e gjykatave mė tė ulėta. Sė dyti: Rezulton se prova, konkretisht shkresa nr.422/1, datė 18.05.2011 e Arkivės Vendore Tiranė qė konfirmon lejen e ndėrtimit tė vitit 1996 sipas vendimit tė KRRT Bashkia Tiranė nr.14, datė 05.06.1996, zbulon rrethana tė reja, tė cilat rezulton se nuk janė hetuar nga gjykatat nė gjykimet e mėparshme, pėrsa i pėrket saktėsisė sė kėsaj leje ndėrtimi. Rezulton se kjo provė nuk i ėshtė nėnshtruar gjykimit tė mėparshėm, nuk ėshtė debatuar nga palėt dhe nuk i ėshtė nėnshtruar hetimit gjyqėsor, pėrsa i pėrket ekzistencės apo jo tė kėsaj leje ndėrtimi, e cila ka shėrbyer si njė prej dokumentave qė paditėsi ka paraqitur nė ZRPP Tiranė pėr regjistrimin e pronės sė tij, ndėrtese 5 kate. Ndėrsa lidhur me lejen e ndėrtimit tė vitit 1991 qė i pėrket ndėrtimit tė bėrė nga Luan Mullaj ėshtė marrė nė analizė si provė dhe i ėshtė nėnshtruar hetimit gjyqėsor. Sė treti: Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se provat e reja pėrmbajnė tė gjitha elementėt e domosdoshėm pėr vlefshmėrinė e tyre dhe kanė fuqi provuese bazuar nė kėrkesat e nenit 11 tė K.Pr.Civile. Gjithashtu kėto prova janė nė formėn e njė shkrese tė rregullt zyrtare dhe tė janė marrė nė formėn e caktuar procedurale siē parashikohet nė nenin 246 tė K.Pr.Civile. Nga pikėpamja formale kėto prova janė marrė nė rrugė zyrtare nga Arkivi Vendor; ZRPP, janė tė rregullta, tė nėnshkruara dhe tė vulosura; del qartė pėrmbajtja e tyre, dhe nė kėto kushte pėrbėjnė provė tė plotė nė kuptimin e ligjit. Sė katėrti: Rezulton se kėto rrethana tė reja kanė rėndėsi pėr ēėshtjen dhe ato vėrtetohen me prova shkresore dhe veēanėrisht shkresa datė 11.05.2011 e ZRPP Tiranė nga ku rezulton se leja e ndėrtimit nr.14, datė 05.06.1996 dhėnė nga KRRT Bashkia Tiranė pėr Stavri Arbri dhe e depozituar nė kėtė zyrė, paraqitet nė dy versione, ku njėri me shėnimin shtesė kati dhe tjetri ka shėnimin pėr shtesė kati 3 KT. Nėpėrmjet kėsaj prove tė re kėrkuesit kėrkojnė tė vėrtetojnė qė titulli i pronėsisė sė palės paditėse mbi apartamentin objekt konflikti gjyqėsor nuk vėrtetohet sipas kritereve ligjore, duke sjellė si pasojė mosplotėsimin e kushteve tė pranimit tė padisė sė rivendikimit sipas nenit 296 tė K.Civil. Sqarimi i kėtyre rrethanave, ka rėndėsi pėr zgjidhjen e ēėshtjes, pasi nė gjykimin e themelit, Stavri Arbri (paditės/i kundėrpaditur) me padi rivendikimi ka kėrkuar ndaj kėrkuesve, lirimin e apartamentit qė ata kanė nė posedim dhe shpėrblimin pėr pėrdorimit e tij, pasi ka pretenduar se ai ėshtė pronar i ligjshėm duke qenė se zotėron vėrtetimin e pronėsisė lėshuar nga ZRPP Tiranė. Nė gjykimet me objekt lirim e dorėzim sendi, sqarimi i titullit tė pronėsisė ka vlerė thelbėsore, pasi fillimisht duhet proceduar me njohjen e titullit te pronėsisė, dhe pastaj me detyrimin e poseduesit tė paligjshėm pėr lirimin dhe dorėzimin e sendit. Nė kėto kushte gjykata duhet tė bėjė njė hetim thelbėsor mbi ekzistencėn, vlefshmėrinė dhe relevancėn e titullit tė paditėsit mbi sendin. Kėto prova duhet tė paraqiten nė gjykim nga paditėsi, i cili duhet tė provojė titullin e pronėsisė mbi sendin me anė tė fitimit me titull origjinar apo tė prejardhur, (Vendimi Unifikues i Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė nr.1, datė 06.01.2009). Sė pesti: Njė kusht tjetėr i rėndėsishėm qė kėrkohet nga ligji pėr t’u aplikuar neni 494/a i K.Pr.Civile ėshtė qė provat e paraqitura tė ekzistonin gjatė kohės qė ēėshtja ishte nė gjykim, qė kėrkuesi tė mos kishte dijeni pėr tė dhe tė mos kishte mundėsi objektive pėr ti marrė. Nga Kolegji Civil konstatohet sė kėto prova kanė qenė pranė Arkivit vendor dhe ZRPP dhe i janė vėnė nė dispozicion kėrkuesve vetėm pas kėrkesave tė tyre tė vazhdueshme. Rezulton qė kėto fakte dhe prova nuk diheshin gjatė gjykimit. Kėrkuesit kanė bėrė pėrpjekje tė vazhdueshme pėr t’u pajisur me dokumenta tė cilat do tė shėrbenin si prova pėr tė mbėshtetur pretendimet dhe kėrkimet e tyre, por ata kanė marrė pėrgjigje tė ndryshme nga kėto organe dhe asnjėherė nuk kanė pasur nė dispozicion provat qė kanė paraqitur nė kėtė gjykim pėr rishikimin e vendimit tė formės sė prerė, (fq. 25, 33, 37 - 41, 65 e vijim tė dosjes gjyqėsore tė themelit). Nga aktet e administruara nė gjykimet e mėparshme, Kolegji Civil konstaton se ndėrtimi ėshtė bėrė nga paditėsi Stavri Arbri nė lartėsinė 5 kate dhe ėshtė regjistruar nė ZRPP Tiranė duke u bazuar nė: -lejen e ndėrtimit nr.616, datė 7.09.1991 nga ish KEKP Tiranė pėr banesė dhe rostiēeri; -nė lejen pėr shtesė kati nr.14, datė 5.6.1996 nga KRRT e Bashkisė Tiranė; -dhe nė vendimin e Gjykatės Tiranė nr.184/9582, datė 13.9.1996 pėr vėrtetim fakti juridik tė pronėsisė pėr Luan Mullaj. Nga shkresa e ZRPP Tiranė e datės 11 Maj 2011 rezulton se leja e ndėrtimit e vitit 1996 (vendim i KRRT Bashkia Tiranė, nr.14, datė 05.06.1996), pėr shtesė kati ėshtė depozituar nė Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Tiranė dhe pėrbėn njė prej akteve nė bazė tė sė cilės ėshtė bėrė regjistrimi i objektit 5 kate, nė regjistrin pėrkatės tė ZRPP nė emėr tė Stavri Arbri. Nė praktikėn bashkėngjitur shkresės 11 Maj 2011 tė ZRPP Tiranė, kjo leje figuron nė dy versione: me shėnimin shtese kati pa numėr katesh; shtesė kati 3 KT. Kolegji, referuar shkresės datė 12.05.2011 tė Bashkisė Tiranė, dokumenti i lejes sė vitit 1996 tė KRRT, Bashkia Tiranė, konstaton se leja e ndėrtimit sipas vendimit nr.14, datė 05.06.1996, ėshtė dhėnė pėr shtesė kati dhe jo pėr shtesė 3 KT. Pra, nga aktet mė sipėr rezulton e paqartė mėnyra dhe dokumentacioni i rregullt ligjor i regjistrimit tė pronės ndėrtim nga pala paditėse nė ZRPP. Nė referim tė provave tė reja tė sjella nga kėrkuesit, konkretisht shkresa nr.422/1, datė 18.05.2011 e Arkivės Vendore Tiranė, rezulton se leja e ndėrtimit nr.616, datė 17.09.1991nė emėr tė Luan Mullaj, (nga i cili palėt paditėse respektivisht pėrfituan troje mė anė tė veprimeve juridike, siē pėrshkruhet nė pjesėn rrethanat e ēėshtjes, nė kėtė vendim), nuk rezulton tė jetė e administruar nė Arkivėn Vendore Tiranė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė konstaton se nė gjykimin e themelit, gjykatat kanė hetuar dhe analizuar se ndėrtimi i Luan Mullaj sipas lejes sė ndėrtimit tė vitit 1991 nuk ka qenė i rregullt. Pra, leja e ndėrtimit 1991 ėshtė marrė nė analizė nga gjykatat mė tė ulėta, por shkresa nr.422/1, datė 18.05.2011 e Arkivės Vendore Tiranė zbulon rrethana tė reja, tė cilat rezulton se nuk janė hetuar nga gjykatat nė gjykimet e mėparshme pėrsa i pėrket ekzistencės apo jo tė kėsaj leje ndėrtimi, e cila ka shėrbyer si njė prej dokumentave qė paditėsi ka paraqitur nė ZRPP Tiranė pėr regjistrimin e pronės sė tij, ndėrtėse 5 kate. Gjithashtu, Kolegji konstaton se kėrkuesit kanė pretenduar nė gjykim, se kanė qenė nė kushtet e mirėbesimit tė plotė duke pranuar se ndėrtimi i paditėsit Stavri Arbri po kryhej nė bazė tė lejeve tė rregullta tė ndėrtimit, si leja e ndėrtimit e vitit 1991 nė emėr tė Luan Mullaj dhe leja e ndėrtimit e vitit 1996 pėr shtesė ndėrtimi 3 KT, nė emėr tė Stavri Arbrit. Sipas kėrkuesve, kanė qenė kėto rrethana qė i kanė shtyrė ata pėr tė pranuar marrėveshjen verbale me paditėsin Stavri Arbri, pėr tė dhėnė truallin prej 300 m2, regjistruar nė ZRPP, Tiranė nė emėr tė kėrkueses Klodiana Llomi, dhe nė kėmbim tė tij do tė merrnin njė dyqan dhe apartament nė ndėrtimin e paditėsit prej 5 kt; ndėrkohė qė kėrkuesit janė nė kufijtė e mirėbesimit, ky ndėrtim rezulton se ėshtė bėrė nė bazė tė akteve tė parregullta, duke qenė i cenueshėm dhe regjistrimi i tij nė ZRPP, (rrethana tė reja qė zbulon shkresa datė 11.05.2011 e ZRPP Tiranė) dhe si rrjedhojė kanė ndikim nė marrėdhėnien midis palėve ndėrgjyqėse. Prandaj kėto rrethana duhen hetuar nė mėnyrė tė plotė e tė gjithanshme, nga gjykatat pėr njė zgjidhje tė drejtė e pėrfundimtare tė ēėshtjes. Nė pėrfundim, Kolegji Civil, ēmon se provat e reja, tė cilat nuk i janė nėnshtruar mė parė hetimit dhe debatit gjyqėsor, do tė ndikonin nė gjykimin dhe zgjidhjen e kėsaj ēėshtje gjyqėsore, pasi ato provojnė fakte dhe rrethana tė reja, qė mund tė sjellin si pasojė faktin qė gjykatat tė mund tė japin vendime tė ndryshme nga ato qė kanė dhėnė. Sa mė sipėr u analizua, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė nė gjykimin e kėsaj ēėshtje vlerėson se rrethanat e reja pėrmbushin kriteret e parashikuara nė nenit 494 shkronja “a” tė K.Pr.Civile, qė i hapin rrugėn rishikimit tė vendimeve gjyqėsore nr.7069, datė 24.07.2008 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, tė vendimit nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe vendimit nr.433, datė 22.04.2011, tė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 498 tė K.Pr.Civile, V E N D O S I Pranimin e kėrkesės sė paraqitur nga Klodiana Llomi e Bujar Llomi pėr rishikimin e vendimit gjyqėsor tė formės sė prerė. Prishjen e vendimit nr.7069, date 24.07.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, tė vendimit nr.1538, datė 18.11.2009, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe vendimit nr.433, datė 22.04.2011, tė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr gjykim nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 10.03.2015 MENDIMI I PAKICĖS Si gjyqtar nė pakicė kam qėndrimin se Kolegji Civil nuk duhet tė kishte vendosur pranimin e kėrkesės sė paraqitur nga kėrkuesit Bujar Llomi dhe Klodiana Llomi pėr rishikimin e vendimit gjyqėsor tė formės sė prerė, duke prishur vendimin nr.7069, datė 24.07.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, vendimin nr.1538, datė 18.11.2008, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe vendimit nr.433, datė 22.04.2011, tė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė, duke e dėrguar ēėshtjen pėr gjykim nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Pėrkundrazi, kjo kėrkesė pėr rishikim duhet tė rrėzohej si e pambėshtetur nė shkronjėn “a” tė nenit 494 tė Kodit tė Procedurės Civile. Shumica e Kolegjit Civil, nė thelb , arsyeton se kėrkesa e rishikimit ėshtė paraqitur brenda afateve ligjore, si pėrsa i pėrket respektimin tė afatit tė paraqitjes sė kėrkesės ndaj kohės sė dhėnies sė vendimit gjyqėsor qė ka marrė formėn e prerė, ashtu edhe nė respektim tė afatit 30 ditor tė paraqitjes sė kėrkesės nga dita qė ka marrė dijeni pėr rrethanėn dhe provėn e re. Shumica e Kolegjit Civil, ka pranuar si prova tė reja, tė bazuara nė ligj pėr kėrkesėn pėr rishikim, qė kanė rėndėsi pėr ēėshtjen dhe pėr tė cilat kėrkuesit kanė ardhur nė dijeni pas vendimit tė Gjykatės sė Lartė: Shkresėn nr.422/1, datė 18.05.2011, lėshuar nga Arkiva vendore tiranė, sipas sė cilės, rezulton qė leja e ndėrtimit nr.616 datė 17.09.1991, nuk gjendet nė arkivė. Shkresėn e datės 11.05.2011, lėshuar nga ZRRPP Tiranė, nga ku rezulton se leja e ndėrtimit nr.14, datė 05.06.1996, dhėnė nga Bashkia Tiranė pėr paditėsin Stavri Arbėri, paraqitet me dy versione, njėri me shėnim shtesa kati dhe tjetri me shėnim shtesė kati 3KT. Shkresėn e datės 12.05.1991, lėshuar nga Bashkia Tiranė, ku leja e ndėrtimit nr.14, datė 05.06.1996, pėr Stavri Arbėrin rezulton “shtesė kati”nė objekt ekzistues por pa numėr katesh. Sipas shumicės, kėto prova me shkresė janė prova tė reja dhe qė nuk i janė nėnshtruar hetimit gjyqėsor. Gjykatat e faktit kanė arsyetuar se ndėrtimi i paditėsit ėshtė bėrė me akte tė ligjshme, ndėrkohė qė prova e re paraqet rrethana tė reja qė ndėrtimit dhe regjistrimi nė ZRRPP nuk kanė qenė tė rregullt. Gjykatat nuk kanė hetuar nė kėtė drejtim. Leja e ndėrtimit e vitit 1996 zbulon rrethana tė reja qė nuk janė hetuar dhe debatuar pėrsa i pėrket saktėsisė sė saj. Ndėrsa leja 1991 ėshtė marrė nė analizė si provė dhe i ėshtė nėnshtruar hetimit gjyqėsor. Po kėshtu, sipas shumicės sė Kolegjit Civil, kėto prova shkresore lidhur me lejen e ndėrtimit tė vitit 1996, kanė qenė pranė arkivit vendor dhe ZRRPP, por ato nuk diheshin gjatė gjykimit dhe i janė vėnė nė dispozicion kėrkuesve vetėm pas kėrkesave tė tyre tė vazhdueshme, kur kanė marrė pėrgjigje tė ndryshme dhe asnjėherė nuk i patėn nė dispozicion. Gjykatat kanė analizuar dhe hetuar pėr lejen e ndėrtimit tė vitit 1991, madje nuk e kanė quajtur tė rregullt kėtė akt. Por shkresa e arkivės vendore nr.422/1, datė 18.05.2011, zbulon rrethana tė reja tė cilat nuk janė hetuar nė gjykimet e mėparshme pėrsa i pėrket ekzistencės ose jo tė kėsaj leje. Kėrkuesit parashtrojnė se kanė qenė nė kushtet e mirėbesimit duke pranuar se ndėrtimi i paditėsit ka qenė mbi lejet e rregullta tė vitit 1991 dhe 1996. Mbi kėto rrethana kanė pranuar tė hyjnė nė marrėveshje me paditėsin pėr tė shkėmbyer truallin me apartamentin e njė dyqan nė objektin 5 katėsh. Por ndėrsa kėrkuesit janė nė mirėbesim, ndėrtimi bazohet mbi leje tė parregullta. Si gjyqtar nė pakicė, nė ndryshim nga shumica e Kolegjit Civil, kam mendimin se kėrkesa pėr rishikim nuk plotėson kushtet thelbėsore, tė shprehura tė shkronjės “ä” tė nenit 494 tė Kodit tė Procedurės Civile. Pikėsėpari, nuk bėhet fjalė pėr prova shkresore dhe rrethana tė cilat nuk diheshin dhe nuk mund tė diheshin gjatė gjykimit tė ēėshtjes. Sė dyti, nė thelb, provat shkresore tė paraqitura nė kėrkesėn pėr rishikim nuk paraqesin ndonjė rrethanė tė re, aq mė tepėr me rėndėsi pėr ēėshtjen, sepse palėt gjatė gjykimit kanė debatuar vazhdimisht lidhur me ligjshmėrinė dhe rregullsinė e lejeve tė ndėrtimit dhe tė regjistrimeve tė pasurisė pranė ZRPP. Kėshtu, nga aktet qė pėrmban dosja gjyqėsore, ndryshe nga sa pretendohet nė kėrkesėn pėr rishikim, nė padinė e ndritur nė vitin 2006, palė ndėrgjyqėse kanė qenė kėrkuesit Bujar Llomi dhe Klodiana Llomi (si tė paditur kundėrpaditės) dhe Stavri Arbėri (si paditės i kundėrpaditur). Pra ndryshe nga sa parashtrohet nė kėrkesėn pėr rishikim, kėrkuesit kanė qenė nė dijeni tė shkaqeve tė mosmarrėveshjes dhe kanė pasur legjitimimin e plotė pėr tu mbrojtur dhe pėr tė kėrkuar nga organet shtetėrore provat nė mbėshtetje tė pozitės sė tyre juridike. Nė dosjen gjyqėsore, mbi pretendimet kėmbėngulėse tė ty palėve ndėrgjyqėse, gjenden prova tė paraqitura prej vetė kėtyre palėve, tė cilat janė debatuar nė gjykim dhe analizuar nga gjykatat nė vendimet e tyre, me tė cilat pretendohet se ndėrtimet, sipas lejeve tė ndėrtimit tė vitit 1991 dhe 1996, janė ndėrtime tė paligjshme apo janė pa leje ndėrtimi etj. (p.sh faqet 39-47 etj.). Kėto prova i kanė paraqitur vetė paditėsi dhe tė paditurit, pra ata e kanė vėnė nė diskutim rregullsinė e lejeve tė ndėrtimit. Madje lidhur me lejen e ndėrtimit tė vitit 1991, pėr tė cilėn paditėsi ka pretendime pėr parregullsi etj., argumentet dhe provat nė mbėshtetje tė ligjshmėrisė e saktėsisė janė parashtruar nga vetė tė paditurit Llomi qė sot me anė tė kėrkesės pėr rishikim synojnė tė provojnė vetė tė kundėrtėn., pra qė leja e ndėrtimit e vitit 1991 nuk ėshtė e rregullt apo nuk ka ekzistuar. Po kėshtu, nga aktet e dosjes gjyqėsore, provat e paraqitura dhe pretendimet me shkrim qė kanė paraqitur, rezulton se tė paditurit Llomi kanė kontestuar nė atė gjykim edhe lejen ndėrtimit tė vitit 1996 lėshuar nė emėr tė paditėsit Stavri Arbėri. Prandaj, nisur nga kjo gjendje e gjykimit, akteve dhe provave qė kanė paraqitur palėt ndėrgjyqėse nė gjykim,, rezulton qartė se kėto palė, pra edhe kėrkuesit e rishikimit, jo vetėm qė nuk ėshtė e vėrtetė se kanė qenė nė mirėbesim (ndonėse “mirėbesimi”nuk ka asnjė rėndėsi pėr tė legjitimuar rishikimin), por edhe se i kanė kontestuar aktet zyrtare dhe kanė kėrkuar e paraqitur provat pėrkatėse. Po kėshtu, nė gjykim, me kundėrpadinė dhe pretendimet me shkrim dhe me provat e paraqitura, kėrkuesit Bujar dhe Klodiana Llomi, si palė e paditur kundėrpaditėse, kanė kontestuar shprehimisht dhe vazhdimisht rregullsinė e lejes sė ndėrtimit tė vitit 1996 tė lėshuar nga Bashkia Tiranė pėr paditėsin Stavri Arbėri. Nė gjykim janė paraqitur, administruar, hetuar dhe debatuar lidhur me aktet e lėshuara nga ish Komiteti Ekzekutiv pėr lejen e vitit 1991, pėr kėrkesėn pėr leje tė vitit 1993, pėr lejen e ndėrtimit tė vitit 1996, si edhe pėr shkresat e ndryshme tė lėshuara nga Bashkia Tiranė. Edhe parregullsia e pretenduar lidhur me rregjistrimet e tė dy palėve nė ZRRPP Tiranė ėshtė parashtruar nė gjykim nga tė dy palėt reciprokisht, janė paraqitur prej tyre si provat lejet e ndėrtimit dhe dokumentat qė i shoqėrojnė, vėrtetime hipotekore, praktikat pėrkatėse, etj. Kėto pretendime, prapėsime dhe prova janė vėnė nė bisedim nga gjykata duke iu nėnshtruar hetimit gjyqėsor duke kryer edhe disa veprime ekspertimi, pėr tė cilat gjykata e shkallės sė parė kanė disponuar pėr zgjidhjen e ēėshtjes nė themel sipas bindjes sė tyre mbi faktin dhe ligjin e zbatueshėm. Prandaj, si gjyqtar nė pakicė nuk shikoj asnjė mbėshtetje ligjore dhe logjike pėr tė pranuar se kemi tė bėjmė me rrethana dhe prova tė reja, tė cilat nė kushtet e tė ashtė quajturit “mirėbesim”pala kėrkuese nuk i ka ditur dhe nuk mund ti dinte. Nė kėtė pikė ky pretendim mbi qenien nė mirėbesim, jo vetėm nuk ėshtė aspak ligjor pėr efekt tė motivit tė rishikimit, por edhe ėshtė nė kundėrshti tė hapur me justifikimin tjetėr tė kėrkesės pėr rishikim, pra qė kėrkuesi vazhdimisht i ėshtė drejtuar organeve shtetėrore pėr tė zbuluar rrethanat qė lejet e ndėrtimit ishin tė paligjshme por nuk ka marrė pėrgjigje. Nė kėto kushte, shumica e Kolegjit Civil nuk i argumenton se farė konkretisht ka tė re nė provat shkresore qė i bashkėlidhen kėrkesės pėr rishikim, pėrveē faktit tashmė tė njohur, tė pretenduar nga palėt dhe tė hetuar nga gjykatat nė themel lidhur me rrethanėn ritheksuar qė lejet e ndėrtimit tė tė dy palėve ndėrgjyqėse mund tė mos jenė tė rregullta, aspekte pėr tė cilat gjykatat e faktit, ashtu si e kanė ēmuar dhe qė nuk ėshtė objekt verifikimi nė gjykimin e rishikimit, janė shprehur me vendim tė formės sė prerė. Madje, nė gjykimin e ēėshtjes nė shkallė tė parė dhe nė apel, janė vetė kėrkuesit, tė cilėt, si tė paditur/ kundėrpaditės, kanė pretenduar se leja e ndėrtimit e vitit 1991 ėshtė e rregullt, ata e kanė sjellė vetė provėn si tė rregullt dhe janė munduar tė argumentojnė se ajo ėshtė e rregullt. Kjo lejė ndėrtimi, sipas tyre i ishte dhėnė rregullisht shtetasit tyre Luan Mullaj qė nuk ėshtė palė nė gjykim. Nė dosjen gjyqėsore nuk ka asnjė provė shkresore, indicje a deklarim qė tė vėrtetojė se tė paditurit kundėrpaditės i janė drejtuar vazhdimisht me kėrkesa bashkisė, arkivės vendore dhe ZRPPP por nuk kanė marrė pėrgjigje prej tyre sepse nuk janė legjitimuar etj.. Madje, njė pretendim tė tillė, nuk e vėrtetuan as edhe me kėrkesėn pėr rishikim, bashkėlidhur sė cilės nuk gjendet ndonjė kėrkesė konkrete e tyre, drejtuar organeve pėrkatėse, pėr tė cilėn kjo palė nuk kanė marrė pėrgjigje apo ata nuk janė “legjitimuar”prej tyre qė t’u jepet pėrgjigje. Nė tė tilla rrethana, si gjyqtar nė pakicė, kam mendimin se nuk jemi pėrpara plotėsimit tė njė kushti thelbėsor pėr rishikimin e jashtėzakonshėm gjyqėsor, pra qė gjykata tė ndodhet pėrpara njė rrethanė qė nuk dihej e nuk mund tė dihej nga pala kėrkuese gjatė gjykimit ku ėshtė dhėnė vendimi i formės sė prerė qė kėrkohet tė rishikohet. Sė pari, nė gjykim, vazhdimisht ėshtė pretenduar dhe prapėsuar nga tė dy palėt lidhur me rregullsinė e lejeve tė ndėrtimit tė vitit 1991 dhe 1996. Pra nuk bėhet fjalė pėr rrethana e fakte qė nuk diheshin gjatė gjykimit, nė kuptimin qė asnjėra prej palėve nė gjykim nuk ka dyshuar, nuk i ka vėnė nė diskutim dhe nuk ka kėmbėngulur vijimėsisht nė gjykim lidhur me saktėsinė e ligjshmėrinė e tyre. Pėrkundrazi, palėt kanė pretenduar parregullsitė dhe mungesėn e lejeve reciproke dhe, nga ana tjetėr, kanė paraqitur vetė provat qė sipas tyre lejet janė tė rregullta. Sė dyti, nuk ka asnjė provė shkresore dhe pretendim nė gjykim se tė paditurit kundėrpaditės t’i jenė drejtuar organeve kompetente dhe tė mos kenė marrė pėrgjigje apo tė kenė marrė pėrgjigje se lejet janė tė rregullta dhe regjistrimet nė ZRPP kanė qenė pa probleme. Madje, as kėto palė dhe as vetė gjykata, kryesisht nuk ka nė ndjerė tė nevojshme qė t’i drejtohen organeve tė administratės publike pėr tė kėrkuar sqarime rreth ekzistencės, ligjshmėrisė dhe saktėsisė se kėtyre akte. Pėrkundrazi. Sė treti, gjykata e shkallės sė parė dhe gjykata e apelit, jo vetėm qė i kanė analizuar provat shkresore dhe rrethanat e faktit, ekzistenca e ligjshmėria e tė cilave vihet nė dyshim me anė tė kėrkesės pėr rishikim, por ato edhe janė shprehur lidhur me ekzistencėn dhe ligjshmėrinė e tyre. Madje, pikėrisht, duke u nisur nga parregullsitė dhe paligjshmėria e kėtyre akteve zyrtare (leje ndėrtime, vėrtetime pronėsie) gjykata e shkallės sė parė ka konkluduar se si padia dhe kundėrpadia duhet tė rrėzohen. Ndėrkohė qė gjykata e apelit, lidhur me kėto akte dhe provat nė tėrėsi, ka ēmuar dhe arsyetuar ndryshe nga shkalla e parė pėr zgjidhjen e ēėshtjes duke pranuar padinė dhe rrėzuar kundėrpadinė. Por, duke qenė nė gjykimin e njė kėrkese pėr rishikim, Gjykata e Lartė nuk ka pėr objekt gjykimi verifikimin e mbėshtetjes nė ligjin procedural e material tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė e tė apelit pėr zgjidhjen nė themel tė ēėshtjes. Kėto vendimi janė gjė e gjykuar dhe e konfirmuar nga Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė me vendimin e saj pėr mospranimin e rekursit tė paraqitur nga pala e paditur kundėrpaditėse Bujar Llomi e Klodiana Llomi. Si pėrfundim, nė kėto rrethana tė faktit dhe tė ligjit, duke qenė se nuk jemi pėrpara provave tė reja, tė tilla qė tė paraqesin rrethana tė reja, edhe aq mė tepėr, nga ato rrethana dhe prova pėr tė cilat pala kėrkuese nuk mund tė kishte dijeni gjatė gjykimit tė ēėshtjes nė shkallė tė parė dhe nė apel, si gjyqtar nė pakicė kam qėndrimin se, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, duhet tė kishte vendosur rrėzimin e kėrkesės pėr rishikim. Ardian Dvorani Nr. 11112-02886-00-2011 i Regj.Themeltar Nr. 00-2015-264 i Vendimit (142) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Aleksandėr Muskaj Kryesues Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 11.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.11112-02886-00-2011, qė u pėrket palėve: PADITĖS: KUJTIM SKUQI, nė mungesė, TE PADITUR: PRANVERA SKUQI, nė mungesė, HAVA KAZAZI, e pėrfaqėsuar nė gjykim me deklarim nė seancė nga av. Edlira Tartari. OBJEKTI: Pjesėtim i sendit tė pėrbashkėt pasuri e paluajtshme truall me sipėrfaqe 306.5 m2 ndodhur nė Zonėn Kadastrale nr.8350, Rr.“Mine Peza”,Tiranė. Baza Ligjore: Neni 370 e 372 tė K.Pr.Civil. Neni 207 i K.Civil. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.2185 akti, datė 28.02.2011, ka vendosur: “Pranimin e kėrkesė padisė pėr fazėn e parė tė pjesėtimit. Lejimin e pjesėtimit tė njė sipėrfaqeje trualli prej 306.5 m2 tė ndodhur nė ish Lagjen e Re tė Tiranes, Rruga Mine Peza, me numėr regjistri hipotekor` 153, datė 28.08.2008 zona kadastrale 8350, me numėr pasurie 3/100, volumi 20, faqe 96 me kufizimet pėrkatėse sipas hartės treguese tė rregjistrimit, midis bashkėpronarėve paditėsit Kujtim Skuqi, dhe tė paditurve Pranvera Skuqi, e Hava Kazazi duke i takuar paditėsit Kujtim Skuqi 4/6 pjesė ideale, dhe tė paditurave Pranvera Skuqi 1/6 pjesė ideale dhe Hava Kazazi 1/6 pjesė ideale.” Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.439, datė 07.10.2011, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2185 akti, datė 28.02.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė.” Kundėr vendimit nr.2185 akti, datė 28.02.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, dhe vendimit nr.439, datė 07.10.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, ka paraqitur rekurs e paditura Hava Kazazi, e cila bazuar nė nenin 485 shkronja “e” tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkon: prishjen e vendimeve dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes, pėr kėto shkaqe: Vendimet e gjykatave janė tė padrejtė dhe nė kundėrshtim me ligjin. Gjykata nuk kanė pasur parasysh se gjatė kėtij gjykimi nuk ėshtė pjesėtuar njė pasuri nė bashkėpronėsi qė mund tė ndahej, se midis bashkėpronėsisė nė pjesė dhe asaj nė tėrėsi ka ndryshime dhe se gjendja juridike e njė prone nuk mund te rregullohet nga dy regjime tė ndryshme juridike. Pronari fillestar Myslym Demneri ka qenė jo vetėm pronar i truallit, por edhe i dy shtėpive dhe dyqanit tė ndėrtuar mbi kėtė truall, dhe pas gjithė dhurimeve nė njėpasnjėshme nė 1996 ai nuk kishte mbetur mė pasuri trashėgimore qė tė mund tė ndahej nė 6 trashėgimtaret. Gjykatat arsyetojnė, sipas tezės sė paditėsit, se pronari kishte dhuruar vetėm godinat e jo truallin nėn to, ndaj pranojnė tė bėjnė pjesėtimin, por kjo nuk ka asnjė bazė ligjore dhe as llogjike. Kjo ėshtė nė kundėrshtim me nenet 209, 210, 211 tė K.Civil., tė cilat janė dispozita urdhėruese dhe jo lejuese. Sipas nenit 150 tė K.C., kur ėshtė dhuruar prona nga pronari fillestar, pronarėve tė rinj i kanė kaluar jo vetėm e drejta e pronėsisė mbi objektin, apo njė kat, por edhe pronėsia e truallit dhe trualli nėn banesė ėshtė nė bashkėpronėsi tė detyrueshme dhe pjesa e secilit bashkėpronar llogaritet nė tė llogaritet sipas nenit 210 tė K.C.. Njohja pronarė nė njė truall nė bashkėpronėsi nė tėrėsi jo e pronarėve tė godinave por tė tjerėve, ėshtė kryekėput nė kundėrshtim me ligjin dhe me praktikėn e derisotme gjyqėsore. Kujtim Skuqi nuk ka as legjitimitetin aktiv qė tė ndėrhyjė gjyqėsish nė pronėn ku ai nuk ėshtė bashkėpronar. Gjykata gabon kur deklaron se pretendimet tona i takojnė fazės sė dytė tė pjesėtimit. Nė fazėn e parė, sipas nenit 370 tė K.Pr.C. pėrcaktohen rrethi i bashkėpronarėve, sendet qė do pjesėtohen dhe pjesėt takuese tė secilit. Gjykata ka gabuar nė tė tre kėto kėrkesa. Gjykata vendosin se trualli ėshtė i ndarė dhe i shkėputur nga ndėrtimet mbi tė, se trualli edhe nėn banesė ka mbetur gjithmonė pronė e trashėgimlėnėsit, pavarėsisht nga disponimet e tij. Gjykatat nuk e kanė fare parasysh ekzistencėn e bashkėpronėsisė sė detyruar dhe regjimin e ndryshėm qė parashikon K.C. Nga gjykata cėnohet pasimi i sigurisė juridike, thelbi i tė cilės ėshtė mos cėnimi i tė drejtave tė fituara. Hava Kazazi e ka fituar qė prej 1989 tė drejtėn e pronėsisė mbi katin e parė tė shtėpisė sė bashku me pjesėn ideale mbi truallin qė ėshtė ndėrtuar shtėpia, kjo ėshtė njė e drejtė fituar dhe kjo e drejtė nuk mund tė cėnohet. Ka paraqitur rekurs e paditura Pranvera Skuqi, duke kėrkuar prishjen e vendimeve dhe pushimin e gjykimit, por me Dekalaratėn noteriale nr.53rep., nr.9/1kol., datė 14.01.2013 ka deklaruar heqjen dorė nga rekursi. Ka paraqitur kundėrrekurs paditėsi Kujtim Skuqi, qė kėrkon mospranimin e rekurseve, duke pretenduar se: Gjykatat kanė zbatuar ligji, duke u bazuar dhe nė provat e paraqitura. Pretendimet e paraqitura nė rekurs i takojnė fazės sė dytė tė pjesėtimit. Gjykatat kanė respektuar ligjin dhe nuk ka pasur shkelje procedurale, ndaj rekurset nuk plotėsojnė kriteret e parashikuara nga nenin 472 i K.Pr.Civile. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Admir Thanza; pėrfaqėsuesen e tė paditurės Hava Kazazi, av.Edlira Tartarim, e cila kėrkoi: prishjen e e vendimit nr.439, datė 07.10.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe tė vendimit nr.2185 akti, datė 28.02.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes; nė mungesė tė palėve tė tjera ndėrgjyqėse dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se sipas vėrtetimit nga dokumentet hipotekor lėshuar nga Zyra Vendore e Regjistrimit te Pasurive tė Paluajtshme Tirane datė 21.07.2010 me numėr regjistri hipotekor nr.153, date 28.8.2008, paditėsi Kujtim Skuqi dhe tė paditurat Pranvera Skuqi e Hava Kazazi janė bashkėpronarė tė njė pasurie truall me sipėrfaqe 306.5 m2, ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8350, me numėr pasurie 3/100 volumi 20 faqe 96 e ish Lagjen e Re te Tiranes, Rruga Mine Peza me kufizimet pėrkatėse sipas hartės treguese. Palėt ndėrgjyqėse janė nė marrėdhėnie tė posaēme me njeri tjetrin, ndėrkohė qė origjina e kėsaj prone vjen trashėgimlėnėsi Myslym Demneri. I ndjeri Myslym Demneri, ka patur nė Tiranė nė rr.“Mine Peza” dy objekte: “njė shtėpi dy katėrshe, e cila nė katin e parė kishte dy dhoma e njė kuzhinė dhe nė katin e dytė tre dhoma njė e aneks e wc”, si dhe njė ndėrtim tjetėr “njė shtėpi e vjetėr me qerpiē e tulla, ēati tė mbuluar me tjegulla vendi, dy oda njė sallon e njė gjellėtore”. Nė tė gjallė ai ka disponuar pėr objektet: me kontratė dhurimi: nė vitin 1989 i ka dhuruar vajzės sė tij Hava Kazazi, katin e parė tė shtėpisė tė pėrbėrė nga dy dhoma e njė kuzhinė; me kontratė dhurimi nė vitin 1994 i ka dhuruar 4 vajzave tė tij Bedrije Skuqi, Ikbale Keta, Sanije Alishollari dhe Lumturi Derhemi, ndėrtimin tjetėr, “njė shtėpi e vjetėr me qerpiē e tulla, ēati tė mbuluar me tjegulla vendi, dy oda njė sallon e njė gjellėtore”; ėshtė pretenduar nė gjykim se edhe me kontratė dhurimi tė viti 1991 i ka dhuruar vajzės tjetėr Lirije Demneri katin e dytė tė banesės (kjo kontratė nuk ėshtė administruar nė gjykim). Disa vite pas vdekjes sė tė ndjerit, nė vitin 2002 Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė ka lėshuar dėshminė e trashėgimisė ligjore tė tij pėr 6 vajzat qė trashėgojnė nga 1/6 pjesė tė barabartė. Gjykatat kanė pranuar se i ndjeri nė tė gjallė disponoi duke ndarė pjesė tė objekteve ne pronėsi tė tij, por se nuk disponoi pėr truallin prej 306,5 m2, i rregjistruar si pasuria me nr.3/100, ne ZK 8350, regj. hipotekor 85. Nga ana tjetėr, mes trashėgimtarėve janė kryer veprime juridike pėr tjetėrsimin e pjesėve ideale. Kujtim Skuqi ka marrė me: kontratė dhurimi nga Lumturie Derhemi nė vitin 1996 dhe 2005 pjesėn e saj “nė shtėpinė e vjetėr me qepiē...” si dhe truallin qe i takonte asaj si pjesė; me kontratė shitje nga Ikbale Keta dhe Sanije Alishallari nė vitin 2005 pjesėn e tyre prej 1/6 tė truallit; me kontratė shitje nga Lirije Demneri nė 2008 pjesėn e saj tė truallit. Pranvera Skuqi ka blerė nga e ėma Bedrije Skuqi, nė 2007 me kontratė shitje pjesėn e saj tė truallit. Kėto veprime pėr pasurinė truall 306.5m2 janė regjistruar ne ZRPP, pasi nė Vėrtetimin hipotekor lėshuar nga kjo zyrė me datė 21.07.2010, bashkėpronarė nė kėtė pasuri rezultojnė Kujtim Skuqi ne 4/6 pjesė, Pranvera Skuqi ne 1/6 pjesė dhe Hava Kazazi ne 1/6 pjesė. Paditėsi Kujtim Skuqi ka kėrkuar pjesėtimin e kėsaj sipėrfaqeje trualli nė rrugė gjyqėsore, nė kushtet kur nuk ėshtė arritur tė realizohet marrėveshje mes palėve pėr pjesėtim vullnetar. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.2185 akti, datė 28.02.2011, ka vendosur: “Pranimin e kėrkesė padisė pėr fazėn e parė tė pjesėtimit. Lejimin e pjesėtimit tė njė sipėrfaqeje trualli prej 306.5 m2 tė ndodhur nė ish Lagjen e Re tė Tiranes, Rruga Mine Peza, me numėr regjistri hipotekor 153, datė 28.08.2008 zona kadastrale 8350, me numėr pasurie 3/100, volumi 20, faqe 96 me kufizimet pėrkatėse sipas hartės treguese tė rregjistrimit, midis bashkėpronarėve paditėsit Kujtim Skuqi, dhe tė paditurve Pranvera Skuqi, e Hava Kazazi duke i takuar paditėsit Kujtim Skuqi 4/6 pjesė ideale, dhe tė paditurave Pranvera Skuqi 1/6 pjesė ideale dhe Hava Kazazi 1/6 pjesė ideale.” Arsyetimi i gjykatės: “...omissis... Gjykata gjatė hetimit gjyqėsor pėrcaktoi ndėrgjyqėsinė, pjesėt takuese tė tyre si dhe sendin qė do tė pjesėtohet; prandaj sa sipėr ēmon se kėrkesa e palės paditėse pėr pjesėtimin e pasurisė tė fazės sė parė duhet tė pranohet, duke u lejuar pjesėtimi i truallit me sipėrfaqe prej 306.5 m2, tė cituar mė lart midis paditėsit Kujtim Skuqi dhe tė paditurave Pranvera Skuqi dhe Hava Kazazi, duke i takuar paditėsit Kujtim Skuqi 4/6 pjesė ideale, dhe tė paditurave Pranvera Skuqi dhe Hava Kazazi nga 1/6 pjesė ideale secila tė kėsaj sipėrfaqeje. Sa sipėr u provua gjatė gjykimit me vėrtetimin nga dokumenti hipotekor, hartat treguese dhe prova tė tjera shkresore tė cilat u administruan nė seancė gjyqėsore(...)”. Mbi ankimin tė paditurave Hava Kazazi dhe Pranvera Skuqi, Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.439, datė 07.10.2011, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2185 akti, datė 28.02.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė.” Arsyetimi i gjykatės: “...omissis... Gjykata e Apelit vlerėson tė palogjikshėm ankimin e tė paditurės Pranvera Skuqi. ... pretendimet e tė paditurės Hava Kazazi, vlerėsohen nga Gjykata e Apelit Tiranė, kryesisht si pretendime qė i takojnė fazės sė dytė tė kėtij pjesėtimi. Kėshtu, e paditura duke pretenduar se ėshtė pronare e vetme e katit tė parė tė banesės, pretendim qė rezulton i vėrtetė dhe nuk kundėrshtohet as nga palėt nė proces, shprehet se trualli nėn banesėn e saj nuk mund tu ndahet tė tjerėve. Pretendimi i tė paditurės Hava Kazazi ėshtė i bazuar, por nuk ėshtė objekt nė kėtė fazė tė pjesėtimit ....Nga ana tjetėr, kėto pretendime nuk mund tė mbajnė pa pjesėtuar pjesėn qė nė respektim tė ligjit mund tė ndahet nė natyrė, apo mohimin e tė drejtės tė njė bashkėpronari, i cili nė pamundėsi tė marrjes sė pjesės sė tij nė natyrė ka tė drejtėn tė kompensohet nė vlerėn e kėsaj pjese (…).” Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs e paditura Hava Kazazi, e cila bazuar nė nenin 485 shkronja “e” tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkon: prishjen e e vendimit nr.439, datė 07.10.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe tė vendimit nr.2185 akti, datė 28.02.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi, ndėrsa e paditura Pranvera Skuqi ka hequr dorė nga rekursi. Ligji i zbatueshėm. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. Neni 16§1 i K.Pr.Civile:“Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. Neni 20 i K.Pr.Civile: “Gjykata duhet tė ndjekė dhe tė kėrkojė tė zbatohet parimi i kontradiktorialitetit. Ajo e mbėshtet vendimin e saj vetėm nė mjetet, shpjegimet, dokumentet e provat e tjera tė treguara ose tė sjella nga palėt, kur kėto tė fundit kanė qenė nė gjendje tė debatojnė sipas parimit tė kontradiktorialitetit.” Neni 369: “Nė gjykimin e padisė pėr pjesėtimin e trashėgimit ose tė sendeve nė bashkėpronėsi, respektohen rregullat e parashikuara nė nenet 207 dhe 227 tė Kodit Civil”. Neni 370:”Gjykimi pėr pjesėtimin e sendeve nė bashkėpronėsi dhe nė trashėgim, nė fazėn e parė tė tij, ka pėr qėllim tė hetojė e tė pėrcaktojė tė drejtėn e bashkėpronėsisė, pjesėt takuese tė tyre, si dhe sendet qė do tė pjesėtohen. Tė drejtėn e bashkėpronėsisė sė ndėrgjyqėsave, pjesėt takuese tė tyre, si dhe sendet qė do tė pjesėtohen. Pasi tė ketė marrė provat e nevojshme, gjykata, me vendim tė ndėrmjetėm, lejon pjesėtimin dhe pėrcakton rrethin e bashkėpjesėtarėve, sendet qė do tė pjesėtohen, si dhe pjesėt takuese tė secilit prej tyre”. Neni 207: “Pjesėtimi i sendit tė pėrbashkėt kryhet me marrėveshjen e gjithė bashkėpronarėve. Kur sendi ėshtė i paluajtshėm marrėveshja duhet tė bėhet me akt noterial. Kur kjo marrėveshje nuk ėshtė arritur, pjesėtimi i sendit kryhet me anė tė gjykatės, duke thirrur nė gjyq tė gjithė bashkėpronarėt.(...).” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se: Pala qė ka regjistruar ankimin, konkretisht e paditura Hava Kazazi legjitimohet ratione personae t’i drejtohet Gjykatės sė Lartė lidhur me pretendimin sa mė sipėr. Ankimi ėshtė paraqitur brenda afatit ligjor, ndaj edhe legjitimohen ratione temporis. Gjithashtu rezulton se ankimi i ėshtė njoftuar palėve tė tjetra ndėrgjyqėse. Nė lidhje me thelbin (legjitimimi ratione materiae), Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se rekursi i paraqitur nga e paditura Hava Kazazi pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.439, datė 07.10.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve procedurale qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė parashtruara nė rekurs arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.439, datė 07.10.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit procedural dhe material, dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet dhe ēėshtja ti dėrgohet pėr rishqyrtim Gjykatės sė Apelit Tiranė. Ky Kolegj konstaton se gjykatat e apelit, pa sqaruar plotėsisht njė sėrė rrethanash qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes nė fazėn e parė tė pjesėtimit dhe qė kanė tė bėjnė me elementė thelbėsorė tė padisė objekt shqyrtimi, tė cilat kėrkojnė pėrgjigje edhe nga pretendimet e palėve, gabon kur zgjidh ēėshtjen nė gjendjen nė tė cilėn ndodhet hetimi gjyqėsor. Ky Kolegj gjithashtu vėren se bazuar nė aktet e administruara nė gjykim, pėrfundimi i arritur nga gjykata e apelit nė lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, duke arsyetuar se pretendimet e tė paditurės Hava Kazazi, vlerėsohen nga Gjykata e Apelit Tiranė, kryesisht si pretendime qė i takojnė fazės sė dytė tė kėtij pjesėtimi. Kėshtu, e paditura duke pretenduar se ėshtė pronare e vetme e katit tė parė tė banesės, pretendim qė rezulton i vėrtetė dhe nuk kundėrshtohet as nga palėt nė proces, shprehet se trualli nėn banesėn e saj nuk mund tu ndahet tė tjerėve. Pretendimi i tė paditurės Hava Kazazi ėshtė i bazuar, por nuk ėshtė objekt nė kėtė fazė tė pjesėtimit…ėshtė jo vetėm kontradiktor, por dhe rrjedhojė e mos kryerjes sė “njė hetim tė plotė e tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin” (neni 14 i K.Pr.Civile), dhe tė mos bėrje tė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126 i K.Pr.Civie). Nė arsyetimin e saj gjykata e apelit pranon se pretendimi i tė paditurės Hava Kazazi se trualli nė banesėn e blerė prej saj nuk mund tu ndahet tė tjerėve ėshtė i bazuar, por Kolegji Civil ēmon se gjykata e apelit gabon kur njėkohėsisht arsyeton se kėto pretendime nuk i pėrkasin fazės sė parė tė pjesėtimit. Kolegji Civil, referuar nė nenin 370 tė Kodit tė Procedurės Civile, vlerėson gjykata nė fazėn e parė tė pjesėtimit, duhet tė pėrcaktojė tė drejtėn e bashkėpronėsisė sė palėve ndėrgjyqėse, pjesėt takuese tė tyre, si dhe sendet qė do tė pjesėtohen. Ky vlerėsim ėshtė i kundėrt me atė qė ka arsyetuar gjykata e apelit, se pretendimi i tė paditurės Hava Kazazi lidhur me pronėsinė e truallit nėn banesė, duhet tė merret nė shqyrtim nga gjykata nė fazėn e dytė tė pjesėtimit. Lidhur me pretendimin e tė paditurės Hava Kazazi se trualli nėn banesėn e blerė nuk duhet t’i nėnshtrohet pjesėtimit, Kolegji konkludon se njė pretendim i tillė duhet tė shqyrtohet dhe t’i jepet pėrgjigje nga gjykata nė fazėn e parė tė pjesėtimit gjyqėsor. Pėrcaktimi i sendeve qė do tė pjesėtohen (nė rastin konkret i sipėrfaqeve tė truallit) ėshtė detyrim pėr gjykatėn nė fazėn e parė tė pjesėtimit. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi i gjykatės sė apelit duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim asaj gjykate, me tjetėr trup gjykues. Nė rigjykim, gjykata e shkallės sė parė, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė tė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, “... ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen”, ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16). Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre qė, nė pėrputhje me ligjin, tė provojnė faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė zgjidhjen e drejtė e ligjore tė mosmarrėveshjes, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime “qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara” nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). Gjykata e shkallės sė parė nė rishqyrtimin e ēėshtjes, nė bazė tė akteve ligjore e nėnligjore tė kohės duhet: Sė pari: Tė evidentojė dhe tė hetojė nė pėrputhje dhe me ligjin e kohės nėse me tjetėrsimin e pasurisė sė paluajtshme tė banesave tė ngritura mbi truallin objekt pjesėtimi blerėsve tė tyre u ka kaluar dhe sipėrfaqja nėn banesė dhe funksionale, dhe nė varėsi tė kėtij hetimi tė vendosė se cila sipėrfaqe mund ti nėnshtrohet pjesėtimit gjyqėsor; Sė dyti: Tė ballafaqojė nė tėrėsi aktet e palėve ndėrgjyqėse lidhur me fitimin e pronėsisė banesave tė ngritura mbi truallin objekt pjesėtimi, duke marrė dhe mendimin e njė eksperti topograf (neni 224/a i K.Pr.Civile), i cili tė saktėsojė raportin e sipėrfaqeve tė truallit nėn objekt dhe ato funksionale me pronėsinė e objekteve tė ndėrtuara mbi kėtė truall, duke ju referuar asaj qė ka qenė nė vetvete objekti i tjetėrsimit, sipas veprimeve juridike tė mėsipėrme. Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme tė cilat i takojnė fazės sė parė tė pjesėtimit, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural e atij material tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. Pėr rrjedhojė, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.439, datė 07.10.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim asaj gjykate me tjetėr trup gjykues. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/ē tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O SI Prishjen e vendimit nr.439, datė 07.10.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rigjykim nė atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 11.03.2015 Nr.90100-03060-00-2011 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-172 i Vendimit (143) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Aleksandėr Muskaj Kryesues Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 11.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.11112-03060-00-2011, qė u pėrket palėve: PADITĖS: AGIM HASANI, nė mungesė, TĖ PADITUR: KASTRIOT RAMA, nė mungesė, DREJTORIA E ALUIZNI-T QARKU VLORĖ, nė mungesė, AGJENCIA E ALUIZNI-T SARANDĖ, nė mungesė, OBJEKTI: Marrjen e masės sė sigurimit tė padisė duke pezulluar procedurat e legalizimit nga ALUIZNI Sarandė pėr tė paditurin Kastriot Rama. Lirimin dhe dorėzimin e truallit prej 280 m2 tė zėnė padrejtėsisht dhe nė kundėrshtim me ligjin nga i padituri Kastriot Rama. Baza Ligjore: Nenet 32/a, 153, 154 dhe 212 tė KPr.Civile, neni 296 i K.Civil; ligji nr.9482/2006, “Pėr legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndėrtimeve pa leje” i ndryshuar; ligji nr.8405/2008 “Pėr urbanistikėn”. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Sarandė, me vendimin nr.23-2011-93 (62), datė 17.01.2011, ka vendosur: “Pranimin pjesėrisht tė kėrkesėpadisė me numėr regjistri themeltar 11123-01378-23-2010/106, datė 16.07.2010 regjistrimi, tė paditėsit Agim Hasani nė kėtė mėnyrė: Pranimin e kėrkimit lirim dhe dorėzim trualli me sipėrfaqe 36 m2 nga pala e paditur Kastriot Rama e cila ėshtė nė pronėsi tė palės paditėse Agim Hasani, kjo sipas aktit tė ekspertimit tė ekspertit Yzeir Muēo, datė 22.12.2010. Rrėzimin e kėrkesėpadisė pėr kėrkimin lirim dhe dorėzimin e truallit me sipėrfaqe 244 m2 nga i padituri Kastriot Rama. Shpenzimet gjyqėsore lihen nė ngarkim tė tė paditurit Kastriot Rama...” Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.294, datė 28.06.2011, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.23-2011-93 (62), datė 17.01.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė.” Kundėr vendimit nr.23-2011-93 (62), datė 17.01.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė, dhe vendimit nr.294, datė 28.06.2011, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr, ka ushtruar rekurs e paditura Drejtoria e ALUIZNI-t Qarku Vlorė, e cila bazuar nė nenin 485 shkronja “e” tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkon: prishjen e vendimeve dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes, pėr kėto shkaqe: I padituri Kastriot Rama ka aplikuar pėr legalizimin e objektit informal shtėpi banimi, me datė 21.02.2005 me sipėrfaqe ndėrtimore 20 m2 dhe sipėrfaqe parcele 150 m2, nė zbatim tė ligjit nr.9482/2006 ėshtė kryer verifikimi pėrkatės dhe legalizimi ėshtė kryer nė pėrputhje me nenin 2 pika 4/1 dhe 4/2 dhe nenet 13 dhe 39 tė ligjit si dhe VKM –sė nr.438/2006. Pasuria qė paditėsi ka trashėguar nė bazė tė testamentit ėshtė tokė nė peshkim dhe jo pasuria objekt gjykimi trualli 280 m2 me kufijtė e pretenduar, sipėrfaqe e cila ėshtė pronė e lirė dhe jo nė pronėsi tė tij. Nė thelb kemi tė bėjmė me njė mosmarrėveshje administrative pasi tė dy gjykatat kanė cėnuar VKM nr.1657/2008, duke mos u zbatuar dispozitat e K.Pr.Civile nenet 320, 324, 325, 327, 328 (afati pėr goditjen e njė akti ėshtė 30 ditė, ndėrkohė qė VKM nr.1657/2008 ėshtė miratuar nė datė 24.12.2008 ndėrsa padia ėshtė ngritur nė datėn 07.07.2010, pas mė shumė se dy vjet e gjysėm nga miratimi i VKM-sė) dhe neni 331 i K.Pr.Civile nė tė cilat ėshtė pėrcaktuar objekti i kėtyre lloj padive, mėnyra e zgjidhjes sė kėtyre mosmarrėveshjeve, kompetenca e gjykatave pėr gjykimin e akteve administrative, afati si dhe kufijtė e vendimit tė gjykatės. Gjykatat kanė pranuar dhe kanė vazhduar gabimisht shqyrtimin e padisė duke iu referuar nenit 296 tė K Civil duke e quajtur padinė e rivendikimit si padi njohje qė nė fakt nuk ėshtė padi qė nuk parashkruhet siē pretendon Gjykata e Apelit. I gabuar ėshtė edhe arsyetimi i gjykatave qė i padituri e ka zėnė truallin nė keqbesim, pasi i padituri e ka fituar pronėsinė mbi bazėn e ligjit nr.9482/2006 i cili nuk pėrcakton asnjė kufizim pėr llojet e objekteve si ato me destinacion banimi apo ato me destinacion social ekonomik. Arsyetimi i gjykatės sė apelit ėshtė nė kundėrshtim me nenin 5 dhe 6 tė KPC pasi ka shqyrtuar edhe nėsė ėshtė i vlefshėm ose jo akti administrativ VKM nr.1657/2008, jashtė kėrkimeve tė palės paditėse, duke shqyrtuar gjithashtu nėse objekti i paraqitur plotėson ose jo kushtet pėr legalizim. Kundėr vendimit nr.294, datė 28.06.2011, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr ka ushtruar rekurs i padituri Kastriot Rama, i cili bazuar nė nenin 485 shkronja “e” tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkon gjithashtu: prishjen e vendimeve dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes, pėr kėto shkaqe: Gjykata ka zbatuar keq ligjin, pasi nuk ka vėrtetuar qė paditėsi ėshtė pronar i pasurisė qė ka kėrkuar tė rivendikojė. Gjykata ka interpretuar keq provėn e tė paditurit Kastriot Rama, vetė deklarimin e njė shtėpie banimi. Gjykata e Apelit nuk ka zbatuar drejt ligjin pėr sa i pėrket faktit se padia pėr kthimin e sendit ėshtė rivendikuar. Po ashtu kjo gjykatė nuk ka analizuar pretendimet tona rreth mosplotėsimit tė kushteve tė nevojshme pėr pranimin e padisė sė rivendikimit. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Admir Thanza; nė mungesė tė palėve ndėrgjyqėse dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes. Paditėsi Agim Hasani ėshtė njė nga trashėgimtarėt ligjorė tė Sulo Hasani (i biri), sipas vendimit tė gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė nr.776, datė 04.06.2010. Trashėgimlėnėsi Sulo Hasani me anė tė kontratės sė shitblerjes nr.2293 rep, nr.8137 kol, datė 16.09.1996, tė lidhur me Ndėrmarrjen Komunale Banesa Sarandė ka blerė banesėn, truallin qė zė kjo banesė si dhe truallin funksional tė saj me sipėrfaqe 280 m2 e ndodhur nė lagjen nr.4, Rr. “1 Maji”, e pėrbėrė nga dy dhoma njė kuzhinė, kundrejt ēmimit 39.000 lekė, me kufizimet pėrkatėse. Pronėn e sipėrcituar paditėsi e ka fituar nėpėrmjet trashėgimisė siē rezulton nga vendimi pėr ēeljen e dėshmisė sė trashėgimisė nr.776/2010 dhe sipas vėrtetimit nga dokumenti hipotekor tė lėshuar nė datė 24.11.2010 nga ZRPP Sarandė, prona figuron e rregjistruar nė emėr tė paditėsit dhe shtetases Lefkothea Eksarho (nė vlerėn ½ secili). I padituri Kastriot Rama nė vitin 1993 ka ndėrtuar njė shtesė nė shtėpinė e banimit me sipėrfaqe 20 m2, sipėrfaqe e zėnė 150 m2 me koefiēent ndėrtimi 13%, me kufizimet pėrkatėse, pėr tė cilėn i ėshtė drejtuar ALUIZNI-t me shkresėn nr.131 prot, datė 21.02.2005, sipas tė dhėnave tė formularit tė vetėdeklarimit. Me VKM-nė nr.1657, datė 24.12.2008, “Pėr kalimin nė pronėsi tė disa parcelave ndėrtimore, nė favor tė poseduesve tė objekteve informale”, nė nr.rendor 12 ėshtė emri i tė paditurit Kastriot Rama, me sipėrfaqe tė parcelės 302 m2, nr.i kateve 1 dhe sipėrfaqja e bazės sė ndėrtimit 21 m2. Paditėsi duke pretenduar se shtėpia e tė paditurit mbivendoset me pronėn e tij, i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė me kėrkesėpadinė objekt gjykimi. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Sarandė, me vendimin nr.23-2011-93 (62), datė 17.01.2011, ka vendosur: “Pranimin pjesėrisht tė kėrkesėpadisė me numėr regjistri themeltar 11123-01378-23-2010/106, datė 16.07.2010 regjistrimi, tė paditėsit Agim Hasani nė kėtė mėnyrė: Pranimin e kėrkimit lirim dhe dorėzim trualli me sipėrfaqe 36 m2 nga pala e paditur Kastriot Rama, e cila ėshtė nė pronėsi tė palės paditėse Agim Hasani, kjo sipas aktit tė ekspertimit tė ekspertit Yzeir Muēo, datė 22.12.2010. Rrėzimin e kėrkesėpadisė pėr kėrkimin lirim dhe dorėzimin e truallit me sipėrfaqe 244 m2 nga i padituri Kastriot Rama. Shpenzimet gjyqėsore lihen nė ngarkim tė tė paditurit Kastriot Rama...” Arsyetimi i gjykatės: “...omissis... nga akti i ekspertimit tė datės 22.12.2010, ka rezultuar se pronat e palėve ndėrgjyqėse kanė mbivendosje nė formė trekėndore me sipėrfaqe 36 m2, ...kjo tregon se i padituri i ka zėnė paditėsit vetėm kėtė sipėrfaqe dhe jo sipėrfaqen 280 m2 siē ai pretendon, pėr rrjedhojė gjykata referuar nenit 296 tė K.Civil ēmon se padia ėshtė e pabazuar vetėm pėr sipėrfaqen prej 36 m2 dhe duhet tė pranohet vetėm pėr kėtė pjesė (...)”. Mbi ankim tė palės paditėse, Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.294, datė 28.06.2011, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.23-2011-93 (62), datė 17.01.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė.” Arsyetimi i gjykatės: “...omissis... Nė rastin e tė paditurit Kastriot Rama vihet re njė mospėrputhje midis kėrkesės sė subjektit dhe disponimit tė ALUIZNI-t pėr rrjedhojė dhe tė VKM_sė (qė del bazuar nė aktet e servirura nga kėto organe). Nė vetė deklarimin nr.131 prot. i padituri ka kėrkuar legalizimin e njė shtese nė banesėn ekzistuese me sip. ndėrtimi 20 m2 dhe tė pėrgjithshme 150 m2 dhe jo tė njė ndėrtimi tė ri. Nėse i referohemi fragmentit nga harta e kalimit tė pronėsisė sė ALUIZNI-t nė dosje, bėhet fjalė pėr ndėrtimin njė kat (shtesė) nė anėn veriore tė objektit ekzistues tė Kastriot Rama rregjistruar nė hartė nė emėr tė Irisi Kastriot Rama, qė pėrkon edhe me kufizimet e cituara nga i padituri nė vetė deklarimin nr.131. Aktet administrative tė ALUIZNI-t jo vetėm qė nuk pėrkojnė me kėrkimin e tė paditurit, por i referohen njė objekti qė sipas fotografive nė dosje (ngrehinė me blloqe betoni) nuk plotėson kriteret pėr legalizim. Ligji pėr legalizimin e ndėrtimeve pa leje, nė vlerėsim edhe tė vendimit nr.35/2007 tė Gjykatės Kushtetuese, ka patur si qėllim dhėnien e njė drejtėsie sociale duke kufizuar, madje hequr tė drejtėn e pronėsisė sė pronarėve tė ligjshėm, nė funksion tė interesit publik, pėr strehim tė popullsisė (nė rastin e ndėrtimeve me destinacion banim). I padituri Kastriot Rama e ka tė zgjidhur problemin e strehimit pasi ka banesė ekzistuese, shtesėn e sė cilės ka kėrkuar ta legalizojė. Sa mė sipėr, aktet administrative pėr legalizimin e objektit tė tė paditurit nuk kanė dalė konform procedurės sė parashikuar nė ligjin 9482/2006 dhe nė kuptim tė nenit 116/c tė K.P.Administrative, pėrbėjnė akte absolutisht tė pavlefshme, pa efekte juridike(…).” Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit kanė ushtruar rekurs e paditura Drejtoria e ALUIZNI-t Qarku Vlorė si dhe i padituri Kastriot Rama, tė cilėt bazuar nė nenin 485 shkronja “e” tė Kodit tė Procedurės Civile kėrkojnė: Prishjen e e vendimit nr.294, datė 28. 06.2011, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe tė vendimit nr.23-2011-93(62), datė 17.01.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė dhe pushimin e gjykimit tė ēėshtjes, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. II. Ligji i zbatueshėm. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. Neni 16§1 i K.Pr.Civile:“Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. Neni 20 i K.Pr.Civile: “Gjykata duhet tė ndjekė dhe tė kėrkojė tė zbatohet parimi i kontradiktorialitetit. Ajo e mbėshtet vendimin e saj vetėm nė mjetet, shpjegimet, dokumentet e provat e tjera tė treguara ose tė sjella nga palėt, kur kėto tė fundit kanė qenė nė gjendje tė debatojnė sipas parimit tė kontradiktorialitetit.” Dispozitat e Kodit Civil nė tė cilat ėshtė parashikuar: Neni 296 i K.Civil:”Pronari ka tė drejtė tė ngrejė padi pėr tė kėrkuar sendin e tij nga ēdo posedues ose mbajtės. Kėtė tė drejtė e ka edhe cdo bashkėpronar pėr sendin e pėrbashkėt, me qėllim qė ai t’u dorėzohet gjithė bashkėpronarėve”. Kodi i Procedurave Administrative: Neni 116 i K.P.A:”Aktet administrativ absolutisht tė pavlefshme. Aktet administrative do tė quhen absolutisht tė pavlefshme, nė kuptim tė kėtij Kodi, nė rastet e mėposhtme: a).... b).... c) ”kur akti ėshtė nxjerrė nė kundėrshtim me formėn dhe procedurėn e kėrkuar nga ligji.” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se: Pala qė ka regjistruar ankimin, konkretisht tė paditurit Drejtoria e ALUIZNI-t, Qarku Vlorė dhe Kastriot Rama legjitimohen ratione personae t’i drejtohet Gjykatės sė Lartė lidhur me pretendimin sa mė sipėr. Ankimi ėshtė paraqitur brenda afatit ligjor, ndaj edhe legjitimohen ratione temporis. Gjithashtu rezulton se ankimi i ėshtė njoftuar palėve tė tjetra ndėrgjyqėse. Nė lidhje me thelbin (legjitimimi ratione materiae), Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se rekurset e paraqitur nga tė paditurit Drejtoria e ALUIZNI-t, Qarku Vlorė dhe Kastriot Rama pėrmbajnė shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.294, datė 28.06.2011, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr . Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve procedurale qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė parashtruara nė rekurs arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.294, datė 28.06.2011, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit procedural dhe material, dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet dhe ēėshtja ti dėrgohet pėr rishqyrtim gjykatės sė apelit Gjirokastėr. Ky Kolegj konstaton se gjykatat e apelit, pa sqaruar plotėsisht njė sėrė rrethanash qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes dhe qė kanė tė bėjnė me elementė thelbėsorė tė padisė objekt shqyrtimi, tė cilat kėrkojnė pėrgjigje edhe nga pretendimet e palėve, gabon kur zgjidh ēėshtjen nė gjendjen nė tė cilėn ndodhet hetimi gjyqėsor. Gjykata e apelit ka pranuar nė gjykim se i padituri Kastrot Rama parcelėn ndėrtimore (pėr tė cilėn paditėsi Agim Hasani ka ngritur padinė e rivendikimit) e ka pėrfituar nė zbatim tė Ligjit 9482/2006 “Pėr legalizimin, urbanizimin dhe integrimin e ndėrtimeve pa leje”, pra me vendim tė organit administrativ. Gjykata e Apelit lidhur me vendimmarrjen e organit administrim ka konstatuar mospėrputhjen midis kėrkesės sė subjektit (tė paditurit Kastrot Rama) dhe disponimit tė ALUIZNI-t, pėr rrjedhojė dhe tė VKM nr.1657, datė 24.12.2008, “Pėr kalimin nė pronėsi tė disa parcelave ndėrtimore, nė favor tė poseduesve tė objekteve informale”, nė nr.rendor 12 tė cilit ėshtė dhe emri i i tė paditurit Kastriot Rama, me treguesit: sipėrfaqja e parcelės 302 m2, nr.i kateve 1 dhe sipėrfaqja e bazės sė ndėrtimit 21 m2. Sipas kėsaj gjykate nė vetė deklarim i padituri ka kėrkuar legalizimin e njė shtese nė banesėn ekzistuese me sipėrfaqe ndėrtimi prej 20 m2 dhe me sipėrfaqe trualli prej 150 m2 dhe jo legalizimin e njė ndėrtimi tė ri dhe se aktet administrative tė ALUIZNI-t i jo vetėm nuk pėrkojnė me kėrkesėn sa sipėr, por i referohen njė objekti qė nuk plotėson kriteret pėr legalizim. Mbi kėtė bazė, gjykata e apelit ka konstatuar kryesisht se aktet administrative pėr legalizim janė tė dala nė kundėrshtim me procedurėn e parashikuar nga ligji 9482/2006. Lidhur me pėrfundimin e arritur nga gjykata e apelit e cila ka konstatuar kryesisht se aktet administrative pėr legalizimin e objektit tė tė paditurit nuk kanė dalė konform procedurės sė parashikuar nė ligjin 9482/2006 dhe nė kuptim tė nenit 116/c tė K.P.Administrative, pėrbėjnė akte absolutisht tė pavlefshme, pa efekte juridike dhe mbi kėtė bazė e ka konsideruar tė paditurin Kastriot Rama si posedues me keqbesim tė truallit objekt gjykimi, Kolegji Civil, bazuar nė aktet e administruara nė gjykim vlerėson sė njė pėrfundim i tillė ėshtė nė kundėrshtim me pėrmbajtjen e nenit 116 tė Kodit tė Procedurave Administrative. Kolegji referuar nenit 116/c tė K.Pr.Administrative, vlerėson se pėrfundimi i gjykatės sė apelit lidhur me nulitetin e aktit pėr shkak tė mosrespektimit tė kėrkesave procedurale dhe nė kushtet kur organi administrativ nuk e ka aftėsinė tė revokojė aktin absolutisht tė pavlefshėm, nuk mund tė bėhet kryesisht nga gjykata por vetėm me kėrkesė tė palėve tė interesuara nė njė gjykim me natyrė administrative. Kolegji konstaton se gjykata e apelit ka konfonduar tė drejtėn e saj pėr tė konstatuar kryesisht pavlefshmėrinė e njė veprimi juridik dhe mbi kėtė bazė zgjidhjen e pasojave nė konflikt mes palėve ndėrgjyqėse, me pavlefshmėrinė absolute tė aktit administrativ, e cila ēmohet nga gjykata nė njė gjykim me objekt tė padisė: konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė aktit administrativ nė pėrputhje dhe me nenin 17 tė ligjit 49/2012 “Pėr organizimin dhe funksionimin e gjykatave administrative dhe gjykimin e mosmarrėveshjeve administrative.”. Sa sipėr, ky Kolegj bazohet edhe nė vendimin unifikues nr.5, datė 30.10.2012, ku inter alia, Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė, lidhur me qėndrimin unifikues pėrsa u pėrket procedurės pėr kėrkimin e pavlefshmėrisė sė veprimit juridik theksojnė se: “...omissis... veēojnė nga ky trajtim aktet administrative tė nxjerra nga organet e administratės shtetėrore dhe pushteti lokal, nė funksion tė ushtrimit tė veprimtarisė sė tyre, nga veprimet juridike. Ky dallim bėhet pėr shkak se aktet administrative janė shprehje e vullnetit tė organeve tė sipėrpėrmendura nė funksion tė ushtrimit tė kompetencave tė tyre nė bazė tė ligjit dhe sjellin pasoja juridike si akte tė organeve tė pushtetit, pra i pėrkasin fushės sė tė drejtės publike.(...)”. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė marrė nė kundėrshtim me ligjin, duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim asaj gjykate, me tjetėr trup gjykues. Nė rigjykim, gjykata e shkallės sė parė, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė tė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, “... ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen”, ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16), duke mos ngatėrruar gjykimin e ēėshtjes me natyrė civile me atė me natyrė administrative. Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre qė, nė pėrputhje me ligjin, tė provojnė faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė zgjidhjen e drejtė e ligjore tė mosmarrėveshjes, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime “qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara” nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural e atij material tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. Pėr rrjedhojė, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.294, datė 28.06.2011, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim asaj gjykate me tjetėr trup gjykues. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/ē tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O SI Prishjen e vendimit nr.294, datė 28.06.2011, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rigjykim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 11.03.2015 Nr.11243-02526-00-2010 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-836 i Vendimit (144) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė seancat gjyqėsore tė datave 13.11.2014, 19.02.2015 dhe 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.02526/10, qė u pėrket palėve: PADITĖS: ILIA LAPI, pėrfaqėsuar nga avokati Islam Llapi TĖ PADITUR: KOSTAQ MELE, pėrfaqėsuar nga avokati Ferdinand Doja THEODHORA MELE (GUXO), MARIKA MELE (DIMO), DHIMITRA MELE (BARXHO) (nė mungesė) AGJENSIA E KTHIMIT DHE KOMPENSIMIT TĖ PRONAVE, TIRANĖ (nė mungesė) ZYRA VENDORE E REGJISTRIMIT TĖ PASURIVE TĖ PALUAJTSHME KORĒĖ (nė mungesė) OBJEKTI: Anullimin e pjesshėm tė vendimit nr.1637, datė 20.08.1996 tė K.K.K.Pronave, Bashkia Korēė. Detyrimin e trashėgimtarėve tė Pandeli Meles tė njohin pronarė trashėgimtarėt e Perikli Turtullit pėr sipėrfaqen prej 1.935 m2, e cila mbivendoset me pronėn e njohur me vendimin nr.174, datė 18.06.1999. Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė veprimit juridik “akt heqje dorė nga pronėsia”, me nr.3881 Rep. nr.1029 Kol., datė 03.10.2000. Baza Ligjore: Neni 324 i K.Pr.Civile. Neni 92/a dhe 200/d i K.Civil. Ligji nr.9235, datė 29.07.2004. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Korēė, me vendimin nr.41-2009-5148 (3219), datė 19.11.2009, ka vendosur: Konstatimin si pjesėrisht absolutisht tė pavlefshėm tė veprimit juridik-akt pėr heqje dorė nga pronėsia me nr.3881 Rep. nr.1029 Kol., datė 03.10.2000 tė Dhomės sė Noterisė Korēė, lidhur me sipėrfaqen prej 1.935 m2, e cila ėshtė pasqyruar nė skicėn e aktit tė ekspertimit e vijėzuar me ngjyrė tė kuqe dhe tė gjelbėr, me kufizime: Veri-prona me nr.8/71, Jug-Prona me nr.8/26, Lindje- pronat me nr.8/137; 8/71 dhe Perėndim-prona me nr.8/77. Anullimin e pjesshėm tė vendimit nr.1637[], datė 20.08.1996 tė K.K.K. Pronave Bashkia Korēė, lidhur me sipėrfaqen prej 1.935 m2, e cila ėshtė pasqyruar nė skicėn e aktit tė ekspertimit e vijėzuar me ngjyrė tė kuqe dhe tė gjelbėr, me kufizime: Veri-prona me nr.8/71, Jug-Prona me nr.8/26, Lindje- pronat me nr.8/137; 8/71 dhe Perėndim-prona me nr.8/77. Detyrimin e tė paditurve Theodhora Mele (Guxo), Marika Mele (Dimo), Dhimitra Mele (Barxho) dhe Kostaq Mele, tė njohin pronar paditėsin dhe trashėgimtarėt e tjerė tė ish-pronarit Perikli Turtulli (pėrfituesit e vendimit nr.174, datė 18.06.1999), mbi sipėrfaqen e truallit prej 1.935 m2 tė specifikuar nė pikat 1 dhe 2 tė dispozitivit tė vendimit. Akti i ekspertimit sė bashku me shtesėn e tij ėshtė pjesė pėrbėrėse e kėtij vendimi. Gjykata e Apelit Korēė, me vendimin nr.334, datė 19.07.2010, ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.3219, datė 19.11.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Korēė. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs i padituri, Kostaq Mele, me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė, pėr kėto shkaqe: Pala paditėse ka paraqitur si dokument tė pronėsisė sė tij njė vendim deklarativ pėr vėrtetimin e faktit juridik tė qenies pronar pėr sipėrfaqen e dhėnė me vendimi tė KKKP. Vendimi i gjykatės sė pėr vėrtetimin e faktit juridik ėshtė dhėnė mbi bazėn e njė dokumenti kadastral, sipas tė cilit trashėgimlėnėsi i paditėsit ka pasur 6 dynym arė, por pa vendndodhje dhe kufitarėt nė vendim janė vendosur sipas dėshirės. Eksperti ka dalė jashtė misionit tė tij nė kundėrshtim me nenin 224/b tė K.Pr.Civile, pasi ka dhėnė konkluzione politike. Konkluzionet e ekspertit janė tė gabuara, pasi nuk u referohet kufijve e toponimeve, ai nuk mbėshtet nė akte e administruara nė dosje. Akti i ekspertimit ėshtė i pasaktė, nė bazė tė nenit 224/2 tė K.Pr.Civile. Gjykata e apelit nuk ka bėrė njė hetim tė plotė e tė gjithanshėm tė ēėshtjes, pasi prona e paditėsave nuk ndodhet nė atė vend qė ju ėshtė kthyer me vendim tė K.K.K.P. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni; pėrfaqėsuesin e tė paditurit Kostaq Mele, avokatin Ferdinand Doja, qė kėrkoi ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė; pėrfaqėsuesin e paditėsit Ilia Lapi, avokatin Islam Llapi, qė kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė apelit, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N RRETHANAT E ĒĖSHTJES: 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se paditėsi Ilia Lapi ėshtė njė nga trashėgimtarėt ligjorė tė linjės trashėgimore qė vjen nga trashėgimlėnėsi Perikli Turtulli. 2. Tė paditurit e kėtij gjykimi, Theodhora Mele, Marika Mele, Dhimitra Mele dhe Kostaq Mele janė trashėgimtarėt ligjorė tė trashėgimlėnėsve Pandi Petro Mele dhe Androni Mele. 3. Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ish-pronarėve pranė Kėshillit Rrethit Korēė, me vendimin nr.174, datė 18.06.1999, ka njohur pronėsinė e ish-pronarit Perikli Turtulli dhe kthyer nė natyrė trashėgimtarėve tė tij ligjorė sipėrfaqen prej 6.000 m2, ish-tokė arė aktualisht e kthyer nė truall, tė ndodhur nė vendin e quajtur “Dėmbravė”, brenda vijave kufizuese tė qytetit tė Korēės, me kufizimet pėrkatėse. 4. Nga ana tjetėr, Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ish-pronarėve pranė Bashkisė Korēė, me vendimin nr.1537, datė 20.08.1996, ka njohur pronėsinė e ish-pronarit Pandi Petro Mele mbi njė sipėrfaqe prej 4.000 m2, tė ndodhur nė Korēė, nė vendin e quajtur “Nėn Radanec”, nga tė cilat u ka kthyer nė natyrė trashėgimtarėve ligjorė tė ish-pronarit sipėrfaqen prej 3.700 m2, me kufij tė pėrcaktuar 4.1. Me aktin noterial nr.3881/1029, datė 03.10.2000 Theodhora Mele, Marike Mele dhe Dhimitra Mele kanė “...hequr dorė nga pronėsia mbi truallin e pėrshkruar mė sipėr, nė dobi tė vėllait tė tyre dhe njėkohėsisht bashkėpronar me to nė kėtė truall, z. Kostaq Pandi Mele,...”. 5. Paditėsi Ilia Lapi, me pretendimin se vendimi nr.1537, datė 20.08.1996 i Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ish-pronarėve pranė Bashkisė Korēė qė ka trajtuar nė favor tė tė paditurve tė kėtij gjykimi 3.700 m2 truall ėshtė i pavlefshėm; kjo sipėrfaqe mbivendoset me pronėn e trajtuar me vendimin nr.174, datė 18.06.1999 tė Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ish-pronarėve pranė Kėshillit Rrethit Korēė nė favor tė ish-pronarit Perikli Turtulli; tė paditurit dhe komisioni ka plan vendosur gabim pronėn e pretenduar prej tyre, pasi ajo nuk ndodhet nė pozicionin ku ju ėshtė njohur dhe kthyer pjesėrisht; nuk ka pėrputhje tė vendit, toponimit sipas aktit tė pronėsisė sė paraqitur prej tyre dhe as tė kufitarėve, me padi ka kėrkuar: (i) “Anullimin pjesėrisht tė Vendimit nr.1537 dt 20.8.1996 tė Komisionit tė K.K. tė Pronave Bashkia Korēė”; (ii) “Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė Aktit nr.3881 rep 1029 kol datė 03.10.2000”; (iii) “Detyrimin e tė paditurit Kostaq Melo tė mė njohė pronar pėr sipėrfaqen prej 3700 m2 e cila mbivendoset nė pronėn tonė tė njohur me vendimin nr.174, datė 18.6.1999”. 6. Nė pėrmjet prapėsimeve pala e paditur ka parashtruar se prona e trashėgimlėnėsit Pande Mele ėshtė planvendosur nė mėnyrė tė drejtė dhe konform vėrtetimit hipotekor, qė pėrfaqėson origjinėn e pronėsisė, ndėrsa planvendosja e pronės sė paditėsit dhe njėkohėsisht edhe e kufitarėve tė tij ėshtė kryer nė mėnyrė subjektive, duke mos u planvendosur nė vendin e origjinės, duke krijuar kėshtu mbivendosje me pronėn e tij. 7. Gjatė procesit gjyqėsor nga ana e palės paditėse ėshtė ndryshuar objekti i padisė duke kėrkuar: (i) “Anullimin pjesėrisht tė vendimit nr.1637 dt 20.8.1996 tė KKK Pronave Bashkia Korēė”; (ii) “Detyrimin e trashėgimtarėve tė Pandi Meles tė njohin pronar trashėgimtarėt e Dhimitėr Turtullit, pėr sipėrfaqen prej 1935 m2 e cila mbivendoset nė pronėn tyre tė njohur me vendimin nr.174 dt 18.6.1999”; (iii) “Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė Aktit nr.3881 rep 1029 kol dt. 3.10.2000”, duke saktėsuar dhe bazėn ligjore tė padisė me shtimin nė tė tė nenit 200/d tė Kodit Civil”; 8. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Korēė, me vendimin nr.41-2009-5148 (3219), datė 19.11.2009, ka pranuar padinė, duke: (i) konstatuar pavlefshmėrinė e pjesshme tė aktit “...pėr heqje dorė nga pronėsia me nr.3881 Rep. nr.1029 Kol., datė 03.10.2000 tė Dhomės sė Noterisė Korēė, lidhur me sipėrfaqen prej 1.935 m2, ...”; (ii) anulluar pjesėrisht vendimin “...nr. 1637, datė 20.08.1996 tė K.K.K.Pronave Bashkia Korēė, lidhur me sipėrfaqen prej 1.935 m2, e cila ėshtė pasqyruar nė skicėn e aktit tė ekspertimit e vijėzuar me ngjyrė tė kuqe dhe tė gjelbėr, me kufizime: Veri-prona me nr.8/71, Jug-Prona me nr.8/26, Lindje- pronat me nr.8/137; 8/71 dhe Perėndim-prona me nr.8/77”; (iii) detyruar tė paditurit “...Theodhora Mele (Guxo), Marika Mele (Dimo), Dhimitra Mele (Barxho) dhe Kostaq Mele, tė njohin pronar paditėsin dhe trashėgimtarėt e tjerė tė ish-pronarit Perikli Turtulli (pėrfituesit e vendimit nr.174, datė 18.06.1999), mbi sipėrfaqen e truallit prej 1.935 m2 tė specifikuar nė pikat 1 dhe 2 tė dispozitivit tė vendimit”. 8.1. Nė zgjidhjen e dhėnė, gjykata pasi ka administruar dhe praktikat dokumentare tė dosjeve tė Komisioneve tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave dhe akt ekspertimin topografik, arsyeton: - “...vendndodhja e pronės sė palės sė paditur nuk ėshtė aty ku ajo ka pretenduar nė kėrkesėn drejtuar Komisionit, duke u mbivendosur kėshtu pjesėrisht me pronėn e palės paditėse”; - “...prona e palės paditėse ėshtė planvensosur nė mėnyrė tė saktė, duke u harmonizuar me kufitarėt dhe pėrmbajtjen e vėrtetimeve pėrkatėse tė pronėsisė, ndėrkohė qė prona e pretenduar nga pala e paditur ndodhet nė vendin e quajtur “Nėn Radanec” dhe jo nė zonėn objekt gjykimi”; - mbi kėto argumente gjykata ka anulluar pjesėrisht vendimin “...nr. 1637, datė 20.08.1996 tė K.K.K.Pronave Bashkia Korēė, lidhur me sipėrfaqen prej 1.935 m2” dhe ka konstatuar edhe pavlefshmėrinė e pjesshme tė aktit noterial nr.3881 Rep. nr.1029 Kol., datė 03.10.2000, duke detyruar palėn e paditur tė njohė pronar mbi truallin prej 1935 m2 trashėgimtarėt e ish-pronarit Perikli Turtulli. 9. Mbi ankimin e tė paditurit Kostaq Mele, Gjykata e Apelit Korēė, me vendimin nr.334, datė 19.07.2010, ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. 9.1. Nė lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, gjykata e apelit, pasi ka pėrsėritur pjesėrisht hetimin gjyqėsor duke marrė dhe prova tė reja, parashtron: - nga pikėpamja teknike “...akti i ekspertimit u ka dhėnė pėrgjigje tė hollėsishme pyetjeve tė gjykatės dhe pretendimeve tė palėve, ai ėshtė i plotė dhe gjen mbėshtetje nė provat qė i janė nėnshkruar shqyrtimit gjyqėsor si dhe nė hartėn e qytetit tė Korēės tė vitit 1937, ku evidentohen toponimet e zonave dhe shenjat natyrore tė gjithė zonės qė ėshtė bėrė objekt i analizės sė aktit tė ekspertimit”; - “Me tė drejtė nga gjykata janė pranuar konkluzionet e kėtij akti pėr faktin se prona e tė paditurit ndodhet nė vendin e quajtur “nėn Radanec”, ndėrsa nė fakt nuk ndodhet e vendosur nė kėtė zonė por nė zonėn me toponimin “Dumbravė”; - “Po kėshtu, asnjė nga kufitarėt qė rezultojnė nė vėrtetimin e pronėsisė pėr ish-pronarin Pandi Mele, nė fakt nuk ndodhen tė planvendosur nė zonėn ku prona ėshtė trajtuar nga komisioni. Pra, nuk gjejnė pėrputhje kufitarėt e hershėm tė pronės me kufitarėt qė aktualisht ka kjo pronė mbasi ėshtė trajtuar nga komisioni dhe pala e paditur nuk ka mundur tė provojė...ndonjė ndryshim tė kufitarėve apo kalimit tė pronėsisė tek kufitarėt qė rezultojnė aktualisht”; - “Pėrcaktimi i saktė nė terren i pronės sė paditėsit,..., ėshtė bėrė duke u nisur edhe nga njė kufi natyror nė veri tė saj, siē ėshtė rruga e Melēanit, e cila rezulton e pasqyruar qartė nė hartėn e vitit 1937. Pėrveē kėsaj, kjo pronė ka nė kufirin perėndimor Sazan Ramadani, i cili rezulton tė jetė trajtuar nga KKKPronave dhe vendosur po nė tė njėjtin vend qė aktualisht ėshtė vendosur pala paditėse”; - “Planvendosja e pronės sė ish-pronarit Perikli Turtulli ėshtė bėrė duke marrė nė analizė tė gjithė kufitarėt pėr rreth saj dhe mėnyrėn e vendosjes sė tyre, duke krijuar njė pėrputhje tė saktė me njėri-tjetrin dhe me aktet qė provojnė pronėsinė e secilit, qoftė pėr Sazan Ramadanin, kufitarin tjetėr tė tij Ibrahim Hasan qė ka nė veri po rrugėn e Melēanit, Fazlli Jaupin, i cili ėshtė nė proces nė KKKP”; - harta e vitit 1937 e paraqitur nga pala e paditur si provė e re, me pretendimin se jep njė pamjet tė ndryshme nga ajo mbi tė cilin ka punuar eksperti “...nė fakt nuk ėshtė e tillė dhe nuk sjell asnjė ndikim nė aktin e ekspertimit, duke qenė se ėshtė pjesė e dokumentacionit mbi tė cilin ėshtė punuar nė kėtė akt”; - lidhur me fletėn e regjistrit “...kadastral tė vitit 1945 pėr bujqit nė qytetin e Korēės dhe tokat qė ata punojnė, nė rreshtin nr.320, rezulton qė bujku Perikli Turtuilli punon 6 dy dhe kėto janė tokat e veta. Pra kjo provė, nuk sjell asnjė konkluzion ndryshe nė planvensdosjen e pronės dhe nuk mund tė gjykohet prej saj nėse kjo sipėrfaqe nuk ndodhet nė vendin ku ėshtė trajtuar nga komisioni pėrderisa nė kėtė fletė regjistri nuk ėshtė pasqyruar vendndodhja e saktė e pronės”. 10. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs i padituri, Kostaq Mele, me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 11. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 11.1. Neni 472/a,b i K.Pr.Civile: “Vendimet e shpallura nga gjykata e apelit dhe ato tė gjykatės sė shkallės sė parė, nė rastet qė pėrcaktohen nga ky Kod, mund tė ankimohen me rekurs nė Gjykatėn e Lartė vetėm kur: a) nuk ėshtė respektuar ose ėshtė zbatuar keq ligji; b) ka shkelje tė rėnda tė normave procedurale (neni 467 i kėtij Kodi)”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 12. Se rekursi i paraqitur nga i padituri, Kostaq Mele nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit nr.334, datė 19.07.2010 tė Gjykatės sė Apelit Korēė, me tė cilin ėshtė lėnė nė fuqi vendimi nr.41-2009-5148 (3219), datė 19.11.2009 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Korēė. 13. Nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen vetėm rastet rigorozisht tė pėrcaktuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale apo shkeljet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 14. Nė tėrėsi rekursi pėrmban pretendime qė lidhen me analizėn, vlerėsimin dhe ēmuarjen e provave, gjė qė nuk justifikon kėrkesat ligjore tė sipėrpėrmendura. 15. Sipas germės “a” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkohet qė nga ana e gjykatave tė faktit tė mos jetė respektuar ose tė jetė zbatuar keq ligji. Nė rekursin e paraqitur nga pala e paditur nuk argumentohet njė gjė e tillė. Pretendimet se gjykatat e faktit kanė zbatuar gabim dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile lidhur me ekspertimin dhe pozicionimin/ planvendosjen nė terren tė sipėrfaqes truall, objekt material i kėtij gjykimi, nuk rezulton tė gjejnė mbėshtetje nė ligj nė raport me tė drejtėn e pretenduar nga rekursuesi dhe gjendjen e faktit tė vėrtetuar gjatė gjykimit. 15.1. Ndryshe nga sa pretendohet nė rekurs, evidentohet se vendimet e gjykatave mbėshteten nė argumenta tė nxjerra nga provat, pėrfshi dhe akt ekspertimin, tė cilat janė marrė, administruar e vlerėsuar konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 16. Evidentohet se paditėsi Ilia Lapi, njė nga trashėgimtarėt ligjorė tė subjektit tė shpronėsuar Perikli Turtulli, i ėshtė drejtuar gjykatės, me pretendimin se vendimi i Komisioni tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ish-pronarėve pranė Bashkisė Korēė, qė ka trajtuar nė favor tė tė paditurve tė kėtij gjykimi 3.700 m2 truall ėshtė marrė nė kundėrshtim me ligjin, pasi (i) nga dokumentacioni i origjinės sė pronės ėshtė planvendosur jo drejt, nė njė vend tjetėr nga ai qė duhej tė planvendosej, duke krijuar mbivendosje me pronėn e trashėgimlėnėsit tė tij; (ii) kjo sipėrfaqe ndodhet nė vendin e quajtur “Nėn Radanec”, nė krahun e majtė tė rrugės sė Melēanit dhe jo “Dumbravė” nė krahun e djathė tė rrugės sė Melēanit, sikurse parashtrohet nga pala e paditur. 16.1. Si fakte krijuese tė sė drejtės sė pretenduar paditėsi ka paraqitur: (i) vėrtetim pronėsie kadastral tė vitit 1945; (ii) vendimin pėr vėrtetim fakti nr.3490, datė 23.10.1936 tė Gjykatės sė Rrethit Korēė; (iii) vendimin nr.174, datė 18.06.1999 tė Komisioni tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ish-pronarėve pranė Kėshillit Rrethit Korēė, shoqėruar me skicat pėrkatėse; (iv) praktikėn dokumentare tė kėtij komisioni qė ka trajtuar pronėn e paditėsit; (v) vendimin nr.1607, datė 05.11.1996 tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave pranė Bashkisė Korēė tė ish-pronarit Sazan Ramadan, sipas tė cilit pronar lindor i tij figuron “Perikė Turtulli”, shoqėruar me skicat pėrkatėse. 16.2. Nė referencė tė kėtyre akteve, paditėsi ka parashtruar se: (i) trashėgimlėnėsi Petrika Turtulli ka qenė pronar i sipėrfaqes objekt material i kėtij gjykimi para reformės agrare; (ii) sipėrfaqja truall prej 6 dynym ndodhet nė “Dumbravė” nė krahun e djathtė tė ish rrugės sė Melēanit, fakt qė rezulton nga dokumentacioni arkivor dhe nga kufitarėt njerėzor e natyrorė qė, sipas kėtij dokumentacioni, i pėrgjigjet dhe pozicionimit nė terren; (iii) vendimi i komisionit, dalė nė favor tė palės sė paditur, bie nė kundėrshtim me ligjin dhe me tėrėsinė e provave shkresore, veēanėrisht me aktin e origjinės qė kjo palė mbėshtet pretendimet pėr pronėsinė mbi 4.000 m2; (iv) sipas aktit tė pronėsisė sė paraqitur nga pala e paditur, prona e pretenduar prej saj nuk planvendoset nė pozicionimin ku ėshtė bėrė me skicat e paraqitura nė komision dhe nė vendimin e kėtij tė fundit, objekt kundėrshtimi nė kėtė gjykim; (v) mbivendosja qė krijohet midis dy pronave ėshtė rrjedhojė e planvendosjes jo tė drejtė e tė saktė tė pronės sė pretenduar nga pala e paditur, pasi ajo ndodhet nė vendin e quajtur “Nėn Radanec” dhe jo nė “Dumbravė”. 17. Nga ana tjetėr, nėpėrmjet prapėsimeve, pala e paditur ka parashtruar se (i) prona e trashėgimlėnėsit Pandi Mele ėshtė planvendosur nė mėnyrė tė drejtė dhe sipas pėrmbajtjes tė vėrtetimit hipotekor; (ii) mbivendosja e krijuar ėshtė rrjedhojė e planvendosjes sė gabuar tė pronės sė paditėsit pasi nuk ėshtė bėrė nė vendin e origjinės; (iii) tregimi i kufitarėve tė pronės tė pretenduar nga pala paditėse ėshtė kryer nė mėnyrė subjektive. 17.1. Nė mbėshtetje tė prapėsimeve, pala e paditur si fakte penguese tė sė drejtės sė pretenduar nga paditėsi ka paraqitur: (i) notėn e transkriptimit tė datės 06.02.1932 dhe vėrtetimin hipotekor me nr.258/4, datė 06.02.1932; (ii) vendimin nr.1537, datė 20.08.1996 tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Bashkisė Korēė, shoqėruar me skicat pėrkatėse; (iii) praktikėn dokumentare tė kėtij komisioni qė ka trajtuar pronėn e palės sė paditur; (iv) aktin e heqjes dorė nga pronėsia nr.3881/1029, datė 03.10.2000; (v) ēertifikatėn e pronėsisė lėshuar nga Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive sė Paluajtshme Korēė. 18. Gjykata e shkallės sė parė, pasi ka marrė nė shqyrtim dhe ka venė nė diskutim pretendimet e palėve, provat e parashtruara prej tyre, akt ekspertimin topografik nė raport me dispozitat ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret, ka arritur nė pėrfundimin se pretendimet e palės paditėse gjejnė mbėshtetje nė ligj e nė gjendjen e faktit dhe, veēanėrisht me pozicionimin nė terren tė pronės objekt material i kėtij gjykimi e cila, sipas saj, ndodhet nė vendin e quajtur “Dumbravė”, nė krahun e djathtė tė ish-rrugės sė Melēanit dhe pozicionohet saktė edhe me kufitarėt natyrorė e njerėzorė, ashtu sikurse ėshtė paraqitur nė vendimin nr.174, datė 18.06.1999 tė Komisioni tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ish-pronarėve pranė Kėshillit Rrethit Korēė. 18.1. Pėrkundrejt kėtij konkluzioni, gjykata ka vlerėsuar se prapėsimet dhe pretendimet e palės sė paditur nuk gjejnė mbėshtetje nė ligj e nė gjendjen e fakteve tė vėrtetuara gjatė gjykimit. Gjykata, referuar aktit tė ekspertimit topografik, debatit gjyqėsor dhe mendimeve tė dhėna pėr tė nga palėt ndėrgjyqėse, ka pranuar tė vėrtetuar se pozicionimi nė terren i pronės tė pasqyruar nė vėrtetimin hipotekor nr.258/4, datė 06.02.1932 nė favor tė Pandi Petro Mele, i bėrė me vendimin nr.1537, datė 20.08.1996 tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Bashkisė Korēė, nuk ėshtė planvendosur saktė dhe nuk i’u pėrgjigjet as kufitarėve natyrorė e njerėzorė dhe as toponimit tė vendit, pasi prona e pretenduar nga pala e paditur ndodhet nė vendin e quajtur “Nėn Radanec” dhe jo nė “Dumbravė”, sikurse gabimisht ėshtė planvendosur nė skicat qė shoqėrojnė vendimin e komisionit tė sipėrcituar. 19. Pėr rrjedhojė, gjykata e shkallės sė parė ka pranuar padinė, duke vendosur sikurse pasqyrohet nė dispozitivin e vendimit tė saj. 20. Gjykata e apelit ka marrė ēėshtjen nė shqyrtim mbi ankimin e palės sė paditur dhe, pasi ka pėrsėritur hetimin gjyqėsor, duke marrė prova tė reja, ka pranuar faktet sikurse gjykata e shkallės sė parė dhe ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė, duke dhėnė arsyet ligjore se pėrse e ka lėnė nė fuqi vendimin. 21. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė evidentim tė mungesės sė shkaqeve ligjore nė kuptim tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, referuar pretendimeve nė rekurs parashtron se: (i) nga aktet procedurale tė gjykimit tė zhvilluar konstatohet se palėve i’u ėshtė dhėnė mundėsia tė paraqesin prova, tė njihen me provat e palės kundėrshtare; ato kanė debatuar rreth provave, pėrfshi dhe aktin e ekspertimit, dhe provat e paraqitur rishtaz nė gjykatėn e apelit, duke shprehur opinionin dhe preferencat e tyre, pa u vėnė nė kushte pabarazie dhe pa u mohuar ndonjė e drejtė qė lidhet me cenimin e sė drejtės pėr t’u dėgjuar dhe mbrojtur; (ii) gjykatat e faktit, kanė marrė nė analizė juridike tėrėsinė e provave, duke bėrė cilėsim tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen nė shqyrtim dhe kanė zgjidhur mosmarrėveshjen sipas ligjit “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronave ish pronarėve”, i ndryshuar. 21.1. Ndryshe nga sa pretendohet nė rekursin e paraqitur, gjykatat e faktit pranojnė se trualli objekt material i kėtij gjykimi ndodhet nė vendin e quajtur “Dumbravė”, nė krahun e djathtė tė ish-rrugės sė Melēanit, ndėrsa prona e palės sė paditur ndodhet nė krahun e majtė tė ish-rrugės sė Melēanit nė vendin e quajtur “Nėn Radanec” dhe se kufitarėt e pasqyruar nė vendimin e komisionit objekt kundėrshtimi dhe nė skicat shoqėruese nuk i pėrgjigjen aktit hipotekor. 21.2. Ky kolegj, nė shqyrtim tė akteve procedurale tė gjykimit tė zhvilluar dhe vendimeve tė gjykatave, lidhur me prapėsimet e palės sė paditur, evidenton se gjykatat e faktit, pasi kanė administruar provat shkresore, pėrfshi dhe akt ekspertimin topografik, tė cilat i janė nėnshtruar debatit gjyqėsor, i kanė analizuar ato, veēanėrisht nė lidhje me pozicionimin nė terren tė sipėrfaqeve tė trajtuara me vendimet e Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė palėve ndėrgjyqėse e kufitarėt e tyre, dhe i kanė ēmuar provat e marra gjatė gjykimit tė ēėshtjes, sipas bindjes sė tyre tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi i rrethanave tė ēėshtjes nė tėrėsinė e tyre. 22. Pretendimet lidhur me faktin e pozicionimit nė terren tė sipėrfaqes objekt material i kėtij gjykimi, sa ėshtė efektivisht kjo sipėrfaqe, si pozicionohet nė terren nė raport me kufitarėt, ku ndodhet ajo nė raport me toponimet referuese dhe ku e sa shtrihen nė terren sipėrfaqet qė pėrfshihen nga kėto toponime, janė fakte e rrethana qė i pėrkasin procesit tė provuarit, qė ėshtė nė ekskluzivitetin e gjykatave tė faktit. Nga aktet procedurale rezulton se kėto fakte e rrethana i janė nėnshtruar debatit gjyqėsor dhe janė analizuar e vlerėsuar nga gjykatat tė cilat kanė dhėnė arsyet ligjore tė pranimit tė padisė. 22.1. Provat nuk mund tė jenė objekt vlerėsimi nga Gjykata e Lartė. Mund tė pėrbėjnė shkak ligjor pėr cenimin e vendimeve tė gjykatave tė faktit, atėherė kur evidentohen pretendime ndaj njė procesi gjyqėsor pėr rrugėt dhe mėnyrat e marrjes sė provave, pasqyrimit tė tyre, por jo pėr mėnyrėn e vlerėsimit. 22.2. Kontrolli rishikues i Gjykatės sė Lartė nuk mund tė zėvendėsojė atributet kushtetuese e ligjore tė gjykatave tė faktit (gjykatės sė shkallės sė parė dhe apelit), dhe aq mė tepėr tė vlerėsojė bindjen e brendshme tė kėtyre gjykatave pėr ēėshtje fakti, sikurse kėrkohet nė rastin nė shqyrtim nga rekursuesi. 23. Pėrsa i’u pėrket pretendimeve dhe prapėsimeve tė palėve lidhur me fakte e rrethana tė karakterit tekniko-topografik, tė tilla si pozicionimi nė terren i sipėrfaqes (pronės), vendndodhjes sė saj dhe kufitarėve, toponimeve gjykata e shkallės sė parė, bazuar nė nenin 224/b e vijues tė Kodit tė Procedurės Civile, ka urdhėruar kryerjen e ekspertimit pėr tė evidentuar dhe sqaruar faktet e mėsipėrme. 23.1. Nga aktet procedurale tė dosjes gjyqėsore, proces verbalit gjyqėsor, rezulton se grupi i ekspertėve ėshtė thirrur konform rregullimeve tė neneve 224/b, 224/c§3, 225 e 226 tė Kodit tė Procedurės Civile. Palėt ndėrgjyqėse nuk kanė patur asnjė rezervė lidhur me caktimin emėror tė ekspertit, i cili ka bėrė dhe betimin. Po kėshtu, palėt nuk kanė patur asnjė rezervė as dhe pėr objektin dhe volumin e detyrave qė i janė ngarkuar ekspertit. 23.2. Akti i ekspertimit ėshtė pėrgatitur me shkrim dhe ėshtė relatuar nė seancėn gjyqėsore. Palėt kanė parashtruar opinionin e tyre lidhur me aktin e ekspertimit dhe gjykata, nė vlerėsim tė tyre i ka drejtuar ekspertit pyetje shtesė, pėrgjigja e tė cilave ėshtė dhėnė po nė seancė gjyqėsore me akt shkresor. 23.3. Gjithashtu, nga pėrmbajtja e proces verbalit rezulton se akti i ekspertimit shtesė i ėshtė nėnshtruar debatit gjyqėsor, ku secila palė ka dhėnė opinionin e vet. Faktet dhe rrethanat e nxjerra nga ekspertimi janė vlerėsuar nga gjykatat nė tėrėsinė e provave tė administruara. 23.4. Pra, rezulton se nga ana e gjykatės janė respektuar normat procedurale civile, duke u siguruar palėve ndėrgjyqėse tė drejtėn pėr tė diskutuar dhe pėr tė shprehur mendimin e tyre lidhur me tė drejtat pėr tė cilat ata janė thirrur si palė nė kėtė gjykim e qė nga pikėpamja teknike janė bėrė objekt i ekspertimit. 23.5. Evidentohet se nga gjykatat janė verifikuar, analizuar dhe vlerėsuar faktet qė kanė tė bėjnė me: (i) gjendjen juridike dhe atė faktike tė pronės/pronave tė pretenduara nga palėt; (ii) vendndodhjen e tyre dhe tė truallit objekt material i kėtij gjykimi nė “Dumbravė” dhe jo “Nėn Radanec”, si dhe (iii) kufitarėt e saj njerėzorė dhe natyrorė. 24. Ky kolegj, evidenton se, sikurse gjatė gjykimit nė shkallė tė parė dhe nė apel, nė rekursin e paraqitur, si edhe gjatė gjykimit nė Gjykatėn e Lartė, nuk ngrihen pretendime qė kanė tė bėjnė me mėnyrėn e marrjes sė aktit tė ekspertimit dhe/ose metodologjinė e zbatuar, por me fakte e rrethana qė i pėrkasin procesit tė tė provuarit. 24.1. Pretendimet nė lidhje me faktet e rrethanat qė i pėrkasin proēesit tė tė provuarit qė zhvillohet nga gjykatat e faktit, nuk janė objekt shqyrtimi nė Gjykatėn e Lartė. 25. Duke marrė tė mirėqenė kėtė situatė fakti, ky kolegj vlerėson se pėr rastin konkret janė tė qenėsishme kriteret ligjore pėr pranueshmėrinė e padisė sė paditėsit Ilia Lapi. Kjo pėr arsye se gjykatat e faktit kanė pranuar tė vėrtetuar: (i) faktin e pronėsisė sė trashėgimlėnėsit tė paditėsit konform kėrkesave tė ligjit; (ii) vendndodhjen dhe shtrirjen nė terren tė pronės sė pretenduar; (iii) kufitarėt respektivė. 26. Gjithashtu, nuk konstatohet se nga ana e gjykatave tė faktit janė lejuar shkelje tė rėnda tė normave procedurale tė parashikuara nė nenin 467 tė Kodit tė Procedurės Civile qė, sipas gėrmės “b” tė nenit 472 tė po kėtij Kodi, pėrbėjnė shkak pėr cenimin e vendimeve tė kėtyre gjykatave. 26.1. Nė rastin konkret nuk rezulton qė nga gjykatat e faktit, tė jenė shkelur dispozitat mbi juridiksionin dhe kompetencėn, qė pėrbėrja e trupit gjykues tė ketė qenė e parregullt apo vendimi tė mos jetė nėnshkruar nga anėtarėt e tij, qė ēėshtja tė jetė gjykuar nė mungesė tė pjesėmarrėsve nė proces pa respektuar dispozitat mbi njoftimin e tyre, si nė gjykatėn e shkallės sė parė dhe nė atė tė apelit, qė tė mos jetė formuar drejt ndėrgjyqėsia apo tė jetė cenuar parimi i paanėsisė, tė mungojnė ose tė jenė tė pavlefshme aktet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit (germa “b” e nenit 472 tė K.Pr.Civile nė lidhje me nenin 467[] tė po kėtij Kodi). 27. Pėrsa i pėrket germės “c” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile[], dispozitė qė ka qenė nė fuqi nė kohėn e gjykimit, rezulton se, si gjatė gjykimit tė ēėshtjes nė shkallė tė parė dhe nė apel, gjykatat nuk kanė lejuar shkelje tė normave procedurale qė tė kenė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 28. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.334, datė 19.07.2010 i Gjykatės sė Apelit Korēė duhet lėnė nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.334, datė 19.07.2010 tė Gjykatės sė Apelit Korēė. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11243-01299-00-2011 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-815 i Vendimit (145) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė seancat gjyqėsore tė datave 16.10.2014, 19.02.2015 dhe 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.01299/11, qė u pėrket palėve: PADITĖSA: AFĖRDITA ZISO NIĒA, OMER MYQEREM ILIRIANI, tė pėrfaqėsuar nga av. Sonila Leci TĖ PADITUR: PRANVERA LILI NIĒA, NIKOLLAQ SPIRO NIĒA, SPIRO ALFONC NIĒA, MARSIN ALFONC NIĒA, tė pėrfaqėsuar nga avokat Ravik Gurra. BOJANA ALFONC NIĒA, ILIRJAN SPIRO NIĒA, KLEMENT SPIRO NIĒA, ALGRETA SPIRO IILIRIANI (NIĒA) (nė mungesė) OBJEKTI: Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė shitjes datė 29.12.2003, nr.4025 Rep. nr.568 Kol. Kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme, duke u fshirė prona nga regjistri nė Z.V.R.P.P. Elbasan. Sigurimin e padisė, uke marrė si masė provizore bllokimin nė Z.V.R.P.P. Elbasan tė pronėsisė mbi objektin e kontratės sė shitjes sa sipėr. Baza Ligjore: Nenet 92/a. 92/ē, 200/d, 208 tė Kodit Civil. Nenet 86 e 87 tė K.Civil vitit 1981. Nenet 32, 153 e vijues tė Kodit Procedurės Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Elbasan, me vendimin nr.1040, datė 23.04.2009, ka vendosur: Pranimin e kėrkesėpadisė sė paditėsave Afėrdita Niēa e Omer Iliriani. Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė shitjes sė pasurisė sė paluajtshme nr.4045 Rep. nr.568 Kol., datė 29.12.2003 e Noterisė Elbasan e lidhur midis palėve: Ilirjan Niēa, Klement Niēa e Algreta Ilirjani (Niēa) me cilėsinė e shitėsave dhe Nikollaq Niēa, Spiro Niēa e Pranvera Niēa me cilėsinė e blerėsve pėr pasurinė me nr.5/86 e ndodhur nė zonėn kadastrale nr.8524 Elbasan me kufizime: Veriu-Pasuria nr.5/85 dhe 5/69, Jugu-pasuria me nr.5/200, Lindje-Pasuria 5/69 dhe 5/200, Perėndimi-Pasuria 5/84 dhe 5/88. Kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme. Dėrgimin e njė kopje tė kėtij vendimi pranė Z.V.R.P.P. Elbasan pėr tė bėrė pasqyrimin e dispozitivit tė tij nė regjistrat pėrkatės. Gjykata e Apelit Durrės, me vendimin nr.10-2010-1140 (546), datė 16.12.2010, ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit civil nr.11040, datė 23.04.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Elbasan. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit, kanė ushtruar rekurs tė paditurit Pranvera Lili Niēa, Spiro Alfonc Niēa, Marsin Alfonc Niēa, Bojana Alfonc Niēa, Nikollaq Spiro Niēa, e Jolanda Niēa, me tė cilin kėrkojnė ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė, pėr kėto shkaqe: Vendimi i gjykatės ėshtė dhėnė nė zbatim tė keq tė ligjit dhe me shkelje tė rėnda tė normave procedurale. Ėshtė shkelur nė mėnyrė flagrante neni 460/3 i K.Pr.Civile, pėrsa i takon njoftimit pėr gjyq, i cili ėshtė bėrė pa njoftimin e tė paditurve, dhe njoftimi nuk ėshtė afishuar as nė Gjykatėn e Apelit Durrės dhe as nė Gjykatėn Elbasan. Ligji nr.9062 – Kodi i Familjes, ka hyrė nė fuqi mė datė 21.12.2003 dhe nė nenin 315 tė tij sanksionohet se pasuria nė bashkėpronėsi e bashkėshorteve e krijuar para hyrjes nė fuqi tė kėtij kodi, mund tė ndryshojė me marrėveshje tė bashkėshortėve. Gjykatat e interpretojnė gabim termat pasuri e fituar dhe pasuri e krijuar. Kėshtu tė dy paditėsit, me cilėsinė e bashkėshortėve tė fėmijėve tė trashėgimlėnėsit Spiro Niēa, nuk kanė asnjė kontribut nė krijimin e pasurisė, objekt i kontratės sė shitjes. Kjo pasuri ka qEnė qė mė parė dhe nuk ėshtė krijuar gjatė konsumimit tė martesės sė tyre e nė vėshtrim tė nenit 315 tė K. Familjes, ky ėshtė njė kusht i domosdoshėm pėr tė pas sjellė bashkėpronėsinė nė njė masė tė caktuar. Interpretimi i kėsaj dispozite, ėshtė nė harmoni edhe me nenin 77 tė K. Familjes i cili thotė qė pasuria e fituar gjatė martesės me anė tė trashėgimisė nuk ėshtė nė favor tė bashkėsisė. Paditėsja Afėrdita Niēa ka ushtruar kundėr rekurs, me tė cilin kėrkon mospranimin e rekursit, pėr kėto shkaqe: Tė dyja gjykatat kanė zhvilluar njė proces tė rregullt ligjor. Procedura pėr njoftimin e palėve dhe vėnien nė dijeni tė zhvillimit tė seancave gjyqėsore ėshtė zhvilluar konform dispozitave procedurale civile. Lidhur me themelin e ēėshtjes, gjykatat me tė drejtė kanė zbatuar nenet 86 e 87 tė Kodit Civil tė vitit 1981, pasi kėto dispozita ligjore kanė qenė nė fuqi nė momentin e hartimit tė kontratės objekt gjykimi, vlefshmėria e sė cilės detyrimisht kėrkon pėlqimin e bashkėshortit. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni; pėrfaqėsuesin e tė paditurve Pranvera Niēa, Nikollaq Niēa, Spiro Niēa e Marsin Niēa, avokatin Ravik Gurra, qė kėrkoi ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė; pėrfaqėsuesen e paditėsave Afėrdita Niēa e Omer Niēa, avokaten Sonila Leci, qė kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė apelit, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N RRETHANAT E ĒĖSHTJES 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se palėt ndėrgjyqėse janė nė marrėdhėnie tė posaēme. 1.1.Paditėsja Afėrdita Ziso Niēa ėshtė bashkėshortja e tė paditurit Ilirjan Spiro Niēa, ndėrsa paditėsi Omer Myqerem Ilirjani ėshtė bashkėshorti i tė paditurės Algreta Spiro Ilirjani (Niēa). 1.2. Tė paditurit Nikollaq Niēa, Klement Niēa, Ilirjan Niēa janė vėllezėr dhe kanė motėr Algreta Ilirjani (Niēa), ndėrsa tė paditurėn Pranvera Niēa e kanė kunatė, gruan e vėllait tė vdekur Alfonc. Tė paditurit e tjerė Spiro, Marsi e Bojana Niēa janė fėmijė e vėllait tė vdekur Alfonc. 1.3. Paditėsja Afėrdita Niēa dhe i padituri Ilirjan Niēa janė martuar mė datėn 12.07.1976, ndėrsa paditėsi Omer Ilirjani ėshtė martuar me tė paditurėn Algreta Ilirjani (Niēa) mė datėn 03.03.1986. 1.4. Trashėgimlėnėsi Spiro Niēa ka vdekur mė datė 03.09.1981, duke lėnė si trashėgimtarė ligjorė tė radhės sė parė bashkėshorten Afėrdita dhe fėmijėt Ilirjan, Klement, Alfonc, Nikollaq dhe Algreta Niēa, qė trashėgojnė secili nga 1/6 pjesė tė pandarė tė pasurisė trashėgimore. 1.5. Trashėgimlėnėsja Afėrdita Niēa ka vdekur mė datė 09.06.1994, duke lėnė si trashėgimtarė ligjorė tė radhės sė parė fėmijėt Ilirjan, Klement, Alfonc, Nikollaq dhe Algreta Niēa, qė trashėgojnė secili nga 1/5 pjesė tė pandarė tė pasurisė trashėgimore. 2. Rezulton se Spiro Niēa sė bashku me tė shoqen, Afėrdita Niēa nė vitin 1958 kanė ndėrtuar njė shtėpi banimi nė qytetin e Elbasanit, pėr tė cilėn nė vitin 1986, e ndjera Afėrdita Niēa, si kryefamiljare, ka marrė dhe kredi bankare pėr riparimin e saj. 3. Me vendimin nr.85, datė 26.11.2003, Komisioni i Regjistrimit tė Zyrės sė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Elbasan, bazuar nė nenin 24/b tė ligjit nr.7843, datė 13.07.1994 ka vendosur “Regjistrimin e pasurisė nr.5/86 tė ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8524 tė qytetit tė Elbasanit me adresė Lagjja e Re...Sipėrfaqja e truallit 336.7 m2, Sipėrfaqja e ndėrtesės 124.3 m2”, me kufizimet pėrkatėse. Sipas dokumentacionit tė kėsaj zyre ky regjistrim ėshtė bėrė mbi kėrkesėn e Alfons Niēa dhe nė pronėsi tė Spiro dhe Afėrdita Niēa. 4. Pranė Zyrės Vendore tė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme, pas depozitimit tė dėshmisė sė trashėgimisė ligjore, lėshuar me vendimin nr.826, datė 10.06.2002 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Elbasan, prona e mėsipėrme (pasurinė nr.5/86) ėshtė regjistruar nė emėr tė trashėgimtarėve tė Spiro Niēa dhe Afėrdita Niēa, qė janė: Ilirjan, Klement, Alfonc, Nikollaq dhe Algreta Niēa. 4.1. Po kėshtu ėshtė bėrė dhe depozitimi i dėshmisė sė trashėgimisė ligjore tė trashėgimlėnėsit Alfonc Niēa, lėshuar me vendimin nr.1230, datė 08.09.2004 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Elbasan, dhe prona e sipėrcituar figuron e regjistruar nė bashkėpronėsi tė Ilirjan, Klement, Nikollaq, Algreta, Pranvera, Spiro, Marsi e Bojana Niēa. 5. Me kontratėn e shitjes nr.4015 Rep. nr.568 Kol., datė 29.12.2003, shitėsat Ilirjan Niēa, Klement Niēa, Algreta Ilirjani (Niēa) pjesėt e tyre tė pandara tė pasurisė nr.5/86 tė ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8524 tė qytetit tė Elbasanit me adresė lagja e Re, me sipėrfaqe totale 336.7 m2, me sipėrfaqe ndėrtese 124.3 m2, me kufizimet pėrkatėse, u’a kanė shitur Nikollaqa Niēės, Spiro Niēės dhe Pranvera Niēės, pėrkundrejt ēmimit prej 200.000 lekė. Edhe kjo kontratė ėshtė regjistruar pranė Zyrės Vendore tė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme, mė datė 28.01.2004. 6. Sipas akteve tė lėshuara nga Zyra Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Elbasan, mė datė 18.03.2004, rezulton se ėshtė bėrė edhe regjistrimi i njė kontrate pjesėtimi midis Spiro, Pranvera, Marsi e Bojana Niēa nga njėra anė dhe Nikollaq Niēa nga ana tjetėr, me tė cilėn kjo pasuri ėshtė pjesėtuar, duke u pasqyruar nė regjistrat e kėsaj zyre dy pasuri tė mėvetėsuara. 6.1. Pėr pasurinė nr.5/227, me sipėrfaqe totale 159.6 m2, ndėrtesė 60.1 m2, me kufizimet pėrkatėse, figuron pronar i vetėm Nikollaq Niēa, ndėrsa pėr pasurinė nr.5/226, me sipėrfaqe totale 177.7 m2, ndėrtesė 64.2 m2, me kufizimet pėrkatėse, figurojnė bashkėpronarė Spiro, Pranvera, Marsi dhe Bojana Niēa. 7. Paditėsat Afėrdita Niēa dhe Omer Ilirjani, me pretendimin se ata janė bashkėpronarė tė pasurisė nr.5/86 tė ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8524 tė qytetit tė Elbasanit me adresė Lagja e Re, me sipėrfaqe trualli 336.7 m2, dhe sipėrfaqe ndėrtese 124.3 m2, me argumentin se kjo pasuri ka qenė nė bashkėpronėsi tė trashėgimlėnėsve Spiro Niēa e Afėrdita Niēa, me vdekjen e tė cilėve, bashkėshortit tė paditėses Ilirjan Niēa dhe bashkėshortes sė paditėsit Algreta Ilirjani (Niēa), u kanė ardhur me trashėgim pjesė trashėgimore gjatė kohės sė martesės; nė kėto rrethana kontrata e shitjes nr.4015 Rep. nr.568 Kol., datė 29.12.2003 ėshtė bėrė nė kundėrshtim me ligjin, ajo ėshtė njė kontratė absolutisht e pavlefshme, me padinė e datės 02.02.2009, kanė kėrkuar si nė objektin e saj, pasqyruar nė pjesėt hyrėse tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 8. Nėpėrmjet prapėsimeve tė paditurit Pranvera, Spiro, Marsin, Bojana e Nikollaq Niēa, kanė parashtruar se pasuria ka qenė nė pronėsi tė prindėrve tė tyre dhe nėpėrmjet trashėgimisė ka kaluar tek trashėgimtarėt ligjorė tė tyre; tė paditurat e kėtij gjykimi Algreta, Ilirjan dhe Klement Niēa me dėshirėn dhe vullnetin e tyre kanė hequr dorė nga pjesa qė u takonte dhe me kontratėn e shitjes datė 29.12.2003 pronėsinė mbi kėto pjesė u’a kanė kaluar personave qė cilėsohen si blerės, pėrkundrejt ēmimit i cili nuk ėshtė paguar por ashtu ėshtė vėnė nė kėtė kontratė, pjesėt e shituara nuk bėjnė pjesė nė pasurinė bashkėshortore qė pretendohet nga pala paditėse pasi nuk ėshtė pasuri e vėnė gjatė martesės me kontributin e tė dy bashkėshortėve, truallin dhe ndėrtesėn e kemi ndarė dhe regjistruar si pasuri tė veēanta, mė pas ndėrtesa u prish pėr ndėrtim tė ri. 8.1. Ndėrsa tė paditurit Ilirjan Niēa dhe Klement Niēa kanė qenė dakort me pretendimet e palės paditėse dhe kanė kėrkuar pranimin e padisė. 9. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Elbasan, me vendimin nr.1040, datė 23.04.2009, ka pranuar padinė, duke (i) konstatuar pavlefshmėrinė “...absolute tė kontratės sė shitjes sė pasurisė sė paluajtshme nr.4045 Rep. nr.568 Kol., datė 29.12.2003 e Noterisė Elbasan e lidhur midis palėve: Ilirjan Niēa, Klement Niēa e Algreta Ilirjani (Niēa) me cilėsinė e shitėsave dhe Nikollaq Niēa, Spiro Niēa e Pranvera Niēa me cilėsinė e blerėsve pėr pasurinė me nr.5/86 e ndodhur nė zonėn kadastrale nr.8524 Elbasan me kufizime: Veriu-Pasuria nr.5/85 dhe 5/69, Jugu-pasuria me nr.5/200, Lindje-Pasuria 5/69 dhe 5/200, Perėndimi-Pasuria 5/84 dhe 5/88”; (ii) kthyer palėt “...nė gjendjen e mėparshme” dhe (iii) urdhėruar “Dėrgimin e njė kopje tė kėtij vendimi pranė Z.V.R.P.P. Elbasan pėr tė bėrė pasqyrimin e dispozitivit tė tij nė regjistrat pėrkatės”. 9.1. Nė pranimin e padisė, gjykata, pasi citon nenet, 92/a, 106, 208, 1167 tė Kodit Civil nė fuqi, nenet 86 e 87 tė Kodit Civil tė vitit 1981, nenet 314 e 315 tė Kodit familjes vitit 2003, arsyeton: - kontrata e datės 29.12.2003 “ėshtė absolutisht e pavlefshme, pėr faktet qė vijojnė:...Pėrsa i pėrket pėrmbajtjes, ky veprim juridik (kontrata), vjen nė kundėrshtim me dispozitat ligjore nė fuqi, pėr vetė faktin se tek kontrata e shitblerjes sė pasurisė sė sipėrcituar nuk ėshtė shprehur vullneti i bashkėpronarėve tė tjerė, qė nė rastin konkret janė respektivisht paditėsi Omer Ilirjani dhe paditėsja Afėrdita Niēa”; - “Cilėsia e tyre si bashkėpronar ėshtė fituar nga marrėdhėnia juridike martesore, qė paditėsi Omer ka me palėn e paditur Algreta, qysh prej vitit 1986 dhe e paditėses Afėrdita me tė paditurin Ilirjan qysh prej vitit 1976,...”; - pėr rastin nė shqyrtim “...gjejnė zbatim pėr rregullimin e regjimit tė pasurisė bashkėshortore nenet 86 e 87 tė K.Civil tė vitit 1981,...” pėrmbajtja e tė cilave “...vėrtetojnė faktin qė pasuria e vėnė gjatė martesės nga bashkėshortėt prezumohet se ėshtė pasuri bashkėshortore dhe pjesėt takuese janė tė barabarta, derisa nuk provohet e kundėrta”; - “Si rrjedhim, paditėsat legjitimohen nė kėtė kėrkim, pasi ata kanė qenė bashkėpronarė si rezultat i fitimit tė pasurisė gjatė martesės, dhe kontrata e shitblerjes objekt gjykimi ka cenuar pjesėn ideale nė bashkėpronėsi, e cila u takonte edhe paditėsave”; - paditėsat “...asnjėherė nuk kanė dhėnė pėlqimin e tyre pėr shitjen e pjesės sė tyre tė pandarė”, pėr rrjedhojė “..., kjo kontratė shitblerje vjen nė kundėrshtim me ligjin, dhe si e tillė ajo duhet tė konstatohet absolutisht e pavlefshme,...”; - “rregullimi i pasojave nė kėtė rast bėhet sipas nenit 106/2 tė K.Civil, duke u kthyer palėt nė gjendjen e mėparshme, meqenėse njėra nga palėt nė kėtė kontratė ka qenė nė mirėbesim, pasi kontrata e shitjes ėshtė lidhur nė bazė tė ēertifikatave pėrkatėse pėr vėrtetimin e pronėsisė, ...”. 10. Mbi ankimin e tė paditurve Pranvera Niēa dhe Nikollaq Niēa, me tė njėjtin arsyetim, Gjykata e Apelit Durrės, me vendimin nr.10-2010-1140 (546), datė 16.12.2010, ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. 11. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit, kanė ushtruar rekurs tė paditurit Pranvera Lili Niēa, Spiro Alfonc Niēa, Marsin Alfonc Niēa, Bojana Alfonc Niēa, Nikollaq Spiro Niēa e Jolanda Niēa, me tė cilin kėrkojnė ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė gjykatės sė apelit dhe rrėzimin e padisė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. 12. Paditėsja Afėrdita Niēa ka ushtruar kundėr rekurs, me tė cilin kėrkon mospranimin e rekursit, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 13. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 13.1. Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. 13.2. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 13.3. Neni 126§2 i K.Pr.Civile: “Vendimi pėrfundimtar, si dhe vendimet qė i japin fund procesit gjyqėsor civil tė parashikuara prej nenit 127 tė kėtij Kodi jepen nė “Emėr tė Republikės” dhe pėrkatėsisht duhet tė pėrmbajė bazėn ligjore mbi tė cilėn bazohet zgjidhja e mosmarrėveshjes, analizėn e provave dhe mėnyrėn e zgjidhjes tė saj”. 13.4. Neni 310/II i K.Pr.Civile: “Nė pjesėn pėrshkruese-arsyetuese duhet tė pėrmenden: 1) rrethanat e ēėshtjes, ashtu siē janė konstatuar gjatė gjykimit, dhe pėrfundimet e nxjerra nga gjykata, 2) provat dhe arsyet nė tė cilat mbėshtetet vendimi, 3) dispozitat ligjore nė tė cilat bazohet vendimi”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 14. Se rekursi i paraqitur nga tė paditurit Pranvera Lili Niēa, Spiro Alfonc Niēa, Marsin Alfonc Niēa, Bojana Alfonc Niēa, Nikollaq Spiro Niēa e Jolanda Niēa pėrmban shkaqe ligjore nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.10-2010-1140 (546), datė 16.12.2010 tė Gjykatės sė Apelit Durrės, me tė cilin ėshtė lėnė nė fuqi vendimi nr.1040, datė 23.04.2009 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Elbasan. 15. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve procedurale, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve nė gjykim, tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė rekursit dhe parashtrimeve nė seancė gjyqėsore nė Gjykatėn e Lartė, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.10-2010-1140 (546), datė 16.12.2010 i Gjykatės sė Apelit Durrės ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim po pranė kėsaj gjykate. 16. Gjykata e Lartė, pa i hyrė analizės sė provave, nga shqyrtimi i materialeve tė dosjes gjyqėsore dhe pretendimeve tė parashtruara nė rekurs evidenton nėse nga gjykatat e faktit janė lejuar ose jo shkelje tė normave procedurale dhe nėse ligji material ėshtė respektuar ose jo. Nė varėsi tė zgjidhjes sė kėtyre ēėshtjeve nga gjykatat e faktit, Gjykata e Lartė, nė realizim tė funksionit tė saj rishikues, shprehet pėr bazueshmėrinė ose jo nė ligj tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 17. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė objektit tė padisė, pėrmbajtjes dhe shkakut tė saj, si dhe prapėsimeve tė tė paditurve, evidenton se: 17.1. Pala paditėse, me padinė e datės 02.02.2009 ka kėrkuar: (i) “Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė shitjes datė 29.12.2003, nr.4025 Rep. nr.568 Kol.”; (ii) “kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme, duke u fshirė prona nga regjistri nė Z.V.R.P.P. Elbasan”; (iii) Sigurimin e padisė, duke marrė si masė provizore bllokimin nė Z.V.R.P.P. Elbasan tė pronėsisė mbi objektin e kontratės sė shitjes sa sipėr”. 17.2. Si fakte krijuese tė sė drejtės sė pretenduar, pala paditėse ka paraqitur: (i) aktet e Zyrės sė Gjendjes Civile nė tė cilėt pasqyrohen momentet e martesave tė paditėsave me tė paditurit Ilirjan Niēa e Algreta Niēa; (ii) aktet e Zyrės Vendore tė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Elbasan shoqėruar me Hartat Treguese tė Regjistrimit; (iii) vendimet gjyqėsore me tė cilėt janė lėshuar dėshmitė e trashėgimisė sė trashėgimlėnėsve, Spiro, Afėrdita e Alfonc Niēa; (iv) kontratėn e shitjes nr.4025/568, datė 29.12.2003. 17.3. Nė referencė tė kėtyre akteve, nė themel tė pretendimeve paditėsat kanė parashtruar se: (i) pasuria nr.5/86 e ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8524 tė qytetit tė Elbasanit, truall 336,7 m2 dhe ndėrtesa me sipėrfaqe prej 124.3 m2 ka qenė nė bashkėpronėsi tė trashėgimlėnėsve Spiro Niēa e Afėrdita Niēa; (ii) me vdekjen e Spiro Niēa e Afėrdita Niēa, kjo pasuri me anė trashėgimie kaloi tek trashėgimtarėt ligjorė tė tyre, tė cilėt janė tė paditurit e kėtij gjykimi; (iii) pėr shkak se paditėsja Afėrdita Ziso Niēa si bashkėshorte e tė paditurit Ilirjan Spiro Niēa dhe paditėsi Omer Myqerem Ilirjani si bashkėshorti i tė paditurės Algreta Spiro Ilirjani (Niēa) kanė qenė tė martuar para vdekjes sė trashėgimlėnėsve Spiro e Afėrdita Niēa, nė pjesėt qė bashkėshortėve tė paditėsave ju kanė ardhur me trashėgimi, ata janė bashkėpronarė nė pasurinė e sipėrcituar; (iv) nė kėto rrethana, pėrderisa paditėsat nuk kanė dhėnė pėlqimin pėr shitjen e bėrė nga shitėsat Ilirjan Niēa, Klement Niēa, Algreta Ilirjani (Niēa) tek blerėsit Nikollaq Niēa, Spiro Niēa dhe Pranvera Niēa, kontrata e shitjes nr.4015 Rep. nr.568 Kol., datė 29.12.2003 ėshtė absolutisht e pavlefshme, pasi bie nė kundėrshtim me ligjin, pėr shkak se jo vetėm qė nuk ėshtė marrė pėlqimi i paditėsave si bashkėpronar, por ėshtė tjetėrsuar dhe pjesa ideale qė ata kanė nė bashkėpronėsi. 18. Nga ana tjetėr, nėpėrmjet prapėsimeve tė paditurit Pranvera, Spiro, Marsin, Bojana e Nikollaq Niēa, kanė parashtruar se: (i) pasuria mbi tė cilin drejtohen pretendimet e palės paditėse ka qenė nė pronėsi tė prindėrve dhe nėpėrmjet trashėgimisė ka kaluar tek trashėgimtarėt ligjorė tė tyre; (ii) tė paditurat e kėtij gjykimi Algreta, Ilirjan dhe Klement Niēa me dėshirėn e vullnetin e tyre kanė hequr dorė nga pjesa qė u takonte dhe me kontratėn e shitjes datė 29.12.2003 pronėsinė mbi kėto pjesė u’a kanė kaluar personave qė cilėsohen si blerės; (iii) pjesėt e shituara nuk bėjnė pjesė nė pasurinė bashkėshortore qė pretendohet nga pala paditėse, pasi nuk ėshtė pasuri e vėnė gjatė martesės me kontributin e tė dy bashkėshortėve; (iv) truallin dhe ndėrtesėn e kemi ndarė dhe regjistruar si pasuri tė veēanta, mė pas ndėrtesa u prish pėr ndėrtim tė ri. 18.1. Nė argument tė pretendimeve tė tyre, si fakte penguese tė sė drejtės sė pretenduar nga paditėsat dhe si fakte krijuese tė sė drejtės pėr fitimin e pronėsisė mbi truallin dhe banesėn, pėrveē sa referojnė nė po tė njėjtat akte, sikurse dhe paditėsat, kanė paraqitur dhe (i) praktinė e regjistrimit pranė Zyrės Vendore tė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Elbasan tė pasurisė nr.5/86 dhe mė pas, regjistrimin e kėsaj pasurie nė dy pasuri tė mėvetėsuar, nė atė me nr.pasurie 5/227, me sipėrfaqe totale 159.6 m2, ndėrtesė 60.1 m2, me kufizimet pėrkatėse, me pronar tė vetėm Nikollaq Niēa dhe nė pasurinė nr.5/226, me sipėrfaqe totale 177.7 m2, ndėrtesė 64.2 m2, me kufizimet pėrkatėse, bashkėpronarė Spiro, Pranvera, Marsi dhe Bojana Niēa; (ii) praktikėn e marrjes sė kredisė nga Afėrdita Niēa pėr riparimin e shtėpisė nė vitin 1986, lejen e ndėrtimit, kontratėn e sipėrmarrjes. 19. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Elbasan ka pranuar padinė, duke njohur bashkėpronėsinė e palėve ndėrgjyqėse mbi pasurinė nr.5/86, e ndodhur nė Zonėn Kadastrale nr.8524 e qytetit tė Elbasanit dhe konstatuar pavlefshmėrinė “...absolute tė kontratės sė shitjes sė pasurisė sė paluajtshme nr.4045 Rep. nr.568 Kol., datė 29.12.2003 e Noterisė Elbasan e lidhur midis palėve: Ilirjan Niēa, Klement Niēa e Algreta Ilirjani (Niēa) me cilėsinė e shitėsave dhe Nikollaq Niēa, Spiro Niēa e Pranvera Niēa me cilėsinė e blerėsve pėr pasurinė me nr.5/86 e ndodhur nė zonėn kadastrale nr.8524 Elbasan me kufizime...” pėrkatėse. 19.1. Gjykata e shkallės sė parė, pasi citon dispozitat ligjore tė pėrmendura mė sipėr (pika 9.1 e kėtij vendimi), vendimmarrjen e saj e mbėshtet nė arsyetimin se: (i) kontrata e datės 29.12.2003 “ėshtė absolutisht e pavlefshme,...vjen nė kundėrshtim me dispozitat ligjore nė fuqi, pėr vetė faktin se tek kontrata e shitblerjes sė pasurisė sė sipėrcituar nuk ėshtė shprehur vullneti i bashkėpronarėve tė tjerė, qė nė rastin konkret janė respektivisht paditėsi Omer Ilirjani dhe paditėsja Afėrdita Niēa”; (ii)“Cilėsia e tyre si bashkėpronar ėshtė fituar nga marrėdhėnia juridike martesore, qė paditėsi Omer ka me palėn e paditur Algreta, qysh prej vitit 1986 dhe e paditėses Afėrdita me tė paditurin Ilirjan qysh prej vitit 1976,...”; (iii) pėr rastin nė shqyrtim “...gjejnė zbatim pėr rregullimin e regjimit tė pasurisė bashkėshortore nenet 86 e 87 tė K.Civil tė vitit 1981,...” nga pėrmbajtja e tė cilėve arrihet nė konkluzionin “...qė pasuria e vėnė gjatė martesės nga bashkėshortėt prezumohet se ėshtė pasuri bashkėshortore dhe pjesėt takuese janė tė barabarta, derisa nuk provohet e kundėrta”; - (iv) paditėsat “...kanė qenė bashkėpronarė si rezultat i fitimit tė pasurisė gjatė martesės, dhe kontrata e shitblerjes objekt gjykimi ka cenuar pjesėn ideale nė bashkėpronėsi, e cila u takonte edhe paditėsave”, pasi ata “...asnjėherė nuk kanė dhėnė pėlqimin e tyre pėr shitjen e pjesės sė tyre tė pandarė”. 20. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se gjykata e shkallės sė parė, ndonėse citon njė sėrė dispozitash ligjore qė kanė tė bėjnė me bashkėpronėsinė midis bashkėshortėve dhe me trashėgiminė, i ka keqinterpretuar e zbatuar gabim ato lidhur me krijimin e bashkėpronėsisė midis paditėsave Afėrdita Ziso Niēa e Omer Myqerem Ilirjani dhe tė paditurve tė kėtij gjykimi, Ilirjan Spiro Niēa dhe Algreta Spiro Ilirjani (Niēa). 21. Gjykata e apelit ka marrė ēėshtjen nė shqyrtim mbi ankimin e tė paditurve dhe, pasi ka pranuar faktet sikurse gjykata e shkallės sė parė, pa dhėnė arsyet ligjore, ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. 22. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se gjykata e apelit, ndonėse i ka patur tė gjitha mundėsitė tė konstatonte tė metat e gjykimit nė shkallė tė parė dhe tė jepte zgjidhjen ligjore themelit tė ēėshtjes, ėshtė mjaftuar vetėm me njė pėrsėritje tė arsyetimit tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė. 22.1. Gjykata e apelit ka anashkaluar sqarimin plotėsisht tė rrethanave ligjore qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes e qė kanė tė bėjnė me elementė thelbėsorė tė padisė, me natyrėn juridike tė saj, prapėsimeve tė tė paditurive dhe tė dispozitave ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret, duke i keqinterpretuar e zbatuar gabim ato, sikurse gjykata e shkallės sė parė. 23. Ky kolegj, referuar zgjidhjes nė themel tė ēėshtjes, vlerėson se prej gjykatave tė faktit, nė kundėrshtim me nenin 16 tė Kodit tė Procedurės Civile, i cili detyron ato pėr tė bėrė njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė propozojnė palėt, nuk ėshtė bėrė njė pėrcaktim i saktė dhe i argumentuar mbi dispozitat ligjore tė kohės qė rregullojnė: (i) lindjen e bashkėpronėsisė tė bashkėshortėve pėr sende tė paluajtshme tė fituara nga njėri prej bashkėshortėve gjatė kohės sė martesės; (ii) trashėgiminė; (iii) pavlefshmėrinė e veprimit juridik. 23.1. Ndėr kėrkesat themelore qė duhet tė plotėsojė vendimi gjyqėsor janė ligjshmėria dhe argumentimi i tij; elementė ligjorė kėto qė i’u mungojnė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 23.2. Ky kolegj vlerėson se pėr zgjidhjen e mosmarrėveshjes gjykatat duhet tė analizonin dhe vlerėsonin pretendimet e palėve, provat e paraqitura prej tyre nė raport me rregullimet ligjore tė krijimit tė bashkėpronėsisė midis bashkėshortėve nė momentin e ēeljes sė trashėgimisė tė trashėgimlėnėsve Spiro Niēa (vdekur mė datė 03.09.1981) dhe Afėrdita Niēa (vdekur mė datė 09.06.1994). 24. Pėr rastin nė shqyrtim fakti juridik nga i cili pretendohet se rrjedhojnė pasojat juridike pėr paditėsen Afėrdita Niēa e martuar me tė paditurin Ilirjan Niēa mė datė 12.07.1976, referon me ēeljen e trashėgimisė sė trashėgimlėnėsit Spiro Niēa, vdekur datė 03.09.1981. 24.1 Gjykata nė zgjidhjen e dhėnė nuk ka patur nė konsideratė se pėr kėtė rast janė tė zbatueshme dispozitat e Dekretit “Mbi Pronėsinė” [] dhe ato tė Kodit tė Familjes vitit 1965. 24.2. Sipas nenit 96§2 tė Dekretit “Mbi Pronėsinė” “Nė pasuritė e pėrbashkėta tė bashkėshortėve nuk pėrfshihen sendet qė secili ka fituar gjatė martesės me dhurim ose trashėgim, depozitat qė ka sejcili nė arkat e kursimit, sendet e pėrdorimit thjesht personal si dhe sendet dhe veglat e ushtrimit tė veprimtarisė ose mjeshtėrisė sė tyre”. 24.3. Nė kuptim tė kėsaj dispozite paditėsja Afėrdita Niēa nuk mund tė jetė bashkėpronare nė pjesėn e pasurisė qė bashkėshortit tė saj Ilirjan Niēa i ka ardhur me trashėgim nga trashėgimlėnėsi Spiro Niēa. 25. E ndryshme ėshtė situata juridike lidhur me momentin e ēeljes sė trashėgimisė sė trashėgimlėnėses Afėrdita Niēa (vdekur mė datė 09.06.1994). Nė kėtė rast, pėr rregullimin e pasurisė trashėgimore gjejnė zbatim dispozitat e Kodit Civil tė vitit 1981 dhe pėr paditėsat si bashkėshortė tė tė paditurve Ilirjan Niēa dhe Algreta Ilirjani (Niēa) janė tė zbatueshme dispozitat e po kėtij Kodi (neni 86). 26. Pra, edhe nė konsideratėn e pranimit tė faktit se paditėsat e kėtij gjykimi janė bashkėpronarė mbi pasurinė 5/86 tė ndodhur nė qytetin e Elbasanit, zona kadastrale nr.8524, gjithnjė sipas rregullimeve tė legjislacionit tė kohės kur ėshtė ēelur trashėgimia e trashėgimlėnėsve Spiro e Afėrdita Niēa, gjykatat, nė interpretim tė gabuar tė ligjit material dhe nė mosrespektimin e dispozitave procedurale civile, duke mos analizuar faktet, mėnyrėn dhe pjesėt konkrete tė kalimit tė pasurisė nga trashėgimlėnėsit tek trashėgimtarėt e tyre ligjorė, si dhe duke mos analizuar rrethanat e marrėdhėnieve nė tė cilat ndodhen bashkėshortėt, qė nė kėtė gjykim paraqiten si palė kundėrshtare, nėse ato nga momenti i shitjes deri nė ngritjen e padisė kanė qėnė ose jo normale dhe kanė ndikuar ose jo nė marrjen dijeni tė kėsaj shitje, kanė gabuar edhe nė zgjidhjet qė ju kanė bėrė pretendimeve tė palėve, pėr rrjedhojė edhe tė mosmarrėveshjes. 27. Pėr mungesė tė analizės ligjore tė kėtyre fakteve, gjykatat kanė gabuar edhe nė zgjidhjen juridike tė pavlefshmėrisė sė kontratės sė shitjes nr.nr.4045 Rep. nr.568 Kol., datė 29.12.2003. 27.1. Gjykatat kanė pranuar se pėr rastin ndodhemi pėrpara njė pavlefshmėrie tėrėsore tė veprimit juridik, por nuk rezulton qė ky qėndrim tė gjejė mbėshtetje nė argumente ligjorė, sikurse parashikohet nė nenin 111 tė Kodit Civil. 27.2. Gjykatat nuk kanė marrė nė analizė nėse pėr rastin shkaku i pavlefshmėrisė paraqet marrėdhėnie tė pandashme me tėrėsinė e veprimit juridik apo ky shkak prek vetėm njė pjesė tė veprimit juridik, pjesėn qė i’u ka takuar paditėsave nė bashkėpronėsi. Pra, pavlefshmėria do tė shtrihet mbi veprimin juridik, pėr tė gjithė pasurinė e tjetėrsuar apo vetėm mbi pjesėn e bashkėpronarit qė nuk ka dhėnė pėlqimin. 27.3. Nga ana e gjykatave nuk ėshtė mbajtur nė konsideratė se tė paditurit, palė nė kontratė, kanė shprehur vullnetin e tyre tė pavesuar dhe ky veprim juridik, pėr pjesėt e tyre nuk ėshtė i pavlefshėm nė referencė tė nenit 204 tė Kodit Civil, sikurse parashtrojnė gjykatat. 27.4. Nė vėshtrim tė pėrmbajtjes tė kėsaj dispozite ligjore, pėlqimi i bashkėpronarit dhe ushtrimi i tė drejtės sė parablerjes nuk gjen zbatim nė rastet kur sendi apo pjesė ideale tė tij tjetėrsohen brenda rrethit tė bashkėpronarėve. 27.5. Nė kėto rrethana gjykatat nuk duhej tė mjaftoheshin vetėm me analizėn dhe pasojat juridike tė bashkėpronėsisė tė pranuar a’priori, por ato duhej domosdoshmėrisht t’ju jepnin pėrgjigje tė gjitha kėrkimeve dhe pretendimeve tė palėve ndėrgjyqėse, veēanėrisht pretendimeve tė tė paditurve lidhur me krijimin ose jo tė bashkėpronėsisė dhe mė pas me kalimin e pjesėve konkrete nga kjo pasuri tek trashėgimtarėt. 28. Mbi argumentet e parashtruar ut supra, ky kolegj vlerėson se gjykata e apelit nuk ka kryer njė hetim gjyqėsor tė plotė dhe tė gjithanshėm nė pėrputhje me ligjin (neni 14 i K.Pr.Civile nė fuqi nė kohėn e shqyrtimit tė ēėshtjes), nuk u ka dhėnė pėrgjigje tė gjitha kėrkimeve, pretendimeve tė palėve ndėrgjyqėse dhe veēanėrisht ankimit. Pėr rrjedhojė, nuk ka bėrė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126); po kėshtu nuk ka respektuar kėrkesat e pikave 1 dhe 2 tė nenit 310/II tė Kodit tė Procedurės Civile. 29. Pėrsa mė sipėr dhe nė rrethanat kur gjykata e apelit i ka mundėsitė ligjore tė marrė nė shqyrtim dhe tė zgjidhė drejt ēėshtjen konkrete, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi i gjykatės sė apelit duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim po asaj gjykate me tjetėr trup gjykues. 30. Gjykata e apelit pėr tė garantuar njė proces tė rregullt ligjor, nė mbėshtetje tė neneve 486, 493 e 465 tė Kodit tė Procedurės Civile, qoftė edhe kryesisht, duke mbajtur parasysh konkluzionet e mėsipėrme tė kėtij vendimi, duhet tė pėrsėrisė hetimin gjyqėsor nėpėrmjet tė cilit tė verifikojė e tė identifikojė me argumente ekzistencėn ose jo tė rrethanave ligjore qė pėrbėjnė shkakun e padisė nė gjykim dhe tė prapėsimeve tė tė paditurit. 30.1. Nė rigjykim, gjykata e apelit, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė tė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen” ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16). 30.2. Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre, qė nė pėrputhje me ligjin, tė paraqesin dokumentacionin e nevojshėm e tė provojnė faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė procesin gjyqėsor civil, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime “qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara” nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). 30.3. Nė vlerėsim tė natyrės juridike tė mosmarrėveshjes, shkakut tė lindjes sė saj, kėrkimeve dhe pretendimeve tė palėve gjykata duhet tė argumentojė zgjidhjen qė do t’i japė mosmarrėveshjes konform dispozitave ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret dhe, nė se konkludon pėr bashkėpronėsi tė palėve ndėrgjyqėse, tė verifikojė dijeninė ose jo tė paditėsave pėr kontratėn e shitjes dhe, nėse arrin nė konkluzionin se pėr shkak tė jetesės normale midis bashkėshortėve pala paditėse ka dijeni pėr kėtė shitje tė rrėzojė padinė, nė tė kundėrt nėse arrin nė pėrfundimin e pavlefshmėrisė sė kontratės lidhur midis tė paditurve, tė pėrcaktojė me argumente ligjore shtrirjen e kėsaj pavlefshmėrie mbi gjithė veprimin juridik apo nė pjesė tė veēanta, si dhe brenda kuadrit tė kėrkimit tė palėve tė zgjidhė konkretisht pasojat e kėsaj pavlefshmėrie. Nė zgjidhjen e pasojave tė pavlefshmėrisė, gjykata tė ketė nė konsideratė vendimin njėsues nr.5, datė 30.10.2012 tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė. 30.4. Pėr zgjidhjen e drejtė tė kėtyre problemeve, gjykata, nė zbatim tė nenit 213 nė lidhje me nenet 11 e 12 tė Kodit tė Procedurės Civile, duhet tė pėrcaktojė me vendim pėr secilėn palė faktet qė duhet tė provohen prej tyre, provat qė lejohen tė paraqiten nga secila palė veēmas, vlerėn provuese tė secilės prove, si dhe barrėn e provės pėr secilėn palė. 31. Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural e atij material tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.10-2010-1140 (546), datė 16.12.2010, tė Gjykatės sė Apelit Durrės dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11111-01911-00-2008 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-843 i Vendimit (146) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė seancėn gjyqėsore tė datės 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.01911/08, qė u pėrket palėve: PADITĖS (I PADITUR NGA NDĖRHYRJA KRYESORE): KISHA ORTODOKSE AUTOQEFALE, MITROPOLIA KORĒĖ (nė mungesė) I PADITUR KUNDĖRPADITĖS (PADITĖS NĖ KUNDĖRPADI DHE I PADITUR NGA NDĖRHYRJA KRYESORE): PETRIKA DOKU (nė mungesė) NDĖRHYRĖSE KRYESORE (E PADITUR NĖ KUNDĖRPADINĖ): AGATHONIQI MITROLLARI (nė mungesė) TĖ PADITUR (NGA PADIA DHE NDĖRHYRJA KRYESORE): STAVRI DOKU, SHERIHAN NOVA, VASILIKA NOVA, ILIRJAN NOVA, EMIL NOVA, ADRIAN NOVA, ANESTI PAPARGJIRI, ANASTAS PAPARGJIRI, POLIME NOVA (nė mungesė) E PADITUR NĖ PADI: AKKP QARKU KORĒĖ (nė mungesė) E PADITUR NĖ KUNDĖRPADI: SEKSIONI I FINANCĖS PRANĖ QARKUT KORĒĖ (nė mungesė) OBJEKTI I PADISĖ: Anullimi i vendimit nr.276, datė 13.05.1994 tė KKKP pranė Bashkisė Korēė pėr sipėrfaqen prej 2275 m2 dhe detyrimin e tė paditurve tė njohin pronėsinė e paditėsit mbi kėtė sipėrfaqe; Ndryshimin e vendimit nr.1329, datė 11.01.1996 tė KKKP pranė Bashkisė Korēė, duke u kthyer e lirė sipėrfaqja 734 m2. Baza Ligjore: Ligji nr.7698, datė 15.04.1993. Neni 296 i K.Civil. OBJEKTI I NDĖRHYRJES KRYESORE: Detyrimin e tė paditurve tė njohin pronėsinė e ndėrhyrjes kryesore mbi njė sipėrfaqe trualli prej 224 m2, tė ndodhur nė qytetin e Korēės me kufij tė pėrcaktuar. Baza Ligjore: Neni 189 i K.Pr.Civile. Neni 296 i K.Civil OBJEKTI I KUNDĖRPADISĖ: Konstatimi i pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė shitjes me nr.1794 Rep., datė 22.11.1994. Baza Ligjore: Neni 92/a i K.Civil. Ligji nr.7698, datė 15.04.1993. Ligji nr.9235, datė 29.07.2004. Neni 160 i K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Korēė me vendimin nr.938, datė 05.05.2006 ka vendosur: Pranimin e pjesshėm tė kėrkesėpadisė. Anullimin e vendimit nr.276, datė 13.05.1994 tė KKKP pranė Bashkisė Korēė, ndryshuar me vendimin nr.3068, datė 06.12.1995 tė gjykatės sė rrethit Korēė, nė lidhej me sipėrfaqen 2275 m2 dhe detyrimin e tė paditurve t’i njohin pronėsinė paditėsit mbi kėtė sipėrfaqe. Ndryshimin e pikave 2 dhe 3 tė vendimit nr.1329, datė 11.01.1996 tė KKKP pranė Bashkisė Korēė, si mė poshtė: Kthimin si tė lirė nė favor tė Kishės Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė tė sipėrfaqes sė truallit prej 510 m2 qė pėrfaqėson diferencėn e sipėrfaqes prej 734 m2 me sipėrfaqen prej 224 m2 nė pronėsi tė Agathoniqi Mitrollari (sipėrfaqe kjo e ngjyrosur me ngjyrė tė gjelbėr nė skicėn qė shoqėron aktin e ekspertimit, tė titulluar “Planvendosje e pronės sė Petrika Doku, etj.). Kthimin si tė lirė tė truallit prej 125 m2, sė bashku me godinėn e kishės ngritur mbi kėtė truall. Kompensimin e palės paditėse pėr sipėrfaqen e mbetur prej 19.065 m2. Pranimin e padisė sė ndėrhyrėses kryesore Agathoniqi Mitrollari, duke u detyruar pala paditėse dhe tė paditurit, trashėgimtarė tė ish pronarit Pandeli Nova, t’i njohin pronėsinė ndėrhyrėses kryesore Agathoniqi Mitrollari mbi sipėrfaqen e truallit prej 224 m2 tė fituar me anė tė kontratave tė shitjes me nr.3130 Rep., nr.1607 Kol., datė 16.10.1992 dhe nr.1794 Rep. nr.776 Kol., datė 22.11.1994. Rrėzimin e kundėrpadisė sė tė paditurit kundėrpaditės Petrika Doku, kundėr ndėrhyrėses kryesore Agathoniqi Mitrollari me objekt konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė shitblerjes nr.1794 Rep. nr.776 Kol., datė 22.11.1994 tė Dhomės sė Noterisė Korēė. Akti i ekspertimit ėshtė pjesė pėrbėrėse e kėtij vendimi. Gjykata e Apelit Korēė me vendimin nr.75, datė 10.03.2008, ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.938, datė 05.05.2006 tė Gjykatės sė Shkallės sė Parsė Korēė, pėrsa i pėrket pranimit tė padisė sė ndėrhyrjes kryesore tė Agathoniqi Mitrollari dhe rrėzimit tė kundėrpadisė tė ngritur nga Petrika Doku. Ndryshimin e kėtij vendimi pėrsa i pėrket padisė si mė poshtė: Rrėzimin e padisė sė paditėsit Kisha Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė, si tė mbėshtetur nė nė ligj e nė prova. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit kanė ushtruar rekurse: Pala paditėse e kundėrpaditur, Kisha Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė, me tė cilin kėrkojnė prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, pėr kėto shkaqe: Pronėsia e varrezave tė Kishės sė Shėn Mėrisė brenda nė qytetin e Korēės ka qenė e rrethuar me mure avllie gjė qė dėshmohet dhe nė hartėn e vjetėr tė vitit 1937. Kjo pronėsi krahas kėsaj harte ėshtė regjistruar edhe nė dokumenete e arkivit tė vjetėr tė kadastrės sė vitit 1947. Nė bazė tė kėtij dokumenti ėshtė bėrė edhe vėrtetimi i faktit juridik tė pronės. Planvendosja pėr pronėn e palės sė paditur e depozituar pranė K.K.K.P. ėshtė e ndryshme nga situacioni i kėsaj prone sipas hartės sė vitit 1937. Vendndodhja dhe sipėrfaqja e tė paditurve nė raport me pronėn e vjetėr nuk pėrputhen. Akti i ekspertimit i kryer nė gjykatėn e apelit ėshtė i njėanshėm, ashtu si edhe mėnyra e pėrzgjedhjes sė tyre. Gjykata nuk vlerėsoi kundėrshtimet pėr aktin e ekspertimit. I padituri kundėrpaditės Petrika Doku, me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit pėrsa i pėrket pikės 1 tė dispozitivit, duke u vendosur rrėzimi i padisė sė ndėrhyrėsit kryesor dhe pranimi i kundėrpadisė sė tė paditurit kundėrpaditės Petrika Doku, pėr shkak se: Vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė i gabuar dhe i marrė nė zbatim tė keq tė ligjit. Meqenėse nga ana e gjykatės sė apelit, deri mė datėn 07.04.2008, nuk na ėshtė vėnė nė dispozicion i vendimi i arsyetuar, shkaqet pėr tė cilat kėrkojmė ndryshimin e vendimeve tė gjykatave “…do t’i paraqesim nė njė parashtresė tė veēantė kur tė na vihet nė dispozicion vendimi…” i gjykatės sė apelit. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes: 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave pranė Bashkisė Korēė, me vendimin nr.1329, datė 11.01.1996, i ka njohur Kishės Orthodokėse Autoqefale tė Shqipėrisė, Dhioqezės sė Korēės njė sipėrfaqe prej 19.700 m2, si ish pronare e Kishės sė Shėn Mėrisė tė ndodhur nė rrugėn “Konferenca e Pezės”, me kufizimet pėrkatėse. 1.1.Nga kjo sipėrfaqe i ėshtė kthyer nė natyrė 125 m2 sė bashku me godinėn e Kishės, ngritur mbi kėtė truall, ndėrsa pėr sipėrfaqen tjetėr e kompensuar me njė nga mėnyrat e parashikuara nga ligji. 2. Nga ana tjetėr, me vendimin nr.276, datė 13.05.1994, Komisioni i Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Bashkisė Korēė, ka njohur pronėsinė e ish-pronarit Pandeli Nova, mbi njė parcelė “...toke sot truall i zėnė nga ambiente midis pallateve me kufizime:...” pėrkatėse “...me sipėrfaqe 2275 m2” dhe ka kompensuar trashėgimtarėt ligjorė tė ish-pronarit. 2.1. Mbi padinė e Petrika Doku, njė nga trashėgimtarėt ligjorė tė ish-pronarit Pndeli Nova, Gjykata e Rrethit Korēė, me vendimin nr.3068, datė 06.12.1995, ka ndryshuar vendimin nr.276, datė 13.05.1994 tė Komisioni tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Bashkisė Korēė “...pika 1, duke ju kthyer trashėgimtarėve ligjorė tė ish pronarit Pandeli Nova trualli i lirė prej 734 m2 dhe diferenca prej 1541 m2 si truall i zėnė tė kompensohet me letra me vlerė,...”. 3. Gjithashtu, rezulton se me vendimin nr.14, datė 23.10.1992 tė kėshillit tė Rregullimit tė Territorit Korēė ėshtė miratuar ndėrtimi i njė objekti qėndistari dhe prodhime objekte artistike, ndėrtim pėr tė cilin ėshtė dhėnė leja e ndėrtimit nr.125, datė 15.03.1993 nė emėr ndėrhyrėses kryesore tė kėtij gjykimi Agathoniqi Mitrollari. 3.1. Me kontratėn e datės 17.10.1992, ndėrhyrėsja kryesore ka blerė nga Seksioni i Financės Korēėn sipėrfaqen truall prej 124 m2 dhe, mė pas, meqenėse objekti pėr tė cilin ishte dhėnė leja e sipėrcituar e ndėrtimit ishte mė i madh, me kontratėn e datės 22.11.1994 ka blerė edhe sipėrfaqen truall prej 100 m2, po nga Seksioni i Financės Korēė. 4. Pala paditėse, Kisha Orthodokese Autoqefale e Shqipėrisė, Mitropolia e Shenjtė Korēė, me pretendimin se sipėrfaqja e trajtuar me vendimin nr.276, datė 13.05.1994 tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Bashkisė Korēė nė favor tė ish pronarit Pandeli Nova ka mbivendosje me pronėn e tyre tė trajtuar po me vendim tė Komisioni tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Bashkisė Korēė nė favor tė saj, me padi ka kėrkuar:”Anullimin e vendimit nr.276 dt. 13.05.1994 K.K.Pronave Bashkia Korēė pėr sip. 2275 m2 dhe detyrimin e tė paditurve tė njohin pronėsinė mbi kėtė sip. Nė bazė tė nenit 296 tė K.Civil. Regjistrimin e kėrkesė padisė pranė ZRPP Paluajtshme Korēė nė bazė tė nenit 197/b K.Civil”. 4.1. Gjatė gjykimit pala paditėse ka ndryshime nė objektin e padisė duke kėrkuar: “...anullimin i vendimit nr.276, datė 13.05.1994 tė KKKP pranė Bashkisė Korēė (tė tė paditurve) pėr sipėrfaqen prej 2275 m2 dhe detyrimin e tė paditurve tė njohin pronėsinė e paditėsit mbi kėtė sipėrfaqe; Ndryshimin e vendimit nr.1329, datė 11.01.1996 tė KKKP pranė Bashkisė Korēė, duke u kthyer e lirė sipėrfaqja 734 m2 e cila mbivendoset me palėn e paditur”. 5. Nė gjykim ka bėrė ndėrhyrje kryesore Agathoniqi Mitrollari, padia e sė cilės ėshtė marrė nė shqyrtim sė bashku me padinė fillestare, me pretendimin se ėshtė pronare e ligjshme e sipėrfaqes truall prej 300 m2, me kufizime tė pėrcaktuar ka kėrkuar “Detyrimi i tė paditurve tė njohin pronėsinė time mbi njė sipėrfaqe trualli prej 300 m2 tė ndodhur nė Korēė me kufij tė pėrcaktuar, bazuar nė tė drejtėn parashikuar nė nenin 189 tė K.Pr.Civile dhe nenin 296 tė K.Civil”. 6. Nėpėrmjet prapėsimeve pala e paditur ka parashtruar se sipėrfaqja e truallit prej 2275 m2, e trajtuar me vendimin nr.276, datė 13.05.1994 tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė pronave pranė Bashkisė Korēė, ky i fundit i ndryshuar me vendimin gjyqėsor tė formės sė prerė nr.3068, datė 06.12.1995, ndodhet pikėrisht brenda pronės tė fiksuar nė vėrtetimin pėrkatės tė pronėsisė qė nė transkriptimet hipotekorė tė vitit 1940, ndėrkohė qė origjinė e pronės tė palės paditėse nuk figuron e pasqyruar nė ndonjė dokument hipotekor, por mbėshtetet nė njė vendim gjyqėsor pėr vėrtetim fakti. 6.1. Nėpėrmjet kundėrpadisė, e cila ėshtė marrė nė shqyrtim sė bashku me padinė, i padituri kundėrpaditės Petrika Doku, me pretendimin se kontrata e shitjes sė truallit datė 22.11.1994, lidhur midis Seksionit tė Financės Korēė dhe ndėrhyrėses kryesore nė kėtė gjykim, ėshtė njė veprim juridik nė kundėrshtim me ligjin, ka kėrkuar “Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė Kontratės sė Shitblerjes me nr.rep 1794 dhe nr.kol. 776 tė dt. 22.11.1994 tė Dhomės sė Noterisė Korēė”. 7. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Korēė me vendimin nr.938, datė 05.05.2006 ka: a) pranuar pjesėrisht padinė duke: (i) anuluar vendimin “nr. 276, datė 13.05.1994 tė KKKP pranė Bashkisė Korēė, ndryshuar me vendimin nr.3068, datė 06.12.1995 tė gjykatės sė rrethit Korēė, nė lidhje me sipėrfaqen 2275 m2”; (ii) detyruar tė paditurin “t’i njohin pronėsinė paditėsit mbi kėtė sipėrfaqe”; ndryshuar pikat “2 dhe 3 tė vendimit nr.1329, datė 11.01.1996 tė KKKP pranė Bashkisė Korēė, si mė poshtė: Kthimin si tė lirė nė favor tė Kishės Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė tė sipėrfaqes sė truallit prej 510 m2 qė pėrfaqėson diferencėn e sipėrfaqes prej 734 m2 me sipėrfaqen prej 224 m2 nė pronėsi tė Agathoniqi Mitrollari (sipėrfaqe kjo e ngjyrosur me ngjyrė tė gjelbėr nė skicėn qė shoqėron aktin e ekspertimit, tė titulluar “Planvendosje e pronės sė Petrika Doku, etj.)”; (iii) “Kthimin si tė lirė tė truallit prej 125 m2, sė bashku me godinėn e kishės ngritur mbi kėtė truall. Kompensimin e palės paditėse pėr sipėrfaqen e mbetur prej 19.065 m2”. b) pranuar padinė e “ndėrhyrėses kryesore Agathoniqi Mitrollari, duke u detyruar pala paditėse dhe tė paditurit, trashėgimtarė tė ish pronarit Pandeli Nova, t’i njohin pronėsinė ndėrhyrėses kryesore Agathoniqi Mitrollari mbi sipėrfaqen e truallit prej 224 m2 tė fituar me anė tė kontratave tė shitjes me nr.3130 Rep., nr.1607 Kol., datė 16.10.1992 dhe nr.1794 Rep. nr.776 Kol., datė 22.11.1994”. c) rrėzuar kundėrpadinė e “tė paditurit kundėrpaditės Petrika Doku, kundėr ndėrhyrėses kryesore Agathoniqi Mitrollari...”. 7.1. Nė zgjidhjen e dhėnė gjykata e shkallės sė parė, referuar dhe akt ekspertimit topografik, arsyeton: - “...ka mospėrputhje midis sipėrfaqes sė trajtuar me vendimin nr.276 datė 13.05.1994 tė K.K.K.P. pranė Bashkisė Korēė dhe qė pėrcaktohet edhe nė aktet e origjinės sė pronėsisė sė tė paditurve (2275 m2), me atė qė rezulton nė fakt brenda konturit tė pronės sipas skicės qė shoqėron vendimin e komisionit (4187 m2”; - “Prona e mėsipėrme mbivendoset plotėsisht me pronėn e trajtuar nė favor tė palės paditėse me vendimin nr.1329 datė 11.01.1996 tė K.K.K.P....”; - Nga ana tjetėr ekspertėt kanė arritur “...nė pėrfundimin qė prona e palės paditėse prej 19700 m2 ėshtė planvendosur nė mėnyrė korrekte me vendimin nr.1329...”; - gjykata ka konkluduar se “...prona e ish pronarit Pandeli Nova ėshtė planvendosur nė mėnyrė tė gabuar nė vendin objekt konflikti”; - lidhur me kundėrpadinė e tė paditurit Petrika Doku, gjykata ka ēmuar se “...ai nuk ka asnjė interes nė kėrkimet e tij, pasi nuk mund tė realizojė qėllimin final tė rregullimit tė pasojave tė pavlefshmėrisė (nėse kontrata ėshtė e tillė) mbi njė sipėrfaqe trualli mbi tė cilin ai nuk gėzon asnjė tė drejtė”; - pėrsa i pėrket ndėrhyrjes kryesore nė raport me padinė, gjykata parashtron se ndėrhyrėsja kryesore “...e ka fituar pronėsinė mbi truallin objekt gjykimi para daljes sė vendimit nr.1329 datė 11.01.1996...” dhe nė kushtet “...kur ndėrhyrėsja kryesore e mban truallin prej 224 m2 nė bazė tė njė titulli tė ligjshėm pronėsie (...), pėr tė cilat pala paditėse nuk paraqiti ndonjė kontestim,...kėrkesa e saj pėr detyrimin e palėve t’i njohin pronėsinė mbi kėtė sipėrfaqe trualli ėshtė e mbėshtetur nė prova e nė ligj,...”. 8. Mbi ankimin e tė paditurit kundėrpaditės, Petrika Doku, Gjykata e Apelit Korēė me vendimin nr.75, datė 10.03.2008 ka (i) lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė “pėrsa i pėrket pranimit tė padisė sė ndėrhyrjes kryesore tė Agathoniqi Mitrollari dhe rrėzimit tė kundėrpadisė tė ngritur nga Petrika Doku” dhe (ii) ka ndryshuar atė duke rrėzuar padinė e palės paditėse Kisha Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė, si tė mbėshtetur nė nė ligj e nė prova. 8.1. Nė zgjidhjen e dhėnė, gjykata e apelit, pasi ka pėrsėritur hetimin gjyqėsor dhe, nisur nga fakti se nė dosjen gjyqėsore ndodhen dy akte ekspertimi me konkluzione tė kundėrta dhe se gjykata e shkallės sė parė nuk ka arsyetuar pse nuk pranon konkluzionet e aktit tė mėparshėm, ka urdhėruar kryerjen e njė akti tė ri ekspertimi topografik me grup ekspertėsh, arsyeton: - “...akti i ekspertimit (ashtu si dhe konkluzionet e ekspertit Shefqet Torra tė pėrjashtuar nga Gjykata e Shkallės sė Parė), i pėrgjigjet me korrektėsi problemeve teknike tė dala para Gjykatės...”; - “Kėshtu, jo vetėm qė prona e palės sė paditur (ish-trashėgimtarėt e Pandeli Nova) ėshtė pėrcaktuar mbi bazėn e kontratės sė datės 15.05.1940, blerė nga fisi Avrami, por planvendosja e kėsaj prone ėshtė bėrė dhe duke vlerėsuar dinamikėn e pronave pėr rreth dhe pėr tė cilat nė dosje ndodhen tė administruara tė dhėna tė sakta hipotekore qė u pėrkasin viteve 1937-1940 si dhe tė dhėna qė i pėrkasin shtetėzimit tė kėtyre pronave nė vitin 1947”; - “Kėshtu, janė vlerėsuar nga ekspertėt pronat e fisit Avrami tė cilat kanė pėrcaktime tė sakta tė sipėrfaqes, vendndodhjes dhe kufitarėve tė tyre dhe prona e vėllazėrisė Kajno qė ka blerė sipėrfaqen 439 m2 nga kjo pronė me kufizime tė pėrcaktuara qartė”; - “Po kėshtu ėshtė vlerėsuar dhe kontrata e shitjes e datės 04 prill 1928 ku Kisha i ka shitur Sotir Kristo Trebickės njė arė bostanishte me sipėrfaqe me kufij tė pėrcaktuar, nga pozicioni i tė cilave del qartė qė prona e Pandeli Nova ėshtė pikėrisht aty ku ajo ėshtė njohur me vendimin nr.276 dt. 13.05.1994...”; - “Gjithashtu tė gjitha pozicionet e pronave tė sipėrpėrmendura vijnė nė harmoni dhe me planvendosjen simbas hartės tė vitit 1937...ku duken qartė konfiguracionet e tyre”; - pėrsa i pėrket kundėrpadisė dhe ndėrhyrjes kryesore “...ka rezultuar e provuar se nė dt. 23.10.1992 ndėrhyrėsja kryesore ėshtė pajisur me leje ndėrtimi...rezulton edhe nga aktet e ekspertimit,..., ėshtė zbatuar korrekt pikėrisht ashtu siē ėshtė miratuar por ky projekt dhe ndėrtimi mė pas kanė patur faktikisht njė sipėrfaqe mė tė madhe...ndėrtimi ka qenė i pėrfunduar nė momentin e daljes sė ligjit 7698, dt 15.04.1993 dhe ky ka qenė shkaku qė K.K.K.Pronave gjatė verifikimit pėr kėrkesėn e ish-pronarėve Nova e ka konsideruar tė zėnė kėtė sipėrfaqe...”, edhe me vendimin gjyqėsor tė formės sė prerė nr.3068, datė 06.12.1995 “....sipėrfaqja qė ka poseduar ndėrhyrėsja kryesore...ėshtė konsideruar i zėnė nė kuptim tė udhėzimit nr.3 dt. 21.06.1993...”. 9. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit kanė ushtruar rekurse: 9.1. Pala paditėse e kundėrpaditur, Kisha Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė, me tė cilin kėrkojnė prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. 9.2. I padituri kundėrpaditės Petrika Doku, me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit pėrsa i pėrket pikės 1 tė dispozitivit, duke u vendosur rrėzimi i padisė sė ndėrhyrėsit kryesor dhe pranimi i kundėrpadisė sė tė paditurit kundėrpaditės Petrika Doku, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 10. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 10.1. Neni 472/a,b i K.Pr.Civile: “Vendimet e shpallura nga gjykata e apelit dhe ato tė gjykatės sė shkallės sė parė, nė rastet qė pėrcaktohen nga ky Kod, mund tė ankimohen me rekurs nė Gjykatėn e Lartė vetėm kur: a) nuk ėshtė respektuar ose ėshtė zbatuar keq ligji; b) ka shkelje tė rėnda tė normave procedurale (neni 467 i kėtij Kodi)”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 11. Se rekurset e paraqitur nga pala paditėse e kundėrpaditur, Kisha Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė dhe i padituri kundėrpaditės, Petrika Doku nuk pėrmbajnė shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit nr.75, datė 10.03.2008 tė Gjykatės sė Apelit Korēė. 12. Nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen vetėm rastet rigorozisht tė pėrcaktuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale apo shkeljet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 13. Nė tėrėsi rekurset pėrmbajnė pretendime qė lidhen me analizėn, vlerėsimin dhe ēmuarjen e provave veēanėrisht tė tė dhėnave tė akt ekspertimit topografik, gjė qė nuk justifikon kėrkesat ligjore tė sipėrpėrmendura. 14. Sipas germės “a” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkohet qė nga ana e gjykatave tė faktit tė mos jetė respektuar ose tė jetė zbatuar keq ligji. 14.1. Nė rekursin e paraqitur nga pala paditėse e kundėrpaditur nuk argumentohet njė gjė e tillė. Pretendimet se (i) gjykata e apelit ka gabuar lidhur me planvendosjen dhe pozicionimin nė terren tė sipėrfaqes truall tė palės tė paditur tė paraqitur nė Komisionin e Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave ėshtė e ndryshme nga paraqitja e kėsaj prone nė hartėn e vitit 1937; (ii) akti i ekspertimit i kryer nė gjykatėn e apelit ėshtė i njėanshėm dhe se (iii) gjykata nuk vlerėsoi kundėrshtimet pėr aktin e ekspertimit, kanė tė bėjnė me procesin e tė provuarit, qė ėshtė nė ekskluzivitetin e gjykatave tė faktit. 14.2. Po kėshtu edhe nė rekursin e paraqitur nga i padituri kundėrpaditės, lidhur me kundėrpadinė, ndonėse pretendohet pėr zbatim tė keq tė ligjit nga gjykatat e faktit, nuk rezulton qė gjykatat e faktit tė kenė zbatuar keq ligjin. Pėrkundrazi, si gjykata e shkallės sė parė dhe ajo e apelit, kanė analizuar situatėn e gjendjes sė konstatuar nga aktet e ekspertimit topografik, lejes sė ndėrtimit, nė raport me rregullimet e bėra nė ligjin nr.7698, dt 15.04.1993 lidhur me qenien e lirė ose tė zėnė tė truallit qė posedohet nga ndėrhyrėsja kryesore. Nė kėtė aspekt, gjykata e apelit me tė drejtė ka arritur nė konkluzionin se trualli prej 224 m2 qė posedohet nga ndėrhyrėsja kryesore ėshtė i zėnė nė kuptim tė ligjit tė sipėrcituar. 15. Ky kolegj, nė shqyrtim tė materialeve tė ēėshtjes dhe vendimeve tė gjykatave tė faktit, arrin nė pėrfundimin se pretendimet e rekurseve nuk rezultojnė tė gjejnė mbėshtetje nė ligj nė raport me tė drejtat e pretenduara nga rekursuesit dhe gjendjen e fakteve tė vėrtetuara gjatė gjykimit. 16. Ndryshe nga sa pretendohet nė rekurset e paraqitur, evidentohet se vendimi i gjykatės sė apelit, si pėr pjesėn qė ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe pėr pjesėn qė e ka ndryshuar atė, duke rrėzuar padinė, mbėshtetet nė argumenta tė nxjerra nga provat, pėrfshi dhe akt ekspertimin e kryer rishtas gjatė gjykimit nė ketė gjykatė, tė cilat janė marrė, administruar e vlerėsuar konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 16.1. Gjykata e apelit ka marrė ēėshtjen nė shqyrtim mbi ankimin e palės sė paditur kundėrpaditėse dhe, pasi ka pėrsėritur hetimin gjyqėsor, duke marrė prova tė reja, ndėr to ka urdhėruar edhe kryerjen e njė akt ekspertimi topografik tė ri, ka pranuar faktet sikurse gjykata e shkallės sė parė lidhur me padinė e ndėrhyrėses kryesore dhe kundėrpadinė e tė paditurit kundėrpaditės dhe ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė, pėr kėto pjesė, duke dhėnė arsyet ligjore se pėrse e ka lėnė nė fuqi vendimin. 16.2. Ndėrsa pėr padinė e palės paditėse, Kishė Ortodokse Autoqefale, Mitropolia Korēė, nė analizė tėrėsore tė provave tė marra nė gjykimin nė shkallė tė parė dhe nė apel, kjo gjykatė, bazuar dhe nė tė dhėnat e akt ekspertimit, ka arritur nė pėrfundimin se padia nuk gjen mbėshtetje nė prova e nė ligj. Pėr rrjedhojė ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ka rrėzuar padinė. 17. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė evidentim tė mungesės sė shkaqeve ligjore nė kuptim tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, referuar pretendimeve tė rekurseve parashtron se: (i) nga aktet procedurale tė gjykimit tė zhvilluar konstatohet se palėve i’u ėshtė dhėnė mundėsia tė paraqesin prova, tė njihen me provat e palės kundėrshtare; ato kanė debatuar rreth provave, pėrfshi dhe aktin e ekspertimit, dhe provat e paraqitur rishtaz nė gjykatėn e apelit, duke shprehur opinionin dhe preferencat e tyre, pa u vėnė nė kushte pabarazie dhe pa u mohuar ndonjė e drejtė qė lidhet me cenimin e sė drejtės pėr t’u dėgjuar dhe mbrojtur; (ii) gjykatat e faktit, kanė marrė nė analizė juridike tėrėsinė e provave, duke bėrė cilėsim tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen nė shqyrtim dhe kanė zgjidhur mosmarrėveshjen sipas ligjit “Pėr kthimin dhe kompensimin e pronave ish pronarėve”, i ndryshuar dhe ligjin nr.7512, datė 10.8.1991 "Pėr sanksionimin dhe mbrojtjen e nismės sė lirė, tė veprimtarive private tė pavarura dhe privatizimit". 18. Evidentohet se gjykata e apelit, pasi ka marrė nė shqyrtim dhe ka venė nė diskutim pretendimet e palėve, provat e parashtruara prej tyre, aktet e ekspertimit topografik nė raport me dispozitat ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret, ka arritur nė pėrfundimin se pretendimet e palės paditėse tė kundėrpaditur dhe tė paditurit kundėrpaditės nuk gjejnė mbėshtetje nė ligj e nė gjendjen e fakteve dhe, veēanėrisht me pozicionimin nė terren tė pronės objekt material i kėtij gjykimi e cila ka rezultuar se i’u pėrgjigjet akteve tė pronėsisė sė familjes Nova, kufitarėve natyrorė e njerėzorė, ashtu sikurse ėshtė paraqitur nė vendimin nr.276, datė 13.05.1994 tė Komisioni tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Bashkisė Korēė. 18.1. Pėrkundrejt kėtij konkluzioni, gjykata ka vlerėsuar se prapėsimet dhe pretendimet e palės sė paditur nuk gjejnė mbėshtetje nė ligj e nė gjendjen e fakteve tė vėrtetuara gjatė gjykimit. 18.2. Pėr rrjedhojė, gjykata e apelit ka rrėzuar padinė, duke vendosur sikurse pasqyrohet nė dispozitivin e vendimit tė saj. 19. Ky kolegj, rithekson se pretendimet lidhur me faktin e pozicionimit nė terren tė sipėrfaqes objekt material i kėtij gjykimi, sa ėshtė efektivisht kjo sipėrfaqe, si pozicionohet nė terren nė raport me kufitarėt, ku ndodhet ajo e sa shtrihen nė terren sipėrfaqet e trajtuara me vendimet pėrkatėse tė komisionit, janė fakte e rrethana qė i pėrkasin procesit tė provuarit, qė ėshtė nė ekskluzivitetin e gjykatave tė faktit. Nga aktet procedurale rezulton se kėto fakte e rrethana i janė nėnshtruar debatit gjyqėsor dhe janė analizuar e vlerėsuar nga gjykatat tė cilat kanė dhėnė arsyet ligjore tė pranimit tė padisė. 19.1. Provat nuk mund tė jenė objekt vlerėsimi nga Gjykata e Lartė. Mund tė pėrbėjnė shkak ligjor pėr cenimin e vendimeve tė gjykatave tė faktit, atėherė kur evidentohen pretendime ndaj njė procesi gjyqėsor pėr rrugėt dhe mėnyrat e marrjes sė provave, pasqyrimit tė tyre, por jo pėr mėnyrėn e vlerėsimit. 19.2. Kontrolli rishikues i Gjykatės sė Lartė nuk mund tė zėvendėsojė atributet kushtetuese e ligjore tė gjykatave tė faktit (gjykatės sė shkallės sė parė dhe apelit), dhe aq mė tepėr tė vlerėsojė bindjen e brendshme tė kėtyre gjykatave pėr ēėshtje fakti, sikurse kėrkohet nė rastin nė shqyrtim nga rekursuesi. 20. Pėrsa i’u pėrket pretendimeve lidhur me akt ekspertimin e kryer gjatė gjykimit nė apel, evidentohet se kjo gjykatė, pasi ka marrė nė shqyrtim pretendimet e palėve lidhur me fakte e rrethana tė karakterit tekniko-topografik, tė tilla si pozicionimi nė terren i sipėrfaqes (pronės), vendndodhjes sė saj dhe kufitarėve, si dhe nė kushtet e konkluzioneve kontradiktore tė ekspertimeve tė kryera gjatė gjykimit nė shkallė tė parė, bazuar nė nenin 224/b e vijues tė Kodit tė Procedurės Civile, ka urdhėruar kryerjen e njė akti tė ri ekspertimi pėr tė evidentuar dhe sqaruar faktet e mėsipėrme. 20.1. Nuk ngrihen pretendime qė kanė tė bėjnė me mėnyrėn e marrjes sė aktit tė ekspertimit dhe/ose metodologjinė e zbatuar, por me fakte e rrethana qė i pėrkasin procesit tė tė provuarit 20.2. Nga aktet procedurale tė dosjes gjyqėsore, proces verbalit gjyqėsor, nuk rezulton se grupi i ekspertėve tė jetė thirrur nė kundėrshtim me rregullimet e neneve 224/b, 224/c§3, 225 e 226 tė Kodit tė Procedurės Civile. Palėt ndėrgjyqėse nuk kanė patur asnjė rezervė lidhur me caktimin emėror tė ekspertėve, tė cilėt kanė bėrė dhe betimin. Po kėshtu, palėt nuk kanė patur asnjė rezervė as dhe pėr objektin dhe volumin e detyrave qė i janė ngarkuar ekspertėve. 20.3. Akti i ekspertimit ėshtė pėrgatitur me shkrim dhe ėshtė relatuar nė seancėn gjyqėsore. Palėt kanė parashtruar opinionin e tyre lidhur me aktin e ekspertimit dhe gjykata, faktet dhe rrethanat e nxjerra nga ekspertimi i ka vlerėsuar nė tėrėsinė e provave tė administruara. 20.4. Pra, rezulton se nga ana e gjykatės janė respektuar normat procedurale civile, duke u siguruar palėve ndėrgjyqėse tė drejtėn pėr tė diskutuar dhe pėr tė shprehur mendimin e tyre lidhur me tė drejtat pėr tė cilat ata janė thirrur si palė nė kėtė gjykim e qė nga pikėpamja teknike janė bėrė objekt i ekspertimit. 21. Gjithashtu, nuk konstatohet se nga ana e gjykatave tė faktit janė lejuar shkelje tė rėnda tė normave procedurale tė parashikuara nė nenin 467 tė Kodit tė Procedurės Civile qė, sipas gėrmės “b” tė nenit 472 tė po kėtij Kodi, pėrbėjnė shkak pėr cenimin e vendimeve tė kėtyre gjykatave. 21.1. Nė rastin konkret nuk rezulton qė nga gjykatat e faktit, tė jenė shkelur dispozitat mbi juridiksionin dhe kompetencėn, qė pėrbėrja e trupit gjykues tė ketė qenė e parregullt apo vendimi tė mos jetė nėnshkruar nga anėtarėt e tij, qė ēėshtja tė jetė gjykuar nė mungesė tė pjesėmarrėsve nė proces pa respektuar dispozitat mbi njoftimin e tyre, si nė gjykatėn e shkallės sė parė dhe nė atė tė apelit, qė tė mos jetė formuar drejt ndėrgjyqėsia apo tė jetė cenuar parimi i paanėsisė, tė mungojnė ose tė jenė tė pavlefshme aktet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit (gėrma “b” e nenit 472 tė K.Pr.Civile nė lidhje me nenin 467[] tė po kėtij Kodi). 22. Pėrsa i pėrket germės “c” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile[], dispozitė qė ka qenė nė fuqi nė kohėn e gjykimit, rezulton se, si gjatė gjykimit tė ēėshtjes nė shkallė tė parė dhe nė apel, gjykatat nuk kanė lejuar shkelje tė normave procedurale qė tė kenė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 23. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.75, datė 10.03.2008 i Gjykatės sė Apelit Korēė duhet lėnė nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.75, datė 10.03.2008, tė Gjykatės sė Apelit Korēė. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11243-03031-00-2014 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-700 i Vendimit (147) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė seancėn gjyqėsore tė datės 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.03031/14, qė u pėrket palėve: PADITĖS: RIFAT DUSHAJ (nė mungesė) E PADITUR: AGJENSIA E TRAJTIMIT TE KREDIVE (nė mungesė) OBJEKTI: Deklarimin e pavlefshėm tė titullit ekzekutiv procesverbali i dosjeve te kreditit te Degės se Bankės se Kursimeve Tropojė pėr te cilėn ėshtė lėshuar urdhri i ekzekutimit nr.28, datė 04.10.2012. Pezullimin e ekzekutimit tė vendimit pėr tė cilin ėshtė lėshuar ky urdhėr ekzekutimi. Baza Ligjore: Neni 450, 476 dhe 153 tė K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tropojė, me vendimin nr.306, datė 24.12.2012, ka vendosur: Pranimin e kėrkesė padisė sė paditėsit Rifat Dushaj. Deklarimin e pavlefshėm tė titullit ekzekutiv procesverbal i dosjeve tė kreditit tė Degės sė Bankės sė Kursimeve Tropojė datė 31.12.2000, pėr tė cilėn ėshtė lėshuar urdhri i ekzekutimit numėr 28, datė 04.10.2012 duke e konsideruar titullin ekzekutiv tė paqenė. Pezullimin e veprimeve pėrmbarimore nė zbatim tė kėtij urdhri ekzekutimi dhe pasi vendimi tė marrė formė tė prerė tė anullohen si tė tilla. Gjykata e Apelit Shkodėr, me vendimin nr.1106, datė 26.06.2014 ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.306, datė 24.12.2012 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tropojė dhe rrėzimin e kėrkesė padisė. Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka ushtruar rekurs paditėsi Rifat Dushaj, me tė cilin kėrkon prishjen e vendimit tė gjykatės se apelit dhe lėnien ne fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, pėr kėto shkaqe: Gjykata e Apelit Shkodėr ka zbatuar keq ligjin procedural dhe atė material. Nuk kam marrė asnjė lloj kredie nga Banka e Kursimeve Tropojė dhe nuk kam asnjė detyrim ndaj saj. Nė asnjė dokument nuk figuron nėnshkrimi im pėr tėrheqje tė kėsaj kredie. Pala e paditur nuk paraqiti asnjė akt, dokument ligjor qė tė plotėsojė elementet e kontratės apo akt-marrėveshjes dhe tė jetė e materializuar nė tė vullneti i dy palėve. Nė aspektin procedural vendimi i gjykatės sė shkallės sė parė duhet tė lihet nė fuqi pėr arsye se: E drejta e palės sė paditur pėr tė kėrkuar pėrmbushjen e detyrimit ka lindur me datė 31.12.1996, i cili nga lista e palės sė paditur figuron si datė qė duhet tė pėrfundojė shlyerja e kredisė. Afati i parashkrimit mbaron mė datė 31.12.2006 qė detyrimi bėhet i ekzekutueshėm. Cedimi i kredive nuk ndėrpret afatin e parashkrimit (neni 114 i K.Pr.Civile). Sipas nenit 117 tė K.Civil afati i parashkrimit fillon nga dita kur subjektit i ka lindur e drejta e padisė. Ndėrsa, sipas nenit 118 tė K.Civil parashikohet se “nė detyrimet kontraktore tė lidhura me afat ekzekutimi, parashkrimi i padisė fillon nga dita kur ėshtė plotėsuar ky afat....”. Nė rastin konkret jemi para detyrimeve me afat. Edhe sikur tė merret si datė fillimi tė parashkrimit data e procesverbalit tė kalimit tė kredisė datė 18.04.2002, afati 10 vjeēar plotėsohet mė datė 18.04.2012. Kėrkesa pėr ekzekutim vullnetar tė titullit ekzekutiv ėshtė bėrė mė datė 17.10.2012, pra pasi ėshtė plotėsuar afati i parashkrimit. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes: 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se paditėsi Rifat Dushaj ėshtė banor i Komunės Fierzė tė Rrethit Tropojė. 2. Pala e paditur, Agjensia e Trajtimit tė Kredive, nė bazė tė ligjit nr.8894/2002 “Pėr agjensinė e trajtimit tė kredive”, trajton kreditė qė subjekte tė ndryshme kanė marrė nė ish-bankat shtetėrore nga viti 1991 deri nė vitin 1996 dhe qė nuk i kanė kthyer ato brenda afatit. Sipas kėtij ligji debitė e kėtyre bankave i janė transferuar Agjensia sė Trajtimit tė Kredive, e cila ka tė drejtė dhe atributet pėr tė kėrkuar shlyerjen e detyrimeve prej debitorėve. 3. Sipas dokumentacionit tė ish “Bankės sė Kursimeve” SHA, Dega Bajram Curri nė numrin rendor 519 tė listės sė kėsaj banke figuron, ndėr tė tjerė edhe paditėsi i kėtij gjykimi si debitor, pėr mosshlyerje tė kredisė sė marrė nė datė 29.10.1993, nė shumėn 800.00000 lekė. 3.1. Nga proces verbali i datės 31.12.2000, mbajtur nga punonjės drejtues tė Degės sė Bankės sė Kursimeve Bajram Curri “...rezulton se kartelat financiare pėr principialin dhe interesat e llogaritura e tė kontabilizuara janė ēelur 31.12.1996 dhe 31.12.1997 duke u bazuar nė listat e kredimarrėsve tė marra nga Drejtoria e Pėrgjithshme dhe nė dosjet e kredive; pasi kartelat financiare qė kanė qėnė para muajit Shkurt 1997 janė djegur”. 3.2. Me proces verbal ėshtė bėrė transferimi kontabėl i huave tė transferuara fizikisht nga Banka e Kursimeve” SHA tek Agjensia e Trajtimit tė Kredive, me pėrllogaritjet pėrkatėse nė total pėr 579 huamarrės pėr principialin, duke u dorėzuar dhe skedat e principialit dhe tė interesave tė kontabilizuara. 4. Mbi kėtė bazė dokumentare, pala e paditur e kėtij gjykimi, Agjensia e Trajtimit tė Kredive, ka kėrkuar lėshimin e Urdhėrit tė Ekzekutimit pėr debitorin Rifat Dushaj pėr shumėn e detyrimit prej 4.032.712 lekė. 4.1. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tropojė, ka lėshuar urdhėr ekzekutimin nr.28, datė 04.10.2011, “...mbi proces verbalin e dosjeve tė kreditit tė Degės sė Bankės sė Kursimeve Tropojė, nė bazė tė vėrtetimit tė ATK-sė pėr debitorin Rifat Dushaj shumė e detyrimit gjithsej ėshtė 4.032.712 lekė” dhe ka urdhėruar “...Zyrėn e Pėrmbarimit Tropojė qė tė ekzekutojė nė mėnyrė tė detyrueshme proces verbalin e dosjeve tė kreditit tė Degės sė Bankės sė Kursimeve Tropojė, nė bazė tė vėrtetimit tė ATK-sė pėr debitorin Rifat Dushaj”. 5. Nga ana e Agjensisė sė Trajtimit tė Kredive ėshtė vėnė nė lėvizje Zyra e Shėrbimit Pėrmbarimor privat “ARDAEL”, e cila me lajmėrimin “Pėr ekzekutim vullnetar tė titullit ekzekutiv” nr.283 prot., 121 regj. datė 17.10.2012 ka njoftuar debitorin, paditėsin Rifat Dushaj, pėr ekzekutim vullnetar tė debisė, nė total 4.033.512 lekė (800.000 lekė principial+ 3.232.712 lekė interesa dhe 800 lekė shpenzime gjyqėsore. 6. Paditėsi Rifat Dushaj, me pretendimin se titulli ekzekutiv qė e ngarkon me kredi nuk ekziston, ėshtė i pa qenė, i pavlefshėm, pasi nuk ka marrė asnjė kredi nga Banka e Kursimeve Tropojė dhe se nuk ka asnjė detyrim ndaj saj, dhe se nuk ka qenė nė dijeni tė asnjė veprimi, vendimi apo ndonjė ēėshtje tjetėr qė e lidhin atė kėtė kredi, nuk ka asnjė akt shkresor ku tė jetė nėnshkrimi pėr kėtė kredi tė parashtruar nga pala e paditur, me padi ka kėrkuar si nė objekt e saj, pasqyruar nė kėrkesė padi dhe nė pjesėt hyrėse tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 7. Nėpėrmjet prapėsimeve, pala e paditur, Agjensia e Trajtimit tė Kredive, ka parashtruar se paditėsi, sipas dokumentacionit tė ndodhur pranė saj rezulton se ka marrė kredi nė vitin 1995 nga Banka e Kursimeve Tropojė dhe nuk e ka shlyer atė 8. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tropojė, me vendimin nr.306, datė 24.12.2012, ka pranuar padinė, duke (i) deklaruar tė pavlefshėm titullin ekzekutiv, proces verbalin e “...dosjeve tė kreditit tė Degės sė Bankės sė Kursimeve Tropojė datė 31.12.2000, pėr tė cilėn ėshtė lėshuar urdhri i ekzekutimit numėr 28, datė 04.10.2012 duke e konsideruar titullin ekzekutiv tė paqenė” dhe (ii) pezulluar veprimet “...pėrmbarimore nė zbatim tė kėtij urdhri ekzekutimi dhe pasi vendimi tė marrė formė tė prerė tė anullohen si tė tilla”. 8.1. Nė pranimin e padisė, gjykata, pasi citon nenin 609 tė Kodit tė Procedurės Civile, vendimin nr.39, datė 16.10.2007 tė Gjykatės Kushtetuese dhe praktikėn njėsuese tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė, arsyeton: - “Nė dokumentat shkresorė...nuk figuron nėnshkrimi i tė paditurit pėr tėrheqjen e kėsaj kredie”; - nga pala e paditur “...nuk u paraqit asnjė dokument ku i padituri tė ketė nėnshkruar pėr marrjen e kredisė dhe pėrfaqėsuesi i palės sė paditur deklaroi se pėrveē dokumentave qė kemi paraqitur nė gjykatė nuk disponojmė asnjė lloj dokumenti tjetėr”; - nuk u paraqit “...asnjė akt, dokument ligjor qė tė plotėsojė elementet e kontratės apo akt-marrėveshjes dhe qė tė jetė tė materializuar nė tė vullneti i tė dy palėve”; - “Aktet shkresore te paraqitura nga pala e paditur nuk pėrmbajnė asnjė nga elementet e lartpėrmendur dhe shprehin vullnetin e njėanshėm tė palės sė paditur por kjo nuk e legjitimon atė nė kėrkimet e saj dhe nuk mund tė provojė pretendimet e saj”; - Pala paditėse, procedurialisht legjitimohet nė kėrkimin e tij pasi “...nuk ka kontratė tė lidhur midis palėve dhe nė kėto kushte nuk ka dhe nuk ėshtė titull ekzekutiv”; - “Ky mjet procedural (padia) i ushtruar prej tij ėshtė i vetmi mjet ligjor qė Kodi i Procedurės Civile i njeh kėsaj pale pėr tė kundėrshtuar njė titull ekzekutiv tė paqen”; - Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė, nė praktikėn njėsuese janė shprehur se “Qė njė akt i nxjerrė nga njė organ kompetent shtetėror apo i pėrgatitur e i vėrtetuar nga njė nėpunės publik nė kushtet e parashikuara nė mėnyrė eksplicite nė ligj, tė jetė titull ekzekutiv, duhet tė pėrmbajė njė detyrim tė njohur e tė pėrcaktuar saktė, tė kėrkueshėm, qė nuk lidhet me plotėsimin e afateve tė caktuara dhe mbi tė gjitha tė pakushtėzuar nga rrethana tė tjera apo nga detyrime tė tjera tė ndėrsjellta”; - gjykata ka ēmuar se “...nė raport me faktet konkrete tė ēėshtjes objekt shqyrtimi...ky titull ekzekutiv pėr tė cilin ėshtė lėshuar dhe urdhri i ekzekutimit ėshtė i paqenė rrjedhimisht i pavlefshėm dhe veprimet e pėrmbaruesit duhet fillimisht tė pezullohen e pastaj pasi vendimi tė marrė formė tė prerė tė anullohen si tė tilla”. 9. Gjykata e Apelit Shkodėr, me vendimin nr.1106, datė 26.06.2014 ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ka rrėzuar padinė. 9.1. Nė ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe rrėzimin e padisė, gjykata e apelit arsyeton: - “Gjykata nė dhėnien e vendimit duhet tė kishte parasysh pėrcaktimin e nenit 10 tė ligjit nr.9731, datė 10.05.2007 i cili ka ndryshuar ligjin nr.8894 datė 14.05.2007 nė tė cilin ėshtė parashikuar se: “Pėr huatė e transferuara nė Agjencitė e Trajtimit te Kredive pa dokumentacion ligjor qė vėrteton marrjen e kredisė, procesverbali i transferimit tė detyrimit kontabėl tė kėtyre huave pėrbėn “titull ekzekutiv”; - pala e ka vėnė nė dispozicion tė gjykatės provat qė vėrtetojnė pretendimet e saj, “Nga procesverbali “Pėr transferimin kontabėl te huave te transferuara fizikisht nga Banka e Kursimeve sh.a. tek Agjensia e Trajtimit tė Kredive, tė Degės sė Bankės sė Kursimeve Tropojė” burimi i financimit BK nė leke. Nga ky procesverbal datė 18.04.2002 janė dorėzuar skedat e principalit dhe tė interesave tė kontabilizuara me 1917 fletė”; - “Nga procesverbali datė 12.03.202 rezulton se kartela financiare tė kontabilizuara janė ēelur me datė 31.12.1996 dhe 31.12.1997 duke u bazuar ne listat e kredimarrėsve tė marra nga drejtoria e pėrgjithshme dhe nė dosjet e kredive, pasi kartelat janė djegur nė Shkurt tė vitit 1997”; -“Nga lista qė i bashkėngjitet kėtij procesverbali nė numrin rendor 519, figuron shtetasi Rifat Dushaj nė tė cilin figuron zėrat e humbura, nga data 29.10.1993 shuma 800.000 leke, dt.31.12.1996”; - “Nėpėrmjet korrespondencės me Drejtorinė e Pėrgjithshme tė Gjendjes Civile rezulton se ka vetėm njė Rifat Dushaj, ndaj kjo kredi i pėrket paditėsit”. 10. Kundėr vendimit tė mėsipėrm ka ushtruar rekurs paditėsi Rifat Dushaj, i cili kėrkon prishjen e vendimit tė gjykatės se apelit dhe lėnien ne fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 11. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 11.1. Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. 11.2. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 11.3. Neni 29 i K.Pr.Civile: “Gjykata mbėshtet vendimin nė provat e paraqitura nga palėt ose nga prokurori, tė marra nė seancė gjyqėsore. Gjykata ēmon provat qė ndodhen nė aktet, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e tyre i rrethanave tė ēėshtjes”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 12. Se rekursi i paraqitur nga paditėsi Rifat Dushaj pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenim i e vendimit nr.1106, datė 26.06.2014 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr. 12.1. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė tėrėsisė sė gjykimit tė kėsaj ēėshtje, tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit dhe shkaqeve tė rekursit, vlerėson se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga gjykata e apelit ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit, pėrkundrejt vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, i cili gjen mbėshtetje nė ligj dhe nė gjendjen e fakteve tė pranuara tė vėrtetuara gjatė gjykimit. 12.3. Pėr rrjedhojė, vendimi nr.1106, datė 26.06.2014 i Gjykatės sė Apelit Shkodėr duhet tė prishet dhe tė lihet nė fuqi vendimi nr.306, datė 24.12.2012 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tropojė. 13. Ky Kolegj e gjen me vend tė parashtrojė se procesi gjyqėsor civil ka pėr qėllim zhvillimin e njė gjykimi qė konsiston nė vlerėsimin nga pikėpamja e sė drejtės tė njė fakti ose njė grup faktesh, qė domosdoshmėrisht para se tė vlerėsohen nga gjykata duhet tė vėrtetohen dhe qė pėrfundon me dhėnien e njė vendimi i cili duhet t’u pėrgjigjet dispozitave ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret. Nė tė kundėrt, sikundėr ėshtė vendimi i gjykatės sė apelit, vendimi nuk ėshtė i argumentuar dhe as i bazuar nė ligj. 13.1. Ndėr kėrkesat themelore qė duhet tė plotėsojė vendimi gjyqėsor janė ligjshmėria dhe argumentimi i tij, elemente ligjore kėto qė i mungojnė vendimit tė gjykatės sė apelit. 14. Gjykata e Lartė, pa i hyrė analizės sė provave, nga shqyrtimi i materialeve tė dosjes gjyqėsore dhe pretendimeve tė parashtruara nė rekurs evidenton nėse nga gjykatat e faktit janė lejuar ose jo shkelje tė normave procedurale dhe nėse ligji material ėshtė respektuar ose jo. Nė varėsi tė zgjidhjes sė kėtyre ēėshtjeve nga gjykatat e faktit, Gjykata e Lartė, nė realizim tė funksionit tė saj rishikues, shprehet pėr bazueshmėrinė ose jo nė ligj tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 15. Pėr rastin nė shqyrtim, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė evidenton se paditėsi Rifat Dushaj me padinė nė shqyrtim ka kėrkuar “Deklarimin e pavlefshmėrisė sė titullit ekzekutiv Proces verbal tė dosjeve tė kreditit tė degės sė bankės sė kursimeve Tropojė pėr tė cilėn ėshtė lėshuar urdhri i ekzekutimit numėr 28 datė 04.10.2012” dhe “Pezullimin e ekzekutimit tė vendimit pėr tė cilin ėshtė lėshuar ky urdhėr ekzekutimi” pėr kėto shkaqe: (i) titulli ekzekutiv nuk ekziston, ėshtė i paqenė; (ii) nuk kam marrė asnjė lloj kredie nga ish Banka e Kursimeve, Dega Tropojė dhe se (iii) “…nuk kam qenė nė dijeni tė asnjė lloj veprimi, vendimi apo ndonjė ēėshtje tjetėr qė mė lidhin mua si person me kėtė kredi”. 16. Nga ana tjetėr, nėpėrmjet prapėsimeve pala e paditur, Agjensia e Trajtimit tė Kredive ka parashtruar se, sipas dokumentacionit tė ndodhur pranė Drejtorisė sė Pėrgjithshme tė ish “Bankės Kursimeve” SHA dhe qė i ėshtė transferuar me proces verbalet pėrkatėse, rezulton se paditėsi i kėtij gjykimi ka marrė kredi nė vitin 1993 nga Banka e Kursimeve Tropojė dhe nuk e ka shlyer atė. 17. Gjykata e shkallės sė parė, duke bėrė njė analizė juridike dhe vlerėsim (i) tė provave shkresore nė mėnyrė analitike e tė detajuar; (ii) tė kushteve tė kėrkuar nga ligji pėr ekzistencėn ose jo tė kredisė tė pretenduar nga Agjensia e Trajtimit tė Kredive, ka arritur nė pėrfundimin se, “...nė raport me faktet konkrete tė ēėshtjes objekt shqyrtimi...ky titull ekzekutiv pėr tė cilin ėshtė lėshuar dhe urdhėri i ekzekutimit ėshtė i paqenė rrjedhimisht i pavlefshėm...”. 18. Ky kolegj vlerėson se vendimi i gjykatės sė shkallės sė parė ėshtė mbėshtetur nė dispozitat ligjore tė zbatueshme pėr gjykimin e ēėshtjes konkrete dhe nė argumenta tė nxjerra nga provat, tė cilat janė marrė, administruar e vlerėsuar si tė tilla konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 19. Gjykata e apelit ka marrė ēėshtjen nė shqyrtim mbi ankimin e palės sė paditur dhe, mbi tė njėjtat rrethana, fakte e prova tė administruara gjatė gjykimit nė shkallė tė parė, por referuar vetėn konstatimit tė ekzistencės tė nenit 10§1 tė ligjit nr.8894/2002, tė ndryshuar me ligjin nr.9731, datė 10.05.2007, ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ka rrėzuar padinė. 19.1. Ndryshe nga gjykata e shkallės sė parė, gjykata e apelit, a’priori, pa marrė nė analizė e vlerėsuar faktet e rrethanat nė raport me pretendimet e palėve, bazuar nė bindjen e saj subjektive se paditėsi ka marrė kredi nė vitin 1993, ka arritur nė konkluzionin se titulli ekzekutiv qė kundėrshtohet nė kėtė gjykim ėshtė i vlefshėm, dhe kėtė shkak ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe rrėzuar padinė. Nė thelb, gjykata arsyeton se procesverbali i transferimit tė detyrimit kontabėl tė huave tė marra nga subjekte tė ndryshėm nga ish “Banka e Kursimeve” SHA, Dega Bajram Curri, pėrfshi dhe paditėsin, pėrbėn “titull ekzekutiv”. 20. Ky konkluzion i gjykatės sė apelit nuk i pėrgjigjet situatės juridike tė pėrcaktuar nė dispozitėn e sipėrcituar dhe asaj faktike tė krijuar nga veprimet dhe aktet e njėanshme tė palės sė paditur, efekteve juridike tė kėtyre akteve dhe tė drejtės sė paditėsit pėr t’i kundėrshtuar ato gjatė procesit tė ekzekutimit tė detyrueshėm 20.1. Nuk mjafton vetėm ekzistenca e njė dispozite ligjore konkrete dhe formulimi i saj tė shėrbejė si shkak pėr pranimin ose jo tė njė padie. Gjykata ka detyrimin ligjor tė arsyetojė themelsinė e pretendimeve tė paraqitura nga palėt nė konformitet me rregullimet ligjore dhe konkluzioni, nėse ato qėndrojnė ose jo, duhet tė jetė i argumentuar. Nė tė kundėrt, sikurse ėshtė rasti konkret, vendimi i gjykatės, pavarėsisht se nė tė citohen dispozita ligjore, nuk ėshtė i argumentuar. 21. Referuar rrethanave tė ēėshtjes, sikurse i kanė pranuar tė vėrtetuara gjykatat e faktit, si dhe shkaqeve mbi tė cilat ėshtė ngritur padia, ky kolegj e vlerėson tė drejtė pėrfundimin e arritur nga gjykata e shkallės sė parė. 22. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nisur nga sa mė sipėr, sjell nė vėmendje tė gjykatės sė apelit disa aspekte kryesore tė padisė sė goditjes sė titullit ekzekutiv, parashikuar nga neni 609 i Kodit tė Procedurės Civile, veēanėrisht duke u ndalur nė ushtrimin e tė drejtės sė bazuar nė kėtė dispozitė gjatė ekzekutimit tė titujve ekzekutivė qė nuk janė vendime gjyqėsore apo arbitrazhi. 22.1. Padia pėr goditjen e titullit ekzekutiv, bazuar nė nenin 609 tė Kodit tė Procedurės Civile, ngrihet gjatė procesit tė ekzekutimit tė njė titulli ekzekutiv. Sipas kėsaj dispozite debitori mund tė kėrkojė nė gjykatėn kompetente tė vendit tė ekzekutimit qė tė deklarohet se titulli ekzekutiv ėshtė i pavlefshėm ose se detyrimi nuk ekziston, ose ekziston nė njė masė mė tė vogėl ose ėshtė shuar mė pas. Kur titulli ekzekutiv ėshtė njė vendim gjyqėsor ose vendim arbitrazhi, debitori mund tė kundėrshtojė ekzekutimin e titullit ekzekutiv vetėm pėr fakte tė ngjara pas dhėnies sė kėtyre vendimeve. 22.2. Referuar ligjit nr.8339, datė 30.04.1998 “Pėr krijimin e Agjensisė sė Trajtimit tė Kredive”, i ndryshuar dhe mė pas i shfuqizuar me ligjin nr.8894, datė 14.05.2002 “Pėr Agjensinė e Trajtimit tė Kredive”, si dhe kėtij tė fundit, sė bashku me ndryshimet e mėvonshme, me anė tė kėsaj padie mund tė parashtrohen, nė parim, shkaqe pėr tė cilat titulli, pra e drejta e kreditorit, mund tė kundėrshtohej gjatė procesit tė kryer nga pala e paditur me ish “Bankėn e Kursimeve” SHA pėr transferimin e kredive tė pashlyera pėr shkaqe qė lidhen me mos ekzistencėn e kredisė ose me pakėsimin e detyrimit apo shuarjen e tij. 22.3. Pra, me anė tė kėsaj padie, nėpėrmjet vėrtetimit tė sė kundėrtės tė asaj qė pasqyrohet nė titullin ekzekutiv, debitori synon tė kundėrshtojė tė drejtėn e kreditorit, i cili, nga ana e tij, synon tė procedojė me ekzekutimin e detyrimit. 22.4. Pavarėsisht se neni 609 i Kodit tė Procedurės Civile titullohet “pavlefshmėria e titullit ekzekutiv”, nga pėrmbajtja e tij rezulton se bėhet fjalė pėr “goditjen e titullit ekzekutiv” dhe pavlefshmėria ėshtė vetėm njėri nga motivet e ngritjes sė kėsaj padie. 22.5. Goditja e titullit ekzekutiv me pretendimin se ai ėshtė i pavlefshėm, detyrimi nuk ka ekzistuar ose ėshtė pakėsuar apo shuar, pėrpara ose gjatė procesit tė ekzekutimit tė detyrueshėm, pėrfshin, para sė gjithash rastet kur titulli nuk ka ekzistuar apo ėshtė absolutisht i pavlefshėm, titulli ka ekzistuar por mė pas ėshtė shfuqizuar, ka humbur fuqinė ekzekutive apo ėshtė deklaruar relativisht i pavlefshėm nė njė procedim administrativ apo nė njė gjykim tjetėr, kur pretendohet mungesa e legjitimitetit aktiv apo pasiv sepse ekzekutimi ka filluar nga apo kundėr njė subjekti tė ndryshėm nga ai qė tregohet nė titull, kur kundėrshtohet ekzistenca aktuale e kredisė qė pėrmban titulli sepse detyrimi nuk ka lindur asnjėherė apo ėshtė pėrmbushur tėrėsisht a pjesėrisht ose pretendohet qė pėrmbushja (ekzekutimi) tė “ngrijė” sepse edhe paditėsi ka njė kredi kundrejt tė paditurit nė vlerė tė njėjtė apo mė tė madhe se ajo e tė paditurit sipas titullit ekzekutiv qė kontestohet. 22.6. Nė paragrafin e dytė tė nenit 609 tė Kodit tė Procedurės Civile bėhet njė dallim thelbėsor pėr rastet kur titull ekzekutiv ėshtė njė vendim gjyqėsor apo arbitrazhi. Nė kėto raste titulli ekzekutiv mund tė goditet vetėm pėr fakte shuese apo penguese tė ngjara pas dhėnies sė kėtyre vendimeve dhe qė nuk venė gjykatėn qė shqyrton padinė nė njė proces rishqyrtimi tė ligjshmėrisė sė zgjidhjes nė themel tė atij vendimi apo tė respektimit tė ligjit procedural, sepse kėto tė fundit mund tė ngrihen vetėm nė rrugėn e kundėrshtimit tė atij vendimi. Pra, nė rastin e vendimeve tė formės sė prerė, titulli ekzekutiv mund tė goditet vetėm pėr fakte shuese apo penguese tė ngjara pas marrjes formė tė prerė tė kėtyre vendimeve, sikurse janė pėrmbushja, parashkrimi apo shuarja e detyrimit (debisė), falja, pėrzierja apo kompensimi i detyrimit, formimi i njė detyrimi tė ri tė ndryshėm nga detyrimi origjinal, etj. 23. Ky kolegj, duke patur parasysh sa mė sipėr, lidhur me kuptimin e zbatimin e drejtė tė ligjit, evidenton se nė ēėshtjen objekt gjykimi, paditėsi godet titullin ekzekutiv (neni 609) pėr fakte tė ngjara para emetimit nga pala e paditur tė akteve qė formėsojnė titullin ekzekutiv. Si nė padi dhe gjatė gjykimit, kėrkimet dhe pretendimet e palės paditėse janė bazuar e parashtruar tėrėsisht mbi fakte, rrethana dhe shkaqe, tė cilat kanė ekzistuar pėrpara nxjerrjes sė aktit, qė pėrbėn titullin ekzekutiv. 24. Nė shqyrtim tė akteve procedurale tė gjykimit tė zhvilluar dhe vendimeve tė gjykatave, lidhur me prapėsimet e palės sė paditur, evidentohet se gjykata e shkallės sė parė, pasi ka administruar provat shkresore, tė cilat i janė nėnshtruar debatit gjyqėsor, i ka analizuar ato, veēanėrisht nė lidhje me ekzistencėn ose jo tė kredisė sė marrė nga paditėsi nė vitin 1993, dhe i ka ēmuar provat e marra gjatė gjykimit tė ēėshtjes, sipas bindjes tė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi i rrethanave tė ēėshtjes nė tėrėsinė e tyre. 25. Faktet nėse paditėsi ėshtė ose jo kredimarrės, sa ėshtė kjo kredi, nėse kjo kredi nuk ėshtė shlyer ose po, pjesėrisht apo tėrėsisht, janė fakte e rrethana qė i pėrkasin procesit tė provuarit, qė ėshtė nė ekskluzivitetin e gjykatave tė faktit. Nga aktet procedurale rezulton se kėto fakte e rrethana i janė nėnshtruar debatit gjyqėsor dhe janė analizuar e vlerėsuar nga gjykata. 25.1. Provat nuk mund tė jenė objekt vlerėsimi nga Gjykata e Lartė. Mund tė pėrbėjnė shkak ligjor pėr cenimin e vendimeve tė gjykatave tė faktit, atėherė kur evidentohen pretendime ndaj njė procesi gjyqėsor pėr rrugėt dhe mėnyrat e marrjes sė provave, pasqyrimit tė tyre, por jo pėr mėnyrėn e vlerėsimit. 25.2. Kontrolli rishikues i Gjykatės sė Lartė nuk mund tė zėvendėsojė atributet kushtetuese e ligjore tė gjykatave tė faktit (gjykatės sė shkallės sė parė dhe apelit), dhe aq mė tepėr tė vlerėsojė bindjen e brendshme tė kėtyre gjykatave pėr ēėshtje fakti, sikurse kėrkohet nė rastin nė shqyrtim nga rekursuesi. 26. Duke marrė tė mirėqenė kėtė situatė fakti, ky kolegj vlerėson se pėr rastin konkret janė tė qenėsishme kriteret ligjore pėr pranueshmėrinė e padisė sė paditėsit Rifat Dushaj. Kjo pėr arsye se rezulton se ėshtė vėrtetuar fakti se paditėsi nuk ėshtė subjekti kredimarrės nga ish “Banka e Kursimeve” SHA, Dega Bajram Curri, Tropojė. 27. Nė argument sa mė sipėr dhe nė shqyrtim tė rastit konkret, ky Kolegj gjykon se me tė drejtė gjykata e shkallės sė parė ka arritur nė pėrfundimin se pala e paditur nuk vėrtetoi marrjen e kredisė nga paditėsi dhe nė kėto kushte titulli ekzekutiv ėshtė “i paqenė”. 28. Pėr sa mė sipėr dhe nė rrethanat kur gjykata e shkallės sė parė ka zgjidhur drejt mosmarrėveshjen objekt shqyrtimi, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė marrė nė zbatim tė gabuar tė ligjit dhe si i tillė duhet prishur, duke u lėnė nė fuqi vendimi i gjykatės sė shkallės sė parė. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/b tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.1106, datė 26.06.2014 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.306, datė 24.12.2012, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tropojė. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.90300-02762-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-710 i Vendimit (148) VENDIM NĖ EMĖR TE REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: KĖRKUES: EDUARD HUDA, nė mungesė PERSON I TRETĖ: BUJAR FLAGA, VIOLETA FLAGA, ALKETA FLAGA, GENT FLAGA, nė mungesė OBJEKTI: Rivendosjen nė afat tė kėrkuesit Eduard Huda pėr tė ushtruar tė drejtėn e ankimit ndaj vendimit nr.5557, dt.18.10.2006 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė Baza Ligjore: Neni 151,152,442 e vijues i K.Pr.Civile Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendimin nr.484, datė 20.12.2010 ka vendosur: Rrėzimin e kėrkesės. Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.382, datė 15.09.2011 ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.484, datė 20.12.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Kundėr kėtij vendimi ka bėrė rekurs kėrkuesi, i cili kėrkon prishjen e tij, duke parashtruar se: Njoftimi pėr kėrkuesin, tė paditur nė procesin civil ėshtė bėrė nė tė njėjtėn adresė ku rrinin dhe paditėsat. Lajmėrimi duhej tė nėnshkruhej nga i padituri dhe nė mungesė tė tij tė bėhej me shpallje. Paditėsat e dinin adresėn e tė paditurit nė Amerikė dhe qėllimisht nuk e kanė njoftuar pėr gjykimin. Paditėsat e dinin adresėn e pėrfaqėsuesit ligjor tė tė paditurit nė Shqipėri, pasi midis palėve ėshtė zhvilluar edhe njė gjykim tjetėr, i cili mė pas ėshtė pushuar. Gjykata nuk duhej ta bėnte njoftimin me shpallje por, nėpėrmjet Ministrisė sė Drejtėsisė. Njoftimet janė bėrė nė kundėrshtim me nenet 128, 129, 130, 131, 132 e 135 tė KPC. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, dhe pasi bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur nga kėrkuesi Eduard Huda pėrmban shkaqe ligjore nga ato qė motivojnė cėnimin e vendimit nr.382, datė 15.09.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Rezulton se, me vendimin nr.5557, datė 18.10.2006 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė ėshtė vendosur: Pranimin e kėrkesėpadisė. Konstatimin absolutisht tė pavlefshėm tė kontratės sė dhurimit datė 29.04.1994, nr.8340 Rep., dhe nr.2402 Kol.. Fshirjen nga regjistrat hipotekorė tė ZVRPP Tiranė pėr pasurinė me nr.4/101+1-11 tė regjistrimit datė 20.06.2001 nė emėr tė tė paditurit Eduard Huda. Kėrkuesi Eduard Huda ka kėrkuar rivendosjen nė afat tė ankimit ndaj vendimit qė ka marrė formė tė prerė, me pretendimin se, njoftimi me shpallje pėr tė ėshtė bėrė nė kundėrshtim me ligjin dhe ai ka pasur pamundėsi objektive pėr tė marrė dijeni pėr vendimin, pasi banon nė SHBA. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendimin nr.484, datė 20.12.2010 ka rrėzuar kėrkesėn pėr rivendosjen nė afat tė ankimit dhe ky vendim ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin e saj nr.382, datė 15.09.2011, me arsyetimin se kėrkesa ėshtė paraqitur jashtė afatit prekluziv tė parashikuar nė nenin 445 tė KPC. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka bėrė rekurs kėrkuesi, i cili kėrkon prishjen e tij. Ky Kolegj, vlerėson se, vendimi i Gjykatės sė Apelit Tiranė, i cili ka lėnė nė fuqi vendimin e Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė ėshtė marrė nė mosrespektim tė ligjit procedural, neneve 445 e 458 tė K.Pr.C. Gjykata e apelit nuk ka pėrcaktuar qartė se cili ėshtė shkaku i vėrtetė ligjor i kėrkimit nė kėtė gjykim, pasi nė vlerėsimin e saj rezulton se kjo gjykatė, nuk e ka kuptuar qartė natyrėn e vėrtetė tė mosmarrėveshjes. Kolegji Civil, nė ēėshtjen objekt gjykimi, nuk niset thjesht nga mėnyra se si kėrkuesi e ka formuluar kėrkimin e tij, por edhe nga shkaku i vėrtetė ligjor i mosmarrėveshjes si dhe qėllimi qė pala kėrkon tė arrijė me anė tė kėtij gjykimi. Rezulton qartė nga kėrkesa, pretendimet e kėrkuesit nė proces, rekursi i paraqitur para kėsaj gjykate etj, qė qėllimi i vėrtetė i kėrkuesit nė kėtė proces ėshtė rivendosja nė afat e ankimit, pėr shkak tė pavlefshmėrisė sė njoftimeve, pasi ai pretendon se nuk ka pasur asnjė dijeni pėr procesin gjyqėsor civil tė zhvilluar ndaj tij nga Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, ku ėshtė marrė vendimi nr.5557, datė 18.10.2006. Nė bazė tė nenit 445 i KPC: Ankimi nė gjykatėn e apelit dhe rekursi nė Gjykatėn e Lartė nuk mund tė bėhen pasi ka kaluar njė vit nga shpallja e vendimit. Kjo dispozitė nuk zbatohet kur pala nė mungesė vėrteton se nuk ka qenė nė dijeni tė procesit gjyqėsor pėr shkak tė pavlefshmėrisė sė njoftimeve. Nenit 458 i KPC: Kur palėt kanė humbur tė drejtėn e ankimit pėr shkaqe te arsyeshme, mund tė paraqesin kėrkesė pėr rivendosje nė afat, pėrpara gjykatės qė ka dhėnė vendimin.... Nė interpretim tė kėtyre dispozitave, pala kėrkuese meqenėse ka humbur tė drejtėn e ankimit kundėr vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, mund tė paraqesė kėrkesė pėr rivendosjen nė afat tė ankimit. Duke ju referuar nenit 445, afati pėr paraqitjen e ankimit ashtu si edhe i rekursit ėshtė afat prekluziv, por se nė kėtė dispozitė ėshtė parashikuar edhe rasti pėrjashtimor i zbatimit tė saj, kur pala nė mungesė vėrteton se nuk ka qenė nė dijeni tė procesit gjyqėsor, pėr shkak tė pavlefshmėrisė sė njoftimeve, ashtu siē pretendon edhe kėrkuesi nė kėtė gjykim. Nė analizė tė sa mė sipėr, duke qenė se pala kėrkuese pretendon se, pėr shkak tė pavlefshmėrisė sė njoftimeve, ka humbur afatin pėr tė paraqitur ankim, kėrkimi i tij nuk ėshtė i lidhur me asnjė lloj afati parashkrimi dhe gjykata duhet tė shprehet nė lidhje me pretendimin e tij, nėse njoftimet kanė qenė tė vlefshme, referuar neneve 128 e vijues tė KPC, duke pasur parasysh edhe rastet e pavlefshmėrisė sė njoftimit, parashikuar nė nenin 122 i KPC. Sa mė sipėr, vendimi nr.382, datė 15.09.2011 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė marrė nė shkelje tė dispozitave procedurale dhe si i tillė, duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė K.Pr.C V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.382, datė 15.09.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11241-00064-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015 -766 i Vendimit (149) VENDIM NĖ EMĖR TE REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: PADITĖS: ALEKSANDĖR ĒENGA, nė mungesė I PADITUR: SHOQĖRIA “CONAD SHQIPĖRIA” SHPK, nė mungesė OBJEKTI I PADISĖ: Konstatimin e zgjidhjes sė kontratės sė punės nė mėnyrė tė menjėhershme dhe pa shkaqe, pa zbatuar afatet procedurale dėmshpėrblim me 2 paga mujore, 1 vit page pėr zgjidhjen e kontratės nė mėnyrė tė menjėhershme, detyrimi pėr pagimin e pushimeve vjetore. Baza Ligjore: Nenet 93, 94, 114, 120, 143-155 tė Kodit tė Punės. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendimin nr.7764, datė 20.10.2010, ka vendosur : Rrėzimin e padisė, si tė pabazuar nė prova e nė ligj. Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.2312, datė 04.11.2011, ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.7764, datė 20.10.2010, tė Gjykatės se Rrethit Gjyqėsor Tiranė si me poshtė; Pranimin e pjesshėm te kėrkesė padisė. Detyrimin e palės sė paditur “Conad Shqipėria” t’i paguajė palės paditėse Aleksandėr Cenga edhe 1 muaj tė papaguar nė lidhje me afatin e njoftimit, Detyrimin e palės sė paditur ti paguajė paditėsit pagėn e 9 muajve pėr zgjidhjen e kontratės sė punės nė mėnyrė tė menjėhershme pa shkaqe tė arsyeshme. Rrėzimin e kėrkesėpadisė pėr pjesėn tjetėr. Kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs ka ushtruar rekurs pala e paditur, e cila kėrkon prishjen e tij, duke parashtruar se: Zgjidhja e kontratės se punės nga punėdhėnėsi shoqėria "Conad Shqipėria" SHPK, ėshtė bėrė nė pėrputhje me tė gjitha parashikimet pėrkatėse ligjore. Bazuar nė nenin 141, 143 dhe 144 tė Kodit tė Punės, paditėsi z.Aleksandėr Cenga ėshtė njoftuar me shkresėn e datės 29.10.2009. Paditėsi ėshtė njoftuar nė pėrputhje me nenin 144 tė Kodit tė Punės, pėr realizimin e njė takimi datė 03.11.2009 dhe nė pėrfundim tė tij ėshtė mbajtur edhe njė proces-verbal i cili ėshtė firmosur nga tė dyja palėt. Paditėsit i ėshtė njoftuar zgjidhja e kontratės sė punės dhe njėkohėsisht i ėshtė paguar edhe shuma qė i korrespondon afatit tė njoftimit. Ky akt sikurse vėrtetohet nga dokumentacioni i depozituar nė dosje, ėshtė nėnshkruar prej paditėsit i cili ka konfirmuar me kėtė rast dijeninė e tij. Ndėrkohė nga konfirmimi zyrtar bankar i datės 10.03.2010 provohet edhe pagesa qė i ėshtė bėrė paditėsit nė respektim tė afatit njė mujor tė njoftimit. Gjykata e Apelit Tiranė, nė mėnyrė krejtėsisht tė padrejtė e tė palogjikshme, i ėshtė referuar nenit 143 tė Kodit tė Punės. Arsyetimi i gjykatės sė apelit ėshtė krejtėsisht absurd nga pikėpamja ligjore, pėr sa kohė qė nė nenin 19 tė kontratės sė punės ėshtė pėrcaktuar shprehimisht se: nė pėrfundim tė periudhės sė provės, secila nga palėt mund tė zgjidhe kėtė kontratė duke respektuar mėnyrat e parashikuara nga legjislacioni nė fuqi dhe duke paralajmėruar me shkrim palėn tjetėr, te paktėn 30 ditė pėrpara. Kjo dispozitė e kontratės sė punės ėshtė nė pėrputhje tė plotė me nenin 143/2 tė Kodit te Punės, i cili, kur flet pėr afatet e njoftimit, sanksionon se: "Kėto afate mund tė ndryshohen me marrėveshje me shkrim ose nė kontratėn kolektive tė punės" vendimin e Gjykatės se Apelit Tirane, sipas te cilit kontrata e punės ėshtė zgjidhur me efekt tė menjėhershėm, tė padrejtė ligjėrisht. Gjykate e Rrethit Gjyqėsor Tiranė pėr kėtė ēėshtje, i ėshtė referuar me te drejtė edhe Vendimit Unifikues tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė me nr.19, datė 15.11.2007. Ky vendim unifikues nė pjesėn arsyetuese te tij sqaron pėrfundimisht se: "Kontrata me kohėzgjatje tė pacaktuar pėrfundon kur zgjidhet nga njėra palė dhe ka pėrfunduar afati i njoftimit", dhe se Neni 141i Kodit tė Punės nėnkupton qė palėt mund ta zgjidhin kontratėn pėr ēfarėdolloj shkaku. Kjo dispozite nuk e kėrkon patjetėr motivimin e zgjidhjes sė kontratės me njė shkak formal. Palėt nėse zbatojnė procedurėn dhe afatin e njoftimit mund ta zgjidhin kontratėn pa dhenė ndonjė arsye". KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, dhe pasi bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur nga pala e paditur nuk pėrmban shkaqe qė motivojnė cenimin e vendimit nr.2312, date 04.11.2011 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Rezulton se, palėt ndėrgjyqės kanė lidhur kontratėn e punės datė 01.10.2008 si pėrgjegjės i logjistikės me afat tė pacaktuar. Mė date 29.11.2009 ėshtė njoftuar pėr takimin pėr zgjidhjen e kontratės sė punės dhe mė datė 03.11.2009 ėshtė realizuar takimi midis palėve, ku ėshtė njoftuar zgjidhja e kontratės sė punės, pėr shkak tė gabimeve qė ka bėrė paditėsi gjatė zhvillimit tė punės. Mė date 05.11.2009 paditėsit i ėshtė njoftuar zgjidhja e kontratės sė punės. Nė kėtė njoftim pala e paditur ka hequr dorė nga kontributi i palės paditėse pėr periudhėn e njoftimit, duke i paguar njė muaj pagė pėr afatin e njoftimit. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendimin nr..7764, datė 20.10.2010, ka rrėzuar padinė. Ky vendim ėshtė ndryshuar nga Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin e saj nr.2312, datė 04.11.2011, duke pranuar pjesėrisht padinė. Kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs pala e paditur, me tė cilin kėrkon prishjen e tij. Nė shqyrtim tė tėrėsisė sė gjykimit tė kėsaj ēėshtje, tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė rekursit, Kolegji Civil vlerėson se, arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga gjykata e apelit ėshtė rrjedhojė e respektimit dhe zbatimit tė kėrkesave tė ligjit material dhe atij procedural. Ky kolegj evidenton se gjykata e apelit ka zhvilluar njė proces tė rregullt ligjor, duke garantuar zhvillimin e njė hetimi tė plotė e tė gjithanshėm tė mosmarrėveshjes objekt gjykimi, si dhe i’u ka dhėnė pėrgjigje tė gjitha kėrkimeve dhe pretendimeve tė palėve tė ngritura nė gjykim dhe nė ankim. Gjykata e apelit ka bėrė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126 i K.Pr.C); i ka ēmuar ato, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e rrethanave tė ēėshtjes duke zgjidhur mosmarrėveshjen konkrete nė pėrputhje me dispozitat ligjore nė fuqi (neni 16 i KPC). Palėt ndėrgjyqės kanė pasur tė lidhur njė kontratė pune me afat tė pacaktuar, pėr zgjidhjen e sė cilės, pala e paditur ka respektuar vetėm procedurėn pėr zgjidhjes sė saj. Nė bazė tė nenit 143 tė Kodit tė Punės: Pas kohės sė marrjes nė provė, pėr tė zgjidhur kontratėn me periudhė tė pacaktuar, palėt duhet tė respektojnė njė afat njoftimi prej njė muaji, gjatė vitit tė parė tė punės, prej dy muajsh pėr dy deri nė pesė vjet pune, prej tre muajsh pėr mė shumė se pesė vjet pune. Kėto afate mund tė ndryshohen me marrėveshje me shkrim ose nė kontratėn kolektive tė punės. Kur punėmarrėsi ka kryer deri nė gjashtė muaj pune, afati i njoftimit nuk mund tė jetė mė pak se dy javė. Afati i njoftimit ėshtė jo mė pak se 1 muaj kur punėmarrėsi ka kryer mė shumė se gjashtė muaj pune. Afati i njoftimit pėr zgjidhjen e kontratės zgjatet, sipas rastit, deri nė fund tė javės ose deri nė fund tė muajit. Zbatohet i njėjti rregull kur afati i njoftimit pezullohet gjatė periudhės sė paaftėsisė pėr punė, shtatzėnisė ose pushimeve tė dhėna nga punėdhėnėsi. Kur njėra nga palėt e zgjidh kontratėn pa respektuar afatin e njoftimit, zgjidhja trajtohet si zgjidhje e kontratės me efekt tė menjėhershėm. Nė bazė tė nenit 153 tė Kodit tė Punės: Punėdhėnėsi e punėmarrėsi, nė ēdo kohė, mund tė zgjidhin menjėherė kontratėn pėr shkaqe tė justifikuara. Vlerėsohen si shkaqe tė justifikuara tė gjitha rrethanat e rėnda qė nuk lejojnė, sipas parimit tė mirėbesimit, t’i kėrkohet atij qė ka zgjidhur kontratėn, vazhdimin e marrėdhėnieve tė punės. Gjykata vendos nėse ekzistojnė shkaqe tė justifikuara pėr zgjidhjen e menjėhershme tė kontratės. Konsiderohen shkaqe tė justifikuara rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė rėndė, si edhe rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė lehtė, nė mėnyrė tė pėrsėritur, me gjithė paralajmėrimin me shkrim tė punėdhėnėsit. Nė bazė tė nenit 155 tė Kodit tė Punės: …Nė rastet e zgjidhjes sė menjėhershme tė pajustifikuar tė kontratės sė punės nga punėdhėnėsi, gjykata, duke vlerėsuar tė gjitha rrethanat, vendos detyrimin e punėdhėnėsit ndaj punėmarrėsit me njė dėmshpėrblim jo mė shumė se paga e njė viti pune... Nė interpretim tė dispozitave mė sipėr, zgjidhja e kontratės sė punės pa respektuar afatin dy mujor pėr zgjidhjen e saj, pasi paditėsi ka punuar mbi njė vit pranė palės sė paditur, do tė konsiderohet si zgjidhje e menjėhershme e kontratės sė punės. Zgjidhja e kontratės sė punės, ėshtė bėrė nė mungesė tė shkaqeve tė justifikuara, qė parashikohen nė nenin 153 tė Kodit tė Punės, rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė rėndė, si edhe rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė lehtė, nė mėnyrė tė pėrsėritur, me gjithė paralajmėrimin me shkrim tė punėdhėnėsit. Nė kėto kushte, kur kontrata ėshtė zgjidhur nė mėnyrė tė menjėhershme dhe tė pajustifikuar, me tė drejtė gjykata e apelit ka vlerėsuar se, paditėsit duhet t’i paguhet si dėmshpėrblim paga e njė viti, sė bashku me njė muaj page pėr mosrespektimin e afatit tė njoftimit, me qenė se njė muaj i ėshtė paguar nga pala e paditur. Ndryshe nga ēfarė parashtrohet nė rekursin e paraqitur, nė kontratėn e punės tė lidhur midis palėve ndėrgjyqės, nė nenin 19 tė saj ėshtė parashikuar se, pėr zgjidhjen e kontratės sė punės, palėt do tė respektojnė mėnyrat e parashikuara nė legjislacionin nė fuqi dhe duke paralajmėruar me shkrim tė paktėn 30 ditė pėrpara. Ky parashikim i bėrė nė kontratėn e punės nuk ka ndryshuar afatet e parashikuara nė nenin 144 tė Kodit tė Punės, pasi shprehimisht ėshtė pėrcaktuar respektimi i afateve ligjore tė kėsaj dispozite. Pėrmendja e njė afati 30 ditor (duke pėrdorur lidhėzėn dhe), nuk ėshtė pėrjashtues dhe nuk tregon se qėllimi i palėve nė lidhjen e kontratės ka qenė ndryshimi i afatit tė njoftimit tė parashikuar nė nenin 144 tė Kodit tė Punės. Kjo ēėshtje nuk ka lidhje me atė qė ėshtė gjykuar nga Kolegjet e Bashkuara, ndaj me tė drejtė, gjykata e apelit Tiranė e ka konsideruar tė padrejtė vendimin e Gjykatės sė Shkallės sė Parė Tiranė, pėr referimin e gabuar tė saj tek vendimi unifikues nr.19/2007. Nė ēėshtjen e shqyrtuar nga Kolegjet e Bashkuara ka qenė pėr diskutim rasti kur kontrata me kohėzgjatje tė pacaktuar ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi duke respektuar procedurėn dhe afatin e njoftimit, pra zgjidhja normale e kontratės pa afat tė pėrcaktuar, qė parashikohet nė nenet 141 e vijues tė Kodit tė Punės. Pėr mė tepėr qė, Kolegjet e Bashkuara kanė qenė tė qartė nė vendimin unifikues nr.19/2007, edhe pėr sa i pėrket respektimit tė afatit tė njoftimit. Sipas kėtij vendimi: ... Respektimi i afatit tė njoftimit ėshtė kushti tjetėr qė parashikon neni 141 pėr tė zgjidhur kontratėn pa afat tė pėrcaktuar. Nė kėtė lloj kontrate, ku nuk pėrcaktohet njė afat pėr mbarimin e saj, normalisht qė do tė jetė ligji qė do tė parashikojė njė mėnyre pėrfundimi me qėllim qė tė rregullohen pasojat e zgjidhjes pėr palėt. Ligji ka lėnė nė dorė tė palėve zgjidhjen vetėm me kushtin e respektimit tė afatit tė njoftimit, pra palėt tė njoftohen nė njė periudhė tė caktuar (paralajmėrimi) pėrpara zgjidhjes pėrfundimtare tė kontratės, me qėllim qė tė kenė mundėsi tė marrin masa pėr rregullimin e situatės sė tyre personale. Gjate afatit tė njoftimit, kontrata e punės ėshtė nė fuqi, me gjithė faktin qė njėra palė ka bėrė tė ditur zgjidhjen e saj dhe ajo pėrfundon me pėrfundimin e afatit tė njoftimit. Sipas nenit 143, pika 4, zgjidhja e kontratės pa respektuar afatin e njoftimit trajtohet si zgjidhje e kontratės me efekt tė menjėhershėm (qė parashikohet nė nenet 153-156). Nė rastin nė shqyrtim, nuk ėshtė kjo lloj zgjidhjeje e kontratės qė na intereson, por do tė ndalemi shkurtimisht pėr faktin se shpesh ne praktike ngatėrrohet zgjidhja pa shkaqe tė arsyeshme (nenin 146) me atė tė menjėhershėm tė pajustifikuar (neni 155) tė kontratės. Sipas ligjit, ne parim palėt duhet te respektojnė afatet e njoftimit dhe zgjidhja e menjėhershme e kontratės ėshtė e ndaluar, megjithatė pėrjashtimi ėshtė se ajo lejohet pėr shkaqe tė justifikuara (neni 153) dhe nė kėtė rast pala qė ka zgjidhur kontratėn nuk ndėshkohet, pavarėsisht mosrespektimit tė afatit. Ndėrsa zgjidhja e menjėhershme e pajustifikuar sjell pasoja pėr palėt. Kėshtu, punėdhėnėsi detyrohet te paguaje dy dėmshpėrblime ne rast se nuk provon ekzistencėn e njė shkaku justifikues (neni 155), sė pari: shpėrblimin e dėmit tė shkaktuar nga mosrespektimi i afatit tė njoftimit (pagėn pėr periudhėn e afatit - neni 155, pika 1) dhe sė dyti: dėmshpėrblimin me karakter ndėshkues pėr punėdhėnėsin dhe ndreqės i dėmit moral tė shkaktuar punėmarrėsit, (maksimumi njė vit page – neni 155, pika 3). Sa mė sipėr, vendimi nr.2312, datė 04.11.2011, i Gjykatės sė Apelit Tiranė, i marrė nė zbatim tė drejtė tė ligjit, duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė K.Pr.C V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2312, datė 04.11.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11241-00709-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-752 i Vendimit (150) VENDIM NĖ EMĖR TE REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: PADITĖS I K/PADITUR: ETHEM ZEQAJ, pėrfaqėsuar nga av. Nertila Qordja dhe av. Artan Shllaku I PADITUR K/PADITĖS: SHOQĖRIA “REKLAMA UNIVERS” SHPK, nė mungesė OBJEKTI I PADISĖ: Detyrimin e tė paditurit tė mė dėmshpėrblejė pėr zgjidhje tė menjėhershme dhe tė pajustifikuar tė kontratės sė punės, pėr mosrespektim tė procedurave tė zgjidhjes sė kontratės sė punės. Baza ligjore: Nenet 31, 32 e 47 tė K.Pr.C, nenet 143, 144, 146 tė Kodit tė Punės. OBJEKTI I K/PADISĖ: Shpalljen e pavlefshmėrisė sė aktit juridik referuar kontratės individuale tė punės tė lidhur midis palėve ndėrgjyqėse pėr periudhėn 01.06.2008-01.06.2013 Baza ligjore: Nenet 160, 119 tė K.Pr.C, neni 92 i K.C dhe Kodi i Punės. Gjykata e Shkallės sė Parė Tiranė me vendimin nr.1030, datė 16.02.2011 ka vendosur: Pranimin e pjesshėm tė kėrkesė padisė sė paditėsit Ethem Zeqaj. Detyrimin e tė paditurit Shoqėria “Reklama Univers” SHPK tė dėmshpėrblejė paditėsin Ethem Zeqaj pėr moszbatim tė afatit tė njoftimit pėr zgjidhjen e kontratės sė punės me 1 pagė mujore. Detyrimin e tė paditurit Shoqėria “Reklama Univers” SHPK tė dėmshpėrblejė paditėsin Ethem Zeqaj pėr mosrespektim tė procedurave tė zgjidhjes sė kontratės sė punės me 2 paga mujore. Detyrimin e tė paditurit Shoqėria “Reklama Univers” SHPK te dėmshpėrblejė paditėsin Ethem Zeqaj me 2 paga mujore pėr zgjidhjen e menjėhershme tė pajustifikuar tė kontratės sė punės. Rrėzimin pėr pjesėn tjetėr tė padisė si tė pambėshtetur nė prova. Rrėzimin e kundėrpadisė sė kundėrpaditėsit Shoqėria “Reklama Univers” SHPK kundėr tė kundėrpaditurit Ethem Zeqaj si tė pabazuar nė prova. Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.2676, datė 13.12.2011, ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1030, datė 16.02.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė kėtė mėnyre: Detyrimin e palės sė paditur kundėrpaditėse Shoqėrisė “Reklama Univers” SHPK qė tė dėmshpėrblejė paditėsin e kundėrpaditur Ethem Zeqaj me pagėn e 3 vjet e 7 muaj nė shumėn 5.676.000 lekė. Kundėr kėtij vendimi ka ushtruar rekurs pala e paditur kundėrpaditėse Shoqėria “Reklama Univers” SHPK, e cila kėrkon prishjen e tij, duke parashtruar se: Ėshtė fakt jo vetėm i provuar me prova shkresore (shih listė pagesa e kontributeve tė sigurimeve shoqėrore shėndetėsore dhe tatimit mbi tė ardhurat nga punėsimi pėr tatim-paguesin Univers Reklama SHPK, pėr periudhėn Maj-Tetor 2009), por dhe i pranuar nga palėt ndėrgjyqės, qė punėdhėnėsi (i padituri) me punėmarrėsin (paditėsin) Ethem Zeqaj kanė vijuar vazhdimėsinė e marrėdhėnies sė punės edhe pėr vendin e ri tė punės, atė tė “Kryetarit tė Degės sė Financės” pėr shoqėrinė “Univers Reklama” SHPK, shkak pėrcaktues ky i fundit pėr tė konsideruar tė zgjidhur mes palėve kontratėn pesė vjeēare tė nėnshkruar fillimisht. Marrėdhėnia e re e punės qė ka ekzistuar qė prej Vendimit tė Asamblesė sė Ortakėve tė Shoqėrisė datė 02.05.2009 deri nė datėn e ndėrprerjes sė marrėdhėnieve tė punės nė 31.10.2009 pra pėr 6 muaj ėshtė nė fakt dhe duhet trajtuar si kontratė e re pune pėr pozicionin e “Kryetarit tė Degės sė Financės” nė shoqėrinė ”Univers Reklama” SHPK, bazuar kjo dhe ne nenet 12 dhe 21 tė Kodit tė Punės. Referuar dispozitave ligjore pėrkatėse, kjo kontratė/marrėdhėnie e dytė nė fakt plotėson te gjithė elementet bazė pėr tu konsideruar njė kontratė pune,duke konsideruar tashmė faktin se kontrata pesė-vjeēare e lidhur fillimisht midis palėve i kishte pushuar efektet e saj, motiv pėr tė cilin dhe Gjykata e Apelit nuk duhej ti referohej nė zgjidhjen e ēėshtjes. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, pėrfaqėsuesit e palės paditėse, tė cilėt kėrkuan lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe pasi bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se rekursi i paraqitur nga pala e paditur kundėrpaditėse shoqėria “Univers Reklama” SHPK nuk pėrmban shkaqe ligjore qė motivojnė cenimin e vendimit nr.2676, datė 13.12.2011 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Rezulton se midis palėve ndėrgjyqės mė datė 01.06.2008 ėshtė lidhur kontrata e punės pėr pozicionin e Drejtorit tė Pėrgjithshėm pranė shoqėrisė, me njė afat 5 vjeēar. Kontrata e punės ėshtė zgjidhur mė datė 31.10.2009 prej palės sė paditur kundėrpaditėse, pas vendimit tė asamblesė sė shoqėrisė datė 02.05.2009, pėr shkurtimin e kėtij vendi pune. Paditėsi i kundėrpaditur me pretendimin se, kontrata e punės ėshtė zgjidhur nė mėnyrė tė menjėhershme dhe pa shkaqe tė justifikuara ka kėrkuar shpėrblimet pėrkatėse. Pala paditur kundėrpaditėse, me pretendimin se kontrata me afat pesėvjeēar ėshtė kontratė fiktive, pasi nė asnjė rast nuk ėshtė lidhur prej kėsaj pale kontratė pune me punonjėsit e saj, me afat mbi njė vit ka kėrkuar pavlefshmėrinė e saj. Po kėshtu, pala e paditur kundėrpaditėse ka prapėsuar se, paditėsi i kundėrpaditur, nė bazė tė vendimit tė Asamblesė sė Ortakėve, ka kaluar si kryetar i Degės sė Financės, duke u lidhur njė kontratė e re pune. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė me vendimin nr.1030, datė 16.02.2011 ka pranuar pjesėrisht padinė dhe ka rrėzuar kundėrpadinė dhe ky vendim ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin e saj nr.2676, datė 13.12.2011, duke u plotėsuar pėr vlerėn e dėmshpėrblimit qė do ti paguhej palės paditėse sė kundėrpaditur. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka paraqitur rekurs pala e paditur kundėrpaditėse, me tė cilin kėrkon prishjen e tij. Nė shqyrtim tė tėrėsisė sė gjykimit tė kėsaj ēėshtje, tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė rekursit, si dhe parashtrimeve nė seancė gjyqėsore, Kolegji Civil vlerėson se, arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga gjykata e apelit ėshtė rrjedhojė e respektimit dhe zbatimit tė kėrkesave tė ligjit material dhe atij procedural. Ky kolegj evidenton se gjykata e apelit ka zhvilluar njė proces tė rregullt ligjor, duke garantuar zhvillimin e njė hetimi tė plotė e tė gjithanshėm tė mosmarrėveshjes objekt gjykimi, si dhe i’u ka dhėnė pėrgjigje tė gjitha kėrkimeve dhe pretendimeve tė palėve tė ngritura nė gjykim dhe nė ankim. Gjykata e apelit ka bėrė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126 i KPC); i ka ēmuar ato, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e rrethanave tė ēėshtjes duke zgjidhur mosmarrėveshjen konkrete nė pėrputhje me dispozitat ligjore nė fuqi (neni 16 i KPC). Gjykata e apelit ka analizuar se, midis palėve ėshtė lidhur njė kontratė pune me afat tė caktuar pesė vjeēar, ku paditėsi i kundėrpaditur ėshtė me cilėsinė e punėmarrėsit dhe pala e paditur kundėrpaditėse me cilėsinė e punėdhėnėsit. Kjo kontrate pune ėshtė zgjidhur prej palės se paditur kundėrpaditėse mė datė 31.10.2009, pėr shkak tė shkurtimit tė vendit tė punės. Nė bazė tė nenit 149 tė Kodit tė Punės: Kontrata me afat tė caktuar pėrfundon nė fund tė kohės sė parashikuar, pa zgjidhje paraprake… Nė bazė tė nenit 143 tė Kodit tė Punės: Pas kohės sė marrjes nė provė, pėr tė zgjidhur kontratėn me periudhė tė pacaktuar, palėt duhet tė respektojnė njė afat njoftimi prej njė muaji, gjatė vitit tė parė tė punės, prej dy muajsh pėr dy deri nė pesė vjet pune, prej tre muajsh pėr mė shumė se pesė vjet pune… Kur njėra nga palėt e zgjidh kontratėn pa respektuar afatin e njoftimit, zgjidhja trajtohet si zgjidhje e kontratės me efekt tė menjėhershėm. Nė bazė tė nenit 153 tė Kodit tė Punės: Punėdhėnėsi e punėmarrėsi, nė ēdo kohė, mund tė zgjidhin menjėherė kontratėn pėr shkaqe tė justifikuara. Vlerėsohen si shkaqe tė justifikuara tė gjitha rrethanat e rėnda qė nuk lejojnė, sipas parimit tė mirėbesimit, t’i kėrkohet atij qė ka zgjidhur kontratėn, vazhdimin e marrėdhėnieve tė punės. Gjykata vendos nėse ekzistojnė shkaqe tė justifikuara pėr zgjidhjen e menjėhershme tė kontratės. Konsiderohen shkaqe tė justifikuara rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė rėndė, si edhe rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė lehtė, nė mėnyrė tė pėrsėritur, me gjithė paralajmėrimin me shkrim tė punėdhėnėsit. Nė bazė tė nenit 154 tė Kodit tė Punės: Kontrata e punės pėrfundon me zgjidhjen e menjėhershme tė saj. Nė bazė tė nenit 155 tė Kodit tė Punės: Punėmarrėsi ka tė drejtėn e pagės qė do tė kish fituar, nėse marrėdhėniet e punės do tė kishin pėrfunduar nė fund tė afatit tė njoftimit tė parashikuar nė ligj ose me kontratė ose nė pėrfundim tė kontratės me afat tė caktuar… Nė interpretim tė dispozitave tė mėsipėrme, kontrata me afat duhet tė pėrfundonte nė fund tė afatit tė saj, pa njohur mundėsinė e zgjidhjes sė saj paraprake. Kolegjet e Bashkuara me Vendimin Unifikues tė Kolegjeve tė Bashkuara nr.19/2007 janė shprehur se: ...Kontrata me kohėzgjatje te caktuar ėshtė lehtėsisht e kuptueshme se pėrfundon ne fund te kohės se parashikuar (mėnyrė normale e zgjidhjes se saj parashikohet ne nenet 149-152)... Zgjidhja e kontratės sė punės para afatit tė pėrcaktuar nė kontratė, pa respektuar afatin e njoftimit njė mujor, tė parashikuar nė nenin 143 tė Kodit tė Punės, pėr shkak se, paditėsi i kundėrpaditur ka punuar pranė palės sė paditur pėr njė periudhė mė shumė se njė vit, do tė konsiderohet si zgjidhje e kontratės me efekt tė menjėhershėm. Zgjidhja e kontratės sė punės, pėr shkak tė shkurtimit tė vendimit tė punės, pas sjell zgjidhjen e saj nė mungesė tė shkaqeve tė justifikuara, qė parashikohen nė nenin 153 tė Kodit tė Punės, rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė rėndė, si edhe rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė lehtė, nė mėnyrė tė pėrsėritur, me gjithė paralajmėrimin me shkrim tė punėdhėnėsit. Shkurtimi i vendit tė punės prej palės sė paditur kundėrpaditėse ėshtė njė shkak qė nuk ka lidhje me ndonjė shkelje tė paditėsit dhe pėrbėn njė fakt jashtė vullnetit dhe veprimeve apo mosveprimeve tė tij. Si i tillė motivacioni i largimit nga puna pėr shkak shkurtimit tė vendit tė punės nuk plotėson njė nga kushtet kumulative pėr tė pranuar ekzistencėn e shkakut tė justifikuar sipas nenit 153 tė Kodit tė Punės. Me qenė se ka qenė kontratė pune me afat tė caktuar 5 vjeēar, nė bazė tė nenit 155 tė Kodit tė Punės ai si punėmarrės ka tė drejtė tė pėrfitojė pagėn qė do kishte fituar nėse marrėdhėniet e punės do tė kishin pėrfunduar nė afatin e caktuar nė kontratė. Ndryshe nga ēfarė pretendohet nė rekurs, pagesa e paditėsit tė kundėrpaditur me tė njėjtėn pagė, por tashmė si Kryetar i Degės sė Financės, pas vendimit tė Asamblesė sė Ortakėve tė shoqėrisė, deri nė ndėrprerjen e pėrfundimisht tė marrėdhėnies sė punės nuk konsiderohet kontratė e re pune, pėrderisa nė gjykim nuk u paraqit asnjė provė se, paditėsi i kundėrpaditur ishte vėnė nė dijeni tė ndryshimit tė kushteve tė kontratės sė punės dhe tė ishte shprehur se pranonte kushtet e reja, pra lidhjen e njė kontratė tė re pune. Pėr mė tepėr, pretendimet e parashtruara ne rekurs, nė thelb, kanė tė bėjnė me mėnyrėn e vlerėsimit dhe ēmuarjes sė provave, qė janė bėrė nga gjykatat mė tė ulėta, tė cilat nuk janė objekt i shqyrtimit nė Gjykatėn e Lartė. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė K.Pr.C V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2676, datė 13.12.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11241-02223-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-720 i Vendimit (151) VENDIM NĖ EMĖR TE REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: PADITĖS: BEKTASH SHEHU, nė mungesė I PADITUR: SHOQĖRIA “NOA” SHPK, pėrfaqėsuar nga juristja Polina Papagjoni OBJEKTI I PADISĖ: Detyrimin e palės sė paditur t`i paguajė paditėsit 1/2 e pagės pėr lejen vjetore tė pakryer dhe papaguar pėr vitin 2011, 2 paga pėr mosrespektim tė procedurės sė pushimit nga puna pėr mosrespektim tė afatit tė njoftimit, 12 paga pėr zgjidhje tė menjėhershme pa shkaqe tė arsyeshme tė kontratės sė punės, 1 e 1/2 pagė si shpėrblim pėr vjetėrsi nė punė. Baza Ligjore: Nenet 324 i K.Pr.C, nenet 116,141-146,150 dhe 155 i Kodit tė Punės. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Dibėr me vendimin nr.684 (885), datė 15.12.2011, ka vendosur: Pranimin e pjesshėm tė padisė sė ngritur nga paditėsi Bektash Shehu. Detyrimin e palės sė paditur NOA SHA, t’i paguajė paditėsit Bektash Shehu 6 paga mujore me nga 50 000 lekė pėr ēdo pagė, si dėmshpėrblim pėr zgjidhje tė kontratės sė punės nė mėnyrė tė menjėhershme dhe pa shkaqe tė arsyeshme. Detyrimin e palės sė paditur NOA SHA t’i paguajė paditėsit Bektash Shehu 2 (dy) paga mujore me nga 50 000 lekė pėr ēdo pagė si detyrim qė rrjedh nga mosrespektimi i afatit tė njoftimit prej dy muaj parashikuar nga neni 143/1 i Kodit tė Punės. Detyrimin e palės sė paditur NOA SHA t’i paguajė paditėsit Bektash Shehu 2 paga mujore me nga 50 000 lekė pėr ēdo pagė pėr mos respektim tė procedurės sė pushimit nga puna parashikuar nga neni144 i Kodit tė Punės. Detyrimin e palės sė paditur NOA SHA t’i paguajė paditėsit Bektash Shehu 3 paga 15 ditore si shpėrblim pėr vjetėrsinė prej 3 vite pune pranė palės sė paditur. Shpėrblimi pėr vjetėrsinė te llogaritet nė bazė tė pagės neto mujore qė ka marrė paditėsi nė muajin e fundit tė punės. Detyrimin e palės sė paditur t’i paguajė paditėsit 3 ditė page tė datave 27, 28, 29 korrik 2011, si pagė e papaguar, si dhe pagėn pėr pushimet vjetore tė pa marrė pėr periudhėn e punės nga data 31.01.2011 deri mė datėn 01.08.2011. Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.1263, datė 24.05.2012, ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit civil nr.684 (885), datė 15.12.2011, tė Gjykatės Rrethit Gjyqėsor Dibėr. Kundėr kėtij vendimi ka ushtruar rekurs pala e paditur shoqėria “NOA” SHA, e cila kėrkon ndryshimin e vendimeve tė gjykatave dhe rrėzimin e padisė, duke parashtruar se: Gjykatat kanė gabuar nė trajtimin e marrėdhėnies sė punės si vazhdimėsi tė marrėdhėnies sė mėparshme duke penalizuar palėn e paditur tė ripėrsėris procedurat e zgjidhjes sė njė marrėdhėnie ndėrkohė qė ajo ishte zgjidhur mė parė; Gjykatat kanė gabuar duke vendosur dėmshpėrblimin e palės sė paditur ndaj paditėsit pėr afatin e njoftimit pėr zgjidhje tė kontratės sė punės, dhe mosrespektim tė procedurave, pasi ai ka qenė nė periudhė prove; Edhe detyrimi pėr pagimin e pagave mujore pėr ndėrprerje tė menjėhershme tė marrėdhėnies sė punės ėshtė i gabuar, pasi jemi para mospėrmbushjes sė detyrimeve kontraktore nga ana e paditėsit. Ky i fundit nuk ka kaluar periudhėn e provės dhe nė pėrputhje tė plotė me ligjin pas mbarimit tė saj ėshtė bėrė zgjidhja e kontratės sė punės; Duke qenė se nuk jemi para zgjidhjes sė menjėhershme dhe pa shkaqe tė justifikuara tė kontratės sė punės, edhe detyrimi pėr pagimin e vjetėrsisė nė punė ndaj paditėsit ėshtė i gabuar. Fakti qė paditėsi ka punuar disa herė pranė palės sė paditur nuk duhet tė nėnkuptojė llogaritjen e vjetėrsisė nė punė tė tij nga momenti kur ka qenė marrėdhėnia e parė kontraktore e kėtij personi me shoqėrinė, kjo pasi marrėdhėnia e mėparshme e punės ka pėrfunduar; Edhe pretendimi se paditėsi duhet tė paguhej pėr ditėt e punės (datė 27, 28, 29 Korrik) ėshtė i pambėshtetur pasi ai ėshtė paguar nga shoqėria konform ligjeve ne fuqi; Kundėr kėtij vendimi ka ushtruar rekurs edhe paditėsi Bektash Shehu qė kėrkon ndryshimin e pjesshėm tė dy vendimeve pėr sa i takon pikės qė i jep vetėm 6 paga si dėmshpėrblim pėr zgjidhjen e menjėhershme tė kontratės sė punės dhe lėnien nė fuqi pėr pikat e tjera tė vendimeve, dhe parashtron shkaqet si mė poshtė vijon: Gjykatat nė vlerėsimin e masės sė dėmshpėrblimit kanė gabuar pasi nuk kanė marrė parasysh gjendjen time familjare (jam kryefamiljar) dhe jetoj nė njė zonė rurale mė pak mundėsi punėsimi; Nga veprimet arbitrare tė palės sė paditur nė plotėsimin e librezės sė punės unė kam humbur 126,000 lekė; KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, pėrfaqėsuesen e palės sė paditur, e cila kėrkoi ndryshimin e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Dibėr dhe rrėzimin e padisė dhe pasi bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se rekurset e paraqitura nuk pėrmbajnė shkaqe qė tė motivojnė cenimin e vendimit nr.1263, datė 24.05.2012, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Rezulton se, midis palėve ndėrgjyqės ėshtė nėnshkruar kontrata e punės datė 04.02.2008, sipas tė cilės paditėsi do te punonte pranė palės se paditur ne detyrėn “Oficer kredie” nė Degėn Maqellare (Peshkopi) pėr njė periudhe te caktuar nga data 01.02.2008-31.03.2008. Mė pas ėshtė lidhur kontrata datė 02.05.2008 me afat tė pacaktuar. Mė datė 13.09.2010 pala e paditur ka ndėrprerė marrėdhėnien e punės me paditėsin, pėr shkak tė performancės sė dobėt nė realizimin e detyrave. Mė datė 17.11.2010 palėt ndėrgjyqės kanė nėnshkruar njė “Marrėveshje Shėrbimi”, sipas te cilės paditėsi do te ofronte shėrbime qe lidhen me mbledhjen e kredive kundrejt shpėrblimit prej 10% mbi ēdo vlere te mbledhur. Sė fundmi, palėt ndėrgjyqės mė datė 31.01.2011 kanė nėnshkruar njė kontratė pune, sipas tė cilės paditėsi do tė punonte si kėshilltar financiar, prej datės 01.02.2011 deri ne datėn 30.04.2011. Pas pėrfundimit tė kėtij afati, rezulton se paditėsi ka paraqitur raporte shėndetėsore pėr paaftėsi nė punė nga data 04.05.2011 deri mė datė 18.05.2011, si dhe nga data 17.05.2011 deri mė datė 27.07.2011. Mė datė 28.07.2011, pala e paditur ka zgjidhur kontratėn e punės pėr shkak tė mos kalimit me sukses tė periudhės se provės. Nė kėto kushte, paditėsi i ėshtė drejtuar gjykatės me padi, duke kėrkuar shpėrblimet pėrkatėse pėr zgjidhjen e kontratės sė punės nė mėnyrė tė menjėhershme dhe tė pajustifikuar. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Dibėr me vendimin nr.684 (885), datė 15.12.2011, ka pranuar pjesėrisht padinė dhe ky vendim ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin e saj nr.1263, date 24.05.2012. Kundėr kėtij vendimi, duke kėrkuar ndryshimin e tij kanė paraqitur rekurs tė dyja palėt ndėrgjyqės. Nė shqyrtim tė tėrėsisė sė gjykimit tė kėsaj ēėshtje, tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė rekursit, si dhe parashtrimeve nė seancė gjyqėsore, Kolegji Civil vlerėson se, arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga gjykata e apelit ėshtė rrjedhojė e respektimit dhe zbatimit tė kėrkesave tė ligjit material dhe atij procedural. Ky kolegj evidenton se gjykata e apelit ka zhvilluar njė proces tė rregullt ligjor, duke garantuar zhvillimin e njė hetimi tė plotė e tė gjithanshėm tė mosmarrėveshjes objekt gjykimi, si dhe i’u ka dhėnė pėrgjigje tė gjitha kėrkimeve dhe pretendimeve tė palėve tė ngritura nė gjykim dhe nė ankim. Gjykata e apelit ka bėrė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126 i K.Pr.C); i ka ēmuar ato, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e rrethanave tė ēėshtjes duke zgjidhur mosmarrėveshjen konkrete nė pėrputhje me dispozitat ligjore nė fuqi (neni 16 i K.Pr.C). Ky Kolegj, konstaton se, pa anashkaluar faktin se, midis palėve ndėrgjyqės ka ekzistuar njė marrėdhėnie punėsimi nė vazhdimėsi, ashtu siē kanė pranuar gjykatat e faktit, edhe duke ju referuar vetėm kontratės sė fundit tė lidhur midis palėve ndėrgjyqės me afat tre mujor, tė konsideruar kohė prove nga pala e paditur, zgjidhja e kontratės pas kalimit tė afatit tė pranuar nga palėt, do konsiderohet si zgjidhje e menjėhershme dhe pajustifikuar e kontratės sė punės me afat tė pacaktuar. Nė bazė tė nenit 142 tė Kodit tė Punės: Konsiderohet si kohė prove 3 muajt e parė tė punės, me pėrjashtim tė rasteve kur palėt kanė lidhur njė kontratė pėr kryerjen e sė njėjtės pune. Koha e provės mund tė reduktohet ose hiqet me marrėveshje me shkrim ose me kontratė kolektive. Gjatė kohės sė marrjes nė provė, secila nga palėt mund tė zgjidhė kontratėn duke i njoftuar vendimin e saj palės tjetėr tė paktėn 5 ditė pėrpara. Nė bazė tė nenit 143 tė Kodit tė Punės: Pas kohės sė marrjes nė provė, pėr tė zgjidhur kontratėn me periudhė tė pacaktuar, palėt duhet tė respektojnė njė afat njoftimi prej njė muaji, gjatė vitit tė parė tė punės, prej dy muajsh pėr dy deri nė pesė vjet pune, prej tre muajsh pėr mė shumė se pesė vjet pune. Kur njėra nga palėt e zgjidh kontratėn pa respektuar afatin e njoftimit, zgjidhja trajtohet si zgjidhje e kontratės me efekt tė menjėhershėm. Nė bazė tė nenit 144 tė Kodit tė Punės: Pas kohės sė marrjes nė provė, kur punėdhėnėsi mendon tė zgjidhė kontratėn e punės, ai duhet tė njoftojė me shkrim punėmarrėsin tė paktėn 72 orė para takimit dhe tė bisedoj me tė. Punėdhėnėsi, gjatė kėsaj bisede, i parashtron punėmarrėsit arsyet e vendimit tė parashikuar pėr t’u marrė dhe i jep atij mundėsi pėr t’u shprehur. Zgjidhja njoftohet me shkrim, brenda njė afati nga 48 orė deri nė njė javė pas takimit. Kjo procedurė zbatohet edhe nė rastet e zgjidhjes sė menjėhershme tė kontratės. Punėdhėnėsi, qė nuk respekton procedurėn e pėrcaktuar nė kėtė nen, detyrohet t’i japė punėmarrėsit njė dėmshpėrblim prej dy muajsh pagė, qė i shtohet dėmshpėrblimeve tė tjera tė mundshme. Zgjidhja e kontratės nė kundėrshtim me kėtė dispozitė mbetet e vlefshme. I takon punėdhėnėsit tė vėrtetojė qė procedura e pėrcaktuar nga ky nen ėshtė respektuar... Nė bazė tė nenit 149 tė Kodit tė Punės: Kontrata me afat tė caktuar pėrfundon nė fund tė kohės sė parashikuar, pa zgjidhje paraprake. Kur, mbas pėrfundimit tė afatit tė caktuar, kontrata zgjatet nė heshtje tej kėtij afati, ajo konsiderohet si kontratė me afat tė pacaktuar. Nė bazė tė nenit 153 tė Kodit tė Punės: Punėdhėnėsi e punėmarrėsi, nė ēdo kohė, mund tė zgjidhin menjėherė kontratėn pėr shkaqe tė justifikuara. Vlerėsohen si shkaqe tė justifikuara tė gjitha rrethanat e rėnda qė nuk lejojnė, sipas parimit tė mirėbesimit, t’i kėrkohet atij qė ka zgjidhur kontratėn, vazhdimin e marrėdhėnieve tė punės. Gjykata vendos nėse ekzistojnė shkaqe tė justifikuara pėr zgjidhjen e menjėhershme tė kontratės. Konsiderohen shkaqe tė justifikuara rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė rėndė, si edhe rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė lehtė, nė mėnyrė tė pėrsėritur, me gjithė paralajmėrimin me shkrim tė punėdhėnėsit. Nė bazė tė nenit 155 tė Kodit tė Punės: …Nė rastet e zgjidhjes sė menjėhershme tė pajustifikuar tė kontratės sė punės nga punėdhėnėsi, gjykata, duke vlerėsuar tė gjitha rrethanat, vendos detyrimin e punėdhėnėsit ndaj punėmarrėsit me njė dėmshpėrblim jo mė shumė se paga e njė viti pune... Palėt ndėrgjyqės kanė lidhur kontratėn e punės me afat tre mujor 01.02.2011 deri ne datėn 30.04.2011 dhe pala paditur nuk ka njoftuar paditėsin pėr zgjidhjen e saj 5 ditė para mbarimit tė afatit tė pėrcaktuar. Nė interpretim tė dispozitave mė sipėr, me qenė se, pala e paditur nuk ka njoftuar zgjidhjen e kontratės sė punės dhe mė pas ėshtė zgjatur nė heshtje pas datės 01.05.2011 (raporti mjekėsor ėshtė marrė mė datė 04.05.2011), pas mbarimit tė afatit tė pėrcaktuar nė kontratė, do tė konsiderohet si kontratė me afat tė pacaktuar. Zgjidhja e kontratės sė punės para afatit tė pėrcaktuar nė kontratė, pa respektuar afatin e njoftimit njė mujor, tė parashikuar nė nenin 143 tė Kodit tė Punės, pėr shkak se, paditėsi ka punuar pranė palės sė paditur pėr njė periudhė mė pak se njė vit, do tė konsiderohet si zgjidhje e kontratės me efekt tė menjėhershėm. Zgjidhja e kontratės sė punės, ėshtė bėrė nė mungesė tė shkaqeve tė justifikuara, qė parashikohen nė nenin 153 tė Kodit tė Punės, rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė rėndė, si edhe rastet kur punėmarrėsi shkel detyrimet kontraktuale me faj tė lehtė, nė mėnyrė tė pėrsėritur, me gjithė paralajmėrimin me shkrim tė punėdhėnėsit. Sa mė sipėr, ndryshe nga ēfarė pretendohet nė rekursin e paraqitur nga pala e paditur, me tė drejtė, gjykatat e faktit, nė analizė tė provave tė administruara dhe tė nėnshtruara debatit gjyqėsor, nė pėrfundim kanė vlerėsuar se, paditėsi duhet tė pėrfitojė dėmshpėrblimet pėrkatėse, sipas dispozitave tė Kodit tė Punės. Pretendimet e parashtruara nė rekursin e palės paditėse, nė thelb, kanė tė bėjnė me mėnyrėn e vlerėsimit dhe ēmuarjes sė provave, qė janė bėrė nga gjykatat mė tė ulėta, tė cilat nuk janė objekt i shqyrtimit nė Gjykatėn e Lartė. Nė kėto kushte, vendimi nr.1263, datė 24.05.2012, i Gjykatės sė Apelit Tiranė, si i marrė nė zbatim tė ligjit, duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė K.Pr.C V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1263, datė 24.05.2012, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11111-01890-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-726 i Vendimit (152) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė séancėn gjyqėsore tė datės 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: PADITĖS: YLLI TRESKA, pėrfaqėsuar nga av.Kujtim Capo I PADITUR: BAKI NINGA, pėrfaqėsuar nga av.Anastas Duro ALI MANOKU, NURI FIDANI, nė mungesė PERSON I TRETĖ: ZYRA VENDORE E REGJISTRIMIT TĖ PASURISĖ SĖ PALUAJTSHME KORĒĖ, nė mungesė OBJEKTI I PADISĖ: Detyrimin pėr te njohur paditėsin si pronar te vetėm mbi pasurinė me nr.1028/37, ZK 3819, vol 10 f. 128. Fshirje e regjistrimit te pasurisė me nr.1028/37, ZK 3819, vol 10, fq. 128 nga pronėsia ne emėr te Baki Minges dhe regjistrimin ne emėr te pronarit Ylli Treska. Dhėnia e certifikatės se pronėsisė pėr pasurinė nr.1028/37, ZK 3819, vol 10 f. 128. Baza Ligjore: Neni 168 K.C, nenet 28,37, te ligjit nr.7843 date 13.07.1994 “Pėr regjistrimin e pasurive te paluajtshme” i ndryshuar. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Korēė me vendimin nr.2752, datė 21.11.2011 ka vendosur: Pranimin pjesėrisht te kėrkese padisė. Detyrimin e te paditurve Baki Ninga, Ali Manoku dhe Nuri Fidani te njohin pronar paditėsin Ylli Treska nėpėrmjet parashkrimit fitues me titull pėr pasurinė, banese me nr.1028/37, ZK 3819, vol 10 f. 128 Voskopojė Korēė. Fshirje e regjistrimit nė emėr tė Baki Minges tė pasurisė me nr.1028/37, ZK 3819, vol 10 f. 128, dhe regjistrimin nė emėr tė pronarit Ylli Treska. Rrėzimin e kėrkesė padisė pėr sa i pėrket kėrkimit pėr dhėnien e certifikatės se pronėsisė paditėsit Ylli Treska pėr pasurinė me nr.1028/37, ZK 3819, vol 10 f. 128 Voskopojė Korēė. Gjykata e Apelit Korēė me vendimin nr.208, datė 19.03.2012 ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2752, datė 21.11.2011, tė Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Korēė. Kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs i padituri, i cili kėrkon prishjen e tij, duke parashtruar se: Tė dy vendimet janė marre nė kundėrshtim tė hapur me ligjin dhe si rrjedhojė janė tė cenueshėm. Vendimi i gjykatės sė rrethit vjen nė kundėrshtim me nenin 168 tė Kodit Civil atė tė parashkrimit fitues. Kjo, gjykatė nė vendimin e asaj ka mbajtur qėndrim tė njėanshėm duke u mbėshtetur vetėm nė thėniet e paditėsit, Ylli Treska. Vendimi i gjykatės bie nė kundėrshtim edhe me dispozitėn ligjore, pėrkatėsisht nenin 191 tė Kodit Civil, “Heqja dorė nga pronėsia mbi pasurinė e paluajtshme nė dobi tė njė tjetri ėshtė e vlefshme kjo, kur bėhet me akt noterial dhe regjistrohet”. Pėr tė favorizuar paditėsin gjykata vazhdon nė arsyetimin e saj se kalimi i pronėsisė nga i padituri Ali Manoku tek Nuri Fidani ėshtė bėrė mbi bazėn e njė gjyqi me objekt vėrtetim fakti, vendim i cili nuk prodhon asnjė pasoje juridike pėr personat e tretė qė nuk janė thirrur nė kėtė gjykim dhe i kundėrshtueshėm nė ēdo kohė. Leja e ndėrtimit e pėrdorur nga i padituri Baki Ninga nė vitin 1978 ka qenė provė e pakontestueshme dhe e nxjerrė nė formė tė rregullt nga organet kompetente tė asaj kohe, dhe nė pėrputhje me nenin 253 tė Kodit tė Procedurės Civile, fuqia provuese e kėsaj shkrese pėrbėn provė tė plotė pėr deklarimet e bėra prej subjekteve zyrtare. Kjo, leje ndėrtimi duhet thėnė se ka vlerė provuese vetėm pėr tė paditurin i cili ka kryer ndėrtime mbi truallin prone shtetėrore nė atė kohė konform tė gjitha rregullave ligjore qė kanė qenė nė fuqi nė atė kohė si dhe pronėsia mbi truallin ku ai ka ndėrtuar nuk ishte nė konflikt. Kontrata e shitjes pėrveē se nuk ėshtė hartuar me akt noterial siē e kėrkonte ligji i kohės pėr vlefshmėrinė, nuk ėshtė kryer as nga pronari i sendit. Ligji i kohės nuk e prezumon mirėbesim. Nuk ėshtė i bazuar pretendimi i paditėsit se ai ka investuar pėr rindėrtimin e objektit nė fjale, por mbi tė gjitha provat e administruara ka rezultuar se, i padituri Baki Ninga ėshtė pronar i ligjshėm dhe ka shfrytėzuar kėtė prone ne mėnyre te vazhdueshme si oborrin e saj dhe banesėn, duke e pasur ne posedim te vazhdueshėm dhe kujdesur pėr tė. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, pėrfaqėsuesin tė paditurit, i cili kėrkoi prishjen e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Korēė e Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Korēė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Korēė, pėrfaqėsuesin e paditėsit, i cili kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Apelit Korēė, dhe pasi shqyrtoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur nga i padituri Baki Ninga pėrmban shkaqe ligjore pėr cenimin e vendimit nr.208, datė 19.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Korēė. Rezulton se, me kontratėn e shitjes datė 14.05.1998 i padituri Nuri Fidani i ka shitur tė paditurit Ali Manoku njė shtėpi banimi tė ndodhur nė Voskopojė tė rrethit Korēė, pronėsia mbi kėtė shtėpi banimi ėshtė vėrtetuar si fakt juridik me vendimin nr.135, datė 28.01.1998, tė Gjykatės sė Rrethit Korēė. Me kontratėn e shitjes date 22.08.2000 i padituri Ali Manoku ja ka shitur shtėpinė paditėsit Ylli Treska. Nga ana tjetėr, banesa ėshtė ndėrtuar nga i padituri Baki Ninga me lejen e ndėrtimit nr.4, datė 14.04.1978 dhe rifreskuar pėr shtesė me njė vendim tė vitit 1988. Kjo pronė sė bashku me truallin dhe njė sipėrfaqe tokė bujqėsore ėshtė pėrfshirė nė sistemin e ri tė regjistrimit. Nė vazhdimėsi, i padituri Baki Ninga ka paraqitur padi me objekt lirimin e dorėzimin e banesės; kundrejt tė paditurit Nuri Fidani dhe me vendimin nr.133, date 26.07.1994 Gjykatės sė Rrethit Korēė ėshtė pushuar gjykimi; edhe kundrejt paditėsit Ylli Treska dhe me vendimin nr.217, datė 25.01.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Korēė ėshtė pushuar gjykimi, pėr shkak tė mos pajisjes sė tij me certifikatėn e pronėsisė pėr banesėn. Me vendimin nr.1413, date 27.05.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Korēė ėshtė pranuar padia e paraqitur nga Baki Ninga, duke u detyruar ZVRPP Korēė tė regjistrojė nė emėr tė tij vetėm banesėn objekt gjykimi. Mbi bazėn e kėtij vendimi, i padituri ėshtė pajisur me certifikatėn e pronėsisė. Mė datė 26.07.2010 i padituri Baki Ninga ka paraqitur sėrish padi pėr lirimin e dorėzimin e sendit, por ēėshtja ėshtė pezulluar deri nė pėrfundim tė kėtij gjykimi. Mė datė 17.05.2011 paditėsi Ylli Treska ka paraqitur padi me objekt njohje pronar me anė tė parashkrimit fitues, duke pretenduar se e ka blerė sendin nė mirėbesim dhe e posedon atė qetėsisht pėr mbi 10 vjet. I padituri Baki Ninga ka prapėsuar se, banesėn e ka ndėrtuar me leje tė organeve kompetente nė vitin 1978 dhe nė vitin 1991 kur ėshtė shpėrngulur pėr nė qytetin e Elbasani ja ka lėnė nė pėrkujdesje tė paditurit Nuri Fidani. Sipas tė paditurit Baki Ninga, vėrtetimi i faktit juridik ėshtė bėrė nė kundėrshtim me ligjin, pasi banesa nuk ėshtė ndėrtuar nga i padituri Nuri Fidani dhe kontratat e shitjes pėr banesėn janė veprime juridike absolutisht tė pavlefshme. Nė vazhdimėsi i padituri Baki Ninga ka kėrkuar edhe nė rrugė gjyqėsore lirimin dhe dorėzimin e pronės sė zėnė, prandaj nuk plotėsohen kushtet pėr fitimin e pronėsisė me parashkrim fitues nė bazė tė nenit 168 tė K.C. Nė pėrfundim tė gjykimit, gjykata e Rrethit Gjyqėsor Korēė me vendimin nr.2752, datė 21.11.2011, ka pranuar pjesėrisht padinė, duke njohur pronar paditėsin Ylli Treska mbi banesėn, me anė tė parashkrimit fitues. Ky vendim ėshtė lėnė nė fuqi nga gjykata e apelit Korēė me vendimin e saj nr.208, date 19.03.2012 dhe kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs i padituri Baki Ninga, i cili ka kėrkuar prishjen e tij. Kolegji Civil, nė vlerėsim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, si dhe shkaqeve tė parashtruara nė rekurs, arrin nė pėrfundimin se, vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit. Gjykata e Apelit Korēė, e cila ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė ka zbatuar gabim ligjin material e procedural, duke bėrė interpretim tė gabuar tė ligjit, pėr sa i pėrket elementėve qė kanė tė bėjnė me natyrėn juridike tė mosmarrėveshjes objekt gjykimi. Kjo gjykatė nuk ka evidentuar drejt mangėsitė e gjykimit nė shkallė tė parė, veēanėrisht ato qė kanė tė bėjnė me pretendimin e palės sė paditur dhe gjendjes sė faktit. Gjykata e apelit edhe pse i ka pasur tė gjitha mundėsitė ligjore tė ndreqte mangėsitė e gjykimit nė shkallės sė parė, nuk ka sqaruar plotėsisht rrethanat ligjore qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes, qė kanė tė bėjnė me elementė thelbėsorė tė padisė objekt shqyrtimi. Pala paditėse nuk e ka kontestuar pronėsinė mbi banesėn tė tė paditurit Baki Ninga, por se, ka pretenduar pėr fitim tė pronėsinė mbi tė me parashkrim fitues, nė bazė tė nenit 168 tė KC. Nė bazė tė nenit 168 tė KC: Personi qė ka fituar me mirėbesim njė send, nė bazė tė njė veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė dhe qė nuk ėshtė i ndaluar nga ligji, bėhet pronar i kėtij sendi pas njė posedimi tė pandėrprerė prej pesė vjetėsh kur sendi ėshtė i luajtshėm dhe prej dhjetė vjetėsh kur ai ėshtė i paluajtshėm. Kur posedimi nuk ėshtė me mirėbesim, afatet e posedimit tė pandėrprerė dyfishohen. Posedimi konsiderohet i pandėrprerė edhe kur fituesi i sendit ia ka dhėnė posedimin njė personi tjetėr. Nuk mund tė fitohet me parashkrim fitues njė send qė ėshtė pronė publike e patjetėrsueshme. Nė interpretim tė dispozitės sė mėsipėrme, qė njė person tė fitojė pronėsinė me anė tė parashkrimit fitues duhet qė tė ekzistojnė njėkohėsisht disa kushte: ekzistenca e njė sendi tė aftė pėr t’u tjetėrsuar; ekzistenca e njė veprimi juridik qė tė ketė pėr qėllim kalimin e tė drejtės sė pronėsisė dhe qė tė mos jetė i ndaluar nga ligji; ekzistenca e posedimit tė kėtij sendi nė mėnyrė tė pandėrprerė; kalimi i afatit prej 10 vjetėsh pėr posedimin nė mirėbesim dhe 20 vjetėsh pėr posedimin nė keqbesim. Kėto kushte duhet tė ekzistojnė por duhet edhe qė, tė ekzistojnė nė tė njėjtėn kohė. Mungesa qoftė edhe e njėrit prej kėtyre kushteve, bėn qė tė mos jemi pėrpara fitimit tė pronėsisė me anė tė parashkrimit fitues. Pėr sa i pėrket, faktit, qė poseduesi tė ketė apo jo dijeni se sendi u takon tė tjerėve, ėshtė i rėndėsishėm nė lidhje me afatin e domosdoshėm tė posedimit pėr parashkrimin fitues. Mirėbesimi ėshtė njė kusht pėr fitimin e pronėsisė sė paluajtshme me anė tė parashkrimit fitues, pasi pėrgjysmon kohėn e nevojshme pėr tė pasur sendin nė nėdorėsi, pėr njė periudhė 10 vjeēare ndryshe nga afati 20 vjeēar i parashikuar nė nenin 169 i KC, pėr posedimin nė keqbesim. Nė bazė tė nenit 304 tė KC: Posedimi ėshtė sundimi efektiv i njė personi mbi njė send dhe mbi tė drejtat e tjera reale mbi atė. Posedimi mund tė ushtrohet drejtpėrsėdrejti ose nga njė person qė mban sendin. Nenit 305 tė KC: Posedimi i personit jo pronar mund tė jetė i ligjshėm ose i paligjshėm. Posedimi ėshtė i ligjshėm kur poseduesi e ka posedimin nga pronari, nė bazė tė njė veprimi juridik, nė bazė tė ligjit ose tė njė akti administrativ. Nė tė gjitha rastet e tjera posedimi ėshtė i paligjshėm. dhe nenit 306 tė KC: Posedimi i paligjshėm mund tė jetė me mirėbesim ose me keqbesim. Posedimi ėshtė me mirėbesim kur poseduesi nuk ka ditur ose nuk ishte i detyruar tė dinte se posedimi i tij ėshtė i paligjshėm. Mirėbesimi prezumohet dhe mjafton tė ketė qenė nė kohėn e fitimit tė posedimit. Nė interpretim tė dispozitave tė mėsipėrme, posedimi nuk ėshtė gjė tjetėr, veēse shfaqja e jashtme e ushtrimit tė sė drejtės qė ka poseduesi, qoftė ky pronar ose jo pronar. Kjo gjendje dhe shfaqje e jashtme duhet t’i korrespondojė gjendjes juridike tė ushtrimit tė tė drejtave, qė do tė thotė qė personi i cili ushtron kėtė tė drejtė ėshtė i njohur ligjėrisht pėr ta ushtruar kėtė tė drejtė, nė tė kundėrt kemi tė bėjmė me njė gjendje fakti tė paligjshėm. Posedues i paligjshėm, ėshtė personi qė mban sendin nė posedimin e tij qoftė edhe tė pėrkohshėm pa pasur njė shkak tė ligjshėm ose pasi shkaku i ligjshėm i titullit tė pronėsisė (kontrata, akti administrativ, etj.) i ka rėnė nga fuqia. Pėr posedimin e paligjshėm nuk ka rėndėsi fakti nėse poseduesi nė kohėn qė ka fituar posedimin mbi sendin ka qenė nė mirėbesim ose nė keqbesim. Nė mirėbesim ėshtė personi qė ka poseduar sendin duke mos ditur qė cenon tė drejtat e tė tjerėve, pėrkundrazi personi qė ėshtė nė dijeni tė cenimit qė u bėhet tė tjerėve ėshtė nė keqbesim. Ėshtė nė keqbesim edhe ai qė, megjithėse e nuk e di faktin qė personi qė i ka kaluar atij pronėsinė nuk ka qenė vet pronar ose qė nuk e di qė veprimi pėr kalimin e pronėsisė ka qenė i pavlefshėm, por qė duke marrė parasysh tė gjitha rrethanat ishte i detyruar qė tė dinte kėto fakte. Nė rast se, personi qė pretendon mirėbesimin, i ka tė njohura pavlefshmėritė e veprimit juridik apo faktin se tjetėrsuesi nuk ka qenė pronar, atėherė ai nuk ėshtė nė mirėbesim. Nė kėtė aspekt, pėr tu pėrcaktuar qenia ose mosqenia nė mirėbesim e poseduesit, analizohet ana subjektive e tij, duke ju referuar kujdesit minimal, si dhe aftėsive tė njė njeriu mesatar. Nė rastin konkret, duhej pasur parasysh se, parashikimi i mėnyrės sė shitjes sė sendeve tė paluajtshme, ėshtė i qartė, qė duhet tė bėhet me akt noterial dhe mė pas tė regjistrohet. Mos kryerja e kėtij veprimi juridik sipas urdhėrimit ligjor, nėse provohet se, paditėsi nuk ka treguar kujdesin e duhur, apo nėse ai ka kulturėn e mjaftueshme juridike pėr tė vlerėsuar rėndėsinė e kėtij moment ligjor, bėn qė posedimi i paligjshėm tė kthehet me keqbesim. Nga gjykatat e faktit nuk ėshtė sqaruar pozicioni i paditėsit nė posedimin e sendit objekt gjykimi, nė tė gjithė elementėt e tij. Nė gjykim ėshtė provuar se, veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė tek paditėsi ka qenė absolutisht i pavlefshėm, nė bazė tė nenit 92/a tė KC, pasi tjetėrsimi i sendit tė paluajtshėm, nuk ėshtė bėrė nga pronari i tij, i padituri. Paditėsi pretendon se, nė momentin qė ka fituar sendin ka qenė nė mirėbesim. Nė lidhje me momentin e fitimit tė pronėsisė, gjykatat e faktit kanė pranuar se, paditėsi nuk ka ditur se, posedimi i tij ėshtė i paligjshėm. Mirėpo, nga gjykata e apelit nuk ėshtė analizuar pretendimi i paraqitur nga i padituri se, e ka vėnė nė dijeni paditėsin tė qenies pronar tė pronės, si dhe duke ja kėrkuar herė pas here ta lirojė e dorėzojė atė, ka kryer edhe procedurat administrative dhe gjyqėsore pėr regjistrimin e pronės nė emrin e tij, si dhe sė fundmi, ka paraqitur edhe padi pėr lirimin e dorėzimin pronės, gjykimi i sė cilės ėshtė pezulluar. Fakt ky qė nuk i ėshtė nėnshtruar debatit gjyqėsor edhe pse nė gjykim janė administruar vendimet gjyqėsore. Nė bazė tė nenit 131 tė KC: Parashkrimi ndėrpritet: …b) me paraqitjen e padisė, tė kundėrpadisė ose tė prapėsimit, qoftė edhe nė njė gjykatė ose arbitrazh qė nuk ėshtė kompetent nga pikėpamja tokėsore ose lėndore pėr shqyrtimin e ēėshtjes;… Nenit 135 tė KC: Kur parashkrimi ėshtė ndėrprerė pėr shkak tė paraqitjes sė padisė ose tė kundėrpadisė, afati i ri i parashkrimit fillon nga dita qė ka marrė formė tė prerė vendimi me tė cilin ėshtė zgjidhur ēėshtja nė themel. Kur ėshtė vendosur rrėzimi i padisė pa u zgjidhur ēėshtja nė themel, ose pushimi i gjykimit tė ēėshtjes, parashkrimi nuk quhet i ndėrprerė. Nga gjykata e apelit, nė zbatim tė dispozitave tė mėsipėrme nuk ėshtė analizuar momenti i paraqitjes sė padisė sė fundit, nga i padituri (nė atė gjykim me cilėsinė e paditėsit) mė datė 26.07.2010, pėr lirim e dorėzim sendi, pėr tė cilin gjykimi ėshtė pezulluar. Kėtė fakt gjykata e apelit nuk ja ka nėnshtruar debatit gjyqėsor, i cili ėshtė shumė i rėndėsishėm nė lidhje me plotėsimin e afatit 10 vjeēar (neni 168 i KC), nga momenti i blerjes nga paditėsi tė pronės dhe dorėzimit tė saj. Gjykimi i padisė pėr lirim e dorėzim sendi, nuk ėshtė pushuar, qė posedimi tė konsiderohet se nuk ėshtė ndėrprerė nė bazė tė nenit 135 tė KC dhe nė kėtė rast duhet tė analizohet nėse ekziston ndėrprerja e parashkrimit nė bazė tė nenit 131 tė K.C. Afati i posedimit tė sendit nė mirėbesim duhet tė llogaritet qė nga momenti i blerjes sė sendit nga paditėsi. Veprimet e kryera nga shitėsit e mėparshėm tė pronės nuk kanė qenė nė mirėbesim, pasi ata nuk janė bėrė pronarė tė saj mbi njė veprim juridik tė kryer nga i padituri Baki Ninga. Gjykata e apelit ka gabuar, kur pėr llogaritjen e afatit tė parashkrimit fitues i ėshtė referuar edhe posedimit tė sendit tė paluajtshėm nga tė paditurit Nuri Fidani dhe Ali Manoku. Nė gjykim ėshtė pretenduar ekzistenca e njė veprimi juridik tė mėparshėm nga i padituri Baki Ninga tek i padituri Nuri Fidani pėr kalimin e pronėsisė sė njė sendi tė paluajtshėm. Vėrtetimet e dhėna nga Komuna Voskopojė, kanė qenė kontradiktore nė faktet e pasqyruara, pasi njė moment shprehen se, shtėpia i ėshtė shitur tė paditurit Nuri Fidani nga i padituri Baki Ninga dhe nga ana tjetėr se, kjo shtėpi ėshtė ndėrtuar prej tij (nė aktet e administruara nė gjykimin pėr vėrtetimin e faktit juridik). Pėrveē, kėsaj, kėto vėrtetime, nė mungesė tė njė akti tė nėshkruar nga i padituri Baki Ninga, ku tė jetė shprehur pėr kryerjen e veprimit juridik nuk kanė vlerė provuese, nė bazė tė ligjit procedural. Nė gjykim, nuk ėshtė provuar qoftė edhe me njė shkresė tė thjeshtė e bėrė midis palėve pėr veprimin juridik qė ato kanė kryer midis tyre, por qė nuk ėshtė respektuar ligji lidhur me formėn e veprimit juridik, si dhe ka munguar regjistrimi pėrkatės i pronėsisė. Nė rastin konkret pėr gjykim do tė mjaftonte ekzistenca e njė “shkrese tė thjeshtė”, pėr tė provuar ekzistencėn e veprimit juridik, kontratės sė shitjes tė pretenduar nga i padituri Nuri Fidani, nė bazė tė nenit 258 tė K.Pr.C, sipas tė cilit: Shkresa qė ėshtė pėrpiluar nga njė person zyrtar qė nuk ka qenė kompetent ose qė nuk ėshtė sipas formės sė caktuar, ka fuqinė provuese tė njė shkrese tė thjeshtė, nė rast se ėshtė nėnshkruar nga palėt. Pėrderisa, nga i padituri Baki Ninga ėshtė mohuar ekzistenca e njė veprimi juridik pėr tjetėrsimin e pronės, nga pronari i pronės, ky fakt nuk mund tė provohet me deklarime tė njėanshme, tė formalizuara kėto edhe me njė vendim deklarativ tė gjykatės, pėr vėrtetim fakti juridik apo qoftė edhe me vėrtetime tė njė personi zyrtar jokompetent. Nė kėto kushte, pala paditėse pėr tė provuar pretendimet pėr fitimin e pasurisė me parashkrim fitues edhe nga i padituri Nuri Fidani, duhet tė paraqesė provė me shkresė, pėr tė provuar se, ka ekzistuar njė veprim juridik me qėllimin e kalimit tė pronėsisė. Mungesa ose pamundėsia e tė provuarit tė ekzistencės sė njė veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė, qoftė edhe e pavlefshme pėr mungesė forme, pėrjashton analizėn e mėtejshme lidhur me kushtet e tjera pėr fitimin e pasurisė me parashkrim fitues. Sqarimi i kėtyre momenteve ėshtė shumė i rėndėsishėm, pėr sa i pėrket pėrcaktimit tė rrethanave faktike, nė lidhje me posedimin e paditėsit, pėr tė arritur nė njė pėrfundim tė drejtė ligjor, nėse ekzistojnė nė tėrėsi kushtet pėr tu njohur paditėsi, pronar mbi sendin e paluajtshėm, objekt gjykimi, me anė tė parashkrimit fitues. Nė kėto kushte, vendimi i gjykatės sė apelit, si pasojė e mosrespektimit tė ligjit procedural dhe atij material duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim. Nė vlerėsim tė natyrės juridike tė mosmarrėveshjes, shkakut tė lindjes sė saj, nė mbėshtetje tė neneve 465, 486 e 493 tė Kodit tė Procedurės Civile, gjykata e apelit, duke mbajtur parasysh konkluzionet e Gjykatės sė Lartė, qoftė edhe kryesisht, duhet tė pėrsėrisė hetimin gjyqėsor. Pėr kėtė gjykata, konform nenit 213 tė Kodit tė Procedurės Civile nė lidhje me nenet 11 e 12 tė po kėtij Kodi, duhet tė pėrcaktojė me vendim pėr secilėn palė faktet qė duhet tė provohen prej tyre, provat qė lejohen tė paraqiten nga secila palė veēmas, vlerėn provuese tė secilės prove, si dhe barrėn e provės pėr secilėn palė. Nė rigjykim, gjykata e apelit, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė sė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, “... ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen” ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16). Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre, qė nė pėrputhje me ligjin, tė paraqesin dokumentacionin e nevojshėm pėr tė provuar faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė zgjidhjen e drejtė e ligjore tė mosmarrėveshjes, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime “qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara” nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė K.Pr.C V E N D O S I Prishja e vendimit nr.208, datė 19.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Korēė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11243-02072-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-721 i Vendimit (153) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Mirela Fana Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 12.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: ANKUES: ARJOLA VERAJ, nė mungesė PERSON I TRETĖ: ZYRA E PĖRMBARIMIT VLORĖ, nė mungesė OBJEKTI: Anullim veprimesh pėrmbarimore, “Vendim pėr gjobitjen e juristes Arjola Veraj nė masėn 50.000 lekė pėr moskryerjen e veprimit tė caktuar”. Baza ligjore: Nenet 442/a, 443 e 610 tė K.Pr.C. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė me vendimin nr.2801, datė 16.11.2009, ka vendosur: Pranimin e ankimit tė ankueses Arjola Veraj. Anullimine vendimit nr.658, datė 15.05.2009 tė Zyrės sė Pėrmbarimit Vlorė “Vendim pėr gjobitjen e juristes Arjola Veraj nė masėn 50.000 lekė pėr moskryerjen e veprimit tė caktuar”, si tė pabazuar nė ligj. Gjykata e Apelit Vlorė me vendimin nr.64, datė 30.03.2011, ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.2801, datė 16.11.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė dhe duke e gjykuar ēėshtjen nė fakt, rrėzimin e padisė. Kundėr kėtij vendimi ka bėrė rekurs ankuesja, e cila kėrkon prishjen e tij, duke parashtruar se: Me urdhrin nr.3669 prot., datė 05.10.2009, ZVRPP Vlorė ka vendosur refuzimin e regjistrimit tė vendimit nr.1119, datė 25.04.2008 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, pasi vendimi vjen nė kundėrshtim me Udhėzimin nr.1, datė 31.01.2007 tė Kėshillit tė Ministrave. Zyra e Pėrmbarimit duhet tė kishte thirrur si palė debitore palėn e paditur Bashkinė Vlorė dhe jo personin e tretė ZVRPP Vlorė. Zyra e Pėrmbarimit nuk mund tė gjobisė njė punonjės tė administratės, pasi nė urdhėrin pėrmbarimor ėshtė debitore ZVRPP dhe jo ankuesja. Zyra e Pėrmbarimit nuk ja ka komunikuar urdhrin e gjobitjes ankueses, por sekretares sė institucionit. Pra, aktet nuk janė njoftuar sipas dispozitave tė K.Pr.C. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, dhe pasi bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur pėrmban shkaqe qė motivojnė cenimin e vendimit nr.64, datė 30.03.2011 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Rezulton se, me vendimin e formės sė prerė nr.1119, datė 25.04.2008, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė ėshtė vendosur: Pranimin e kėrkesės. Detyrimin e palės sė paditur Kėshilli i Bashkisė sė qytetit Vlorė dhe Bashkia Vlorė tė njohė pronarė paditėsit Thoma Qarri, Vasillaq Qarri, Anesti Qarri e Ferdinand Qarri tė pasurisė sė paluajtshme 4 banesa pėrdhese me sipėrfaqe ndėrtimore 301 m2 e sipėrfaqe funksionale, oborr truall 593 m2, nė total 894 m2, me parashkrim fitues dhe regjistrimin e kėsaj prone nė ZVRPP Vlorė. Mbi bazėn e kėrkesės sė kreditorėve Qarri, pas lėshimit tė urdhėrit tė ekzekutimit, ka filluar ekzkekutimi i titullit ekzekutiv nga Zyra e Pėrmbarimit Vlorė. Mė datė 17.07.2009 Zyra e Pėrmbarimit i ka dėrguar ZVRPP Vlorė lajmėrim pėr ekzekutim vullnetar tė vendimit. Meqėnėse, nga ZVRPP Vlorė nuk janė kryer veprimet pėr regjistrimin e vendimit gjyqėsor mė datė 03.09.2009 ėshtė vendosur gjobitja e titullarit tė institucionit dhe mė pas mė datė 15.05.2009 edhe e ankueses si juriste e institucionit. Ankuesja ka kundėrshtuar nė gjykatė vendimin pėr gjobitjen, si i marrė nė kundėrshtim me ligjin. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė me vendimin nr.2801, datė 16.11.2009 ka pranuar ankimin, duke anulluar veprimin pėrmbarimor. Ky vendim ėshtė ndryshuar nga Gjykata e Apelit Vlorė me vendimin e saj nr.64, datė 30.03.2011, duke u rrėzuar ankimi pėr kundėrshtimin e veprimeve pėrmbarimore, si i paraqitur jashtė afatit 5 ditor. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka bėrė rekurs ankuesja, e cila kėrkon prishjen e tij. Ky Kolegj, vlerėson se, vendimi i Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė marrė nė mosrespektim tė ligjit procedural, neneve 130 e 131 tė K.Pr.C, sipas tė cilėve: Neni 130: Njoftimi shkresor bėhet nėpėrmjet dorėzimit nga nėpunėsi gjyqėsor ose shėrbimi postar i letėrthirrjes ose akteve tė tjera qė duhet t’i njoftohen personit tė thirrur, kudo ku ai gjendet... Neni 131: Kur nuk ėshtė i mundur njoftimi sipas dispozitės sė mėsipėrme, njoftimi bėhet nė vendbanimin apo vend qėndrimin e personit tė thirrur ose nė zyrėn apo vendin ku ushtron veprimtarinė tregtare, industriale ose tė artizanatit. Nė qoftė se personi i thirrur nuk gjendet nė njė nga kėto vende, njoftimi i dorėzohet njė personi tė familjes qė ka mbushur moshėn gjashtėmbėdhjetė vjeē, dhe kur nuk ndodhet ndonjė prej tyre, njoftimi mund tė bėhet edhe nėpėrmjet fqinjėve, qė pranojnė t’ia dorėzojnė atė personit tė thirrur, zyrės ose qendrės sė punės sė tij, pėrveē kur marrėsi ėshtė i mitur, nėn gjashtėmbėdhjetė vjeē ose ėshtė i pazoti pėr tė vepruar. Kur nuk ėshtė e mundur tė bėhet njoftimi, sipas paragrafit tė mėsipėrm, kopja e njoftimit i dorėzohet portierit tė ndėrtesės sė banimit, tė zyrės apo tė qendrės sė punės... Me tė drejtė Gjykata e Shkallės sė Parė Vlorė ka analizuar se, vendimi i pėrmbaruesit gjyqėsor i ėshtė dorėzuar njė nėpunėsi tė ZVRPP Vlorė, dhe jo vetė personalisht ankueses, duke mos u respektuar dispozitat e mėsipėrme procedurale. Ndryshe nga ēfarė ka arsyetuar Gjykata e Apelit Vlorė, ankimi pėr kundėrshtimin e veprimeve tė pėrmbaruesit gjyqėsor, pėr gjobitjen e ankueses Arjola Veraj, nė kushtet kur kėsaj tė fundit nuk i ėshtė dorėzuar akti personalisht, ėshtė paraqitur brenda afatit ligjor. Gjykata e Apelit Vlorė, nė mosrespektim tė dispozitave procedurale, ka konsideruar ankimin pėr kundėrshtimin e veprimeve pėrmbarimore, si tė paraqitur jashtė afatit, duke mos u shprehur nė lidhje me zgjidhjen e mosmarrėveshjes nė themel tė saj. Prandaj, vendimi i kėsaj gjykate duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Nė kėto kushte, duke qenė se ankuesja e ka paraqitur nė afat ankimin e saj, gjykata e apelit Vlorė, nė rishqyrtimin e ēėshtjes, nė vlerėsim tė natyrės juridike tė mosmarrėveshjes, shkakut tė lindjes sė saj, duke mbajtur parasysh konkluzionet e mėsipėrme tė kėtij vendimi, gjatė hetimit gjyqėsor, nėpėrmjet tė cilit duhet tė verifikojė e tė evidentojė me argumente konkluzionin e saj dhe pėr kėtė duhet tė pėrcaktojė me vendim pėr secilėn palė faktet qė duhet tė provohen prej tyre, provat qė lejohen tė paraqiten nga secila palė veēmas, vlerėn provuese tė secilės prove, si dhe barrėn e provės pėr secilėn palė. Nė rigjykim, gjykata e apelit, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė sė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, “... ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen” ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16). Nė rishqyrtimin e ēėshtjes, gjykata e apelit duhet tė ketė parasysh edhe se, nė bazė tė nenit 606 tė K.Pr.C: ...Ndaj personave tė tjerė, qė sipas urdhrit tė ekzekutimit ose ligjit janė tė detyruar tė kryejnė veprime tė caktuara, nė rastet e pėrcaktuara nė paragrafin e parė tė kėtij neni, pėrmbaruesi gjyqėsor ka tė drejtėn e gjobitjes deri nė 50.000 lekė. Kundėr vendimit tė pėrmbaruesit mund tė bėhet ankim nė gjykatė brenda 5 ditėve nga komunikimi i tij. Nė interpretim tė kėsaj dispozite, nėse personat e tjerė, tė cilėsuar si tė tillė gjatė ekzekutimit, janė persona juridikė, nė bazė tė nenit 31 tė K.C, ata veprojnė me anė tė organeve tė veta tė parashikuara nė ligj, nė aktin e krijimit ose nė statut, tė cilėt shprehin vullnetin e tij. Organet e Zyrės Vendore e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė, si person juridik, janė tė pėrcaktuara qartė si nė ligjin nr.7843, datė 13.7.1994, “Pėr Regjistrimin e Pasurive tė Paluajtshme”, tė ndryshuar, qė ka qenė nė fuqi nė kohėn e gjykimit tė ēėshtjes, ashtu edhe nė ligjin nr.33/2012 “Pėr regjistrimin e pasurive tė paluajtshme”, qė ėshtė nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė K.Pr.C V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.64, datė 30.03.2011 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.11243-01982-00-2012 Regj. Themeltar Nr.00-2015-722 i Vendimit (154) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė datėn 12.03.2015, mori nė shqyrtim nė seancė gjyqėsore, ēėshtjen civile nr.11243-01982-00-2012 Regj. Themeltar, qė i pėrket palėve: PADITĖS: FLORIKA THOMA, (nė mungesė) I PADITUR: ROLAND HUSI, (nė mungesė) IRAKLI THOMA, (nė mungesė) OBJEKTI: Pavlefshmėrinė absolute tė veprimit juridik kontratės sė shitblerjes me nr.692 Repertori, nr.213 Koleksioni, datė 09.03.1997, tė lidhur midis palėve Irakli Thoma dhe Roland Husi dhe kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme. Baza Ligjore: Neni 32,153,154 tė Kodit tė Procedurės Civile, Neni 92,96,208 tė Kodit Civil, Neni 73,74,76,87 tė Kodit tė Familjes, Neni 87, i Ligjit nr.6340, datė 26.06.1981 “Kodi Civil” Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Sarandė me vendimin nr.68 , datė 20.01.2012, ka vendosur: “Pranimin e kėrkesė padisė sė paditėses Florika Thoma. Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė veprimit juridik, kontratės shitblerjes me nr.692 rep, nr.213 kol, datė 09.03.1997, tė lidhur midis palėve tė paditura Irakli Thoma, nė cilėsinė e shitėsit dhe tė paditurit Roland Husi nė cilėsinė e blerėsit dhe nė zgjidhjen e pasojave tė kėsaj, kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme duke detyruar palėn e paditur Roland Husi t’i kthejė tė paditurit Irakli Thoma sipėrfaqen e truallit prej 665 metėr katror tė ndodhur nė qytetin e Sarandės Lagja nr.1, parcela nr.1, parcela nr.6, me kufizime sipas kontratės dhe duke detyruar tė paditurin Irakli Thoma t’i kthejė Roland Husit, shumėn prej 118.769 (njėqind e tetėmbėdhjetė mijė e shtatėqind e gjashtėdhjetė e nėntė) lekė qė i pėrket shitjes sė truallit. Shpenzimet gjyqėsore ju ngarkohen palėve tė paditura nė 1/2 pjesė secili”. Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.168, datė 29.03.2012, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.23-2012-141(68), datė 20.01.2012 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė.” Kundėr vendimit nr.168, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr, ka paraqitur rekurs pala e paditur Roland Husi, i cili kėrkon ndryshimin e vendimit nr.168, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe tė vendimit nr.68, datė 20.01.2012, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė, duke vendosur rrėzimin e padisė, duke parashtruar ndėr tė tjera se: Gjykata e shkallės sė parė nuk ka patur parasysh kėrkesat e neneve 22, 23, 27, 28, 29, tė Ligjit nr.7693, datė 06.04.1993, “Pėr Urbanistikėn” dhe tė nenit 29 “a” tė kėtij ligji, shtuar me Dekretin e Presidentit nr.772, datė 14.02.1994. Nė kuptim dhe interpretim tė dispozitave tė sipėrcituara tė ligjit “Pėr Urbanistikėn”, rezulton qartė se shitja e trojeve personave privatė bėhej me kusht qė ata tė ndėrtonin pėr vete banesa apo lokale tregtie e shėrbimesh dhe se ndalohej qė me kėto troje, pa ndėrtime mbi to, tė kryheshin shitje nė favor tė personave tė tretė. Ndėrkohė konstatohet dukuria qė disa persona privatė kishin blerė nga shteti troje pėr ndėrtime qė prej vitit 1990 e nė vazhdim dhe ende nuk kishin aplikuar pėr miratimin e lejeve tė shesheve tė ndėrtimeve e tė lejeve tė ndėrtimit. Pėr tė disiplinuar kėtė situatė me dekretin e sipėrcituar u shtua nė ligjin e urbanistikės neni 29 “a”.Nė rastin tonė i padituri Irakli Thoma edhe pas hyrjes nė fuqi tė dekretit nuk ka aplikuar pėr miratimin e sheshit tė ndėrtimit e tė lejes sė ndėrtimit. Nė bazė tė neneve 29 dhe 29 “a” ai kishte afat 6 muaj pėr tė aplikuar pėr leje ndėrtimi. Edhe sikur tė kishte miratim tė sheshit tė ndėrtimit, shkelja e kėtij afati e bėnte vendimin e miratimit tė sheshit tė ndėrtimit tė pavlefshėm. Ndėrkohė bėhet i pavlefshėm dhe autorizimi i Komitetit Ekzekutiv Pluralist dhe kontrata e shitjes sė truallit e vitit 1992 dhe bashkė me tė edhe regjistrimi i truallit nė hipotekė. Pavlefshmėria e akteve administrative dhe e kontratės sė shitjes sė truallit ėshtė pavlefshmėri absolute, sepse dispozitat nė fjalė kanė karakter imperativ. Gjykata e shkallės sė parė, duke pranuar pavlefshmėrinė e kontratės sė vitit 1997, duhej tė ishte shprehur, me arsyetim tjetėr, jo vetėm pėr pavlefshmėrinė e kontratės sė vitit 1997 tė shitjes sė truallit nga i padituri Irakli nė favor tė paditėsit Roland, por duhej tė ishte shprehur kryesisht edhe pėr pavlefshmėrinė absolute tė kontratės sė vitit 1992 tė shitjes sė truallit pėr ndėrtim nga shteti nė favor tė blerėsit Irakli Thoma. Gjykata duhej tė kishte vendosur pushimin e gjykimit tė ēėshtjes pėr mungesė tė legjitimimit aktiv tė paditėses dhe pėr mungesė tė legjitimimit pasiv tė tė paditurve.Referuar vendimit unifikues nr.1/2009, gjykata nuk duhej tė kishte konkluduar se i padituri Roland nuk ėshtė bėrė pronar i truallit tė blerė nga i padituri Irakli sepse ky i fundit nuk kishte marrė pėlqimin e bashkėshortes, si bashkėpronare e prezumuar e truallit, as sepse pas blerjes nuk e ka regjistruar kontratėn nė ZRPP, por sepse vetė shitėsi Irakli, si dhe bashkėshortja e tij, e kishin humbur pronėsinė (bashkėpronėsinė) e truallit nė bazė tė nenit 29 “a” tė ligjit tė urbanistikės. Referuar vendimit unifikues nr.1/2009 i gabuar ėshtė edhe pėrfundimi i arritur prej gjykatės, sipas tė cilit i padituri Roland nuk e kishte fituar posedimin e truallit nė vitin 1997 me lidhjen e kontratės, sepse nuk e regjistroi truallin nė pronėsinė e tij nė Z.R.P.P. Nė qoftė se nuk e fitoi posedimin si tagėr tė pronėsisė, si dhe tagrat e tjera tė pronėsisė, ai nuk e fitoi jo pėr shkakun e mos regjistrimit nė Z.R.P.P, por pėr shkakun se nė kohėn e lidhjes sė kontratės sė shitjes shitėsi nuk ishte pronar. Ai e kishte humbur pronėsinė nė bazė tė ligjit (ipso lege). Nė kėto raste mund tė shtrohet pyetja: Pėlqimi duhet tė konsiderohet i dhėnė vetėm kur provohet me shkresė, apo mund tė nxirret edhe nga rrethanat konkrete nė tė cilat ėshtė kryer veprimi juridik. Nuk mund tė konkludohet qė pėlqimi prezumohet se ėshtė dhėnė nė rrethanat kur nga momenti i kryerjes sė veprimit juridik deri nė momentin e ngritjes sė padisė ka kaluar njė kohė e gjatė, nė rastin tonė rreth 14 vjet. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtares Mirela Fana, nė mungesė tė palėve ndėrgjyqėse, si diskutoi e analizoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e faktit Paditėsja Florika Thoma dhe i padituri Irakli Thoma janė nė marrėdhėnie tė posaēme me njėri-tjetrin, janė bashkėshortė. Nga ēertifikata e martesės nr.000035807, datė 07.12.2011 rezulton se kanė lidhur martesė ligjore mė datė 13 Korrik 1979. Me autorizimin e datės 17.04.1992, bazuar nė vendimin nr.56, datė 08.04.1992 tė Komitetit Ekzekutiv Pluralist tė Rrethit Sarandė, ėshtė autorizuar i padituri Irakli Thoma pėr pėrfitimin e sheshit tė ndėrtimit me sipėrfaqe 665 metėr katror (parcela nr.6). I padituri Irakli Thoma, pas veprimeve me Zyrėn e Urbanistikės, konform autorizimit nr.48, datė 17.04.1992, me kontratėn e shitblerjes nr.1705, datė 27.10.1992, dhe nr.540, datė 19.12.1995, ka blerė nga Seksioni i Financės sė Rrethit Sarandė sipėrfaqen e truallit prej 665 metėr katror. Nė vitin 1995 pas blerjes sė truallit, ėshtė bėrė regjistrimi nė Zyrėn e Hipotekės nė pronėsi tė tij. I padituri Irakli Thoma, me kontratėn noteriale tė shitjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, ka realizuar shitjen e truallit prej 665 metėr katror nė favor tė tė paditurit Roland Husi. Kontrata noteriale e shitblerjes nuk ėshtė regjistruar pranė ZVRPP Sarandė. Me vendim nr.1/80 prot, datė 18.10.1998 tė KKRT sė Rrethit Sarandė ėshtė dhėnė leja e ndėrtimit nė emėr tė subjektit “Mane”shpk pėr ndėrtim objekt tė financuar nga Roland Husi. I padituri Irakli Thoma me datė 25.10.2011, ka lidhur njė kontratė sipėrmarrje me investitorin Agim Dema, pėr ndėrtimin e njė objekti banimi. Nė bazė tė lejes sė ndėrtimit datė 24.03.2011 tė lėshuar nga KKRT sė Rrethit Sarandė, mbi sipėrfaqen objekt tė kontratės sė shitjes nr.692 rep nr.213 prot, datė 09.03.1997, ka filluar ndėrtimin e njė objekti “godinė banimi dhe shėrbim garazh”. Me kėrkesėn e tė paditurit Roland Husi ėshtė vendosur me vendim gjyqėsor pezullimi i punimeve datė 07.12.2011. Paditėsja Florika Thoma, me cilėsinė e bashkėshortes tė tė paditurit Irakli Thoma, duke pretenduar se pėr shitjen e truallit prej 665m2 nuk ka dhėnė pėlqimin e saj, i ėshtė drejtuar Gjykatės Rrethit Gjyqėsor Sarandė me kėrkesė padinė duke kėrkuar konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė shitblerjes nr.692 rep., dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, dhe kthimin e palėve nė gjėndjen e mėparshme. Gjatė shqyrtimit gjyqėsor pala e paditur Irakli Thoma ka pretenduar se kontratėn e shitblerjes nr.692 rep., dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, e ka lidhur nėn kushtet e kėrcėnimit nga pala e paditur Roland Husi pa marrė pėlqimin e bashkėshortes sė tij. Pala e paditur Roland Husi duke prapėsuar ka parashtruar faktin se kontrata e shitjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, ėshtė njė veprim i ligjshėm i lidhur me vullnetin e tė dy palėve, duke u bėrė pronar. Pala e paditur Florika Thoma nuk legjitimohet nė kėrkimin e saj pasi kanė kaluar 14 vjet nga nėnshkrimi i kontratės, duke e fituar pronėsinė me parashkrim fitues, dhe ka kėrkuar rrėzimin e kėrkesė padisė. Nė pėrfundim tė shqyrtimit gjyqėsor, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Sarandė me vendimin nr.68, datė 20.01.2012, ka vendosur pranimin e kėrkesė padisė sė paditėses Florika Thoma. Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė veprimit juridik, kontratės shitblerjes me nr.692 rep, 213 kol, datė 09.03.1997, tė lidhur midis palėve tė paditura Irakli Thoma, nė cilėsinė e shitėsit dhe tė paditurit Roland Husi nė cilėsinė e blerėsit dhe nė zgjidhjen e pasojave tė kėsaj, kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme duke detyruar palėn e paditur Roland Husi t’i kthejė tė paditurit Irakli Thoma sipėrfaqen e truallit prej 665 metėr katror tė ndodhur nė qytetin e Sarandės Lagja nr.l, parcela nr.l, parcela nr.6, me kufizime sipas kontratės dhe duke detyruar tė paditurin Irakli Thoma t’i kthejė Roland Husit, shumėn prej 118.769 lekė qė i pėrket shitjes sė truallit. Gjykata arsyeton se: “....Nė mbėshtetje tė argumenteve qė janė dhėnė nė vendimin unifikues nr.13 datė 09.03.2006, faqe 10 e 11, Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė arritėn nė pėrfundim, se pėr tė konstatuar njė veprim juridik absolutisht tė pavlefshėm nuk ėshtė e nevojshme paraqitja e njė kėrkese tė posaēme qoftė kjo padi apo kundėr-padi, pasi kjo lloj pavlefshmėrie konstatohet pavarėsisht nga paraqitja nė gjykatė e kėrkesės...(...)...Nė lidhje me afatet e parashkrimit gjykata krijon bindje se duke u ndodhur para njė veprimi absolutisht tė pavlefshėm, referuar vendimit unifikues me nr.3, datė 27.03.2008, pika 38.3 ėshtė saktėsuar fakti. Po kėshtu nėse pretendohet pavlefshmėri absolute e akteve, kėrkimi nuk ėshtė i ndėrvarur nga ndonjė afat parashkrimi, nė kushte tė tilla pala paditėse Florika Thoma duke qenė bashkėpronare me tė paditurin Irakli Thoma legjitimohet nė ngritjen e kėrkesė padisė pasi i preket interesi i ligjshėm mbi pasurinė e fituar nė bashkėpronėsi gjatė martesės bashkėshortore, nė rastin konkret mbi sipėrfaqen e truallit prej 665 m2 objekt gjykimi. Pėr sa i pėrket pretendimit tė ngritur nga pala e paditur Roland Husi se e ka fituar tė drejtėn e pronėsisė mbi sendin e paluajtshme me parashkrim fitues referuar nenit 168 tė Kodit Civil ėshtė i pabazuar nė ligj dhe nė prova pėr shkak tė argumenteve si vijon: Ka rezultuar e provuar gjate shqyrtimit gjyqėsor tė ēėshtjes se pala e paditur Roland Husi nuk e ka poseduar asnjė moment sipėrfaqen e truallit prej 665 m2. Mbi kėtė sipėrfaqe trualli pala e paditur Roland Husi nuk ka filluar asnjė ndėrtim dhe ky fakt rezulton nga proces-verbali piketimi datė 28.03.2011 mbajtur nga Zyra e Urbanistikes Bashkia Sarandė nė prani tė palės investitore Agim Dema. Punimet mbi kėtė sipėrfaqe trualli kanė filluar nga pala investitore Firma e ndėrtimit “Ferraj-Ndėrtim” sh.p.k me tė cilėn pala e paditur Irakli Thoma ka lidhur kontratėn e ndėrtimit, ku ky fakt provohet dhe nga vendimi gjyqėsor nr.23-2011-2655 datė 07.12.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė. Po ashtu, ka rezultuar e provuar se i padituri Roland Husi nuk ka kryer asnjė aplikim pėr regjistrimin e kontratės sė shitblerjes pranė Z.R.P.P Sarandė, dhe pranė kėsaj Zyre ka figuruar titulli i pronėsisė nė emėr tė palės sė paditur Irakli Thoma. Nuk ka se si tė jemi nė kushtet e parashkrimit fitues kur nuk plotėsohen kushtet e parashikuara nga neni 168 i K.Civil. Po ashtu duke u mbėshtetur dhe nė vendimin unifikues nr.5, datė 20.01.2009, tė Gjykatės sė Lartė i cili citon: “Kolegjet e Bashkuara ēmoje se pronėsia me parashkrim fitues nuk konsiderohet e fituar ipso jure nė njė gjykim me objekt dhe shkak tjetėr qė ka lidhje me kėtė pronėsi. Pretenduesit i lind e drejta e ngritjes sė padisė pėr tė njohur nė njė gjykim tė veēantė pronėsinė e fituar me parashkrim fitues, duke paraqitur prova pėr ekzistencėn e kushteve qė kėrkon ligji”...(...)”. Mbi ankim tė palės sė paditur Roland Husi, Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.168, datė 29.03.2012, ka vendosur lėnien nė fuqi tė vendimit nr.23-2012-141(68), datė 20.01.2012, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė. Gjykata arsyeton se: “….Nė kuptim dhe interpretim tė dispozitave tė ligjit nr.7693/1993 “Pėr Urbanistikėn” pėrcaktohen qartė kriteret pėr dhėnien dhe heqjen e sheshit tė ndėrtimit e pėr rrjedhojė edhe tė pronėsisė tė truallit tė blerė. Pėrveē sa sipėr ligjvėnėsi edhe pse nuk ka pėrcaktuar nė mėnyrė tė shprehur procedurėn pėr bėrjen tė pavlefshėm tė vendimit pėr dhėnien e sheshit tė ndėrtimit nė bazė tė ligjit tė kohės, ėshtė e qartė se duhet ndjekur ajo rrugė procedurale si dhe pėr dhėnien e sheshit tė ndėrtimit. E drejta e organit, qė jepte dhe bėnte tė pavlefshėm vendimin pėr dhėnie shesh ndėrtimi, ka pasur pėr qėllim dhe detyrė nėse vlerėsonte kryerjen e veprimeve administrativo financiare pėr kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme duke zgjidhur edhe pasojat. Me rregullat e pėrcaktuara nė dispozitat e mėsipėrme ligjvėnėsi kėrkonte tė disiplinonte dhe tė nxiste ndėrtimin e objekteve tė miratuara nga Kėshilli Bashkiak dhe Zyra e Urbanistikes pranė kėtij organi nė njė kohė tė pėrcaktuar. Kėtė qėllim kishte ligjvėnėsi edhe nė rastet kur personat private kishin blerė nga shteti troje pėr ndėrtimin qė prej vitit 1990 (neni 29 “a”). Nėse Kėshilli i Rrethit Pluralist Sarandė apo organet qė kanė pėrthithur kėto kompetenca, do tė bėnte me vendim te pavlefshėm vendimin nr.56, datė 08.04.1992 pėr dhėnie shesh ndėrtimi pėr shkak se i padituri Irakli Thoma nuk kish bėrė kėrkesė pėr leje ndėrtimi, brenda afateve tė pėrcaktuara nė nenin 29 tė Ligjit nr.7693/1993, rrjedhimisht dhe kontrata e shitblerjes sė truallit do tė konstatohej e pavlefshme. Humbja e cilėsisė sė pronarit pėr Irakli Thoma nuk mund tė bėhet automatikisht, pa u vendosur pavlefshmėria e sheshit tė ndėrtimit nga organi qė e ka dhėnė atė. Vendimi Unifikues nr.13, datė 09.03.2006, bėn fjalė pėr veprimet juridike dhe jo pėr akte administrative. Konkretisht nė Gjykatėn e Faktit nuk ėshtė vėnė fare nė bisedim pavlefshmėria e aktit administrativ tė vendimit tė Kėshillit tė Rrethit nr.56, datė 08.04.1992 pėr dhėnie shesh ndėrtimi pėr shkak se i padituri Irakli Thoma nuk kish bėrė kėrkesė pėr leje ndėrtimi, brenda afateve tė pėrcaktuara nė nenin 29 tė Ligjit nr.7693/1993, rrjedhimisht dhe kontrata e shitblerjes sė truallit do tė konstatohej e pavlefshme...(...)...Gjykata e Apelit arrin nė pėrfundimin se kontrata e shitjes sė truallit datė 09.03.1997 nė favor tė tė paditurit Roland Husi, konstatohet si veprim juridik absolutisht i pavlefshėm , nė kuptim tė nenit 92”a” tė K.Civil, sepse bie nė kundėrshtim me dispozitat imperative, neni 208 i K.Civil nė fuqi dhe nenit 87 i K.Civil tė vitit 1981. Ėshtė parim universal i sė drejtės parimi sipas tė cilit askush nuk mund t’i kalojė tjetrit njė pronė tė pėrbashkėt pa pėlqimin e bashkėpronarėve tė tjerė. Nga provat e administruara vėrtetohet se bashkėshortja njėkohėsisht edhe bashkėpronare (paditėsja) nuk ka dhėnė pėlqimin e saj pėr tjetėrsimin e pronės objekt konflikti. Drejt ka arsyetuar dhe ka vendosur gjykata e faktit nė lidhje me pretendimin se i padituri Roland Husi e ka fituar pronėsinė me anė tė parashkrimit fitues....(...)”. Kundėr vendimit nr.168, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr, ka paraqitur rekurs pala e paditur Roland Husi, i cili kėrkon ndryshimin e vendimit nr.168, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe tė vendimit nr.68, datė 20.01.2012, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė, duke vendosur rrėzimin e padisė, pėr shkaqet e parashtruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile Neni 6 parashikon se: “Gjykata qė gjykon mosmarrėveshjen duhet tė shprehet mbi gjithēka qė kėrkohet dhe vetėm pėr atė qė kėrkohet”. Neni 10 parashikon se: “Gjykata mbėshtet vendimin e saj vetėm mbi faktet qė janė paraqitur gjatė procesit gjyqėsor”. Neni 14 parashikon se: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. Neni 16 parashikon se: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt. Megjithatė, gjykata nuk mund tė ndryshojė bazėn juridike tė padisė pa kėrkesėn e palės”. Neni 29 parashikon se: “Gjykata mbėshtet vendimin nė provat e paraqitura nga palėt ose nga prokurori, tė marra nė seancė gjyqėsore. Gjykata ēmon provat qė ndodhen nė aktet, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e tyre i rrethanave tė ēėshtjes”. Dispozitat e Kodit Civil Neni 92§a i K.Civil: “Veprimet juridike tė pavlefshme nuk krijojnė asnjė pasojė juridike. Tė tilla janė ato qė vijnė nė kundėrshtim me njė dispozitė urdhėruese tė ligjit.” Neni 168§1 i K.Civil: “Personi qė ka fituar me mirėbesim njė send, nė bazė tė njė veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė dhe qė nuk ėshtė i ndaluar nga ligji, bėhet pronar i kėtij sendi, pas njė posedimi tė pandėrprerė prej pesė vjetėsh kur sendi ėshtė i luajtshėm dhe prej dhjetė vjetėsh kur ai ėshtė i paluajtshėm.” Neni 87 ... “Kodi i Familjes i Republikės Popullore Socialiste tė Shqipėrisė”, i vitit 1981 parashikon se:” Veprimet juridike, tė kryera nga cilido bashkėshort nė lidhje me sendet e pėrbashkėta tė tyre, janė tė vlefshme edhe kur janė kryer pa pėlqimin e bashkėshortit tjetėr. Por tjetėrsimi i pasurive tė pėrbashkėta tė paluajtshme duhet tė bėhet gjithmonė me pėlqimin e tė dy bashkėshortėve”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se, rekursi i paraqitur nga pala e paditur Roland Husi pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.168, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se vendimi nr.168, datė 29.03.2012, i Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė gabuar tė ligjit material e procedural dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishen dhe ēėshtja tė kthehet pėr rigjykim pranė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr. Ka rezultuar e provuar gjatė procesit pranė gjykatės sė rrethit gjyqėsor, tė pranuar nga gjykata e apelit, pala paditėse Florika Thoma me cilėsinė e bashkėshortes sė palės sė paditur Irakli Thoma i ėshtė drejtuar gjykatės duke kėrkuar konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė shitblerjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, pėr shitjen e truallit prej 665 m2 nė favor tė tė paditurit Roland Husi. Pala paditėse Florika Thoma ka pretenduar se duke mos dhėnė pėlqimin e saj me cilėsinė e bashkėshortes veprimi juridik ėshtė absolutisht i pavlefshėm pasi bie nė kundėrshtim me dispozitat urdhėruese tė Kodit tė Familjes, ku pėr tjetėrsimin e sendit tė paluajtshėm kėrkohet pėlqimi i tė dy bashkėshortėve. Pala e paditur Roland Husi duke prapėsuar ka parashtruar faktin se veprimi juridik kontrata e shitblerjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, ėshtė njė veprim i vlefshėm i kryer me vullnetin e tė dy palėve, si dhe nė bazė tė nenit 168 tė Kodit Civil e ka fituar pronėsinė me parashkrim fitues. Nė pėrfundim tė shqyrtimit gjyqėsor, gjykata e rrethit gjyqėsor Sarandė nė pranimin e kėrkesė padisė, konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme ka arritur nė pėrfundim se: i) pala paditėse Florika Thoma nuk ka dhėnė pėlqimin e saj pėr kontratėn e shitblerjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, mbi tjetėrsimin e pasurisė sė paluajtshme truallit prej 665 m2 nga bashkėshorti i saj; ii) i paditurit Roland Husi nuk mund tė kėrkojė njohjen si pronarė me parashkrim fitues me mirėbesim pasi “pronėsia me parashkrim fitues nuk konsiderohet e fituar ipso jure nė njė gjykim me objekt dhe shkak tjetėr qė ka lidhje me kėtė pronėsi. Pretenduesit i lind e drejta e ngritjes sė padisė pėr tė njohur nė njė gjykim tė veēantė pronėsinė e fituar me parashkrim fitues, duke paraqitur prova”. Mbi ankim tė palės sė paditur Roland Husi Gjykata e Apelit Gjirokastėr, ndonėse i ka patur tė gjitha mundėsitė ligjore tė konstatonte tė metat e gjykimit nė shkallė tė parė, mbi tė njėjtat fakte dhe me tė njėjtin arsyetim, ka vendosur lėnien nė fuqi tė kėtij vendimi. Kolegji Civil, ēmon se vendimi i gjykatės sė apelit, ėshtė marrė nė mungesė tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, ku nga gjykata nuk janė sqaruar plotėsisht rrethanat ligjore qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes dhe qė kanė tė bėjnė me interpretimin e zbatimin e nenit 87 Kodit Familjes dhe nenit 168 tė Kodit Civil. Kėshtu, ky Kolegj vlerėson se nuk ėshtė i mbėshtetur nė ligj konkluzioni i gjykatave tė faktit lidhur me pavlefshmėrinė absolute tė kontratės sė shitblerjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, lidhur midis palės sė paditur Irakli Thoma dhe Roland Husi pėr mungesė tė pėlqimit tė shprehur tė palės paditėse Florika Thoma. Kolegji Civil vlerėson tė theksojė se nė mbėshtetje tė nenit 87, tė Kodit Familjes nė tė cilin pėrcaktohet se “tjetėrsimi i pasurive tė pėrbashkėta tė paluajtshme duhet tė bėhet gjithmonė me pėlqimin e tė dy bashkėshortėve”,(Kodi i Famijes i 1981), dhėnia e pėlqimit prej bashkėshortit nė rastin e tjetėrsimit tė pasurive tė pėrbashkėta tė paluajtshme nuk kėrkon domosdoshmėrisht ndonjė formė tė caktuar sikurse mund tė jetė shkresa e thjeshtė apo me akt noterial. Dhėnia e pėlqimit prej bashkėshortit pėr tjetėrsimin e sendit pėrbėn njė veprim jo formal, dhe pėr rrjedhojė, ai mund tė realizohet me ēdo formė si me veprime konkludente, apo qoftė edhe nė mėnyrė tė heshtur, duke marrė parasysh edhe kushtet e marrėdhėnieve tė besimit qė ekziston ndėrmjet bashkėshortėve. Pėr sa mė sipėr, ky Kolegj konstaton se gjykatat e faktit nuk kanė hetuar pretendimet e palėve ndėrgjyqėse mbi dhėnien e pėlqimit nga pala paditėse Florika Thoma, qoftė me veprime konkludente, apo nė mėnyrė tė heshtur, duke mbėshtetur konkluzionet e tyre vetėm mbi deklarimin e tė paditurit Irakli Thoma, si dhe nga mungesa e firmės sė paditėses nė kontratėn e shitblerjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997. Pėr mė tepėr, Kolegji Civil vlerėson se gjykatat e faktit nė interpretim tė gabuar tė nenit 168 tė Kodit Civil kanė arritur nė pėrfundimin se “pronėsia me parashkrim fitues nuk konsiderohet e fituar ipso jure nė njė gjykim me objekt dhe shkak tjetėr qė ka lidhje me kėtė pronėsi. Pretenduesit i lind e drejta e ngritjes sė padisė pėr tė njohur nė njė gjykim tė veēantė pronėsinė e fituar me parashkrim fitues, duke paraqitur prova”. Kolegji Civil vlerėson se instituti i parashkrimit fitues me titull ka disa veēori. Nė thelb, elementi kryesor i parashkrimit fitues me titull ėshtė posedimi i qetė dhe pa ndėrprerje i sendit. Pėr parashkrimin fitues me titull (sikurse parashikohet edhe nga neni 168 i Kodit Civil), pėrveē posedimit te pandėrprerė prej 10 vjetėsh tė sendit tė paluajtshėm, kėrkohet qė tė ekzistojė veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė, veprim i cili nuk ėshtė i ndaluar nga ligji, si dhe ekzistenca e mirėbesimit (vetėm pėr kohėn e bėrjes sė veprimit juridik pėr fitimin e pronėsisė), pra qė fituesi i sendit nuk ka ditur ose nuk ka qenė i detyruar tė dinte, qė personi nga i cili ka fituar sendin nuk ishte pronar ose qė veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė nuk ishte i vlefshėm. Kolegji Civil vlerėson se nė pėrmbajtjen e veprimit juridik ekzistojnė elementė tė rėndėsishėm dhe tė domosdoshėm pėr ekzistencėn e tij, mungesa e tė cilėve (instituti i pavlefshmėrisė sė veprimit juridik) do tė sillte si pasojė “paaftėsinė” e veprimit juridik tė krijojė, tė ndryshojė apo tė shuajė tė drejta dhe detyrime civile. Ndėrsa veprimi juridik i ndaluar nga ligji ėshtė veprimi kryerja e tė cilit ndalohet nga dispozita urdhėruese tė ligjit. Nė rastin konkret, qė kontrata e tjetėrsimit tė pasurisė sė paluajtshme dhe konkretisht kontrata e shitblerjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997, si veprim juridik tė jetė e vlefshme ėshtė e domosdoshme tė plotėsohen kėto kushte (i) zotėsia pėr tė vepruar e palėve nė njė veprim juridik; (ii) pėrputhja e vullnetit tė brendshėm me shfaqjen e jashtme; (iii) shkaku i ligjshėm, (iv) objekti i kontratės tė jetė i pėrcaktuar dhe i ligjshėm, (iv) forma e kėrkuar ligjore (qėndrim ky i mbajtur nė vendimin unifikues nr.1/2009 i Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė). Nė kėto kushte, mungesa e njėrit nga elementėt bazė tė pėrmbajtjes sė veprimit juridik do tė sillte si pasojė pavlefshmėrinė e veprimit juridik, por jo pėrkufizimin e kėtij veprimi juridik si njė veprim juridik, i cili ėshtė i ndaluar nga ligji. Nė analizė tė sa mė sipėr, Kolegji Civil ēmon se, nė rigjykim Gjykata e Apelit, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14 i K.Pr.Civile), cilėsimit tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi (neni 16 i K.Pr.Civile), tė hetojė nėse pėr shitjen e truallit prej 665m2 me anė tė kontratės sė shitblerjes nr.692 rep dhe nr.213 prot, datė 09.03.1997 ėshtė dhėnė ose jo pėlqimi “de facto” i bashkėshortes sė palės sė paditur Irakli Thoma. Konkretisht gjykata e apelit tė hetojė nėse pala paditėse Florika Thoma ka qenė nė mundėsi objektive pėr tė pasur dijeni lidhur me tjetėrsimin e truallit prej 665m2 nga pala e paditur Irakli Thoma dhe nėse nga tėrėsia e rrethanave ajo ka shprehur ose jo “de facto” pėlqimin e saj. Nė rigjykim, gjykata e apelit, duke zbatuar kriteret e nenit 168 tė Kodit Civil tė hetojė, nė kushtet kur veprimi juridik tjetėrsimi i pasurisė sė paluajtshme nuk ėshtė njė veprim i ndaluar nga ligji, nėse plotėsohen, ose jo kushtet e tjera tė kėrkuar pėr fitim tė pasurisė me parashkrim fitues me mirėbesim, tė pretenduara me anė tė prapėsimeve nga pala e paditur Roland Husi dhe tė kundėrshtuara nga pala paditėse dhe i padituri Irakli Thoma. Kėshtu, gjykata e apelit, nė zbatim tė sa mė sipėr, nė respektim tė parimit tė kontradiktorialitetit, ēmimit tė provave nė respektim tė kritereve materiale e procedurale, nė shqyrtim tė tė gjitha rrethanave tė ēėshtjes nė tėrėsinė e tyre, do tė arrijė tė krijojė bindjen e saj tė brendshme, mbi pėrcaktimin e drejtė tė natyrės sė mosmarrėveshjes objekt gjykimi mbi tjetėrsimin e sipėrfaqes objekt gjykimi dhe tė drejtave e detyrimeve tė rrjedhur pėr palėt ndėrgjyqėse. Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural e atij material tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. Sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se vendimi nr.168, datė 29.03.2012, i Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr ėshtė rrjedhojė e mos respektimit tė ligjit material dhe procedural, e pėr kėtė shkak ai duhet tė prishet dhe ēėshtja tė kthehet pėr rishqyrtim pranė kėsaj gjykate. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė Nenin 485/c tė K.Pr.Civile, V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.168, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 12.03.2015. Nr.11115-01946-00-2012 Rregj. Themeltar Nr.00-2015-724 i Vendimit (155) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Mirela Fana Anėtare nė datėn 12.03.2015, mori nė shqyrtim nė seancėn gjyqėsore ēėshtjen civile nr.11115-01946-00-2012 Regj. Themeltar, qė i pėrket palėve: PADITĖS: DANIELA RISKA, e pranishme nė gjykimi pa pėrfaqėsim me avokat. TĖ PADITUR: 1. ANASTAS RISKA, (nė mungesė) 2. SOKOL RISKA, (nė mungesė) PERSON I TRETĖ: ZYRA VENDORE E REGJISTRIMIT TĖ PASURIVE TĖ PALUAJTSHME (nė mungesė) NDĖRHYRĖSE KRYESORE: EVELINA RISKA, (nė mungesė) TĖ PADITUR NĖ ND/KRYESORE: 1. ANASTAS RISKA (nė mungesė) 2. DANIELA RISKA (nė mungesė) 3. SOKOL RISKA (nė mungesė) OBJEKTI I PADISĖ: Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė veprimit juridik kontratės sė shitblerjes pėr tjetėrsimin e pasurisė sė paluajtshme me nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010 dhe rregullimin e pasojave tė tij, duke kthyer palėt nė gjendjen e mėparshme. Sigurimin e padisė, duke vendosur masė bllokimi mbi pasurinė pranė Z.R.P.P.Pogradec, me qėllim parandalimin e tjetėrsimit tė saj nga ana e tė paditurit. Detyrimin e Zyrės sė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme t ė bėjė fshirjen e regjistrimit tė kontratės sė shitblerjes pėr tjetėrsimin e pasurisė sė paluajtshme, me nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010. Baza Ligjore e Padisė: Nenet 31, 32, 36, 41, 42 tė Kodit tė Procedurės Civile, Neni 92, e vijues, 296 tė Kodit Civil tė Republikės sė Shqipėrisė. Neni 202 e vijues i Kodit tė Procedurės Civile, Neni 94 i Kodit tė Familjes sė Republikės sė Shqipėrisė. OBJEKTI I ND/KRYESORE: 1. Detyrimin e palės sė paditur, pėr tė mė njohur tė drejtėn e bashkėpronėsisė mbi pasurinė e paluajtshme tė fituar gjatė martesės, nė banesėn bashkėshortore me sipėrfaqe ndėrtimore totale 100 m2, tė ndodhur nė adresėn: rruga “Islam Dani”, L. nr.5, Pallati nr.155, Kati i katėrt, Pogradec dhe tė regjistruar nė regjistrat e pasurive tė paluajtshme tė Z.V.R.P.P.Pogradec, sipas ekstremiteteve tė mėposhtme: - Pasuria e paluajtshme e regjistruar me nr.37 transkriptimi, datė 12.02.1999, me sipėrfaqe 60 m2 dhe adresė pasurie L:5, Rr: “Islam Dani”, Shk: 1, K:4, Ap.10 Pogradec.- Pasuria e paluajtshme, e regjistruar me nr.Pasurie 6/204+1- 4, Vol.27, faqe 231, Z.K.8582, me sipėrfaqe 40 m2 dhe adresė pasurie: L.5, Rr: “Islam Dani”, Shk:1, K:3 Ap. 4.2. Detyrimin e palės sė paditur, pėr tė mė njohur pronar, nė bazė tė parashkrimit fitues nė mirėbesim, pėr sipėrfaqen ndėrtimore tė banimit 40 m2, tė dorėzuar dhe poseduar qė prej vitit 1997, tė regjistruar me numėr pasurie 6/204+1-4, Vol. 27, Faqe 231, Z.K. 8582, pjesė e pandarė dhe integrale, si shtesė anėsore e apartamentit (banesės bashkėshortore me sipėrfaqe totale 100 m2) tė fituar nga pronėsia e palės sė paditur, me Kontratėn e Shitblerjes me nr.Rep.24, nr.Kol,7, datė 06.01.1999, tė hartuar dhe nėnshkruar para notere Drita Pepi, tė ndodhur nė rrugėn “Islam Dani”, Lagja 5, Pallati nr.155, kati i katėrt, Pogradec. 3.Urdhėrimin e Z.V.R.P.P. Pogradec, pėr tė bėrė regjistrimin e sendit pasurisė sė paluajtshme tė fituar me parashkrim fitues, nė favor tė palės paditėse Evelina Riska, nė cilėsinė e bashkėpronares dhe tė paditurit Sokol Riska dhe pajisjen me certifikate pėr vėrtetim pronėsie, pėr sipėrfaqen 40 m2, tė regjistruar me nr.Pasurie 6/204+1-4, Vol. 27, Faqe 231. Baza Ligjore e Nd/Kryesore: Nenet 66, 73, 74, 76 e vijues tė Ligjit nr.9062, datė 08.05.2003 “Kodi i Familjes”, nenet 41, 42 tė Kushtetutės sė Republikės sė Shqipėrisė”. Nenet 149, 162, 163, 168, 170, 192, 193/h, 197/b, 199, 209, 211, 231 e vijues tė Kodit Civil tė Republikės sė Shqipėrisė. Nenet 5, 31, 32, 153, 192, 193, 231, 388 e vijues tė Kodit tė Procedurės Civile tė Republikės sė Shqipėrisė. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Pogradec, me vendimin nr.(1124)-688, datė 03.11.2011, ka vendosur: “Pranimin e pjesshėm tė kėrkesėpadisė. Detyrimin e tė paditurit Sokol Riska dhe ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska, t`i kthejnė paditėses Daniela Riska dhe tė paditurit Anastas Riska pasurinė me nr.6/204+1-4, ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8582, Pogradec, me sipėrfaqe 40 m2, ndodhur nė L:5, Rruga “Islam Dani”. Detyrimin e Zyrės sė Regjistrimit tė pasurive tė paluajtshme Pogradec, tė kryejė ēregjistrimin e pasurisė nr.6/204+1-4, ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8582, Pogradec, me sipėrfaqe 40 m2, ndodhur nė L:5, Rruga “Islam Dani”, regjistruar nė emėr tė tė paditurit Sokol Riska dhe ta regjistrojė atė nė emėr tė paditėses Daniela Riska dhe tė paditurit Anastas Riska. Rrėzimin e kėrkesėpadisė pėr pjesėn tjetėr, si tė pambėshtetur nė ligj. Rrėzimin e padisė sė ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska, si tė pambėshtetur nė ligj dhe nė prova. Ligjėrimin e masės sė sigurimit tė padisė, tė vendosur me vendimin nr.s’ka, datė 24.05.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Pogradec. Shpenzimet gjyqėsore tė padisė nė vlerėn prej 100 800 lekė, i ngarkohen tė paditurit Sokol Riska dhe Anastas Riska nė mėnyrė tė barabartė. Shpenzimet gjyqėsore tė ndėrhyrjes kryesore nė vlerėn prej 12 000 lekė i ngarkohen ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska.” Gjykata e Apelit Korēė, me vendimin nr.165, datė 06.03.2012 ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.688, datė 03.11.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Pogradec qė u pėrket palėve Daniela Riska, Sokol Riska, etj., me objekt njohje bashkėpronėsie, etj.” Kundėr vendimit nr.165, datė 06.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Korēė, ka paraqitur rekurs pala e paditur Sokol Riska dhe ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska me anė tė tė cilit kanė kėrkuar: Pala e paditur Sokol Riska, kėrkon ndryshimin e vendimit nr.165, datė 06.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Korēė dhe vendimin nr.688, datė 03.11.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Pogradec dhe pushimin e ēėshtjes, duke parashtruar ndėr tė tjera: Shtesa prej 40 m2, ėshtė ndėrtuar mbi bazėn e lejes sė ndėrtimit tė dhėnė tė paditurit Anastas Riska dhe paditėsja nuk e ka kundėrshtuar dhėnien e kėsaj leje ndėrtimit, e po kėshtu kjo shtesė ėshtė ndėrtuar me tė ardhurat e tė paditurit Anastas Riska. Qė nė momentin qė ėshtė lidhur kontrata e shitblerjes sė datės 06.01.1999, kishte pėrfunduar sė ndėrtuari edhe shtesa e apartamentit prej 40 m2. Kjo pjesė ka qenė pjesė funksionale e apartamentit prej 60 m2 dhe sipas nenit 146 tė Kodit Civil, konsiderohet pjesė pėrbėrėse e “trungut”, tė cilit i ishte bashkangjitur edhe kjo shtesė. Shtesa nuk mund tė ndahet nga banesa prej 60 m2, pa iu shkaktuar njė dėm thelbėsor banesės, pasi ndėrtimi i shtesės, ėshtė kryer pėr tė qenė nė funksion tė banesės kryesore. Qė nė momentin qė ėshtė lidhur kontrata e shitblerjes (e datės 06.01.1999) pėr sipėrfaqen prej 60 m2 tė paditurit Sokol Riska i ėshtė dorėzuar edhe banesa prej 60 m2, por edhe shtesa prej 40 m2, dhe kam qenė posedues me mirėbesim (sipas nenit 309 tė K.Civil) deri nė 2010 kur u bė kontrata e shitblerje objekt gjykimi. Qėkur ėshtė lidhur kjo kontratė kam kryer punime suplementare dhe pėrmirėsime nė shtesėn dhe banesėn e mėparshme pėr ta bėrė funksionale pėr qėllimin qė e kam blerė. Paditėsja Daniela Riska, qė kur ėshtė nėnshkruar kontrata e parė e datės 06.01.1999, ka dhėnė pėlqimin edhe pėr shitjen e shtesės prej 40 m2, e cila nė atė kohė ishte e ndėrtuar, nė kuptim tė nenit 200 dhe 204 tė K.Civil. Nė se pranohet padia e paditėses Daniela Riska dhe kthehet gjendja e mėparshme humbet kuptimi i kontratės sė parė. I padituri Sokol Riska ka fituar tė drejtėn e pronėsisė me parashkrim fitues edhe tė sipėrfaqes prej 40 m2, pasi ka 10 vjet qė e posedon. Sipas nenit 111 tė K.Civil, nuk mund tė kemi pavlefshmėri tė pjesshme pasi paditėsja ka qenė nė dijeni qė nė vitin 1994 pėr lejen e ndėrtimit dhe ka dhėnė pėlqimin qė nė 1999 dhe paditėsja ka kryer njė veprim me mashtrim sipas nenit 107 tė K.Civil. Gjykata me tė drejtė ka konstatuar se Sokol Riska ka hyrė nė posedim si tė 60 m2 edhe tė shtesės prej 40 m2, por ka gabuar kur shprehet se shtesa posedohej prej paditėses sa herė vinin nė Pogradec, qė kanė ardhur vetėm si vizitorė duke qėndruar njė pėr njė kohė fare minimale. Nė rregullimin e pasojave gjykata ka gabuar qė nuk ka detyruar tė paditurin Anastas Riska tė kthejė Sokol Riskės shumėn e marrė nga kontrata e shitblerjes, kur pranon pjesėrisht padinė. Pėrfundimi i gjykatės se shtesa 40 m2 mund tė pėrdoret e vetme ėshtė e padrejtė pasi kjo sipėrfaqe ėshtė njė e tėrė me atė tė banesės dhe nė funksion tė saj, si ambiente ndihmėse, dhe pėr tė arritur nė njė pėrfundim tė tillė ajo duhet tė verifikonte vetė ambientet e gjykimit. Ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska, kėrkon ndryshimin e vendimit nr.165, datė 06.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Korēė dhe vendimit nr.688, datė 03.11.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Pogradec faktit dhe zgjidhjen nė themel, duke parashtruar ndėr tė tjera: Ne kemi hyrė nė posedim tė banesės (banesa kryesore plus shtesėn) qė nė vitin 1997 dhe banesa na u dorėzua siē ishte nė gjendjen aktuale tė ndėrtimit, 100 m2, me tė gjithė aksesorėt dhe shtesat pėrkatėse, pavarėsisht se shtesa nuk ishte regjistruar akoma, ndaj nuk u krye ndonjė transaksion pėr kėtė. Shtesa prej 40 m2, ėshtė pjesė integrale e banesės prej 60 m2, si njė shtesė anėsore e pallatit ekzistues, pasi kjo shtesė ka transformuar sipėrfaqen e ballkonit, duke e kthyer nė dhomėn e ndenjes dhe pjesa ekzistuese nuk mund tė funksionojė e vetme e ndarė nga shtesa. Kontrata e datės 06.01.1999, pėr tė cilin paditėsja ka dhėnė pėlqimin, ėshtė lidhur pėr shitjen e sendin kryesor banesės 60 m2, sė bashku me shtesėn anėsore tė apartamentit prej 40 m2, pjesė integrale e banesės. Mbi bazėn e kėtij veprimi juridik, Sokol Riska dhe familja e tij, ėshtė pronare e ligjshme e kėtij sendi, pasi njė posedimi tė pandėrprerė prej mė shumė se 13 vjetėsh, duke e gėzuar dhe u sjellė si pronarė tė ligjshėm brenda kufijve tė pėrcaktuar nga ligji sipas nenit 149 tė K.Civil. Gjykata nuk ka kryer njė hetim gjyqėsor pėr posedimin e sipėrfaqes prej 40 m2. Daniela dhe Anastas Riska kanė jetuar qė nga vitet 1996-98 nė Tiranė dhe nuk e kanė poseduar asnjėherė shtesėn, por vetėm kur kanė ardhur tek ne pėr sebepe familjare. Gjykata nuk shprehet pėr asnjė nga provat e paraqitura qė tregojnė gjendjen fizike tė pronės (nga fotot duket si gjendja e brendshme dhe e jashtme e banesės si njė e tėrė). Gjykata ka gabuar kur ka vendosur t’i kthehet sipėrfaqja e shtesės 40m2 tek Daniela dhe Anastas Riska, pa marrė njė ekspert vlerėsues, i cili tė shpjegonte se arsyeja e vetme pse kjo shtesė ka ēertifikatė pronėsie mė vete ėshtė akti i tė qėnurit shtesė pallati dhe tė gjithė banorėt e kėtij pallati qė pėrfshihen nė shtesė e kanė atė me ēertifikatė me vete e regjistrim tė bėrė nė vitin 2009. Ajo nuk mund tė pėrdoret si ambient banimi mė vete siē arsyeton gjykata dhe gjithė sipėrfaqja 100 m2 ėshtė njė apartament i vetėm me njė hyrje. Me anė tė njė ekspertize Gjykata mund tė arrinte nė marrjen e njė vendimi tė drejtė. Gjykata nuk shprehet as pėr vėrtetimin e lėshuar nga Ujėsjellės Kanalizime, qė vėrteton se e gjithė banesa ka vetėm njė kontratė me kėtė ndėrmarrje, qė tregon faktin se ajo ėshtė njė banesė e vetme dhe jo e ndarė nė dy pjesė. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtares Mirela Fana, nė prezencė tė paditėses Daniela Riska e pa pėrfaqėsuar me avokat, nė mungesė tė palėve tė tjera ndėrgjyqėse, si diskutoi e analizoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e faktit Paditėsja Daniela Riska dhe i padituri Anastas Riska, kanė lidhur martesė ligjore mė datė 30.04.1987. Nė zbatim tė Ligjit 7652, datė 23.12.1992 “Pėr privatizimin e banesave shtetėrore”, paditėsja Daniela Riska dhe bashkėshorti i saj, i padituri Anastas Riska, kanė pėrfituar nė bashkėpronėsi njė apartament banimi, tė ndodhur nė Qytetin e Pogradecit, L.5, Rruga “Islam Dani”, tė pėrbėrė nga njė dhomė e kuzhinė, e regjistruar nė Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme, me Numėr Pasurie 37. Me kontratėn e shitblerjes nr.24 Rep, nr.7 Kol, datė 06.01.1999, paditėsja Daniela Riska dhe i padituri Anastas Riska me cilėsinė e shitėsavė dhe i padituri tjetėr Sokol Riska me cilėsinė e blerėsit (qė ėshtė njėkohėsisht edhe vėllai i paditėsit Anastas)me cilėsinė shitėsit, e shėsin pasurinė e sipėrpėrmendur me njė vlerė prej 1.950.000 lekė. Me anė tė vendimit nr.80, datė 04.08.1994, tė Kėshillit tė Rregullimit tė Territorit Pogradec, ėshtė vendosur qė disa banorėve tė pallatit, pėrfshirė kėtu edhe tė paditurin Anastas Riska, t`i jepej leje ndėrtimi pėr shtesė banese. Me datė 10.09.1995, ėshtė mbajtur proces-verbali i kolaudimit tė kėsaj shtese banese, me sipėrfaqe 40 m2, e cila u regjistrua nė Z.V.R.P.P.Pogradec, me nr.6/204+1-4, nė emėr tė tė paditurit Anastas Riska. Me anė tė kontratės sė shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, tė lidhur mes tė paditurit Anastas Riska si shitės dhe tė paditurit Sokol Riska si blerės, ėshtė shitur sipėrfaqja ndėrtimore (shtesė pallati) prej 40 m2, me nr.Pasurie 6/204+1-4, pėr njė vlerė prej 1 760 000 lekė. Paditėsja Daniela Riska me pretendimin se kontrata e shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, ėshtė e pavlefshme, pasi nuk ėshtė marrė vullneti i saj nė lidhjen e kėsaj kontrate, i ėshtė drejtuar gjykatės sė rrethit gjyqėsor Pogradec duke kėrkuar konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010 dhe kthimin e pasurisė me nr.6/204+1-4, me sipėrfaqe 40 m2 e po kėshtu ē`regjistrimin e kėsaj pasurie nga i padituri duke e regjistruar atė nė pronėsi tė paditėses dhe bashkėshortit tė saj, tė paditurit Anastas Riska. Gjatė shqyrtimit gjyqėsor pala e paditur Sokol Riska ka paraqitur kėrkesė pėr thirrjen si person tė tretė nė gjykim edhe tė bashkėshortes sė tij Evelina Riska, me arsyetimin se e kishin tė pėrbashkėt ēėshtjen. Ndėrhyrėsja kryesore, Evelina Riska me pretendimin se paditėsja dhe i padituri nė momentin qė kanė dhėnė pėlqimin pėr shitjen e banesės me sipėrfaqe prej 60 m2, automatikisht kanė dhėnė pėlqimin edhe pėr shitjen e shtesės prej 40 m2, e cila nuk ishte e regjistruar nė atė kohė, por qė ishte send aksesor i atij kryesor, siē ishte banesa prej 60 m2 ka paraqitur padi ndaj paditėses Daniela Riska, dhe tė paditurve tė tjerė Anas Riska dhe Sokol Riska, duke kėrkuar prej tyre njohjen pronare mbi pasurinė prej 100 m2. Ndėrhyrėsja kryesore, Evelina Riska ka pretenduar se e ka fituar pronėsinė mbi shtesėn e pallatit prej 40 m2 (objekt material i padisė) me anė tė parashkrimit fitues, pasi e kanė poseduar pėr mbi dhjetė vjet. Nė pėrfundim tė shqyrtimit gjyqėsor, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Pogradec me vendim nr.688, datė 03.11.2011 ka vendosur pranimin e pjesshėm tė kėrkesėpadisė. Detyrimin e tė paditurit Sokol Riska dhe ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska, t`i kthejnė paditėses Daniela Riska dhe tė paditurit Anastas Riska pasurinė me nr.6/204+1-4, ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8582, Pogradec, me sipėrfaqe 40 m2, ndodhur nė L.5, Rruga “Islam Dani”. Detyrimin e Zyrės sė Regjistrimit tė pasurive tė paluajtshme Pogradec, tė kryejė ēregjistrimin e pasurisė nr.6/204+1-4, ndodhur nė Zonėn Kadastrale 8582, Pogradec, me sipėrfaqe 40 m2, ndodhur nė L:5, Rruga “Islam Dani”, regjistruar nė emėr tė tė paditurit Sokol Riska dhe ta regjistrojė atė nė emėr tė paditėses Daniela Riska dhe tė paditurit Anastas Riska. Rrėzimin e kėrkesėpadisė pėr pjesėn tjetėr, si tė pambėshtetur nė ligj. Rrėzimin e padisė sė ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska, si tė pambėshtetur nė ligj dhe nė prova. Ligjėrimin e masės sė sigurimit tė padisė, tė vendosur me vendimin nr.s’ka, datė 24.05.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Pogradec. Gjykata arsyeton se: “ ... Legjislacioni i asaj kohe, njihte pėr bashkėshortėt formėn e bashkėpronėsisė nė pjesė dhe pėr tjetėrsimin e pasurisė sė paluajtshme kėrkohej pėlqimi i tė dy bashkėshortėve...pėr tjetėrsimin e saj duhet dhėnė pėlqimi i tė dy bashkėshortėve..... Duke qenė se dispozitat ligjore pėr tjetėrsimin e pasurisė sė paluajtshme nė bashkėpronėsi mes bashkėshortėve ishin me karakter urdhėrues, veprimi juridik i kryer nė kundėrshtim me kėtė dispozitė ligjore, ėshtė i pavlefshėm...paditėsja Daniela Riska...duke iu referuar kontratave tė shitblerjes sė kėtyre pasurive, ... ėshtė shitur fillimisht vetėm banesa ekzistuese, megjithėse ajo ishte e lidhur me pjesėn e shtesės sė ndėrtuar, pasi pjesa e shtesės vazhdonte tė posedohej prej paditėses dhe tė paditurit, pasi ata rrinin aty sa herė qė vinin nė Pogradec dhe vetėm pas shitjes, atyre u ka kaluar posedimi i plotė i pjesės sė shtesės sė banesės. ...Nga ana e ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska, ėshtė pretenduar se Kontrata ...datė 06.01.1999, ėshtė lidhur pėr sendin kryesor, tė cilit i bashkėlidhej dhe njė shtesė anėsore e apartamentit, me sipėrfaqe 40 m2, prandaj meqenėse paditėsja ka dhėnė pėlqimin pėr tjetėrsimin e sendit kryesor, ajo ka dhėnė pėlqimin edhe pėr shtesėn anėsore tė banesės, pjesė integrale e banesės .... Ēėshtja qė shtohet pėr zgjidhje nė kėtė rast ėshtė nėse, me anė tė kontratės sė shitblerjes nr.24 Rep, nr.7 Kol, datė 06.01.1999, paditėsja ka dhėnė pėlqimin edhe pėr shitjen e pjesės sė shtesės sė kėsaj banese ekzistuese. ...Objekti i kontratės nr.24 Rep,nr. 7 Kol, datė 06.01.1999, ka qenė i individualizuar qartė dhe bėhej fjalė pėr shitjen e banesės ekzistuese. ... njė sipėrfaqe prej 60 m2 ... paditėsja dhe i padituri Anastas Riska, i kanė shitur tė paditurit Sokol Riska, vetėm pjesėn e banesės ekzistuese, nė njė ēmim prej 1 950 000 lekė, ...Sė pari: siē u tha mė lart pėlqimi nga ana e paditėses ėshtė dhėnė pėr shitjen e sipėrfaqes sė banimit prej 60 m2, e pėrcaktuar nė mėnyrė specifike nė kontratė, ndėrsa shtesa nė vetvete, ėshtė pjesė integrale e ndėrtimit prej 100 m2 (sipėrfaqja e banimit aktuale)....Sė dyti: nė kontratė nuk ėshtė pėrmendur ndonjė shprehje qė tė lejojė palėt apo gjykatėn tė kuptojė se objekt i shitjes do tė ishte edhe ndonjė sipėrfaqe tjetėr, pėrveē asaj tė pėrmendur nė kontratė dhe kėtu duhet pasur parasysh se ēdo lloj kalimi i tė drejtave mbi njė pasuri tė paluajtshme, kėrkon formėn e duhur ligjore....Sė treti: qė nė momentin e lidhjes sė kontratės nr.24 Rep, nr.7 Kol, datė 06.01.1999, blerėsi Sokol Riska e dinte fare mirė mėnyrėn strukturale tė ndėrtesės ( nė sipėrfaqe totale prej 100 m2) dhe megjithatė ka pranuar tė lidhė kontratė vetėm pėr blerjen e banesės ekzistuese nė njė sipėrfaqe prej 60 m2. ....... pjesa e shtesės nuk mund tė trajtohet si njė send aksesor nė lidhje me pjesėn e banesės ekzistuese, qė tė mund tė pretendohet se kur pala blerėse ka blerė sendin kryesor ka blerė edhe atė aksesor...me anė tė kontratės nr.24 Rep, nr.7 Kol, datė 06.01.1999, ėshtė disponuar vetėm banesa ekzistuese dhe jo pjesa e shtesės, megjithėse janė pasuri tė lidhura mes tyre... Nė gjykim nuk u paraqit asnjė provė, qė tė vėrtetonte faktin se me anė tė njė veprimi juridik jot ė ndaluar nga ligji, nė atė kohė ėshtė synuar tė tjetėrsohet edhe pjesa e shtesės sė banesės.... ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska, nuk ndodhet nė kushtet e fitimit tė pronėsisė mbi pjesėn e shtesės sė banesės ekzistuese (me sipėrfaqe 40 m2, me numėr pasurie 6/204+1-4 ) me anė tė parashkrimit fitues me titull. ....Nė kėrkimet e saj ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska, ka kėrkuar dhe kryerjen e regjistrimit tė pasurisė sė paluajtshme nr.6/204+1-4, me sipėrfaqe 40 m2, nė emėr tė saj dhe tė tė paditurit Sokol Riska. Pėrsa kohė qė kėrkimi i ndėrhyrėses kryesore pėr njohjen pronare mbi kėtė pasuri u rrėzua, nuk ka kuptim ky kėrkim dhe si i tillė duhet tė rrėzohet. Lidhur me kėrkimin e palės paditėse pėr konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, vlerėsohet se njė kėrkim i tillė duhet rrėzuar....Pala paditėse nuk mund tė ngrejė njė kėrkim tė tillė, nė padi, pasi njė veprim juridik absolutisht i pavlefshėm mund tė konstatohet nga vetė gjykata, e cila zgjidh pasojat e pavlefshmėrisė, sipas kėrkimeve tė palėve. ...Neni 296 i Kodit Civil parashikon ... Posedimi i tė paditurit Sokol Riska dhe ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska mbi sendin me nr.Pasurie 6/204+1-4, me sipėrfaqe 40 m2, ka kaluar nė bazė tė njė veprimi juridik tė pavlefshėm dhe pėr kėtė arsye, qėndron pa njė shkak juridik, gjė qė e bėn posedimin tė paligjshėm. Nga ana tjetėr, sendi i cili kėrkohet tė kthehet ėshtė i rivendikueshėm, pra ai ėshtė i pėrcaktuar individualisht, ...Pavarėsisht se pėr tė lidhur shtesėn e banesės, ėshtė prishur ballkoni I kėsaj tė fundit, por sipėrfaqja ndėrtimore e banesės nuk ėshtė cenuar. Shtesa ka qenė e destinuar pėr tė qėndruar nė funksion tė banesės kryesore dhe jo e kundėrta dhe prandaj banesa ekzistuese, mundet tė qėndrojė mė vete....Lidhur me kėrkimin e paditėses pėr ē`regjistrimin nė Z.V.R.P.P.Pogradec, tė shėnimeve tė kryera mbi bazėn e Kontratės sė shitblerjes nr.24 Rep, nr.7 Kol, datė 06.01.1999 dhe regjistrimin e pasurisė objekt i kėsaj kontrate, nė emėr tė paditėses Daniela Riska dhe tė paditurit Anastas Riska, vlerėsohet se ky ėshtė kėrkim i drejtė...” Mbi ankim tė palės sė paditur Sokol Riska dhe ndėrhyrėse kryesore Evelina Riska Gjykata e Apelit Korēė, me vendimin nr.165, datė 06.03.2012, ka vendosur lėnien nė fuqi tė vendimit nr.688, datė 03.11.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Pogradec qė u pėrket palėve Daniela Riska, Sokol Riska, etj. me objekt njohje bashkėpronėsie, etj. Gjykata arsyeton se: “..Meqenėse kontrata e shitjes nr.1281 rep, nr.781 kol, datė 26.07.2010 ka pėr shitės vetėm njė nga kėta bashkėshortė tė paditurin Anastas Riska, veprimi juridik ėshtė absolutisht i pavlefshėm pasi ėshtė kryer nė kundėrshtim me njė dispozitė urdhėruese tė ligjit si ėshtė neni 86 K.Civil tė vitit 1981 dhe neni 87 i K.Familjes tė vitit 1982, dispozita kėto qė kėrkojnė pėlqimin e tė dy bashkėshortėve pėr tjetėrsimin e pasurive tė paluajtshme. Duke qenė se veprimi juridik kontrata e shitjes ėshtė absolutisht I pavlefshėm, I drejtė ėshtė kėrkimi i paditėses pėr lirimin dhe dorėzimin e pronės objekt gjykimi. Duke qenė se tė paditurit Evelina dhe Sokol Riska nuk janė posedues tė ligjshėm tė banesės duhet t’ia dorėzojnė atė paditėses dhe tė paditurit Anastas si pronarė tė ligjshėm tė saj.... Pretendimet e ndėrhyrėses kryesore nuk janė provuar nė gjykim dhe me tė drejtė nuk janė marrė parasysh nga gjykata. Pavarėsisht posedimit tė saj dhe tė bashkėshortit tė saj tė shtesės tė banesės prej 40 m2 nuk ka asnjė akt apo veprim juridik tė pėrcaktuar nė nenin 168 tė K.Civil qė e bėn kėtė posedim tė ligjshėm tė tillė qė legjitimon ndėrhyrėsen kryesore nė kėrkimin e njohjes pronar tė sendit. I padituri Sokol Riska nė vitin 1999 me kontratėn e shitjes nr.24 rep, nr.7 kol datė 06.01.1999 ka blerė vetėm banesėn ekzistuese me sip.60 m2, fakt i provuar nga kontrata e shitjes. Nė asnjė moment tė marrėdhėnies mes palėve nuk ka rezultuar asnjė veprim ligjor i kryer mes tyre pėr kalimin e pronėsisė tė shtesės sė apartamentit prej 40 m2. Nė kėto kushte nuk plotėsohet asnjė nga kushtet e nenit 168 tė K.Civil pėr fitimin e pronėsisė me parashkrim fitues. Pretendimet e ngritura nė kėrkesėn ankimore tė ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska janė tė pabazuara dhe nuk mund tė merren parasysh pėr ndryshimin e vendimit. Pavarėsisht posedimit prej saj tė shtesės prej 40 m2 dhe rregullimit dhe ndėrhyrjeve qė ata mund tė kenė kryer nė tė, e drejta e pronėsisė nė kuptimin e ligjit nuk I ka kaluar asnjėherė kėtyre palėve. Shtesa e apartamentit pavarėsisht emėrtimit si shtesė ėshtė njė pasuri e paluajtshme mė vetė qė nuk mund tė konsiderohet si pretendon ndėrhyrėsja kryesore, si aksesor i sendit kryesor, i tillė qė duhet tė ndjekė fatin e sendit kryesor.... Nė kėto kushte ajo duke qenė pasuri e paluajtshme e identifikuar mė vetė do t’i nėshtrohet tė njėjtit regjim juridik pėr kalimin e saj nga pronari tek tė tretėt ashtu si dhe banesa kryesore dhe ēdo send tjetėr i paluajtshėm. Pavarėsisht posedimit ose jo tė shtesės prej 40 m2 nga paditėsja Daniela dhe bashkėshorti i saj Anastas ky posedim ose mos posedim i tyre nuk ndikon nė tė drejtėn e tyre tė pronėsisė mbi kėtė send tė paluajtshėm. Pretendimi se shtesa e banesės dhe banesa janė lidhur nė mėnyrė tė tillė qė nuk mund tė pėrdoren nė mėnyrė tė ndara nga njėra tjetra nuk kanė tė bėjnė mė thelbin e gjykimit nė kėtė gjykatė...” Kundėr vendimit nr.165, datė 06.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Korēė, ka paraqitur rekurs pala e paditur Sokol Riska dhe ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska duke kėrkuar ndryshimin e vendimit nr.165, datė 06.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit dhe tė vendimit nr.688, datė 03.11.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Pogradec pėr shkaqet e parashtruar nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile Neni 6 parashikon se: “Gjykata qė gjykon mosmarrėveshjen duhet tė shprehet mbi gjithēka qė kėrkohet dhe vetėm pėr atė qė kėrkohet”. Neni 10 parashikon se: “Gjykata mbėshtet vendimin e saj vetėm mbi faktet qė janė paraqitur gjatė procesit gjyqėsor”. Neni 14 parashikon se: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. Neni 16 parashikon se: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt. Megjithatė, gjykata nuk mund tė ndryshojė bazėn juridike tė padisė pa kėrkesėn e palės”. Neni 29 parashikon se: “Gjykata mbėshtet vendimin nė provat e paraqitura nga palėt ose nga prokurori, tė marra nė seancė gjyqėsore. Gjykata ēmon provat qė ndodhen nė aktet, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e tyre i rrethanave tė ēėshtjes”. Dispozitat e Kodit Civil Neni 92§a i K.Civil: “Veprimet juridike tė pavlefshme nuk krijojnė asnjė pasojė juridike. Tė tilla janė ato qė vijnė nė kundėrshtim me njė dispozitė urdhėruese tė ligjit.” Neni 168§1 i K.Civil: “Personi qė ka fituar me mirėbesim njė send, nė bazė tė njė veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė dhe qė nuk ėshtė i ndaluar nga ligji, bėhet pronar i kėtij sendi, pas njė posedimi tė pandėrprerė prej pesė vjetėsh kur sendi ėshtė i luajtshėm dhe prej dhjetė vjetėsh kur ai ėshtė i paluajtshėm.” Neni 87 ... “Kodi i Familjes i Republikės Popullore Socialiste tė Shqipėrisė”, i vitit 1981 parashikon se:” Veprimet juridike, tė kryera nga cilido bashkėshort nė lidhje me sendet e pėrbashkėta tė tyre, janė tė vlefshme edhe kur janė kryer pa pėlqimin e bashkėshortit tjetėr. Por tjetėrsimi i pasurive tė pėrbashkėta tė paluajtshme duhet tė bėhet gjithmonė me pėlqimin e tė dy bashkėshortėve.” KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se, rekurset e paraqitur nga pala e paditur Sokol Riska dhe ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska pėrmbajnė shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.165, datė 06.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Korēė Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se vendimi nr.165, datė 06.03.2012 i Gjykatės sė Apelit Korēė ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė gabuar tė ligjit material e procedural dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet dhe ēėshtja tė kthehet pėr rishqyrtim pranė Gjykatės sė Apelit Korēė. Ka rezultuar e provuar gjatė procesit pranė gjykatės sė rrethit gjyqėsor, tė pranuar nga gjykata e apelit, palėt ndėrgjyqėse janė nė marrėdhėnie tė posaēme me njėri tjetrin, pala paditėse Daniela Riska ėshtė bashkėshorte e tė paditurit Anastas Riska, ky i fundit vėlla i tė paditurit Sokol Riska. Ndėrsa ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska ėshtė bashkėshorte e tė paditurit Sokol Riska. Paditėsja Daniela Riska dhe bashkėshorti i saj, i padituri Anastas Riska, kanė pėrfituar, nė bazė tė Ligjit nr.7652/1992, nė bashkėpronėsi njė apartament banimi, tė ndodhur nė Qytetin e Pogradecit, L. 5, Rruga “Islam Dani”, tė pėrbėrė nga njė dhomė e kuzhinė, e regjistruar nė Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme, me Numėr Pasurie 37. Kėtė pronė nė bazė tė kontratės sė shitblerjes nr.24 Rep, nr.7 Kol, datė 06.01.1999 e kanė tjetėrsuar te i padituri Sokol Riska, pėr njė vlerė prej 1 950 000 lekė. Pėr mė tepėr, ka rezultuar e provuar se nė emėr tė tė paditur Anastas Riska, nė bazė tė vendimit nr.80, datė 04.08.1994 tė Kėshillit tė Rregullimit tė Territorit Pogradec, dhe procesverbalit tė kolaudimit datė 10.09.1995 ėshtė regjistruar nė ZVRPP Pogradec sipėrfaqe shtesė prej 40m2 me nr.6/204+1-4. Pasurinė e mėsipėrme pala e paditur Anastas Riska ia ka shitur me anė tė kontratės sė shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, tė paditurit Sokol Riska pėr njė vlerė prej 1 760 000 lekė. Pėr sa mė sipėr, paditėsja Daniela Riska me pretendimin se kontrata e shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, ėshtė e pavlefshme, pasi nuk ėshtė marrė vullneti i saj nė lidhjen e kėsaj kontrate, i ėshtė drejtuar gjykatės me kėrkesė padinė duke kėrkuar konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės dhe kthimin e palėve nė gjendjen e mėparshme. Nė gjykim pala e paditur Sokol Riska ka thirrur personin e tretė Evelina Riska. Po ashtu kjo palė ka paraqitur kėrkesė si ndėrhyrėse kryesore duke kėrkuar detyrimin e njohjes bashkėpronare nė sipėrfaqen prej 100m2 si pasuri tė fituar gjatė martesės, si dhe detyrimin pėr njohje pronare pėr shkak tė parashkrimit fitues me mirėbesim. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Pogradec ka vendosur pranimin pjesėrisht tė kėrkesė padisė sė paditėses Daniela Riska dhe rrėzimin e padisė sė ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska, mbi bazėn e arsyetimit se: i) kontrata e shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, ėshtė e pavlefshme si e hartuar nė kundėrshtim me dispozitėn urdhėruese tė Kodit tė Familjes pėr aq sa nuk ėshtė marrė pėlqimi i palės paditėse Daniela Riska; ii) nuk plotėsohen kushtet pėr fitim tė pasurisė me parashkrim fitues me mirėbesim nga ana e ndėrhyrėses kryesore Evelina Riska nė mungesė tė njė veprimi juridik tė vlefshėm. Mbi ankim tė palės sė paditur Sokol Riska dhe ndėrhyrėse kryesore Evelina Riska Gjykata e Apelit Korēė, ndonėse i ka patur tė gjitha mundėsitė ligjore tė konstatonte tė metat e gjykimit nė shkallė tė parė, me tė njėjtin arsyetim, ka vendosur lėnien nė fuqi tė kėtij vendimi. Kolegji Civil, ēmon se vendimi i gjykatės sė apelit, ėshtė marrė nė mungesė tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, ku nga gjykata nuk janė sqaruar plotėsisht rrethanat ligjore qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes e qė kanė tė bėjnė me pretendimet e palės sė paditur Sokol Riska dhe ndėrhyrėsen kryesore Evelina Riska lidhur me; i) vlefshmėrinė e kontratės sė shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010 pėr shtesėn e objektit prej 40m2; ii) gjendjes juridike tė shtesės sė banesės nė raport mė banesėn kryesore; iii) plotėsimit tė kritereve tė nenit 168 tė K.Civil lidhur me parashkrimin fitues me mirėbesim pėr shkak posedimi tė vazhdueshėm tė sendit. Kėshtu, ky Kolegj vlerėson se nuk ėshtė i mbėshtetur nė ligj konkluzioni i gjykatave tė faktit lidhur me pavlefshmėrinė absolute tė kontratės sė shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, lidhur midis palės sė paditur Anastas Riska dhe Sokol Riska pėr mungesė tė pėlqimit tė shprehur tė palės paditėse Daniela Riska. Kolegji Civil vlerėson tė theksojė se nė mbėshtetje tė nenit 87, tė Kodit Familjes nė tė cilin pėrcaktohet se “tjetėrsimi i pasurive tė pėrbashkėta tė paluajtshme duhet tė bėhet gjithmonė me pėlqimin e tė dy bashkėshortėve”, dhėnia e pėlqimit prej bashkėshortit nė rastin e tjetėrsimit tė pasurive tė pėrbashkėta tė paluajtshme nuk kėrkon domosdoshmėrisht ndonjė formė tė caktuar sikurse mund tė jetė shkresa e thjeshtė apo me akt noterial. Dhėnia e pėlqimit prej bashkėshortit pėr tjetėrsimin e sendit pėrbėn njė veprim jo formal, dhe pėr rrjedhojė, ai mund tė realizohet me ēdo formė si me veprime konkludente, apo qoftė edhe nė mėnyrė tė heshtur, duke marrė parasysh edhe kushtet e marrėdhėnieve tė besimit qė ekzistojnė ndėrmjet bashkėshortėve. Pėr mė tepėr, Kolegji Civil nė analizė tė pjesės arsyetuese tė vendimeve tė gjykatave tė faktit konstaton se, ndonėse nga kėto gjykata pranohet e provuar me pohime nga palėt se pas lidhjes sė kontratės tė vitit 1999, ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska dhe i padituri Sokol Riska kanė hyrė nė posedim edhe tė sipėrfaqes tė shtesės sė banesės prej 40 m2, (e lidhur me banesėn ekzistuese nė njė mėnyrė tė tillė qė kanė formuar njė banesė tė vetme), duke u bazuar vetėm tek vėrtetimi i ZVRPP, e trajtojnė kėtė sipėrfaqe si tė veēuar nga banesa kryesore. Ky Kolegj vlerėson se nga gjykatat e faktit nuk ėshtė hetuar lidhur me momentin e ndėrtimit tė shtesės sė banesės me sipėrfaqe prej 40m2, nėse kishte pėrfunduar ose jo nė momentin e tjetėrsimit tė sipėrfaqes sė banesės kryesore prej 60m2, nėse kjo shtesė ėshtė pjesė funksionale e lidhur nė mėnyrė tė pandashme me banesėn kryesore apo mund tė veēohet pa dėmtuar kėtė tė fundit. Pėr mė tepėr, Kolegji Civil vlerėson se gjykatat e faktit nė interpretim tė gabuar tė nenit 168 tė Kodit Civil kanė arritur nė konkluzionin se “nė asnjė moment tė marrėdhėnies mes palėve nuk ka rezultuar asnjė veprim ligjor i kryer mes tyre pėr kalimin e pronėsisė tė shtesės sė apartamentit prej 40 m2”. Gjykatat nuk kanė hetuar kontratėn e shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, si titull posedimi, lidhur me kėrkesat e nenit 168 tė Kodit Civil, duke mbivendosur disa koncepte juridike tė rėndėsishme tė cilat janė tė ndryshėm nga njėri tjetri dhe qė kanė tė bėjnė me “veprimin juridik tė ndaluar nga ligji” dhe “vlefshmėrinė e veprimit juridik”, me qėllim identifikimin e plotėsimit tė kushteve tė fitimit tė pronėsisė me parashkrim fitues me titull nė kushtet e mirėbesimit. Kolegji Civil vlerėson se instituti i parashkrimit fitues me titull ka disa veēori. Nė thelb, elementi kryesor i parashkrimit fitues me titull ėshtė posedimi i qetė dhe pa ndėrprerje i sendit. Pėr parashkrimin fitues me titull (sikurse parashikohet edhe nga neni 168 i Kodit Civil), pėrveē posedimit te pandėrprerė prej 10 vjetėsh tė sendit tė paluajtshėm, kėrkohet qė tė ekzistojė veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė, veprim i cili nuk ėshtė i ndaluar nga ligji, si dhe ekzistenca e mirėbesimit (vetėm pėr kohėn e bėrjes sė veprimit juridik pėr fitimin e pronėsisė), pra qė fituesi i sendit nuk ka ditur ose nuk ka qenė i detyruar tė dinte, qė personi nga i cili ka fituar sendin nuk ishte pronar ose qė veprimi juridik pėr kalimin e pronėsisė nuk ishte i vlefshėm. Kolegji Civil vlerėson se nė pėrmbajtjen e veprimit juridik ekzistojnė elementė tė rėndėsishėm dhe tė domosdoshėm pėr ekzistencėn e tij, mungesa e tė cilėve (instituti i pavlefshmėrisė sė veprimit juridik) do tė sillte si pasojė “paaftėsinė” e veprimit juridik tė krijojė, tė ndryshojė apo tė shuajė tė drejta dhe detyrime civile. Ndėrsa veprimi juridik i ndaluar nga ligji ėshtė veprimi kryerja e tė cilit ndalohet nga dispozita urdhėruese tė ligjit. Nė rastin konkret, qė kontrata e tjetėrsimit tė pasurive tė paluajtshme dhe konkretisht kontrata e shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010, si veprim juridik tė jetė e vlefshme ėshtė e domosdoshme tė plotėsohen kėto kushte (i) zotėsia pėr tė vepruar e palėve nė njė veprim juridik; (ii) pėrputhja e vullnetit tė brendshėm me shfaqjen e jashtme; (iii) shkaku i ligjshėm, (iv) objekti i kontratės tė jetė i pėrcaktuar dhe i ligjshėm, (iv) forma e kėrkuar ligjore (qėndrim ky i mbajtur nė vendimin unifikues nr.1/2009 tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė). Nė kėto kushte, mungesa e njėrit nga elementėt bazė tė pėrmbajtjes sė veprimit juridik do tė sillte si pasojė pavlefshmėrinė e veprimit juridik, por jo pėrkufizimin e kėtij veprimi juridik si njė veprim juridik, i cili ėshtė i ndaluar nga ligji. Nė analizė tė sa mė sipėr, Kolegji Civil ēmon se, nė rigjykim Gjykata e Apelit, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14 i K.Pr.Civile), cilėsimit tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi (neni 16 i K.Pr.Civile), tė verifikojė pretendimin e palės sė paditur Sokol Riska dhe ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska mbi kalimin e pronėsisė mbi sendin e paluajtshėm me sipėrfaqe 40m2 nė. Nė rigjykim gjykata e apelit tė hetojė nėse pėr shitjen e sipėrfaqes shtesė prej 40m2 me anė tė kontratės sė shitblerjes nr.1281 Rep, nr.781 Kol, datė 26.07.2010 ėshtė dhėnė ose jo pėlqimi “de facto” i bashkėshortes sė tij Daniela Riska. Gjykata e apelit nė analizė tė tė gjitha rrethanave tė vlerėsojė nėse paditėsja Daniela Riska ka shprehur ose jo me veprime konkludente, apo qoftė edhe nė mėnyrė tė heshtur pėlqimin e saj. Pėr mė tepėr, gjykata e apelit tė hetojė lidhur me pretendimet e palėve ndėrgjyqėse mbi raportin ndėrmjet banesės kryesore me sipėrfaqe prej 60m2 dhe shtesės prej 40m2, nėse kjo e fundit mund tė konsiderohet ose jo pjesė funksionale e banesės kryesore, momentin se kur ėshtė pėrfunduar shtesa dhe posedimi faktik i saj nga pala e paditur dhe ndėrhyrėsja kryesore, me qėllim pėrcaktimin e vullnetit tė palėve ndėrgjyqėse pėr disponimin e pasurisė sė paluajtshme nė tėrėsi apo nė pjesė tė veēanta tė saj. Nė rigjykim, gjykata e apelit, duke zbatuar kriteret e nenit 168 tė Kodit Civil tė hetojė, nė kushtet kur veprimi juridik tjetėrsimi i pasurisė sė paluajtshme nuk ėshtė njė veprim i ndaluar nga ligji, nėse plotėsohen ose jo kushtet e tjera tė kėrkuara pėr fitim tė pasurisė me parashkrim fitues me mirėbesim, tė pretenduara nga ndėrhyrėsja kryesore Evelina Riska e tė kundėrshtuara nga pala paditėse Daniela Riska. Kėshtu, gjykata e apelit, nė zbatim tė sa mė sipėr, si dhe nė respektim tė parimit tė kontradiktorialitetit, ēmimit tė provave nė respektim tė kritereve materiale e procedurale, nė shqyrtim tė tė gjitha rrethanave tė ēėshtjes nė tėrėsinė e tyre, do tė arrijė tė krijojė bindjen e saj tė brendshme, mbi pėrcaktimin e drejtė tė natyrės sė mosmarrėveshjes objekt gjykimi mbi tjetėrsimin e sipėrfaqes objekt gjykimi dhe tė drejtave e detyrimeve tė rrjedhura pėr palėt ndėrgjyqėse. Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural e atij material tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. Sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se vendimi nr.165, datė 06.03.2012, i Gjykatės sė Apelit Korēė ėshtė rrjedhojė e mos respektimit tė ligjit material dhe procedural, e pėr kėtė shkak ai duhet tė prishet dhe ēėshtja tė kthehet pėr rishqyrtim pranė kėsaj gjykate. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė Nenin 485/c tė K.Pr.Civile, V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.165, datė 06.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Korēė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 12.03.2015 Nr.90100-02378-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-947 i Vendimit (156) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Artan Broci Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 19.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.02378/12, qė u pėrket palėve: KĖRKUES: VIKTOR BEJKOSALAJ, RAHIM MICI (nė mungesė) PERSONA TĖ TRETĖ: ZYRA VENDORE E PASURIVE TĖ PALUAJTSHME VLORĖ (nė mungesė) TATJANA HARITO (KOLEKA) (nė mungesė) OBJEKTI: Marrjen e masės sė sigurimit tė padisė Baza Ligjore: Nenet 202, 204 e 206 tė K.Pr.Civile. Neni 20 i ligjit nr.7843, datė 16.10.1994. Gjykata e Rrethi Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.737, datė 19.08.2010, ka vendosur: Tė pranojė kėrkesėn e Viktor Bejkosalaj, Rahim Mici. Tė marrė masėn e sigurimit tė padisė, duke urdhėruar Zyrėn Vendore tė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė, tė mos kryejė veprime tjetėrsimi pėr pronėsinė e familjes Koleka. Urdhėrohen kėrkuesit Viktor Bejkosalaj, Rahim Mici qė brenda 15 ditėve tė depozitojnė padinė nė gjykatė nė lidhje me verifikimin e mbivendosjes e pronės sė pretenduar. Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.92, datė 23.05.2011, ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.737, datė 19.08.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė dhe duke gjykuar ēėshtjen nė fakt: Rrėzimin e kėrkesės sė kėrkuesve Viktor Bejkosalaj dhe Rahim Mici me objekt marrje mase e pėrkohshme sigurim padie. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit kanė ushtruar rekurs kėrkuesit Viktor Bejkosalaj dhe Rahim Mici, me tė cilin kėrkojnė prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, pėr kėto shkaqe: Vendim i i gjykatės sė apelit ėshtė nė shkelje tė rėndė tė normave procedurale (neni 472 germa “b” i K.Pr.Civile nė lidhje me germėn “c” tė nenit 467 tė K.Pr.Civile, pasi ankimi i bėrė ėshtė i pavlefshėm pėr shkak tė ngritjes sė tij jashtė afatit 5-ditor, sipas nenit 443/4 tė K.Pr.Civile. Ky ankim ėshtė bėrė nė Gjykatėn e Apelit Vlorė mė datė 30.01.2011 nė njė kohė kur pėrfaqėsuesi i palės sė tretė tė interesuar (Tatjana Haritos) i quajtur Albert Vishja, i pajisur me prokurė tė posaēme pėr tė kryer pėrfaqėsimin ka marrė pjesė nė seancė gjyqėsore tė zhvilluar nė gjyqin e themelit tė ēėshtjes nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Vlorė datė 06.12.2010 dhe pas kėsaj janė zhvilluar dhe disa seanca tė tjera gjyqėsore nė prani tė tij, gjė qė presupozon se ai ėshtė njohur me materialet e ēėshtjes nė gjykim dhe pėr rrjedhojė edhe me vendimin pėr vendosjen e masės sė sigurimit tė padisė qė shoqėron dosjen gjyqėsore. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N RRETHANAT E ĒĖSHTJES: 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se kėrkuesit Viktor Bejkosalaj ėshtė trashėgimtar ligjor i radhės sė dytė i trashėgimlėnėsit Laze Bejkosalaj, ndėrsa paditėsi Rahim Mici ėshtė trashėgimtar testamentar i trashėgimlėnėsit Jahja Mici. 2. Trashėgimlėnėsit e kėrkuesve tė kėtij gjykimi, si bashkėthemelues tė ish Ndėrmarrjes Bujqėsore Vlorė, kanė pėrfituar tokė bujqėsore, fillimisht nė pėrdorim dhe mė pas me akte tė marrjes sė tokės nė pronėsi ju kanė kaluar nė pronėsi, ndėr tė tjera edhe parcelat nr.7/49 dhe nr.7/50, me sipėrfaqe 3100 m2, e ndodhur nė zonėn kadastrale nr.8602, Vlorė, me kufizimet pėrkatėse. 3. Kėrkuesit i janė drejtuar Zyrės Vendore tė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė pėr t’u pajisur me ēertifikatė pronėsie, por nga ana e kėsaj zyre ju ėshtė kthyer pėrgjigje se nga shqyrtimi i dokumentacionit ligjor krijohet mbivendosje me pasurinė e regjistruar nė emėr tė familjes “Koleka”, pasuri tė cilėn kėta tė fundit e kanė “...pėrfituar me vendimin nr.75, datė 21.03.1995, pika 2, gėrma “b”, tė Komisionit tė Kthimit dhe Kompensimit tė Pronave Qarku Vlorė”. 4. Nė kėto rrethana, kėrkuesit Viktor Bejkosalaj dhe Rahim Mici, bazuar nė nenet 202, 204 e 206 tė Kodit tė Procedurės Civile, me pretendimin se janė pronarė tė ligjshėm dhe njėkohėsisht posedues tė parcelave tė sipėr treguara dhe, ndodhur nė kushtet kur kjo pasuri ėshtė regjistruar nė favor tė personave tė tjerė, pėr tė parandaluar ēdo abuzim apo tjetėrsim nė kundėrshtim me ligjin qė mund tė bėhet nga personat e tretė, pėr faktin se kjo pronė ėshtė regjistruar nė emėr tė tyre, i janė drejtuar gjykatės duke kėrkuar “Marrjen e masės sė Sigurimit tė Padisė dhe ndalimin e ēdo veprimi lidhur me pronėsinė tonė, nga ana e ZVRPP Vlorė pėr parcelat 7/49 dhe 7/50”. 5. Gjykata e Rrethi Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.737, datė 19.08.2010, ka pranuar kėrkesėn dhe “...marrė masėn e sigurimit tė padisė, duke urdhėruar Zyrėn Vendore tė Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė, tė mos kryejė veprime tjetėrsimi pėr pronėsinė e familjes Koleka”, si dhe ka urdhėruar “kėrkuesit Viktor Bejkosalaj, Rahim Mici qė brenda 15 ditėve tė depozitojnė padinė nė gjykatė nė lidhje me verifikimin e mbivendosjes e pronės sė pretenduar”. 5.1. Nė pranimin e kėrkesės, gjykata, pasi citon nenet 202, 204 e 206 tė Kodit tė Procedurės Civile, arsyeton: - “Nė rastin konkret, gjykata duke tė gjetur tė bazuar kėrkesėn...nė kriteret e dispozitave tė sipėrcituara do tė pranojė...” atė, duke marrė masėn “...e pėrkohshme pėr pezullimin e ēdo veprimi prej familjes Koleka, duke urdhėruar, kėrkuesat qė Brenda afatit qė parashikon paragrafi i dytė i nenit 204 tė K.Pr.Civile tė depozitojnė padinė nė gjykatė nė lidhje me verifikimin e mbivendosjes e mė pas edhe me fshirjen e asaj qė do tė rezultojė si e tillė”. 6. Mbi ankimin e personit tė tretė Tatjana Harito (Koleka), Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.92, datė 23.05.2011, ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ka rrėzuar kėrkesėn “...me objekt marrje masė e pėrkohshme sigurim padie”. 6.1. Nė ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe rrėzimin e kėrkesės, gjykata e apelit, pasi ka pėrsėritur hetimin gjyqėsor, duke marrė dhe prova tė reja, parashtron: - nė referencė tė nenit 204 tė Kodit tė Procedurės Civile “...kėrkesa pėr vendosjen e masės sė sigurimit tė padisė mund tė vendoset edhe pėrpara ngritjes sė padisė, por nė kėtė rast Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, pa verifikuar nėse jemi apo jo para kėtij rasti ka vendosur pėr njė masė tė pėrkohshme...”; - gjykata nuk ka thirrur “nė gjykim personat e tretė tė cilėve ju cenohen interesat nga marrja e kėsaj mase...”; - rezulton se pranė gjykatės sė shkallės sė parė “..., paditėsat (kėrkuesit) para depozitimit tė kėsaj kėrkese kanė depozituar dy padi tė tjera tė shoqėruara me kėrkesėn pėr marrjen e masės sė pėrkohshme. Nga provat e paraqitura nga personi i tretė (ankuesi) e tė administruara nė dosje...rezultoi e provuar se paditėsit Viktor Bejkosla dhe Rahim Mici nė datėn 09.06.2010 kanė depozituar padinė me nr.2305 Regj. me objekt “Detyrim pėr regjistrim. Marrje mase tė pėrkohshme sigurim padie pėr ndalim tė ēdo veprimi lidhur me pasurinė tonė”. Kjo padi ėshtė pushuar me vendimin nr.1578, datė 05.07.2010 tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Vlorė, pasi paditėsat kanė hequr dorė nga gjykimi i kėsaj padie”; - “Mė pas paditėsat nė datėn 19.07.2010 kanė depozituar njė padi tjetėr me tė paditur trashėgimtarėt e familjes Koleka dhe me objekt: Detyrim njohje pronar. Marrjen e masės sė sigurimit tė padisė (ndalim tė ēdo veprimi lidhur me pronėsinė tonė. Detyrim pėr tė pajisur me ēertifikatė pronėsie”, padi kjo e regjistruar me nr.2644 Regj., datė 22.07.2010”; - gjykata “...i ka injoruar kėto fakte duke dhėnė nė kėtė rast njė vendim nė kundėrshtim me normat procedurale. Kėrkuesit nuk mund tė kėrkonin masė sigurimi padie duke ju referuar kėrkesave tė nenit 204 nė kushtet kur kishin depozituar mė parė padi dhe gjykata nuk mund tė dispononte pėr pranimin e njė kėrkese tė tillė”; - “rezulton se qė nga dita e paraqitjes datė 17.08.2010 deri nė ditėn e kėsaj seance datė 23.05.2011, pas rreth njė viti nuk ėshtė paraqitur ndonjė padi tjetėr pėrveē asaj tė sipėrpėrmendur dhe qė ėshtė ende nė gjykim”; - lidhur me pretendimin se ankimi ėshtė paraqitur tej afatit 5 ditor, nga marrja dijeni e vendimit tė masės sė sigurimit tė padisė, gjykata e apelit ka arritur nė pėrfundimin se ky pretendim nuk qėndron me argumentin se “Ėshtė e vėrtetė se nė seancėn e veprimeve pėrgatitore tė datės 06.12.2010 ka qenė prezent pėrfaqėsuesi i tė paditurve...Por nė kėtė seancė nuk ėshtė venė ndonjėherė nė diskutim masa e sigurimit tė vendosur nė njė gjykim tjetėr qė nuk kishte lidhje me kėtė gjykim. Pėrfaqėsuesi nuk ka ardhur nė dijeni tė vendimit pėr marrjen e masės sė sigurimit, kjo dhe pėr faktin se padia me tė cilin ėshtė njoftuar pėrfaqėsuesi i tė paditurve kishte nė objektin e saj edhe kėrkimin pėr vendosjen e masės sė sigurimit tė padisė”; - “Nė kushtet kur tė paditurve nuk u ėshtė komunikuar vendimi nr.737, datė 19.08.2010, prezumohet se ata kanė ardhur nė dijeni ditėn qė kanė marrė kontakt me Kryetarin e Gjykatės, e qė mė pas janė pajisur nga administrata mė kėtė vendim e qė pėrkon me datėn 25.01.2011”. 7. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit kanė ushtruar rekurs kėrkuesit Viktor Bejkosalaj dhe Rahim Mici, me tė cilin kėrkojnė prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 9. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat parashikohet: 9.1. Neni 16 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt. 9.2. Neni 204 i K.Pr.Civile: “Sigurimi i padisė mund tė kėrkohet edhe pėrpara ngritjes sė padisė nė gjykatėn e vendit ku ka banimin paditėsi, ose ku ndodhet pasuria me tė cilėn do tė sigurohet padia. Nė kėtė rast gjykata cakton njė afat jo mė shumė se pesėmbėdhjetė ditė, brenda tė cilti duhet tė paraqitet padia nė gjykatė” KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 10. Se rekursi i paraqitur nga kėrkuesit Viktor Bejkosalaj dhe Rahim Mici nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimin nr.92, datė 23.05.2011 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. 11. Nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, objektit tė kėrkesės dhe shkakut tė saj, pretendimeve e prapėsimeve tė pjesėmarrėsve nė gjykim, vendimeve tė gjykatave tė faktit, si dhe shkaqeve tė parashtruara nė rekurs, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė arrin nė pėrfundimin se vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė rrjedhojė e respektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė lihet nė fuqi. 12. Ndryshe nga sa pretendohet nė rekurs, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė evidenton se gjykata e apelit: (i) ka pėrcaktuar drejt natyrėn juridike tė mungesės sė shkakut pėr tė cilėn ėshtė kėrkuar marrja e masės sė sigurimit tė padisė; (ii) ajo ka marrė nė analizė juridike situatėn, rrethanat dhe faktet qė pėrbėjnė objektin dhe shkakun e kėrkesės pėr sigurimin e padisė dhe (iii) veēanėrisht rregullimin e bėrė nė nenin 204 tė Kodit tė Procedurės Civile, nė raport me situatėn e rrethanat konkrete dhe me ekzistencėn ose jo tė nevojės juridike tė marrjes tė masės sė sigurimit tė padisė nė kushtet kur para dhe gjatė shqyrtimit tė kėtij kėrkimi, kėrkuesit kanė ngritur padinė e themelit e cila ėshtė nė shqyrtim po pranė gjykatės sė shkallės sė parė. 13 Ky kolegj vlerėson se gjykata e apelit, e cila referuar akteve shkresore tė administruara gjatė gjykimit, analizės dhe vlerėsimit juridik tė tyre, me tė drejtė ka arritur nė konkluzionin se pėr rastin: (i) nuk plotėsohen kėrkesat e nenit 204 tė Kodit tė Procedurės Civile; (ii) nuk ka shkaqe ligjore tė merret masa e sigurimit tė padisė mbi bazėn e kėsaj dispozite ligjore kur nga ana e paditėsave mė parė ėshtė ngritur padia e themelit. 13.1. Pra, nė thelb, nuk ekziston kriteri ligjor, sipas tė cilit sigurimi “...i padisė mund tė kėrkohet edhe para ngritjes sė padisė...”. 13.2. Nė vėshtrim tė dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkesa pėr sigurimin e padisė ėshtė nė funksion tė padisė, me tė cilėn synohet marrja e masave pėr tė ruajtur dhe siguruar tė mirat materiale (sende tė paluajtshme, tė luajtshme ose kredinė) qė do tė jenė nė tė ardhmen, ose qė janė aktualisht objekt gjykimi, pėr tė parandaluar dėmin qė mund t’u vijė tė drejtave tė paditėsit dhe pėr tė siguruar qė procesi gjyqėsor tė mund tė arrijė njė rezultat tė dobishėm. 13.3. Pra, kėrkesa pėr sigurimin e padisė ėshtė gjithmonė e lidhur me njė marrėdhėnie funksionale dhe plotėsueshmėrie me padinė e ngritur ose qė do tė ngrihet. 14. Nė vėshtrim tė pėrmbajtjes sė paragrafit tė parė tė nenin 204 tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkesa pėr marrjen e masės sė sigurimit tė padisė mund tė ngrihet veēmas edhe para ngritjes sė padisė, d.m.th., kur kėrkuesi nuk e ka ngritur ende padinė konkrete pėr tė cilėn kėrkon marrjen e masės sė sigurimit. Nė vetvete kjo pėrbėn njė parakusht qė kėrkimi tė themelohet mbi kėtė rregullim juridik. 14.1. Nė tė kundėrt, nėse padia e themelit ėshtė ngritur mė parė dhe/ose ėshtė nė shqyrtim gjyqėsor, kėrkuesi nuk mund tė themelojė kėrkimin e tij nė kėtė dispozitė. Pra, nuk mund tė ushtrohet kėrkesė e mėvetėsuar pėrsa kohė kėrkuesi ka njė padi nė shqyrtim. 14.2. Nisur nga pėrmbajtja e nenit 204 tė Kodit tė Procedurės Civile arrihet nė pėrfundimin se (i) mungesa e njė padie tė ngritur apo nė shqyrtim dhe (ii) detyrimi pėr ngritjen e saj brenda afatit tė caktuar nga gjykata, por jo mė shumė se 15 ditė, pėrbėjnė conditio sine qua non pėr marrjen e masės sė sigurimit tė padisė. 15. Nga ana tjetėr, ky kolegj e gjen me vend tė parashtrojė se rrėzimi i kėrkesės sė kėrkuesve Viktor Bejkosalaj dhe Rahim Mici, nė rrethanat e mėsipėrme juridike nuk i’u mohon atyre tė drejtėn qė gjatė procesit gjyqėsor tė shqyrtimit tė themelit tė padisė, tė kėrkojnė masėn e sigurimit tė padisė. 16. Gjithashtu, ky kolegj e gjen tė mbėshtetur nė ligj dhe tė argumentuar qėndrimin e gjykatės sė apelit lidhur me pretendimin se ankimi i personit tė tretė ėshtė ushtruar tej afatit ligjor. 16.1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore dhe nga vendimi i gjykatės sė apelit evidenohet se kjo gjykatė ka marrė nė analizė dhe ka vlerėsuar provat shkresore konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 16.2. Nė kushtet kur, nga ana e gjykatės sė shkallės sė parė, administrata e kėsaj gjykate, nuk ėshtė emetuar dhe pėrcjellė nė drejtim tė personit tė tretė, ankuesit tė vendimit nr.737, datė 19.08.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, njoftimi dhe njė kopje e kėtij vendimi konform rregullimeve tė bėra nė nenet 130-131, 171/a dhe 316 tė Kodit tė Procedurės Civile vendimi i gjykatės nuk mund tė konsideruar i njoftuar palės nė mungesė, sikurse pretendohet edhe nė rekurs. 17. Nė kėtė kuadėr ligjor dhe gjendje fakti tė pranuar tė vėrtetuar nga gjykata e apelit, nuk gjejnė mbėshtetje pretendimet pėr shkelje tė rėndė tė normave procedurale (neni 472 germa “b” nė lidhje me germėn “e” tė nenit 467 tė K.Pr.Civile). 18. Pėrsa mė sipėr Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.92, datė 23.05.2011 i Gjykatės sė Apelit Vlorė duhet lėnė nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.92, datė 23.05.2011 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Tiranė, mė 19.03.2015 Nr.11243-03041-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-948 i Vendimit (157) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Aleksandėr Muskaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 19.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.03041/12, qė u pėrket palėve: PADITĖSE: ARDIANA GJOK KAĒI, pėrfaqėsuar nga avokat Roland Islami. E PADITUR: ZYRA E PĖRMBARIMIT MAT (nė mungesė) PERSON I TRETĖ: “BANKA KOMBĖTARE TREGTARE” SHA, TIRANĖ, pėrfaqėsuar nga juristja Olgerta Dema OBJEKTI: Kundėrshtim veprimesh pėrmbarimore, pavlefshmėri titulli ekzekutiv, pavlefshmėri, anullim dhe pezullim ekzekutimi tė veprimeve pėrmbarimore. Baza Ligjore: Nenet 609, 610, 615 e vijues tė K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethi Gjyqėsor Mat, me vendimin nr.116/539 Akti, datė 29.12.2011, ka vendosur: Pranimin e kėrkesės sė palės paditėse Adrian Kaēi. Pezullimin e veprimit pėrmbarimor: “Vendim pėr kalim tė sendit nė pronėsi tė kreditorit” nr.1726, datė 15.12.2011 tė pėrmbaruesit Shpėtim Allamani. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.426, datė 24.09.2012, ka vendosur: Ndryshimin e vendimit nr.116/539 Akti, datė 29.12.2011 tė Gjykatės sė rrethit Gjyqėsor Mat. Rrėzimin e kėrkesės pėr vendosjen e masės sė sigurimit tė padisė. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs Ardiana Gjok Kaēi, me tė cilin kėrkon prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, pėr kėto shkaqe: Gjykata e Apelit ka lejuar shkelje tė rėnda tė normave procedurale (neni 467/ē i K.Pr.Civile) ēėshtja ėshtė shqyrtuar nė mungesė tė pjesėmarrėsve nė proces, pa pasur dijeni pėr ditėn e gjykimit duke lejuar shkelje procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit). Ėshtė cenuar e drejta pėr njė proces tė rregullt ligjor, pasi paditėsja ka qenė nė mungesė dhe mbrojta e paditėses ka dhėnė dorėheqjen pa pasur dijeni paditėsja pėr dorėheqjen gjykata ka bėrė njė gjykim duke i mohuar paditėses tė drejtėn e mbrojtjes dhe pėrfaqėsimit. Ka qenė detyrė e gjykatės sė apelit tė njoftojė paditėsen qė mbrojtėsi ka hequr dorė nga mbrojtja. Aktet nuk i janė njoftuar avokaturės sė shtetit, qė ėshtė nė kundėrshtim me nenin 79/a tė K.Pr.Civile dhe pėrbėn shkak pėr prishje vendimi. Gjykata e Lartė ka unifikuar praktikėn gjyqėsore pėr prishjen e ēėshtjeve me palė shtetin (i paditur ėshtė Zyra pėrmbarimore shtetėrore), nė tė cilėn nuk ėshtė njoftuar avokatura e shtetit apo nuk i janė njoftuar aktet. Vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė alogjik, i njėanshėm dhe nė kundėrshtim me parimet e sė drejtės pėr sigurimin e padisė. Pala e paditur gjatė procedurave pėr vėnien ne ekzekutim tė titullit ekzekutiv, ka caktuar vlerėn e sendit, kolateral pėr pėrmbushjen e detyrimit, nė njė vlerė joreale, pasi nuk ka respektuar kriteret ligjore pėr vlerėsimin e pasurisė, ndėrkohė qė gjykata e rrethit ka rivlerėsuar sendin nė njė vlerė mė tė ulėt. Gjykata e apelit nuk ka respektuar ligjin procedural pėr ekzekutimin titullit ekzekutiv dhe ėshtė zbatuar keq ligji. Nė kundėrshtim me nenin 573 e 574, pėrmbaruesi ka shpallur fitues palėn e paditur duke i kaluar sendin nė pronėsi pa u parapaguar ēmimi i blerjes. Pėr kėtė gjykata e rrethit me tė drejtė ka bėrė pezullimin e kalimit nė pronėsi pa u paguar mė parė diferencat nė vlerė. Zyra e pėrmbarimit ka nisur procedurat e ekzekutimit dhe ka vazhduar pėr rreth dy vjet pas nxjerrjes dhe kalimit nė ekzekutim tė urdhrit tė ekzekutimit, duke vazhduar tė ecin interesat dhe kushtet penale edhe pas kalimit nė ekzekutim tė detyrueshėm. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni; pėrfaqėsuesin e paditėses Ardiana Kaēi, avokatin Roland Islami, qė kėrkoi prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė; pėrfaqėsuesen e personit tė tretė, “Banka Kombėtare Tregtare” SHA, juristen Olgerta Dema, qė kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė apelit, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N RRETHANAT E ĒĖSHTJES: 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se midis personit tė tretė tė kėtij gjykimi “Banka Kombėtare Tregtare” SHA dhe shoqėrisė ‘Uraka 93” SHPK ka patur njė marrėdhėnie kreditimi tė lindur nga dy kontrata tė datave 27.07.2007 dhe 31.07.2007. 2. Shoqėria “Uraka 93” SHPK ka pėrfaqėsues ligjor Aleks Bushi, i cili ėshtė bashkėshorti i paditėses tė kėtij gjykimi Ardiana Kaēi. Kjo e fundit, ėshtė dorėzanėse nė lidhje me kredinė e marrė nga shoqėria “Uraka 93” SHPK. 3. Rezulton se dy kontratat mėsipėrme tė kredisė janė ristrukturuar me kontratėn e datės 22.04.2009. Shuma totale kredisė sipas tė dyja kontratave ėshtė nė vlerėn 28.000.000 lekė. Pas ristrukturimit tė kredisė shuma pėr t’u paguar ėshtė 25.000.000 lekė. Nė tėrėsi deri nė ditėn e gjykimit kreditori ka likuiduar rreth 17.500.000 lekė. 4. Pėr shkak tė mospagimit tė rregullt tė kėsteve nga kredimarrėsi, mbi kėrkesėn e “Bankės Kombėtare Tregtare” SHA, nga Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Mat ėshtė lėshuar Urdhri i Ekzekutimit dhe ėshtė vėnė nė lėvizje shėrbimi pėrmbarimor Mat. 5. Zyra e Pėrmbarimit Mat, nė vijim tė procedurave pėr ekzekutimin e detyrimit ka bėrė sekuestrimin e pronės sė lėnė si kolateral pėr kėtė kredi (objektin truall me sipėrfaqe 1600 m2 dhe ndėrtesė me sipėrfaqe 506 m2). 5.1. Mė pas, nė vijim tė procedurave tė ekzekutimit tė detyrueshėm ka nxjerrė nė shitje me anė tė ankandit sendin e sipėrcituar. Meqenėse gjatė dy ankandeve nuk ka pasur ofertues, blerja i ėshtė propozuar kreditorit dhe me vendimin nr.1726, datė 15.12.2011, Zyra Pėrmbarimore Mat ka kaluar sendin nė pronėsi tė kreditorit. 5.2. “Banka Kombėtare Tregtare” SHA me shkresėn nr.9997/1, datė 14.12.2011, ka pranuar tė marrė sendin truall e ndėrtesė dhe, Zyra e Pėrmbarimit Mat ka urdhėruar Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Mat tė bėjė regjistrimin e pasurisė truall me sipėrfaqe 1600 m2 dhe ndėrtesė me sipėrfaqe 506 m2, pasuri e ndodhur nė ZK 1326, Vol 15, Fq242, me nr.pasurie 5/210, me adresė Lagjja “Drita” nė kryqėzimin e rrugėve “Arbri” dhe “Kol Malci” Mat nė favor tė “Bankės Kombėtare Tregtare” SHA. 6. Paditėsja Adriana Kaci, me pretendimin se veprimet e pėrmbaruesit gjyqėsor janė kryer nė kapėrcim tė kompetencave dhe nė kundėrshtim me ligjin; nuk ėshtė vėnė nė dijeni tė ekzekutimit tė urdhrit tė ekzekutimit nr.8, datė 08.01.2010, si bashkėpronare mbi sendin objekt material ekzekutimi; veprimet pėrmbarimore janė shtrirė tej sendit tė vėnė si mjet garancie; detyrimi nuk ekziston nė masėn qė kėrkohet nga pala kreditore, bazuar nė nenet 609, 610 e 615 tė Kodit tė Procedurės Civile, me padi ka kundėrshtuar veprimet pėrmbarimore, duke kėrkuar “...,pavlefshmėri e titullit ekzekutiv, pavlefshmėri, anullim dhe pezullim ekzekutimi tė veprimesh pėrmbarimore”. 7. Gjatė gjykimit tė kėsaj ēėshtje, Gjykata e Rrethi Gjyqėsor Mat, me vendimin nr.116/539 Akti, datė 29.12.2011, ka pranuar kėrkesėn e paditėses dhe ka pezulluar veprimin pėrmbarimor “Vendim pėr kalim tė sendit nė pronėsi tė kreditorit” nr.1726, datė 15.12.2011 tė pėrmbaruesit Shpėtim Allamani”. 7.1. Nė pranimin e kėrkesės, gjykata arsyeton: - “Ankandi ėshtė zhvilluar nė shkelje tė rėnda tė ligjit procedural civil. Sipas akteve rezulton se ankandi ėshtė zhvilluar nė vetėm njė ditė tė vetme...Sipas ligjit procedural civil, ankandi duhet tė vazhdojė tė jetė i hapur pėr njė afat 15 ditor...”; - “Krahas evidentimit tė kėsaj shkelje, qė...e bėn veprimin pėrmbarimor tė ankandit, totalisht tė pavlefshėm, vėrehen dhe tė meta tjera qė gjithashtu duheshin respektuar nga pėrmbaruesi. ...Njė shkelje e tillė ėshtė mos caktimi i vendit ku do tė zhvillohet ankanti...njė shkelje tjetėr qė konsiderohet e rėndė ėshtė edhe mospagesa paraprake nė llogarinė e pėrmbaruesit e shumės prej 12.675.573,70 lekė si diferencė midis ēmimit tė sendit tė shitur...dhe shumės sė detyrimit qė detyrohet debitori ndaj bankės...Mos derdhja paraprake e kėsaj shume do tė dėmtonte edhe njė herė tjetėr interesat e kredimarrėsit.... Detyrimi pėr parapagimin e ēmimit tė diferencės midis shumės sė realizuar nga shitja dhe detyrimit qė ka debitori gjen rregullim nė nenin 579 tė K.P.Civile....”; - “Njė tjetėr shkelje qė vihet re nga ana e Z. Pėrmbarimore ėshtė edhe fakti qė mbi katin e fundit tė objektit tė sekuestruar ndodhet njė gjysmė kati i meremetuar e rregulluar plotėsisht, me sipėrfaqe rreth 250 m2 pėr tė cilin nuk thuhet asgjė ne vendimin e sekuestros”; - “Shkeljet ligjore tė pėrshkruara mė sipėr janė tė tilla qė dėmtojnė nė mėnyrė tė parikuperueshme interesat e ligjshme tė paditėse dhe shoqėrisė Uraka 93 sh.p.k.”; - “Deri nė kėtė fazė tė gjykimit, gjykata konstaton e dominon vetėm shkeljet sa sipėr, pa mundur tė kuptojė analizojė e tė thellohet nė pretendimet e tjera tė palėve. Pėr pasojė, shkeljet e sipėrcituara janė tė mjaftueshme pėr tė konsideruar kėrkesėn e paditėses pėr pezullimin...”. 8. Mbi ankimin e personit tė tretė, Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.426, datė 24.09.2012, ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ka rrėzuar kėrkesėn “pėr vendosjen e masės sė sigurimit tė padisė”. 8.1. Nė ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe rrėzimin e kėrkesės, gjykata e apelit parashtron: - e gjen tė “...drejtė pretendimin e ngritur nė ankimin e personit tė tretė Bankės Tregtare Kombėtare sh.a, duke vlerėsuar se vendimi i gjykatės sė shkallės sė parė vjen nė kundėrshtim me kėrkesat e nenit 202 tė Kodit tė Procedurės Civile...”; - “Pra, lejimi ose jo nga gjykata i marrjes sė masave tė sigurimit tė padisė ėshtė i kushtėzuar me ekzistencėn e arsyeve qė bėjnė tė dyshohet se ekzekutimi i vendimit do tė bėhet i pamundur ose i vėshtirė. Pėr sa kohė paditėsja nuk ka mundur tė provojė se ekzistojnė arsye tė tilla, qė gjykata tė mund tė pranojė kėrkesėn pėr vendosjen e masave tė sigurimit tė padisė, pasi paditėsja nuk ka paraqitur pėr gjykim, padi themeli pėr kėrkimin e pjesės sė sendit duke pretenduar bashkėpronėsinė, gjykata e faktit nuk duhet tė pranonte kėrkesėn pėr masėn e pezullimit tė veprimeve pėrmbarimore”; - “...pasuria mbi tė cilat paditėsja pretendon tė drejta pronėsie ėshtė pėrfshirė dhe ka pėrfunduar procedurėn pėrmbarimore pėr ekzekutim tė detyrueshėm, duke u realizuar dhe kalimi pronėsisė nė favor tė personit tė tretė... Sigurimi i padisė...do tė mbante tė ngrirė situatėn e marrėdhėnies dhe bie ndesh me parimet e pėrgjithshme tė sė drejtės sė detyrimeve”; - “...ēmohet se gjykata e faktit nė pranimin e kėrkesės pėr marrjen e masės sė sigurimit, nuk i ėshtė shmangur perceptimit dhe paragjykimit pėr zgjidhjen e themelit tė ēėshtjes ...Nė konsideratė tė vendimit tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė, masa e sigurimit tė padisė nuk mund tė merret pėr tė rivendosur gjendjen e mėparshme...”; - “...nė rastin konkret, pėr lejimin e marrjes sė masės sė sigurimit tė padisė nuk pėrmbushet kushti pėr ekzistencėn e arsyeve qė bėjnė tė dyshohet se ekzekutimi i vendimit pėr tė drejtat e paditėsit mund tė bėhej i vėshtirė....”. 9. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs paditėsja Ardiana Gjok Kaēi, me tė cilin kėrkon prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 10. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 10.1. Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. 10.2. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 10.3. Neni 126§2 i K.Pr.Civile: “Vendimi pėrfundimtar, si dhe vendimet qė i japin fund procesit gjyqėsor civil tė parashikuara prej nenit 127 tė kėtij Kodi jepen nė “Emėr tė Republikės” dhe pėrkatėsisht duhet tė pėrmbajė bazėn ligjore mbi tė cilėn bazohet zgjidhja e mosmarrėveshjes, analizėn e provave dhe mėnyrėn e zgjidhjes tė saj”. 10.4. Neni 310/II i K.Pr.Civile: “Nė pjesėn pėrshkruese-arsyetuese duhet tė pėrmenden: 1) rrethanat e ēėshtjes, ashtu siē janė konstatuar gjatė gjykimit, dhe pėrfundimet e nxjerra nga gjykata, 2) provat dhe arsyet nė tė cilat mbėshtetet vendimi, 3) dispozitat ligjore nė tė cilat bazohet vendimi”. 10.5. Neni 609§3 i K.Pr.Civile: “Nė kėto raste, gjykata mund tė vendosė pezullimin e vendimit me ose pa garanci...”. 10.6. Neni 610§5 i K.Pr.Civile: “Ankimi kundėr veprimeve ose refuzimit tė pėrmbaruesit gjyqėsor nuk pezullon ekzekutimin, pėrveē kur gjykata vendos ndryshe...”. 10.7. Neni 612§2 i K.Pr.Civile: “...Nė kėto raste, gjykata mund tė vendosė si masė tė pėrkohshme pezullimin e ekzekutimit me ose pa garanci”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 11. Se rekursi i paraqitur nga paditėsja Ardiana Gjok Kaci pėrmban shkaqe ligjore nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.426, datė 24.09.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. 12. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve procedurale, objektit dhe shkakut tė kėrkesės, pretendimeve e prapėsimeve tė pjesėmarrėsve nė gjykim, tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė rekursit dhe parashtrimeve nė seancė gjyqėsore nė Gjykatėn e Lartė, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.426, datė 24.09.2012 i Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim po pranė kėsaj gjykate. 13. Gjykata e Lartė, pa i hyrė analizės sė provave, nga shqyrtimi i materialeve tė dosjes gjyqėsore dhe pretendimeve tė parashtruara nė rekurs evidenton nėse nga gjykatat e faktit janė lejuar ose jo shkelje tė normave procedurale dhe nėse ligji material ėshtė respektuar ose jo. Nė varėsi tė zgjidhjes sė kėtyre ēėshtjeve nga gjykatat e faktit, Gjykata e Lartė, nė realizim tė funksionit tė saj rishikues, shprehet pėr bazueshmėrinė ose jo nė ligj tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. 14. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė objektit tė padisė, pėrmbajtjes dhe shkakut tė saj, si dhe prapėsimeve tė palės sė paditur dhe personit tė tretė, evidenton se: 14.1. Pala paditėse, me padinė e datės 22.12.2011 ka kėrkuar: (i) kundėrshtimin e veprimeve pėrmbarimore; (ii) “...,pavlefshmėri e titullit ekzekutiv, pavlefshmėri, anullim dhe pezullim ekzekutimi tė veprimesh pėrmbarimore”. 14.2. Nė themel tė pretendimeve paditėsja ka parashtruar se: (i) nga ana e shėrbimit pėrmbarimor nuk ėshtė vėnė asnjėherė nė dijeni pėr veprimet e kryera; (ii) procedurat e veprimet e zhvilluara nga shėrbimi pėrmbarimor, veēanėrisht ato tė ankandeve janė tė pavlefshme pėr shkak tė mosrespektimit tė ligjit; (iii) si bashkėpronare e sendit tė sekuestruar, nė referim tė nenit 578 tė Kodit tė Procedurės Civile, i janė shkelur tė drejtat pasurore; (iv) veprimet e pėrmbaruesit gjyqėsor janė kryer nė kapėrcim tė kompetencave; (v) veprimet pėrmbarimore janė shtrirė tej sendit tė vėnė si mjet garancie dhe se (vi) detyrimi nuk ekziston nė masėn qė kėrkohet nga pala kreditore. 15. Nga ana tjetėr, nėpėrmjet prapėsimeve pala e paditur, Zyra e Shėrbimit Pėrmbarimor ka parashtruar se veprimet pėrmbarimore janė kryer nė pėrputhje tė plotė me dispozitat ligjore. 15.1. Edhe personi i tretė, “Banka Kombėtare Tregtare” SHA ka parashtruar se tė gjitha veprimet e saj dhe tė shėrbimit pėrmbarimor janė kryer nė konformitet me ligjin dhe se nuk ka asnjė lloje shkelje. 16. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Mat, mbi kėrkesėn e palės paditėse, bazuar nė nenin 615 tė Kodit tė Procedurės Civile, ka vendosur pezullimin e veprimit pėrmbarimor, vendimit nr.1726, datė 15.12.2001 tė pėrmbaruesit “pėr kalim tė sendit nė pronėsi tė kreditorit”. 17. Gjykata e apelit ka marrė ēėshtjen nė shqyrtim mbi ankimin e personit tė tretė “Banka Kombėtare Tregtare” SHA dhe, mbi tė njėjtat rrethana, fakte e prova tė administruara gjatė gjykimit nė shkallė tė parė, por nė referim tė dispozitave tė ndryshme nga ato tė zbatueshme pėr rastin konkret, ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe rrėzuar kėrkesėn pėr pezullim tė veprimeve pėrmbarimore. 18. Gjykata e apelit, duke mos dalluar masėn e sigurimit tė padisė nga pezullimi i ekzekutimit tė titullit ekzekutiv dhe nė kundėrshtim me nenin 16 tė Kodit tė Procedurės Civile, pėr rastin ka zgjidhur ēėshtjen duke zbatuar nenet 202 e vijues tė po kėtij Kodi. 19. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė sjell nė vėmendje tė gjykatės sė apelit se instituti i masės sė sigurimit tė padisė ėshtė i ndryshėm nga ai i pezullimit tė ekzekutimit tė titullit ekzekutiv. 19.1. Sigurimi i padisė parashikohet nga nenet 202-212 tė Kreut IV, Titulli II, Pjesa e Dytė e Kodit tė Procedurės Civile, ndėrsa pezullimi i ekzekutimit tė titullit ekzekutiv ėshtė njė masė paraprake qė merret nga gjykata nė procesin e ekzekutimit tė detyrueshėm dhe parashikohet nė disa dispozita tė veēanta tė Kreut IX, Titulli II, Pjesa e Katėrt “Ekzekutimi i detyrueshėm” i po kėtij Kodi. 20. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nisur nga sa mė sipėr, e gjen me vend tė parashtrojė disa aspekte kryesore tė padive qė shėrbejnė si mjete juridike tė mbrojtjes gjatė procesit tė ekzekutimit tė detyrueshėm. 20.1. Sipas neneve 609, 610, 612 tė Kodit tė Procedurės Civile debitori, kreditori apo dhe ēdo person i tretė qė ka pretendime pronėsie mbi sendin mbi tė cilin bėhet ekzekutimi mund tė ushtrojnė padinė pėrkatėse. 20.2. Nė kėto dispozita ėshtė parashikuar shprehimisht se gjykata qė shqyrton ēėshtjen, mbi kėrkesėn e palės, mund tė vendosė pezullimin e vendimit, pra tė titullit ekzekutiv, me ose pa garanci. 21. Ritheksohet se paditėsja nė ēėshtjen objekt gjykimi, me padi godet titullin ekzekutiv (neni 609); kundėrshton veprimet pėrmbarimore (neni 610); kėrkon pavlefshmėrinė e titullit ekzekutiv dhe paraprakisht kėrkon dhe pezullimin e ekzekutimit tė veprimeve pėrmbarimore. Nė kėtė drejtim gjykata e apelit nuk pasqyron tė vėrtetėn kur thotė se “...nuk rezulton tė ketė bėrė padi themeli, nuk bėhet fjalė pėr vėrtetimin e mundėsisė sė ekzistencės sė tė drejtave tė pretenduara tė shkelura tė palės paditėse,...”. 21.1. Gjykata e apelit ėshtė para njė ankimi tė ushtruar ndaj vendimit tė ndėrmjetėm tė gjykatės sė shkallės sė parė, me tė cilin ėshtė vendosur pezullimi i ekzekutimit tė njė veprimi, pėrmbarimor. Ky vendim ėshtė marrė gjatė shqyrtimit nė themel tė padisė sė ngritur nga paditėsja Ardian Kaēi. 21.2. Nė kėtė kontekst gjykata e apelit ka detyrimin ligjor tė kontrollojė ligjshmėrinė dhe argumentueshmėrinė e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe nė vlerėsim tė rrethanave, fakteve dhe provave, brenda kufijve tė ankimit, tė shprehet me njė nga mėnyrat e parashikuara nė nenin 466 tė Kodit tė Procedurės Civile. 22. Ky kolegj, duke patur parasysh sa mė sipėr, lidhur me kuptimin e zbatimin e drejtė tė ligjit, vlerėson se pėr rastin nuk gjejnė zbatim rregullimet e pėrcaktuara nė nenin 202 e vijues tė Kodit tė Procedurės Civile, por rregullimet e pėrcaktuara nė nenet 609 e 610 tė po kėtij Kodi. 23. Gjykata e apelit nė kontrollin e ligjshmėrisė tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe pėr zgjidhjen e ēėshtjen duhet tė verifikonte dhe analizonte nėse pėr rastin janė ose jo tė qenėsishme kriteret ligjore qė pėrbėjnė shkak pėr pezullimin e ekzekutimit tė veprimeve pėrmbarimore, respektivisht tė vendimit nr.1726, datė 15.12.2001 tė pėrmbaruesit gjyqėsor “pėr kalim tė sendit nė pronėsi tė kreditorit”, tė personit tė tretė tė kėtij gjykimi. 24. Edhe referimi nė vendimin njėsues nr.10, datė 23.04.2004 tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė qė bėn gjykata e apelit ėshtė i gabuar, pasi ky vendim nuk ka trajtuar pezullimin e ekzekutimit tė titullit ekzekutiv, por ka njėsuar praktikėn gjyqėsore lidhur me sigurimin e padisė, si institut i mėvetėsuar i sė drejtė procedurale civile. 25. Mbi argumentet e parashtruar ut supra, ky kolegj vlerėson se gjykata e apelit nuk ka zhvilluar njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14 i K.Pr.Civile), nuk u ka dhėnė pėrgjigje tė gjitha kėrkimeve, pretendimeve tė palėve pjesėmarrėse nė gjykim dhe nuk ka zgjidhur mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret (neni 160), si dhe nuk ka bėrė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126). Pėr rrjedhojė nuk ka respektuar as kėrkesat e nenit 310/II tė Kodit tė Procedurės Civile. 26. Pėrsa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi i gjykatės sė apelit duhet tė prishet dhe ēėshtja t’i dėrgohet pėr rishqyrtim po asaj gjykate me tjetėr trup gjykues. 27. Gjykata e apelit pėr tė garantuar njė proces tė rregullt ligjor, nė mbėshtetje tė neneve 486, 493 e 465 tė Kodit tė Procedurės Civile, qoftė edhe kryesisht, duke mbajtur parasysh konkluzionet e mėsipėrme tė kėtij vendimi, duhet tė pėrsėrisė hetimin gjyqėsor nėpėrmjet tė cilit tė verifikojė e tė identifikojė me argumente ekzistencėn ose jo tė rrethanave ligjore qė pėrbėjnė shkakun e kėrkesės pėr pezullim tė veprimeve pėrmbarimore dhe tė prapėsimeve tė tė paditurit dhe personit tė tretė. 27.1. Nė rigjykim, gjykata e apelit, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė tė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen” ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16). 27.2. Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre, qė nė pėrputhje me ligjin, tė paraqesin dokumentacionin e nevojshėm e tė provojnė faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė procesin gjyqėsor civil, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime “qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara” nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). 28. Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.426, datė 24.09.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 19.03.2015 Nr.90100-03168-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-1732 i Vendimit (158) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Guxim Zenelaj Anėtar Aleksandėr Muskaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 19.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.03168/12, qė u pėrket palėve: KĖRKUES: SHOQĖRIA “NORDIN” SHPK LAĒ, VAU I DEJĖS, pėrfaqėsuar nga avokat Alfred Pjetrani PERSON I TRETĖ: “RAIFFEISEN BANK” SHA TIRANĖ, pėrfaqėsuar nga juristi Edison Harizaj. PĖRMBARUESI GJYQĖSOR PRIVAT LEFTER CANAJ, TIRANĖ (nė mungesė) OBJEKTI: Sigurim padie, heqjen e sekuestros sė vendosur nga pėrmbaruesi gjyqėsor privat Lefter Canaj me procesverbalin me nr.1, datė 26.08.2011. Baza Ligjore: Neni 32, 202-212 tė K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, me vendimin nr.32 (51-2011-3574), datė 12.09.2011, ka vendosur: Pranimin e kėrkesėn se kėrkueses Shoqėria “Nordin” SHPK, me seli Bashkia Vau i Dejės. Sigurimin e padisė sė ngritur nga administratori i Shoqėrisė “Nordin” SHPK dhe heqjen e menjėhershme tė sekuestros sė vendosur nga pėrmbaruesi privat Lefter Canaj me procesverbalin me nr.1, datė 26.08.2011. Pėrmbaruesi gjyqėsor privat Lefter Canaj dhe Raiffeisen Bank sha Tiranė, t’i dorėzojė menjėherė sipas procesverbalit me nr.1, datė 26.08.2011 administratorit z.Dede Smaka gjithė pasurinė e sekuestruar. Heqja e sekuestros sipas procesverbalit me nr.1, datė 26.08.2011 ka afat deri nė dhėnien fund dhe marrjen formė tė prerė tė vendimit pėr padinė e themelit tė ngritur nga administratori z.Dede Smaka. Heqja e sekuestros sipas pikės “4” tė kėtij dispozitivi tė fillojė nga data 13.09.2011 ora 08.00. Gjykata e Apelit Shkodėr, me vendimin nr.3, datė 09.01.2012 ka vendosur: Prishjen e vendimit nr.32, datė 12.09.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr kompetencė gjykimi Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs shoqėria “Nordin” SHPK, me tė cilin kėrkon prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė pare, pėr kėto shkaqe: Pėrfaqėsuesi i “Raiffeisen Bank” ka kėrkuar qė ēėshtja tė gjykohet nga Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė ndėrkohė qė vėnien nėn sekuestro tė pasurive tė kėrkuesit Shoqėria “Nordin” SHPK e ka kėrkuar nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr. Prona e Shoqėrisė “Nordin” SHPK ėshtė vėnė nėn sekuestro pa praninė e administratorit dhe pa pėrfaqėsues tė pushtetit lokal (neni 543 i K.Pr.Civile). Duke qenė se Ferma ėshtė vėnė nė sekuestro dhe nėn kujdesin e personave te paautorizuar nga Inspektorati Veterinar dhe jo profesionist, Drejtoria Rajonale e Bujqėsisė dhe Ushqimit qė ka nė monitorim kėtė fermė ka kėrkuar me datėn 29.08.2011 tė inspektojė gjendjen shėndetėsore tė kafshėve por nga pėrmbaruesi privat nuk ėshtė lejuar tė kontrollohet. “Raiffeisen Bank” nuk merr nė konsideratė faktin se llogaritja e kredisė bankare me nr.36 qė ėshtė titull ekzekutiv, qė nga data 26.08.2011 ėshtė likuiduar plotėsisht sipas kontrat-kredisė nr.36. Kėtė e provon edhe relacioni i lėshuar nga kjo bankė. Edhe pse shuma e detyrimit ėshtė likuiduar nga ana e pėrmbaruesit privat kėrkon qė mė datėn 06.09.2011 tė vėrė nė sekuestro edhe sendet personale tė familjes Doda. Jemi nė kushtet kur kėrkuesi ka likuiduar plotėsisht detyrimin sipas kontratės sė kredisė. Vendimi i marrė nga gjykata e shkallės sė parė pėr lejimin e kėrkuesit tė ushtrojė aktivitetin e tij privat nuk prek kompetencėn dhe juridiksionin e gjykimit tė padisė me objekt pavlefshmėri titulli ekzekutiv qė po gjykohet nė Tiranė. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni; pėrfaqėsuesi i palės kėrkuese, shoqėrisė “Nordin” SHPK, avokatin Alfred Pjetrani, qė kėrkoi prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė; pėrfaqėsuesin e personit tė tretė, “Raiffeisen Bank” SHA, juristin Edison Harizaj, qė kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė apelit, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes: 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se pala paditėse, shoqėria “Nordin” SHPK ėshtė regjistruar si person juridik me vendim tė Gjykatės sė rrethit Gjyqėsor Tiranė mė datė 16.11.1996, me seli nė Laē Vau-Dejės, Shkodėr, regjistruar pranė organeve tatimore me NIPT J97113015J. 2. Person i tretė, shoqėria “Raiffeisen Bank” SHA ėshtė regjistruar si person juridik mė datė 08.05.1001, me seli qendrore nė qytetin e Tiranės, regjistruar pranė organeve tatimore me NIPT J61911005B. 3. Rezulton se midis shoqėrisė “Raiffeisen Bank” SHA, me cilėsinė e kredidhėnėses dhe shoqėrisė “Nordin” SHPK, me cilėsinė e kredimarrėses ėshtė lidhur kontrata e kredisė nr.36 Rep. nr.6 Kol., date 08.01.2008, sipas sė cilės kredimarrėsi ka marrė njė kredi nė shumėn 500.000 euro, me detyrimin pėr ta kthyer atė me 120 kėste mujore. 4. Si mjet sigurimi pėr pėrmbushjen e detyrimeve tė kėsaj kontrate kredie ėshtė lidhur kontrata e hipotekės nr.38 Rep. nr.8 Kol., datė 08.01.2008. 5. Rezulton se nga ana e kredimarrėsit janė shlyer kėstet e kredisė me vonesė, duke filluar nga muaji dhjetor i vitit 2008 deri nė muajin mars 2009. 6. Mbi kėrkimin e shoqėrisė “Raiffeisen Bank” SHA, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, me vendimin nr.410, datė 19.11.2010, ka lėshuar urdhėr ekzekutimin pėr kontratėn e kredisė bankare nr.36 Rep. nr.6 Kol., datė 08.01.2008. 7. Mė pas ėshtė vėnė nė lėvizje shėrbimi pėrmbarimor privat, Zyra Pėrmbarimore private Lefter Canaj e cila ka filluar veprimet pėrmbarimore pėr ekzekutim tė detyrueshėm tė titullit ekzekutiv, kontratės sė kredisė, duke vėnė sekuestro mbi pasuritė e debitorit. 7.1. Sipas procesverbalit me nr.1, datė 26.08.2011 tė pėrmbaruesit gjyqėsor, i cili nė zbatim tė urdhėrit tė ekzekutimit vendimit nr.410, datė 19.11.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, ku pala debitore Shoqėria “Nordin” SHPK i detyrohet kreditorit nė shumėn prej 395.137,27 euro, janė sekuestruar truall dhe ndėrtesė, me nr.pasurie 8/33, e ndodhur nė Laē Vau-Dejės, e regjistruar nė Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Shkodėr, e ndodhur nė Zonėn Kadastrale nr.8598, vol 2, faqe 197, me sipėrfaqe totale 27.400 m2, nga tė cilat 4.663 m2 ndėrtesė , me kufizimet pėrkatėse. Nė sekuestro janė pėrfshirė edhe kafshėt, ferma e derrave, e pulave, kosheret e bleteve, shtėpis e banimit etj. 8. Nė kėto rrethana shoqėria “Nordin” SHPK Shkodėr, me pretendimin se titulli ekzekutiv ėshtė i pavlefshėm, detyrimi nuk ekziston nė atė masė qė kėrkohet nga kreditori, me padi paraqitur para Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, bazuar nė nenin 609 tė Kodit tė Procedurės Civile, ka kėrkuar pavlefshmėrinė e titullit ekzekutiv. 8.1. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, me vendimin nr.1752, datė 13.07.2011, ka shpallur moskompetencėn tokėsore tė kėsaj gjykate dhe i ka dėrguar aktet pėr kompetencė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. 9. Ndėrkohė, shoqėria “Nordin” SHPK Shkodėr, referuar nė nenin 202 e vijues tė Kodit tė Procedurės Civile, i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, me kėrkesėn e datės 31.08.2011, duke kėrkuar: “Sigurimin e padisė. Heqjen e sekuestros sė vendosur nga Pėrmbaruesi gjyqėsor Lefter Canaj me Procesverbalin nr.1 dt. 26.08.2011”. 10. Nga ana e personit tė tretė “Raiffeisen Bank” SHA ėshtė pretenduar qė Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr nuk ka kompetencė tokėsore nė gjykimin e kėsaj ēėshtjeje pėr arsye se padia e themelit i ka kaluar pėr kompetencė tokėsore Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe ėshtė kjo gjykatė e cila duhet tė gjykojė edhe kėrkesėn e masės sė sigurimit tė padisė. 11. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, me vendimin nr.32 (51-2011-3574), datė 12.09.2011, ka pranuar kėrkesėn dhe ka: (i) siguruar padinė e “...ngritur nga administratori i Shoqėrisė “Nordin” SHPK dhe heqjen e menjėhershme tė sekuestros sė vendosur nga pėrmbaruesi privat Lefter Canaj me procesverbalin me nr.1, datė 26.08.2011”; (ii) “Pėrmbaruesi gjyqėsor privat Lefter Canaj dhe Raiffeisen Bank sha Tiranė, t’i dorėzojė menjėherė sipas procesverbalit me nr.1, datė 26.08.2011 administratorit z.Dede Smaka gjithė pasurinė e sekuestruar”; (iii) “Heqja e sekuestros sipas procesverbalit me nr.1, datė 26.08.2011 ka afat deri nė dhėnien fund dhe marrjen formė tė prerė tė vendimit pėr padinė e themelit tė ngritur nga administratori z.Dede Smaka. Heqja e sekuestros sipas pikės “4” tė kėtij dispozitivi tė fillojė nga data 13.09.2011 ora 08.00”. 12. Nė pranimin e kėrkesės gjykata arsyeton: - “Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr me vendim tė ndėrmjetėm 08.09.2011 nė lidhje me pretendimin e palės sė tretė pėr dėrgimin e ēėshtjes nė kompetencė Gjykatės sė shkallės sė parė Tiranė arsyeton se: Kontrata e kredisė bankare...tė datės 08.01.2008 ėshtė e hartuar nga noterja e Dhomės sė Noterisė Shkodėr Ilda Hyseni, kjo kontratė nė nenin 14 saktėson se pėr interpretimin nė pėrputhje me legjislacionin nė Republikėn e Shqipėrisė dhe tė gjithė mosmarrėveshjet apo pretendimet qė lindin apo lidhen me kėtė kontratė kredie do tė zgjidhen nga Gjykata e Shkallės sė parė Tiranė”; - “Pala person i tretė Raiffaisen Bank sh.a Tiranė ka vėnė nė lėvizje Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr pėr nxjerrjen e urdhėrit tė ekzekutimit...” e cila e ka lėshuar atė; - Zyra e Pėrmbaruesit Gjyqėsor Privat ka filluar veprimet pėrmbarimore dhe ka vėnė sekuestro mbi pasuritė e debitorit; - “Nordin sh.p.k Shkodėr ka qendrėn administrative dhe veprimtarinė ekonomike nė Bashkinė Vau-Dejės Qarkut Shkodėr qė bėn pjesė nė juridiksionin e Rrethit gjyqėsor Shkodėr, Raiffaisen Bank sh.a me qendėr selie Tiranė ka aktivitet tė vetin (filial, degė nė qytetin Shkodėr). Gjithė veprimtarinė bankare Nordin sh.p.k. e ka kryer nga dega e bankės Raiffaisen nė Shkodėr”; - “Kėrkuesi Nordin sh.p.k... ka ngritė njė padi themeli pėr pavlefshmėri absolute nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr” e cila i’a ka kaluar pėr kompetencė tokėsore Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė; - “Gjykata ēmon se veprimet pėrmbarimore tė njė pėrmbaruesi gjyqėsor privat apo shtetėrore vihen nė lėvizje nga njė vendim Gjyqėsor i formės sė prerė. Ky vendim gjyqėsore me nr.410 datė 19.11.2010 ėshtė dhėnė nga Gjykata e Rrethit Gjyqėsore Shkodėr dhe ekzekutimi i tij bėhet nga pėrmbaruesi gjyqėsore privat...”; - “Vendimi qė ka nxjerrė urdhėrin e ekzekutimit ka dalė nga gjykata kompetente e rrethit gjyqėsore Shkodėr dhe pezullimi apo mos pezullimi e tij (gjykimi) i kėtij rasti ėshtė nė kompetencė tė gjykatės sė lėshimit tė urdhėrit tė ekzekutimit”. 13. Mbi ankimin e personit tė tretė, Gjykata e Apelit Shkodėr, me vendimin nr.3, datė 09.01.2012 ka prishur vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe i ka dėrguar ēėshtjen “pėr kompetencė gjykimi Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė”. 13.1. Nė prishjen e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe zgjidhjen e dhėnė, gjykata e apelit parashtron: - gjykata kompetente ėshtė gjykata qė shqyrton padinė e themelit, atė me objekt pavlefshmėrie titulli ekzekutiv; - “Nė shqyrtimin e kėtij konflikti civil konstaton dy aspekte: Sė pari: pavarėsisht mjeteve procedurale qė ka preferuar pala paditėse pėr kėrkimin dhe mbrojtjen e tė drejtave tė tij, pala paditėse, nė substancė kėrkon kundėrshtimin e veprimeve pėrmbarimore (tė pėrmbaruesit privat Shkodėr), pėr sekuestrimin e pasurisė (neni 610 i K.Pr.Civile). Nėse pala paditėse do tė preferonte njė padi tė bazuar nė nenin 610 tė K.Pr.Civile, kjo padi midis tė tjerave, nė bazė tė dispozitave procedurale qė rregullojnė kompetencėn tokėsore, neni 42 e vijim i K.Pr.Civile duhej tė shqyrtohej nga Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr”; - “Sė dyti: gjykata e Apelit, pėr efekt tė kėrkesave tė ligjit procedural, tė nenit 16/2 tė K.Pr.Civile, nė vėshtrim tė nenit 55 tė kėtij kodi dhe nė interpretim edhe tė dispozitave ligjore qė rregullojnė Institutin e sigurimit tė padisė, nenit 202 e vijues tė K.Pr.Civile, duke respektuar tė drejtėn e disponimit tė palės paditėse, nė zgjidhjen e mjeteve procedurale ligjore nė kėrkimet e tė drejtave tė tij, vlerėson se padia e ngritur nga pala paditėse, ndryshe sa ka konkluduar gjykata e shkallės sė parė Shkodėr, duhet tė shqyrtohet nė gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, sė bashku me padinė e themelit”; - “Gjykata e faktit nuk duhet tė gjykonte kėtė kėrkesė pasi ajo nuk ka qenė kompetente pėr gjykimin e saj. Sipas nenit 55 tė K.Pr.Civile pėrcaktohet se, gjykata qė gjykon padinė kryesore ėshtė kompetente pėr tė shqyrtuar dhe kėrkesat dytėsore, kundėrpadinė, ose ndėrhyrjen kryesore. Nė kėtė rast gjykata merr vendim pėr bashkimin e tyre”. 14. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit ka ushtruar rekurs shoqėria “Nordin” SHPK, me tė cilin kėrkon prishjen e vendimit tė gjykatės sė apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė shkallės sė pare, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 14. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 14.1. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 15. Se ndodhemi pėrpara kushteve ligjore kur duhet tė vendoset pushimi i gjykimit tė ēėshtjes nė Gjykatėn e Lartė. 16. Nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, objektit tė kėrkesės dhe shkakut tė saj, pretendimeve e prapėsimeve tė pjesėmarrėsve nė gjykim, vendimeve tė gjykatave tė faktit, shkaqeve tė parashtruara nė rekurs, si dhe parashtrimeve nė seancė gjyqėsore nė Gjykatėn e Lartė, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė arrin nė pėrfundimin se vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė rrjedhojė e respektimit tė ligjit, por pėr arsye se evidentohet qė padia me tė cilėn ėshtė kėrkuar pavlefshmėria e titullit ekzekutiv ėshtė rrėzuar dhe vendimi gjyqėsor ka marrė formė tė prerė, gjykimi nė Gjykatė tė Lartė nuk mund tė vazhdojė dhe pėr rrjedhojė duhet pushuar. 17. Nė kėtė pėrfundim arrihet nga interpretimi i dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile dhe nga gjendja e faktit e evidentuar. 17.1. Respektivisht: (i) mbi padinė e shoqėrisė “Nordin” SHPK, me objekt “Pavlefshmėri titulli ekzekutiv nr.410, datė 19.11.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr”, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.1829, datė 25.02.2013, ka shpallur pjesėrisht “...tė pavlefshėm titullin ekzekutiv, Kontratėn Kredie nr.36 Rep. dhe nr.6 Kol,, datė 08.01.2008, midis kredidhėnėsit “Raiffeisen Bank” sh.a. dhe kredimarrėsit Shoqėria “Nordin” sh.p.k....”, me argumentin se “detyrimi i kredimarrėsit “Nordin” sh.p.k. ėshtė nė njė masė mė tė vogėl ndaj kredidhėnėsit “Raiffeisen Bank” sh.a. nė masėn 299.550 euro”, ndėrsa (ii) Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.3733, datė 12.11.2014 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ka rrėzuar padinė 18. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė e gjen me vend tė parashtrojė se, pavarėsisht nga formulimi i objektit tė kėrkesės dhe nga dispozitat ligjore kur referon kėrkuesi, nė shqyrtim tė pėrmbajtjes sė kėrkesės dhe nga parashtrimet nė seancat gjyqėsore tė zhvilluara gjatė gjykimit nė shkallė tė parė dhe nė apel, nė thelb me kėrkimin pėr “...heqjen e sekuestros sė vendosur nga pėrmbaruesi gjyqėsor privat Lefter Canaj me procesverbalin me nr.1, datė 26.08.2011”, kėrkohet pezullimi i veprimeve pėrmbarimore. 19. Ndonėse arsyetimi i gjykatės sė apelit nuk ėshtė koherent, pėrfundimi i arritur prej saj ėshtė i drejtė kur parashtron se “Gjykata e faktit nuk duhet tė gjykonte kėtė kėrkesė pasi ajo nuk ka qenė kompetente pėr gjykimin e saj. Sipas nenit 55 tė K.Pr.Civile pėrcaktohet se, gjykata qė gjykon padinė kryesore ėshtė kompetente pėr tė shqyrtuar dhe kėrkesat dytėsore, kundėrpadinė, ose ndėrhyrjen kryesore”. 20. Kėrkesa pėr pezullimin e ekzekutimit tė titullit ekzekutiv dhe/ose pėr veprime pėrmbarimore ėshtė nė funksion tė padive, mjeteve juridike qė mund tė ushtrohen gjatė procesit tė ekzekutimit tė detyrueshėm. 21. Sipas neneve 609, 610, 612 tė Kodit tė Procedurės Civile debitori, kreditori apo dhe ēdo person i tretė qė ka pretendime pronėsie mbi sendin mbi tė cilin bėhet ekzekutimi mund tė ushtrojnė padinė pėrkatėse. 21.1. Nė kėto dispozita ėshtė parashikuar shprehimisht se gjykata qė shqyrton ēėshtjen, mbi kėrkesėn e palės, mund tė vendosė pezullimin e vendimit, pra tė titullit ekzekutiv, me ose pa garanci. 22. Ritheksohet se pala kėrkuese nė ēėshtjen objekt gjykimi, me padi e cila nė kohėn e kėrkesės ka qenė nė shqyrtim para Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė ka goditur titullin ekzekutiv (neni 609) duke kėrkuar pavlefshmėrinė e tij. Nė kėtė padi nuk rezulton tė jetė kėrkuar edhe pezullimi i ekzekutimit tė titullit ekzekutiv apo i ndonjė veprimi konkret i pėrmbaruesit gjyqėsor. 22.1. Kėrkuesi gabimisht ka paraqitur kėrkesėn nė Gjykatėn e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, nė njė kohė kur mė parė kishte ngritur padinė me tė cilėn godiste titullin ekzekutiv (neni 609 i K.Pr.Civile). 23. Pa marrė nė shqyrtim themelin e ēėshtjes, ky kolegj e gjen me vend tė parashtrojė se, ashtu sikurse padia edhe kėrkesat e ndryshme qė i drejtohen gjykatės, me tė cilat synohet sigurimi i njė vendimi gjyqėsor, pavarėsisht nga lloji i tij, kanė nga pikėpamja procedurale anėn e vet formalo-juridike qė materializohet nė njė akt konkret dhe nga pikėpamja materiale kanė objektin dhe shkakun e vet. 23.1. Sikurse nuk ka padi pa objekt dhe pa shkak, nuk mund tė ketė as kėrkim pėr masė sigurim padie apo pėr pezullim ekzekutimi pa objekt dhe pa shkak. 23.2. Mungesa, qoftė edhe vetėm e njė prej elementėve tė kėrkesės, bėn qė gjykata tė mos marrė nė shqyrtim ēėshtjen. Nėse gjykata ka marrė nė shqyrtim ēėshtjen, por evidentohet mungesa e objektit ose shkakut tė kėrkesės, atėherė gjykimi nuk mund tė vazhdojė. 24. Nė kėtė kuptim, duke i’u kthyer rastit konkret, pėrderisa vendimi gjyqėsor, qė ka shqyrtuar nė themel padinė dhe ka rrėzuar atė, ka marrė formė tė prerė, kėrkesės sė shoqėrisė “Nordit” SHPK pėr heqjen “...e sekuestros sė vendosur nga pėrmbaruesi gjyqėsor privat Lefter Canaj me procesverbalin me nr.1, datė 26.08.2011”, i mungon objekti dhe shkaku i kėrkimit. 25. Sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se pėr rastin duhet tė vendoset pushimi i gjykimit. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485 tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Pushimin e gjykimit tė ēėshtjes nr.90100-03168-00-2012 Akti nė Gjykatėn e Lartė. Tiranė, mė 19.03.2015 Nr.11241-00608-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-949 i Vendimit (159) VENDIM NĖ EMĖR TE REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Aleksandėr Muskaj Anėtar Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 19.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: PADITĖS: TODI GOGA, i papėrfaqėsuar me avokat E PADITUR: “ALBPETROL” SHA PATOS, nė mungesė OBJEKT: Pavlefshmėri e zgjidhjes sė kontratės sė punės. Kthim nė punėn e mėparshme. Shqyrtimi dhe zgjidhja e pasojave qė vijnė nga kjo pavlefshmėri. Baza Ligjore: Nenet 143, 145, 146, 148/7 tė Kodit tė Punės. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.613 datė 13.04.2011 ka vendosur: “Rrėzimin e padisė.” Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.858 datė 18.10.2011 ka vendosur: “Lėnie nė fuqi tė vendimit 613 datė 13.04.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier.” Kundėr vendimit tė Gjykatės sė Apelit ka ushtruar rekurs paditėsi Todi Goga, i cili parashtron se: Tė dy gjykatat nė dhėnien e vendimit kanė interpretuar dhe zbatuar keq ligjin, konkretisht: a. Kodi i Punės nė fuqi e ka pėrcaktuar nė mėnyrė taksative nė nenin 145/1 dhe 152 tė tij se: “Punėmarrėsi pėrfiton shpėrblimin pėr vjetėrsi, kur kontrata ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi dhe marrėdhėniet e punės kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet”. Kėtė pėrmbajtje ka dhe neni 152 i K. Punės. Paditėsi i plotėson kushtet e cituara mė sipėr tė kėtij neni, pasi nė kohėn qė punėdhėnėsi i ka zgjidhur kontratėn e punės, paditėsi kishe vjetėrsi nė punė mė shumė se 5 vjet, afėrsisht 38 vjet. Tė gjykatat duke zbatuar keq ligjin arsyetojnė ne vendimet e tyre se zgjidhja e kontratės sė punės sipas nenit 148 tė Kodit Punės “Pushim Kolektiv nga Puna” ėshtė njė rast i veēantė dhe nuk duhet tė detyrohet pala e paditur qė ti paguaj punėmarrėsit shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė. Ky ėshtė njė arsyetim i gabuar pasi neni 148 i Kodit tė Punės nuk shprehet nė asnjė pikė tė tij qė Pushimi Kolektiv nga Puna tė jetė njė rast i veēantė dhe pėr kėtė arsye punėmarrėsit i mohohet dhėnia e pagės pėr vjetėrsi nė punė. b. Vjetėrsia nė punė sipas Kodit tė Punės, i jepet punėmarrėsit nga punėdhėnėsi nė ēdo rast tė zgjidhjes sė kontratės nga punėdhėnėsi, sipas nenit 145/1 tė Kodit tė Punės. Punėmarrėsit i mohohet dhėnia e pagės pėr vjetėrsi nė punė nė qoftė se punėmarrėsi ėshtė pushuar me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme. Pėr deri sa pranohet se paditėsit i ėshtė zgjidhur kontrata e punės sipas nenit 148 tė Kodit Punės, kjo do tė thotė se paditėsit i takon t’i jepet paga pėr shpėrblimin e vjetėrsisė nė punė. c. Zgjidhja e kontratės sė punėmarrėsit ėshtė bėrė nė kohėn qė ai ka pėrfituar pagesė paaftėsie nga punėdhėnėsi (25.06.2010-08.07.2010), nga sigurimet shoqėrore (09.07.2010-16.07.2010) dhe pagesė pėr pushime tė akorduara nga punėdhėnėsi (16.07.2010 deri nė 09.08.2010). Tė gjitha kėto tė vėrtetuara me Listė pagesat e muajve Korrik dhe Gusht 2010 si dhe nga raportet qė ndodhen nė dosje. d. Ky veprim ėshtė bėrė nė shkelje tė hapur tė nenit 147/1, 2 dhe nga afati i njoftimit nuk ėshtė paguar qoftė dhe njė ditė e vetme. Pėr tė drejtat qė i takojnė punėmarrėsit, me pėrfundimin e marrėdhėnieve tė punės, bėnė fjalė Vendimi Unifikues i Gjykatės Lartė nr.19, datė 15.11.2007 (Kolegjet e Bashkuara). Nė arsyetim tė kėtij vendimi thuhet: “Ēdo njėra nga palėt ka tė drejtė tė zgjidhė marrėdhėniet e punės, pasi ka lajmėruar mė shkrim siē ėshtė dhėnė edhe nga artikujt 142, 143, 144 dhe 153 tė K.Punės. ligji nr.7961 datė 12.07.1995. Pėrfitimet materiale i sigurohen punėmarrėsit nė kėtė rast, siē janė dėmshpėrblimi prej 2 muajsh pagė (neni 144/5) dhe shpėrblimi pėr vjetėrsinė (neni 145), pėrbėjnė, si rregull, masėn e njohur nga ligji tė rimbursimit tė dėmeve eventuale qė mund t’i vijnė punėmarrėsit nga zgjidhja e kontratės pa ndonjė motiv apo shkak abuziv (tė paarsyeshėm) siē parashikon neni 146 i Kodit tė Punės”. Paditėsi nė kohėn e njoftimit (datė 09.07.2010) ishte duke u trajtuar nga Sigurimet Shoqėrore, pėrveē raporteve tė noterizuara, edhe me vėrtetimin origjinal me nr.1472 Prot., datė 19.08.2011, tė lėshuar nga Drejtoria Rajonale e Sigurimeve Shtetėrore Fier deri mė datė 16.07.2010 dhe menjėherė mbas kėsaj date ėshtė paguar me Lejen e Zakonshme dhėnė nga punėdhėnėsi. Paditėsi nuk ka pėrfituar asnjė ditė tė vetme pagesė pėr afatin e njoftimit. Pėrkundrazi nuk ka pėrfituar as pagesėn e plotė pėr ditėt e lejes sė zakonshme pėr mė tepėr ai ėshtė larguar nga puna mė datė 09.08.2010 dhe bashkėshortja e paditėsit ėshtė larguar nga puna mė datė 30.06.2010. Vendi i punės paditėsit nuk ėshtė shkurtuar, por ėshtė riorganizuar nė dy emėrtesa, duke gjeneruar njė vend pune tė ri. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, dhe pasi bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur nga paditėsi Todi Goga, pėrmban shkaqe ligjore qė motivojnė vendimin nr.858 datė 18.10.2011 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Rezulton se, paditėsi ka Todi Goga filluar punė nė QPN Marinėz me detyra tė ndryshme nga viti 1976 deri mė datė 01.08.2010. Me shkresat nr.116 Prot. datė 30.06.2010 si dhe nr.119 Prot. datė 09.07.2010 tė Drejtorit tė Qendrės sė Prodhimit tė Naftės Marinėz, paditėsit i ėshtė komunikuar vendimi pėr zgjidhjen e kontratės sė punės pėr datėn 09.08.2010.  Pala paditėse ka pretenduar se, zgjidhja e kontratės sė punės ėshtė bėrė nė mėnyrė tė padrejtė, duke kėrkuar pavlefshmėrinė e zgjidhjes sė kontratės ės punės, rikthimin nė punė dhe rregullimin e pasojave tė zgjidhjes. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier me vendimin nr.613 datė 13.04.2011, ka rrėzuar padinė. Ky vendim ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Vlorė me vendimin e saj nr.858, datė 18.10.2011. Kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs, pala paditėse, me tė cilin kėrkon prishjen e tij. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit dhe shkaqeve tė rekursit, arrin nė pėrfundimin se vendimi i Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet. Sipas gjykatave tė faktit, paditėsi nuk do tė pėrfitonte shpėrblim pėr vjetėrsi pasi ėshtė bėrė pushim kolektiv nė bazė tė nenit 148 tė Kodit tė Punės dhe se kjo dispozitė nuk tė referon tek neni 145 i kėtij kodi. Ky kolegj, nė interpretim tė harmonishėm tė parimeve tė pėrgjithshme qė rregullojnė marrėdhėniet e punės e tė sanksionuara nė Kodin e Punės me dispozitat e Kreut XIV tė po kėtij Kodi, ku janė pėrcaktuar rregullimet ligjore tė pėrfundimit tė marrėdhėnieve tė punės, e vlerėson jo tė drejtė arsyetimin dhe pėrfundimin e arritur nga gjykata e apelit, e cila ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė e gjen me vend tė parashtrojė se fryma e legjislacionit tė punės vė theksin tek parandalimet e largimeve nga puna, nė kriteret ligjore qė duhet tė plotėsohen nga ana e punėdhėnėsve pėr tė mos tejkaluar tė drejtėn e tyre pėr tė ndėrprerė marrėdhėnien e punės dhe, pėr rastet e kėtyre largimeve, sanksionon mbrojtjen ekonomike tė punėmarrėsve. Pushimi kolektiv nga puna ėshtė njė formė e pėrfundimit tė marrėdhėnies sė punės, qė kryhet nga ana e punėdhėnėsit nė mėnyrė tė njėanshme dhe jo pėr shkaqe qė kanė tė bėjnė me punėmarrėsin. Ai pėrfaqėson njė rast tė veēantė tė ndėrprerjes sė marrėdhėnies sė punės. Neni 148 i Kodit tė Punės, pėr kushtet dhe kriteret qė vendos, pėrbėn njė garanci plotėsuese pėr punėmarrėsit pėr t’u mbrojtur nga pushimet kolektive nga puna. Nga pėrmbajtja e kėsaj dispozite del se, janė disiplinuar nė mėnyrė shteruese tėrėsia e procedurave tė zgjidhjes sė marrėdhėnieve tė punės midis punėdhėnėsit dhe punėmarrėsve nė rastet kur punėdhėnėsi bėn pushime kolektive nga puna. Procedura e caktuar nė nenin 148 tė Kodit tė Punės ėshtė e detyrueshme pėr t’u zbatuar nga punėdhėnėsi, qė parashikon tė bėjė pushime kolektive nga puna. Nė tė kundėrt, nėse punėdhėnėsi nuk respekton procedurėn e pushimit kolektiv nga puna sipas parashikimeve tė pikave 1, 2, 3 dhe 4 tė kėsaj dispozite, ai ngarkohet me pėrgjegjėsi civile, duke u detyruar tė dėmshpėrblejė punėmarrėsit sipas parashikimeve tė pikės 6. Pra, dėmshpėrblimet e parashikuara nė pikėn 6 tė nenit 148 tė Kodit tė Punės janė sanksione civile ndaj punėdhėnėsit qė nuk ka respektuar procedurėn e pushimit kolektiv nga puna. Shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė ėshtė njė institut juridik i ndryshėm nė emėrtim dhe nė pėrmbajtje nga dėmshpėrblimi si pėrgjegjėsi civile, pėrfshi kėtu dhe dėmshpėrblimin qė rrjedh nga marrėdhėniet e punės. Dėmshpėrblimi i lindur nga marrėdhėniet e punės ka tė bėjė me kompensimin e dėmit tė shkaktuar punėmarrėsit nga ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės pa respektuar kriteret e pėrcaktuara nga dispozitat e Kodit tė Punės. Ky dėmshpėrblim ėshtė sanksion ndaj punėdhėnėsit dhe lidhet me vėrtetimin ose jo tė fakteve nėse punėdhėnėsi ka respektuar ose jo procedurėn e zgjidhjes sė kontratės sė punės, afatet e njoftimit dhe nėse zgjidhja e kontratės sė punės ėshtė bėrė ose jo pėr shkaqe tė justifikuara apo nga ato tė parashikuara nė nenin 146 tė Kodit tė Punės. Ndėrsa, shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė nuk ėshtė sanksion ndaj punėdhėnėsit, por ėshtė njė formė vlerėsimi material pėr punėmarrėsin. Ai ėshtė njė pėrfitim qė duhet t’i paguhet punėmarrėsit pėr kontributin qė ka dhėnė pėr punėdhėnėsin. Ky shpėrblim nuk jepet nė rastet pėrjashtuese tė parashikuara nė nenin 145 tė Kodit tė Punės, sipas tė cilit: Punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsi, kur kontrata ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi dhe marrėdhėniet e punės kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet. Punėmarrėsi e humb tė drejtėn e shpėrblimit pėr vjetėrsi, nėse ėshtė pushuar me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme. 2) Shpėrblimi pėr vjetėrsi ėshtė tė paktėn sa paga e njė 15 ditėshi, mbi ēdo vit pune tė plotė, qė llogaritet nė bazė tė pagės qė ekziston nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės. Kur paga ėshtė e ndryshueshme, shpėrblimi llogaritet mbi mesataren e pagės tė vitit paraardhės dhe indeksohet. 3) Shpėrblimit pėr vjetėrsi i shtohet shpėrblimi qė jepet nė rastin e zgjidhjes sė kontratės pa shkaqe tė arsyeshme ose tė zgjidhjes me efekt tė menjėhershėm pa shkaqe tė arsyeshme”. Kontributi ka tė bėjė me pjesėmarrjen e punėmarrėsit nė aktivitetin e punėdhėnėsit, duke dhėnė ndihmėn e tij nė forma tė ndryshme pėr tė kryer njė punė tė dobishme nė favor tė punėdhėnėsit, me vėnien nga ana e punėmarrėsit tė aftėsive tė tij profesionale, mendore e fizike nė shėrbim tė punėdhėnėsit. Nė kėtė vėshtrim, ėshtė e natyrshme qė punėmarrėsi tė pėrfitojė shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė kur janė tė qenėsishme kushtet e parashikuara nga neni 145 i Kodit tė Punės. Nė kėtė drejtim shkon edhe rregullimi i bėrė nė nenin 152 tė po kėtij Kodi, sipas tė cilit: Nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės qė kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet, punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsinė si nė rastin e zgjidhjes sė kontratės me afat tė pacaktuar nga punėdhėnėsi. Pra, nė koherencė me rregullimet ligjore tė sipėrcituara, shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė zbatohet nė mėnyrė subsidare, ju shtohet dėmshpėrblimeve tė tjera nėse ka vend pėr to dhe nuk kushtėzohet nga mėnyra e zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės, me pėrjashtim tė rastit kur punėmarrėsi largohet nga puna nė mėnyrė tė menjėhershme dhe tė justifikuar apo kur ai vetė, me vullnetin e tij i jep fund marrėdhėnies sė punės. Nė kėtė kuptim, nė ēdo rast kur marrėdhėnia e punės pėrfundon pėr arsye qė kanė tė bėjnė me punėdhėnėsin dhe ekzistojnė kushtet e nenit 145 tė Kodit tė Punės, punėmarrėsi pėrfiton shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė. Pėr sa i pėrket masės tė kėtij shpėrblimi, ai pėrcaktohet sipas kritereve tė pikės 2 tė nenit 145 tė Kodit tė Punės. Pėr rastin nė shqyrtim, nga paditėsja pretendohet se, janė plotėsuar kushtet pėr zbatimin e nenit 145 tė Kodit tė Punės: (i) marrėdhėnia e punės midis punėmarrėsit, dhe punėdhėnėsit, ka zgjatur pėr mė tepėr se tre vjet; (ii) marrėdhėnia e punės ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi jo me efekt tė menjėhershėm dhe (iii) pėr shkaqe tė arsyeshme. Mirėpo, nga shqyrtimi i akteve procedurale rezulton qė kėto fakte e rrethana nuk janė vėnė nė diskutim gjatė gjykimit, qė Gjykata e Lartė, si gjykatė ligji, pėr shkak tė interpretimit tė gabuar tė ligjit, qė ka bėrė gjykata e apelit, tė mund tė shprehej pėr bazueshmėrinė ose jo nė ligj tė vendimeve tė gjykatave tė faktit. Pėr kėtė shkak, ēėshtja duhet tė kthehet pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Nė vlerėsim tė natyrės juridike tė mosmarrėveshjes, shkakut tė lindjes sė saj, nė mbėshtetje tė neneve 465, 486 e 493 tė Kodit tė Procedurės Civile, gjykata e apelit, duke mbajtur parasysh konkluzionet e Gjykatės sė Lartė, qoftė edhe kryesisht, duhet tė pėrsėrisė hetimin gjyqėsor. Pėr kėtė gjykata, nė bazė tė nenit 213 tė Kodit tė Procedurės Civile nė lidhje me nenet 11 e 12 tė po kėtij Kodi, duhet tė pėrcaktojė me vendim pėr secilėn palė faktet qė duhet tė provohen prej tyre, provat qė lejohen tė paraqiten nga secila palė veēmas, vlerėn provuese tė secilės prove, si dhe barrėn e provės pėr secilėn palė. Nė rigjykim, gjykata e apelit, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė sė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, “... ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin (neni 14) dhe, duke bėrė njė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen” ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16). Gjykata t’u bėjė tė qartė palėve se ėshtė detyrė e secilės prej tyre, qė nė pėrputhje me ligjin, tė paraqesin dokumentacionin e nevojshėm pėr tė provuar faktet mbi tė cilat bazojnė pretendimet pėr tė drejtat qė kėrkojnė. Nė zgjidhjen e drejtė e ligjore tė mosmarrėveshjes, ashtu si palėt kanė tė drejta, ato kanė dhe detyrime “qė rrjedhin prej kėtij procesi, nė format dhe afatet e parashikuara” nė Kodin e Procedurės Civile (neni 3). Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, si dhe e tė tjerave qė eventualisht mund tė dalin gjatė rigjykimit, do ta lejojnė gjykatėn e apelit, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me zgjidhjen e ēėshtjes. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė K.Pr.C V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.858 datė 18.10.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 19.03.2015 Nr.90500-01177-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-950 i Vendimit (160) VENDIM NĖ EMĖR TE REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Aleksandėr Muskaj Anėtar Guxim Zenelaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 19.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me palė: KĖRKUES: SINAN TAFA, pėrfaqėsuar nga av. Ferdinand Caka OBJEKTI: Ndreqja e gabimit tė vendimit tė formės sė prerė nr.628, datė 23.05.2002, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Baza Ligjore: Neni 312 i K.Pr.C Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.247, datė 07.03.2012 ka vendosur: Rrėzimin e kėrkesės sė kėrkuesit Sinan Tafa me objekt: Ndreqja e gabimit tė vendimit tė formės sė prerė nr.628 datė 23.05.2002 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė si tė pabazuar nė ligj e nė prova. Kundėr kėtij vendimi, ka paraqitur rekurs kėrkuesi Sinan Tafa, duke parashtruar se: Gjate shqyrtimit gjyqėsor, pjesėtimit i ėshtė nėnshtruar njė sipėrfaqe banimi 62 m2 ndėrtim dhe 75 m2 oborr. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė pėr tė pėrcaktuar vlerėn e pronės, pjesėn e secilit bashkėpronar, mundėsinė e pjesėtimit nė natyrė, si dhe variantet e mundshme ka thirr ekspert ing. Luan Kuēi. Eksperti ka pėrllogaritur shumėn dhe ka pėrcaktuar vlerėn sipas pjesėve takuese tė secilit, oborrin e ka llogaritur nė sipėrfaqen reale tė tij 75 m2. Llogaritja nė sipėrfaqen 41 m2, ėshtė bėrė konform pyetjes sė bėrė nga gjykata dhe ka sqaruar se, sipėrfaqe e shfrytėzueshme si oborr ka mbetur 41m2 nga 75 m2. Gjykata e Apelit shprehet pėr sipėrfaqen 33 m2, pasi tė pėrcaktonte variantin pėrkatės ajo duhet ti shtonte sipėrfaqes sė lire tė oborrit tė mbetur 41m2 (33 m2 i padituri dhe 8 m2 paditėsja) dhe sipėrfaqen e oborrit prej 34 m2 mbi tė cilin janė bėrė ndėrtimet e pa hipotekuara dhe tė llogaritė sipėrfaqen reale tė oborrit 75 m2. KOLEGJI CIVIL I GJYKATES SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Guxim Zenelaj, pėrfaqėsuesin e kėrkuesit, i cili kėrkoi prishjen e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe pranimin e kėrkesės dhe pasi bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se, rekursi i paraqitur pėrmban shkaqe ligjore qė motivojnė cenimin e vendimit nr.247, datė 07.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Rezulton se, me vendim te fazės sė parė tė pjesėtimit ėshtė lejuar pjesėtimi i njė sipėrfaqe ndėrtimore 62 m2 dhe oborr 75 m2, duke u pėrjashtuar nga pjesėtimi ndėrtimet e bėra pa leje nė oborr, midis paditėses Xhare Tafa (1/3 pjesė) dhe tė paditurit Sinan Tafa (2/3) pjesė. Nė fazėn e dytė tė pjesėtimit Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tirane me vendimin nr.386, datė 01.02.2002 ka vendosur: Pjesėtimin e njė sipėrfaqe 75 m2 tė njė banese te pėrbėre nga dy dhoma e njė kuzhinė si dhe sipėrfaqe oborri 75 m2 duke i lėnė paditėses 40 m2 banese qė ajo banon dhe qė pėrfaqėson 1/3 pjesė takuese dhe tė paditurit 22 m2 banese dhe 75 m2 oborr qė pėrfaqėson 2/3 pjesė tė pasurisė (varianti i trete i pjesėtimit propozuar nga eksperti). Gjykata e Apelit Tirane me vendimin nr.628, date 23.05.2002 ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė pjesėn qė lejon pjesėtimin e pronės, ndryshimin e vendimit nė caktimin e pjesėve takuese nė kėtė mėnyrė: Paditėses Xhare Tafa i lihet dhoma nr.3, kuzhina nr.4, wc ngjitur me dhomėn dhe sipėrfaqe oborri 8 m2 (sipas variantit te dyte). Te paditurit Sinan i lihen dhoma 1, 2, 2/1 si dhe oborri me sipėrfaqe 33 m2. Detyrimin e tė paditurit Sinan Tafa pėr t’i paguar paditėses Xhare Tafa, kompensimin e pjesės takuese nė masėn 78.000 lekė. Detyrimin e palėve te bėjnė veēimin e pronės. Mbi rekursin e paditėse Xhare Tafa, Gjykata e Lartė me vendimin nr.1855, datė 27.11.2003 ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.628, datė 23.05.2002, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Kėrkuesi Sinan Tafa me pretendimin se, vendimi i gjykatės sė apelit ka pasaktėsi tė dukshme, i ka kėrkuar kėsaj gjykate ndreqjen e tij. Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.247, datė 07.03.2012, ka rrėzuar kėrkesėn dhe kundėr kėtij vendimi ka paraqitur rekurs, kėrkuesi, me tė cilin kėrkon prishjen e tij. Nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore, objektit dhe shkakut tė kėrkesės, tė vendimit tė gjykatės sė apelit, shkaqeve tė rekursit, si dhe parashtrimeve nė seancė gjyqėsore, Kolegji Civil vlerėson se, arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga gjykata e apelit ėshtė rrjedhojė e mos respektimit tė kėrkesave tė ligjit procedural. Gjykata e apelit ka rrėzuar kėrkesėn pėr ndreqjen e gabimeve tė vendimit tė dhėnė prej saj, duke arsyetuar se, vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė shqyrtuar nga Gjykata e Lartė, e cila nė vendimin e saj ka analizuar edhe aktin e ekspertimit, dhe nuk ka konstatuar tė meta dhe gabime nė lidhje me pjesėtimit e sendit nė bashkėpronėsi; nga gjykata e apelit nuk ėshtė bėrė gabim nė shkrim apo llogari nė vendimin e saj; si dhe akti i ekspertimit ėshtė provė si tė tjerat. Nė analizė juridike tė vendimit tė gjykatės sė apelit, ky Kolegj vlerėson se, gjykata nuk ka dhėnė arsyet dhe argumentet ligjore tė rrėzimit tė kėrkesės lidhur me kėrkimin pėr ndreqjen e vendimit gjyqėsor. Nuk mund tė konsiderohet i mjaftueshėm vetėm fakti se, vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Lartė dhe nuk ka vend pėr ndreqjen e vendimit tė dhėnė. Gjykata e Lartė ėshtė investuar nė shqyrtimin e ēėshtjes, mbi rekursin e palės tjetėr dhe ėshtė shprehur nė lidhje me pretendimet e parashtruar nga kjo palė nė tė. Po kėshtu, pasaktėsia e vendimit gjyqėsor (e pretenduar nga pala kėrkuese), nuk pėrbėn shkak pavlefshmėrie tė tij, sipas nenit 467 tė K.Pr.C, e cila mund tė konstatohej, edhe kryesisht nga Gjykata e Lartė. Korrigjimi ose ndreqja e gabimeve materiale mund tė bėhet nė ēdo kohė, nė bazė tė nenit 312 tė KPC, prandaj nuk pėrbėn pengesė pėr ndreqjen e gabimeve, fakti qė vendimi tė jetė kundėrshtuar pėr shkak tė tė metave ose defekteve tė tjera tė ndryshme nga gabimi material apo pasaktėsia e dukshme e tij. Nė analizėn e pretendimit tė paraqitur nga kėrkuesi pėr ndreqjen e vendimit gjyqėsor, gjykata e apelit nuk ka pasur parasysh se, vendimi i gjykatės duhet t’u pėrgjigjet dispozitave ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret dhe gjendjes sė faktit qė pėrbėjnė ose jo cenim tė tė drejtave tė pretenduara nga palėt. Nė tė kundėrt, sikundėr ėshtė rasti nė shqyrtim, vendimi nuk ėshtė i argumentuar dhe as i bazuar nė ligj. Ky kolegj, nė shqyrtim tė objektit dhe shkakut tė kėrkesės, si dhe shtjellimit tė saj, evidenton se pala kėrkuese kėrkon ndreqjen e vendimit tė gjykatės sė apelit, pėr shkak tė pasaktėsive tė tij. Gjykata e apelit, duke u mjaftuar vetėm nė faktin se, vendimi nuk ka gabime materiale (nė shkrim apo llogaritje) nuk ka evidentuar faktet dhe provat mbi tė cilat pala kėrkuese, mbėshtet pretendimin e tij, nė lidhje m pasaktėsitė e vendimit, duke mos respektuar nenin 312 tė K.Pr.C, sipas tė cilit: Pas shpalljes sė vendimit gjykata nuk mund ta anulojė ose ta ndryshojė atė. Ajo, me kėrkesėn e palėve ose kryesisht, mund tė ndreqė nė ēdo kohė vetėm gabimet e bėra nė shkrim ose nė llogari ose ndonjė pasaktėsi tė dukshme tė vendimit. Nė interpretim tė kėsaj dispozite, gabimi material apo pasaktėsia e vendimit, i detyrohet mungesės sė kujdesit qė ndodh gjatė pėrpilimit tė vendimit gjyqėsor. Kėto gabime apo pasaktėsi janė tė njė karakteri material qė nuk implikon ndonjė ves tė gjykimit por ėshtė thjesht njė gabim nė pėrpilimin e aktit tė shkruar. Prandaj, edhe pėr ndreqjen e njė gabimi tė tillė, K.Pr.C lejon ndreqjen e tij pa qenė e nevojshme qė vendimi gjyqėsor tė kundėrshtohet nė gjykatėn mė tė lartė, por mund tė procedohet nėpėrmjet procedimit tė veēantė tė ndreqjes tė gabimeve tė vendimit nga e njėjta gjykatė qė ka dhėnė vendimin. Dispozita parashikon se kur mund tė kėrkohet ndreqja e gabimit nė vendimin gjyqėsor, kur ka gabim material nė shkrim; gabim material nė llogari; si dhe kur ka pasaktėsi tė dukshme tė tij. Pala kėrkuese ka pretenduar pėr pasaktėsi nė vendimin e dhėnė nga gjykata e apelit, dhe kjo gjykatė nuk ka analizuar pse nuk qėndron ky pretendim, duke mos pasur parasysh, se nėse ekziston pasaktėsi e dukshme nė vendimin e dhėnė, mund tė kėrkohet dhe tė bėhet ndreqja e tij, nė bazė tė nenit 312 tė K.Pr.C. Pėr tė evidentuar pasaktėsinė e pretenduar nga pala kėrkuese, gjykata e apelit duhet tė analizonte, nėse vendimi i dhėnė prej saj nė zgjidhjen e themelit, pėr tė cilin, kėrkohet ndreqja, ka qenė i saktė, referuar dispozitave procedurale nė lidhje me pjesėtimin e sendit nė bashkėpronėsi dhe nė lidhje me pasqyrimin nė mėnyrė ligjore tė pėrfundimeve, pas analizės sė provave tė paraqitura dhe tė administruara dhe tė cilat i janė nėnshtruar hetimit gjyqėsor, dhe analizuar nė zbatim tė ligjit procedural. Padia objekt shqyrtimi ka qenė pjesėtimi i pasurisė nė bashkėpronėsi tė palėve ndėrgjyqės. K.Pr.C parashikon se, pjesėtimi gjyqėsor, edhe pse iniciohet nga njė padi, e cila nė thelb kėrkon qė t’i japė fund regjimit tė bashkėpronėsisė, procesi i gjykimit tė kėsaj padie tė realizohet nė dy faza, ku faza e parė e gjykimit ka pėr objekt tė hetimit, tė shqyrtimit dhe tė gjykimit pėrcaktimin e rrethit tė ndėrgjyqėsve bashkėpronarė; pjesėt takuese tė tyre dhe sendet qė do tė pjesėtohen. Gjykata, nė fazėn e dytė tė pjesėtimit, nė bazė tė nenit 372 tė K.Pr.C, duhet tė bėjė vlerėsimin e sendeve qė do tė pjesėtohen, pasi mė parė tė ketė marrė mendimin e ekspertėve, dhe kur sendet mund tė ndahen nė natyrė formohen aq pjesė sa janė edhe bashkėpjesėtarėt. Nė secilėn nga kėto pjesė duhet tė pėrfshihen, me sa ėshtė e mundur, njė sasi nga sendet apo kreditė tė po asaj natyre me vleftė tė barabartė me pjesėn takuese. Pabarazia nė natyrė e sendeve midis pjesėve kompensohet nė para. Gjykata vendos edhe pėr marrėdhėniet financiare tė palėve pėr shkak tė bashkėpronėsisė. Pikėrisht, janė kėto momente procedurale, qė duhet tė gjejnė pasqyrim dhe nė pėrshkrimin dhe arsyetimin e vendimit pėr pjesėtimin, ku paraqiten zhvillimi i procesit, faktet e rėndėsishme pėr ēėshtjen, provat e administruara dhe baza juridike e vendimit dhe mė pas, ēėshtjet e diskutuara dhe tė zgjidhura nga gjykata, duke treguar dispozitat ligjore dhe parimet e sė drejtės qė janė zbatuar prej saj. Rezulton se, me vendimin e fazės sė parė tė pjesėtimit datė 16.10.2011, gjykata e rrethit gjyqėsor Tiranė ka lejuar pjesėtimin e njė sipėrfaqe ndėrtimi 62 m2 dhe njė sipėrfaqe oborri 75 m2, midis paditėses Xhare Tafa (1/3 pjesė) dhe tė paditurit Sinan Tafa (2/3). Me kėtė vendim tė fazės sė parė tė pjesėtimit, nė bazė tė nenit 370 tė K.Pr.C, janė caktuar sendet qė do tė pjesėtohen, ėshtė pėrcaktuar e drejta e bashkėpronėsisė sė palėve ndėrgjyqės, si dhe pjesėt takuese tė tyre. Pas marrjes formė tė prerė tė kėtij vendimi, ėshtė vazhduar me fazėn e dytė tė pjesėtimit, pėr ndarjen nė natyrė tė sendeve tė paluajtshėm. Nė detyrat e caktuara nga gjykata pėr ekspertin, duke u bazuar tek vendimi fazės sė parė tė pjesėtimit, ka qenė edhe vlerėsimi i pronave (sipėrfaqe ndėrtimi 62 m2 dhe oborr 75 m2), si dhe mundėsia e ndarjes nė natyrė e tyre, duke pėrjashtuar ndėrtimet e bėra pa leje nga i padituri. Pala kėrkuese, nė kėrkesėn e paraqitur pėr ndreqjen e pasaktėsive tė vendimit, ka pretenduar se, pikėrisht nė analizėn dhe vlerėsimin e varianteve tė pjesėtimit tė sendeve nė natyrė tė paraqitur nga eksperti, gjykata e apelit, e cila ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė, nuk ka qenė e saktė nė pėrcaktimin e pronės (sipėrfaqe oborri) qė ka marrė kėrkuesi, ndėrkohė qė ai pėr atė sipėrfaqe ka kompensuar nė vlerė palėn tjetėr, sipas vlerės sė llogaritur nga eksperti. Prandaj, nė shqyrtimin e kėrkesės pėr ndreqje gabimi, gjykata e apelit duhet tė hetonte dhe tė shprehej nė lidhje me pretendimin e palės kėrkuese, nėse nga leximi i vendimit tė themelit, ekzistojnė pasaktėsi tė dukshme nė vendim, nė lidhje me sendet e caktuara pėr pjesėtim, me vendimin e fazės sė parė tė pjesėtimit; me pėrfundimet e dhėna nė aktin e ekspertimit, nė realizim tė detyrave tė dhėna nga gjykata, duke ju referuar vlerėsimit tė sendeve, kompensimit pėr shkak tė pabarazisė nė natyrė tė tyre, etj.. Nė kėto kushte, vendimi i gjykatės sė apelit, si pasojė e mosrespektimit tė ligjit procedural duhet tė prishet dhe ēėshtja tė dėrgohet pėr rishqyrtim. Nė rigjykim, gjykata e apelit, pėr t’iu dhėnė zgjidhje problemeve tė mėsipėrme, nė respektim tė sė drejtave tė palėve dhe detyrimeve tė tyre qė rrjedhin nga procesi gjyqėsor civil, duhet tė bėjė “cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen” ta zgjidhė atė “nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi” (neni 16), proces ky qė ėshtė objekt i gjykatave tė faktit dhe jo i Gjykatės sė Lartė, si gjykatė ligji. Kryerja e veprimeve tė mėsipėrme, do ta lejojnė gjykatėn e apelit, qė nė pėrputhje me kėrkesat e ligjit procedural tė mund tė arrijė nė pėrfundime tė drejta dhe objektive, lidhur me kėrkesėn e paraqitur pėr ndreqjen e vendimit gjyqėsor. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/c tė K.Pr.C V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.247, datė 07.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim, nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 19.03.2015 Nr. 11112-00514-00-2012 i Regj.Themeltar Nr. 00-2015-1330 i Vendimit (161) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile qė u pėrket palėve: PADITĖS: LILJANA VARFI TĖ PADITUR: JOSIF VARFI, VASILIKA VARFI OBJEKTI: Pjesėtim i pasurisė nė bashkėpronėsi tė njė apartamenti banimi ndodhur nė lagjen “Apollonia” Fier, e pėrbėrė prej 3 dhoma njė kuzhine. Baza Ligjore: Neni 207 i Kodit Civil. Neni 369 i K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.561, datė 02.04.2003, ka vendosur: “Lejimin e pjesėtimit nė natyrė tė sendit objekt gjykimi, apartament banimi tė pėrbėrė prej 3 dhomash e 1 kuzhine me aneks, tė ndodhur nė lagjen “Apollonia”, rruga “Rauf Nallbani”, kati i parė, shkalla e parė, apartamenti nr.27, ndėrmjet palėve ndėrgjyqėse Liljana Varfi, Josif Varfi e Vasilika Varfi, sipas pjesėve takuese. Lėnien nė natyrė paditėses, Liljana Varfi tė sipėrfaqes, S2 me sipėrfaqe 40.38 m2, qė ka pėr ambiente ato me nr.1, 2, 3, 4 dhe nė planimetri ėshtė e pasqyruar me ngjyrė bojė qielli, ndėrsa hyrja pėr nė Sip. S2 ėshtė ballkoni i kėsaj banese duke qenė se ėshtė kati pėrdhe. Lėnien nė natyrė tė paditurve Josif e Vasilika Varfi, sipėrfaqen S1 me sipėrfaqe 32.29 m2, qė ka ambiente 5, 6, 7, 8 tė pasqyruar nė planimetrinė me shkallė 1:100 me ngjyrė jeshile. Hyrja pėr nė S1 ėshtė ajo ekzistuese. Mbylljen e mureve tė pasqyruar me ngjyrė tė verdhė sipas skicės sė aktit tė ekspertimit me shkallė 1:100 me shpenzimet e pėrbashkėta tė dy palėve. Detyrimin e tė paditurve Josif Varfi, Vasilika Varfi tė kompensojnė paditėsen Liljana Varfi nga pabarazia e krijuar nga ndarja nė natyrė pėr sipėrfaqen 0.29 m2 nė vlerėn 14.612 lekė.” Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.491, datė 03.10.2006, ka vendosur: “Lėnien nė natyrė tė sendit objekt pjesėtimi, apartamentit tė banimit tė pėrbėrė nga 3 dhoma, njė kuzhinė me aneks tė ndodhur nė lagjen “Apollonia”, Rruga “Rauf Nallabani”, kati i parė, shkalla e parė, apartamenti 27, tė paditurve Josif e Vasilika Varfi. Detyrimin e tė paditurve ta kompensojnė paditėsen pėrkundrejt pjesės 14/25 nė masėn 2.128.000 lekė.” Gjykata e Lartė Tiranė, me vendimin nr.310, datė 08.10.2009, ka vendosur: “Prishjen e vendimit nr.491, datė 03.10.2006, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues.” Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.86, datė 03.11.2011, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.561 tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Fier nė kėtė mėnyrė: Lėnien nė natyrė tė sendit objekt pjesėtimi, apartament banimi tė pėrbėrė nga tre dhoma, njė kuzhinė me aneks, me nr.pasurie 3/44+1-27 me sipėrfaqe 94 m2 tė ndodhur nė lagjen “Apollonia”, rruga “Rauf Nallbani”, kati I, shkalla I apartamenti nr.27 me vlerė 6.512.500 lekė paditėses Liljana Varfi. Detyrimin e paditėses Liljana Varfi tė kompensojė tė paditurit Josif dhe Vasilika Varfi pėrkundrejt pjesės 11/25 nė shumėn 2.865.500 lekė, respektivisht i padituri Josif Varfi pėr shumėn 1.563.000 lekė dhe e paditura Vasilika Varfi pėr shumėn 1.302.500 lekė.” Kundėr vendimit tė Gjykatės sė Apelit, ka ushtruar rekurs i padituri Josif Varfi, i cili parashtron kėto shkaqe: Ky vendim ka ardhur si rezultat i interpretimit tė gabuar tė provave tė administruara nė kėtė proces, si dhe i mosrespektimit tė ligjit nenit 207 tė K.Civil dhe detyrave tė lėna nga Gjykata e Lartė. Nėpėrmjet ēertifikatave tė hershme dhe asaj aktuale ėshtė vėrtetuar se tė paditurit sė bashku me fėmijėt janė banorė tė qytetit tė Fierit. Si nė tė drejtėn morale dhe zakonore i padituri ėshtė djali i vetėm i familjes, i cili i ka martuar motrat e tij, pėrfshirė edhe paditėsen, e cila ėshtė martuar nė vitin 1997. Nga certifikata aktuale e paditėses rezulton se ajo ėshtė person i vetėm, pa fėmijė me banim aktual nė fshatin Livadhja tė Sarandės, e nė kėto kushte referuar paragrafit tė fundit tė nenit 207 tė K.Civil asaj nuk mund t’i lihej kjo shtėpi. Gjykata e Apelit anashkaloi detyrėn e lėnė nga Gjykata e Lartė se cila prej palėve kishte mė shumė nevojė pėr banim referuar gjendjeve familjare tė tyre. Ekspertėt nuk kanė bėrė njė analizė tė saktė tė ēmimit tė apartamentit, por janė mjaftuar me vlerėn e tregut tė lirė, duke vendosur vlerėn 6.512.500 lekė. Edhe me plotėsimin e aktit tė ekspertimit u la e njėjta vlerė e sendit, nė njė kohė qė apartamenti ėshtė pa asnjė lloj meremetimi, duke i dhėnė prioritet mundėsisė nė tė ardhmen, pėr njė ēmim 67.000 lekė pėr metėr katror, pra mė shumė se sa mund tė bėjė njė apartament i ri e komod. Vlera e vendosur nga ekspertėt ėshtė jashtė ēdo vullneti tė arsyeshėm duke patur parasysh dhe krizėn aktuale, si dhe rėnien e shitjeve. Udhėzimi nr.3, datė 03.10.2010 “Pėr miratimin e kostos mesatare pėr m2 e sipėrfaqes sė shfrytėzueshme tė pėrcaktuar nga EKB”, pėr qytetin e Fierit ėshtė 34.222 lekė pėr m2. Pėr shkak tė tejzgjatjeve tė proceseve gjyqėsore do tė pranonim dhe shitjen me ankand tė shtėpisė dhe vlefta tė ndahej nė pėrpjesėtim me vlerėn takuese. Pėrfundimisht i kėrkojmė gjykatės ndryshimin e vendimit tė Gjykatės sė Apelit, duke na u lėnė shtėpia ne palėve tė paditura. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtares Majlinda Andrea; dėgjoi pėrfaqėsuesin ligjor tė palės paditėse Vasilika Varfi, av.Viktor Gumi, i cili kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit nr.86, datė 03.11.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė; konstatoi mungesėn e palės sė paditur; dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes 1. Nga aktet e dosjes gjyqėsore rezulton se palėt ndėrgjyqėse janė nė marrėdhėnie tė posaēme midis tyre, ku paditėsja Liljana tė paditurin Josif e ka vėlla, ndėrsa tė paditurėn Vasilika e ka kunatė (gruan e vėllait) dhe kanė nė bashkėpronėsi apartamentin objekt pjesėtimi. 2. Nga paditėsja Liljana Varfi, ėshtė ngritur padi pėr prishjen e bashkėpronėsisė mbi kėtė apartament. 3. Me vendimin e fazės sė parė tė pjesėtimit datė 31.10.2001, Gjykata e Shkallės sė Parė Fier, ka vendosur: “Tė lejojė pjesėtimin e njė apartamenti banimi tė pėrbėrė prej 3 dhomash, 1 kuzhinė me aneks me kufizime: veri - jug - perėndim pasuria 3/92 dhe lindje pasuria nr.3/44, tė ndodhur nė banesėn nr.52, lagja “Apollonia”, rruga “Rauf Nallbani”, kati i parė, shkalla e parė, apartamenti nr.27, Fier, duke pėrcaktuar paditėsen Liljana Varfi me 14/25 pjesė takuese dhe tė paditurit Josif e Vasilika Varfi me 11/25 pjesė takuese tė kėsaj banese”. 4. Vendimi i fazės sė parė tė pjesėtimit ka marrė formė tė prerė dhe ka filluar procesi gjyqėsor me fazėn e dytė tė pjesėtimit. Padia pėr pjesėtimin e apartamentit ėshtė ringritur nė Shkurt 2003 dhe ka vazhduar gjykimi me fazėn e dytė tė pjesėtimit. 5. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.561, datė 02.04.2003, ka vendosur: “ Lejimin e pjesėtimit nė natyrė tė sendit objekt gjykimi, apartament banimi tė pėrbėrė prej 3 dhomash e 1 kuzhine me aneks, tė ndodhur nė lagjen “Apollonia”, rruga “Rauf Nallbani”, kati i parė, shkalla e parė, apartamenti nr.27, ndėrmjet palėve ndėrgjyqėse Liljana Varfi, Josif Varfi e Vasilika Varfi, sipas pjesėve takuese. Lėnien nė natyrė paditėses, Liljana Varfi tė sipėrfaqes, S2 me sipėrfaqe 40.38 m2, qė ka pėr ambiente ato me nr.1, 2, 3, 4 dhe nė planimetri ėshtė e pasqyruar me ngjyrė bojė qielli, ndėrsa hyrja pėr nė Sip. S2 ėshtė ballkoni i kėsaj banese duke qenė se ėshtė kati pėrdhe. Lėnien nė natyrė tė paditurve Josif e Vasilika Varfi, sipėrfaqen S1 me sipėrfaqe 32.29 m2, qė ka ambiente 5, 6, 7, 8 tė pasqyruar nė planimetrinė me shkallė 1:100 me ngjyrė jeshile. Hyrja pėr nė S1 ėshtė ajo ekzistuese. Mbylljen e mureve tė pasqyruar me ngjyrė tė verdhė sipas skicės sė aktit tė ekspertimit me shkallė 1:100 me shpenzimet e pėrbashkėta tė dy palėve. Detyrimin e tė paditurve Josif Varfi, Vasilika Varfi tė kompensojnė paditėsen Liljana Varfi nga pabarazia e krijuar nga ndarja nė natyrė pėr sipėrfaqen 0.29 m2 nė vlerėn 14.612 lekė.” 6. Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.491, datė 03.10.2006, ka vendosur: “ Lėnien nė natyrė tė sendit objekt pjesėtimi, apartamentit tė banimit tė pėrbėrė nga 3 dhoma, njė kuzhinė me aneks tė ndodhur nė lagjen “Apollonia”, Rruga “Rauf Nallabani”, kati i parė, shkalla e parė, apartamenti 27, tė paditurve Josif e Vasilika Varfi. Detyrimin e tė paditurve ta kompensojnė paditėsen pėrkundrejt pjesės 14/25 nė masėn 2.128.000 lekė.” 6.1. Kjo gjykata ka arsyetuar se: - sendi nuk mund tė pjesėtohet sepse humbet si banesė, nisur nga kjo gjendje meqenėse sendi objekt pjesėtimi ėshtė shtėpi banimi dhe nuk mund tė ndahet nė natyrė dhe: “... duke u referuar tek neni 207 i K.C. e ēmon se ajo duhet t’i lihet tė paditurve sepse ata kanė mė shumė nevojė pėr tė. Paditėsja Liljana nė fakt nuk banon aty ėshtė e martuar dhe efektivisht jeton jashtė shtetit. Tė paditurit kanė nė ngarkim dhe 4 fėmijė dhe ata ndodhen momentalisht nė emigracion, por vijnė shpesh dhe nė Shqipėri dhe pėrveē kėsaj shtėpie nuk kanė banesė tjetėr”. 7. Mbi rekursin e paditėses, Gjykata e Lartė, me vendimin nr.310, datė 08.10.2009, ka vendosur: “- Prishjen e vendimit nr.491, datė 03.10.2006, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues.” 7.1. Nė marrjen e kėtij vendimi Gjykata e Lartė ka arsyetuar se: “... vendimi i Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė marrė nė shkelje tė dispozitave procedurale civile ... ... gjatė rigjykimit tė ēėshtjes, gjykata e apelit duhet tė pėrsėrisė hetimin gjyqėsor, duke urdhėruar kryerjen e njė akt ekspertimi tjetėr, me grup ekspertėsh, duke thirrur nė cilėsinė e ekspertit inxhiniere tė fushės sė ndėrtimit (urbanistė), tė cilėt duhet t’i japin pėrgjigje pyetjeve: a) nėse ėshtė e mundur qė tė kryhet pjesėtimi nė natyrė i sendit, nė pėrputhje me aktet ligjore dhe nėnligjore nė fushėn e urbanistikės, b) nėse pjesėtimi lejon qė ēdo pjesė e ndarė e sendit tė ketė hapėsirat e nevojshme pėr njė banese, pėrfshirė ambientet ndihmėse (WC, shkallė komunikuese me ambientin e jashtėm, etj.), si dhe ēdo pyetje tjetėr qė do tė ēmohet e nevojshme pėr zgjidhjen e mosmarrėveshjes nė pėrputhje me ligjin (neni 16 i K.Pr.C.). Po ashtu, ėshtė detyrim i gjykatės, qė gjatė rishqyrtimit tė ēėshtjes, nė rast se pjesėtimi nė natyre i sendit rezulton i pamundur, tė argumentoje nė pėrputhje me provat e administruara ... se cila prej palėve ndėrgjyqėse ka mė shumė nevojė pėr banim, duke arsyetuar nė lidhje me faktin se cili ėshtė vendbanimi aktual i tyre, gjendja familjare, numri i fėmijėve, ...” 8. Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.86, datė 03.11.2011, ka vendosur: - “Ndryshimin e vendimit nr.561, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Fier nė kėtė mėnyrė: Lėnien nė natyrė tė sendit objekt pjesėtimi, apartament banimi tė pėrbėrė nga tre dhoma, njė kuzhinė me aneks, me nr.pasurie 3/44+1-27 me sipėrfaqe 94 m2 tė ndodhur nė lagjen “Apollonia”, rruga “Rauf Nallbani”, kati I, shkalla I apartamenti nr.27 me vlerė 6.512.500 lekė paditėses Liljana Varfi. Detyrimin e paditėses Liljana Varfi tė kompensojė tė paditurit Josif dhe Vasilika Varfi pėrkundrejt pjesės 11/25 nė shumėn 2.865.500 lekė, respektivisht i padituri Josif Varfi pėr shumėn 1.563.000 lekė dhe e paditura Vasilika Varfi pėr shumėn 1.302.500 lekė.” 8.1. Kjo gjykata ka arsyetuar se: “..[M]bi orientimin e lėnė nė rigjykim nga Gjykata e Lartė u ēmua pėrsėritja e hetimit gjyqėsor duke thirrur njė grup ekspertėsh tė pėrbėrė nga dy specialistė tė fushės sė ndėrtimit dhe vlerėsimit tė pasurive tė paluajtshme. ... Nė lidhje me vlerėn e kėtij sendi, ekspertėt e thirrur nė gjykim, pasi morėn edhe mendimet e pėrfaqėsueses sė paditėses dhe pėrfaqėsueses sė tė paditurit Josif Varfi mbi referencėn pėr pėrcaktimin e kėsaj vlere, arritėn nė pėrfundimin se vlera e kėtij apartamentin sipas tregut tė lirė nė kohen e gjykimit, ėshtė nė shumėn 6.512.500 lekė. ... Ndryshe nga sa pretendoi ... pėrfaqėsuesja e tė paditurit Josif Varfi ... prej ekspertėve janė pėrcaktuar qartė treguesit qė ata kanė analizuar nė llogaritjen e kėsaj vlere, analizė qė nga Gjykata e Apelit gjendet e drejtė, e plotė dhe bindėse. Kėshtu, ekspertet kanė mbajtur parasysh faktin qė apartamenti ėshtė nė katin e parė tė njė pallati qė ndodhet nė zonėn mė tė rėndėsishme tė tregut tė qytetit tė Fierit, e klasifikuar si zonė e kategorisė sė parė tė ndėrtimit, qė nuk preket nga ndėrtimet e reja, por zhvillohet si zonė ekonomike, ėshtė nė udhėkryqin e dy rrugėve kryesore, ... ėshtė me fasadė nė drejtim tė kėtyre dy rrugėve. ... e bėjnė kėtė pasuri tė ketė vlerė tė veēantė, nė raport me njė apartament tė ngjashėm nė njė vend tjetėr ... Po kėshtu, ekspertet kanė mbajtur parasysh balancimin e faktorit pozitiv qė rrit vlerėn e apartamentit dhe qė lidhet me mundėsinė e ndryshimit nė tė ardhmen tė destinacionit nga banesė nė njėsi tregtare, si dhe tė faktorit negativ qė ul vlerėn e apartamentit dhe qė lidhet me statusin juridik tė sendit, gjendja jo e mirė e rifiniturės, qenien nė proces gjyqėsor. Nė pėrfundim ekspertet u janė referuar edhe ēmimeve ... pėr shitjen nė kėtė zone tė ambienteve tė reja tė destinuara si njėsi tregtare dhe si apartamente banimi, nė vlerat respektivisht 1.500 - 1.800 euro pėr m2 (pėr njėsi tregtare) dhe 600 - 700 euro pėr m2 pėr apartamente. Ndėrkohė qė ēmimi i pėrdorur nė taksėn e pasurisė nga ZVRPP Fier pėr qytetin e Fierit ėshtė 60.000 leke pėr m2. Mbi tė gjithė kėta tregues dhe analizės sė tyre, ekspertėt kanė arritur nė pėrfundimin se sendi objekt pjesėtimi duhet tė vlerėsohet me vlerėn afėrsisht 67.000 lekė pėr m2 ... analizė kjo, qė ... gjendet e drejtė, e plotė dhe bindėse. ... pėr tė pėrcaktuar mundėsinė e ndarjes nė natyrė tė sendit, ekspertet arritėn nė pėrfundimin se, nisur nga ambientet jetėsore dhe tė domosdoshme pėr funksionimin normal tė njė banese, raportet qė kanė palėt si bashkėpronarė, ēdo ndarje qė mund tė bėhet, nuk mund tė jetė me ambientet e domosdoshme tė jetesės si nyje sanitare, gatimi, korridor, derė hyrje etj., pasi ato janė njė. Pavarėsisht se edhe nga palėt nė gjykim, ky konkluzion nuk u kontestua, Gjykata e Apelit e gjen atė tė drejtė dhe nė pėrputhje me rrethanat e konstatuara nė gjykim, me natyrėn e sendit i destinuar si apartament dhe qė krijon kushte optimale pėr banim, si dhe me kėrkesat arkitekturore dhe urbanistike. Pra, ... gjykata e apelit, nė lidhje me dy detyrat e lėna nga Gjykata e Lartė, konstatoi faktin se sendi nė bashkėpronėsi nuk mund tė pjesėtohet nė natyrė ... Nė vijim, nė zbatim tė detyrės sė lėnė nė rigjykim, pasi administroi provat shkresore tė paraqitura nga palėt mbi gjendjen e tyre familjare, ekonomike dhe nevojat pėr banim, gjykata e apelit arrin nė pėrfundimin se nevojat mė tė mėdha pėr banim i ka paditėsja Liljana Varfi. ... sipas certifikatės familjare tė tė paditurve, rezulton se ata janė nė njė pėrbėrje familjare me tre fėmijėt e tyre, qė tė gjithė madhorė dhe me mundėsi shumė tė mėdha pėr tė zgjidhur shpejt dhe nė kushte optimale nevojat pėr banim. ... ... paditėsja Liljana Varfi figuron e vetme nė pėrbėrjen familjare, e divorcuar nga martesa e parė dhe me pas, e ve, ... nė vitin 1997 .... Ky status social i paditėses, nė raport me moshėn dhe mundėsitė e pakta ekonomike, ēmohet nga gjykata e apelit se dikton nevojėn qė sendi nė bashkėpronėsi, pėr shkak tė pamundėsisė sė paditėses pėr tė zgjidhur shpejt dhe nė kushte optimale nevojat pėr banim, duhet t'i lihet asaj nė natyrė, kundrejt detyrimit pėr tė kompensuar tė paditurit nė te holla ... gjykata e apelit mban parasysh edhe faktin se paditėsja gėzon njė pjesė mė tė madhe pronėsie mbi sendin nė raport me tė paditurit, ...” 9. Kundėr vendimit tė Gjykatės sė Apelit, ka ushtruar rekurs i padituri Josif Varfi, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. Ligji i zbatueshėm 10. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile dhe Kodit Civil, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 10.1. Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė qė tė zhvillojė njė proces tė rregullt ligjor, nėpėrmjet garantimit tė zhvillimit tė njė hetimi tė plotė dhe tė gjithanshėm, nė pėrputhje me ligjin”. 10.2 Neni 16 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt. Megjithatė, gjykata nuk mund tė ndryshojė bazėn juridike tė padisė pa kėrkesėn e palės”. 10.3. Neni 372 i K.Pr.Civile: “Gjykata bėn vlerėsimin e sendeve qė do tė pjesėtohen, pasi mė parė tė ketė marrė mendimin e ekspertėve, dhe kur sendet mund tė ndahen nė natyrė formohen aq pjesė sa janė edhe bashkėpjesėtarėt. Nė secilėn nga kėto pjesė duhet tė pėrfshihen, me sa ėshtė e mundur, njė sasi nga sendet apo kreditė tė po asaj natyre me vlerė tė barabartė me pjesėn takuese. Pabarazia nė natyrė e sendeve midis pjesėve kompensohet nė para. Gjykata vendos edhe pėr marrėdhėniet financiare tė palėve pėr shkak tė bashkėpronėsisė.” 10.4. Neni 207 i K.Civil: “Pjesėtimi i sendit tė pėrbashkėt kryhet me marrėveshjen e tė gjithė bashkėpronarėve. Kur sendi ėshtė i paluajtshėm marrėveshja duhet tė bėhet me akt noterial. Kur kjo marrėveshje nuk ėshtė arritur, pjesėtimi i sendit kryhet me anė tė gjykatės, duke u thirrur nė gjyq tė gjithė bashkėpronarėt. Pjesėtimi i sendit tė pėrbashkėt bėhet me ndarjen e tij nė natyrė sipas pjesėve qė kanė bashkėpronarėt, nė qoftė se kjo ndarje ėshtė e mundshme dhe nuk dėmton qėllimin pėrkatės tė sendit. Pabarazia e pjesėve, qė rezulton nga ndarja nė natyrė kompensohet me njė shpėrblim nė para. Kur sendi i pėrbashkėt nuk mund tė ndahet nė natyrė gjykata urdhėron qė ai tė shitet nė ankand dhe vlefta e tij tė ndahet ndėrmjet bashkėpronarėve, sipas pjesėve pėrkatėse, duke llogaritur edhe shumat qė ata duhet t’i paguajnė njėri-tjetrit pėr shkak tė marrėdhėnies sė bashkėpronėsisė. Megjithatė, nė vend tė shitjes nė ankand, gjykata, kur disa nga bashkėpronarėt e kėrkojnė, mund tė urdhėrojė qė sendi t’u lihet kėtyre, duke i detyruar qė t’i paguajnė bashkėpronarit, i cili kėrkon pjesėtimin, vleftėn e pjesės sė tij, sipas mėnyrės dhe brenda afateve tė caktuara nė vendimin gjyqėsor. Kur sendi qė nuk mund tė ndahet nė natyrė, ėshtė shtėpi banimi, gjykata ia lė nė pjesė, nė kushtet e sipėrtreguara, atij nga bashkėpronarėt qė banon nė atė shtėpi ose ka nevojė mė shumė se tė tjerėt pėr atė sipėrfaqe banimi.” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson 11. Se, rekursi i paraqitur nga pala sė paditur Josif Varfi, nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė motivojnė cenimin e vendimit nr.86, datė 03.11.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. 12. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim e nė vlerėsim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve tė paraqitura nė rekurs, si dhe pjesės arsyetuese tė vendimeve gjyqėsore, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.86, datė 03.11.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė rrjedhojė e respektimit tė ligjit. 13. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se Gjykata e Apelit Tiranė, nė pėrputhje me kėrkesat e normave procedurale, ka kryer njė hetim gjyqėsor tė plotė dhe tė gjithanshėm nė pėrputhje me ligjin, nė ēėshtjen objekt gjykimi (neni 14 i K.Pr.Civile); i ka dhėnė pėrgjigje njė sėrė pretendimeve tė palėve, kanė bėrė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126 i K.Pr.Civile), duke nė pėrfundime tė qarta dhe zgjidhur mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj (neni 16 i K.Pr.Civile). 14. Nė rigjykimin e ēėshtjes, nė respektim tė neneve 486, 465, 229 tė Kodit tė Procedurės Civile, kjo gjykatė ka zbatuar detyrat e lėna nga Gjykata e Lartė, duke pėrsėritur hetimin gjyqėsor dhe vendosur kryerjen e njė ekspertimi tjetėr nėpėrmjet tė cilit janė sqaruar: (i) nėse ishte i mundur pjesėtimi nė natyrė i sendit, dhe nėse ndarja lejon krijimin e hapėsirave tė nevojshme pėr njė banese (ii) pėrcaktimi i vlerės sė apartamentit; (iii) identifikimi saktėsisht i sendit dhe sipėrfaqja reale (pėr shkak tė disa parregullsive nė numrin identifikues tė saj nė ZVRPP). 14.1. Si rezultat i aktit tė ekspertimit dhe nė harmoni e pėrputhje me provat e administruara, kur ka rezultuar se pjesėtimi nė natyre i sendit ishte i pamundur, Gjykata ka argumentuar se cila prej palėve ndėrgjyqėse ka mė shumė nevojė pėr banim, duke konkluduar se sendi/apartamenti duhej t’i lihej paditėses. 15. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, ēmon se ky vendim ėshtė i drejtė dhe nxjerrė nga analiza e hollėsishme dhe e argumentuar e prova tė administruara nė gjykim, qė pėrkon me rrethanat e ēėshtjes dhe mėnyrėn e zgjidhjes sė saj. 16. Kolegji Civil ēmon tė theksojė se nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen vetėm rastet rigorozisht tė pėrcaktuara nė nenin 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale apo shkelje procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 17. Nė rastin nė shqyrtim, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, pa i hyrė analizės sė fakteve dhe provave, evidenton se pretendimet e parashtruara si shkaqe pėr ndryshimin e vendimit tė Gjykatės sė Apelit nuk gjejnė mbėshtetje nė ligj. 18. Konkretisht, palės rekursuese pretendon se vendimi gjykatės sė apelit ėshtė rezultat i interpretimit tė gabuar tė provave tė administruara nė kėtė proces, nė njė kohė qė vlerėsimi i provave nuk ėshtė kompetencė tė Gjykatės sė Lartė. 18.1. Sipas nenit 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, ky kolegj ka nė kompetencė tė shqyrtojė problemet qė kanė tė bėjnė me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit material e procedural, por pa bėrė njė rivlerėsim tė provave nė tė kundėrt me atė qė kanė bėrė gjykatat e hallkave mė tė ulėta (vendimin nr.17, datė 30.04.2007 tė Gjykatės Kushtetuese). Njė kontroll i tillė konsiston nė analizėn e plotė tė fakteve dhe tė rrethanave, tė cilat janė pranuar mė parė si tė vėrteta nga gjykata e faktit dhe e apelit dhe pa i ndryshuar ato. Gjatė shqyrtimit tė ēėshtjeve, Gjykata e Lartė nuk merr prova, por shqyrton dhe analizon ēėshtjen nė drejtim tė kontrollit tė ligjshmėrisė dhe tė bazueshmėrisė sė vendimeve tė ankimuara. 19. I pabazuar ėshtė edhe pretendimi pėr mosrespektim tė nenit 207 tė K.Civil. Kolegji Civil vėren se Gjykata e Apelit nė pėrputhje me kėtė dispozitė dhe detyrat e caktuar nga Gjykata e Lartė, ka arritur nė konkluzionin qė sendi nuk mund tė pjesėtohet bazuar nė pėrfundimin e ekspertėve se: “... nisur nga ambientet jetėsore dhe tė domosdoshme pėr funksionimin normal tė njė banese, raportet qė kanė palėt si bashkėpronarė, ēdo ndarje qė mund tė bėhet, nuk mund tė jetė me ambientet e domosdoshme tė jetesės si nyje sanitare, gatimi, korridor, derė hyrje etj., pasi ato janė njė.”, si dhe duke mbajtur nė konsideratė rrethanat e konstatuara nė gjykim, natyrėn e sendit si apartament, si dhe faktin qė duhet tė jetė nė kushte optimale pėr banim, nė pėrputhje me kėrkesat arkitekturore dhe urbanistike. Konkluzion ky qė nuk ėshtė kontestuar as nga palėt nė gjykim. 20. Nė vijim, Gjykata ka marrė nė shqyrtim dhe analizuar me kujdes faktin se cila palė ka patur nevojat mė tė mėdha pėr banim, pra pa anashkaluar kėtė detyrė tė vendosur nga Gjykata e Lartė, sikundėr pretendon rekursuesi. 20.1. Vlerėsimi i provave lidhur me pėrcaktimin se cila ėshtė pala qė ka mė shumė nevojė pėr banim, sikundėr u theksua mė lart, nuk ėshtė detyrė e Gjykatės sė Lartė, por nga ana tjetėr Kolegji vlerėson se nė vendimin e Gjykatės sė Apelit ėshtė evident realizimi i detyrimit tė saj pėr tė argumentuar nė pėrputhje me provat e administruara, se cila prej palėve ndėrgjyqėse ka mė shumė nevojė pėr banim. Gjykata ka mbajtur nė konsideratė gjendjen familjare tė tyre, numrin e fėmijėve, moshėn, mundėsitė pėr tė zgjidhur sa mė shpejt dhe nė kushte optimale nevojat pėr banim, pjesėt takuese tė secilės palė. 20.2. Nė kėtė mėnyrė ajo ka konkluduar se familja e tė paditurve me tre fėmijė madhorė ka shumė mė tepėr mundėsi punėsimi, krijimi i tė ardhurave dhe rregullimi tė gjendjes sė strehimit, nė krahasim me tė paditurėn, qė ėshtė nė moshė, pensioniste, e ve dhe e sėmurė. Nė kėto kushte, vendimi i gjykatės ėshtė marrė nė pėrputhje me kėrkesat e nenit 207 tė K.Civil. 21. Kolegji Civil vlerėson se ėshtė i pabazuar edhe pretendimi tjetėr se nė aktin e ekspertimit nuk ėshtė bėrė njė analizė e saktė e ēmimit tė apartamentit. 21.1. Gjykata e Lartė si gjykatė ligji, vlerėson nėse akti ėshtė marrė dhe hartuar nė pėrputhje me kėrkesat ligjore procedurale, por jo pėrmbajtjen e tij. Ndėrkohė qė gjykata e apelit, pasi e ka vėnė nė diskutim mes palėve kėtė akt, ka arsyetuar se “... prej ekspertėve janė pėrcaktuar qartė treguesit qė ata kanė analizuar nė llogaritjen e kėsaj vlere, analizė qė nga Gjykata e Apelit gjendet e drejtė, e plotė dhe bindėse.”. 21.2. Nė akt ėshtė mbajtur parasysh fakti qė apartamenti ėshtė nė katin e parė, nė njė zonė nga mė tė rėndėsishme tė qytetit, e klasifikuar si zonė e kategorisė sė parė tė ndėrtimit qė zhvillohet si zonė ekonomike, nė udhėkryqin e dy rrugėve kryesore, me fasadė nė drejtim tė dy rrugėve, si dhe ėshtė mbajtur parasysh balancimi i faktorėve pozitiv e negativ qė rrisin apo ulin vlerėn e apartamentit, ēmimet e tregut dhe ai i pėrdorur nė taksėn e pasurisė nga ZVRPP, duke e klasifikuar nė fund si njė pasuri me vlerė tė veēantė, nė raport me njė apartament tė ngjashėm diku tjetėr. 22. Nė vijim tė kėsaj analize, Kolegji Civil e gjen vendimin e gjykatės sė apelit tė arsyetuar, nė vlerėsim harmonik tė tė gjitha prova tė administruara nė proces, qė ka mbajtur nė konsideratė rėndėsinė dhe fuqinė provuese tė tyre, dhe veēanėrisht, qė ka zbatuar dispozitat ligjore pėr pjesėtimin e sendit nė bashkėpronėsi. 23. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė arrin nė konkluzionin se vendimi nr.86, datė 03.11.2011. tė Gjykatės sė Apelit Vlorė duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.86, datė 03.11.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Tiranė, mė 24.03.2015 MENDIMI I PAKICĖS Unė, gjyqtari nė pakicė, shpreh mendimin tim kundėr vendimit tė shumicės sė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė nė lidhje me ēėshtjen civile nr.11111-00514-00-2012 Regj.Themeltar, nė lidhje me rekursin e paraqitur nga i padituri Josif Varfi, me palė dhe objekt si mė sipėr cituar. Jam i mendimit se nga ana e Gjykatės sė Apelit Vlorė nuk ėshtė zbatuar sentence unifikuese e Vendimit Unifikues tė Gjykatės sė Lartė nr.628, datė 15.05.2000, nė lidhje me interpretimin dhe zbatimin e nenit 373 paragrafi i parė i Kodit tė Procedurės Civile. Neni 373 i K.Pr.Civile parashikon se:“Kur sendi ndahet nė natyrė dhe pjesėt e formuara janė tė barabarta ose barazohen me para, gjykata harton njė projekt-pjesėtimi, tė cilin e depoziton nė sekretari jo mė pak se dhjetė ditė pėrpara seancės sė ardhshme gjyqėsore. Palėt kanė tė drejtė tė parashtrojnė vėrejtjet e tyre pėr projektin e depozituar jo mė vonė se pesė ditė pėrpara seancės sė ardhshme gjyqėsore. Nė vendimin pėrfundimtar gjykata cakton pjesėn e secilit bashkėpjesėtar. Kur pjesėt ndahen nė natyrė nė mėnyrė tė barabartė dhe e kėrkon ndonjėra nga palėt, ato u jepen bashkėpjesėtarėve duke u hedhur nė short. Gjykata mund tė pranojė kėrkesėn e bashkėpjesėtarit pėr tė marrė pjesėn e treguar prej tij, kur ajo shihet me vend pėr shkak tė profesionit ose tė natyrės sė sendeve qė pėrfshihen nė pjesėn takuese. Pjesėtimi nė natyrė kryhet nė pėrputhje me rregullat urbanistike”. Nė lidhje me nenin 373/1 tė K.Pr.Civile, Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė kanė unifikuar qėndrimin se: “... Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė gjithashtu vėrejnė se, si nė ēėshtjen objekt shqyrtimi, edhe nė ēėshtje tė tjera tė gjykuara mė parė, nė fazėn e dytė tė pjesėtimit tė pasurisė gjykatat nuk zbatojnė kėrkesat e nenit 373/1 tė K.Pr.Civile, sipas tė cilit “Kur sendi ndahet nė natyre dhe pjesėt e formuara janė tė barabarta ose barazohen me para, gjykata harton njė projekt-pjesėtimi tė cilin e depoziton nė sekretari jo mė pak se dhjetė ditė pėrpara seancės sė ardhshme gjyqėsore. Palėt kanė tė drejtė tė parashtrojnė vėrejtjet e tyre pėr projektin e depozituar, jo mė vonė se pesė ditė pėrpara seancės sė ardhshme gjyqėsore”. Hartimi i projekt-pjesėtimit dhe paraqitja e tij pėrpara palėve ėshtė njė detyrim pėr gjykatėn qė shqyrton ēėshtjen, ndėrsa parashtrimi i vėrejtjeve pėr projektin nga palėt ėshtė njė e drejtė e tyre qė mund tė ushtrohet nė se ēmohet e nevojshme. Mosparaqitja e projekt-pjesėtimit u heq mundėsinė palėve pėr te ushtruar njė tė drejte tė parashikuar shprehimisht nė ligj. Gjithashtu kjo ėshtė edhe nė interes tė zgjidhjes sė drejtė tė ēėshtjes, pasi palėt mund tė sugjerojnė zgjidhje tė tjera me tė pėrshtatshme, qė mund tė plotėsonin mė mirė kėrkesat dhe interesat e tyre tė ligjshme e qė mund tė ēonin edhe nė zgjidhjen e ēėshtjes me mirėkuptim. Kryerja e veprimeve tė parashikuara nė nenin 373/1 tė K.Pr.Civile, brenda afateve pėrkatėse, pėrben edhe njė rregullim tė caktuar procedural tė domosdoshėm qė diktohet nga natyra e posaēme e gjykimit tė ēėshtjeve pėr pjesėtim pasurie. Tė gjitha sa parashtrohen me lart tė ēojnė nė pėrfundim qė mosrespektimi i kėrkesave tė nenit 373/1 tė K.Pr.Civile pėrbėn shkelje tė rėndė tė rregullave procedurale qė garantojnė parimin kushtetues tė respektimit tė njė procesi tė rregullt ligjor. Pėr rrjedhoje, kjo shkelje sjell nė mėnyrė tė domosdoshme prishjen e vendimit tė kundėrshtuar.” Jam i mendimit qė Gjykata e Apelit Vlorė nė arsyetimin e saj ka gabuar kur e lidh detyrimin e gjykatės pėr hartimin e njė projekt pjesėtimi me cilėsitė e sendit pėr banim dhe me nevojėn e palėve ndėrgjyqėse pėr strehim, apo mundėsi strehimi nė tė ardhmen, dhe jo me mundėsinė e tij pėr ndarje nė natyrė, kriter i vetėm ligjor i parashikuar nga dispozita e mėsipėrme. Pėr tė gjitha kėto arsye unė gjyqtari nė pakicė jam kundėr vendimit qė u morr nga shumica, dhe mbaj qėndrimin se ēėshtja duhet tė kthehej pėr rishqyrtim nė Gjykatėn e Apelit pėr tė vijuar gjykata me hartimin e projekt pjesėtimit, sipas nenit 485 pika “ē”, tė K.Pr.Civile. Artan Broci Nr.11241-01396-00-2012 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-1331 i Vendimit (162) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile qė u pėrket palėve: PADITĖSE: REFIT DERAJ I PADITUR: ALBPETROL SH.A. PATOS OBJEKTI: Detyrimin e palės sė paditur pėr dėmshpėrblimin e 1 vit page, pėr zgjidhjen e menjėhershme tė pajustifikuar tė kontratės sė punės. Detyrimin e palės sė paditur pėr dėmshpėrblimin e 3 muajve page pėr moszbatim tė afateve tė njoftimit. Detyrimin e palės sė paditur pėr shpėrblimin e vjetėrsisė nė punė. Detyrimin e palės sė paditur tė na shpėrbleje me 2 muaj page, pėr mosrespektim te procedurave tė zgjidhjes sė kontratės sė punės. Baza Ligjore: Nenet 144, 152, 155 tė K.Punės. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.2829, datė 27.12.2010, ka vendosur: “Pranimin pjesėrisht tė padisė. Detyrimin e palės sė paditur Albetrol Sh.A.Patos-Fier, t’i paguaj paditėsit Refit Deraj shpėrblim pėr 31 vite vjetėrsi nė punė nė masėn e 15,5 paga mujore. Rrėzimin e padisė pėr kėrkimet e tjera. Shpenzimet gjyqėsore si dhe shpenzimet pėr avokatin palės sė paditur.” Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.42, datė 24.01.2012, ka vendosur: “Ndryshimin e Vendimit nr.2829, datė 27.12.2010 tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Vlorė nė kėtė mėnyrė: Rrėzimin e padisė. Shpenzimet gjyqėsore siē janė bėrė.” Kundėr vendimit nr.42, datė 24.01.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė ka paraqitur rekurs pala paditėse Refit Deraj, nėpėrmjet tė cilit kėrkon: Prishjen e vendimit nr.42, datė 24.01.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2829, datė 27.12.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, pėr kėto shkaqe: Gjykata e Apelit nuk ka bėrė njė investigim tė plotė e tė gjithanshėm dhe njė trajtim tė drejtė tė provave dhe fakteve nė kėtė gjykim. Nė pėrgjigje dhe zbatim tė V.K.M-sė nr.275, Drejtoria e Pėrgjithshme e Albpetrolit ka nxjerr shkresėn me nr.2052 prot, tė datės 03.06.2010, ku ndėr tė tjera urdhėron ngritjen e njė grupi pune me pjesėmarrjen edhe tė pėrfaqėsuesve tė sindikatave, pėr njė trajtim sa mė transparent dhe mė pėrgjegjėsi tė largimit tė punėtorėve nga puna. Nga ky grup pune, u konkludua se pėr largimin e punėtorėve nga puna pėr arsye tė “ristrukturimit” do tė mbaheshin parasysh njė sėrė kriteresh pėr punėtorėt, si arsimi, vjetėrsia, kualifikimi etj. Por nė momentin e largimit nga puna tė punonjėsve ky kriter nuk u mbajt parasysh, duke u larguar punonjėsit mė tė kualifikuar me 30-40 vjet eksperiencė. Gjykata e Apelit ēmon se pushimi kolektiv nga puna pėrbėn njė rast tepėr tė veēantė dhe njė situatė tė re juridike, qė ka gjetur rregullimin e vet nė nenin 148 tė K.Punės. Kjo mėnyrė pėrfundimi e marrėdhėnieve tė punės nuk ka asnjėherė si shkak veprimet e punėmarrėsit, por nė pėrgjithėsi ajo vjen pėr shkak tė pakėsimit tė aktivitetit tė ndėrmarrjes. Pavarėsisht kėsaj analize, nė mėnyrė tė pakuptimtė dhe nė interpretim tė gabuar tė ligjit Gjykata e Apelit vendos tė mos akordojė shpėrblim pėr vjetėrsi, edhe pse plotėsohen kushtet e nenit 145 tė K.Punės, punėsimi mbi tre vjet dhe largimi pa faj tė punėmarrėsit. Edhe pse ėshtė pretenduar kryerja e pushimit kolektiv nga puna, ėshtė kryer ripunėsim i menjėhershėm i punėmarrėsve tė tjerė, pa u dhėnė precedencė atyre qė kishin vite tė tėra pune nė atė pozicion. Pėrfaqėsuesi i Sindikatės sė Q.P.N Gorrisht nė pozicionin e kryetarit ėshtė i njėjti person qė ka lėshuar edhe vėrtetimet e Q.P.N Gorrish pėr punėmarrėsit pėr vjetėrsinė nė pune, nė detyrėn e Shefit tė Zyrės sė Burimeve Njerėzore, pra i njėjti person ėshtė edhe kryetar i sindikatės sė punėtorėve te Q.P.N Gorrisht edhe shef i administratės (duke pėrfaqėsuar interesat e punėdhėnėsit). Kjo pėrbėn njė shkelje tė hapur tė nenit 50 tė Kushtetutės sė Republikės sė Shqipėrisė, njė shkelje flagrante dhe njė rast tė paprecedentė nė historinė e organizatave sindikale pėr mbrojtjen e interesave tė punėmarrėsve. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtares Majlinda Andrea, konstatoi mungesėn e palėve ndėrgjyqėse dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes 1. Paditėsi Refit Deraj, ka punuar pranė palės sė paditur prej 31 vjetėsh, nė pozicionin e punėtorit nė fushėn e nxjerrjes dhe pėrpunimit tė naftės. Kjo marrėdhėnie ka vazhduar pa ndėrprerje deri nė datėn 06.08.2010. Nė kėtė datė me njoftimin pėr zgjedhjen e kontratės sė punės me shkresėn nr.461/76 prot, datė 06.07.2010, paditėsit i ėshtė komunikuar shkėputja e marrėdhėnieve tė punės. 2. Me shkresėn nr.461/76 prot, datė 06.07.2010 tė Dr.Q P.N Gorisht, paditėsit i ėshtė komunikuar vendimi pėr ndėrprerjen e marrėdhėnieve tė punės dhe pikėrisht nė datė 06.08.2010. Sipas kėsaj shkrese njoftohen respektivisht paditėsat se: “Nė bazė tė nenit 143/2 tėe K.Punės dhe nenit 24 tė kontratės kolektive tė punės i’u njoftojmė se punėsimi juaj nė kėtė Qendėr do tė pėrfundojė me datė 06.08.2010 pėr arsyet e mėposhtme: i. Pėr shkak tė ristrukturimit tė Q.P.N.Gorisht, kjo bazuar nė nenin 148/1 “Pushimi kolektiv nga puna”, Kodi i Punės. ii. Nė bazė tė V.K.M. nr.275, datė 26.04.2010 “Pėr ristrukturimin e shoqėrive tregtare me kapital shtetėror Albpetrol Sh.A. Patos “Uzina Mekanike naftės Kuēovė sh.p.k. dhe “Uzina Mekanike Patos sh.p.k.” iii. Nė bazė tė Urdhrit nr.34/1, datė 16.06.2010 tė Drejtorit tė Pėrgjithshėm tė Albpetrolit Sh.A.Patos”. 3. Pra, me shkresėn e mėsipėrme, paditėsit i ėshtė komunikuar vendimi pėr zgjidhjen e kontratės sė punės. Ristrukturimi i shoqėrisė ka ndodhur pėr shkak tė zbatimit tė Marrėveshjeve- Hidrokarbure me kompanitė konēesionare, qė lidhen drejtpėrdrejtė me dorėzimin e puseve dhe vendburimeve tė naftės. Dorėzimi i vendburimeve tė naftės ka sjellė reduktimin e aktivitetit tė shoqėrisė me pasoja tė drejtpėrdrejta nė treguesit ekonomiko-financiare tė saj, ē’ka ka sjellė si domosdoshmėri reduktimin e numrit tė punonjėsve, pėr shkak tė pamundėsisė sė pėrballimit tė shpenzimeve pėr pagat e tyre. Shoqėria Albpetrol sha, Patos ka patur para ristrukturimit 4467 punonjės dhe pas kėtij procesi ky numėr do tė reduktohet nė 3173 punonjės, duke u zgjidhur kontrata e punės pėr 1294 punonjės. 4. Duke qenė nė kushtet e pushimit kolektiv nga puna, pala e paditur ka njoftuar sindikatat qė ky ndryshim i numrit tė punonjėsve do tė kryhet pėr periudhėn Shkurt-Qershor 2010 dhe se i fton kėto sindikata pėr takim nė datėn 26.02.2010 dhe 13.05.2010. Pėr dijeni kėto shkresa i janė dėrguar edhe Ministrisė sė Punės, Ēėshtjeve Sociale e Shanseve tė Barabarta. 5. Ėshtė realizuar takimi i parashikuar nė tė cilin kanė marrė pjesė pėrfaqėsues tė tė paditurit si dhe pėrfaqėsuesit e Grupimit tė Organizatave Sindikatave. Nė kėtė takim ėshtė rėnė dakord qė numri i punonjėsve qė do tė shkurtohen nga puna nė QPN Gorisht reduktohet nga 508 nė 358 punonjės, pra shkurtohen vetėm nė kėtė filial 150 punonjės, nga 1294 qė ėshtė numri i pėrgjithshėm i shkurtimeve tė bėra nga pala e paditur. Ėshtė parashikuar gjithashtu edhe periudha e aplikimit tė kėtyre pushimeve nga puna tė jetė periudha e gjashtėmujorit tė parė tė vitit 2010. Pala e paditur me shkresėn nr.1754/1, datė 14.05.2010, ka njoftuar Ministrinė e Punės, Ēėshtjeve Sociale e Shanseve tė Barabarta mbi zhvillimin e takimit midis tij dhe Grupimit tė Organizatave Sindikale nė takimet e datave 26.02.2010, 13 dhe 14 Maj 2010. Gjithashtu pala e paditur ka paraqitur edhe listėn e punonjėsve qė preken nga pushimi kolektiv nga puna duke i kėrkuar kėsaj tė fundit (MPCSSHB) pėr trajtimin e punonjėsve qė do tė dilnin si tė papunė pėr shkak tė kėtij rikonstrukturimi. 6. Nė kėto kushte, paditėsi Refit Deraj duke mos qenė dakord me zgjidhjen e kontratės sė punės i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė me kėrkesėpadinė objekt gjykimi. 7. Nė pėrfundim tė hetimit gjyqėsor, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė me vendimin nr.2829 datė 27.12.2010 ka vendosur: “- Pranimin pjesėrisht tė padisė. - Detyrimin e palės sė paditur Albetrol Sh.A.Patos-Fier, t’i paguaj paditėsit Refit Deraj shpėrblim pėr 31 vite vjetėrsi nė punė nė masėn e 15,5 paga mujore. - Rrėzimin e padisė pėr kėrkimet e tjera. - Shpenzimet gjyqėsore si dhe shpenzimet pėr avokatin palės sė paditur.” 7.1. Nė marrjen e kėtij vendimi gjykata ka arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “... me V.K.M.nr.275 dt.26.04.2010, gjendemi pėrpara tė njėjtit shkak ristrukturimit, ku punonjėsit janė trajtuar nė zbatim tė nenit 145 e 146 i K.Punės dhe jo nenit 148. Fakti qė ky VKM i referohet Ligjit nr.7961 dt. 12.07.1995 “Kodi i Punės i R.Sh.” tė ndryshuar, duke u shprehur nė pikėn 2.” Tė gjithė punonjėsit aktuale tė shoqėrive Albpetrol sh.a”Uzina Mekanike Patos ...dhe Uzina Mekanike e Naftės Kuēovė qė dalin tė papune si pasojė e ristrukturimit dhe qė kanė qenė tė tė punėsuar nė kėto shoqėri pėr njė periudhė 1 vjeēare pa ndėrprerje pėrfitojnė nga ky vendim ... Kėta punonjės pėrfitojnė pėr njė periudhe njė vjeēare pagesė me page bruto, kuptohet se kėtu zbatohet neni 145 e 146 i K.Punės. Por nga interpretimi i zgjeruar i kėtij vendimi, pėrderisa pėrfitojnė punonjės qė kanė punuar pandėrprerje pėr 1 vit kohė. Lind pyetja, po ata punonjės qė kanė kontribuar mbi 1 vit punė, si nė rastin e paditėsit, i cili ka 31 vite pune. Ky V.K.M. nėnkupton pėrderisa i referohet Kodit tė Punės, se ėshtė ky Kod i cili do ti trajtojė punonjėsit nė rastin e largimit nga puna, nėse jemi faktikisht para pushimit kolektiv nga puna apo zgjidhjes sė kontratės individuale tė punės. Sipas dhe Kontratės Kolektive tė punės, si mė sipėr nė nenin 4 i ėshtė lėnė e drejta e zgjedhjes vetė punėmarrėsve. Duke pasur si mė sipėr cituam nė Kreun e IV tė Kodit tė Punės pėrparėsi nė zbatimin e normave tė sė drejtės dispozitat e Kodit tė Punės, miratimi i tė cilave bėhet me shumicė tė cilėsuar nė Parlament, gjen zbatim nė rivendosjen e tė drejtave pėr punonjėsit Kodi i Punės i R.Shqipėrisė. Nga ana e pėrfaqėsuesve tė palės sė paditur nuk u paraqiten prova nėse ėshtė vepruar me transparencė, pėr largimin nga puna sipas udhėzimeve tė mėsipėrme pėr paditėsin, ... Sa sipėr gjykata konkludon se me VKM.Nr.275 dt.26.04.2010 punonjėsit faktikisht janė dėmshpėrblyer nė zbatim tė nenit 146 tė K.Punės me njė vit pagė (ku pėrfshihen edhe pagesė pėr mosrespektim tė afateve dhe procedurės sė largimit nga puna). Por ata nuk kanė pėrfituar nė zbatim tė nenit 145 tė K.Punės pėr shpėrblim pėr vjetėrsi nė punė, duke qene se kane mbi tre vjet nė marrėdhėnie pune dhe ndodhemi nė rrethanat e faktit tė vėrtetuara si mė sipėr, para zgjidhjes sė kontratės individuale tė punės pėr secilin, pa shkaqe tė arsyeshme...” 8. Mbi ankim tė palės sė paditur, Gjykata e Apelit Vlorė me vendimin nr.42 datė 24.01.2012 ka vendosur: “Ndryshimin e Vendimit nr.2829, datė 27.12.2010 tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Vlorė nė kėtė mėnyrė: Rrėzimin e padisė. Shpenzimet gjyqėsore siē janė bėrė.” 8.1. Gjykata e Apelit ka arsyetuar se: “Gjykata e Apelit, ndryshe nga sa konkluduar Gjykata e Shkallės sė Parė, ...konkludon se zgjidhja kontratės sė punės sė paditėsit Refit Deraj ėshtė pjesė e njė pushimi kolektiv nga puna, ... pala e paditur ka zbatuar kėrkesat e nenit 148 tė Kodit tė Punės... Gjykata e Apelit pasi verifikoi procedurat e ndjekura nga pala e paditur pėr pushimin kolektiv, arrin nė pėrfundimin se nė rastin e paditėsit janė respektuar tė gjitha procedurat e parashikuar nga neni 148 i K.Punės. Nisur nga ky fakt Paditėsi nuk mund tė pėrfitojė asnjė shpėrblim, pėrfshi kėtu edhe dėmshpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė. ... Neni 148 i K.Punės, kur ka dashur qė pėr pushimin kolektiv nga puna tė zbatohen edhe rregulla tė tjera, pėrveē atyre tė parashikuara nė tekstin e tij, i ėshtė referuar nė mėnyrė tė shprehur dispozitave qė i parashikojnė kėto rregulla. Nė asnjė rast ky nen nuk i referohet nenit 145 tė K.Punės, madje nga interpretimi logjik, gramatikor dhe sistematik i tij, rezulton se ai e pėrjashton zbatimin e kėtij neni nė rastin e pushimit kolektiv nga puna, ē’ka hedh poshtė pretendimin e Paditėsit … Nė V.K.M nr.275, datė 26.4.2010 “Pėr Ristrukturimin e Shoqėrive Tregtare me Kapital Shtetėror’ "ALBPETROL" Sh.a, Patos, "Uzina Mekanike e Naftės, Kuēovė" Sh.p.k dhe "Uzina Mekanike, Patos" Shpk, janė parashikuar nė mėnyrė eksplicite pėr pėrfitimet qė do tė kenė punonjėsit qė dalin tė papunė si rezultat i Ristrukturimit, konkretisht: ‘Tė gjithė punonjėsit aktualė tė shoqėrive "Albpetrol" sh.a.,"Uzina mekanike, Patos" sh.p.k., dhe "Uzina Mekanike e Naftės, Kuēovė" sh.p.k., qė dalin tė papunė si pasojė e ristrukturimit dhe qė kanė qenė tė punėsuar nė kėto shoqėri pėr njė periudhė 1 (njė) - vjeēare, pa ndėrprerje, pėrfitojnė nga ky vendim nga data e hyrjes nė fuqi tė tij. Kėta punonjės pėrfitojnė, pėr njė periudhė njėvjeēare, pagesė me pagė bruto mesatare, mujore, individuale tė vitit tė fundit tė punės. Nė pėrfundim tė kėsaj periudhe, punonjėsit kanė tė drejtė tė aplikojnė pėr tė ardhurėn nga papunėsia nė zyrat e punėsimit. Periudha, gjatė sė cilės kėta punonjės do tė pėrfitojnė pagesėn e pėrcaktuar nė kėtė vendim, njihet si periudhė sigurimi, pėr efekt pėrfitimi pensioni pleqėrie, invaliditeti dhe familjar, kundrejt pagesės sė kontributit nė fondin e sigurimit tė detyrueshėm shoqėror nga "Albpetrol" sh.a., dhe pėr kėtė periudhė bėhet shėnimi pėrkatės pėr pagesėn nė librezėn e punės". Qeveria nėse do tė dėshironte ta pėrmbushte njė fakt tė tillė do tė shprehte edhe nė kėtė rast. Nė favor tė pėrfundimeve tė mėsipėrme ėshtė edhe fakti se pėrveē dy VKM-ve tė sipėrcituara, nė kuadėr tė reformimit nėpėr vite tė Albpetrol sha, Patos kanė dalė edhe disa VKM tė tjera, tė cilat, pėrveē asaj me nr.261, dt.27.02.2008, nuk kanė parashikuar pėr punėmarrėsit pėrfitimin e shpėrblimit pėr vjetėrsi me rastin e pėrfundimit tė marrėdhėnieve tė punės…” 9. Kundėr vendimit nr.42, datė 24.01.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė ka paraqitur rekurs pala paditėse Refit Deraj, nėpėrmjet tė cilit kėrkon prishjen e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, duke parashtruar si shkaqe ato tė pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. Ligji i zbatueshėm 10. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile dhe Kodit tė Punės, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 10.1. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 10.2. Neni 145 i K.Punės: “1) Punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsi, kur kontrata ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi dhe marrėdhėniet e punės kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet. Punėmarrėsi e humb tė drejtėn e shpėrblimit pėr vjetėrsi, nėse ėshtė pushuar me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme. 2) Shpėrblimi pėr vjetėrsi ėshtė tė paktėn sa paga e njė 15 ditėshi, mbi ēdo vit pune tė plotė, qė llogaritet nė bazė tė pagės qė ekziston nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės. Kur paga ėshtė e ndryshueshme, shpėrblimi llogaritet mbi mesataren e pagės tė vitit paraardhės dhe indeksohet. 3) Shpėrblimit pėr vjetėrsi i shtohet shpėrblimi qė jepet nė rastin e zgjidhjes sė kontratės pa shkaqe tė arsyeshme ose tė zgjidhjes me efekt tė menjėhershėm pa shkaqe tė arsyeshme”. 10.3. Neni 152 i K.Punės: “Nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės qė kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet, punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsinė si nė rastin e zgjidhjes sė kontratės me afat tė pacaktuar nga punėdhėnėsi”. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson 11. Se, rekursi i paraqitur nga pala paditėse Refit Deraj, pėr sa pretendon pėr zbatim tė gabuar tė ligjit lidhur me shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė motivojnė cenimin e vendimit nr.42, datė 24.01.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. 12. Sikundėr rezulton e provuar nga gjykimi, me shkresėn nr.461/76 prot, datė 06.07.2010, tė Dr.Q P.N Gorisht, paditėsit i ėshtė komunikuar vendimi pėr ndėrprerjen e marrėdhėnieve tė punės, duke i dhėnė si arsye ristrukturimin e Q.P.N.Gorisht dhe nė zbatim tė procedurave tė parashikuara nė nenin 148/1 “Pushimi kolektiv nga puna”, tė Kodit tė Punės. 13. Kolegji Civil vėren se Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.2829, datė 27.12.2010, megjithėse nuk ka bėrė njė analizė tė plotė tė fakteve dhe arsyetim tė saktė, nė pėrfundim ka vendosur njohjen e tė drejtės sė shpėrblimit pėr vjetėrsi tė paditėsit. 13.1. Ndėrsa Gjykata e Apelit pas njė analizė tė plotė tė provave tė administruara dhe njė cilėsimi tė drejtė tė fakteve, ka konkluduar se: “... zgjidhja kontratės sė punės sė paditėsit Refit Deraj ėshtė pjesė e njė pushimi kolektiv nga puna, ... pala e paditur ka zbatuar kėrkesat e nenit 148 tė Kodit tė Punės...”, por nė vijim nė mėnyrė tė gabuar ka vendosur se paditėsi nuk mund tė pėrfitojė shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, pikėrisht pėr shkak se zgjidhja ėshtė pushim kolektiv si pasojė e ristrukturimit tė shoqėrisė, palės sė paditur. 14. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve tė administruara gjatė gjykimeve, vendimeve tė gjykatave dhe shkaqeve tė rekursit, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.42, datė 24.01.2012, i Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit dhe duhet tė ndryshohet, duke u lėnė nė fuqi vendimi nr.2829, datė 27.12.2010 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, por me tjetėr arsyetim, pėrsa i pėrket konkluzionit tė arritur pėr mėnyrėn e zgjidhjes sė kontratės sė punės. 14.1. Nė kėtė kuadėr, ėshtė i drejtė cilėsimi ligjor i fakteve dhe rrethanave nga Gjykata e Apelit se, ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės sė paditėsi ka ardhur si rezultat i njė pushimi kolektiv pėr shkak tė ristrukturimit tė shoqėrisė punėdhėnėse. Por, pavarėsisht kėsaj analize, kjo gjykatė ka vendosur tė mos i akordojė paditėsit shpėrblim pėr vjetėrsi, edhe pse plotėsohen kushtet e nenit 145 tė K.Punės (punėsimi mbi tre vjet dhe largimi pa faj tė punėmarrėsit). 15. Kolegji Civil vlerėson se arsyetimi i Gjykatės sė Apelit se, pikėrisht pėr shkak tė pushimit kolektiv punėmarrėsi nuk pėrfiton shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, ėshtė rrjedhojė e interpretimit tė gabuar tė dispozitave tė Kodit tė Punės, e konkretisht neneve 138/3, 145 e 148, 152. 15.1. Po ashtu i gabuar ėshtė edhe interpretimi qė kjo gjykatė i ka bėrė VKM-sė sė vitit 2010 pėr ristrukturimin e palės sė paditur, kur arsyeton se, nėse njė e drejtė e tillė (referuar shpėrblimit pėr vjetėrsi) do tė ishte nė qėllim tė VKM-sė ajo do tė ishte parashikuar shprehimisht nė tė. Nė kėtė interpretim, Gjykata e Apelit nuk ka mbajtur nė konsideratė hierarkinė e normave tė sė drejtės, ku prioritet nė rastin konkret merr e drejta e garantuar nga Kodi i Punės, mbrojtja e sė cilės nuk mund tė mohohet nėpėrmjet njė akti nėnligjor si VKM-ja nė fjalė. 16. Referuar pikėrisht Kodit tė Punės, duke parė nė harmoni parimet e pėrgjithshme me dispozitat qė parashikojnė pėrfundimin e marrėdhėnieve tė punės (Kreu XIV i po kėtij Kodi), e veēanėrisht, nė interpretim tė drejtė tė neneve 145 e 148, Kolegji Civil ēmon se punėmarrėsit qė i zgjidhet kontrata e punės nė kuadrin e pushimit kolektiv nga puna pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsi nė punė (kur plotėsohen kėrkesat e nenit 145 tė K.Punės). 17. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė e gjen me vend tė parashtrojė se fryma e legjislacionit tė punės (ratio legis) e vė theksin tek parandalimet e largimeve nga puna, duke sanksionuar kriteret ligjore pėr mbrojtjen ekonomike tė punėmarrėsve. Nė kėtė kuadėr, edhe neni 148 i Kodit tė Punės, me kushtet dhe kriteret qė vendos, pėrbėn njė garanci plotėsuese pėr punėmarrėsit pėr t’u mbrojtur nga pushimet kolektive nga puna. 17.1. Pushimi kolektiv nga puna ėshtė njė formė e pėrfundimit tė marrėdhėnies sė punės, qė kryhet nga ana e punėdhėnėsit nė mėnyrė tė njėanshme dhe jo pėr shkaqe qė kanė tė bėjnė me punėmarrėsin. Ai pėrfaqėson njė rast tė veēantė tė ndėrprerjes sė marrėdhėnies sė punės. 17.2. Procedura e caktuar nė nenin 148 tė Kodit tė Punės ėshtė e detyrueshme pėr punėdhėnėsin, i cili ngarkohet me dėmshpėrblimet pėrkatėse nė rast moszbatimi tė saj, sipas pikės 6 tė po kėtij neni. Kėto dėmshpėrblime janė sanksione civile ndaj punėdhėnėsit, pasi kanė tė bėjnė me kompensimin e dėmit tė shkaktuar punėmarrėsit nga ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės pa respektuar kriteret e pėrcaktuara nė Kodin e Punės. 18. Ndėrkohė qė shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė ėshtė njė institut juridik i ndryshėm nė emėrtim dhe nė pėrmbajtje nga dėmshpėrblimi si pėrgjegjėsi civile, pėrfshi dėmshpėrblimin qė rrjedh nga marrėdhėniet e punės, i cili ka tė bėjė me kompensimin e dėmit tė shkaktuar punėmarrėsit nga ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės pa respektuar kriteret ligjore, pėrcaktuar nė dispozitat e Kodit tė Punės. Shpėrblimi pėr vjetėrsi nuk jepet vetėm nė rastet pėrjashtuese tė parashikuara nė nenin 145 tė Kodit tė Punės. 19. Shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė nuk ėshtė sanksion ndaj punėdhėnėsit, por ėshtė njė formė vlerėsimi material pėr punėmarrėsin, njė pėrfitim qė duhet t’i paguhet punėmarrėsit pėr kontributin qė ka dhėnė pėr punėdhėnėsin, kontribut i cili konsiston nė ndihmėn nė forma tė ndryshme, duke kryer njė punė tė dobishme nė favor tė punėdhėnėsit, me vėnien nga ana e punėmarrėsit tė aftėsive tė tij profesionale, mendore e fizike nė shėrbim tė punėdhėnėsit. 19.1. Nė kėtė kuptim, ėshtė e natyrshme qė punėmarrėsi tė pėrfitojė ose jo shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė nė varėsi tė plotėsimit tė kushteve tė specifikuara nė nenin 145/1 tė Kodit tė Punės. Nė tė njėjtėn logjikė shkon edhe neni 152 i po kėtij Kodi. 20. Referuar pikės 3 tė nenit 145 tė Kodit tė Punės, shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė (si njė pėrftim pėr punėmarrėsin) i shtohet dėmshpėrblimeve tė tjera (nėse janė tė zbatueshme), dhe nuk kushtėzohet nga mėnyra e zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės, me pėrjashtim tė rastit kur punėmarrėsi largohet nga puna nė mėnyrė tė menjėhershme dhe tė justifikuar apo kur ai vetė, me vullnetin e tij i jep fund marrėdhėnies sė punės. 21.1. Pra, nė ēdo rast kur marrėdhėnia e punės pėrfundon pėr arsye qė kanė tė bėjnė me punėdhėnėsin dhe ekzistojnė kushtet e nenit 145 tė Kodit tė Punės, punėmarrėsi pėrfiton shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė (shiko vendime tė ngjashme tė Gjykatės sė Lartė si: nr.1208(233), datė 18.03.2014; nr.1163(130), datė 10.04.2014; nr.2289 (444), datė 10.07.2014; nr.2928(460), date 11.09.2014). 22. Nė vijim tė sa mė sipėr, pala e paditur duhet tė shpėrblejė paditėsin pėr vjetėrsi nė punė, pasi nė kėtė rast plotėsohen kushtet e nenit 145 tė Kodit tė Punės: (i) marrėdhėnia e punės midis punėmarrėsit dhe punėdhėnėsit ka zgjatur pėr mė tepėr se tre vjet; (ii) zgjidhja e marrėdhėnies sė punės ėshtė bėrė nė mėnyrė tė njėanshme nga punėdhėnėsi dhe (iii) jo me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme. 22.1. Zgjidhja e kontratės sė punės ėshtė ndėrprerje kolektive e kontratės sė punės pėr shkak tė ristrukturimit tė shoqėrisė, shkak i cili, pavarėsisht se konsiderohet i arsyeshėm nga kėndvėshtrimi i palės sė paditur, nuk ka lidhje me sjelljen e punėmarrėsit gjatė marrėdhėnies sė punės, pra nuk ėshtė pėr faj tė tij. 23. Nė pėrfundim tė sa mė sipėr, Kolegji vlerėson se vendimi nr.42, datė 24.01.2012, i Gjykatės sė Apelit Vlorė duhet tė ndryshohet dhe tė lihet nė fuqi vendimi nr.2829, datė 27.12.2010, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/b tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Ndryshimin e vendimit nr.42, datė 24.01.2012, i Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2829, datė 27.12.2010, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė. Tiranė, mė 24.03.2015 Nr.21002-01739-00-2012 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-1332 i Vendimit (163) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile qė u pėrket palėve: PADITĖSE: V. K. I PADITUR: F. SHYTAJ OBJEKTI: Ndryshim i vendimit nr.372, datė 10.07.2006, nė lidhje me fėmijėn F. Sh., duke ia lėnė pėr rritje e edukim paditėses. Detyrimi i tė paditurit tė paguajė detyrim ushqimor nė favor tė fėmijės nė masėn 6.000 lekė nė muaj. E drejta e tė paditurit pėr tė patur takime me fėmijėn e tij. Baza Ligjore: Neni 159 e vijues i Kodit tė Familjes, neni 47 i K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Kurbin, me vendimin nr.462/309, datė 19.05.2011, ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesėpadisė tė paraqitur nga paditėsja V. Kola, si tė pabazuar. Shpenzimet gjyqėsore i ngarkohen palės paditėse.” Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.721, datė 29.03.2012, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.462/309, datė 19.05.2011, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Kurbin. Pranimin e kėrkesės sė paditėses V. K. Ndryshimin e vendimit nr.372, datė 10.07.2006, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Kurbin, nė lidhje me fėmijėn F Sh, duke ja lėnė pėr rritje e edukim paditėses V. K. Detyrimin e tė paditurit F. Sh. tė paguajė detyrim ushqimor pėr fėmijėn F. Sh. nė masėn 6.000 lekė nė muaj.” I padituri F. Sh. ka tė drejtėn e takimit prindėror me fėmijėn F. Sh. ēdo tė shtunė nga ora 10.00 deri nė ditėn e nesėrme (e dielė) ora 14.00, si dhe nga data 01 - 15 Gusht tė ēdo viti.” Kundėr vendimit nr.721, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ka paraqitur rekurs pala e paditur F. Sh, nėpėrmjet tė cilit kėrkon, prishjen e kėtij vendimi dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Kurbin, pėr kėto shkaqe: Gjykata e Apelit Tiranė ka zbatuar keq ligjin, pasi nė rastin konkret asnjė nga pretendimet e paditėses nuk mund tė konsiderohen me rėndėsi deri nė atė masė sa tė ndryshohet dispozitivi i vendimit objekt gjykimi, nė lidhje me ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore tė fėmijės, kėrkesė kjo e nenit 160 tė Kodit tė Familjes. Mosrealizimi i takimeve tė fėmijės me paditėsen nuk ka ardhur pėr shkak tė ndikimit nga ana jonė ndaj fėmijės, por pėr shkak tė mungesės sė dėshirės nga ana e vetė fėmijės. Vetė fėmija ka qenė nė njė gjendje tė tillė psiko-emocionale qė refuzonte kategorikisht tė dilte nga makina pėr tė shkuar nė zyrat e pėrmbarimit pėr tė takuar nėnėn e tij. Nė kohėn kur fėmija i ėshtė lėnė tė paditurit ka qenė 16 muajsh, njė kohė kur ka patur shumė mė tepėr nevojė pėr nėnėn e tij, ndėrsa sot ėshtė 7 vjeē. Pas kaq kohėsh qė fėmija qėndron me tė paditurin, nuk ka ndonjė arsye serioze nė interes tė fėmijės qė tė mund tė motivojė ndryshimin e vendimit mbi pėrgjegjėsinė prindėrore. Fakti qė paditėsja ka filluar punė dhe ka tė ardhura ekonomike, nuk motivon cenimin e vendimit mbi pėrgjegjėsinė prindėrore, pasi edhe i padituri i ka ofruar nė kėto vite tė mirat materiale fėmijės pėr rritje e zhvillim dhe ka mundėsinė ekonomike qė tė vazhdojė t`ia ofrojė. Raporti i psikologes nuk duhej tė merrej nė shqyrtim, pasi psikologia nuk ka patur akoma titullin psikologe siē kėrkon neni 155 i Kodit tė Familjes, por me vėrtetimin nr.1914 prot. Datė 25.09.2010 lėshuar nga Universiteti Privat “UFO” provohet se ajo ka pėrfunduar studimet e vitit tė parė tė ciklit tė dytė tė Fakultetit tė Shkencave Shoqėrore. Nė raportin e paraqitur psikologia ka pretenduar se ėshtė psikologe kliniciste ndėrkohė qė ajo ka pėrfunduar vetėm nivelin e parė tė studimeve nė degėn Psikologji tė Pėrgjithshme. Nuk ka asnjė dokument qė tė provojė aludimet fyese tė psikologes mbi sėmundjen mendore tė tė paditurit dhe paaftėsinė e tij pėr tė rritur fėmijėn, sikurse ka bėrė deri mė tani. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtares Majlinda Andrea, konstatoi mungesėn e palėve ndėrgjyqėse dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes 1. Paditėsja V. K. dhe i padituri F. Sh. janė ish-bashkėshortė. Ata kanė lidhur martesė nė datėn 10.02.2004, martesė kjo e zgjidhur me vendimin nr.372, datė 10.07.2006, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Kurbin. Ky vendim ka marrė formė tė prerė. 2. Nga martesa, palėt nė gjykim kanė patur njė fėmijė, tė quajtur F. Sh., i datėlindjes 01.03.2005. 3. Sipas vendimit pėr zgjidhjen e martesės, Gjykata, nisur edhe nga kėrkesa e tė dy prindėrve, ka vendosur lėnien e fėmijės F. pėr rritje dhe edukim pranė tė paditurit F. Shj. 4. Paditėsja V. K., duke pretenduar se kanė ndryshuar rrethana tė caktuara nga gjykimi i mėparshėm, ka kėrkuar ndryshimin e Vendimit tė pėrmendur dhe marrjen e fėmijės F., pėr rritje e edukim pranė saj. 5. Paditėsja ka pretenduar se kur ėshtė bėrė zgjidhja e martesės dhe lėnia e fėmijės, ajo ka qenė nė moshė shume tė re (21 vjeē) dhe nuk i ka patur mundėsitė pėr rritjen e edukimin e fėmijės, ndėrsa sot ajo ėshtė e pjekur, ka njė punė e banese, e pėr rrjedhojė i ka kushtet e mundėsitė. 6. Po ashtu ajo ka pretenduar se i padituri ka probleme tė shėndetit mendor, nuk ka asnjė mundėsi objektive pėr tė rritur e edukuar fėmijėn, ndikon negativisht nė marrėdhėniet e saj me fėmijėn, mbasi nuk lejon takimin me tė dhe mė nė fund, pėr fėmijėn kujdeset vetėm halla e tij (motra e tė paditurit). 7. Sė fundi, paditėsja ka pretenduar se gjatė gjithė periudhės pas zgjidhjes sė martesės, i padituri e ka penguar pėr takim me fėmijėn dhe sipas njė akti psikologjik tė kryer me urdhėr tė pėrmbaruesit gjyqėsor gjatė ekzekutimit tė vendimit tė zgjidhjes sė martesės pėr efekt tė realizimit tė takimeve me fėmijėn, del qartė se i padituri ka probleme mendore. Rekomandimi i aktit nė fjalė sipas pretendimeve tė paditėses ėshtė nė interes tė mirėrritjes e edukimit tė fėmijės, do tė ishte mė mirė lėnia e tij pranė paditėses. 8. Nė tė kundėrt, i padituri F. Sh., ka prapėsuar duke pretenduar se nuk ka ndryshuar asgjė nga Vendimi i mėparshėm, i cili ka zgjidhur martesėn dhe pasojat pėrkatėse, dhe se paditėsja nuk i ka aftėsitė pėr tė mbajtur, rritur e edukuar fėmijėn. 9. Nė pėrfundim tė hetimit gjyqėsor, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Kurbin, me vendimin nr.462/309, datė 19.05.2011, ka vendosur: “ - Rrėzimin e kėrkesėpadisė tė paraqitur nga paditėsja V. K., si tė pabazuar. - Shpenzimet gjyqėsore i ngarkohen palės paditėse.” 9.1. Gjykata ka arsyetuar se: “...Paditėsja ėshtė kujtuar pas dy vjetėve nga zgjidhja e martesės qė tė takojė fėmijėn e saj, fakt qė del nga vendimi nr.758/102 datė 16.09.2008 i gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Kurbin pėr lėshimin e urdhrit tė ekzekutimit tė vendimit nr.372 datė 10.07.2006 dhe kjo shkėputje nė kohė, pėr krijimin e lidhjes shpirtėrore prind (nėnė) - fėmijė, mosha tepėr e mitur e fėmijės aktualisht, apo dhe faktorė tė tjerė, kanė ndikuar tek fėmija qė tė shfaqė mungesė dėshire pėr tė takuar nėnėn e tij. Kjo mungesė dėshire e fėmijės nuk mund dhe nuk duhet tė thyhet me veprime tė tilla, duke e detyruar atė tė braktisė babain...” 10. Mbi ankim tė palės paditėse, Gjykata e Apelit Tiranė me vendimin nr.721, datė 29.03.2012 ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.462/309, datė 19.05.2011, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Kurbin. - Pranimin e kėrkesės sė paditėses V. K. - Ndryshimin e vendimit nr.372, datė 10.07.2006, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Kurbin, nė lidhje me fėmijėn F. Sh., duke ja lėnė pėr rritje e edukim paditėses V. K. - Detyrimin e tė paditurit F. Sh. tė paguajė detyrim ushqimor pėr fėmijėn F. Sh. nė masėn 6.000 lekė nė muaj. - I padituri F. Sh. ka tė drejtėn e takimit prindėror me fėmijėn F. Sh. ēdo tė shtunė nga ora 10.00 deri nė ditėn e nesėrme (e dielė) ora 14.00, si dhe nga data 01 - 15 Gusht tė ēdo viti.” 10.1. Gjykata e Apelit ka arsyetuar se: “...Duke e parė nė tėrėsinė e tij gjykimin dhe Vendimin e marrė, nė raport me ankimin e ushtruar dhe rrethanat, Kolegji Civil i Gjykatės sė Apelit Tiranė, ēmon se pėrfundimet e arritura nė Vendimin e Gjykatės sė shkallės sė parė, janė rrjedhojė e vlerėsimit tė gabuar tė ēėshtjes. Ėshtė jo objektiv arsyetimi nė Vendimin e Gjykatės sė Shkallės sė Parė Kurbin, se pala paditėse nuk provoi pretendimet e saj dhe se tė gjitha rrethanat nuk vėrtetojnė se kanė ndryshuar kushtet nė raport me situatėn kur ėshtė marrė Vendimi ... Gjykata, nė pėrputhje me kėrkesat e nenit 155 tė Kodit tė familjes, pėr tė pėrcaktuar nėse mėnyra faktike e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore cenon apo jo interesat mė tė larta tė fėmijės sė mitur F. Sh., kėrkoi mendimin e psikologut. Sipas Aktit tė Vlerėsimit Psikologjik kryer mbi bazėn e intervistave vlerėsuese me ndėrgjyqėsit e fėmijėn e mitur, si edhe vėzhgimit tė sjelljes sė fėmijės nė prani tė secilit prind, paditėsja V. K. paraqitet si individ i aftė qė transmeton dashuri ndaj fėmijės. ... Nga ana tjetėr, i padituri sipas aktit, paraqitet jo koherent, ka simptoma tė sėmundjes mendore, flet keq pėr ish bashkėshorten, pranon qė ka kryer edhe veprime tė papėrgjegjshme, por kėto si rrjedhojė e konsumit tė alkoolit. Rezulton se i padituri jeton nė njė banese me prindėrit, motrėn e djalin, si dhe punon nė njė aktivitet privat tė sė motrės. Akti analizon edhe fėmijėn e mitur F. Sh.. Sipas aktit fėmija duket i manipuluar nga familja e tė atit, mbasi shprehet kundėr nėnės sė tij, sikur ajo e ka braktisur qė tė vogėl. Fėmija prezanton hallėn (motrėn e babait) si nenė, e cila sipas tij, ėshtė ajo qė e ka lindur. Por kur intervista e psikologes u bė me fėmijėn nė prani tė nėnės, ai ndryshon, afrohet, e pėrqafon dhe e puth, duke u shprehur se e ka marre malli pėr tė. Mbasi bėn njė analize tė hollėsishme rreth sjelljes sė prindėrve e fėmijės, akti konkludon se fėmija F. Sh., duhet tė jetojė bashkė me nėnėn, paditėsen V. K., duke rekomanduar takime tė shpeshta e tė qėndrueshme tė fėmijės me babain e tij, tė paditurin F. Sh. Gjatė shqyrtimit tė mosmarrėveshjes, ėshtė administruar edhe Akti i psikologes, realizuar me vendim tė pėrmbaruesit gjyqėsor, i cili nė tėrėsi pėrkon nė tė gjitha pėrfundimet e tij me atė tė kryer me vendim tė Gjykatės sė shkallės sė parė. Po ashtu janė administruar edhe procesverbalet e mbajtura nga pėrmbaruesi gjyqėsor, sipas tė cilave rezulton se fėmija ... nuk pranon tė takojė nėnėn e tij, ... Duke pare kėto procesverbale, del qartė apo me saktė konfirmohen pėrfundimet qė arrihen nė Aktin e psikologes, se sjellja e fėmijės sė mitur ėshtė e manipuluar apo e ndikuar nga familja e tė atit. Nga ana tjetėr, gjatė gjykimit pala paditėse vėrtetoi se ėshtė e punėsuar nė dy vende pune dhe me tė ardhura mbi 40.000 lekė nė muaj. Nė kundėrshtim me sa arsyetohet nė Vendimin e Gjykatės sė shkallės sė parė, Gjykata e Apelit ēmon se rrethanat nė tė cilat u mor vendimi nr.372, datė 10.07.2006, pėr zgjidhjen e martesės mes ndėrgjyqėsave dhe lėnien e fėmijėve pėr rritje dhe edukim babait, kanė ndryshuar. Nė vėshtrim tė kėrkesave tė nenit “2” tė K.Familjes, prindėrit, organet kompetente dhe gjykata, nė vendimet dhe veprimtarinė e tyre, duhet tė kenė nė konsideratė parėsore interesin mė tė lartė tė fėmijės. Dhe nga tė gjitha rrethanat konkrete tė ēėshtjes ... ēmohet se ėshtė nė interesin mė tė lartė tė fėmijės F. Sh., tė qėndrojė pėr rritje e edukim pranė nėnės sė tij, ... Pėr mė tepėr sot, kur fėmija ėshtė i moshės shtatė vjeē dhe ka nevojė mė shumė se kurrė pėr dashurinė e kujdesin e saj. ...” 11. Kundėr vendimit nr.721, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ka paraqitur rekurs pala e paditur F. Shytaj, nėpėrmjet tė cilit kėrkon, prishjen e kėtij vendimi dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Kurbin, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. Ligji i zbatueshėm 12. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile dhe Kodit tė Familjes, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 12.1. Neni 16§1: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt.” 12.2. Neni 2 i K.Familjes: “Prindėrit, organet kompetente dhe gjykatat, nė vendimet dhe veprimtarinė e tyre, duhet tė kenė nė konsideratė parėsore interesin mė tė lartė tė fėmijės”. 12.3. Neni 159 i K.Familjes: “Vendimi lidhur me ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore mund tė ndryshohet nė ēdo ēast nga gjykata, me kėrkesėn e njėrit prej ishbashkėshortėve, njė tė afėrmi ose tė prokurorit.” 12.4. Neni 160 i K.Familjes: “Nė rast tė zgjidhjes sė martesės me kėrkesė tė pėrbashkėt, kushtet e marrėveshjes sė miratuar nga gjyqtari, lidhur me ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore, mund tė rishqyrtohen pėr shkaqe me rėndėsi dhe sipas kėrkesės sė njėrit prej ish-bashkėshortėve ose tė prokurorit.” Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson 13. Se, rekursi i paraqitur nga pala sė paditur F. Shytaj, nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė motivojnė cenimin e vendimit nr.721, datė 29.03.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. 14. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim e nė vlerėsim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve tė kėrkuesit tė paraqitura nė rekurs, si dhe pjesės arsyetuese tė vendimeve gjyqėsore, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.721, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė drejtė tė ligjit material dhe procedural. 15. Kolegji Civil ēmon tė parashtrojė se procesi gjyqėsor civil ka pėr qėllim zhvillimin e njė gjykimi qė konsiston nė vlerėsimin nga pikėpamja e sė drejtės tė njė fakti ose njė grup faktesh qė domosdoshmėrisht para se tė vlerėsohen nga gjykata duhet tė vėrtetohen (nė formėn e parashikuar nga Kodi i Procedurės Civile) dhe qė pėrfundon me dhėnien e njė vendimi i cili duhet t’u pėrgjigjet dispozitave ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret. 16. Nė rastin nė shqyrtim, Kolegji Civil, pa i hyrė analizės sė fakteve dhe provave, evidenton se pretendimet e parashtruara si shkaqe pėr ndryshimin e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė nuk gjejnė mbėshtetje nė ligj. 16.1. Neni 159 i K.Familjes parashikon se“Vendimi lidhur me ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore mund tė ndryshohet nė ēdo ēast nga gjykata, me kėrkesėn e njėrit prej ishbashkėshortėve,...”. Bazuar nė kėtė nen, gjykata e apelit ka vendosur ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė rrethit, pėrsa i pėrket pėrgjegjėsinė prindėrore si dhe tė drejtės sė takimit, pasi ka marrė nė analizė tė plotė dhe tė gjithanshme (mbėshtetur nė prova) ēėshtje tė rėndėsishme ligjore dhe tė faktit lidhur me kėtė natyrė mosmarrėveshje. 17. Nė analizė tė vendimit tė gjykatės sė apelit dhe tė gjykimit tė ēėshtjes nė tėrėsi vėrehet se arsyetimi i kėsaj gjykate ėshtė i bazuar nė ligj, me pėrfundime tė qarta tė nxjerra nga aktet e ekspertimit dhe provat e tjera tė administruara, tė cilat pėrkojnė me analizėn e rrethanave tė ēėshtjes dhe mėnyrėn e zgjidhjes sė saj, pra vendimi ėshtė nė pėrputhje tė plotė me kėrkesat e nenit 126 tė Kodit tė Procedurės Civile. 18. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, duke pasur parasysh se marrėdhėnia prind-fėmijė ėshtė njė marrėdhėnie e posaēme qė vazhdon tė ekzistojė edhe pas zgjidhjes sė martesės tė prindėrve, e gjen me vend tė evidentojė se gjykata, kur vendos ndryshimin e pėrgjegjėsisė prindėrore dhe mėnyrėn e takimit tė prindit tjetėr me fėmijėn, duhet tė udhėhiqet nga parimi i “interesit mė tė lartė tė fėmijės” i parashikuar nė njė sėrė aktesh ndėrkombėtare qė kanė tė bėjnė me tė drejtat e fėmijėve, tė ratifikuara nga Republika e Shqipėrisė e tė sanksionuar edhe nė Kodin e Familjes (Neni 2). Sipas kėsaj dispozite ėshtė detyrė jo vetėm e prindėrve, por edhe e organeve kompetente dhe e gjykatave, tė cilat nė tė gjitha vendimet dhe veprimtaritė e tyre duhet tė kenė nė qendėr tė vėmendjes kėtė interes. 18.1. Duke pasur parasysh sa mė sipėr, Kolegji Civil vėren se kuptimi i pėrmbajtjes sė parimit tė “interesit mė tė lartė tė fėmijės”, pėrfshin njė problematikė mjaft komplekse. Vlerėsimi pėr respektimin ose jo tė kėtij parimi themeltar bėhet rast pas rast, nė vartėsi tė rrethanave konkrete tė ēėshtjes. Zbatimi i kėtij parimi nuk do tė thotė se gjykata do tė arrijė rezultatin ideal pėr fėmijėn, por ajo, ka pėr detyrė tė respektojė kėrkesat e ligjit procedural dhe atij material dhe, konkluzioni i saj duhet tė jetė sintezė e njė analize tė tė gjithė elementėve dhe faktorėve qė kanė tė bėjnė me rritjen, zhvillimin, mirėqenien, edukimin, arsimimin, vlerėsimin e specialistit pėr gjendjen psikologjike tė fėmijės. Nė vendim, gjykata duhet tė argumentojė kėto konsiderata dhe, pėr realizimin e interesit mė tė lartė tė fėmijės, tė zgjedhė alternativėn qė i pėrshtatet interesit mė tė lartė tė fėmijės. 19. Duke u kthyer ēėshtjes objekt gjykimi, Kolegji Civil vėren se nė rastin e gjykimit tė kėrkimit pėr ndryshim tė pėrgjegjėsisė prindėrore pėr fėmijėn, detyra e gjykatės ėshtė tė verifikojė e vėrtetojė nėse kanė ndryshuar rrethanat mbi tė cilat gjykata qė ka vendosur zgjidhjen e martesės ka pėrcaktuar lėnien pėr rritjen dhe edukimin e fėmijės palės sė paditur. A janė ato rrethana tė tilla qė mund tė pėrbėjnė shkak pėr ndryshimin ose jo tė kėtij vendimi dhe nėse janė krijuar rrethanat tė reja qė ndikojnė nė pėrcaktimin e kėtij besimi. Njė gjykim i tillė, kėrkon zhvillimin e njė hetimi gjyqėsor veēanėrisht tė kujdesshėm, vlerėsim tė hollėsishėm tė rrethanave konkrete tė ēdo ēėshtje nė gjykim, mbi bazėn e tė cilave gjykata tė krijojė bindje tė plotė e tė gjithanshme pėr zgjidhjen e ēėshtjes, nė thelb, pėr tė identifikuar se cili ėshtė interesi mė i lartė i fėmijės. 19.1. Pikėrisht, Gjykata e Apelit Tiranė duke mbajtur nė konsideratė sa mė sipėr, ka vlerėsuar tė gabuar dhe jo objektiv vendimin e shkallės sė parė. Kjo gjykatė nė vendimin e saj ka argumentuar vendimin e saj nėpėrmjet pėrfundimeve tė nxjerra nga prova, tė administruara e vlerėsuara si tė tilla, konform dispozitave pėrkatėse tė Kodit tė Procedurės Civile. 20. Konkretisht kjo gjykatė ka marrė nė analizė aktin e ekspertimit tė kryer nga ana e ekspertes Rezarta Rasa, gjatė gjykimit tė shkallės sė parė, ku janė konstatuar apo sqaruar fakte nė lidhje me: (i) kushtet social-ekonomike dhe psikologjike tė secilit prind dhe (ii) vlerėsimin pėr gjendjen psikologjike tė fėmijės. Kėtė akt, gjykata e ka vlerėsuar dhe gjetur nė harmoni me aktin tjetėr tė administruar nė dosje, tė psikologes Miranda Doksani (realizuar me vendim tė pėrmbaruesit gjyqėsor, gjatė procedurės ekzekutive, pėr shkak se takimet e nėnės me fėmijėn nuk kanė vijuar normalisht). Po ashtu, ėshtė gjetur nė harmoni edhe me procesverbalet e mbajtura nga pėrmbaruesi gjyqėsor, gjatė pėrpjekjeve pėr realizimin e takimeve, ku gjithashtu konfirmohen pėrfundimet qė arrihen nė aktin e psikologes, se sjellja e fėmijės sė mitur ėshtė e manipuluar apo e ndikuar nga familja e tė atit. 21. Kolegji Civil evidenton se nė kuptim tė neneve 6, 155 dhe 157 tė Kodit tė Familjes, pėr rastet e gjykimit tė ēėshtjeve tė kėsaj natyre, roli dhe veprimet e psikologut kanė dy dimensione. Sė pari, ai interpreton thėniet e fėmijės. Sipas pikės 3 tė nenit 6, interpretimi i thėnieve nga ky ekspert, ėshtė veprim i detyrueshėm dhe jo fakultativ pėr gjykatėn. Sė dyti, psikologu apo punonjėsi social, bazuar nė anketėn sociale ezauruese, tė hollėsishme dhe tė plotė tė zhvilluar prej tij nė lidhje me gjendjen materiale tė secilit prind, kushtet nė tė cilat jetojnė, profilin moral tė secilit dhe tė fėmijės, jep vlerėsimin personal se cili nga prindėrit konsiderohet mė i pėrshtatshėm pėr t’iu besuar fėmija. (Nė ēdo rast, opinioni i psikologut apo punonjėsit social ėshtė orientues pėr gjykatėn. Ēdo konkluzion i kundėrt i gjykatės ndaj kėtij opinioni, duhet tė jetė i argumentuar). 21.1. Referuar pikėrisht sa mė sipėr, duke qenė se akti jep tė dhėna tė rėndėsishme pėr zgjidhjen e ēėshtjes, pėrsa i pėrket (i) me gjendjen social-ekonomike dhe psikologjike tė prindėrve; (ii) vlerėsimin pėr gjendjen psikologjike tė fėmijės; (iii) mirėqenien emocionale, sociale e materiale tė fėmijės; Kolegji vėren se me tė drejtė gjykata e apelit ka marrė nė konsideratė aktin e ekspertimit tė realizuar gjatė gjykimit nė shkallė tė parė, por nga ana tjetėr, mbėshtetur edhe nė pretendimet e palė sė paditur, ajo e ka vlerėsuar kėtė akt nė harmoni edhe me gjithė provat e tjera. Nė kėto kushte, Kolegji Civil i gjen tė pambėshtetura pretendimet e rekursuesit lidhur me aktin e ekspertimit. 21.2. Nga dosja rezulton se akti i ekspertimit ėshtė realizuar mbi bazėn e intervistave vlerėsuese me secilin prej prindėrve dhe me vetė fėmijėn, si edhe vėzhgimit tė sjelljes sė fėmijės nė prani tė secilit prind. Gjykata e apelit ka pranuar se, referuar akteve tė ekspertimi (tė dy akteve tė sipėrcituara) dhe provave tė tjera, paditėsja ėshtė evidentuar si njė individ i aftė qė transmeton dashuri ndaj fėmijės, ėshtė e punėsuar nė dy vende pune dhe me tė ardhura mbi 40.000 lekė nė muaj, jeton me familjen e saj. I padituri si njė person jo koherent, ka simptoma tė sėmundjes mendore, flet keq pėr ish bashkėshorten, pranon qė ka kryer edhe veprime tė papėrgjegjshme, por si rrjedhojė e konsumit tė alkoolit. Ai jeton me prindėrit, motrėn e djalin, si dhe punon nė njė aktivitet privat tė sė motrės. Ndėrsa fėmija i mitur duket i manipuluar nga familja e tė atit, mbasi shprehet kundėr nėnės sė tij, “... por kur intervista e psikologes ėshtė zhvilluar me fėmijėn nė prani tė nėnės, ai ndryshon, afrohet, e pėrqafon dhe e puth, duke u shprehur se e ka marrė malli pėr tė.” 22. Nė analizė tė sa mė sipėr, duke vlerėsuar se fėmija nė moshėn qė ėshtė ka nevojė mė shumė se kurrė pėr dashurinė e kujdesin e nėnės, Gjykatės sė Apelit Tiranė ka arritur nė konkluzionin se fėmija duhet tė qėndrojė pėr rritje e edukim pranė nėnės sė tij. Kolegji e gjen kėtė vendim nė pėrputhje me dispozitat ligjore tė Kodit tė Familjes, ėshtė mbajtur nė konsideratė parimi i “interesit mė tė lartė”, kjo edhe lidhur me ushtrimin e sė drejtės sė takimit tė fėmijės me babain, pėr tė ruajtur qėndrueshmėrinė psikologjike dhe emocionale tė tij. 23. Nė pėrfundim, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se Gjykata e Apelit Tiranė, nė pėrputhje me kėrkesat e normave procedurale, ka kryer “njė hetim gjyqėsor tė plotė dhe tė gjithanshėm nė pėrputhje me ligjin”, nė ēėshtjen objekt gjykimi (neni 14 i K.Pr.Civile); i ka dhėnė pėrgjigje njė sėrė pretendimeve tė palėve, kanė bėrė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126 i K.Pr.Civile), dhe si rezultat e ka zgjidhur “mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj” (neni 16 i K.Pr.Civile). 24. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil arrin nė konkluzionin se vendimi nr.721, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė ėshtė i drejtė dhe duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.721, datė 29.03.2012, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Tiranė, mė 24.03.2015 Nr.11241-01806-00-2012 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-1333 i Vendimit (164) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile qė u pėrket palėve: PADITĖS: NIKOLIN KOVAĒI I PADITUR: SHOQĖRIA “OSHEE” SH.A. TIRANĖ (ish-“ĒEZ SHPĖRNDARJE” SH.A.), pėrfaqėsuar me autorizimin nga Znj.Alma Kondi (Balla), Juriste pranė strukturave tė Shoqėrisė. OBJEKTI: Dėmshpėrblim pėr mosrespektim tė procedurave pėr zgjidhjen e kontratės sė punės. Dėmshpėrblim nga zgjidhja e menjėhershme dhe e pajustifikuar e kontratės sė punės dhe shpėrblim pėr vjetėrsi nė punė. Baza Ligjore: Nenet 32 tė K.Pr.Cvile dhe nenet 143, 144, 145, 148, 152, 154/4, 155 dhe 203 tė K.Punės. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Berat, me vendimin nr.662, datė 02.06.2011, ka vendosur: “Pranimin e pjesshėm tė padisė sė paditėsit Nikolin Kovaēi. - Detyrimin e tė paditurit ĒEZ Shpėrndarje sh.a. t’i paguajė paditėsit 4 (katėr) muaj pagė, shpėrblim pėr vjetėrsi pune. - Rrėzimin e padisė pėr pjesėn tjetėr. - Shpenzimet gjyqėsore nė masėn 16 400 (gjashtėmbėdhjetė mijė e katėrqind) lekė, tė paguara nga paditėsi, 1/3 e tyre nė ngarkim tė tė paditurit.” Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.196, datė 28.02.2012, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.662, datė 02.06.2011, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Berat nė kėtė mėnyrė: Rrėzimin e padisė sė paditėsit Nikolin Kovaēi. Shpenzimet gjyqėsore i ngarkohen paditėsit.” Kundėr vendimit nr.196, datė 28.02.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, ka paraqitur rekurs pala paditėse Nikolin Kovaēi, qė kėrkon ndryshimin e kėtij vendimi dhe atij tė gjykatės sė shkallės sė parė, duke parashtruar ndėr tė tjera: Vendimet e gjykatave janė marrė nė zbatim tė keq tė neneve 143/1, 145, 148/5 e 152 tė K.Punės, vendimi i gjykatės sė Apelit pėrsa i pėrket vjetėrsisė nė punė, ndėrsa ai i shkallės sė parė pėrsa i pėrket dėmshpėrblimit pėr zgjidhjen e menjėhershme e tė pajustifikuar tė kontratės sė punės. Paditėsi nuk ka shkelur detyrimet kontraktuale me faj tė rėndė apo me faj tė lehtė nė mėnyrė tė pėrsėritur, ndaj zgjidhja e kontratės nga punėdhėnėsi ėshtė zgjidhje e menjėhershme e pajustifikuar. Respektimi rigoroz i procedurės sė nenit 148 tė K.Punės kėrkon qė nga pala e paditur tė respektohet (sipas pikės 5) edhe procedura e parashikuar nga neni 143 i K.Punės (afati i njoftimit). Pala e paditur nuk e ka respektuar afatin e njoftimit dhe pėr rrjedhojė zgjidhja e kontratės trajtohet si zgjidhje me efekt tė menjėhershėm. Thjesht pagesa e tre muajve pagė, nuk mund tė konsiderohet si respektim dhe ezaurim i afatit tė njoftimit, pasi njoftimi pėr zgjidhjen e kontratės presupozon faktin qė punėmarrėsi do tė punojė gjatė afatit tė njoftimit. Kjo referuar edhe vendimit unifikues 19/2007 ku njoftimi bėhet qė palėt “... tė kenė mundėsi tė marrin masa pėr rregullimin e situatės sė tyre personale”. Sipas nenit 155/3 tė K.Punės, pėr zgjidhje tė kontratės nė mėnyrė tė menjėhershme dhe tė pajustifikuar, punėdhėnėsi detyrohet t’i paguajė punėmarrėsit njė shpėrblim deri nė njė vit pagė. Pala e paditur, ne bazė tė nenit 145 e 152 tė K.Punės, detyrohet t’i paguajė paditėsit edhe shpėrblimin pėr vjetėrsi, pėr tė cilin gjykata e apelit arsyetoi nė zbatim tė keq tė ligjit. Nė rastin konkret ekzistojnė tė tre kushtet e nenit 145 tė K.Punės. Nė paragrafin parė tė nenit 145 ėshtė sanksionuar se punėdhėnėsi ėshtė i detyruar tė jap shpėrblim pėr vjetėrsi nė tė gjitha rastet e zgjidhjes sė kontratės sė punės pėrveē kur ajo bėhet me efekt tė menjėhershėm dhe pėr shkaqe tė arsyeshme ( referuar nenit 153 tė K.Punės). Qėllimi i Kodit tė punės ėshtė mbrojtja e interesave tė punėmarrėsve dhe shpėrblimi pėr vjetėrsi ėshtė njė formė vlerėsimi material pėr kontributin qė punėmarrėsi ka dhėnė ndaj punėdhėnėsit, ndaj ky shpėrblim i dhėnė nga gjykata e shkallės sė parė ėshtė i drejtė. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtares Majlinda Andrea, konstatoi mungesėn e palės paditėse; dėgjoi pėrfaqėsuesen e palės sė paditur OSHEE Sh.A. (ish-“ĒEZ Shpėrndarje”), Znj.Alma Kondi (Balla), juriste pranė strukturave tė Shoqėrisė, qė kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit tė gjykatės sė apelit; dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N 1. Fillimisht, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 199/2 tė Kodit tė Procedurės Civile, dhe nė kėrkesėn e palės sė paditur, bėri zėvendėsimin procedural tė “CEZ Shpėrndarje” Sh.A. me “Operatori i Shpėrndarjes sė Energjisė Elektrike” (akronimi “OSHEE” Sh.A.), pasi referuar ekstraktit historik tė regjistrit Tregtar nė datė 23.07.2014 ka ndryshuar emri tregtar i shoqėrisė. Rrethanat e ēėshtjes 2. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se paditėsi Nikolin Kovaēi ka filluar punė pranė tė paditurit me detyrė elektricist nė datėn 30.11.1993 dhe ka punuar deri nė datėn 16.07.2001, datė nė tė cilėn pala e paditur, nė atė kohė Filiali Elektrik Berat, me vendimin e saj i ka ndėrprerė marrėdhėniet e punės dhe paditėsi ėshtė trajtuar me pagesė papunėsie. Ėshtė rimarrė pėrsėri nė punė nga i njėjti punėmarrės me datė 09.01.2002 dhe ka punuar aty deri nė datėn 30.09.2010, datė kur i padituri i ka ndėrprerė marrėdhėniet e punės, vendim me tė cilin paditėsi ėshtė njoftuar rregullisht me shkresėn nr.6063 prot, e datės 29.09.2010. 3. Paditėsi ka paraqitur padi nė gjykatė, duke pretenduar se largimi nga puna ėshtė bėrė pa shkaqe tė justifikuara, nuk ėshtė respektuar procedura e largimit nga puna, si dhe nuk i ėshtė paguar shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė. 4. Ndėrsa pala e paditur gjatė gjykimit ka prapėsuar se pushimi nga puna i paditėsit ėshtė pjesė e pushimit kolektiv nga puna, qė kompania ka realizuar nė pėrputhje me nenin 148 tė K.Punės, nė kuadėr tė ristrukturimit. Pėr kėtė pushim kolektiv janė zbatuar tė gjitha parashikimet e pikave 1, 2, 3, 4, 5 dhe 6 tė nenit 148 tė K.Punės, paditėsi ka pėrfituar pagat pėr afatin e njoftimit, ndėrsa sipas nenit 148 tė K.Punės, paditėsi e humbet shpėrblimin pėr vjetėrsi. 5. Nė pėrfundim tė gjykimit, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Berat, me vendimin nr.662, datė 02.06.2011, ka vendosur: “- Pranimin e pjesshėm tė padisė sė paditėsit Nikolin Kovaēi. - Detyrimin e tė paditurit ĒEZ Shpėrndarje sh.a. t’i paguajė paditėsit 4 (katėr) muaj pagė, shpėrblim pėr vjetėrsi pune. - Rrėzimin e padisė pėr pjesėn tjetėr. - Shpenzimet gjyqėsore nė masėn 16 400 (gjashtėmbėdhjetė mijė e katėrqind) lekė, tė paguara nga paditėsi, 1/3 e tyre nė ngarkim tė tė paditurit.” 5.1. Nė marrjen e kėtij vendimi gjykata arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “... [G]jykata ēmon se nė rastin konkret paditėsi Nikolin Kovaēi ėshtė pjesė e pushimit kolektiv nga puna e zbatuar kjo nga i padituri nė pėrputhje me nenin 148 tė K.Punės. ... Nė kėto kushte gjykata ēmon se pretendimi i paditėsit ...nė bazė tė neneve 155 dhe 144 ėshtė pretendim i pabazuar nė ligje dhe nė prova dhe si i tillė ai duhet tė rrėzohet. Nė lidhje me kėrkimin e paditėsit pėr shpėrblimin pėr vjetėrsi pune gjykata ēmon se njė shpėrblim i tillė pėr paditėsin ėshtė tėrėsisht i bazuar dhe duhet tė pranohet pjesėrisht vetėm pėr tetė vjetė vjetėrsi ... pasi marrėdhėniet e reja tė punės midis palėve kanė filluar nė vitin 2002 ... Shpėrblimi pėr vjetėrsi rregullohet nga neni 145 i K.Punės ... dispozita paraqet kushtet nė tė cilat punėmarrėsi e pėrfiton kėtė shpėrblim ... Ka vetėm njė rast kur punėmarrėsi e humbet kėtė tė drejtė. ... ai i parashikuar nga neni 153 i K.Punės ... Nė rastin e parashikuar nga n.148 i K.Punės, ligjvėnėsi ka parashikuar se marrėdhėniet e punės pėrfundohen nga punėdhėnėsi pėr arsye qė nuk kanė tė bėjnė me punėmarrėsin ... por kėto marrėdhėnie pune nuk ndėrpriten me efekt tė menjėhershėm ... ... gjykata ēmon se kemi tė bėjmė me njė shpėrblim qė punėmarrėsi e pėrfiton nga ligji, nė kushtet e parashikuara nė tė, e kjo pėr shėrbimet dhe punėn e realizuar nga ai nė favor tė punėdhėnėsit ... Nė lidhje me masėn e kėtij shpėrblimi tė parashikuar nga paragrafi i dytė i nenit 145 ... gjykata ēmon qė nė rastin konkret tė urdhėroj shpėrblimin e paditėsit pėr tetė vjet tė plota qė ai ka realizuar pranė tė paditurit ...” 6. Kundėr vendimit tė sipėrcituar ėshtė bėrė ankim nga pala e paditur dhe Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.196, datė 28.02.2012, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.662, datė 02.06.2011, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Berat nė kėtė mėnyrė: - Rrėzimin e padisė sė paditėsit Nikolin Kovaēi. - Shpenzimet gjyqėsore i ngarkohen paditėsit.” 6.1. Nė marrjen e kėtij vendimi gjykata arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “... [G]jykata e shkallės sė parė ėshtė kontradiktore kur e trajton zgjidhjen e kontratės sė punės si zgjidhje kolektive dhe i njeh tė drejtėn paditėsit pėr vjetėrsi nė punė, ndėrkohė qė nė njė zgjidhje kolektive punėmarrėsi nuk pėrfiton vjetėrsi nė punė (neni 148/6 i K.Punės) ... ... nė rastin e pushimit tė paditėsit janė respektuar tė gjitha procedurat e parashikuara nga neni 148 i K.Punės. Nisur nga ky fakt paditėsi nuk mund tė pėrfitojė asnjė shpėrblim, pėrfshi kėtu edhe dėmshpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė. Gjykata e Apelit ēmon se pushimi kolektiv nga puna pėrbėn njė rast tepėr tė veēantė ... nuk ka asnjėherė si shkak veprimet e punėmarrėsit, por nė pėrgjithėsi ajo vjen pėr shkak tė pakėsimit tė aktivitetit tė ndėrmarrjes. ...Motivi i justifikuar objektiv qė detyron punėdhėnėsin tė bėjė pushime kolektive nga puna ka tė bėjė vetėm me ndėrmarrjen dhe situatėn ekonomike tė saj, tė cilat nuk lejojnė vazhdimin e marrėdhėnieve tė punės me njė numėr tė caktuar punėmarrėsish. Nė kėtė interpretim logjik qė i bėhet pėrmbajtjes sė nenit 148 tė K.Punės, nuk mund tė pretendohet qė punėdhėnėsi, i cili pėr shkak tė situatės ekonomike tė ndėrmarrjes, detyrohet tė bėjė pushime kolektive nga puna, tė detyrohet nga ana tjetėr, t’u paguajė punėmarrėsve edhe shpėrblimin pėr vjetėrsi ... Renditja e detyrimeve tė punėdhėnėsit nė nenin 148 tė K.Punės ėshtė shteruese dhe pėrfundimtare ... Nė asnjė rast ky nen nuk i referohet nenit 145 tė K.Punės ...” 7. Kundėr vendimit nr.196, datė 28.02.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, ka paraqitur rekurs pala paditėse Nikolin Kovaēi, qė kėrkon ndryshimin e kėtij vendimi, pėr shkaqet e parashtruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. Ligji i zbatueshėm 8. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile dhe Kodit tė Punės, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 8.1. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 8.2. Neni 145 i K.Punės: “1) Punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsi, kur kontrata ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi dhe marrėdhėniet e punės kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet. Punėmarrėsi e humb tė drejtėn e shpėrblimit pėr vjetėrsi, nėse ėshtė pushuar me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme. 2) Shpėrblimi pėr vjetėrsi ėshtė tė paktėn sa paga e njė 15 ditėshi, mbi ēdo vit pune tė plotė, qė llogaritet nė bazė tė pagės qė ekziston nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės. Kur paga ėshtė e ndryshueshme, shpėrblimi llogaritet mbi mesataren e pagės tė vitit paraardhės dhe indeksohet. 3) Shpėrblimit pėr vjetėrsi i shtohet shpėrblimi qė jepet nė rastin e zgjidhjes sė kontratės pa shkaqe tė arsyeshme ose tė zgjidhjes me efekt tė menjėhershėm pa shkaqe tė arsyeshme”. 8.3. Neni 152 i K.Punės: “Nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės qė kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet, punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsinė si nė rastin e zgjidhjes sė kontratės me afat tė pacaktuar nga punėdhėnėsi”. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson 9. Se, rekursi i paraqitur nga pala paditėse Nikolin Kovaēi, pėr aq sa pretendon pėr zbatim tė gabuar tė ligjit lidhur me shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė motivojnė cenimin e vendimit nr.196, datė 28.02.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. 10. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave dhe shkaqeve tė rekursit, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.196, datė 28.02.2012 i Gjykatės sė Apelit Vlorė ėshtė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishet, ndėrsa vendimi i nr.662, datė 02.06.2011 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Berat ėshtė i bazuar dhe duhet tė lihet tė fuqi. 11. Fillimisht, Kolegji Civil vlerėson tė evidentojė se pretendimet e ngritura nė rekurs nga paditėsi se edhe gjykata e shkallės sė parė nuk ka zbatuar drejt ligjin, pasi zgjidhja e kontratės ka qenė e menjėhershme dhe e pajustifikuar, nuk qėndrojnė. Referuar nenit 459 tė K.Pr.Civile, kėto pretendime tė palės rekursuese kanė rėnė nė dekadencė, pasi paditėsi nuk ka bėrė ankim nė gjykatėn e apelit, madje nė seancėn e zhvilluar nė kėtė gjykatė ka kėrkuar lėnien nė fuqi tė vendimit tė shkallės sė parė. Nga ana tjetėr, tė dyja gjykatat nė bazė tė analizės sė provave dhe hetimit tė plotė kanė pranuar se zgjidhja e marrėdhėnies sė punės me paditėsin, ėshtė bėrė nė kuadėr tė njė “pushimi kolektiv nga puna”, konform nenit 148 tė K.Punės dhe pala e paditur ka respektuar plotėsisht procedurėn ligjore pėr pushimin kolektiv nga puna. 12. Gjykata e Lartė, nė funksionin e saj rishikues, vlerėson nėse gjykatat e faktit kanė lejuar ose jo shkelje tė normave procedurale dhe nėse ligji material ėshtė respektuar ose jo, duke u shprehur pėr bazueshmėrinė ose jo nė ligj tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, por nuk bėn njė rivlerėsim tė provave. 13. Nė kėtė kuadėr, bazuar mbi konkluzionin e arritur se ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės sė paditėsi ka ardhur si rezultat i njė pushimi kolektiv pėr shkak tė ristrukturimit tė shoqėrisė punėdhėnėse, gjykata e shkallės sė parė me tė drejtė i ka njohur paditėsit tė drejtėn e pėrfitimit tė shpėrblimit pėr vjetėrsi nė punė, bazuar nė nenin 145 tė Kodit tė Punės. Ndėrkohė qė arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga gjykata e apelit se nė rastet e pushimit kolektiv punėmarrėsi nuk pėrfiton shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, ėshtė rrjedhojė e interpretimit tė gabuar tė dispozitave tė Kodit tė Punės, neneve 138/3, 145 e 148, 152. 14. Ky kolegj ēmon se, nė interpretim tė harmonishėm tė parimeve tė pėrgjithshme tė Kodit tė Punės me dispozitat qė parashikojnė pėrfundimin e marrėdhėnieve tė punės (Kreu XIV I po kėtij Kodi), e veēanėrisht, nė interpretim tė drejtė tė neneve 145 e 148, punėmarrėsit qė i zgjidhet kontrata e punės nė kuadrin e pushimit kolektiv nga puna pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsi nė punė (kur plotėsohen kėrkesat e nenit 145 tė K.Punės). 15. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė e gjen me vend tė parashtrojė se fryma e legjislacionit tė punės (ratio legis) e vė theksin tek parandalimet e largimeve nga puna, duke sanksionuar kriteret ligjore pėr mbrojtjen ekonomike tė punėmarrėsve. Nė kėtė kuadėr, edhe neni 148 i Kodit tė Punės, me kushtet dhe kriteret qė vendos, pėrbėn njė garanci plotėsuese pėr punėmarrėsit pėr t’u mbrojtur nga pushimet kolektive nga puna. 15.1. Pushimi kolektiv nga puna ėshtė njė formė e pėrfundimit tė marrėdhėnies sė punės, qė kryhet nga ana e punėdhėnėsit nė mėnyrė tė njėanshme dhe jo pėr shkaqe qė kanė tė bėjnė me punėmarrėsin. Ai pėrfaqėson njė rast tė veēantė tė ndėrprerjes sė marrėdhėnies sė punės. 15.2. Procedura e caktuar nė nenin 148 tė Kodit tė Punės ėshtė e detyrueshme pėr punėdhėnėsin i cili ngarkohet me dėmshpėrblimet pėrkatėse nė rast moszbatimi tė saj sipas pikės 6 tė po kėtij neni. Kėto dėmshpėrblime janė sanksione civile ndaj punėdhėnėsit, pasi kanė tė bėjnė me kompensimin e dėmit tė shkaktuar punėmarrėsit nga ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės pa respektuar kriteret e pėrcaktuara nė Kodin e Punės. 16. Ndėrkohė qė shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė ėshtė njė institut juridik i ndryshėm nė emėrtim dhe nė pėrmbajtje nga dėmshpėrblimi si pėrgjegjėsi civile, pėrfshi dėmshpėrblimin qė rrjedh nga marrėdhėniet e punės, i cili ka tė bėjė me kompensimin e dėmit tė shkaktuar punėmarrėsit nga ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės pa respektuar kriteret e pėrcaktuara nė dispozitat e Kodit tė Punės. 16.1. Shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė nuk ėshtė sanksion ndaj punėdhėnėsit, por ėshtė njė formė vlerėsimi material pėr punėmarrėsin, njė pėrfitim qė duhet t’i paguhet punėmarrėsit pėr kontributin qė ka dhėnė pėr punėdhėnėsin. Nė kėtė kėndvėshtrim, ėshtė e natyrshme qė punėmarrėsi tė pėrfitojė ose jo shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė nė varėsi tė plotėsimit tė kushteve tė specifikuara nė nenin 145/1 tė Kodit tė Punės. Nė tė njėjtėn logjikė shkon edhe neni 152 i po kėtij Kodi. 17. Referuar edhe pikės 3 tė nenit 145 tė Kodit tė Punės, shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė (si njė pėrftim pėr punėmarrėsin) i shtohet dėmshpėrblimeve tė tjera (nėse janė tė zbatueshme), dhe nuk kushtėzohet nga mėnyra e zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės, me pėrjashtim tė rastit kur punėmarrėsi largohet nga puna nė mėnyrė tė menjėhershme dhe tė justifikuar apo kur ai vetė, me vullnetin e tij i jep fund marrėdhėnies sė punės. 17.1. Pra, nė ēdo rast kur marrėdhėnia e punės pėrfundon pėr arsye qė kanė tė bėjnė me punėdhėnėsin dhe ekzistojnė kushtet e nenit 145 tė Kodit tė Punės, punėmarrėsi pėrfiton shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė (shiko vendime tė ngjashme tė Gjykatės sė Lartė si: nr.1208(233), datė 18.03.2014; nr.1163(130), datė 10.04.2014; nr.2289 (444), datė 10.07.2014; nr.2928(460), date 11.09.2014). 18. Nė ēėshtjen nė shqyrtim, Kolegji Civil, vlerėson tė drejtė vendimin e gjykatės sė rrethit, qė ka pranuar detyrimin e palės sė paditur tė shpėrblejė paditėsin pėr vjetėrsi nė punė, pasi nė kėtė rast plotėsohen kushtet e nenit 145 tė Kodit tė Punės: (i) marrėdhėnia e punės midis punėmarrėsit dhe punėdhėnėsit ka zgjatur pėr mė tepėr se tre vjet; (ii) zgjidhja e marrėdhėnies sė punės ėshtė bėrė nė mėnyrė tė njėanshme nga punėdhėnėsi dhe (iii) jo me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme. 18.1. Zgjidhja e kontratės sė punės ėshtė ndėrprerje kolektive e kontratės sė punės pėr shkak ristrukturimi tė shoqėrisė, shkak i cili, pavarėsisht se konsiderohet i arsyeshėm nga kėndvėshtrimi i palės sė paditur, nuk ka lidhje me sjelljen e punėmarrėsit gjatė marrėdhėnies sė punės, pra nuk ėshtė pėr faj tė tij. 19. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi nr.196, datė 28.02.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė duhet tė prishet dhe tė lihet nė fuqi vendimi nr.662, datė 02.06.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Berat, si njė vendim i drejtė dhe i bazuar nė ligj. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/b tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.196, datė 28.02.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.662, datė 02.06.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Berat. Tiranė, mė 24.03.2015 Nr.11241-02657-00-2012 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-1335 i Vendimit (165) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile qė u pėrket palėve: PADITĖS: BEHAR ĒEPELE I PADITUR: “ALBPETROL” SH.A. PATOS OBJEKTI: Detyrimin e tė paditurit t’i paguajė paditėsit shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, dėmshpėrblimin e dy muajve pėr mosrespektim tė afatit tė njoftimit dhe dėmshpėrblimin prej gjashtė pagash mujore pėr mosrespektim tė procedurės sė zgjidhjes sė kontratės kolektive. Baza Ligjore: Nenet 31 e 32 tė K.Pr.Civile. Nenet 148, 145 tė Kodit tė Punės. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.779, datė 10.05.2011, ka vendosur: “1. Rrėzimin plotėsisht tė padisė sė paditėsit Behar Ēepele. 2. Shpenzimet gjyqėsore i ngarkohen paditėsit.” Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.406, datė 24.04.2012 ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit civil nr.779, datė 10.05.2011, tė Gjykatės sė shkallės sė parė Fier.” Kundėr vendimit nr.406, datė 24.04.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, ka paraqitur rekurs pala paditėse Behar Ēepele, qė kėrkon ndryshimin e kėtij vendimi dhe atij tė gjykatės sė shkallės sė parė, duke parashtruar ndėr tė tjera: - Punėmarrėsit i lind e drejta e pėrfitimit tė shpėrblimit pėr vjetėrsi edhe nė rastin e pushimit kolektiv sipas nenit 148 tė K.Punės. Ligjvėnėsi nė pėrfitimin e shpėrblimit pėr vjetėrsi ka patur parasysh mbrojtjen ligjore tė punėmarrėsit duke e shpėrblyer pėr vitet e punės qė ka kontribuar pranė punėdhėnėsit. Arsyetimi i gjykatės se neni 148 i K.Punės nuk shprehet pėr faktin e pėrfitimit tė kėsaj tė drejte nga punėmarrėsi ėshtė i pabazuar nė ligj, pasi ky nen nuk pėrjashton tė drejtėn e punėmarrėsit pėr tė kėrkuar shpėrblimin pėr vjetėrsi. Ligjvėnėsi e ka trajtuar nenit 145 tė K.Punės si njė shpėrblim i veēantė dhe jo si dėmshpėrblim, qė pėrfitohet pėr meritė e punėmarrėsit kur plotėson dy kritere: 1- kontrata ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi; 2- marrėdhėniet e punės sė paditėsi kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet. Gjykata ka interpretuar gabim ligjin dhe ka mbajtur qėndrim tė njėanshėm, duke arsyetuar se punėdhėnėsi nuk ėshtė nė gjendje ekonomike pėr tė paguar punėmarrėsit, por nuk merr parasysh kushtet ekonomike tė punėmarrėsve, si kryefamiljar dhe pa mundėsi tė tjera punėsimi, pasi kanė kontribuar njė jetė tė tėrė pranė kėtij punėdhėnėsi. VKM nr.261, datė 27.02.2008, parashikonte se punonjėsit qė dalin tė papunė si pasojė e ristrukturimit, pėrveē trajtimeve qė parashikon K.Punės, pėrfitojnė pagesė papunėsie pėr njė periudhė njė vjeēare. Pra punonjėsit pėrfitonin asistencė dhe shpėrblimin pėr vjetėrsi. Gjykata nuk kanė interpretuar mire ligjin, konkretisht nenin 145 e 152 tė K.Punės. Gjykata e apelit nuk kanė mbajtur qėndrim tė drejtė dhe tė bazuar nė analizimin e provave, tė cilat tė ēojnė nė pėrfundimin se nga ana e punėdhėnėsit nuk janė respektuar tė drejtat e punėmarrėsve. Kjo pasi Sindikata e punonjėsve nuk ka mbrojtur tė drejtat e punėmarrėsve, por ka tejkaluar kompetencat duke vendosur nė kontratėn kolektive njė afat 30 ditor njoftimi pėr zgjidhjen e kontratės. Ndodhur nė kėto kushte pavlefshmėrie, tė gjitha veprimet e pėrfaqėsuesit tė palegjitimuar tė Sindikatės janė tė pavlefshme, pasi Sindikata ka prekur interesat e punėmarrėse duke vendosur kushte tė pafavorshme pėr punėmarrėsit. Si i tillė afati 30 ditor ėshtė i pavlefshėm dhe si afat njoftimi duhet tė zbatohen kriteret e nenit 143 tė K.Punės, dhe pala e paditur duhet tė paguante edhe dėmshpėrblimin 2 muaj pagė pėr mosrespektim tė afatit tė njoftimit. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtares Majlinda Andrea, konstatoi mungesėn e palėve ndėrgjyqėse; dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton paditėsi dhe pala e paditur kanė qenė nė marrėdhėnie pune, ku paditėsi si punėmarrės ka qenė me detyrėn e axhustatorit nė Q.P.N Marinės, nga data 05.05.1981 deri nė datė 01.08.2010, datė kur janė ndėrprerė marrėdhėniet e punės. 2. Me shkresėn nr.102 prot, datė 30.06.2010, tė Drejtorit tė Q.P.N Marinės, degė e palės sė paditur, paditėsi ėshtė njoftuar nga pala e paditur, pėr ndėrprerjen e marrėdhėnies sė punės midis tyre pėr shkak tė ristrukturimit te kėsaj shoqėrie, mbėshtetur nė VKM nr.275, datė 26.04.2010. 3. Paditėsi, megjithėse pranon pushimin kolektiv, pretendon se pala e paditur nuk ka respektuar procedurėn e pushimit kolektiv tė parashikuar nga neni 148 i Kodit tė Punės, e konkretisht afatin e njoftimit dhe procedurėn ligjore. 4. Pėr kėtė paditėsi ka paraqitur padi nė gjykatė, duke pretenduar qė pala e paditur detyrohet t’i paguajė: dėmshpėrblimin me 6 paga mujore, pagėn e 2 muajve pėr shkak tė mosrespektimit tė afatit tė njoftimit tė zgjidhjes sė kontratės sė punės, dhe shpėrblimin pėr vjetėrsi me 15 ditė pėr ēdo vit tė plotė pune, bazuar nė nenet 148, 143 dhe 145 tė Kodit tė Punės. 5. Nė pėrfundim tė gjykimit, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Fier, me vendimin nr.779, datė 10.05.2011, ka vendosur: “1. Rrėzimin plotėsisht tė padisė sė paditėsit Behar Ēepele. 2. Shpenzimet gjyqėsore i ngarkohen paditėsit.” 5.1. Nė marrjen e kėtij vendimi gjykata arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “Gjykata ēmon se mbarimi i marrėdhėnies sė punės midis palėve ndėrgjyqėse nga pala e paditur ėshtė pjesė e njė pushimi kolektiv, e parashikuar ... nga neni 148/1 i K.Punės. ... Nė bazė tė V.K.M nr.275, datė 26.4.2010 ‘Pėr Ristrukturimin e Shoqėrive Tregtare me Kapital Shtetėror "ALBPETROL" Sh.a, Patos, "Uzina Mekanike e Naftės, Kuēove" sh.p.k dhe Uzina Mekanika Patos sh.p.k’, Kėshilli Mbikėqyrės i palės sė paditur ka miratuar strukturėn e re tė kėsaj shoqėrie, ku numri i punonjėsve nga 4467 ėshtė reduktuar nė 3173, numri i punonjėsve tė cilėve i janė ndėrprerė marrėdhėniet e punės ėshtė 1294. ... pėr shkak tė ristrukturimit tė vetė palės sė paditur dhe jo pėr arsye qė kanė tė bėjnė me punonjėsit. Pala e paditur ka respektuar procedurėn e pushimit kolektiv tė pėrcaktuar nė nenin 148/2/3/4/5 tė Kodit tė Punės. ... Me shkresė nr.102 prot tė datės 30.06.2010 drejtuar prej palės sė paditur ėshtė njoftuar paditėsi se zgjidhja e kontratės sė punės do tė kryhet pas mbarimit tė afatit 30 ditore tė kėtij njoftimi. ... afatet e njoftimit tė parashikuara nga neni 143 i Kodit tė Punės, janė ndryshuar nė kontratėn kolektive tė punės, si rrjedhojė afati i njoftimit njė mujor ėshtė respektuar nga punėdhėnėsi, fakt i cili provohet nga shkresa nr.102 prot tė datės 30.06.2010. Gjykata ēmon se pala e paditur si punėdhėnės, ka respektuar procedurėn dhe afatin e njoftimit tė zgjidhjes sė kontratės sė punės me paditėsin, si pjesė e pushimit kolektiv, paditėsi nuk ka tė drejtė tė kėrkojė dėmshpėrblimin pėr mosrespektim tė afatit tė njoftimit e procedurėn. ... Paditėsit nuk i takon e drejta pėr shpėrblim pėr vjetėrsi nė punė ... Rezultoi i provuar fakti qė paditėsi ka mbi 29 vjet nė marrėdhėnie pune me palėn e paditur dhe nėse plotėsoheshin kushtet e tjera ligjore qė parashikon neni 145/1 i Kodit tė Punės, ai do tė pėrfitonte shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė tė barabartė 14.5 paga mujore. Tė drejtat e punėmarrėsit, nė njė pushim kolektiv janė tė parashikuara nė nenin 148/6 tė Kodit tė Punės dhe kjo e drejtė nuk pėrfshihet nė kėtė dispozitė. Neni 145/3 e pėrjashton pėrfitimin e kėsaj tė drejte kur kemi tė bėjmė me pushim kolektiv. ... Njė pushim kolektiv nga punėdhėnėsi nuk ndodh nė njė situatė normale tė punės sė tij dhe pėr mė tepėr ai nuk mund tė ketė tė njėjtat detyrime si nė rastin kur i jep fund marrėdhėnieve tė punės me njė punėmarrės, me rastin kur i jep fund marrėdhėnieve tė punės me tė paktėn 30 punėmarrės brenda muajit, ... Duke pasur parasysh kėto kushte, ligji e detyron punėdhėnėsin vetėm me dy detyrime, qė janė respektimi i procedurės dhe i afatit tė njoftimit, tė cilat siē u arsyetua mė lart, pala e paditur i ka respektuar. Pėrsa i pėrket pretendimit se kontrata kolektive e lidhur midis Grupimit tė Organizatave Sindikale tė pėrfaqėsuar nga z.Gafur Toro e Albpetrol sh.a. ėshtė e pavlefshme pasi ai ėshtė i palegjitimuar, gjykata nuk e gjen tė bazuar nė ligj e nė prova kėtė pretendim e si tė tillė nuk e merr parasysh.” 6. Kundėr vendimit tė sipėrcituar ėshtė bėrė ankim nga pala paditėse dhe Gjykata e Apelit Vlorė, duke arsyetuar nė tė njėjtėn mėnyrė, me vendimin nr.406, datė 24.04.2012, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit civil nr.779, datė 10.05.2011, tė Gjykatės sė shkallės sė parė Fier.” 7. Kundėr vendimit nr.406, datė 24.04.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, ka paraqitur rekurs pala paditėse Behar Ēepele, qė kėrkon ndryshimin e kėtij vendimi dhe atij tė gjykatės sė shkallės sė parė, duke parashtruar ndėr tė tjera: Ligji i zbatueshėm 8. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile dhe Kodit tė Punės, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 8.1. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 8.2. Neni 145 i K.Punės: “1) Punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsi, kur kontrata ėshtė zgjidhur nga punėdhėnėsi dhe marrėdhėniet e punės kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet. Punėmarrėsi e humb tė drejtėn e shpėrblimit pėr vjetėrsi, nėse ėshtė pushuar me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme. 2) Shpėrblimi pėr vjetėrsi ėshtė tė paktėn sa paga e njė 15 ditėshi, mbi ēdo vit pune tė plotė, qė llogaritet nė bazė tė pagės qė ekziston nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės. Kur paga ėshtė e ndryshueshme, shpėrblimi llogaritet mbi mesataren e pagės tė vitit paraardhės dhe indeksohet. 3) Shpėrblimit pėr vjetėrsi i shtohet shpėrblimi qė jepet nė rastin e zgjidhjes sė kontratės pa shkaqe tė arsyeshme ose tė zgjidhjes me efekt tė menjėhershėm pa shkaqe tė arsyeshme”. 8.3. Neni 152 i K.Punės: “Nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės qė kanė zgjatur jo mė pak se tre vjet, punėmarrėsi pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsinė si nė rastin e zgjidhjes sė kontratės me afat tė pacaktuar nga punėdhėnėsi”. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson 9. Se, rekursi i paraqitur nga pala paditėse Belar Ēepele, pėr sa pretendon pėr zbatim tė gabuar tė ligjit lidhur me shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė motivojnė cenimin e vendimit nr.406, datė 24.04.2012 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. 10. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave dhe shkaqeve tė rekursit, arrin nė pėrfundimin se vendimi nr.406, datė 24.04.2012 i Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe vendimi nr.779, datė 10.05.2011 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier, janė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė ndryshohen. 11. Kolegji Civil vėren se tė dyja gjykatat, nė bazė tė njė analize tė plotė tė provave dhe njė cilėsimi tė drejtė tė fakteve, kanė pranuar se zgjidhja e marrėdhėnies sė punės me paditėsin, ėshtė bėrė nė kuadėr tė njė “pushimi kolektiv nga puna”, konform nenit 148 tė K.Punės dhe pala e paditur ka respektuar plotėsisht procedurėn ligjore pėr pushimin kolektiv nga puna. 12. Gjykata e Lartė, nė funksionin e saj rishikues, vlerėson nėse gjykatat e faktit kanė lejuar ose jo shkelje tė normave procedurale dhe nėse ligji material ėshtė respektuar ose jo, duke u shprehur pėr bazueshmėrinė ose jo nė ligj tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, por nuk bėn njė rivlerėsim tė provave. 13. Nė kėtė kuadėr, bazuar mbi konkluzionin e arritur nga vetė gjykatat e faktit se ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės sė paditėsi ka ardhur si rezultat i njė pushimi kolektiv pėr shkak tė ristrukturimit tė shoqėrisė punėdhėnėse, Kolegji Civil ēmon se arsyetimi i gjykatave se pikėrisht pėr shkak tė pushimit kolektiv punėmarrėsi nuk pėrfiton shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė, ėshtė rrjedhojė e interpretimit tė gabuar tė dispozitave tė Kodit tė Punės, e konkretisht neneve 138/3, 145 e 148, 152. 14. Ky kolegj ēmon se, nė interpretim tė harmonishėm tė parimeve tė pėrgjithshme tė Kodit tė Punės me dispozitat qė parashikojnė pėrfundimin e marrėdhėnieve tė punės (Kreu XIV I po kėtij Kodi), e veēanėrisht, nė interpretim tė drejtė tė neneve 145 e 148, punėmarrėsit qė i zgjidhet kontrata e punės nė kuadrin e pushimit kolektiv nga puna pėrfiton shpėrblim pėr vjetėrsi nė punė (kur plotėsohen kėrkesat e nenit 145 tė K.Punės). 15. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė e gjen me vend tė parashtrojė se fryma e legjislacionit tė punės (ratio legis) e vė theksin tek parandalimet e largimeve nga puna, duke sanksionuar kriteret ligjore pėr mbrojtjen ekonomike tė punėmarrėsve. Nė kėtė kuadėr, edhe neni 148 i Kodit tė Punės, me kushtet dhe kriteret qė vendos, pėrbėn njė garanci plotėsuese pėr punėmarrėsit pėr t’u mbrojtur nga pushimet kolektive nga puna. 15.1. Pushimi kolektiv nga puna ėshtė njė formė e pėrfundimit tė marrėdhėnies sė punės, qė kryhet nga ana e punėdhėnėsit nė mėnyrė tė njėanshme dhe jo pėr shkaqe qė kanė tė bėjnė me punėmarrėsin. Ai pėrfaqėson njė rast tė veēantė tė ndėrprerjes sė marrėdhėnies sė punės. 15.2. Procedura e caktuar nė nenin 148 tė Kodit tė Punės ėshtė e detyrueshme pėr punėdhėnėsin, i cili ngarkohet me dėmshpėrblimet pėrkatėse nė rast moszbatimi tė saj, sipas pikės 6 tė po kėtij neni. Kėto dėmshpėrblime janė sanksione civile ndaj punėdhėnėsit, pasi kanė tė bėjnė me kompensimin e dėmit tė shkaktuar punėmarrėsit nga ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės pa respektuar kriteret e pėrcaktuara nė Kodin e Punės. 16. Ndėrkohė qė shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė ėshtė njė institut juridik i ndryshėm nė emėrtim dhe nė pėrmbajtje nga dėmshpėrblimi si pėrgjegjėsi civile, pėrfshi dėmshpėrblimin qė rrjedh nga marrėdhėniet e punės, i cili ka tė bėjė me kompensimin e dėmit tė shkaktuar punėmarrėsit nga ndėrprerja e marrėdhėnies sė punės pa respektuar kriteret ligjore, pėrcaktuar nė dispozitat e Kodit tė Punės. Shpėrblimi pėr vjetėrsi nuk jepet vetėm nė rastet pėrjashtuese tė parashikuara nė nenin 145 tė Kodit tė Punės. 16.1. Kjo edhe pėr faktin se shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė nuk ėshtė sanksion ndaj punėdhėnėsit, por ėshtė njė formė vlerėsimi material pėr punėmarrėsin, njė pėrfitim qė duhet t’i paguhet punėmarrėsit pėr kontributin qė ka dhėnė pėr punėdhėnėsin, kontribut i cili konsiston nė ndihmėn nė forma tė ndryshme, duke kryer njė punė tė dobishme nė favor tė punėdhėnėsit, me vėnien nga ana e punėmarrėsit tė aftėsive tė tij profesionale, mendore e fizike nė shėrbim tė punėdhėnėsit (nė rastin e paditėsit kontributi pranė palės sė paditur ka zgjatur mbi 29 vjet). 16.2. Nė kėtė kuptim, ėshtė e natyrshme qė punėmarrėsi tė pėrfitojė ose jo shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė nė varėsi tė plotėsimit tė kushteve tė specifikuara nė nenin 145/1 tė Kodit tė Punės. Nė tė njėjtėn logjikė shkon edhe neni 152 i po kėtij Kodi. 17. Kolegji gjen tė gabuar interpretimin qė bėn gjykata e faktit pikės 3 tė nenit 145 tė Kodit tė Punės. Sikundėr u theksua mė sipėr, nė interpretimin harmonik tė parimeve tė Kodit tė Punės dhe neneve 145 e 148, shpėrblimi pėr vjetėrsi nė punė (si njė pėrftim pėr punėmarrėsin) i shtohet dėmshpėrblimeve tė tjera (nėse janė tė zbatueshme), dhe nuk kushtėzohet nga mėnyra e zgjidhjes sė marrėdhėnies sė punės, me pėrjashtim tė rastit kur punėmarrėsi largohet nga puna nė mėnyrė tė menjėhershme dhe tė justifikuar apo kur ai vetė, me vullnetin e tij i jep fund marrėdhėnies sė punės. 17.1. Pra, nė ēdo rast kur marrėdhėnia e punės pėrfundon pėr arsye qė kanė tė bėjnė me punėdhėnėsin dhe ekzistojnė kushtet e nenit 145 tė Kodit tė Punės, punėmarrėsi pėrfiton shpėrblimin pėr vjetėrsi nė punė (shiko vendime tė ngjashme tė Gjykatės sė Lartė si: nr.1208(233), datė 18.03.2014; nr.1163(130), datė 10.04.2014; nr.2289 (444), datė 10.07.2014; nr.2928(460), date 11.09.2014). 18. Edhe nė rastin “de quo”, zgjidhja e kontratės sė punės ėshtė ndėrprerje kolektive e kontratės sė punės pėr shkak tė ristrukturimit tė shoqėrisė, shkak i cili, pavarėsisht se konsiderohet i arsyeshėm nga kėndvėshtrimi i palės sė paditur, nuk ka lidhje me sjelljen e punėmarrėsit gjatė marrėdhėnies sė punės, pra nuk ėshtė pėr faj tė tij. 19. Nė pėrfundim tė sa mė sipėr, Kolegji Civil, vlerėson se pala e paditur duhet tė shpėrblejė paditėsin pėr vjetėrsi nė punė, pasi nė kėtė rast plotėsohen kushtet e nenit 145 tė Kodit tė Punės: (i) marrėdhėnia e punės midis punėmarrėsit dhe punėdhėnėsit ka zgjatur pėr mė tepėr se tre vjet; (ii) zgjidhja e marrėdhėnies sė punės ėshtė bėrė nė mėnyrė tė njėanshme nga punėdhėnėsi dhe (iii) jo me efekt tė menjėhershėm, pėr shkaqe tė arsyeshme. 20. Pėrsa i pėrket masės tė kėtij shpėrblimi, ai pėrcaktohet sipas kritereve tė pikės 2 tė nenit 145 tė Kodit tė Punės. Shpėrblimi pėr vjetėrsi ėshtė tė paktėn sa paga e njė 15 ditėshi, mbi ēdo vit pune tė plotė, qė llogaritet nė bazė tė pagės qė ekziston nė pėrfundim tė marrėdhėnieve tė punės. 20.1 Kolegji Civil, pa i hyrė analizės sė provave, si dhe duke pranuar tė vėrtetuara faktet dhe rrethanat sikurse gjykatat e faktit, vlerėson se duke qenė se pala paditėse Belar Ēepele, ka qenė nė marrėdhėnie pune pranė palės sė paditur nga data 05.05.1981 deri nė datė 01.08.2010, atėherė pala e paditur, Shoqėria “Albpetrol” Sh.a Patos, duhet t`i paguaj paditėsit 14.5 paga mujore si vjetėrsi pune. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/d tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Ndryshimin e vendimit nr.406, datė 24.04.2012, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe vendimit nr.779, datė 10.05.2011, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Fier, duke pranuar pjesėrisht padinė. Detyrimin e palės sė paditur “Albpetrol” Sh.a Patos t`i paguajė paditėsit Belar Ēepele 14.5 paga mujore si vjetėrsi nė punė. Tiranė, mė 24.03.2015 Nr.11118-00453-00-2015 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-1373 i Vendimit (166) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrberė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore mė datė 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile nr.11118-00543-00-2013 akti, qė i pėrket: PADITĖS: GIOVANNI BALDASSARRI, MIRELLA BALEANI, tė pėrfaqėsuar me prokurė tė posaēme nga avokat Arben Rakipi TE PADITUR: ENGJĖLl UCAJ, nė mungesė, KLEVIS UCAJ, nė mungesė, RAJMONDA UCAJ, nė mungesė, ZYRA VENDORE E REGJISTRIMIT TĖ PASURIVE TĖ PALUAJTSHME ELBASAN, nė mungesė, OBJEKTI: 1. Shpėrblimi i dėmit jopasuror tė shkaktuar prej Engjėll Ucajnga vepra penale pėr Giovanni Baldassarri dhe Mirella Baleani nė vlerėn e 5.000 euro pėr secilin nė formėn e dėmit moral, ekzistencial nė total 300.000 euro dhe shpėrblimin e shpenzimeve tė kryera nga paditėsit. 2. Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė kontratės sė dhurimit nr.365/43, datė 21.01.2014 tė Noteres Ornela H. Guranjaku. 3. Fshirjen e regjistrimit tė emrit Klevis Engjėll Ucaj nga regjistrat e ZVRPP Elbasan dhe regjistrimin e pronės nė emėr tė Engjėll Ucaj pėr pasurinė nr.1/297+1-11, Z.K 8522, vol.22, faqe 47. 4. Marrjen e masės sė sigurimit tė padisė pėr pasuritė e palujtshme tė Engjėll Ucaj. Baza Ligjore: Nenet 32 e vijues, 154 e vijues te K.Pr.Civile. Nenet 608 e vijues tė Kodi Civil. Gjykata e Rrethit Gjyqesor Elbasan, me vendimin nr.1148 akti, datė 12.11.2014, ka vendosur: Rrėzimin e kėrkesės. Kundėr kėtij vendimi ka bėrė ankim te veēantė e paditura, Rajmonda Ucaj, e cila kėrkon ndryshimin e vendimit nr.1148 akti, datė 12.11.2014 dhe nxjerrjen e ēėshtjes jashtė juridiksionit duke parashtruar kėto shkaqe: Ēėshtja duhet tė zgjidhet paraprakisht nga Byroja Shqiptare e Sigurimeve e cila administron dėmet pasurore dhe jopasurore tė shkaktuara nga ngjarjet qė nuk varen nga vullneti i personave tė tretė. Paditėsat duhet ta sqarojnė ēėshtjen administrativisht me Byronė Shqiptare tė Sigurimit se ēfarė pėrgjegjėsie kanė tė padituri Rajmonda Ucaj dhe Klevis Ucaj, nė proces dhe pastaj tė kėrkojė gjyqėsisht tė drejta pasurore nga kėto persona. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relacionin e gjyqtarit Admir Thanza; pėrfaqėsuesin e palės paditėse avokatin Arben Rakipi, qė kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1148 akti, datė 12.11.2014, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Elbasan; nė mungesė tė paditurve; si dhe pasi diskutoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Rrethanat e ēėshtjes. Nga shqyrtimi i akteve nė dosje rezulton e provuar se paditėsat si trashėgimtarė ligjorė tė tė ndjerės Giulia Baldassarri(e bija) me padi drejtuar gjykatės sė shkallės sė parė Elbasan kundėr tė paditurve Engjėll Ucaj etj., kanė kėrkuar sipas objektit tė pėrcaktuar nė pjesėn hyrėse tė vendimit. Ka rezultuar se i padituri Engjėll Ucaj ka vrarė me armė zjarri me datė 30.01.2013 shtetasen Giulia Baldassari, tė bijėn e paditėsave si dhe bashkėshortin e saj Sokol Ucaj, i cili ka qenė i biri i tij si dhe i tė paditurės Rajmonda Ucaj. Pėr veprimin sa sipėr i padituri Engjėll Ucaj ėshtė deklaruar fajtor me vendimin nr.627, datė 11.09.2014, tė Gjykatės sė Apelit Durrės. Gjithashtu me kontratėn e dhurimit nr.365/43, datė 21.01.2014, tė paditurit Engjėll dhe Rajmonda Ucaj i kanė kaluar djalit tė tyre tė paditurit Klevis Ucaj njė pasuri tė paluajtėshme me qėllimin sipas pretedimit tė paditėsave pėr ta shmangur kėtė pasuri nga pėrgjegjėsia civile. Nė gjykim e paditura Rajmonda Ucaj ka kėrkuar nxjerrjen e ēėshtjes jashtė juridiksonit civil me pretendimin se paditėsat para se ti drejtoheshin gjykatės duhej qė nė rrugė administrative kėtė dėm t’ja kėrkonin Byrosė Shqiptare tė Sigurimeve. Gjykata e Rrethit Gjyqesor Elbasan, me vendimin nr.1148 akti, datė 12.11.2014, ka vendosur rrėzimin e kėrkesės. Ajo gjykatė ka arsyetuar:”...omissis...nė themel tė padisė ėshtė qėndrimi i qartė i paditėsve se dėmi kėrkohet pėr shkak tė sjelljes sė kundėrligjshme tė tė paditurit Engjėll me veprimin e tij qė pėrbėn vrasje tė fėmijės sė paditėsve, veprim qė pėrbėn vepėr penale. Asnjė prej palėve, as pala qė ka bėrė kėrkesėn pėr nxjerrje jashtė juridiksionit, nuk mohon se vdekja ka ardhur si pasojė e vrasjes sė qėllimshme, cilėsuar me vendim penal tė formės sė prerė sipas nenit 79/dh tė K.Penal, vrasje nė rrethana tė tjera cilėsuese. Nga asnjė provė nuk rezulton se e bija e paditėsve tė ketė ndodhur nga ndonjė ngjarje aksidentale rrugore e tillė qė tė pėrbėjė aksident rrugor me pasojė vdekjen, pra ngjarje pėr tė cilėn sipas ligjit nr.100076, datė 12.12.2009 “Pėr sigurimin e detyrueshėm nė sektorin e transportit” pėr tė cilat Byroja Shqiptare e Sigurimit shqyrton kėrkesat pėr dėmshpėrblim nga aksidentet rrugore....Nė nenet 609 e vijues tė Kodit Civil, pėr dėmin e pretenduar nė mėnyrėn e parashtruar prej paditėsit, qė pėrbėn mosmarrėveshjen objekt gjykimi pėrcaktuar prej paditėsve, nuk parashikohet njė rrugė e tillė ligjore shqyrtimi administrativ(...).” Kundėr kėtij vendimi ka bėrė ankim tė veēantė e paditura Rajmonda Ucaj me shkaqet e lartpėrmendura. Ligji i zbatueshėm 9. Dispozitat Kodit tė Procedurės Civile . 9.1 Neni 36§1 Nė juridiksionin e gjykatave hyjnė tė gjitha mosmarrėveshjet civile e mosmarrėveshjet e tjera tė parashikuara nė kėtė Kod e nė ligje tė veēanta. 9.2 Neni 59 Gjykata nė ēdo fazė dhe shkallė tė gjykimit, qoftė edhe kryesisht, merr nė shqyrtim nėse ēėshtja qė shqyrton, bėn pjesė nė juridiksionin gjyqėsor apo atė administrativ. Kundėr vendimit tė dhėnė pėr njė rast tė tillė, mund tė bėhet ankim i veēantė nė Gjykatėn e Lartė. 9.3 Neni 63 Me depozitimin e ankesės, sipas nenit 62 tė kėtij Kodi, pezullohet gjykimi i ēėshtjes dhe gjykata mund tė kryejė vetėm veprime procedurale qė nuk presin. Gjykata e Lartė shqyrton ankimin jo mė vonė se tridhjetė ditė nga dita e ardhjes sė ēėshtjes. Gjykata e Lartė nė vendimin e saj pėr rregullimin e kompetencės jep udhėzimet e nevojshme pėr procesin gjyqėsor tė zhvilluar dhe pėr vazhdimin e tij nga gjykata qė deklarohet kompetente. III. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson: Vendimi nr.1148 akti, datė 12.11.2014, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Elbasan ėshtė marrė nė zbatim tė drejtė tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė lihet nė fuqi. Siē rezulton nga analiza e akteve tė administruar nė dosje, nė seancėn gjyqėsore tė datės 12.11.2014, gjykata ka disponuar me rrėzimin e kėrkesės sė palės sė paditur pėr nxjerrjen e ēėshtjes jashtė juridiksionit me arsyetimin se nga asnjė provė nuk rezulton se e bija e paditėsve tė ketė ndodhur nga ndonjė ngjarje aksidentale rrugore e tillė qė tė pėrbėjė aksident rrugor me pasojė vdekjen, pra ngjarje pėr tė cilėn sipas ligjit nr.100076, datė 12.12.2009, “Pėr sigurimin e detyrueshėm nė sektorin e transportit” pėr tė cilat Byroja Shqiptare e Sigurimit shqyrton kėrkesat pėr dėmshpėrblim nga aksidentet rrugore. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimi gjyqėsor qė disponon mbi juridiksionin ėshtė njė moment i rėndėsishėm procedural pėr procesin nė tėrėsi, pėr tė garantuar tė drejtat themelore tė individit pėr t’iu drejtuar gjykatės dhe pėr tu dėgjuar prej saj pėr themelin e kėrkimit. Duke konsideruar rėndėsinė e kėtij momenti procedural nė garantimin e tė drejtave tė individit pėr njė proces tė rregullt ligjor, ėshtė parashikuar ushtrimi i ankimit tė veēantė nė Gjykatėn e Lartė, pa qenė e nevoja e ankimit nė gjykatėn e apelit (neni 59/2 i Kodit tė Procedurės Civile). Nė kėto rrethana Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė konstaton se Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Elbasan referuar shkakut dhe objektit tė padisė me tė drejtė ka pranuar juridiksionin e gjykatės pėr shqyrtimin e mosmarrėveshjes nė gjykim, pasi asaj gjykate nuk i ka rezultuar se ajo ēėshtje t’i jetė caktuar paraprakisht pėr zgjidhje Byrosė Shqiptare tė Sigurimit siē ka pretenduar e paditura Rajmonda Ucaj. Vdekja e shtetases Giulia Baldassari nuk ka ardhur nga njė ngjarje nė tė cilėn dėmshpėrblimi i paditėsave duhej tė bėhej nga Byroja Shqiptare e Sigurimeve nė zbatim tė ligjit nr.100076, datė 12.12.2009 “Pėr sigurimin e detyrueshėm nė sektorin e transportit”, por me armė zjarri nga i padituri Engjėll Ucaj. Kolegji Civil vėren se ėshtė i provuar fakti se vdekja e shtetases Giulia Baldassari ka ardhur si pasojė e vrasjes sė qėllimshme nga i padituri Engjėll Ucaj, i dėnuar me vendim penal tė formės sė prerė pėr kryerjen e veprės penale tė vrasjes nė rrethana tė tjera cilėsuese, parashikuar nga neni 79/dh i K.Penal, Gjithashtu ky Kolegj konstaton se viktima pėr tė cilin kėrkohet shpėrblimi i dėmit jo pasuror, tė ketė siguruar jetėn nė njė nga kompanitė e sigurimit nė zbatim tė ligjit nr.9267, datė 29.7.2004, “Pėr veprimtarinė e sigurimit, tė risigurimit dhe ndėrmjetėsimit nė sigurime dhe risigurime”, i ndryshuar, i cili ka qenė nė fuqi nė momentin e ndodhjes sė rastit tė sigurimit. Nė pėrfundim, ky Kolegj vlerėson se vendimi i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Ebasan nr.1148 akti, datė 12.11.2014, i cili ka pranuar juridiksionin e gjyqėsor pėr zgjidhjen e konfliktit sa sipėr duhet tė lihet nė fuqi si vendim i marrė nė zbatim tė drejtė tė ligjit procedural. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė bazė tė nenit 59 dhe 485 tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1148 akti, datė 12.11.2014, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Elbasan. Tiranė, mė 24.03.2015 Nr.11115-01885-00-2011 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-1338 i Vendimit (167) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Aleksandėr Muskaj Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.11115-01885-00-2011Akti, qė u pėrket palėve: PADITĖS I K/PADITUR: IDRIZ BERHAMI. E PADITUR K/PADITĖSE: HASIE TETA. TĖ PADITUR NGA K/PADIA: ZYRA VENDORE E REGJISTRIMIT TĖ PASURIVE TĖ PALUAJTSHME KRUJĖ. PERSON I TRETĖ NGA K/PADIA: BANKA POPULLORE SH.A. TIRANĖ. OBJEKTI: Detyrimi i tė paditurės tė lirojė dhe dorėzojė ambientet e zėna prej saj nė njė shtėpi banimi dy katėshe me sip. ndėrtimi 97.6 m2 sip. ndėrtimi 97.4 nė lagjen "Kėrcinė" Krujė tė cilėn e mban me keqbesim dhe pa titull pronėsie. Detyrimi i tė paditurės pėr shpėrblimin e dėmit pėr sendin e mbajtur me keqbesim duke paguar qira mujore pėr pėrdorimin e sendit nga data e ngritjes sė padisė deri nė pėrfundimin e ekzekutimit tė vendimit. Baza Ligjore: Neni 32, 153, 154, 154/a, 156 tė K.Pr.Civile nenet 192, 296, 298-302 tė K.Civil. OBJEKTI I K/PADISĖ: Konstatimin e pavlefshmėrisė absolute tė aktit administrativ "vėrtetim nga dokumenti hipotekor" nr.155 zona kadastrale nr.8621 pasuria nr.2/140 lėshuar pėr Idriz Berhami mė datė 20/05/2004 dhe mė datė 11/05/2009 nga ZVRPP Krujė, detyrimin e ZVRPP Krujė pėr tė rregulluar pasojat e ardhura nga akti administrativ absolutisht tė pavlefshėm vėrtetim nga dokumenti hipotekor nr.155 zona kadastrale nr.8621, pasuria nr.2/140, lėshuar pėr Idriz Berhami datė 20.05.2004 dhe datė 11.05.2009 nga ZVRP Krujė. Baza Ligjore e K/Padisė: Nenet 31, 32, 34, 55, 154, 156, 160, 161/c tė K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Krujė, me vendimin nr.548, datė 13.12.2004, ka vendosur: “Pranimin e kėrkesės sė paditėsit Idriz Berhami dhe detyrimin e tė paditurės Hasije Teta tė lirojė banesėn, e cila ndodhet nė lagjen “Kėrcinė” me nr.pasurie 2/140, nė zonėn kadastrale 8621 tė qytetit Krujė”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.1237, datė 15.12.2005, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.548, datė 13.12.2004, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Krujė”. Gjykata e Lartė, me vendimin nr.180, datė 11.03.2008, ka vendosur: “Prishjen e vendimit nr.1237, datė 15.12.2005, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.2420 datė 17.12.2008, ka vendosur: “Prishjen e vendimit nr.548 datė 13.12.2004, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Krujė dhe kthimin pėr rigjykim nė po kėtė gjykatė me tjetėr trup gjykues”. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Krujė, me vendimin nr.111, datė 01.03.2010, ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesė padisė sė paditėsit tė kundėr paditur Idriz Berhami si tė pabazuar nė prova e nė ligj. Rrėzimin e kundėrpadisė sė tė paditurės Hasie Teta si tė pabazuar nė prova e nė ligj”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.1634, datė 11.07.2011, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.111 datė 01.03.2010 tė Gjykatės Shkallės sė Parė Krujė nė kėtė mėnyrė: Pranimin e padisė tė paditėsit Idriz Berhami. Detyrimin e tė paditurės kundėr paditėse Hasie Teta tė lirojė e dorėzojė ambientet e zėna prej saj , tė njė shtėpie banimi dy katėshe me sipėrfaqe 97.6 m2 nė lagjen “Kėrcinė” Krujė. Lėnien nė fuqi tė vendimit pėr sa i pėrket zgjidhjes sė kundėrpadisė” Kundėr vendimit tė Gjykatės sė Apelit ka ushtruar rekurs, pala e paditur kundėr paditėse Hasie Teta, e cila parashtron kėto shkaqe: Gjykimi nė Gjykatėn e Apelit ėshtė bėrė nė mungesėn tonė dhe pėr mė tepėr vendimin na e ka dhėnė privatisht pala paditėse. Ne ishim ankimuesit dhe gjykata njėherė tė vetme nuk na bėri fletė thirrje. Vendimet e gjykatave janė haptazi nė keq zbatim tė ligjit procedural dhe atij material. Pėrfundimisht i kėrkojmė gjykatės ndryshimin e tė dy vendimeve tė gjykatave dhe rrėzimin e kėrkesė padisė. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Artan Broci, dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N I. RRETHANAT E ĒĖSHTJES Rezulton se e paditura Hasie Teta ėshtė banore e qytetit tė Krujės dhe bashkėshortja e tė ndjerit Vesel Teta, me tė cilin ka lidhur martesė nė datė 16.10.1995. Nga kjo martesė paditėsja nuk ka pasur fėmijė. Paditėsi Idriz Berhami ėshtė i biri i Farije Tetės (gruas sė parė tė tė ndjerit Vesel Teta, e cila rezulton tė ketė vdekur para tij). Me testamentin noterial datė 01.02.1994, i ndjeri Vesel Teta ka disponuar pėr pronėn e tij, shtėpi dy katėshe, qė pėrbėhet prej 5 dhomash, 2 banjo, 2 korridore qė ndodhen nė Lagjen “Kėrcinj” Krujė, duke ja lėnė kėtė pronė, pas vdekjes, djalit tė gruas sė tij paditėsit Idriz Berhamit. E paditura ka banuar te kjo banesė edhe pas vdekjes sė tė ndjerit Vesel Teta. Mosmarrėveshja midis palėve ndėrgjyqėse ka lindur nė lidhje me pronėsinė dhe posedimin e banesės sė mėsipėrme, posedimin dhe gėzimin e sė cilės e ka e paditura Hasie Teta, qė pretendon se kėto tagra i ushtron nė bazė tė tė drejtave qė ka tėrhequr si trashėgimtare ligjore e tė ndjerit Vesel Teta, bashkėshorte e tė cilit ka qenė. Ndėrsa paditėsi ka ngritur ndaj saj padinė e rivendikimit, duke pretenduar se ėshtė ai pronar i banesės, pronėsinė e sė cilės e ka fituar nė zbatim tė trashėgimisė testamentare sipas disponimit tė testatorit Vesel Teta me testamentin e datės 01.02.1994 dhe se e paditura e posedon atė nė mėnyrė tė paligjshme. Nga aktet e administruara nė dosje rezulton se nuk ėshtė administruar testamenti i datės 01.02.1994 dhe procesverbali noterial i hapjes sė testamentit. E paditura Hasie Teta me pretendimin se, i ndjeri ka pasur nė kohėn e disponimit tė testamentit, njė vėlla dhe motėr tė gjallė, ka kėrkuar pavlefshmėrinė e testamentit tė mėsipėrm, nė njė gjykim tjetėr. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Krujė, me vendimin nr.548, datė 13.12.2004, ka vendosur: “Pranimin e kėrkesės sė paditėsit Idriz Berhami dhe detyrimin e tė paditurės Hasie Teta tė lirojė banesėn, e cila ndodhet nė lagjen “Kėrcinė” me nr.pasurie 2/140, nė zonėn kadastrale 8621 tė qytetit Krujė”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.1237, datė 15.12.2005, ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.548, datė 13.12.2004, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Krujė”. Gjykata e Lartė, me vendimin nr.180, datė 11.03.2008, ka vendosur:“Prishjen e vendimit nr.1237, datė 15.12.2005, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe dėrgimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė, me tjetėr trup gjykues”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.2420, datė 17.12.2008, ka vendosur:“Prishjen e vendimit nr.548, datė 13.12.2004, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Krujė dhe kthimin pėr rigjykim nė po kėtė gjykatė me tjetėr trup gjykues”. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Krujė, me vendimin nr.111, datė 01.03.2010, ka vendosur:“Rrėzimin e kėrkesė padisė sė paditėsit tė kundėr paditur Idriz Berhami si tė pabazuar nė prova e nė ligj. Rrėzimin e kundėrpadisė sė tė paditurės Hasie Teta si tė pabazuar nė prova e nė ligj”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.1634, datė 11.07.2011, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.111, datė 01.03.2010, tė Gjykatės Shkallės sė Parė Krujė nė kėtė mėnyrė: Pranimin e padisė tė paditėsit Idriz Berhami. Detyrimin e tė paditurės kundėr paditėse Hasie Teta tė lirojė e dorėzojė ambientet e zėna prej saj , tė njė shtėpie banimi dy katėshe me sipėrfaqe 97.6 m2 nė lagjen “Kėrcinė” Krujė. Lėnien nė fuqi tė vendimit pėr sa i pėrket zgjidhjes sė kundėrpadisė” Kundėr vendimit tė Gjykatės sė Apelit ka ushtruar rekurs, pala e paditur kundėr paditėse Hasie Teta II. LIGJI I ZBATUESHĖM Neni 42 i Kushtetutės, i cili shprehet se “1. Liria, prona dhe tė drejtat e njohura me Kushtetutė dhe me ligj nuk mund tė cenohen pa njė proces tė rregullt ligjor. 2. Kushdo, pėr mbrojtjen e tė drejtave, tė lirive dhe tė interesave tė tij kushtetues dhe ligjorė, ose nė rastin e akuzave tė ngritura kundėr tij, ka tė drejtėn e njė gjykimi tė drejtė dhe publik brenda njė afati tė arsyeshėm nga njė gjykatė e pavarur dhe e paanshme e caktuar me ligj.”; 19. Neni 1 i Protokollit nr.1 i Konventės Evropiane pėr tė Drejtat e Njeriut, i cili shprehet se “Ēdo person fizik apo juridik ka tė drejtėn e gėzimit paqėsor tė pronės sė tij. Asnjė person nuk do tė privohet nga prona e tij me pėrjashtimin e interesave tė publikut dhe kur u nėnshtrohet kushteve tė parashikuara nga ligji dhe nga parimet e pėrgjithshme tė sė drejtės ndėrkombėtare. Dispozitat pararendėse, sidoqoftė, nuk do tė cenojnė nė asnjė mėnyrė tė drejtėn e njė shteti pėr tė zbatuar kėto ligje nė mėnyrėn qė e gjykon tė nevojshme pėr tė kontrolluar pėrdorimin e pronės nė pėrputhje me interesin e pėrgjithshėm apo pėr tė siguruar pagimin e taksave ose tė ndonjė kontributi apo detyrimi tjetėr”; Neni 163 i Kodit Civil, i cili shprehet se “Pronėsia fitohet nėpėrmjet mėnyrave tė caktuara nė kėtė Kod dhe mėnyrave tė tjera tė caktuara me ligj tė veēantė.”; Neni 296 i Kodit Civil, i cili shprehet se “Pronari ka tė drejtė tė ngrejė padi pėr tė kėrkuar sendin e tij nga ēdo posedues ose mbajtės. Kėtė tė drejtė e ka edhe ēdo bashkėpronar pėr sendin e pėrbashkėt, me qėllim qė ai t’u dorėzohet gjithė bashkėpronarėve.”; KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se pretendimet e parashtruara nė rekursin e paraqitur nga pala e paditur Hasie Teta, pėrbėjnė shkaqe ligjore nė kuptim tė Nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Nga shqyrtimi nė tėrėsi i kėsaj ēėshtje, tė akteve tė ndodhura nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve nga gjykatat e faktit, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve tė palėve, tė vendimit tė gjykatės, si dhe shkaqeve tė rekursit tė paraqitur nga palėt e paditura, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga Gjykata e Apelit Tiranė ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė gabuar tė ligjit, duke cenuar procesin e rregullt ligjor, prandaj vendimi i kėtyre gjykatave duhet tė prishet dhe ēėshtja duhet tė kthehet pėr rishqyrtim nė atė gjykatė me trup tjetėr gjykues. Shkaqet e parashtruara nė rekurs, pasi u analizuan nga Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, kanė rezultuar tė bazuara nė ligj (Neni 472 i Kodit tė Procedurės Civile) dhe si tė tilla do tė pranohen, duke pas sjellė edhe cenimin e vendimit. Objekti kryesor i kėtij gjykimi, ėshtė nė tėrėsi marrėdhėnia juridiko-civile e pronėsisė dhe konkretisht e drejta e pronėsisė dhe fakultetet qė rrjedhin prej saj, qė ndėrgjyqėsit pretendojnė se janė ligjėrisht titullar. Kodi Civil, i ofron pronarit tė cenuar nė tė drejtėn e tij tė pronėsisė padinė e kėrkimit tė sendit, “rei vendicatio”, tė parashikuar nga neni 296 i tij. Pikėrisht kjo ėshtė padia qė paditėsi ka paraqitur para gjykatės duke thirrur rregullisht edhe palėn kundėrshtare, qė pretendohet tė ketė zhveshur nga pronėsia pronarin. Padia e kėrkimit tė sendit, si nga doktrina ashtu edhe nga praktika gjyqėsore, kėrkon domosdoshmėrish tė plotėsohen disa kushte, sikurse; i) janė ekzistenca e sendit tė individualizuar; ii) titullin e pronėsisė tė pretenduar nga paditėsi; dhe iii) rrethanėn e faktit, posedimin e sendit nga ana e tė paditurit. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vėren se kjo ēėshtje ka qenė e regjistruar pranė Gjykatės sė Lartė pranė Gjyqtarit Guxim Zenelaj, i cili me shkresė drejtuar Kryetarit tė Gjykatės sė Lartė ka kėrkuar heqjen dorė nga gjykimi i kėsaj ēėshtje, pėr shkak se midis tė njėjtave palė ka dhėnė vendimin nr.42 datė 26.01.2012 tė Gjykatės sė Lartė, nė pėrfundim tė tė cilit nga kjo gjykatė ėshtė vendosur : “ Ndryshimin e vendimit nr.298 datė 30.05.2006 tė gjykatės sė shkallės sė parė Krujė dhe vendimit nr.1154 datė 05.10.2007 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, si mė poshtė: Pranimin e padisė sė paditėses Hasie Teta, kundėr tė paditurit Idriz Berhani, duke konstatuar tė pavlefshėm testamentin nr.68 datė 01.02.1994 tė testatorit Vesel Teta. Shpenzimet gjyqėsore i ngarkohen tė paditurit”. Pėr kėtė qėllim gjykata e cila do tė rishqyrtojė ēėshtjes nė bazė tė nenet 223 tė K.Pr.Civile duhet tė administrojė prova, dhe pėr kėtė shkak duhet tė investohet edhe kryesisht pėr tė marrė prova tė rėndėsishme pranė institucioneve pėrkatėse, sikurse ėshtė vendimi nr.42 datė 26.01.2012 i Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė, konform parimit tė hetimit tė plotė dhe tė gjithanshėm. Po kėshtu gjykata duhet tė mbajė parasysh edhe fuqinė provuese sipas neneve 253 dhe 254 tė K.Pr.Civile dhe nuk duhet tė cenojė nė asnjė mėnyrė tė drejtat e palėve. Kolegji Civil thekson se hetimi i plotė dhe i gjithanshėm i ēėshtjes, nė pėrputhje me ligjin i parashikuar nga neni 14 i K.Pr.Civile, ėshtė parim themeltar i gjykimit civil dhe pėrbėn njė detyrim pėr gjykatat nė tė gjitha shkallėt e gjykimit. Nė ndryshim nga dy gjykatat mė tė ulėta, Gjykata e Lartė ka pėr objekt vetėm zbatimin e ligjit material e proēedurial nga ana e tyre, por pa patur tė drejtėn tė zhvillojė hetimin gjyqėsor nė drejtim tė marrjes sė provave, apo vlerėsimit e ēmimit tė atyre qė janė vėnė nė bisedim nga gjykatat mė tė ulėta. Pėr sa mė sipėr Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se nė pėrputhje me Nenin 485/c tė K.Pr.Civile duhet tė vendoset prishje e vendimit tė Gjykatės sė Apelit, dhe kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė thekson se nga ana e gjykatave duhet tė mbahet parasysh edhe respektimi i afatit tė arsyeshėm tė zgjidhjes sė konfliktit. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485 germa “c” tė K.Pr.Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.1634, datė 11.07.2011, tė Gjykatės sė Apelit Tiranė dhe kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 24.03.2015 Nr.11115 -01970-00-2011 i Regj. Themeltar Nr. 00-2015-1340 i Vendimit (168) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesuese Majlinda Andrea Anėtare Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.11115 - 01970-00-2011 Akti, qė u pėrket palėve: PADITĖS: FAHRI ZHURI I PADITUR: SAIMIR KRAJA, HYSEN KRAJA, ZYRA VENDORE E REGJISTRIMIT TĖ PASURIVE TĖ PALUAJTSHME SHKODĖR; PERSON I TRETĖ: TOMORR KRAJA, RUDINA BEHRI, BUJAR PINCIQ, ILIRE DYCA, MUHAMET DORACAJ, PETRIT DORACAJ, FATBARDHA DORACAJ, VERANDA HIDA, FAHRI DORACAJ, FATMIRA DORACAJ. OBJEKTI: Lirimin dhe kthimin e njė pjese tė pronėsisė sime, tė njohur dhe tė kthyer me vendim e gjykatės nr.777 datė 12.05.2004. Detyrimin e Z.R.P.P Shkodėr qė tė bėjė s hėnimet pėrkatėse nė regjistrat e saj. Baza Ligjore: Neni 296 i Kodit Civil. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, me vendimin nr.3249, datė 04.12.2009, ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesė padisė” Gjykata e Apelit Shkodėr, me Vendimin Civil nr.235, datė 19.05.2011, ka vendosur: "Ndryshimin e Vendimit, 3249, datė 04.12.2009, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, nė kėtė mėnyrė : Detyrimin e tė paditurve Hysen Kraja dhe Saimir Kraja tė dėmshpėrblejnė palėn paditėse nė vlerėn prej 5006.6 ( pesėmijė e gjatė) Euro. Rrėzimin e padisė sė palės paditėse pėr detyrimin e palės sė paditur Z.V.R.P.P.P Shkodėr, pėr tė kryer shėnimet pėrkatėse nė Regjistrat e saj ". Kundėr kėtij vendimi, ka ushtruar rekurs pala e paditur Hysen Kraja, Saimir Kraja, tė cilėt me pretendimin se vendimi i Apelit ėshtė haptazi nė kundėrshtim me ligjin, kėrkon prishjen e vendimit tė Apelit Shkodėr, dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė pėr kėto shkaqe: Gjykata e Apelit ka vendosur me vendim tė ndėrmjetėm riēeljen e shqyrtimit gjyqėsor dhe tė gjykojė si gjykatė fakti, ndėrkohė qė Gjykata e Apelit nuk ka njoftuar palėn e paditur pėr veprimin i ri procedurial qė ka bėrė por ka vepruar nė mungesė tė palės sė paditur pa konfirmuar marrjen dijeni. Po ashtu nė vazhdėn e kėtij gabimi procedurial Gjykata e Apelit pėrsėri me vendim, me kėrkesėn e paditėsit prezent ka vendosur zėvendėsimin e ekspertėve Gėzim Salja dhe Simon Pohja me ekspertet Bepin Pistulli dhe Shaqir Tyrbetari pa i komunikuar vendimin pėr caktimin e eksperteve duke vendosur pėrsėritjen e ekspertimit edhe pse nuk ka pasur kritere ligjore pėr zėvendėsimin e tyre. Ekspertet jo vetėm qė refuzuan tė japin pėrgjigje pėr pyetjet e bėra nga gjykata por gjykata e Apelit rrėzoi kėrkesėn tonė pėr zėvendėsimin e tyre edhe pse nuk i kishin dhėnė pėrgjigje pyetjeve. Nė kėtė mėnyrė Gjykata e Apelit nė mėnyrė tė njėanshme mori pėrsipėr vete t’i japė pėrgjigje pyetjeve tė aktit me vendim pėrfundimtar duke vendosur ndryshimin e vendimit 3249 dt.04.12.2009 tė Gjykatės sė Rrethit Shkodėr por duke mos vendosur kthimin e sendit qė ka qėnė edhe objekti i gjykimit por dėmshpėrblim qė nuk ishte kėrkuar deri nė fund tė gjykimit nė Apel. Gjykata e Apelit ka gabuar pasi ka shkelur nenin 6 tė KPr.C duke u shprehur pėr ēfarė nuk ėshtė kėrkuar nė gjykim pasi kthimi i sendit truall duke qėnė i paditur edhe Z.KP.P Shkodėr pėr tė cilėn kėrkohej detyrimi pėr regjistrim, Gjykata e Apelit ndryshon objekt pa kėrkesėn e askujt duke vendosur dėmshpėrblim. Gjykata e Apelit tenton tė justifikojė vendimin saj duke u mbeshtetur ne vendimin gjyqėsor nr.777 dt 12.05.2004; Gjykata e Apelit ka gabuar pėrsėri nė vendimin e saj kur shprehet pėr detyrimin tė paditurve Saimir dhe Hysen Kraja duke pėrjashtuar nga gjykimi personat e tretė nė gjykim nė gjykatėn e faktit; Duke e konsideruar kėtė vendim tė pabazuar nė ligj dhe tė pabazuar nė argumente shkencore i kėrkoj gjykatės sė Lartė Tiranė tė prishė vendimin 235 dt. 19.05.2011 tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr dhe tė lėrė nė fuqi vendimin e Gjykatės sė Rrethit nr.3249 dt.04.12.2009. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Artan Broci, dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N I. RRETHANAT E ĒĖSHTJES Nga shqyrtimi gjyqėsor rezulton e provuar se me vendimin nr.840, dt.05/06/1995, K.K.K.Pronave Shkodėr i ka njohur paditėsit Fahri Zhuri tė drejtėn e pronėsisė mbi njė sipėrfaqe 60 m2, tė zėnė me trotuare. Paditėsi Fahri Zhuri i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr ku ka kundėrshtuar kėtė vendim. Me vendimin nr.777, datė 12.05.2004, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr ka vendosur ndryshimin e vendimit nr.840, datė 05.06.1995, tė K.K.K.Pronave Shkodėr. Nė zbatim tė nenit 16, paditėsit i ėshtė njohur e drejta e pronėsisė edhe pėr sipėrfaqen 27 m2 e zėnė me rruge dhe trotuar. Nė zbatim tė nenit 4 dhe 5, paditėsit i ėshtė kthyer nė pronėsi sipėrfaqja prej 6 m2. Gjithashtu nga vendimet e gjykatave rezulton se, nė favor tė familjes Kraja nė rradhorin e pronėsisė nr.125, datė 14.09.1954 ėshtė shėnuar e drejta e pronėsisė mbi njė shtėpi me katėr dhoma lart e njė korridor, poshtė katėr soba e njė bodrum, dy jerevija, oborr, kopėsht i vendosur nė L. Vojo Kushi dhe i kufizuar 1) Rruga kryesore, 2) Pasuri shtetrore 3) Rruga Veselaj 4) Kinema dimerore. Me vendimin nr.531, datė 18.06.1995, K.K.K.Pronave Shkodėr i ka kthyer nė pronėsi familjes Kraja sipėrfaqet prej 30 m2 dhe 50 m2 me kufizimet pėrkatėse dhe i ka njohur pėr efekt kompensimi njė sipėrfaqe prej 1022 m2. Nga shqyrtimi gjyqėsor rezulton se nė rregjistrin hipotekor nr.lll/a, datė 15.03.2001, nė favor tė trashėgimtarėve Kraja ėshtė rregjistruar e drejta e pronėsisė mbi pasurinė nr.2/287 me sipėrfaqe 30 m2; nr.lll/b, dt. 15/03/2001, nė favor tė trashėgimtarėve Kraja ėshtė rregjistruar e drejta e pronėsisė mbi pasurinė nr.2/286 me sipėrfaqe 50 m2; nr.lll/c, datė 15.03.2001, nė favor tė trashėgimtarėve Kraja ėshtė rregjistruar e drejta e pronėsisė mbi pasurinė nr.2/288 me sipėrfaqe 126 m2. Trashėgimtarėt Kraja kanė bashkuar kėto tre pasuri nė njė tė vetme dhe nė favor tė tė paditurve Kraja, ne Z.R.P.P. Shkodėr nė rregjistrin hipotekor\ nr.88, datė 24.05.2002 ėshtė rregjistruar e drejta e pronėsisė mbi pasurinė nr.2/289, me sipėrfaqe 206 m2 tokė truall, e ndodhur nė zonėn kadastrale nr.8593. Me vendimin nr.5, datė 10.05.2003, K.Rr.T. Shkodėr ka lejuar tė paditurit Kraja qė tė ndėrtojnė njė kompleks banimi 3 - 5 kat nė pasurinė nr.2/289. Paditėsi Fahri Zhuri pretendon se sipėrfaqja prej 6 m2, e cila i ėshtė kthyer me vendimin nr.777, datė 12.05.2004, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, i ėshtė zėnė -padrejtėsisht nga tė paditurit Kraja. Ai pretendon se sipėrfaqja prej 6 m2 shtrihet nė pasurinė nr.2/289, me sipėrfaqe 206 m2 tė rregjistruar nė favor tė trashėgimtarėve Kraja. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, me vendimin nr.3249 datė 04.12.2009, ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesė padisė” Gjykata e Apelit Shkodėr, me Vendimin Civil nr.235, datė 19.05.2011, ka vendosur: "Ndryshimin e Vendimit, 3249, datė 04.12.2009, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Shkodėr, nė kėtė mėnyrė : Detyrimin e tė paditurve Hysen Kraja dhe Saimir Kraja tė dėmshpėrblejnė palėn paditėse nė vlerėn prej 5006.6 ( pesėmijė e gjatė) Euro. Rrėzimin e padisė sė palės paditėse pėr detyrimin e palės sė paditur Z.V.R.P.P.P Shkodėr, pėr tė kryer shėnimet pėrkatėse nė Regjistrat e saj ". Kundėr kėtij vendimi, ka ushtruar rekurs pala e paditur Hysen Kraja, Saimir Kraja, tė cilėt me pretendimin se vendimi i Apelit ėshtė haptazi nė kundėrshtim me ligjin, kėrkon prishjen e vendimit tė Apelit Shkodėr, dhe lėnien nė fuqi tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. II. LIGJI I ZBATUESHĖM Neni 42 i Kushtetutės, i cili shprehet se “1. Liria, prona dhe tė drejtat e njohura me Kushtetutė dhe me ligj nuk mund tė cenohen pa njė proces tė rregullt ligjor. 2. Kushdo, pėr mbrojtjen e tė drejtave, tė lirive dhe tė interesave tė tij kushtetues dhe ligjorė, ose nė rastin e akuzave tė ngritura kundėr tij, ka tė drejtėn e njė gjykimi tė drejtė dhe publik brenda njė afati tė arsyeshėm nga njė gjykatė e pavarur dhe e paanshme e caktuar me ligj.”; 19. Neni 1 i Protokollit nr.1 i Konventės Evropiane pėr tė Drejtat e Njeriut, i cili shprehet se “Ēdo person fizik apo juridik ka tė drejtėn e gėzimit paqėsor tė pronės sė tij. Asnjė person nuk do tė privohet nga prona e tij me pėrjashtimin e interesave tė publikut dhe kur u nėnshtrohet kushteve tė parashikuara nga ligji dhe nga parimet e pėrgjithshme tė sė drejtės ndėrkombėtare. Dispozitat pararendėse, sidoqoftė, nuk do tė cenojnė nė asnjė mėnyrė tė drejtėn e njė shteti pėr tė zbatuar kėto ligje nė mėnyrėn qė e gjykon tė nevojshme pėr tė kontrolluar pėrdorimin e pronės nė pėrputhje me interesin e pėrgjithshėm apo pėr tė siguruar pagimin e taksave ose tė ndonjė kontributi apo detyrimi tjetėr”; Neni 163 i Kodit Civil, i cili shprehet se “Pronėsia fitohet nėpėrmjet mėnyrave tė caktuara nė kėtė Kod dhe mėnyrave tė tjera tė caktuara me ligj tė veēantė.”; Neni 296 i Kodit Civil, i cili shprehet se “Pronari ka tė drejtė tė ngrejė padi pėr tė kėrkuar sendin e tij nga ēdo posedues ose mbajtės.Kėtė tė drejtė e ka edhe ēdo bashkėpronar pėr sendin e pėrbashkėt, me qėllim qė ai t’u dorėzohet gjithė bashkėpronarėve.”; KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se pretendimet e parashtruara nė rekursin e paraqitur nga pala e paditur Hysen Kraja, Saimir Kraja, pėrbėjnė shkaqe ligjore nė kuptim tė Nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr. Nga shqyrtimi nė tėrėsi i kėsaj ēėshtje, tė akteve tė ndodhura nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve nga gjykatat e faktit, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve tė palėve, tė vendimit tė gjykatės, si dhe shkaqeve tė rekursit tė paraqitur nga palėt e paditura, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga Gjykata e Apelit Shkodėr ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė gabuar tė ligjit, duke cenuar procesin e rregullt ligjor, prandaj vendimi i kėtyre gjykatave duhet tė prishet dhe ēėshtja duhet tė kthehet pėr rishqyrtim nė atė gjykatė me trup tjetėr gjykues. Shkaqet e parashtruara nė rekurs, pasi u analizuan nga Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, kanė rezultuar tė bazuara nė ligj (Neni 472 i Kodit tė Procedurės Civile) dhe si tė tilla do tė pranohen, duke passjellė edhe cenimin e vendimeve. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se njė formė tjetėr e shkeljes sė tė drejtės pėr proces tė rregullt ligjor ėshtė edhe mosrespektimi nga ana e gjykatave tė parimit tė disponibilitetit tė padisė,dhe konkretisht duke mos u respektuar nga ana e Gjykatės sė Apelit Shkodėr kėrkesat e neneve 5 dhe 6 tė K.Pr.Civile, ku gjen pasqyrim ky parim kryesor i procesit gjyqėsor. Kėshtu Gjykata e Apelit Shkodėr ka ndryshuar kryesisht pa kėrkesėn e palės paditėse dhe pa pėlqimin e tij, duke e gjykuar atė jo si njė padi rivendikimi tė pronarit jo posedues kundėr poseduesit tė paligjshėm jo pronar, por si njė padi me karakter personal (detyrimi), tė tilla si padia e pronarit kundėr poseduesit tė sendit, qė t’i shpėrblejė dėmin nė rast se sendi ka humbur nė duart e tij ose ėshtė dėmtuar pjesėrisht ose pėr ēdo shkak tjetėr, poseduesi nuk ėshtė nė gjendje qė t’i kthejė pronarit sendin (neni 298 K. Civil). Nė kėtė rast Gjykata e Apelit Shkodėr i ka kaluar kufijtė e padisė, sepse ajo ėshtė shprehur edhe pėr gjėra qė nuk i janė kėrkuar sikurse ėshtė vėrtetimi i dėmit dhe shpėrblimi i tij midis palėve ndėrgjyqėse. Objekti kryesor i kėtij gjykimi, ėshtė nė tėrėsi marrėdhėnia juridiko-civile e pronėsisė dhe konkretisht e drejta e pronėsisė dhe fakultetet qė rrjedhin prej saj, qė ndėrgjyqėsit pretendojnė se janė ligjėrisht titullar. Kodi Civil, i ofron pronarit tė cenuar nė tė drejtėn e tij tė pronėsisė padinė e kėrkimit tė sendit, “rei vendicatio”, tė parashikuar nga neni 296 i tij. Pikėrisht kjo ėshtė padia qė paditėsi ka paraqitur para gjykatės duke thirrur rregullisht edhe palėn kundėrshtare, qė pretendohet tė ketė zhveshur nga pronėsia pronarin. Padia e kėrkimit tė sendit, si nga doktrina ashtu edhe nga praktika gjyqėsore, kėrkon domosdoshmėrisht tė plotėsohen disa kushte, sikurse; i) janė ekzistenca e sendit tė individualizuar; ii) titullin e pronėsisė tė pretenduar nga paditėsi; dhe iii) rrethanėn e faktit, posedimin e sendit nga ana e tė paditurit. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se Gjykata e Apelit Shkodėr gjatė rigjykimit tė mosmarrėveshjes, duhet tė mbajė parasysh tė gjitha detyrat dhe interpretimet e bėra nga ky kolegj. Mė konkretisht gjykata duhet tė hetojė nė lidhje me ekzistencėn e kushteve qė kėrkon domosdoshmėrisht padia pėr kėrkimin e sendit. Gjithashtu gjykata duhet tė hetojė edhe nė lidhje me pretendimet e palėve, sikurse ėshtė ekzistenca e njė leje ndėrtimi dhėnė tė paditurve, nė bazė tė sė cilės ėshtė ndėrtuar objekti mbi truallin qė rivendikohet. Pėr kėtė qėllim gjykata nė bazė tė nenet 223 tė K.Pr.Civile duhet tė investohet edhe kryesisht pėr tė marrė prova tė rėndėsishme pranė institucioneve pėrkatėse,sikurse ėshtė praktika e lejes sė ndėrtimit, dhėnė tė paditurve nga organet kompetente, konform parimit tė hetimit tė plotė dhe tė gjithanshėm. Po kėshtu gjykata duhet tė mbajė parasysh edhe fuqinė provuese sipas neneve 253 dhe 254 tė K.Pr.Civile dhe nuk duhet tė cenojė nė asnjė mėnyrė tė drejtat e palėve. Kolegji Civil thekson se hetimi i plotė dhe i gjithanshėm i ēėshtjes, nė pėrputhje me ligjin i parashikuar nga neni 14 i K.Pr.Civile, ėshtė parim themeltar i gjykimit civil dhe pėrbėn njė detyrim pėr gjykatat nė tė gjitha shkallėt e gjykimit. Nė ndryshim nga dy gjykatat mė tė ulta, Gjykata e Lartė ka pėr objekt vetėm zbatimin e ligjit material e proēedurial nga ana e tyre, por pa patur tė drejtėn tė zhvillojė hetimin gjyqėsor nė drejtim tė marrjes sė provave, apo vlerėsimit e ēmimit tė atyre qė janė vėnė nė bisedim nga gjykatat mė tė ulta. Pėr sa mė sipėr Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se nė pėrputhje me Nenin 485/c tė K.Pr.Civile duhet tė vendoset prishje e vendimit tė Gjykatės sė Apelit, si njė vendim jo i drejtė dhe nė pėrputhje me ligjin, pasi janė kryer shkelje tė ligjit material dhe procedurale, qė e bėjnė tė domosdoshėm kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė thekson se nga ana e gjykatave duhet tė mbahet parasysh edhe respektimi i afatit tė arsyeshėm tė zgjidhjes sė konfliktit. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485 germa “c” tė K.Pr.Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.235, datė 19.05.2011, tė Gjykatės sė Apelit Shkodėr dhe kthimin e ēėshtjes pėr rishqyrtim nė po atė gjykatė me tjetėr trup gjykues. Tiranė, mė 24.03.2015 Nr. 11111-00344-00-2015 i Regj. Themeltar Nr. 00-2015-1374 i Vendimit (169) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrberė nga: Ardian Nuni Kryesues Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 24.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.11111-00344-00-2015, qė u pėrket palėve: PADITĖS: SPIRO SHARKO, ARTAN KUKA. TĖ PADITUR: SOTIR PANO, VIKTOR PANO, JORGJI LAKO (PANO), ELISABETA HAXHI, ELJANA ZAHAJ, GENTI HAXHI, MERITA GJONEJ, ILIR PECO, MAKSIM PECO, AGRON PECO. OBJEKTI: Detyrimi i tė paditurve tė na njohin bashkėpronarė me 1/5 pjesė secili tė pasurisė trashėgimore tė trashėgimlėnėsit Sotir Pano. Njohjen e tė drejtės reale tė pronėsisė pėr pjesėn takuese nė pasurinė truall me sipėrfaqe 7748 m2 tė ndodhur nė Stamboll, Uskudar, Lagjia Cengelkoy, rruga Bekarderesi, ndarja 144, nr.trualli 859, parcela nr 4, me pjesė pronėsie 30/120 pjesė Leoni, e bija e Pandeliut dhe 40/120 pjesė, Thanas, i biri i Sotirit. Baza Ligjore: Neni 349, 197/6, 92, 193/c e vijues tė K.Civile. Nenet 32, 192 e vijues, 253 e vijues tė K.Pr.Civile. Gjykata e Shkallės sė Parė Tiranė, me vendimin nr.2860 akti, datė 12.12.2014, ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesės pėr nxjerrjen jashtė juridiksionit gjyqėsor tė ēėshtjes civile me nr.2860 akti.” Kundėr vendimit tė gjykatės kanė bėrė ankim tė paditurit Viktor Pano, Eliana Zahaj dhe Genti Haxhi, tė cilėt parashtrojnė kėto shkaqe: Gjykata Shqiptare nuk ka juridiksion gjyqėsor si dhe kompetencė tokėsore pėr tė shqyrtuar pėr njė pasuri tė paluajtshme qė nuk ndodhet nė territorin e Republikės sė Shqipėrisė. Bėhet fjalė pėr pasurinė truall, me sipėrfaqe 7748 ndodhur nė Stamboll, Uskdar, lagje Ēengelkoy, Rruga Bekarderesi, Ndarja 144, Numėr trualli 859, parcela nr 4, me pjesė pronėsie 30/120 Leoni Pano, e bija e Pandeliut dhe 40/120 Thanas Pano i biri i Sotirit. Ky argument bazohet nė K.Pr.Civile dhe nė ligjin nr.10428, datė 2.6.2011 "Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private”, nė nenet e cituara si mė poshtė: K.Pr.Civile,nė nenet 45 dhe 46 lidhur me territorin ku ngrihet padia. parashikojnė se- Neni 45“Paditė pėr tė drejta reale mbi sendet e paluajtshme, pėr pjesėtimin e sendeve tė pėrbashkėta dhe pėr posedimin, ngrihen nė gjykatėn e vendit ku ndodhen sendet ose pjesa mė e madhe e tyre”; Neni 46-“Paditė qė rrjedhin nga trashėgimi, paditė pėr pavlefshmėrinė e testamentit dhe ato pėr pjesėtimin e trashėgimit ngrihen nė gjykatėn e vendit ku trashėgimlėnėsi ka pasur banimin e tij tė fundit dhe, kur ky nuk dihet, nė gjykatėn e vendit ku ndodhet e gjithė pasuria ose pjesa mė e madhe e saj.” Paditėsit pretendojnė qė tė njihen si bashkėpronarė nė njė pronė qė ndodhet nė territorin e Republikės sė Turqisė dhe pėr tė cilėn pronari i saj e ka shprehur vullnetin e tij pėr sė gjalli pėr kėtė pronė duke ia lėnė djalit tė tij dhe nuses sė djalit tjetėr tė paravdekur qė nė vitin 1922, vullnet i cili ėshtė regjistruar nė regjistrat hipotekore tė kadastrės sė Stambollit, Turqi. Ligji nr.10428, datė 2.6.2011 “Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private, lidhur me kėtė ēėshtje ka parashikuar sa mė poshtė: Neni 71 “Rregulli i pėrgjithshėm i juridiksionit ndėrkombėtar” Gjykatat shqiptare kanė juridiksion nė zgjidhjen e mosmarrėveshjeve juridiko-civile me elemente tė huaja, nėse pala e paditur ka vendqėndrimin e zakonshėm nė Republikėn e Shqipėrisė, pėrveēse kur rregullat e kėtij kreu parashikojnė ndryshe. Sikurse pėrcakton ky nen i ligjit, edhe pse pala e paditur ka vendbanimin nė Republikėn e Shqipėrisė, ky nuk pėrbėn kushtin e mjaftueshėm pėr tė vijuar me gjykimin e themelit tė ēėshtjes nė territorin e Republikės sė Shqipėrisė, sepse pjesa e fundit e kėtij neni pėrcakton me pėrjashtim tė rastit kur ky kre ka bėrė parashikime tė tjera tė ndryshme nga parashikimi i pėrgjithshėm i kėtij neni. Nga pikėpamja e logjikės legjislative, kusht i germės "dh’ qė gjykata shqiptare tė mund tė ushtrojė juridiksionin ndėrkombėtar ėshtė qė tė dyja nėnpikat I) dhe II) tė mund tė plotėsohen njėkohėsisht. Nėse njėra prej tyre nuk ėshtė e plotėsuar atėherė gjykata shqiptare nuk mund tė ushtrojė Juridiksionin ndėrkombėtar. Nė rastin tonė, vėrtet trashėgimlėnėsi ka vdekur nė Republikėn e Shqipėrisė, por prona ndodhet tėrėsisht jashtė kufijve tė saj. 2) Pretendimi i palės paditėse nuk ka tė bėje me degėzimin e burimit tė pronės sonė qė nė kėtė rast vjen nga trashėgimlėnėsi tanė Leoni dhe Thanas Pano, pronė e pėrkufizuar qartėsisht nė dosjen e ardhur me letėr porosi nr.Faqes: 892, dhe e regjistruar nė emėr tė tyre nė vitin 8.7.338 (08.05.1922). Gjithashtu, kjo mbėshtetet nė dokumentin, Drejtoria e nr.1 e Tapi-Kadastrės Ēengelkoy /859/144/4, Drejtoria Rajonale e Vakėfeve Stamboll. Kėto dokumente Gjykata Shqiptare i kėrkoi me letėr porosi dhe ato erdhėn nga shteti Turk, ku ėshtė shprehur edhe qėndrimi i Ministrisė sė Drejtėsisė tė Turqisė. Nė rastin objekt gjykimi tė ēėshtjes nr.2860, referuar nenit 73, pika 3 tė kėtij ligji, ne pala e paditur, kemi ngritur pretendime lidhur me mungesėn e juridiksionit ndėrkombėtar gjyqėsor. Ne si palė e paditur nuk kemi bėrė asnjė marrėveshje me palėn paditėse pėr ta vazhduar kėtė ēėshtje edhe pse gjykata shqiptare nuk ka juridiksion tokėsor dhe gjyqėsor. Pėr kėtė arsye e kundėrshtojmė vendimin e ndėrmjetėm pėr vazhdimin e gjykimit tė themelit tė ēėshtjes dhe i kemi kėrkuar gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor pushimin e gjykimit pėr shkak tė mungesės sė juridiksionit. Kėrkojmė nga Gjykata e Lartė qė t’i japė udhėzimet e duhura ligjore pėr kėtė proces lidhur me interpretimin e gabuar tė shkronjės “dh”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Artan Broci, dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N I. Rrethanat e ēėshtjes. Pranė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė ėshtė paraqitur pėr gjykim kėrkesė padia me palė ndėrgjyqės, objekt dhe bazė ligjore tė sipėrcituar. Tė paditurit e kėtij gjykimi Sotir Pano, Viktor Pano, Jorgjia Lako, Elisabeta Haxhi, Thoma Haxhi, Eliana Zahaj, Genti Haxhi, Marita Gjonej, llir Peco, Maksim Peco, Agron Peco janė trashėgimtarė ligjorė tė tė ndjerit Sotir Pano, konkretisht trashėgimtarėt e dy djemve tė tė ndjerit Sotir Pano, respektivisht Janaq Pano dhe Thanas Pano referuar dėshmive tė trashėgimisė tė administruara nė gjykim. Trashėgimlėnėsi Sotir Pano, me shtetėsi shqiptare, ka ndėrruar jetė nė qershor tė vitit 1932, nė Radovė tė Rrethit Kolonjė. Ky fakt ėshtė vėrtetuar gjyqėsish me vendimin nr 111, datė 25.01.1973 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Trashėgimlėnėsi Sotir Pano ka pasur nė pronėsi 70/120 pjesė tė sendit tė paluajtshėm, truall, me sipėrfaqe 7748 m2, tė ndodhur nė Turqi, Lagjia Cengelkoy, rruga Bekarderesi, Stamboll, ndarja 144, trualli 859, parcela nr 4. Tė paditurit kanė realizuar fillimisht njohjen nė shtetin turk tė vendimit pėr vėrtetimin e faktit juridik tė vdekjes sė tė ndjerit Sotir Pano, tė vendimeve gjyqėsore mbi lėshimin e dėshmive tė trashėgimisė dhe mė pas kanė regjistruar nė pronėsi tė tyre pjesėt takuese nė trashėgim mbi pasurinė trashėgimore tė trashėgimlėnėsit Sotir Pano, konkretisht 70/120 pjesė tė sendit tė paluajtshėm tė ndodhur nė Stamboll referuar tė dhėnave tė pronėsisė tė administruara nė gjykim pėrmes letėr porosisė drejtuar autoriteteve turke tė drejtėsisė. Nė vijimėsi tė paditurit u kanė shitur shtetasve turq Asllan Yldiz dhe Kemal Gene pjesėn e trashėguar nga i ndjeri Sotir Pano kundrejt ēmimit 515.000 lekė. Paditėsit Spiro Sharko dhe Artan Kuka pretendojnė se i ndjeri Sotir Pano ka patur pesė fėmijė. Krahas dy djemve Janaq Pano e Thanas Pano, trashėgimlėnės tė palėve tė paditura, i ndjeri ka patur dhe tre vajza Urani Pano, Theodhora Pano dhe Ollga Pano, tė cilat janė pėrjashtuar padrejtėsisht nga trashėgimia ligjore. Ky fakt provohet me vendimin nr 1304, datė 15.02.2012 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė e cila ka vendosur njohjen e marrėdhėnies juridike sė Urani Pano, Theodhora Pano, Ollga Pano janė motrat e Thanas Pano dhe Janaq Pano, tė gjithė fėmijėt e babait tė tyre Sotir Pano dhe nėnės Parashqevi Pano. Pėr kėtė shkak paditėsit Spiro Sharko dhe Artan Kuka, nė cilėsinė e trashėgimtarėve tė dy vajzave tė trashėgimlėnėsit Sotir Pano, respektivisht Urani Pano dhe Theodhora Pano, i janė drejtuar rrugės gjyqėsore me anė tė kėsaj padie trashėgimore duke kėrkuar njohjen trashėgimtar nė 1/5 pjesė tė pasurisė trashėgimore tė trashėgimlėnėsit Sotir Pano, tė pėrbėrė nga 7/120 pjesė tė sendit tė paluajtshėm, truall, me sipėrfaqe 7748 m2, tė ndodhur nė Turqi, Lagjia Cengelkoy, rruga Bekarderesi, Stamboll, ndarja 144, m2 ne trualli 859, parcela nr 4 ose dorėzimin e vlerės monetare tė pjesės trashėgimore nė kushtet e tjetėrsimit tė saj nga tė paditurit bazuar nė nenet 349 dhe 350 tė K.C, tė cilėt sanksionojnė:“Trashėgimtari mund tė kėrkojė me padi nga kushdo qė posedon tėrėsisht ose pjesėrisht pasurinė trashėgimore njohjen e tij si trashėgimtar dhe dorėzimin e pasurisė trashėgimore dhe pasuritė e fituara me anė tė saj sipas rregullave mbi posedimin me mirėbesim dhe keqbesim. Padia mbi kėrkimin e trashėgimit mund tė ngrihet dhe kundėr personit qė mban pasurinė trashėgimore nė bazė tė njė dėshmie trashėgimi, qoftė dhe kur ky ėshtė shteti. Personi qė ka fituar me mirėbesim ndonjė send tė pasurisė trashėgimore nga njė trashėgimtar i tillė nuk ėshtė i detyruar tė kthejė sendin edhe sikur tė jetė fituar me kundėrshpėrblim. Poseduesi me mirėbesim qė ka tjetėrsuar po me mirėbesim sende nga pasuria trashėgimore, ėshtė vetėm i detyruar ti kthejė trashėgimtarit paditės ēmimin e sendit tė shoqėruar me faturėn pėrkatėse. Kur kėto tė fundit nuk janė shlyer kėtij i kalon e drejta pėr tė kėrkuar shlyerjen e tyre”. Gjatė hetimit gjyqėsor u administrua nga autoritetet turke tė drejtėsisė pėrmes letėrporosisė dokumentacioni i pronėsisė sė sendit tė paluajtshėm, pasuri trashėgimore e trashėgimlėnėsit Sotir Pano. Me shkresėn datė 27.06.2014 Ministria e Drejtėsisė e Turqisė pėrmes Ministrisė sė Drejtėsisė sė RSH vuri nė dispozicion tė gjykatės provat e kėrkuara prej saj dhe parashtroi se juridiksioni kompetent pėr gjykimin e ēėshtjes ėshtė ai turk nė kushtet kur objekt gjykimi janė tė drejtat reale mbi njė send tė paluajtshėm qė ndodhet nė Turqi: “Duke qenė se pėr ēėshtjet gjyqėsore nė lidhje me tė drejtat dhe ndryshimet e tyre pėr prona tė ndryshme kompetente janė gjykatat vendase, nė lidhje me pronėn nė fjalė qė ndodhet brenda kufijve tė Republikės Turke mendohet se ėshtė e arsyeshme qė kompetente pėr zgjidhjen e problemeve nė lidhje me tė janė plotėsisht gjykatat turke. Tė paditurit kėrkuan nxjerrjen e ēėshtjes jashtė juridiksionit gjyqėsor duke pretenduar se zgjidhja e kėsaj mosmarrėveshje civile i takon juridiksionit gjyqėsor turk nė kushtet kur sendi i paluajtshėm, objekt i pasurisė trashėgimore, ndodhet nė Turqi referuar nenit 59 tė K.Pr.C, i cili sanksionon: “Gjykata nė ēdo fazė dhe shkallė tė gjykimit, qoftė edhe kryesisht, merr nė shqyrtim nėse ēėshtja qė gjykon bėn pjesė nė juridiksionin gjyqėsor apo atė administrative”. Gjykata e Shkallės sė Parė Tiranė, me vendimin nr.2860 akti, datė 12.12.2014, ka vendosur:“Rrėzimin e kėrkesės pėr nxjerrjen jashtė juridiksionit gjyqėsor tė ēėshtjes civile me nr.2860 akti.” Gjykata ndėrmjet tė tjerash ka arsyetuar se:”...(...) pėrtej natyrės sė thjeshtė tė njė padie trashėgimore mosmarrėveshja nė fjalė mbart nevojėn e zgjidhjes se njė konflikti civil qė buron nga marrėdhėnie juridike me element tė huaj. E tillė konceptohet ēdo marrėdhėnie juridiko civile e cila pėrmban njė ndėr elementėt thelbėsor tė saj, subjekt, objekt, pėrmbajtje njė element tė huaj. Elementi i huaj konceptohet si njė fakt apo rrethanė e marrėdhėnies juridiko civile qė ekspozon konfliktin mes palėve ndaj mė shumė se njė rendi juridik. Nė kėtė rast ekzistenca e elementit tė huaj lidh disa rende juridike me marrėdhėnien civile mes palėve duke diktuar nevojėn e orientimit ligjor tė juridiksionit qė gėzon tė drejtėn e zgjidhjes sė konfliktit dhe normave ligjore tė zbatueshme nė kėtė rast. Shmangia e kėsaj situate kolizioni ligjor ėshtė realizuar pėrmes ndėrtimit tė njė rendi tė brendshėm legjislativ, tė pėrbėrė nga njė sėrė normash konflikti tė cilat pėrcaktojnė nė elementėt e tyre vėllimor dhe lidhės, marrėdhėnien juridiko civile me element tė huaj qė gjen rregullim ligjor dhe juridiksionin e ligjin e zbatueshėm nė lidhje me tė. Pėrcaktimi i juridiksionit qė gėzon tė drejtėn e gjykimit dhe zgjidhjes sė konfliktit civile me elementė tė huaj si dhe ligji i zbatueshėm pėr rastin nė fjalė bazohet nė kriterin lidhės tė sanksionuar nga ligji. Nė kėtė kontekst nga tėrėsia e rrethanave dhe fakteve qė lidhin njė marrėdhėnie juridike me element tė huaj me mė shume se njė rend ligjor ligjvėnėsi pėrzgjedh kriterin dominues dhe determinant qė lidh marrėdhėnien nė fjalė me juridiksionin dhe legjislacionin e shtetit qė cilėsohet mė oportun nė zgjidhjen e mosmarrėveshjes referuar natyrės sė elementit tė huaj. Nga analiza e elementeve tė marrėdhėnies juridike objekt konflikti konstatohet ekzistenca e elementit tė huaj nė marrėdhėnien trashėgimore, e pėrqendruar nė objektin e saj, nė kushtet kur sendi i paluajtshėm, pasuri trashėgimore e tė ndjerit Sotir Pano, ndodhet nė Turqi. Nė kushtet e mėsipėrme ēmohet e nevojshme analiza paraprake e juridiksionit gjyqėsor shqiptar nė gjykimin e ēėshtjes, kėrkesė e parashtruar dhe nga tė paditurit e kėtij gjykimi. Elementi i huaj nė marrėdhėnien juridiko- civile objekt konflikti orienton analizėn gjyqėsore drejt dispozitave tė ligjit nr 10428, datė 02.06.2011 “Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private i cili pėrfshin gjithė normat e brendshme tė konfliktit qė rregullojnė hollėsisht marrėdhėniet juridike me element tė huaj sipas fushave pėrkatėse juridiko civile, ligjin e zbatueshėm dhe juridiksionin ndėrkombėtar. Aplikimi i dispozitave tė kėtij ligji kėrkon pėrcaktimin e saktė tė marrėdhėnies juridike objekt i mosmarrėveshjes gjyqėsore dhe referimi mė pas nė normėn e konfliktit qė rregullon kėtė marrėdhėnie me element tė huaj. Sikurse mė lart gjykata parashtroi padia e paraqitur nga paditėset Spiro Sharko dhe Artan Kuka pėrfaqėson njė padi trashėgimore me objekt njohjen e paditėsve trashėgimtarė ligjore tė tė ndjerit Sotir Pano nė 1/5 pjesė takuese tė pasurisė trashėgimore dhe dorėzimin e saj. Juridiksioni ndėrkombėtar i gjykatave shqiptare nė gjykimin e padive trashėgimore rregullohet nga neni 80 i ligjit “ Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private “ i cili sanksionon : “Gjykatat shqiptare kanė juridiksion ndėrkombėtar edhe nė rastet e mėposhtme: dh)paditė qė burojnė nga trashėgimia ligjore dhe ajo testamentare kur : i) trashėgimlėnėsi ka pasur vendqėndrimin e tij nė kohėn e vdekjes nė Republikėn e Shqipėrisė ; ii) pasuria trashėgimore ose pjesa mė e madhe e saj ndodhet nė Republikėn e Shqipėrisė. Referuar normės sė mėsipėrme ligjore rezulton se kriteret lidhėse pėr pėrcaktimin e juridiksionit ndėrkombėtar tė gjykatave shqiptare pėr gjykimin e padive trashėgimore janė vendqėndrimi i trashėgimlėnėsit nė momentin e vdekjes ose vendndodhja e pasurisė trashėgimore. Kriteret e mėsipėrme lidhėse kanė natyrė alternative duke lejuar juridiksionin e gjykatave shqiptare nė shqyrtimin e ēėshtjeve trashėgimore vetėm nė rastet kur trashėgimlėnėsi ka pasur vendqėndrimin e tij tė fundit nė RSH ose kur pasuria trashėgimore apo pjesa mė e madhe e saj ndodhet nė RSH. Nga provat administruara nė gjykim rezulton se trashėgimlėnėsi Sotir Pano, shtetas shqiptar ka pasur vend qėndrimin e tij tė fundit nė RSH, fakt i provuar nga vendimi nr 111, datė 22.01.1973 i Gjykatės sė Rrethit Tiranė e cila ka vendosur vėrtetimin e faktit juridik se nė qershor tė vitit 1932 ka vdekur nė Radovė tė Rrethit Kolonjė, i ndjeri Thanas Pano. Sa mė sipėr konkludohet se gjykata shqiptare gėzon juridiksion gjyqėsor pėr shqyrtimin e kėsaj padie trashėgimore nė bazė tė nenit 80 tė ligjit “Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private” nė kushtet kur vendqėndrimi i fundit i trashėgimlėnėsit tė palėve ndėrgjyqės Sotir Pano ka qenė nė Republikėn e Shqipėrisė...” Pėrfundimisht, Gjykata ēmon se nė kushtet kur vend qėndrimi i fundit i trashėgimlėnėsit tė palėve ndėrgjyqės Sotir Pano ka qenė nė Republikėn e Shqipėrisė, Gjykatat Shqiptare kanė juridiksion pėr zgjidhjen e mosmarrėveshjes objekt tė kėtij gjykimi. Kundėr vendimit nr.2860 Akti, datė 12.12.2014, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, kanė paraqitur ankim tė veēantė palėt e paditura qė kėrkojnė prishjen e vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė pėr rrėzimin e kėrkesės sė palės sė paditur pėr nxjerrjen e ēėshtjes jashtė juridiksionit tė gjykatave shqiptare. II. Ligji i zbatueshėm Neni 42/2 i Kushtetutės: “Kushdo, pėr mbrojtjen e tė drejtave, tė lirive dhe tė interesave tė tij kushtetues dhe ligjorė, ose nė rastin e akuzave tė ngritura kundėr tij, ka tė drejtėn e njė gjykimi tė drejtė dhe publik brenda njė afati tė arsyeshėm nga njė gjykatė e pavarur dhe e paanshme e caktuar me ligj”. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile, nė tė cilat ėshtė parashikuar: Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. Neni 37§1 i K.Pr.Civile: “Juridiksioni i gjykatave shqiptare pėr personat fizikė dhe juridikė tė huaj rregullohet me ligj.” Neni 38 i K.Pr.Civile: “Gjykata shqiptare nuk pushon as pezullon gjykimin e njė mosmarrėveshjeje, kur kjo e fundit ose njė ēėshtje tjetėr qė ka lidhje me tė ,ėshtė duke e gjykuar nga njė gjykatė e huaj.” Neni 59 i K.Pr.Civile: “Gjykata nė ēdo fazė dhe shkallė tė gjykimit, qoftė edhe kryesisht, merr nė shqyrtim nėse ēėshtja qė shqyrton, bėn pjesė nė juridiksionin gjyqėsor apo atė administrativ. Kundėr vendimit tė dhėnė pėr njė rast tė tillė, mund tė bėhet ankim i veēantė nė Gjykatėn e Lartė.” Ligji nr.10428, datė 2.6.2011 “Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private, lidhur me kėtė ēėshtje ka parashikuar sa mė poshtė: Neni 33 Kreu Trashėgimia me titull “Ligji i Zbatueshėm: parashikon se: “1. Trashėgimia e sendeve tė luajtshme rregullohet nga ligji i shtetit, nė tė cilin trashėgimlėnėsi ka vendqėndrimin e tij tė zakonshėm nė kohėn e vdekjes. 2. Trashėgimia mbi sendet e paluajtshme rregullohet nga ligji i shtetit, nė territorin e tė cilit ndodhet sendi i paluajtshėm. 3. Trashėgimlėnėsi mund tė zgjedhė si ligj tė zbatueshėm pėr gjithė trashėgiminė e tij ligjin e njė shteti tė caktuar. Zgjedhja e ligjit ka efekt vetėm nėse nė kohėn e pėrcaktimit tė tij apo tė vdekjes, trashėgimlėnėsi ishte shtetas i atij shteti ose kishte vendqėndrimin e zakonshėm tė tij nė kėtė shtet. Zgjedhja e ligjit nuk mund tė ketė si pasojė privimin e njė trashėgimtari nga e drejta e rezervės ligjore, qė i takon nga ligji i zbatueshėm, sipas pikave 1 dhe 2 tė kėtij neni. 4. Zgjedhja, revokimi ose ndryshimi i ligjit tė zbatueshėm bėhen sipas rregullave pėr formėn qė zbatohet pėr revokimin e disponimit testamentar”. Neni 34 “Zotėsia pėr tė disponuar me testament” parashikon se: ”Zotėsia pėr tė disponuar me testament rregullohet nga ligji i shtetit, shtetėsinė e tė cilit ka testamentlėnėsi nė kohėn e bėrjes, ndryshimit ose revokimit tė testamentit.” Neni 35 “Vlefshmėria e testamentit” parashikon se:”1. Testamenti ėshtė i vlefshėm, pėr sa i pėrket formės, nėse ai plotėson kriteret e vlefshmėrisė, sipas njėrit prej ligjeve tė mėposhtme: ligjit tė shtetit, nė tė cilin trashėgimlėnėsi ka bėrė testamentin; ligjit tė shtetit, shtetėsinė e tė cilit ka trashėgimlėnėsi nė kohėn e bėrjes sė testamentit ose nė kohėn e vdekjes sė tij; ligjit tė shtetit, nė tė cilin trashėgimlėnėsi, nė kohėn e bėrjes sė testamentit ose nė kohėn e vdekjes sė tij, ka pasur vendqėndrimin e zakonshėm; ē) ligjit tė shtetit, nė tė cilin ndodhet pasuria e paluajtshme e disponuar nė testament. 2. Rregullat e parashikuara nė pikėn 1 tė kėtij neni zbatohen edhe pėr ndryshimin ose revokimin e testamentit.” Neni 71 “Rregulli i pėrgjithshėm i juridiksionit ndėrkombėtar” parashikon se: “Gjykatat shqiptare kanė juridiksion nė zgjidhjen e mosmarrėveshjeve juridiko-civile me elemente tė huaja, nėse pala e paditur ka vendqėndrimin e zakonshėm nė Republikėn e Shqipėrisė, pėrveēse kur rregullat e kėtij kreu parashikojnė ndryshe”. Neni 72 “Raste tė tjera tė juridiksionit ndėrkombėtar” parashikon se: “Gjykatat shqiptare kanė juridiksion kombėtar edhe nė rastet e mėposhtme... dh) paditė qė burojnė nga trashėgimia ligjore apo testamentare kur: i) trashėgimlėnėsi ka pasur vendqėndrimin e tij, nė kohėn e vdekjes, nė Republikėn e Shqipėrisė; ii) pasuria trashėgimore ose pjesa mė e madhe e saj ndodhet nė Republikėn e Shqipėrisė; III. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim e nė vlerėsim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimit, pretendimeve tė palės ankuese, si dhe pjesės arsyetuese tė vendimit gjyqėsor, arrin nė pėrfundimin se nė marrjen e vendimit nr.2860 Akti, datė 12.12.2014, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė janė respektuar dispozitat e ligjit procedural civil duke bėrė njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, si dhe duke e zgjidhur atė nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi (neni 16 i K.Pr.Civile). Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė ka pėrcaktuar drejt natyrėn juridike tė mosmarrėveshjes, kanė bėrė njė identifikim tė elementeve dhe/ose kritereve ligjore qė pėr rastin konkret shėrbejnė pėr pėrcaktimin e njė parakushti tė rėndėsishėm procedural siē ėshtė ai i verifikimit tė juridiksionit tė kėsaj gjykate. Nė kėtė kuptim doktrinat shkencore tė sė drejtės procedurale civile dhe penale europiane kanė krijuar institutin perpetuatio iuridictionis, pėr tė konceptuar dhe regjuar juridikisht ēėshtjet primare dhe fillestare se si konstituohet gjyqtari natyral dhe se si ruhet permanenca dhe vazhdimėsia e pandėrprerė e kėsaj figure gjyqėsore garanci pėr mbrojtjen e tė drejtave dhe lirive themelore tė ēdo subjekti tė sė drejtės, konkretisht ēėshtjes sė juridiksionit dhe kompetencės sė gjyqtarit natyral, ēėshtje tė cilat nga ana tjetėr janė edhe prezumimit procedurale kryesore dhe absolute tė vlefshmėrisė sė procesit gjyqėsor. Nė nenin 59 tė Kodit tė Procedurės Civile parashikohet shprehimisht se: “Gjykata nė ēdo fazė dhe shkallė gjykimi, qoftė edhe kryesisht, merr nė shqyrtim nėse ēėshtja qė shqyrton, bėn pjesė nė juridiksionin gjyqėsor...(...) ”Nė analizė tė dispozitės sė mėsipėrme konstatohet se ēdo lloj gjykate dhe nė ēdo shkallė gjykimi ka tė drejtė tė marrė nė shqyrtim, tė analizojė dhe tė vendosė nė lidhje me juridiksionin e ēėshtjes objekt gjykimi. Kjo e drejtė e gjykatės pėr tė vepruar edhe kryesisht ėshtė e lidhur drejtpėrsėdrejti me zbatimin dhe respektimin e parimit tė njė procesi tė rregullt ligjor. Kolegji Civil konstaton se, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė ka zbatuar drejtė dispozitat procedurale lidhur me juridiksionin gjyqėsor tė gjykatės shqiptare duke zhvilluar njė proces tė rregullt ligjor nė mbėshtetje tė nenit 42/1 tė Kushtetutės dhe nenit 6/1 tė K.E.D.NJ. Pėr rastin nė shqyrtim, pala e paditur ka pretenduar, se Gjykata Shqiptare nuk ka juridiksion gjyqėsor si dhe kompetencė tokėsore pėr tė shqyrtuar pėr njė pasuri tė paluajtshme qė nuk ndodhet nė territorin e Republikės sė Shqipėrisė, por bėhet fjalė pėr pasurinė truall, me sipėrfaqe 7748 ndodhur nė Stamboll, Uskdar, lagje Ēengelkoy. Ky argument bazohet nė K.Pr.Civile dhe nė ligjin nr.10428, datė 2.6.2011, "Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private”. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se pėr zgjidhjen e rastit konkret duhet tė bazohet nė Nenin 72 tė Ligji nr.10428, datė 2.6.2011 “Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private” me titull “Raste tė tjera tė juridiksionit ndėrkombėtar” i cili parashikon marrjen e pushtetit apo fitimin e juridiksionit tė gjykatave shqiptare dhe njėkohėsisht parashikon kriteret e lidhjes, tė cilat janė i) trashėgimlėnėsi ka pasur vendqėndrimin e tij, nė kohėn e vdekjes, nė Republikėn e Shqipėrisė; ii) pasuria trashėgimore ose pjesa mė e madhe e saj ndodhet nė Republikėn e Shqipėrisė; . Nga mėnyra se si ėshtė formuluar dispozita e mėsipėrme, ndėrtimi i saj Kolegji Vlerėson se qėllimi i legjislatorit nuk ka qenė qė kėto kushte duhet tė jenė kumulativė, pra tė ekzistojnė dhe tė provohen njėkohėsisht tė dy, por mjafton qė tė provohet vetėm njėri prej tyre dhe ėshtė nė vullnetin/mundėsitė e paditėsit pėr tė zgjedhur para kujt forumi gjyqėsor duhet/dėshiron tė paraqitet. Nė rastin nė shqyrtim Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson, bazuar edhe nga provat nė dosje se vendqėndrimi i fundit i trashėgimlėnėsit ėshtė nė Shqipėri, sipas vendimit nr.111, datė 25.01.1973 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė . Nga ana tjetėr Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se pala e paditur e cila ka ushtruar tė drejtėn e ankimit tė veēantė para kėsaj gjykate, pretendon se paditėsit kanė kėrkuar qė tė njihen si bashkėpronarė nė njė pronė qė ndodhet nė territorin e Republikės sė Turqisė dhe pėr tė cilėn pronari i saj e ka shprehur vullnetin e tij pėr sė gjalli (testament) pėr kėtė pronė duke ia lėnė djalit tė tij dhe nuses sė djalit tjetėr tė para vdekur qė nė vitin 1922, vullnet i cili ėshtė regjistruar nė regjistrat hipotekore tė Kadastrės sė Stambollit, Turqi. Nė lidhje me kėtė pretendim, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se nė nenin 35 tė Ligji nr.10428, datė 2.6.2011 “Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private” me titull “Vlefshmėria e testamentit” i cili parashikon se:”1. Testamenti ėshtė i vlefshėm, pėr sa i pėrket formės, nėse ai plotėson kriteret e vlefshmėrisė, sipas njėrit prej ligjeve tė mėposhtme: a) ligjit tė shtetit, nė tė cilin trashėgimlėnėsi ka bėrė testamentin; b) ligjit tė shtetit, shtetėsinė e tė cilit ka trashėgimlėnėsi nė kohėn e bėrjes sė testamentit ose nė kohėn e vdekjes sė tij; c) ligjit tė shtetit, nė tė cilin trashėgimlėnėsi, nė kohėn e bėrjes sė testamentit ose nė kohėn e vdekjes sė tij, ka pasur vendqėndrimin e zakonshėm; ē) ligjit tė shtetit, nė tė cilin ndodhet pasuria e paluajtshme e disponuar nė testament. 2. Rregullat e parashikuara nė pikėn 1 tė kėtij neni zbatohen edhe pėr ndryshimin ose revokimin e testamentit.” Kolegji vlerėson se nga mėnyra se si ėshtė shprehur kjo dispozite, janė rregulluar marrėdhėniet e brendshme tė trashėgimisė, nė pėrputhje me parimet e tė drejtės ndėrkombėtare private, sipas tė cilave janė pėrcaktuar edhe kriteret e lidhjes pėr tė pėrcaktuar ligjin qė zgjidh konflikti, (ligji material) qė duhet tė zbatojė dhe interpretojė gjykata sipas nenit 220 tė K.Pr.Civile. Nisur nga sa mė sipėr, rezulton se gjykata shqiptare dhe konkretisht Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė ka juridiksion nė lidhje me gjykimin e kėsaj ēėshtje, ndėrsa nė lidhje me zgjidhjen e konfliktit midis palėve, ajo duhet tė hetojė natyrėn e mosmarrėveshjes dhe tė gjejė ligjin material qė duhet tė zbatohet nė rastin konkret. Pėr kėto arsye, shkaqet e ankimit tė veēantė tė ngritura nga pala e paditur nuk qėndrojnė dhe juridiksion pėr gjykimin e kėsaj ēėshtje ka Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, arrin nė konkluzionin se vendimi i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, ėshtė i mbėshtetur nė ligj dhe duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 59 dhe 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2860 Akti, datė 12.12.2014, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Tiranė, mė 24.03.2015 MENDIM PAKICE Unė, gjyqtari nė pakicė Admir Thanza, lidhur me vendimin e shumicės pėr ēėshtjen civile nr.11111-00344-00-2015 i Regj. Themeltar, kam mendimin se ky vendim ėshtė marrė jo nė zbatim tė ligjit procedural. Shumica nė kėtė vendim ka vendosur: “Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2860 Akti, datė 12.12.2014, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė.” Si pakicė kam mendimin se ēėshtja nė shqyrtim duhet tė zgjidhej duke vendosur “Prishjen e vendimit nr.2860 Akti, datė 12.12.2014, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė dhe nxjerrė ēėshtjen jashtė juridiksionit gjyqėsor tė gjykatave shqiptare”. Pra jam kundėr vendimit tė shumicės pasi kam mendimin se pretendimet e parashtruara nė rekursin e paraqitur nga palėt e paditura pėrbėjnė shkaqe ligjore nė kuptim tė Nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė. Nga shqyrtimi i akteve tė administruara nė dosjen gjyqėsore rezulton se, Tė paditurit e kėtij gjykimi Sotir Pano, Viktor Pano, Jorgjia Lako, Elisabeta Haxhi, Thoma Haxhi, Eliana Zahaj, Genti Haxhi, Marita Gjonej, llir Peco, Maksim Peco, Agron Peco janė trashėgimtarė ligjorė tė tė ndjerit Sotir Pano, konkretisht trashėgimtarėt e dy djemve tė tė ndjerit Sotir Pano, respektivisht Janaq Pano dhe Thanas Pano referuar dėshmive tė trashėgimisė tė administruara nė gjykim. Trashėgimlėnėsi Sotir Pano, me shtetėsi shqiptare, ka ndėrruar jetė nė qershor tė vitit 1932, nė Radovė tė Rrethit Kolonjė. Ky fakt ėshtė vėrtetuar gjyqėsish me vendimin nr 111, datė 25.01.1973 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Trashėgimlėnėsi Sotir Pano ka pasur nė pronėsi 70/120 pjesė tė sendit tė paluajtshėm, truall, me sipėrfaqe 7748 m2, tė ndodhur nė Turqi, Lagjia Cengelkoy, rruga Bekarderesi, Stamboll, ndarja 144, trualli 859, parcela nr 4. Tė paditurit kanė realizuar fillimisht njohjen nė shtetin turk tė vendimit pėr vėrtetimin e faktit juridik tė vdekjes sė tė ndjerit Sotir Pano, tė vendimeve gjyqėsore mbi lėshimin e dėshmive tė trashėgimisė dhe mė pas kanė regjistruar nė pronėsi tė tyre pjesėt takuese nė trashėgim mbi pasurinė trashėgimore tė trashėgimlėnėsit Sotir Pano, konkretisht 70/120 pjesė tė sendit tė paluajtshėm tė ndodhur nė Stamboll referuar tė dhėnave tė pronėsisė tė administruara nė gjykim pėrmes letėr porosisė drejtuar autoriteteve turke tė drejtėsisė. Nė vijimėsi tė paditurit u kanė shitur shtetasve turq Asllan Yldiz dhe Kemal Gene pjesėn e trashėguar nga i ndjeri Sotir Pano kundrejt ēmimit 515.000 lekė. Paditėsit Spiro Sharko dhe Artan Kuka pretendojnė se i ndjeri Sotir Pano ka patur pesė fėmijė. Krahas dy djemve Janaq Pano e Thanas Pano, trashėgimlėnės tė palėve tė paditura, i ndjeri ka patur dhe tre vajza Urani Pano, Theodhora Pano dhe Ollga Pano, tė cilat janė pėrjashtuar padrejtėsisht nga trashėgimia ligjore. Ky fakt provohet me vendimin nr.1304, datė 15.02.2012, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė e cila ka vendosur njohjen e marrėdhėnies juridike sė Urani Pano, Theodhora Pano, Ollga Pano janė motrat e Thanas Pano dhe Janaq Pano, tė gjithė fėmijėt e babait tė tyre Sotir Pano dhe nėnės Parashqevi Pano. Pėr kėtė shkak paditėsit Spiro Sharko dhe Artan Kuka, nė cilėsinė e trashėgimtarėve tė dy vajzave tė trashėgimlėnėsit Sotir Pano, respektivisht Urani Pano dhe Theodhora Pano, i janė drejtuar rrugės gjyqėsore me anė tė kėsaj padie trashėgimore duke kėrkuar njohjen trashėgimtar nė 1/5 pjesė tė pasurisė trashėgimore tė trashėgimlėnėsit Sotir Pano, tė pėrbėrė nga 7/120 pjesė tė sendit tė paluajtshėm, truall, me sipėrfaqe 7748 m2, tė ndodhur nė Turqi, Lagjia Cengelkoy, rruga Bekarderesi, Stamboll, ndarja 144, m2 ne trualli 859, parcela nr 4 ose dorėzimin e vlerės monetare tė pjesės trashėgimore nė kushtet e tjetėrsimit tė saj nga tė paditurit bazuar nė nenet 349 dhe 350 tė K.C, tė cilėt sanksionojnė:“Trashėgimtari mund tė kėrkojė me padi nga kushdo qė posedon tėrėsisht ose pjesėrisht pasurinė trashėgimore njohjen e tij si trashėgimtar dhe dorėzimin e pasurisė trashėgimore dhe pasuritė e fituara me anė tė saj sipas rregullave mbi posedimin me mirėbesim dhe keqbesim. Padia mbi kėrkimin e trashėgimit mund tė ngrihet dhe kundėr personit qė mban pasurinė trashėgimore nė bazė tė njė dėshmie trashėgimi, qoftė dhe kur ky ėshtė shteti. Personi qė ka fituar me mirėbesim ndonjė send tė pasurisė trashėgimore nga njė trashėgimtar i tillė nuk ėshtė i detyruar tė kthejė sendin edhe sikur tė jetė fituar me kundėrshpėrblim. Poseduesi me mirėbesim qė ka tjetėrsuar po me mirėbesim sende nga pasuria trashėgimore, ėshtė vetėm i detyruar ti kthejė trashėgimtarit paditės ēmimin e sendit tė shoqėruar me faturėn pėrkatėse. Kur kėto tė fundit nuk janė shlyer kėtij i kalon e drejta pėr tė kėrkuar shlyerjen e tyre”. Gjatė hetimit gjyqėsor u administrua nga autoritetet turke tė drejtėsisė pėrmes letėrporosisė dokumentacioni i pronėsisė sė sendit tė paluajtshėm, pasuri trashėgimore e trashėgimlėnėsit Sotir Pano. Me shkresėn datė 27.06.2014 Ministria e Drejtėsisė e Turqisė pėrmes Ministrisė sė Drejtėsisė sė RSH vuri nė dispozicion tė gjykatės provat e kėrkuara prej saj dhe parashtroi se juridiksioni kompetent pėr gjykimin e ēėshtjes ėshtė ai turk nė kushtet kur objekt gjykimi janė tė drejtat reale mbi njė send tė paluajtshėm qė ndodhet nė Turqi: “Duke qenė se pėr ēėshtjet gjyqėsore nė lidhje me tė drejtat dhe ndryshimet e tyre pėr prona tė ndryshme kompetente janė gjykatat vendase, nė lidhje me pronėn nė fjalė qė ndodhet brenda kufijve tė Republikės Turke mendohet se ėshtė e arsyeshme qė kompetente pėr zgjidhjen e problemeve nė lidhje me tė janė plotėsisht gjykatat turke.” Tė paditurit kėrkuan nxjerrjen e ēėshtjes jashtė juridiksionit gjyqėsor duke pretenduar se zgjidhja e kėsaj mosmarrėveshje civile i takon juridiksionit gjyqėsor turk nė kushtet kur sendi i paluajtshėm, objekt i pasurisė trashėgimore, ndodhet nė Turqi referuar nenit 59 tė K.Pr.C, i cili sanksionon: “Gjykata nė ēdo fazė dhe shkallė tė gjykimit, qoftė edhe kryesisht, merr nė shqyrtim nėse ēėshtja qė gjykon bėn pjesė nė juridiksionin gjyqėsor apo atė administrative”. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, nr.2860 akti, datė 12.12.2014, ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesės pėr nxjerrjen jashtė juridiksionit gjyqėsor tė ēėshtjes civile me nr.2860 akti.” Kundėr kėtij vendimi ka bėrė ankim tė paditurit Viktor Pano, Eliana Zahaj dhe Genti Haxhi, tė cilėt kėrkojnė pushimin e gjykimit pėr shkak tė mungesės sė juridiksionit. Si pakicė vlerėsoj si tė bazuar pretendimin e palės sė paditur se Gjykata Shqiptare nuk ka juridiksion gjyqėsor si dhe kompetencė tokėsore pėr tė gjykuar pėr njė pasuri tė paluajtshme qė nuk ndodhet nė territorin e Republikės sė Shqipėrisė. Bėhet fjalė pėr pasurinė truall, me sipėrfaqe 7748 m2 ndodhur nė Republikėn e Turqisė, Stamboll, Uskudar, lagje Ēengelkoy, Rruga Bekarderesi, Ndarja 144, Numėr trualli 859, parcela nr.4, me pjesė pronėsie 30/120 Leoni Pano, e bija e Pandeliut dhe 40/120 Thanas Pano i biri i Sotirit. Shumica nė vendimin e saj argumenton nė kundėrshtim tė pretendimit tė palės sė paditur se: “pėr zgjidhjen e rastit konkret duhet tė bazohet nė Nenin 80 tė Ligji nr.10428, datė 2.6.2011 “Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private” me titull “Raste tė tjera tė juridiksionit ndėrkombėtar” i cili parashikon marrjen e pushtetit apo fitimin e juridiksionit tė gjykatave shqiptare dhe njėkohėsisht parashikon kriteret e lidhjes, tė cilat janė: i) trashėgimlėnėsi ka pasur vendqėndrimin e tij, nė kohėn e vdekjes, nė Republikėn e Shqipėrisė; ii) pasuria trashėgimore ose pjesa mė e madhe e saj ndodhet nė Republikėn e Shqipėrisė; Nga mėnyra se si ėshtė formuluar dispozita e mėsipėrme, ndėrtimi i saj Kolegji Vlerėson se qėllimi i legjislatorit nuk ka qenė qė kėto kushte duhet tė jenė kumulativė, pra tė ekzistojnė dhe tė provohen njėkohėsisht tė dy, por mjafton qė tė provohet vetėm njėri prej tyre dhe ėshtė nė vullnetin/mundėsitė e paditėsit pėr tė zgjedhur para kujt forumi gjyqėsor duhet/dėshiron tė paraqitet. Nė rastin nė shqyrtim Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson, bazuar edhe nga provat nė dosje se vendqėndrimi i fundit i trashėgimlėnėsit ėshtė nė Shqipėri, sipas vendimit nr.111, datė 25.01.1973 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė.” Nė vlerėsimin tim si pakicė ēmoj se ky argument nuk ėshtė i mbėshtetur nė Ligjin nr.10428, datė 2.6.2011 “Pėr tė drejtėn ndėrkombėtare private”. Nė nenin 72, me titull “Juridiksioni eksluziv”, germa “a” ėshtė parashikuar, se: “ Pavarėsisht nga rregullat e kėtij ligji, gjykatat shqiptare kanė juridiksion ekskluziv nė ēdo rast pėr gjykimin e: a)ēėshtjeve me objekt tė drejtėn e pronėsisė dhe tė drejta tė tjera reale mbi sende tė paluajtshme, si dhe qiranė dhe tė drejta qė rrjedhin nga pėrdorimi i pasurive tė paluajtshme kundrejt shpėrblimit, kur ndodhen nė Republikėn e Shqipėrisė;”. Duke arsyetuar “a contrario”, nė vijim tė parashikimeve tė kėsaj dispozite, vlerėsoj se gjykatat shqiptare nuk kanė juridiksion nė rastet e gjykimeve pėr ēėshtje me objekt tė drejtėn e pronėsisė dhe tė drejta tė tjera reale mbi sende tė paluajtshme kur sendi nuk ndodhet nė territorin e Republikės sė Shqipėrisė. Nė rastin nė shqyrtim, objekti tė konfliktit gjyqėsor ėshtė njohja e tė drejtės reale tė pronėsisė, mbi njė pronė e cila nuk ndodhet nė Republikėn e Shqipėrisė, por jashtė territorit tė saj. Rrjedhimisht gjykatat shqiptare nuk kanė juridiksion pėr gjykimin e kėsaj ēėshtjeje. Kjo dispozitė, ēmoj se konkurron dhe merr prioritet mbi disponimet e nenit 80, tė po kėtij ligji, me titull “Raste tė tjera tė juridiksionit ndėrkombėtar”, germa “dh”, tė cilave ju ėshtė referuar shumica nė arsyetimin e saj. Gjithashtu, si pakicė mendimin tim kundra e mbėshtes edhe nė korrespondencėn e Ministrisė sė Drejtėsisė sė Republikės sė Shqipėrisė (shkresa nr.2599/3 Prot., datė 06.01.2014, me objekt: “Kėrkimin e ndihmės juridike pėr ēėshtjen objekt gjykimi”) me Ministrinė e Drejtėsisė sė Republikės sė Turqisė dhe pikėrisht nė shkresėn datė 27.06.2014 tė kėsaj tė fundit, nė tė cilėn citohet se: “ ... bazuar nė Ligjin nė fuqi 6100 “ Kompetencat nė ēėshtjet gjyqėsore qė lindin nga ndarja e pasurive tė paluajtshme”, neni 12, paragrafi 1, qė rregullon dispozitat nė ēėshtjet gjyqėsore nė gjykatat e Republikės Turke parashikohet se: duke qenė se pėr ēėshtjet gjyqėsore nė lidhje me tė drejtat dhe ndryshimet e tyre pėr pronat e ndryshme kompetente janė gjykatat vendase, ne lidhje me pronėn nė fjalė qė ndodhet brenda kufijve tė Republikės Turke mendohet se ėshtė e arsyeshme qė kompetente pėr zgjidhjen e problemeve nė lidhje me tė janė plotėsisht gjykata turke”. Pėrfundimisht, si pakicė vlerėsoj se vendimit nr.2860 Akti, datė 12.12.2014, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė duhet tė prishet, si i pabazuar ligjėrisht dhe duhet tė vendoset Nxjerra e ēėshtjes jashtė juridiksionit gjyqėsor tė gjykatave shqiptare”. Admir Thanza Nr.11118-02954-00-2011 i Regj.Themeltar Nr.00-2015-1341 i Vendimit (170) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Majlinda Andrea Anėtare Guxim Zenelaj Anėtar Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 25.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile qė i pėrket: PADITĖS: KUJTIM HOXHA I PADITUR: KISHA ORTODOKSE AUTOQEFALE E SHQIPĖRISĖ (KOASH) METROPOLIA E SHENJTĖ E BERATIT, VLORĖS DHE KANINĖS PERSON I TRETĖ: KISHA ORTODOKSE VLORĖ OBJEKTI: Detyrimin e palėve tė paditura tė mė dėmshpėrblejė pėr dėmin e shkaktuar nė masėn 240.000 Euro, vlerė e njė godine tė ndėrtuar nė Lagjen “28 Nėntori” tė qytetit tė Vlorės. Baza Ligjore: Neni 31 dhe neni 32 i Kodit tė Procedurės Civile. Neni 608 e vijues i Kodit Civil. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.2676, datė 17.12.2007, ka vendosur: Tė pranojė pjesėrisht kėrkesėpadinė e paditėsit Kujtim Hoxha kundėr tė paditurve Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipėrisė dhe Mitropolia e Shenjte e Beratit Vlorės e Kaninės, me person tė tretė Kisha Ortodokse Vlorė. Tė detyrojė palėn e paditur qė tė dėmshpėrblejė paditėsin Kujtim Hoxha nė shumėn 22.000.000 (njėzet e dy milion) lekė. Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.448, datė 29.04.2011, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.2676, datė 17.12.2007, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Vlorė nė kėtė mėnyrė: Rrėzimin e padisė.” Kundėr vendimit nr.448, datė 29.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, nė bazė tė nenit 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar rekurs, pala e paditėse Kujtim Hoxha, e cila kėrkon prishjen e vendimit nr.448, datė 29.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2676, datė 17.12.2007, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, duke parashtruar ndėr tė tjera se: Gjykata e Apelit Vlorė ka keqinterpretuar vendimin e Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė me arsyetimin e saj dhe sqaron se paditėsi nuk legjitimohet nė ngritjen e kėsaj padie, pasi shkaku juridik i ngritjes sė padisė ėshtė keqinterpretuar. Ky arsyetim i saj ėshtė nė kundėrshtim flagrant me vendimin e Gjykatės sė Lartė. Gjykata e Apelit Vlorė nė arsyetimin e saj shprehet se ligji nuk e lidh shpėrblimin e dėmit me mundėsinė e ardhjes sė tij, por me ekzistencėn e tij. Ky qėndrim i saj ėshtė nė kundėrshtim me ligjin material, neni 618 tė Kodit Civil qė parashikon se: “Punėdhėnėsi ėshtė pėrgjegjės pėr dėmet e shkaktuara tė tretėve pėr fajin e punonjėsve qė janė nė shėrbim tė tij, gjatė ushtrimit tė detyrave qė u janė besuar pėr fajin e punonjėsve qė janė nė shėrbim tė tij”, gjatė ushtrimit tė detyrave qė u janė besuar prej tij. Personi juridik ėshtė pėrgjegjės pėr dėmin e shkaktuar nga organet e tij nė kryerjen e detyrave tė tyre. Pėrgjegjėsia e palės paditur ėshtė e dukshme dhe ėshtė shkaktuar nga veprimet e At I.Q nė cilėsinė e Kryefamulltarit tė Kishės Ortodokse tė Shėn Todrit Vlorė e cila ėshtė nė varėsi tė Mitropolisė sė Vlorės, Beratit e Kaninės dhe tė K.O.A.SH. Kundėr rekursit tė paraqitur nga pala paditėse Kujtim Hoxha nė bazė tė nenit 477, tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar kundėr-rekurs, pala e paditur Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipėrisė (K.O.A.SH), e cila kėrkon mospranimin e rekursit tė paraqitur, duke parashtruar ndėr tė tjera se: Pretendimi i palės paditėse se Gjykata e Apelit Vlorė nuk ka zbatuar detyrat e lėna nga ana e Gjykatės sė Lartė nuk qėndron dhe nuk ėshtė nė pėrputhje me kėrkesat e nenit 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, pasi arsyetimi i vendimit nr.1136, datė 12.10.2006 i Gjykatės sė lartė nuk ka asnjė fuqi detyruese pėr Gjykatėn e Apelit Vlorė. Parashikimet e nenit 68 tė Kodit Civil nuk janė zbatuar si nė teori ashtu dhe nė praktikė, nėse nuk ka ardhur dėmi konkret. Ati I.Q nuk ka vepruar brenda detyrave tė tij kur ka dhuruar njė truall tė K.O.A.SH sepse nuk e ka pasur pėr detyrė sipas statusit tė K.O.A.SH Fajėsia qėndron te pala rekursuese, e cila nė kundėrshtim me ligjin ka filluar ndėrtimin njė objekti mbi njė pronė e cila nuk ishte e saj. Parashikimet e nenit 618 tė Kodit Civil nuk aplikohen nė rastin konkret. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtares Majlinda Andrea; pėrfaqėsuesin e palės paditėse Kujtim Hoxha, av. Simon Vorfi, i cili kėrkoi prishjen e vendimit nr.448, datė 29.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2676, datė 17.12.2007, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė; pėrfaqėsuesin e palės sė paditur Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipėrisė (K.O.A.SH), av.Gėzim Hajdari, i cili kėrkoi lėnien nė fuqi tė vendimit nr.448, datė 29.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė; konstatoi mungesėn e palės sė paditur Metropolia e Shenjtė e Beratit, Vlorės dhe Kaninės, si dhe personit tė tretė Kisha Ortodokse Vlorė; si dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N I. Rrethanat e ēėshtjes 1. Nga shqyrtimi i materialeve tė dosjes gjyqėsore rezulton se paditėsi Kujtim Hoxha ėshtė bėrė pronar i njė dyqani nė lagjen “28 Nėntori” tė qytetit tė Vlorės nė vitin 1992 dhe mė tej ka dashur qė tė blejė edhe truallin mbi tė cilin ėshtė ndėrtuar objekti ku ushtronte aktivitetin privat. Kjo nuk ėshtė bėrė e mundur, pasi me vendim tė K.K.K.Pronave tė vitit 1995, njė sipėrfaqe trualli prej 1130 m2, ku pėrfshihej dhe sipėrfaqja e truallit mbi tė cilin ėshtė ndėrtuar objekti i paditėsit, i ėshtė kthyer komunitetit ortodoks Vlorė. 2. Paditėsit Kujtim Hoxha i ėshtė dhuruar nga njė funksionar i palės sė paditur dhe konkretisht At I.Q, i cili ishte Kryefamulltar i Kishės Ortodokse tė Shėn Todrit Vlorė, njė sipėrfaqe trualli prej 90 m2. Dhurimi ėshtė bėrė me kontratėn noteriale nr.1289 Rep, nr.1232 Kol, datė 23.06.2000. Kjo kontratė dhurimi ėshtė regjistruar edhe nė Zyrėn e Regjistrimit tė Pasurive tė Paluajtshme Vlorė. 3. Paditėsi, me cilėsinė e pronarit tė truallit, ka bėrė kėrkesė pėr ndėrtimin e njė objekti banesė 3 kate, (me katin pėrdhe dyqan), si dhe me vendimet nr.11/36, datė 23.10.2001 dhe nr.6/33, datė 28.05.2002, tė Kėshillit tė Rregullimit tė Territorit pranė Bashkisė Vlorė ėshtė miratuar sheshi edhe leja e ndėrtimit pėr kėtė objekt. 4. Me nisjen e punimeve, kanė filluar mosmarrėveshjet, fillimisht me komunitetin ortodoks Vlorė, ku ėshtė kėrkuar pavlefshmėria e kontratės sė dhurimit tė truallit. Nė njė gjykim tjetėr me objekt anulimin e vendimeve tė K.RR.T. pranė Bashkisė Vlorė dhe detyrimin pėr lirim dhe dorėzim trualli si rezultat i pavlefshmėrisė sė kontratės sė dhurimit tė vitit 2000, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.1902, datė 17.11.2003, i cili ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Vlorė dhe Gjykata e Lartė, ėshtė arritur nė pėrfundimin se kontrata e dhurimit ėshtė bėrė nga personi jo pronar i sendit dhe pėr pasojė ajo ėshtė nul. Nė kėto kushte, janė zgjidhur pasojat e kėsaj kontrate dhe janė anuluar lejet e ndėrtimit dhe ėshtė detyruar i padituri nė gjykim, Kujtim Hoxha, qė tė lirojė dhe dorėzojė truallin nė favor tė Kishės Ortodokse Autoqefale tė Shqipėrisė. 5. Nė kėtė kuadėr, paditėsi Kujtim Hoxha i ėshtė drejtuar Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė me kėrkesėpadinė objekt gjykimi. 6. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.2676, datė 17.12.2007, ka vendosur: “Tė pranojė pjesėrisht kėrkesėpadinė e paditėsit Kujtim Hoxha kundėr tė paditurve Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipėrisė dhe Mitropolia e Shenjte e Beratit Vlorės e Kaninės, si dhe tė detyrojė palėn e paditur, qė tė dėmshpėrblejė paditėsin Kujtim Hoxha nė shumėn 22.000.000 (njėzetė e dy milion) lekė.” 6.1 Nė marrjen e kėtij vendimi, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “....Gjykata vlerėson se pėrderisa jemi pėrpara njė vendimi gjyqėsor tė formės sė prerė me tė cilin ėshtė urdhėruar lirimi dhe dorėzimi i truallit 90 m2 palės sė paditur atėherė prishja e ndėrtimit ėshtė e pashmangshme. Sipas nenit 451/a, tė Kodit tė Procedurės Civile vendimi gjyqėsor i formės sė prerė ėshtė i detyrueshėm pėr tė gjitha palėt e pranishėm dhe pėr institucionet shtetėrore...(...)...Padia e shkaktimit tė dėmit kėrkon ekzistencėn e fajit qė mund tė ngarkohet debitori me pėrgjegjėsi pėr dėmin e shkaktuar...(...)...Pra nė rastin nė gjykim pėrgjegjėsia e palės sė paditur ėshtė e pashmangshme pasi dėmi i shkaktuar nga At I.Q i cili ishte Kryefamulltar i Kishės Ortodokse tė Shėn Todrit Vlorė. Ai ėshtė pajisur me certifikatė pronėsie nga ana e ZRPP-sė Vlorė pėr 90 m2, qė do tė thotė se nga ana e kėsaj zyrė ėshtė njohur si personi qė ka tė drejtė tė kryejė transaksione me pronėn e kishės...(...)....Gjykata e gjen padinė tė mbėshtetur nė prova dhe nė ligj dhe si pasojė do ta pranojė atė, pjesėrisht atė sipas vlerės sė dėmit tė pėrcaktuar nga eksperti vlerėsues i pasurive tė paluajtshme. Ky ekspert nė akt-ekspertimin e datės 15.04.2007 ka konkluduar se vlera e tregut e subjektit lokal nė pronėsi tė z. Kujtim Hoxha e vlerėsuar me metodat e ekonomisė sė tregut-metoda e krahasimit tė drejtpėrdrejt e kombinuar me metodėn e pėrfitimit sot nė datėn 15.04.2007 ėshtė 22.000.000 (njėzetė e dy milion) lekė...(...)” 7. Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.448, datė 29.04.2011, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit nr.2676, datė 17.12.2007, tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Vlorė nė kėtė mėnyrė: Rrėzimin e padisė.” 7.1 Nė marrjen e kėtij vendimi, Gjykata e Apelit Vlorė arriti duke arsyetuar (ndėr tė tjera) se: “....Gjykata e Apelit ēmon se nė asnjė rast nuk plotėsohen kushtet e kėrkuara prej nenit 608 tė Kodit Civil lidhur me shpėrblimin e dėmit jashtėkontraktor...(...)...Gjykata e Apelit nė rastin konkret konstaton se vlerėsimi i objektit tė ndėrtuar nga paditėsi nė shumėn 22.000.000 lekė nuk mund tė konsiderohet si njė dėm jashtėkontraktor i rrjedhur nga veprimet e punonjėsit tė palės sė paditur. Gjykata ka gabuar nė arsyetimin e dispozitės pasi dėmi kėrkohet tė ketė ardhur dhe ligji nuk e lidh pretendimin me mundėsinė e ardhjes sė tij nė tė ardhmen pėr shkak tė ekzekutimit tė vendimit tė formės sė prerė pėr lirimin dhe dorėzimin e truallit palės sė paditur...(...)...Gjykata e shkallės sė parė ka arsyetuar dhe analizuar keq ligjin material kur konfondon pėrgjegjėsinė e personit tė punėsuar me atė tė organit tė personit juridik, sipas nenit 618 tė Kodit Civil. Nė rastin konkret At I.Q nuk ka shkaktuar ndonjė dėm eventual nė lidhjen e kontratės sė dhurimit, kontratė e cila mė pas ėshtė konstatuar si absolutisht e pavlefshme. Pėrkundrazi pėr shkak tė kėsaj kontrate ėshtė paditėsi ai qė ka pėrfituar tė ardhura prej ndėrtimit tė kryer, tė ardhura tė cilat nuk janė marrė nė konsideratė dhe nuk kanė qenė pjesė e hetimit gjyqėsor nė shkallė tė parė, ndonėse gjykata ka pranuar vetėm vlerėn e dėmit tė shkaktuar sipas vlerėsimit qė i ka bėrė eksperti objektit tė ndėrtuar...(...)” 8. Kundėr vendimit nr.448, datė 29.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, nė bazė tė nenit 472, tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar rekurs, pala e paditėse Kujtim Hoxha, e cila kėrkon prishjen e vendimit nr.448, datė 29.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2676, datė 17.12.2007, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė. II. Ligji i zbatueshėm 9. Dispozitat e Kodit tė Procedurės Civile dhe ato tė Kodit Civil, nė tė cilat ėshtė parashikuar: 9.1 Neni 14 i K.Pr.Civile: “Gjykata ka pėr detyrė tė kryejė njė hetim gjyqėsor tė plotė dhe tė gjithanshėm nė pėrputhje me ligjin.” 9.2 Neni 16 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt.” 9.3 Neni 608§1 i Kodit Civil: “Personi qė, nė mėnyrė tė paligjshme dhe me faj, i shkakton tjetrit njė dėm nė personin ose nė pasurinė e tij, detyrohet tė shpėrblejė dėmin e shkaktuar.” 9.4 Neni 618 i Kodit Civil: “Punėdhėnėsi ėshtė pėrgjegjės pėr dėmet e shkaktuara tė tretėve pėr fajin e punonjėsve qė janė nė shėrbim tė tij, gjatė ushtrimit tė detyrave qė u janė besuar prej tij. Personi juridik ėshtė pėrgjegjės pėr dėmin e shkaktuar nga organet e tij nė kryerjen e detyrave tė tyre.” 9.5 Neni 640 i Kodit Civil: “Dėmi pasuror qė shpėrblehet pėrbėhet nga humbja e pėsuar dhe fitimi i munguar. Shpėrblehen gjithashtu shpenzimet e kryera nė mėnyrė tė arsyeshme pėr tė shmangur ose pakėsuar dėmin, ato qė kanė qenė tė nevojshme pėr tė pėrcaktuar pėrgjegjėsinė dhe masėn e dėmit, si dhe shpenzimet e arsyeshme tė kryera pėr tė siguruar shpėrblimin nė rrugė jashtėgjyqėsore.” III. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson 10. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim e nė vlerėsim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve tė kėrkuesit tė paraqitura nė rekurs, si dhe pjesės arsyetuese tė vendimeve gjyqėsore, arrin nė pėrfundimin se nė marrjen e vendimit nr.448, datė 29.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė, nuk janė respektuar dispozitat e ligjit material dhe procedural pėr kėtė arsye, vendimi i kėsaj gjykate duhet tė prishet, ndėrsa vendimi nr.2676, datė 17.12.2007, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė ėshtė i drejtė dhe i mbėshtetur nė prova dhe nė ligj, pėr kėtė arsye duhet tė lihet nė fuqi. 11. Gjykatat e faktit, pasi kanė administruar, analizuar dhe vlerėsuar provat e paraqitura nga palėt, kanė arritur nė pėrfundime tė ndryshme se pėr rastin nė shqyrtim nėse vėrtetohet ekzistenca e dėmit, sjellja e paligjshme (non iure) dhe me faj (culpa) e palės sė paditur, si dhe nėse vėrtetohet lidhja shkakėsore midis veprimeve tė palės sė paditur dhe pasojės tė pretenduar tė ardhur nga paditėsi. 12. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se, Gjykata e Apeli Vlorė nuk e ka zgjidhur ēėshtjen konform shkakut ligjor (causa petendi) qė rezulton nga shqyrtimi nė tėrėsi i kėrkesėpadisė, duke mos bėrė lidhjen midis fakteve qė pretendohen prej paditėsit se kanė ngjarė dhe tė drejtave apo interesave qė ai pretendon se i janė cenuar (qėndrim ky i mbajtur nė vendimin unifikues nr.3/2012 i Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė). 13. Referuar tė drejtės sonė materiale qė tė ekzistojė pėrgjegjėsia pėr shkaktim e dėmit ėshtė e domosdoshme qė tė ekzistojnė katėr elementė, tė cilat janė: (a) ekzistenca e dėmit; (b) ekzistenca e paligjshmėrisė sė veprimeve apo mosveprimeve tė palės sė paditur; (c) dėmi ėshtė rrjedhojė e drejtpėrdrejtė dhe e menjėhershme e veprimit dhe e mosveprimit (pra ekzistenca e lidhjes shkakėsore midis tyre); (d) ekzistenca e fajit nė shkaktimin e dėmit. Mungesa qoftė dhe e njėrit prej tyre e pėrjashton nga pėrgjegjėsia subjektin tė cilit i kundrejtohet kėrkimi i shpėrblimit tė dėmit jashtėkontraktor. 14. Kolegji Civil ēmon se pėrfundimi i arritur nga ana e Gjykatės sė Apelit Vlorė se dėmi kėrkohet tė ketė ardhur dhe ligji nuk e lidh pretendimin me mundėsinė e ardhjes sė tij nė tė ardhmen pėr shkak tė ekzekutimit tė vendimit tė formės sė prerė pėr lirimin dhe dorėzimin e truallit palės sė paditur, nuk ėshtė i drejtė dhe i mbėshtetur nė ligj. 14.1. Kolegji Civil vlerėson se nga ana e Gjykatės sė Apelit Vlorė nuk janė mbajtur nė konsideratė koncepte tė rėndėsishme juridike mbi dėmin material si njė interes pasuror aktual qė i pėrkiste palės paditėse nė momentin e shkaktimit tė dėmit, si dhe dėmit material tė ardhshėm si njė interes pasuror tė ardhshėm, i cili ende nuk ėshtė paraqitur, por besohet se me siguri do tė shkaktohet, edhe pse nuk dihet saktė kur dhe sa do tė jenė pasojat. 14.2. Nė rastin konkret, konstatohet se pala paditėse, pėrgjatė pretendimeve tė tij ka parashtruar nė mėnyrė tė qartė se dėmi i shkaktuar ka ardhur nga veprimet e paligjshme tė pėrfaqėsuesit tė palės sė paditur duke hyrė nė marrėdhėnie juridike (realizmi i veprimit juridik tė kontratės sė dhurimit) dhe duke dhuruar njė send i cili nuk ėshtė nė pronėsi tė dhuruesit. 14.3. Nė kėrkesėpadinė objekt gjykimi, nga ana e paditėsit ėshtė pretenduar se nga ana e palės sė paditur ėshtė cenuar e drejta e tij e lirisė kontraktore, e cila vjen si pasojė e informacionit tė rremė dhe jo tė vėrtetė nga ana e dhuruesit, i cili e ka shtyrė palėn paditėse Kujtim Hoxha tė lidhė njė kontratė qė nė mungesė tė kėtij informacioni tė pavėrtetė nuk do ta kishte lidhur. Ky dėm (cenimi i lirisė kontraktore) nė kuptimin material konsiderohet si mos cenimi i tė drejtave tė fituara dhe i pritshmėrive tė ligjshme qė garanton kryerja e njė veprimi juridik, si dhe njėkohėsisht mbrojtjen absolute qė gėzon e drejta e pronėsisė mbi sendin, i cili ėshtė objekti material i veprimit juridik. 14.4. Dėmi pasuror sjell si pasojė cenimin e pasurisė sė tė dėmtuarit nė kuptimin e ngushtė ekonomik, pra humbjen e pasurisė (deminutio patrimonii) nė mėnyrė tė paligjshme. Prandaj edhe dėmshpėrblimi i dėmit pasuror ka pėr qėllim tė rikthejė pasurinė e tė dėmtuarit nė gjendjen e mėparshme, duke “mbushur” diferencėn e krijuar ndėrmjet gjendjes ekonomike aktuale tė tij me atė nė tė cilin do tė ndodhej nėse nuk vėrtetohej fakti i paligjshėm (quanti ea res erit, tantam pecuniam condemnato). 14.5. Nė rastin konkret, pėr sa evidentohet edhe nga pėrfundimet e aktit tė ekspertimit, rezulton se pala paditėse nė kuadėr tė veprimit juridik tė realizuar, ka pakėsuar pasurinė e tij nė masėn 22.000.000 (njėzetė e dy milion) lekė dhe kjo pasuri duke mbajtur nė konsideratė edhe rrethana e tjera tė faktit qė janė vėrtetuar nė kėtė gjykim ėshtė e pakthyeshme. Nė kėtė kuadėr, Kolegji Civil vlerėson se dėmshpėrblimi duhet tė ketė pėr qėllim tė mbulojė diferencėn e krijuar ndėrmjet gjendjes ekonomike aktuale tė paditėsit me atė nė tė cilin do tė ndodhej nėse nuk vėrtetohej fakti i paligjshėm. 15. Nė tė njėjtėn kohė, Kolegji Civil vlerėson se nė rastin nė shqyrtim plotėsohen edhe elementėt e tjerė pėr ekzistencėn e pėrgjegjėsisė pėr shkaktim e dėmit.[] 15.1. Nė analizė tė akteve tė dosjes gjyqėsore rezulton se nė kėtė gjykim pėrveē ekzistencėn sė dėmit, ėshtė provuar edhe ekzistenca e paligjshmėrisė sė veprimeve tė palės sė paditur. Konkretisht, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.1902, datė 17.11.2003, i cili ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Vlorė dhe Gjykata e Lartė, ėshtė arritur nė pėrfundimin se kontrata e dhurimit ėshtė bėrė nga personi jo pronar i sendit dhe pėr pasojė ajo ėshtė absolutisht e pavlefshme. 15.2. Kolegjet e Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė kanė arritur nė pėrfundimin unifikues [] se: “Nė zbatim tė nenit 609 tė Kodit Civil pėr pranimin e pėrgjegjėsisė civile jashtėkontraktore, duhet tė vėrtetohet lidhja shkakėsore materiale ndėrmjet sjelljes (veprimit a mosveprimit) sė paligjshme e me faj dhe dėmit tė shkaktuar. Nė vijim, pėr pėrcaktimin e dėmtimeve e dėmshpėrblimit pėrkatės, duhet tė vėrtetohet edhe lidhja shkakėsore juridike ndėrmjet tyre.” Nė rastin e ēėshtjes objekt gjykimi, rezulton se vėrtetohet lidhja shkakėsore materiale dhe juridike ndėrmjet sjelljes sė paligjshme e me faj dhe pasojės sė kėsaj ngjarjeje dėmi. 16. Gjithashtu, Gjykata e Apelit Vlorė ka bėrė njė interpretim e zbatim tė gabuar tė nenit 618/1 tė Kodit Civil. Sipas kesaj dispozite: “Punėdhėnėsi ėshtė pėrgjegjės pėr dėmet e shkaktuara tė tretėve pėr fajin e punonjėsve qė janė nė shėrbim tė tij, gjatė ushtrimit tė detyrave qė u janė besuar prej tij ...”. Gjatė gjykimit ėshtė provuar qė fakti i paligjshėm ėshtė pasojė e drejtpėrdrejtė e veprimeve tė fajshme dhe tė kundėrligjshme tė At I.Q. Nė kėto rrethana tė provuara gjatė gjykimit civil plotėsohet edhe kuadri i pėrgjegjėsisė civile pėr shkaktimin e dėmit jashtėkontraktor. Pra, askush nuk e pėrjashton pėrgjegjėsinė e shkaktuesit tė drejtpėrdrejtė tė dėmit. Por, krahas kėsaj pėrgjegjėsie tė drejtpėrdrejtė, neni 618/1 i Kodit Civil parashikon edhe pėrgjegjėsinė pa faj tė punėdhėnėsit, i cili duhet tė pėrgjigjet ndaj tė tretėve pėr dėmet qė u shkaktohen atyre me faj tė punonjėsve qė janė nė shėrbim tė tij, gjatė ushtrimit tė detyrave qė u janė besuar prej tij. 16.1. Kryerja e veprimeve qė pėrbejnė tejkalim tė kompetencave nuk e pėrjashton pėrgjegjėsinė civile tė punėdhėnėsit pėr shpėrblimin e menjėhershėm tė dėmit prej tij. Nga ana tjetėr, punėdhėnėsi, qė ka paguar dėmin ndaj tė tretėve tė dėmtuar, ka tė drejtė ta kėrkojė atė me padi regresi ndaj shkaktuesit tė drejtpėrdrejtė, qė ka vepruar nė mėnyrė tė kundėrligjshme dhe me faj tė tij. 17. Pėr sa i pėrket vendimit nr.2676, datė 17.12.2007, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, Kolegji Civil vlerėson se ky vendim ėshtė i drejtė dhe i mbėshtetur nė ligj dhe nė prova. 17.1. Nė analizė tė pjesės arsyetuese tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, si dhe nė tėrėsi gjykimin e ēėshtjes, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, ēmon se nė pėrputhje me kėrkesat e nenit 126 tė Kodit tė Procedurės Civile, ky vendim ėshtė i drejtė dhe me perfundime tė qarta tė nxjerra provat e administruara nė kėtė gjykim, si dhe nga realizimi i akteve tė ekspertimit, tė cilat pėrkojnė me analizėn e rrethanave tė ēėshtjes dhe mėnyrėn e zgjidhjes sė saj. 17.2. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė nė vendimin pėrfundimtar ka argumentuar nėpėrmjet pėrfundimeve tė cilat janė nxjerrė nga prova, tė cilat ajo i ka lejuar, administruar e vlerėsuar si tė tilla, konform dispozitave pėrkatėse tė Kodit tė Procedurės Civile. Nė analizė tė pėrmbajtjes sė aktit tė ekspertimit tė realizuara pranė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, rezulton se nėpėrmjet tij janė nxjerrė pėrfundime tė qarta, mbi fakte tė rėndėsishme tė cilat kanė tė bėjnė me kėtė mosmarrėveshje. 17.3. Nė tė njėjtėn kohė Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė ka evidentuar elementė tė rėndėsishme tė kėtij lloj gjykimi si: (i) sqarimin plotėsisht tė rrethanave ligjore qė lidhen me gjykimin e ēėshtjes e qė kanė tė bėjnė me elementė thelbėsorė tė padisė objekt shqyrtimi, me natyrėn juridike tė saj; (ii) pėrcaktimin e figurės konkrete tė dėmit dhe masėn e tij sipas parimit tė rregullshmėrisė dhe efiēiencės shkakėsore juridike; (iii) aplikimin e mjeteve provuese dhe barrėn e provės. 17.4. Duke pasur parasysh pėrfundimet e mėsipėrme tė kėtij vendimi, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ēmon se Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, nė pėrputhje me kėrkesat e normave procedurale, ka kryer njė hetim gjyqėsor tė plotė dhe tė gjithanshėm nė pėrputhje me ligjin, nė ēėshtjen objekt gjykimi (neni 14 i K.Pr.Civile); i ka dhėnė pėrgjigje njė sėrė pretendimeve tė palėve, ka bėrė njė analizė tėrėsore dhe objektive tė provave (neni 126 i K.Pr.Civile), dhe si rezultat e ka zgjidhur mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj (neni 16 i K.Pr.Civile). 18. Pėr sa mė sipėr, Kolegji Civil arrin nė konkluzionin se vendimi nr.448, datė 29.04.2011, i Gjykatės sė Apelit Vlorė duhet tė prishet dhe duhet tė lihet nė fuqi vendimi nr.2676, datė 17.12.2007, i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, mbėshtetur nė nenin 485/b tė Kodit tė Procedurės Civile, V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.448, datė 29.04.2011, tė Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe lėnien nė fuqi tė vendimit nr.2676, datė 17.12.2007, tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė. Tiranė, mė 25.03.2015 MENDIM PAKICE 1. Ne, gjyqtarėt nė pakicė Ardian Nuni dhe Admir Thanza, kemi mendimin se rekursi i paraqitur nga paditėsi Kujtim Hoxha nuk pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.448, datė 29.04.2011 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė me tė cilin ėshtė ndryshuar vendimi nr.2676, datė 17.12.2007 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė dhe rrėzuar padia. 2. Pakica, nisur nga gjendja e fakteve tė pranuara tė vėrtetuara gjatė gjykimit, zgjidhja dhe arsyetimi qė jepet nė vendimet e gjykatave tė faktit dhe nė vendimin e Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė, me tė cilin ėshtė prishur vendimi i Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe ėshtė lėnė nė fuqi vendimi i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė, vlerėson se ky kolegj, sikurse dhe gjykata e shkallės sė parė, ka interpretuar dhe zbatuar gabim dispozitat ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret. 3. Evidentohet se pala paditėse e kėtij gjykimi, me pretendimin se me deklarimin e pavlefshmėrisė sė kontratės sė dhurimit dhe anullimin e vendimit tė Kėshillit tė Rregullimit tė Territorit Bashkisė Vlorė pėr lejen e ndėrtimit me vendim gjyqėsor civil tė formės sė prerė, duke u urdhėruar tė lirojė e dorėzojė truallin, mbi tė cilin ka ndėrtuar njė objekt, i ėshtė shkaktuar njė dėm, bazuar nė nenet 608 e vijues tė Kodit Civil, ka kėrkuar “Detyrimin e palėve tė paditura tė mė dėmshpėrblejė pėr dėmin e shkaktuar nė masėn 240.000 Euro, vlerė e njė godine tė ndėrtuar nė Lagjen “28 Nėntori” tė qytetit tė Vlorės”. 4. Nėpėrmjet prapėsimeve, pala e paditur ka parashtruar se paditėsit nuk i ėshtė shkaktuar asnjė dėm pasuror pasi objekti nuk ėshtė prishur dhe, pa u shkatėrruar apo dėmtuar ky objekt, nuk ka as dėm; nga ana jonė nuk ėshtė kryer asnjė veprim i kundraligjshėm e me faj; paditėsit nuk i ka ardhur ndonjė dėm as nga nėnshkrimi i kontratės sė dhurimit, nėnshkrimi i sė cilės ėshtė bėrė nga dhuruesi i truallit jashtė ushtrimit tė detyrave qė i janė besuar atij; po kėshtu, pėr rastin mungon dhe lidhja shkakėsore. 5. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.2676, datė 17.12.2007, ka pranuar pjesėrisht padinė duke detyruar “...palėn e paditur, qė tė dėmshpėrblejė paditėsin Kujtim Hoxha nė shumėn 22.000.000 (njėzetė e dy milion) lekė”. 5.1. Nė pranimin pjesėrisht tė padisė, gjykata arsyeton: - paditėsi ka ngritur njė padi “Sipas sugjerimit tė Gjykatės sė Lartė...” dhėnė me vendimin nr.1136, datė 12.10.2006; - “...se pėrderisa jemi pėrpara njė vendimi gjyqėsor tė formės sė prerė me tė cilin ėshtė urdhėruar lirimi dhe dorėzimi i truallit 90 m2 palės sė paditur atėherė prishja e ndėrtimit ėshtė e pashmangshme....”; - “Padia e shkaktimit tė dėmit kėrkon ekzistencėn e fajit qė mund tė ngarkohet debitori me pėrgjegjėsi pėr dėmin e shkaktuar. Nga ana tjetėr,…” referuar nenit 618 tė Kodit Civil “…nė rastin nė gjykim pėrgjegjėsia e palės sė paditur ėshtė e pashmangshme pasi dėmi i shkaktuar nga At Ilia Qirjo i cili ishte Kryefamulltar i Kishės Ortodokse tė Shėn Todrit Vlorė. Kjo kishė sipas organizimit hierarkik kishtar ishte nė varėsi tė tė paditurve dhe At Ilia Qirjo ishte punonjės pranė tė paditurve”; - Ai “…ėshtė pajisur me ēertifikatė pronėsie nga ana e ZRPP-sė Vlorė pėr 90 m2, qė do tė thotė se nga ana e kėsaj zyrė ėshtė njohur si personi qė ka tė drejtė tė kryejė transaksione me pronėn e kishės”; - “Nė kushte tė tilla Gjykata vlerėson se padia ėshtė e mbėshtetur nė prova e ligj, e si e tillė duhet pranuar nė masėn e dėmit tė pėrcaktuar nga eksperti”. 6. Mbi ankimin e palės sė paditur, Gjykata e Apelit Vlorė, me vendimin nr.448, datė 29.04.2011, ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe ka rrėzuar padinė. 6.1. Nė ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe rrėzimin e padisė, gjykata e apelit arsyeton: - “....se nė asnjė rast nuk plotėsohen kushtet e kėrkuara prej nenit 608 tė Kodit Civil lidhur me shpėrblimin e dėmit jashtėkontraktor...shkaku juridik pėr tė cilin paditėsi ka investuar gjykatėn, sipas arsyetimit e Gjykatės sė Lartė…ėshtė keqinterpretuar dhe nuk mund tė shėrbejė si i tillė pėr tė legjitimuar tė paditurit nė ngritjen e padisė”; - Gjykata e Lartė ka rrėzuar kėrkimin e bėrė nė bazė tė nenit 175 tė Kodit Civil pėr mungesė mirėbesimi nga ana e paditėsit tė kėtij gjykimi; - “Gjykata e Apelit nė rastin konkret konstaton se vlerėsimi i objektit tė ndėrtuar nga paditėsi nė shumėn 22.000.000 lekė, nuk mund tė konsiderohet si njė dėm jashtėkontraktor i rrjedhur nga veprimet e punonjėsit tė palės sė paditur”; - “Gjykata ka gabuar nė arsyetimin e dispozitės pasi dėmi kėrkohet tė ketė ardhur dhe ligji nuk e lidh pretendimin me mundėsinė e ardhjes sė tij nė tė ardhmen, pėr shkak tė ekzekutimit tė vendimit tė formės sė prerė, pėr lirimin dhe dorėzimin e truallit palės sė paditur”; - “...nuk ka veprime tė kundraligjshme dhe lidhje shkakėsore ndėrmjet veprimtarisė sė At Ilia Qirkos me vlerėn e dėmit tė pretenduar”; - “...,Gjykata e shkallės sė parė ka arsyetuar dhe analizuar keq ligjin material kur konfondon pėrgjegjėsinė e personit tė punėsuar me atė tė organit tė personit juridik, sipas nenit 618 tė Kodit Civil. Nė rastin konkret At Ilia Qirko nuk ka shkaktuar ndonjė dėm eventual nė lidhjen e kontratės sė dhurimit, kontratė e cila mė pas ėshtė konstatuar si absolutisht e pavlefshme. Pėrkundrazi pėr shkak tė kėsaj kontrate ėshtė paditėsi ai qė ka pėrfituar tė ardhura prej ndėrtimit tė kryer, tė ardhura tė cilat nuk janė marrė nė konsideratė dhe nuk kanė qenė pjesė e hetimit gjyqėsor nė shkallė tė parė, ndonėse gjykata ka pranuar vetėm vlerėn e dėmit tė shkaktuar sipas vlerėsimit qė i ka bėrė eksperti objektit tė ndėrtuar”. 7. Gjykatat e faktit, duke interpretuar e zbatuar ndryshe nga njėra tjetra dispozitat ligjore tė zbatueshme, i kanė dhėnė edhe zgjidhje tė ndryshme mosmarrėveshjes nė gjykim. 7.1. Gjykata e shkallės sė parė nė zgjidhjen e kėsaj mosmarrėveshje, duke pranuar ardhjen e njė dėmi tė mundshėm dhe pėrgjegjėsinė e personit juridik ndaj tė tretėve pėr veprimet ose mosveprimet e punonjėsve tė vet, ka arritur nė pėrfundimin se pėr rastin konkret janė tė qenėsishme kushtet e lindjes sė detyrimit jashtėkontraktor. 7.2. Ndėrsa gjykata e apelit, mbi tė njėjtat fakte e rrethana tė pranuara tė vėrtetuara sikurse gjykata e shkallės sė parė, nuk ka pranuar tė vėrtetuar ekzistencėn e kushteve ligjore pėr lindjen e detyrimit nga shkaktimi i dėmit dhe mbi kėto argumente ka ndryshuar vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė dhe rrėzuar padinė. 8. Gjykata e Lartė ėshtė vėnė nė lėvizje mbi rekursin e paraqitur nga paditėsi Kujtim Hoxha, pėr shkaqet qė janė pasqyruar nė pjesėn hyrėse tė vendimit tė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė. 9. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė ka prishur vendimin e Gjykatės sė Apelit Vlorė dhe ka lėnė nė fuqi vendimin e Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Vlorė. 9.1. Nė pėrfundimin e arritur, nė thelb, ky Kolegj, referuar neneve 608 e vijues, nenit 618 tė Kodit Civil, arsyeton: (i) “...nga ana e Gjykatės sė Apelit Vlorė nuk janė mbajtur nė konsideratė koncepte tė rėndėsishme juridike mbi dėmin material si njė interes pasuror aktual qė i pėrkiste palės paditėse nė momentin e shkaktimit tė dėmit, si dhe dėmit material tė ardhshėm si njė interes pasuror tė ardhshėm, i cili ende nuk ėshtė paraqitur, por besohet se me siguri do tė shkaktohet, edhe pse nuk dihet saktė kur dhe sa do tė jenė pasojat”; (ii)“...konstatohet se pala paditėse, pėrgjatė pretendimeve tė tij ka parashtruar nė mėnyrė tė qartė se dėmi i shkaktuar ka ardhur nga veprimet e paligjshme tė pėrfaqėsuesit tė palės sė paditur duke hyrė nė marrėdhėnie juridike (realizmi i veprimit juridik tė kontratės sė dhurimit) dhe duke dhuruar njė send i cili nuk ėshtė nė pronėsi tė dhuruesit”; (iii) “Ky dėm (cenimi i lirisė kontraktore) nė kuptimin material konsiderohet si mos cenimi i tė drejtave tė fituara dhe i pritshmėrive tė ligjshme qė garanton kryerja e njė veprimi juridik, si dhe njėkohėsisht mbrojtjen absolute qė gėzon e drejta e pronėsisė mbi sendin, i cili ėshtė objekti material i veprimit juridik”; (iv)“...pėr sa evidentohet edhe nga pėrfundimet e aktit tė ekspertimit, rezulton se pala paditėse nė kuadėr tė veprimit juridik tė realizuar, ka pakėsuar pasurinė e tij nė masėn 22.000.000 (njėzetė e dy milion) lekė dhe kjo pasuri duke mbajtur nė konsideratė edhe rrethana e tjera tė faktit qė janė vėrtetuar nė kėtė gjykim ėshtė e pakthyeshme. Nė kėtė kuadėr, Kolegji Civil vlerėson se dėmshpėrblimi duhet tė ketė pėr qėllim tė mbulojė diferencėn e krijuar ndėrmjet gjendjes ekonomike aktuale tė paditėsit me atė nė tė cilin do tė ndodhej nėse nuk vėrtetohej fakti i paligjshėm”; (v) “Nė tė njėjtėn kohė, Kolegji Civil vlerėson se nė rastin nė shqyrtim plotėsohen edhe elementėt e tjerė pėr ekzistencėn e pėrgjegjėsisė pėr shkaktim e dėmit.[]”; (vi) “...ėshtė provuar edhe ekzistenca e paligjshmėrisė sė veprimeve tė palės sė paditur. Konkretisht, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.1902, datė 17.11.2003, i cili ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Vlorė dhe Gjykata e Lartė, ėshtė arritur nė pėrfundimin se kontrata e dhurimit ėshtė bėrė nga personi jo pronar i sendit dhe pėr pasojė ajo ėshtė absolutisht e pavlefshme”; (vii) nė citim tė praktikės njėsuese tė Gjykatės sė Lartė[], pranohet e vėrtetuar edhe lidhja “...shkakėsore materiale dhe juridike ndėrmjet sjelljes sė paligjshme e me faj dhe pasojės sė kėsaj ngjarjeje dėmi”; (viii) “...neni 618/1 i Kodit Civil parashikon edhe pėrgjegjėsinė pa faj tė punėdhėnėsit, i cili duhet tė pėrgjigjet ndaj tė tretėve pėr dėmet qė u shkaktohen atyre me faj tė punonjėsve qė janė nė shėrbim tė tij, gjatė ushtrimit tė detyrave qė u janė besuar prej tij”. 10. Pėrkundrejt qėndrimit tė shumicės, pakica vlerėson se vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė marrė nė respektim tė ligjit material dhe atij procedural dhe gjen mbėshtetje nė argumente tė nxjerra nga provat e administruara gjatė gjykimit. 11. Nė vėshtrim tė: (i) objektit dhe shkakut tė padisė; (ii) pretendimeve e prapėsimeve tė palėve gjatė gjykimit; (iii) natyrės sė marrėdhėnies juridike qė ėshtė bėrė shkak i mosmarrėveshjes; (iv) gjendjes sė fakteve tė pranuara tė vėrtetuara nga gjykatat e faktit; (v) pėrmbajtjes sė vendimeve tė tyre dhe vendimit tė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė, si dhe (vi) tė dispozitave tė Kodit Civil qė rregullojnė pėrgjegjėsinė civile nga shkaktimi i dėmit jashtėkontraktor, pakica vlerėson se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga gjykata e shkallės sė parė dhe Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, janė rrjedhojė e mosrespektimit tė ligjit material. 11.1. Sikurse gjykata e shkallės sė parė edhe Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, interpreton dhe zbaton gabim ligjin, nenet 608, 609, e 618 tė Kodit Civil, ēka e ka ēuar dhe nė zgjidhje tė gabuar kur prish vendimin e gjykatės sė apelit dhe le nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. 11.2. Qėndrimi i Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė ėshtė jo vetėm rrjedhojė e moszbatimit tė drejtė dispozitave tė Kodit Civil tė sipėrcituara pėr zgjidhjen e mosmarrėveshjes konkrete, por rrjedhojė edhe e anashkalimit tė argumenteve tė dhėna nga gjykata e apelit lidhur me pretendimet e palėve dhe gjendjen e fakteve tė vėrtetuara gjatė gjykimit, parė kėto nė raport me dispozitat ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret nė tė cilat gjen rregullim pėrgjegjėsia civile nga shkaktimi i dėmit jashtėkontraktor. 13. Pakica, ndryshe nga Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, lidhur me zgjidhjen e themelit tė ēėshtjes mban tė njėjtin qėndrim me gjykatėn e apelit, pėr kėto arsye ligjore: 14. Ndonėse, ashtu si gjykata e shkallės sė parė dhe Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, rendit kushtet qė ligji kėrkon tė plotėsohen nė mėnyrė kumulative pėr tė lindur pėrgjegjėsia civile nga shkaktimi i dėmit apo detyrimi nga shkaktimi i dėmit, interpreton dhe zbaton gabim kėto kushte ligjore, duke pranuar lindjen e detyrimit tė palės sė paditur tė kėtij gjykimi ndaj paditėsit nė mungesė tė ekzistencės sė dėmit, tė veprimeve tė kundraligjshme tė palės sė paditur, si dhe tė mungesės sė lidhjes shkakėsore midis veprimeve tė palės sė paditur dhe pasojės sė ardhur, dėmit pasuror tė pretenduar nga paditėsi. 15. Nisur nga arsyetimet e vendimeve tė gjykatave tė faktit dhe tė Kolegjit Civil tė Gjykatės sė Lartė, pakica e gjen me vend tė parashtrojė se nė vėshtrim tė dispozitave tė Kodit Civil nė tė cilat parashikohet lindja e detyrimit nga shkaktimi i dėmit duhet domosdoshmėrisht tė konkurojnė: (i) ekzistenca e dėmit; (ii) kundėrligjshmėria e veprės; (iii) lidhja shkakėsore midis veprės dhe dėmit, si dhe (iv) ekzistenca e fajit tė personit qė ka shkaktuar dėmin. 15.1. Mungesa, qoftė e njėrit nga kėto kushte bėn qė tė mos lind detyrimi nga shkaktimi i dėmit, me pėrjashtim tė rasteve kur shprehimisht nė ligj ėshtė parashikuar pėrgjegjėsia civile edhe nė mungesė tė elementit faj. 16. Nė nenin 608 tė Kodit Civil ėshtė pėrcaktuar se “Personi qė, nė mėnyrė tė paligjshme dhe me faj, i shkakton tjetrit njė dėm nė personin ose nė pasurinė e tij, detyrohet tė shpėrblejė dėmin e shkaktuar. Personi qė ka shkaktuar dėmin nuk pėrgjigjet kur provon se nuk ka faj. Dėmi quhet i paligjshėm kur ėshtė rrjedhim i shkeljes ose i cenimit tė interesave dhe i tė drejtave tė tjetrit, qė mbrohen nga rendi juridik ose nga zakonet e mira”. 17. Ekzistenca e dėmit ėshtė njė ndėr kushtet e lindjes sė detyrimit nga shkaktimi i dėmit i cili mund tė jetė pasuror dhe/ose jopasuror. 17.1. Dėmi pasuror konsiston nė pakėsimin e vlerave materiale qė bėjnė pjesė nė pasurinė e tė dėmtuarit e qė quhet humbje apo dėm pozitiv. Humbjet mund tė qėndrojnė edhe nė mosrealizimin nga ana e tė dėmtuarit tė njė vlere materiale qė do tė realizohesh po tė mos kryhej veprimi i kundėrligjshėm i shkaktuesit tė dėmit qė quhet fitim i munguar. Nė thelb, shpėrblim dėmi do tė thotė shpėrblim i humbjeve tė pėsuara, gjė qė nėnkupton shpėrblimin nė vlera monetare tė humbjeve. 18. Nė kuptim tė rregullimeve ligjore tė parashikuara nė Kodin Civil, nė paditė me objekt kėrkimi i shpėrblimit tė dėmit jashtėkontraktor, bazuar nė nenin 12 tė Kodit tė Procedurės Civile, paditėsi ka barrėn e provės tė vėrtetojė objektivisht dėmin qė i ėshtė shkaktuar dhe jo atė qė mund t’i shkaktohet nė tė ardhmen, sikurse gabimisht pranojnė gjykata e shkallės sė parė dhe Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė pėr rastin nė shqyrtim. 19. Pa marrė nė analizė dhe pa vlerėsuar provat e administruara gjatė gjykimit tė ēėshtjes konkrete, pakica e sheh tė nevojshme tė referojė nė ato prova e fakte mbi tė cilat janė arsyetuar vendimet e sipėrcituar pėr tė treguar mungesėn e argumentueshmėrisė tė kėtyre vendimeve. 19.1. Nga vetė pala paditėse, sikundėr pranohet edhe nga gjykatat (gjykatat e faktit dhe Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė) objekti i ndėrtuar mbi truallin qė ka qenė objekt i kontratės sė dhurimit, kjo e fundit tashmė e shpallur e pavlefshme me vendim gjyqėsor civil tė formės sė prerė, dhe qė duhet t’i lirohet e dorėzohet palės sė paditur tė kėtij gjykimi, nuk ėshtė demoluar ende. Pra, dėmi i pretenduar i shkaktuar nga veprimet e kundėrligjshme tė palės sė paditur nuk ėshtė shkaktuar, nuk ekziston. Palės paditėse nuk i ėshtė shkatuar asnjė lloj humbje materiale. Kjo pėr arsye se ka rezultuar e vėrtetuar se mbi objektin e ndėrtuar nė truallin qė duhet tė lirohet e dorėzohet prej paditėsit nuk ėshtė kryer asnjė veprim demolimi. 19.2. Gjykata e shkallės sė parė, nė anashkalim tė kėtij fakti tė pranuar tė vėrtetuar po prej saj, justifikon vendimmarrjen dhe ekzistencėn e dėmit me arsyetimin “...se pėrderisa jemi pėrpara njė vendimi gjyqėsor tė formės sė prerė me tė cilin ėshtė urdhėruar lirimi dhe dorėzimi i truallit 90 m2 palės sė paditur atėherė prishja e ndėrtimit ėshtė e pashmangshme....”, Pra, me mundėsinė e shkaktimit tė dėmit nė tė ardhmen. 19.3. Edhe Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mban tė njėjtin qėndrim nė kundėrshtim me kuptimin e dispozitave tė Kodit Civil tė sipėrcituara kur arsyeton: “…se pėrfundimi i arritur nga ana e Gjykatės sė Apelit Vlorė se dėmi kėrkohet tė ketė ardhur dhe ligji nuk e lidh pretendimin me mundėsinė e ardhjes sė tij nė tė ardhmen pėr shkak tė ekzekutimit tė vendimit tė formės sė prerė pėr lirimin dhe dorėzimin e truallit palės sė paditur, nuk ėshtė i drejtė dhe i mbėshtetur nė ligj…nga ana e Gjykatės sė Apelit Vlorė nuk janė mbajtur nė konsideratė koncepte tė rėndėsishme juridike mbi dėmin material si njė interes pasuror aktual qė i pėrkiste palės paditėse nė momentin e shkaktimit tė dėmit, si dhe dėmit material tė ardhshėm si njė interes pasuror tė ardhshėm, i cili ende nuk ėshtė paraqitur, por besohet se me siguri do tė shkaktohet, edhe pse nuk dihet saktė kur dhe sa do tė jenė pasojat”. 20. Duke patur parasysh se qėllimi i parashikimit nė ligj i institutit tė lindjes sė detyrimeve nga shkaktimi i dėmit ėshtė shpėrblimi i dėmit (pasuror dhe/ose jopasuror) qė ka pėsuar i dėmtuari nga njė veprim ose mosveprim i kundėrligjshėm (qė nuk ėshtė mosplotėsim i detyrimit tė lindur nga kontrata, nga ligji apo nė ekzekutim tė njė vendimi gjyqėsor tė formės sė prerė), arsyetimi se paditėsi ka pėsuar njė dėm, pasi i ėshtė pakėsuar pasuria me investimin qė ka kryer pėr ndėrtimin e objektit, nuk gjen mbėshtetje nė dispozitat e Kodit Civil qė parashikojnė kėtė institut. 20.1. Lidhur me kėtė Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė arsyeton: “…pėr sa evidentohet edhe nga pėrfundimet e aktit tė ekspertimit, rezulton se pala paditėse nė kuadėr tė veprimit juridik tė realizuar, ka pakėsuar pasurinė e tij nė masėn 22.000.000 (njėzetė e dy milion) lekė dhe kjo pasuri duke mbajtur nė konsideratė edhe rrethana e tjera tė faktit qė janė vėrtetuar nė kėtė gjykim ėshtė e pakthyeshme. Nė kėtė kuadėr, Kolegji Civil vlerėson se dėmshpėrblimi duhet tė ketė pėr qėllim tė mbulojė diferencėn e krijuar ndėrmjet gjendjes ekonomike aktuale tė paditėsit me atė nė tė cilin do tė ndodhej nėse nuk vėrtetohej fakti i paligjshėm”. 20.2. Pėrsa i’u pėrket investimeve tė kryera, nė kushtet kur ato janė materializuar nė njė objekt qė nė kohėn e ngritjes tė kėsaj padie apo dhe gjatė shqyrtimit tė saj nuk ėshtė demoluar, me tė drejtė gjykata e apelit ka arsyetuar “…se vlerėsimi i objektit tė ndėrtuar nga paditėsi nė shumėn 22.000.000 lekė, nuk mund tė konsiderohet si njė dėm jashtėkontraktor i rrjedhur nga veprimet e punonjėsit tė palės sė paditur...Pėrkundrazi pėr shkak tė kėsaj kontrate ėshtė paditėsi ai qė ka pėrfituar tė ardhura prej ndėrtimit tė kryer, tė ardhura tė cilat nuk janė marrė nė konsideratė dhe nuk kanė qenė pjesė e hetimit gjyqėsor nė shkallė tė parė, ndonėse gjykata ka pranuar vetėm vlerėn e dėmit tė shkaktuar sipas vlerėsimit qė i ka bėrė eksperti objektit tė ndėrtuar”. 21. Pra, pakica vlerėson se pėr rastin konkret dėmi i pretenduar i shkaktuar si dėm jashtėkontraktor nuk ekziston dhe mjafton vetėm mungesa e kėtij kushti ligjor qė padia e ngritur nga paditėsi Kujtim Hoxha tė rrezohet. 22. Nė kuptim tė nenit 608 tė Kodit Civil dėmi i pretenduar duhet tė jetė pasojė e njė veprimi ose mosveprimi tė kundraligjshėm. 22.1. Kundraligjshmėria qėndron nė faktin se veprimi ose mosveprimi vjen nė kundėrshtim me tė drejtėn nė kuptimin objektiv, pra tė ketė cenuar tė drejtėn subjektive tė atij qė ka pėsuar dėmin, tė tė dėmtuarit. 22.2. Nė kėtė aspekt duhet patur nė konsideratė se nuk pėrbėjnė kundėrligjshmėri veprimet qė kryehen nė pėrmbushje tė autorizimit tė dhėnė nga ligji apo nga autoriteti gjyqėsor (vendim gjyqėsor i formės sė prerė), pėrsa nuk vėrtetohen shkelje ligjore nė ushtrimin e kėtij autoriteti gjatė ekzekutimit, si dhe nė raste tė tjera tė parashikuara nė ligj. 23. Nė vijim tė analizės juridike evidentohet se pėr rastin konkret nuk janė tė qenėsishme veprime ose mosveprime tė kundraligjshme tė palės sė paditur nga tė cilat t’i jetė shkaktuar dėm paditėsit. 24. Gjykata e shkallės sė parė dhe Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nga njėra anė, parashtrojnė se pala e paditur, Kisha Ortodokse Autoqefale e Shqipėrisė dhe Mitropolia e Shenjtė e Beratit, Vlorės e Kaninės, nuk ka kryer ndonjė veprim tė kundraligjshėm qė t’i ketė shkaktuar dėm pasuror paditėsit, por nė justifikim tė vendimmarrjes sė tyre referojnė nė nenin 618 tė Kodit Civil dhe pranojnė pėrgjegjėsinė civile pa faj tė palės sė paditur, duke e konsideruar nėnshkruesin e kontratės sė dhurimit, tė sipėrcituar, si tė punėsuar pranė saj. 24.1. Ky qėndrim dhe interpretim nė raport me gjendjen e faktit tė pranuar tė vėrtetuar bie ndesh me pėrmbajtjen e vet kėsaj dispozite. Sė pari, nėnshkruesi i kontratės sė dhurimit, kryefamulltari i Kishės Ortodokse tė Shėn Todrit Vlorė, me palėn e paditur nuk janė nė marrėdhėnie punėsimi dhe sė dyti, nuk ka rezultuar e vėrtetuar qė ai tė ketė qenė apo tė jetė paraqitur nė kontratėn e dhurimit si organ i personit juridik, palės sė paditur. 24.2. Edhe nė konsideratėn qė nėnshkruesi i kontratės sė dhurimit ėshtė apo ka qenė i punėsuar pranė palės sė paditur, ai nuk ka qenė dhe nuk ka kryer kėtė veprim juridik nė ushtrim tė detyrave qė i janė besuar nga punėdhėnėsi, pasi detyrat e tij nė hierarkinė klerikale janė tė pėrcaktuara nė Statutin e palės sė paditur. Ato janė krejt tė ndryshme nė raport me atė ēka kryer si dhurues i njė pasurie, pronė tė palės sė paditur. 25. Pra, pėr rastin konkret pala e paditur nuk mund tė ngarkohet me pėrgjegjėsi civile pa faj, bazuar nė nenin 618 tė Kodit Civil. 26. Sipas nenit 609 tė Kodit Civil pėr tė lindur detyrimi nga shkaktimi i dėmit duhet qė dėmi i pretenduar “...tė jetė rrjedhim i drejtpėrdrejtė dhe i menjėhershėm i veprimit ose mosveprimit tė personit”. 26.1. Gjykata e shkallės sė parė, nė interpretim dhe zbatim tė gabuar tė kėsaj dispozite, me arsyetim kontradiktor, megjithėse nuk pranon ekzistencėn e lidhjes shkakėsore midis veprimeve ose mosveprimeve tė palės sė paditur me dėmin e pretenduar nga paditėsi, pasi nuk ėshtė vėrtetuar kjo lidhje, e pranon atė me mundėsinė e njė dėmi tė ardhshėm nga ekzekutimi i vendimit gjyqėsor tė formės sė prerė. 26.2. Me tej, me njė qėndrim alternativ, pranon ekzistencėn e lidhjes shkakėsore midis veprimeve tė nėnshkruesit tė kontratės dhe dėmit tė shkaktuar paditėsit, duke parashtruar se dėmi ėshtė shkaktuar nga punonjėsi i palės sė paditur. 26.3. Pra, dėmi i pretenduar nuk ėshtė rrjedhim i drejtpėrdrejtė dhe i menjėhershėm i veprimeve ose mosveprimeve tė palės sė paditur, por sipas gjykatės i tė punėsuar prej saj. 26.4. Nė justifikim tė vendimmarrjes Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė arsyeton se “...pėrveē ekzistencės sė dėmit, ėshtė provuar edhe ekzistenca e paligjshmėrisė sė veprimeve tė palės sė paditur. Konkretisht, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Vlorė, me vendimin nr.1902, datė 17.11.2003, i cili ėshtė lėnė nė fuqi nga Gjykata e Apelit Vlorė dhe Gjykata e Lartė, ėshtė arritur nė pėrfundimin se kontrata e dhurimit ėshtė bėrė nga personi jo pronar i sendit dhe pėr pasojė ajo ėshtė absolutisht e pavlefshme” (pika 15.1. e vendimit) dhe se “Nė rastin e ēėshtjes objekt gjykimi, rezulton se vėrtetohet lidhja shkakėsore materiale dhe juridike ndėrmjet sjelljes sė paligjshme e me faj dhe pasojės sė kėsaj ngjarjeje dėmi” (fjalia e fundit e pikės 15.2 tė vendimit). 26.5. Ky arsyetim ėshtė kontradiktor pėrsa i pėrket ekzistencės ose jo tė “paligjshmėrisė sė veprimeve tė palės sė paditur” dhe pasojės tė pretenduar tė ardhur paditėsit. Nga ana tjetėr, si gjykata e shkallės sė parė dhe Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, pėrgjegjėsinė civile tė palės sė paditur e kanė pranuar bazuar nė nenin 618 tė Kodit Civil dhe jo pėr paligjshmėri tė veprimeve tė saj. 27. Pėrsa i pėrket fajit, nė tė drejtėn civile dhe nė kuptim tė nenit 608 tė Kodit Civil ai prezumohet dhe barra e provės bie mbi tė paditurin, shkaktuesin e dėmit tė vėrtetojė se nuk ka patur faj. 27.1. Duke i’u kthyer rastit nė shqyrtim, nga materialet e dosjes gjyqėsore dhe nga arsyetimi i vendimeve tė gjykatave tė faktit ka rezultuar e vėrtetuar se pala e paditur e kėtij gjykimi nuk ėshtė nė faj pėrsa dhe ēfarė kėrkohet nga paditėsi. Nė argument tė kėtij pėrfundimi janė edhe vetė qėndrimet e palės paditėse dhe gjykatės sė shkallės sė parė, sipas tė cilave pala e paditur duhet tė pėrgjigjet bazuar nė nenin 618 tė Kodit Civil, pėr pėrgjegjėsi civile pa faj, por, sikurse u parashtruar ut supra, mungesa e ekzistencės sė marrėdhėnies sė punės midis palės sė paditur dhe nėnshkruesit tė kontratės sė dhurimit pėrjashton palėn e paditur nga pėrgjegjėsia civile pa faj. 28. Pėr sa mė sipėr dhe ndodhur nė kushtet kur vendimi i gjykatės sė apelit ėshtė i mbėshtetur nė ligj dhe i argumentuar, pėrkundrejt vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė i cili ėshtė marrė nė zbatim tė gabuar tė ligjit, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė duhej tė vendoste lėnien nė fuqi tė vendimit nr.448, datė 29.04.2011 tė Gjykatės sė Apelit Vlorė. Admir Thanza Ardian Nuni Nr.21001-01257-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-1243 i Vendimit (171) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga : Ardian Nuni Kryesues Ardian Dvorani Anėtar Aleksandėr Muskaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 26.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.01257/12, qė u pėrket palėve: PADITĖS i K/PADITUR: THOMA BAXHELI (nė mungesė) E PADITUR K/ PADITĖSE: VALENTINA BAXHELI (nė mungesė) OBJEKTI i PADISĖ: Zgjidhja e martesės midis ndėrgjyqėsave, ndryshimin e mbiemrit tė tė paditurės lėnien e fėmijės pėr rritje dhe edukim. Miratimin e kontratės sė pjesėtimit vullnetar sipas aktit noterial datė 10.01.2010. Baza Ligjore: Nenet 96-131 tė K.Familjes. Nenet 153 e 154 tė K.Pr.Civile. OBJEKTI I KUNDĖRPADISĖ: Zgjidhjen e martesės, pėr faj tė bashkėshortit Th.B. Lėnien pėr rritje dhe edukim tė fėmijės, paditėses V. B. Caktimin e detyrimit ushqimor pėr fėmijėn A. B. nė ngarkim tė Th. B. nė masėn 50 % tė shpenzimeve tė saj. Baza Ligjore: Nenet 131, 132, 133, 155, 161, 162, 192, 197, 215 tė K.Familjes. Neni 160 i K.Pr.Civile. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Sarandė, me vendimin nr.23-2011-2842 (1525), datė 16.12.2011 ka vendosur: “Pranimin e kėrkesė padisė sė paditėsit tė kundėrpaditur Th. B. dhe pranimin pjesėrisht tė kundėrpadisė tė paditurės k/paditėse V. B. si mė poshtė: Zgjidhjen e martesės midis paditėsit/k/paditur Th. B. dhe tė paditurės k/paditėse V. B., pėr faj tė tė dyve. Dhėnien e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore pėr fėmijėn Asimina B. tė paditurės k/paditėse V. Baxheli. Dhėnien e tė drejtės sė takimit tė paditėsit/kundėrpaditur Th. B. me fėmijėn nga ora 10.00 e tė shtunės sė parė dhe tė tretė tė ēdo muaji deri nė orėn 16.00 tė sė dielės pasardhėse. Mbajtjen e fėmijės nga paditėsi/k/paditur Th. B. nga data 01 deri nė datėn 31 Korrik tė ēdo viti. Marrja dhe dorėzimi i fėmijės tė kryhet nė banesėn e tė paditurės/k/paditėse V. B.. Detyrimin e paditėsit/k/paditur Th. B. tė paguajė detyrim pėr ushqim nė masėn 20.000 (njėzetė mijė) lekė nė muaj, detyrim qė rrjedh nga data 25.11.2011 e paraqitjes sė kundėrpadisė. Miratimin e kontratės sė pjesėtimit vullnetar me nr.117 rep, nr.43/1 kol, datė 10.01.2010 tė lidhur ndėrmjet palėve. Rrėzimin e kundėrpadisė pėr pjesėn tjetėr tė objektit tė saj si tė pabazuar nė prova. Njė kopje e kėtij vendimi pasi tė marrė formė tė prerė t’i dėrgohet pėr regjistrim Zyrės sė Gjendjes Civile tė Bashkisė Sarandė. Shpenzimet gjyqėsore u ngarkohen palėve siē janė kryer”. Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.83, datė 21.02.2012, ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit civil nr.2842/1525, datė 16.12.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit, ka ushtruar rekurs e paditura kundėrpaditėse V. B., me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Sarandė dhe tė vendimit tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe lėnien nė fuqi tė tyre vetėm, lidhur me tė mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore, pėr kėto shkaqe: Tė dy vendimet e gjykatave janė tė padrejtė dhe rezultat i hetimit tė pėrciptė tė provave tė paraqitura. Vendimet janė marrė nė shkelje tė rėnda procedurale: Gjykata ka marrė nė shqyrtim dhe ka pranuar njė kėrkim tė palės paditėse qė nuk mund tė gjykohet nė kėtė proces gjyqėsor me objekt zgjidhje martese, miratimin e kontratės sė pjesėtimit vullnetar qė del jashtė parashikimit tė nenit 138 tė K.Familjes. Miratimi i kontratės sė pjesėtimit nuk duhet tė njėsohet me ndarjen e pasurisė bashkėshortore. Pjesėtimi i pasurisė bashkėshortore duhet tė bėhet sipas nenit 103, 107 tė K.Familjes. Gjykata nuk ka ezauruar seancėn e pajtimit. Nė seancėn e datės 22.07.2011, gjykata ka pyetur vetėm paditėsin pėr mundėsinė e pajtimit, pa pyetur edhe palėn e paditur (qė nuk ishte prezent pėr arsye shėndetėsore), dhe ka kaluar nė seancė gjyqėsore. Gjykata, me paraqitjen e kundėrpadisė, qė materialisht dhe proceduralisht, ėshtė padi mė vete nuk ka zhvilluar njė seancė pajtimi. Akti i ekspertimit ėshtė hartuar pa marrė nė pyetje fėmijėn. Eksperti pohoi se ka redaktuar aktin bazuar nė tė dhėnat e disponuara nga njė tjetėr proces gjyqėsor, qė fėmija ka patur me tė atin, pra i referohet fakteve tė njė kohe tė shkuar. Ai nuk ka vlerėsuar kushtet materiale tė bashkėshortėve pėr tė vlerėsuar interesin mė tė lartė tė fėmijės. Ndaj kėrkojmė kthimin pėr rigjykim pėr t’u pyetur e verifikuar psikologjikisht fėmija dhe vlerėsuar nė interesin me tė mirė tė tij. Gjykata ka dhėnė njė vendim tė padrejtė dhe tė pabazuar nė prova: Ka pranuar zgjidhjen e martesės me faj tė bashkėshortes, duke mos u mbėshtetur nė asnjė provė konkrete tė paraqitur nga paditėsi. E paditura ka kėrkuar zgjidhjen e martesės me faj tė bashkėshortit pėr shkak tė dhunės familjare tė ushtruar ndaj saj dhe fėmijės. Kur ka pranuar padinė pėr caktimin e detyrimit ushqimor pėr fėmijėn nė masėn 20000 lekė nė muaj. Gjykata nuk ka kryer njė hetim tė plotė. Pėr edukimin arsimor tė fėmijės, ka kontribuar vetėm e paditura, ndėrkohė qė paditėsit nuk i mungojnė burimet financiare. Aq mė tepėr qė vetė gjykata ka pranuar nė dispozitiv kur ka bėrė ndarjen e pasurisė se atij i takojnė disa apartamente, dyqane, tė cilat mund tė vihen nė funksion tė pėrballimit tė 50 % tė shpenzimeve tė nevojshme pėr rritjen dhe edukimin e fėmijės. Dispozitivi i gjykatės pėr miratimin kontratės sė pjesėtimit vullnetar ėshtė i padrejtė dhe i ēuditshėm. Pėrveē qė njė kėrkim i tillė nuk mund tė merret nė shqyrtim nė zgjidhjen e martesės, gjykata nuk ka pse tė miratojė njė veprimi juridik (kontratė noteriale pjesėtimi) dhe kjo nuk ka bazė ligjore. Po ashtu, ky pjesėtim nuk mund tė sjellė pasoja, kur nuk ėshtė vlerėsuar nėse kjo ėshtė pasuri e fituar gjatė martesės, kur nė kohėn e nėnshkrimit palėt nuk kanė pasur tė drejta bashkėpronėsie (pasuria e paluajtshme ka qenė e paregjistruar nė ZVRPP), ndaj ky veprim ėshtė nul dhe nuk mund tė vishet me pushtet nga njė vendim formal miratimi nga gjykata. Gjykata harron se ky pjesėtim vullnetar ėshtė bėrė dy vjet mė parė, gjatė martesės, pra kohė gjatė sė cilės neni 97 tė K.Familjes e ndalon pjesėtimin e pasurisė. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N RRETHANAT E ĒĖSHTJES 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se paditėsi Th. B. dhe e paditura V. B. kanė lidhur me martesė ligjore mė datė 28.09.1990, nga e cila ka lindur fėmija A. B. e datėlindjes 18.03.1995. 2. Paditėsi, Th. B., me pretendimin se dy vitet e fundit midis tij dhe bashkėshortes kanė lindur kontradikta dhe mosmarrėveshje tė cilat janė acaruar, deri nė atė shkallė sa e kanė bėrė tė pamundur bashkėjetesėn; marrėdhėniet martesore janė tronditur rėndė nga mospėrfillja dhe morali i ulėt i tė paditurės sa ėshtė kaluar deri nė pėrdorim dhune, pėr tė cilėn ėshtė kėrkuar dhe urdhėr mbrojtje; martesa ka humbur qėllimin e saj, pėr shkak tė mosmarrėveshjeve kanė hartuar; kontratėn e pjestimit vullnetar tė pasurisė sė paluajtshme mė datė 10.01.2010, me padinė e datės 01.07.2011 ka kėrkuar zgjidhjen e martesės mė tė paditurėn, “ndryshim mbiemri i tė paditurės, lėnie tė fėmijės pėr rritje dhe edukim. Miratimin e Kontratės sė pjesėtimit vullnetar sipas aktit noterial”. 3. E paditura V. B., ka paraqitur kundėrpadi, qė ėshtė marrė nė shqyrtim sė bashku me padinė fillestare, me tė cilėn ka kėrkuar “Zgjidhje martese pėr faj tė bashkėshortit Th. B.. Lėnia pėr rritje dhe edukim tė fėmijės nėnės V. B. Caktimi i detyrimit ushqimor pėr fėmijėn .A B. nė ngarkim tė Th. B. nė masėn 50 % tė shpenzimeve tė saj”. 3.1. E paditura kundėrpaditėse ka parashtruar se ėshtė paditėsi i kundėrpaditur qė prej disa vitesh nuk kontribuon nė familje; ka manifestuar sjellje tė dhunshme ndaj saj dhe fėmijės dhe pėr kėtė shkak ėshtė marrė urdhėr mbrojtje; martesa ka humbur qėllimin. 4. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Sarandė, me vendimin nr.23-2011-2842 (1525), datė 16.12.2011 ka pranuar pjesėrisht padinė dhe kundėrpadinė, duke (i) zgjidhur martesėn “...midis paditėsit/k/paditur Th. B. dhe tė paditurės/k/paditėse V. B., pėr faj tė tė dyve”; (ii) i lėnė pėr rritje dhe edukim “...fėmijėn A. B. tė paditurės k/paditėse V. B.”; (iii) i njohur paditėsit tė kundėrapditur Th. B. tė drejtėn e takimit “...me fėmijėn nga ora 10.00 e tė shtunės sė parė dhe tė tretė tė ēdo muaji deri nė orėn 16.00 tė sė dielės pasardhėse. Mbajtjen e fėmijės nga paditėsi/k/paditur Th. B. nga data 01 deri nė datėn 31 Korrik tė ēdo viti. Marrja dhe dorėzimi i fėmijės tė kryhet nė banesėn e tė paditurės/k/paditėse V. B.”; (iv) detyruar paditėsin e kundėrpaditur “...Th. B. tė paguajė detyrim pėr ushqim nė masėn 20.000 (njėzet mijė) lekė nė muaj, detyrim qė rrjedh nga data 25.11.2011 e paraqitjes sė kundėrpadisė”, si dhe ka miratuar kontratėn e “...pjesėtimit vullnetar me nr.117 rep, nr.43/1 kol, datė 10.01.2010 tė lidhur ndėrmjet palėve”. 4.1. Nė zgjidhjen e ēėshtjes si mė sipėr, gjykata e shkallės sė parė, pasi ka marrė dhe mendimin e psikologes, arsyeton: - “...gjykata ka zhvilluar disa seanca pėrgatitore dhe e paditura/k./paditėse nuk ėshtė paraqitur...Gjykata kėrkesat pėr pajtim i ka bėrė nė ēdo fazė tė gjykimit dhe qė nuk janė pranuar nga palėt”; – “Provohet...se marrėdhėniet e tyre janė tė acaruara dhe nuk ekzistojnė mė ndihma morale dhe asnjė detyrim pėr ndihmė materiale dhe janė nė pamundėsi pajtimi”; - “...martesa ndėrmjet palėve ėshtė tronditur rėndė pėr shkak tė grindjeve tė vazhdueshme e fyerjeve tė rėnda e pėr kėtė ajo e ka humbur qėllimin e saj dhe duhet pranuar padia pėr divorc”; - “Nė lidhje me fajėsinė gjykata ēmon se tė dy palėt janė shkaktare pėr gjendjen e krijuar pasi asnjėra prej tyre nuk ka treguar vullnet pėr t’u tėrhequr nga veprimet dhe fyerjet e rėnda ndaj njėri tjetrit tė shfaqura dhe nė seancė gjyqėsore”; - “Nė lidhje me mbajtjen e mbiemrit nga e paditura, paditėsi/k/paditur ishte dakort qė ajo tė mbante atė mbiemėr duke hequr dorė nga kėrkimi, pasi mbiemrin palėt e kanė ndryshuar pas martesės dhe nuk ėshtė mbiemri i paditėsit”; - “Pėrsa i pėrket ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore pėr fėmijėn, gjykata ēmon se fėmija duhet ti besohet tė paditurės/k/paditėse me tė cilėn ajo jeton aktualisht, kjo ėshtė dėshira e vetė palėve, psikologut dhe dėshira e shfaqur prej vetė fėmijės...kjo dhe pėr faktin se ndaj tė atit ishte marrė urdhri i mbrojtjes ndaj fėmijės. Pra interesi me i lartė i fėmijės ėshtė qė nė kėtė fazė ku marrėdhėniet ndėrmjet palėve janė tė acaruara ajo tė qėndrojė me nėnėn”; - “Nė lidhje me kontributin pėr pension ushqimor, gjykata ēmon ...nė atė masė qė tė jetė e pėrballueshme nga paditėsi/k/paditur, nisur nga fakti se ai ėshtė i papunė”; - “Nė lidhje me...miratimin e kontratės sė pjesėtimit vullnetar tė hartuar me vullnetin e plotė tė tyre ..., gjykata ēmon se ajo duhet miratuar, pasi janė vetė palėt qė kanė rėnė dakord pėr regjimin pasuror tė tyre”; - referuar nenit 138 tė Kodit tė Familjes “…gjykata ka kompetencėn pėr shqyrtimin e kėtij kėrkimi sė bashku me zgjidhjen e martesės. Kontrata e pjesėtimit vullnetar...nuk paraqet asnjė vėshtirėsi pėr ndarjen e pasurisė sė palėve …”; - “Pretendimi ...se nuk ėshtė kryer ende regjistrimi i pasurisė sė pjesėtuar ...ėshtė i vėrtetė, por kjo nuk i pengon palėt pėr tė zgjidhur vullnetarisht regjimin martesor tė tyre”. 5. Mbi ankimin e tė paditurės kundėrpaditėse, me tė njėjtin arsyetim, Gjykata e Apelit Gjirokastėr, me vendimin nr.83, datė 21.02.2012, ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. 6. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit, ka ushtruar rekurs e paditura kundėrpaditėse V. B., me tė cilin kėrkon ndryshimin pjesėrisht tė vendimit tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė dhe tė vendimit tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe prishjen e tyre pjesėrisht duke u dėrguar ēėshtja pėr rishqyrtim nė gjykatėn e shkallės sė parė, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 7. Dispozitat e Kodit tė Familjes dhe ato tė Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 7.1. Neni 2 i K.Familjes: “Prindėrit, organet kompetente dhe gjykatat, nė vendimet dhe veprimtarinė e tyre, duhet tė kenė nė konsideratė parėsore interesin mė tė lartė tė fėmijės”. 7.2. Neni 155§1 i K.Familjes: “Para se gjykata tė marrė njė vendim tė pėrkohshėm ose pėrfundimtar lidhur me mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore, tė drejtės sė vizitės ose tė besuarit tė fėmijės njėrit ish-bashkėshort, duhet tė thėrrasė njė psikolog ose punonjės social, i cili, para se tė japė mendimin, duhet tė marrė tė dhėna pėr gjendjen materiale dhe morale tė familjes, kushtet nė tė cilat jetojnė dhe ku ėshtė mė e pėrshtatshme tė jetojė fėmija”. 7.3. Neni 157/b/c i K.Familjes: “Gjyqtari, nė kėtė rast, merr nė konsideratė: b) mendimin dhe ndjenjat e shprehura nga fėmija i mitur, duke vlerėsuar moshėn dhe zhvillimin e tij; c) mendimin e psikologut ose tė sektorit tė shėrbimeve sociale pranė bashkisė, pasi kėta tė kenė dėgjuar fėmijėn”. 7.4. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 7.5. Neni 29 i K.Pr.Civile: “Gjykata mbėshtet vendimin nė provat e paraqitura nga palėt ose nga prokurori, tė marra nė seancė gjyqėsore. Gjykata ēmon provat qė ndodhen nė aktet, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e tyre i rrethanave tė ēėshtjes”. 7.6. Neni 472/a,b i K.Pr.Civile: “Vendimet e shpallura nga gjykata e apelit dhe ato tė gjykatės sė shkallės sė parė, nė rastet qė pėrcaktohen nga ky Kod, mund tė ankimohen me rekurs nė Gjykatėn e Lartė vetėm kur: a) nuk ėshtė respektuar ose ėshtė zbatuar keq ligji; b) ka shkelje tė rėnda tė normave procedurale (neni 467 i kėtij Kodi)”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 8. Se rekursi i paraqitur nga e paditura kundėrpaditėse V. B., pėr aq sa parashtron lidhur me miratimin e kontratės sė pjesėtimit vullnetar, pėrmban shkaqe nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė motivojnė cenimin e vendimit nr.83, datė 21.02.2012 tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe tė vendimit nr.23-2011-2842 (1525), datė 16.12.2011 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė. 8.1. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, vendimeve tė gjykatave tė faktit dhe shkaqeve tė rekursit, arrin nė pėrfundimin se vendimet e gjykatave tė faktit pėrsa i pėrket pjesės qė kanė miratuar kontratėn e pjesėtimit vullnetar nr.117 Rep. nr.43/1 Kol., datė 10.01.2010, realizuar midis palėve ndėrgjyqėse me tė cilin ato i kanė dhėnė fund marrėdhėnies sė bashkėsisė ligjore me anė tė pjesėtimit gjatė kohės sė ekzistencės sė martesės ligjore, janė rrjedhojė e zbatimit tė keq tė ligjit (neneve 193/a, 207§1 e 208§1 tė Kodit Civil, neneve 72, 96, 97, 98 e 138 tė Kodit tė Familjes dhe neneve 39/a e 49 tė ligjit “Pėr Noterinė”, i ndryshuar) dhe pėr kėtė shkak duhet tė prishen vetėm pėr kėtė pjesė. 9. Lidhur me kėtė pjesė tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, ky kolegj sjell nė vėmendje tė gjykatave se marrėdhėnia e bashkėsisė sė sendeve nuk ėshtė njė marrėdhėnie e pavarur, por ajo pėrfaqėson njė marrėdhėnie qė bazohet nė institutin e martesės. Nė nenin 96 tė Kodit tė Familjes janė parashikuar rastet e mbarimit tė bashkėsisė ligjore. Ndėr tė tjera, sipas kėsaj dispozite “Bashkėsia mbaron me: b) pjesėtimin e pasurive; c) ndryshimin e regjimit pasuror martesor, kur sjell mbarimin e saj”. Sipas nenit 97 tė Kodit tė Familjes “Pjesėtimi i pasurisė nuk mund tė bėhet gjatė vazhdimit tė bashkėsisė, edhe nė rast tė njė marrėveshjeje tė bashkėshortėve”, por nėse regjimi i bashkėsisė ligjore nuk ėshtė ndryshuar nėpėrmjet kontratės martesore, pjesėtimi i bashkėsisė, mbi kėrkesėn qoftė tė njėrit bashkėshort, mund tė realizohet nga gjykata kur janė e kushtet e nenit 98 tė po kėtij Kodi. Pjesėtimi vullnetar i sendeve tė pėrbashkėta mund tė bėhet vetėm nėse bashkėshortėt paraprakisht i kanė dhėnė fund regjimit tė bashkėsisė, nėpėrmjet njė kontrate martesore. Nėse njė marrėveshje e tillė realizohet, ajo mund tė marrė vlera juridike, nė kuptimin qė mund tė pėrdoret si mjet prove nė njė pjesėtim gjyqėsor tė realizuar nė kushtet e nenit 98 tė Kodit tė Familjes, pėr tė pėrcaktuar marrėdhėniet pasurore ndėrmjet bashkėshortėve apo, ajo mund tė konsiderohet si njė kontratė me kusht zgjidhės, efektet e sė cilės do tė fillojnė pas vėrtetimit tė kushtit, pra nga data kur vendimi i zgjidhjes sė martesės tė marrė formė tė prerė. 10. Nga materialet e dosjes gjyqėsore dhe nga sa kanė arsyetuar gjykatat e faktit nuk rezulton qė palėt ndėrgjyqėse tė kenė ndryshuar regjimin pasuror martesor nė respektim tė kushteve tė neneve 72 e 96 apo tė kenė pjesėtuar pasurinė sipas kėrkesave tė nenit 98 tė Kodit tė Familjes. 11. Edhe nė konsideratėn e vlefshmėrisė sė kontratės sė pjesėtimit vullnetar nr.117 Rep. nr.43/1 Kol., datė 10.01.2010, nė kuptim tė dispozitave tė sipėrcituara tė Kodit tė Familjes, neneve 193/a, 207§1 e 208§1 tė Kodit Civil dhe neneve 39/a e 49 tė ligjit “Pėr Noterinė”, i ndryshuar, kjo kontratė nuk miratohet nga gjykata. 12. Nė argument sa mė sipėr dhe nė vėshtrim tė nenit 468 tė Kodit tė Procedurės Civile pėr rastin ndodhemi pėrpara njė padie/kėrkimi qė “nuk mund tė ngrihej”. 13. Sipas germės “a” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkohet qė nga ana e gjykatave tė faktit tė mos jetė respektuar ose tė jetė zbatuar keq ligji. Nė pretendimet e tjera tė rekursit nga pala e paditur nuk argumentohet njė gjė e tillė. Pretendimet se gjykatat e faktit kanė zbatuar gabim dispozitat e Kodit tė Familjes dhe ato tė Kodit tė Procedurės Civile nuk rezulton tė gjejnė mbėshtetje nė kėto dispozita nė raport me tė drejtėn e pretenduar nga pala rekursuese dhe nė gjendjen e fakteve tė vėrtetuara gjatė gjykimit. 13.1. Lidhur me pretendimet qė kanė tė bėjnė me: (i) zgjidhjen e martesės midis paditėsit Th. B. dhe tė paditurės V. B.; (ii) zgjidhjen e martesės pėr faj tė tė dy bashkėshortėve; (iii) lėnien e fėmijės A. B. pėr rritje dhe edukim tė paditurės V. B.; (iv) detyrimin e paditėsit Th. B. pėr pagimin e 20.000 lekė nė muaj si detyrim ushqimor nė favor tė fėmijės A. B.; (v) mėnyrėn e ushtrimit tė sė drejtės tė takimit tė paditėsit Th. B.me fėmijėn e tij, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, arrin nė pėrfundimin se vendimet e gjykatave tė faktit janė rrjedhojė e respektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė lihen nė fuqi. 13.2. Ky kolegj vlerėson se gjykatat e faktit kanė zbatuar drejtė nenet 2, 6, 132, 133, 134, 135, 138 (me pėrjashtim tė miratimit tė pjesėtimit vullnetar tė sipėrcituar), 143, 154, 155§1, 157 e 161 tė Kodit tė Familjes, tė neneve 4, 5, 6, 14, 16, 20, 28, 29, 126, 309 e 310 tė Kodit tė Procedurės Civile. 13.3. Ndryshe nga sa pretendohet nė rekurs, evidentohet se vendimet e gjykatave mbėshteten nė argumente tė nxjerra nga provat, tė cilat janė marrė, administruar e vlerėsuar konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 14. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė evidentim tė mungesės sė shkaqeve ligjore nė kuptim tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, referuar pretendimeve nė rekurs parashtron se: (i) nga aktet procedurale tė gjykimit tė zhvilluar konstatohet se palėve i’u ėshtė dhėnė mundėsia tė paraqesin prova, tė njihen me provat e palės kundėrshtare; ato kanė debatuar rreth provave, duke shprehur opinionin dhe preferencat e tyre, pa u vėnė nė kushte pabarazie dhe pa u mohuar ndonjė e drejtė qė lidhet me cenimin e sė drejtės pėr t’u dėgjuar dhe mbrojtur; (ii) gjykatat e faktit, kanė marrė nė analizė juridike tėrėsinė e provave, duke bėrė cilėsim tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen nė shqyrtim dhe kanė zgjidhur atė konform dispozitave pėr pėrmendura nė pikėn 13.2. tė kėtij vendimi. 15. Pėrsa i pėrket pretendimeve lidhur me fajėsinė, ky kolegj nuk i gjen tė mbėshtetura nė ligj dhe nė gjendjen e fakteve tė pranuara gjatė gjykimit nė shkallė tė parė dhe nė apel. 16. Gjykata e shkallės sė parė, meqenėse nga e paditura kundėrpaditėse ėshtė kėrkuar edhe pėrcaktimi i fajėsisė pėr zgjidhjen e martesės, konform nenit 133 tė Kodit tė Familjes, ka marrė nė shqyrtim pretendimet e palėve dhe faktet qė ato kanė parashtruar lidhur me kėtė ēėshtje. Nė analizė tė tėrėsisė sė sjelljeve dhe veprimeve tė bashkėshortėve gjykata ka pranuar tė vėrtetuar se janė sjelljet dhe veprimet e tė dy palėve qė kanė ēuar nė tronditjen e thellė tė marrėdhėnieve bashkėshortore. 17. I pambėshtetur nė ligj dhe nė gjendjen e faktit tė pranuar tė vėrtetuar nga gjykatat ėshtė pretendimi se gjykatat kanė zbatuar gabim ligjin lidhur me masėn e detyrimit ushqimor. 17.1. Nė kushtet kur legjislacioni ynė familjar nuk e parashikon masėn e kėtij kontributi, si pėrsa i pėrket pėrcaktimit tė njė kufiri minimal, ashtu dhe atij maksimal, ky kolegj vlerėson se gjykatat e faktit, referuar kritereve ligjore tė parashikuara nė nenet 158 dhe 201§2 tė Kodit tė Familjes, me tė drejtė nė pėrcaktimin e kėtij kontributi kanė marrė nė konsideratė raportin e burimeve tė tė ardhurave tė paditėsit me ato tė tė paditurės dhe kėto tė ardhura nė raport me nevojat e fėmijės dhe mundėsinė ekonomike tė paditėsit. Pra, gjykatat kanė caktuar masėn e detyrimit ushqimor tė paditėsit ndaj fėmijės A. B. nisur nga raporti midis: (i) Nevojave tė fėmijės dhe (ii) mundėsive ekonomike tė paditėsit Th. B., mbi tė cilin bie ky detyrim dhe ato tė paditurės, sė cilės i ėshtė lėnė fėmija pėr rritje dhe edukim. 17.2. (i) Evidentohet se nevojat e fėmijės A. B. janė analizuar dhe vlerėsuar nė rrethanat konkrete tė tilla si mosha, gjendja shėndetėsore, niveli i intelektit dhe zhvillimi i saj psiko-motor aktual dhe ai i nevojave pėr njė zhvillim tė mirė, edukim dhe arsimim tė pėrshtatshėm pėr tė. 17.3. (ii) Gjithashtu janė analizuar e vlerėsuar mundėsitė ekonomike tė paditėsit pėr tė kontribuar nė mirėrritjen, edukimin dhe arsimimin e fėmijės A. B. nė pėrpjesėtim me mundėsitė ekonomike tė tė dy prindėrve, duke marrė nė konsideratė faktin qė, edhe e paditura tė cilės i ėshtė besuar fėmija ka tė njėjtin detyrim pėr tė kontribuar pėr mirėrritjen, edukimin dhe arsimimin e fėmijės. 17.4. Sipas nenit 161 tė Kodit tė Familjes, nė vendimin e zgjidhjes sė martesės caktohet dhe kontributi pėr detyrimin ushqimor pėr fėmijėn. Nga formulimi i kėsaj dispozite rezulton se caktimi i shumės sė nevojshme pėr shpenzimet qė lidhen me fėmijėn, do tė shqyrtohet nga gjykata edhe nė rast se palėt nuk e kėrkojnė. Kontributi material, ėshtė i njė rėndėsie parėsore pėr mirėrritjen e fėmijės, ndaj ligji ka konsideruar qė pėrcaktimi i tij nuk mund t’i lihet ekskluzivisht prindėrve tė fėmijės. Mbrojtja e interesit mė tė lartė tė fėmijės, imponon ndėrhyrjen e gjykatės, e cila sipas rastit, do tė zgjidhė konfliktin ndėrmjet prindėrve nėse kėta nuk bien dakort mbi masėn e kėtij detyrimi. 17.5. Nė referencė tė rregullimeve tė dispozitave tė sipėr treguara ky kolegj e vlerėson tė drejtė arsyetimin dhe pėrfundimin e arritur nga gjykatat e faktit nė lidhje me pėrcaktimin e masės sė detyrimit ushqimor prej 20.000 lekė, qė duhet tė paguajė paditėsi nė favor tė fėmijės. 18. Gjithashtu, nuk konstatohet se nga ana e gjykatave tė faktit tė jenė lejuar shkelje tė rėnda tė normave procedurale tė parashikuara nė nenin 467 tė Kodit tė Procedurės Civile qė, sipas germės “b” tė nenit 472 tė po kėtij Kodi, pėrbėjnė shkak pėr cenimin e vendimeve tė kėtyre gjykatave. 18.1. Nė rastin konkret nuk rezulton qė nga gjykatat e faktit, tė jenė shkelur dispozitat mbi juridiksionin dhe kompetencėn, qė pėrbėrja e trupit gjykues tė ketė qenė e parregullt apo vendimi tė mos jetė nėnshkruar nga anėtarėt e tij, qė ēėshtja tė jetė gjykuar nė mungesė tė pjesėmarrėsve nė proces pa respektuar dispozitat mbi njoftimin e tyre, si nė gjykatėn e shkallės sė parė dhe nė atė tė apelit, qė tė mos jetė formuar drejt ndėrgjyqėsia apo tė jetė cenuar parimi i paanėsisė, tė mungojnė ose tė jenė tė pavlefshme aktet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit (germa “b” e nenit 472 tė K.Pr.Civile nė lidhje me nenin 467[] tė po kėtij Kodi). 19. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i gjen tė pambėshtetur nė ligj edhe pretendimet lidhur me aktin e vlerėsimit psikologjik, tė gjendjes materiale dhe morale tė familjes, kushteve nė tė cilat jetojnė dhe ku ėshtė mė e pėrshtatshme tė jetojė fėmija. 19.1. Nė referencė tė pėrmbajtjes sė aktit tė vlerėsimit dhe metodės sė pėrdorur nga specialisti pėrkatės, si dhe arsyetimit tė gjykatave tė faktit lidhur me kėto ēėshtje qė i’u pėrkasin fushave tė tjera tė shkencės, ky kolegj vlerėson se, si nga psikologu, ashtu dhe nga gjykatat janė respektuar rregullimet ligjore tė pėrcaktuara nė nenet 155 e 156 tė Kodit tė Familjes dhe nė nenin 224/b e vijues tė Kodit tė Procedurės Civile. 19.2. Nga aktet procedurale tė dosjes gjyqėsore, proces verbalit gjyqėsor, rezulton se specialisti ėshtė thirrur konform rregullimeve tė dispozitave tė sipėrcituara. Palėt ndėrgjyqėse nuk kanė patur asnjė rezervė lidhur me caktimin emėror tė specialistit, i cili ka bėrė dhe betimin. Po kėshtu, palėt nuk kanė patur asnjė rezervė as dhe pėr objektin dhe volumin e detyrave qė i janė ngarkuar ekspertit. 19.3. Akti i psikologut ėshtė pėrgatitur me shkrim dhe ėshtė relatuar nė seancėn gjyqėsore tė datės 14.12.2011. Nga pėrmbajtja e proces verbalit rezulton se ky i ėshtė nėnshtruar debatit gjyqėsor, ku secila palė ka dhėnė opinionin e vet. Faktet dhe rrethanat e nxjerra nga ekspertimi janė vlerėsuar nga gjykatat nė tėrėsinė e provave tė administruara. 20. Ky kolegj, nė shqyrtim tė materialeve tė dosjes gjyqėsore, vendimeve tė gjykatave, lidhur me pretendimet dhe prapėsimet e palės sė paditur kundėrpaditėse, evidenton se gjykatat e faktit, pasi kanė administruar provat shkresore, pėrfshi dhe akt ekspertimin tekniko/profesional, tė cilat i janė nėnshtruar debatit gjyqėsor, i kanė analizuar ato, veēanėrisht nė lidhje me fajėsinė, ushtrimin e pėrgjegjėsisė prindėrore, masėn e detyrimit ushqimor dhe i kanė ēmuar provat e marra gjatė gjykimit tė ēėshtjes, sipas bindjes sė tyre tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi i rrethanave tė ēėshtjes nė tėrėsinė e tyre. 21. Pretendimet lidhur me faktet qė i pėrkasin momentit kur ėshtė pyetur e ka biseduar psikologu me fėmijėn (mosha e fėmijės 17 vjeēare), veprimet dhe sjelljet konkrete tė palėve qė kanė ēuar nė tronditjen e marrėdhėnieve martesore dhe qė pėrbėjnė ose jo fajėsi lidhur me kėto marrėdhėnie, cilat janė kushtet konkrete materiale tė jetesės e banimit, tė tė ardhurave konkrete tė palėve ndėrgjyqėse, janė fakte e rrethana qė i pėrkasin procesit tė provuarit, qė ėshtė nė ekskluzivitetin e gjykatave tė faktit. Nga aktet procedurale rezulton se kėto fakte e rrethana i janė nėnshtruar debatit gjyqėsor dhe janė analizuar e vlerėsuar nga gjykatat tė cilat kanė dhėnė arsyet ligjore tė pranimit pjesėrisht tė padisė dhe tė kundėrpadisė. 21.1. Provat nuk mund tė jenė objekt vlerėsimi nga Gjykata e Lartė. Mund tė pėrbėjnė shkak ligjor pėr cenimin e vendimeve tė gjykatave tė faktit, atėherė kur evidentohen pretendime ndaj njė procesi gjyqėsor pėr rrugėt dhe mėnyrat e marrjes sė provave, pasqyrimit tė tyre, por jo pėr mėnyrėn e vlerėsimit. 21.2. Kontrolli rishikues i Gjykatės sė Lartė nuk mund tė zėvendėsojė atributet kushtetuese e ligjore tė gjykatave tė faktit (gjykatės sė shkallės sė parė dhe apelit), dhe aq mė tepėr tė vlerėsojė bindjen e brendshme tė kėtyre gjykatave pėr ēėshtje fakti, sikurse kėrkohet nė rastin nė shqyrtim nga rekursuesja. 22. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, duke marrė tė mirėqenė situatėn e fakteve, tė pranuara tė vėrtetuar nga gjykata e shkallės sė parė dhe ajo e apelit, vlerėson se pėr rastin konkret gjykatat kanė zgjidhur ēėshtjen konform rregullimeve ligjore. 23. Pėrsa i pėrket germės “c” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile[], dispozitė qė ka qenė nė fuqi nė kohėn e gjykimit, rezulton se, si gjatė gjykimit tė ēėshtjes nė shkallė tė parė dhe nė apel, gjykatat nuk kanė lejuar shkelje tė normave procedurale qė tė kenė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 24. Pėrsa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, vlerėson se vendimi nr.83, datė 21.02.2012 i Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe vendimi nr.23-2-11-2842 (1525), datė 16.12.2011 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė duhet tė prishen lidhur me pjesėn qė ka vendosur miratimin e kontratės sė pjesėtimit vullnetar nr.117 Rep. nr.43/1 Kol., datė 10.01.2010 tė lidhur midis palėve ndėrgjyqėse dhe tė vendoset pushimi i gjykimit pėr kėtė pjesė, ndėrsa pėr pjesėt e tjera ku ėshtė vendosur zgjidhja e martesės midis palėve ndėrgjyqėse, lėnia e fėmijės A. B. pėr rritje dhe edukim tė paditurės kundėrpaditėse V. B., detyrimi ushqimor pėr t’u paguar nga ana e paditėsit tė kundėrpaditur nė favor tė fėmijės A. B., si dhe rrėzimi i padisė dhe i kundėrpadisė pėr kėrkimet e tjera vendimi nr.83, datė 21.02.2012 i Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė germat “a” dhe “c” tė nenit 485 tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Prishjen e vendimit nr.83, datė 21.02.2012 tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr dhe tė vendimit nr.23-2-11-2842 (1525), datė 16.12.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Sarandė lidhur me pjesėn qė ka vendosur miratimin e kontratės sė pjesėtimit vullnetar me nr.117 Rep. nr.43/1 Kol., datė 10.01.2010 tė lidhur midis palėve dhe pushimin e gjykimit pėr kėtė pjesė. Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.83, datė 21.02.2012, tė Gjykatės sė Apelit Gjirokastėr pėr pjesėt e tjera. Tiranė, mė 26.03.2015 Nr.21001-03288-00-2012 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-1244 i Vendimit (172) VENDIM NE EMER TE REPUBLIKES Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Ardian Nuni Kryesues Ardian Dvorani Anėtar Aleksandėr Muskaj Anėtar nė seancėn gjyqėsore tė datės 26.03.2015 mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.03288/12, qė u pėrket palėve: PADITĖSE: R. R., pėrfaqėsuar nga avokat Sokol Puto I PADITUR: A. R. (nė mungesė) OBJEKTI: Zgjidhje martese, lėnien e fėmijėve pėr rritje dhe edukim paditėses, detyrimin e tė paditurit pėr pagimin e detyrimit ushqimor nė masėn qė e vlerėson gjykata dhe pėrcaktimin e tė drejtės sė takimit me fėmijėn. Pėrdorimin e banesės nga paditėsja, ndryshimi i mbiemrit tė paditėses duke marrė mbiemrin e mėparshėm tė saj. Baza Ligjore: Nenet 32, 153, 154/a e vijues tė K.Pr.Civile. Nenet 132, 138, 146 dhe 153/a e vijues tė K.Familjes. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.7425, datė 29.09.2011, ka vendosur: Pranimin pjesėrisht tė kėrkesė padisė. Zgjidhjen e martesės midis paditėses R. R. dhe tė paditurit A. R. Paditėsja R. R. pas zgjidhjes sė martesės do tė mbajė mbiemrin qė ka patur para lidhjes sė martesės A. . Lėnien e fėmijėve K. dhe K. R. tė datėlindjes 08.01.2001 pėr rritje dhe edukim paditėses R. R. Detyrimin e tė paditurit A. R. tė paguajė detyrim ushqimor pėr fėmijėt K. dhe K. R. nė masėn 3.000 (tremijė) lekė nė muaj pėr secilin fėmijė. Ky detyrim fillon nga dita e ngritjes sė kėrkesė padisė datė 21.09.2010. I padituri A. R. ka tė drejtė tė takojė dhe tė mbaj fėmijėt e tij K. dhe K. R. ēdo tė shtune nga ora 10:00 deri nė orėn 10.00 tė ditės sė nesėrme, 10 (dhjetė) ditė pėr pushime dimėrore si dhe nė periudhėn 15-30 gusht tė ēdo viti kalendarik. Rrėzimin e pjesės tjetėr tė padisė. Njė kopje e kėtij vendimi, pasi tė marr formė tė prerė, t’i dėrgohet pėr veprim Zyrės sė Gjendjes Civile, Njėsia Bashkiake nr.5 Tiranė. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.1832, datė 10.07.2012, ka vendosur: Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.7425, datė 29.09.2011 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit, ka ushtruar rekurs paditėsja R. R. (A.), me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Tiranė dhe tė vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, lidhur me tė drejtėn e pėrdorimit tė banesės dhe pensionit ushqimor duke patur tė drejtėn e pėrdorimit nga paditėsja dhe fėmijėt tė njė dhome dhe ambienteve tė pėrbashkėta nė banesėn pronė e tė paditurit deri sa fėmijėt tė arrijnė moshėn madhore; detyrimin e tė paditurit tė paguajė pension ushqimor 10.000 lekė pėr secilin fėmijė dhe lėnien nė fuqi tė vendimeve tė mėsipėrme pėr pjesėt e tjera, pėr kėto shkaqe: Lidhur me tė drejtėn e pėrdorimit tė banesės ku gjykata e faktit e ka rrėzuar kėtė kėrkim me argumentin se paditėsja nuk ka akoma njė vendim tė formės sė prerė pėr zgjidhjen e martesės ku do tė pėrcaktohet dhe mėnyra e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore si dhe gjykata e apelit se banesa nuk ėshtė nė pronėsi vetėm tė paditurit por dhe personave tė tjerė ėshtė rrjedhojė e interpretimit dhe zbatimit tė gabuar tė ligjit, pasi kėtij kėrkimi i jepet zgjidhje nė tė njėjtėn ēėshtje. Gjykata kur vendos se cilit prej bashkėshortėve do t’i besojė kujdestarinė e fėmijės duhet tė vlerėsojė dhe mundėsinė e strehimit tė tyre. Kėrkimi pėr tė drejtėn e pėrdorimit tė banesės nuk mund tė jetė objekt i njė gjykimi tė veēantė. Banesa ėshtė nė bashkėpronėsi tė tė paditurit, nėnės dhe vėllait tė tij, por kėta tė fundit nuk kanė banuar nė kėtė banesė. Bashkėpronėsia formale ka mbetur si rezultat i ligjit pėr privatizimin e banesave shtetėrore. Banesa qė i referohet i padituri dhe qė ėshtė nė proces legalizimi i pėrket njerkut tė paditėses dhe jo babait tė saj, nė tė cilėn jeton nėna e paditėses nė familjen e re tė krijuar. Nė sipėrfaqen prej dy dhoma e njė kuzhinė ku bashkėshortėt kanė jetuar prej shumė vitesh ekziston mundėsia e pėrdorimit tė njė dhome nga paditėsja. Masa e pensionit ushqimor e vendosur nga gjykata, nisur nga gjėndja financiare e paditėses, mosha e fėmijėve dhe nevojat e tyre pėr rritje dhe edukim nuk pėrballon as nevojat minimale tė fėmijėve. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Ardian Nuni; pėrfaqėsuesin e paditėses R. R. avokatin Sokol Puto, qė kėrkoi ndryshimin e vendimit tė gjykatės sė shkallės sė parė dhe tė vendimit tė gjykatės sė apelit lidhur me tė drejtėn e pėrdorimit tė banesės dhe pensionit ushqimor dhe pranimin e padisė pėr kėto kėrkime, dhe si bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N RRETHANAT E ĒĖSHTJES 1. Nga materialet e dosjes gjyqėsore rezulton se paditėsja R. R. (A.) dhe i padituri A. R. kanė lidhur me martesė ligjore mė datė 06.04.1995. 1.1. Nga martesa ju kanė lindur dy fėmijėt, vajza K. R. e datėlindjes 08.01.2001 dhe djali K. R. i datėlindjes 08.01.2001. 2. Paditėsja R. R. me pretendimin se vitet e fundit midis saj dhe bashkėshortit ka patur grindje dhe mosmarrėveshje tė vazhdueshme, megjithėse jetojnė nė tė njėjtėn banesė, bashkėjetesa faktike ndėrmjet tyre ėshtė ndėrprerė, mosmarrėveshjet kanė ardhur duke u agravuar aq sa kanė tronditur thellė marrėdhėniet bashkėshortore dhe martesa e ka humbur qėllimin, me padi ka kėrkuar zgjidhjen e martesės mė tė paditurin, “...lėnie e dy fėmijėve tė mitur pėr rritje dhe edukim paditėses, pėrcaktimin e takimeve dhe marrėdhėnieve personale tė tė paditurit me fėmijėt, pėrcaktimin e detyrimit ushqimor tė tė paditurit pėr fėmijėt nė masėn qė do ēmohet nga gjykata, pėrdorimin e banesės nga paditėsja, ndryshimi i mbiemrit tė paditėses duke marrė mbiemrin e mėparshėm tė saj”. 3. I padituri A. R. nėpėrmjet prapėsimeve ka parashtruar se ėshtė dakord me zgjidhjen e martesės, lėnien e dy fėmijėve pėr rritje dhe edukim paditėses, caktimin e takimeve tė tij me fėmijėt, caktimin e njė detyrimi ushqimor nė masėn 5.000 lekė nė muaj pėr tė dy fėmijėt dhe rrėzimin e padisė lidhur me kėrkimin pėr pėrdorimin e banesės. 4. Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.7425, datė 29.09.2011, ka pranuar pjesėrisht padinė, duke: (i) zgjidhur martesėn “...midis paditėses R. R. dhe tė paditurit A. Runa”; (ii) “Paditėsja R. R. pas zgjidhjes sė martesės do tė mbajė mbiemrin qė ka patur para lidhjes sė martesės A. ; (iii) i lėnė fėmijėt “...K. dhe K. R. tė datėlindjes 08.01.2001 pėr rritje dhe edukim paditėses R. Runa”; (iv) detyruar tė paditurin “...A. R. tė paguaj detyrim ushqimor pėr fėmijėt K. dhe K. R. nė masėn 3.000 (tremijė) lekė nė muaj pėr secilin fėmijė”, detyrim qė fillon nga dita e ngritjes sė padisė; (v) i njohur tė paditurit A. R. tė drejtėn qė “...tė takojė dhe tė mbaj fėmijėt e tij K. dhe K. R. ēdo tė shtune nga ora 10:00 deri nė orėn 10.00 tė ditės sė nesėrme, 10 (dhjetė) ditė pėr pushime dimėrore si dhe nė periudhėn 15-30 gusht tė ēdo viti kalendarik. Rrėzimin e pjesės tjetėr tė padisė”. 4.1. Nė zgjidhjen e ēėshtjes si mė sipėr, gjykata e shkallės sė parė, pasi ka marrė dhe mendimin e psikologes, arsyeton: - rezulton se “...vitet e fundit palėt kanė patur grindje dhe mosmarrėveshje tė vazhdueshme. Pėr kėto shkaqe megjithėse ende jetojnė nė tė njėjtėn banesė, bashkėjetesa faktike ndėrmjet tyre ėshtė ndėrprerė. Grindjet dhe mosmarrėveshjet, ndėrprerja e bashkėjetesės, kanė bėrė qė martesa midis tyre tė tronditet thellė dhe tė humbas funksionin e saj”; - “...martesa midis palėve e ka humbur qėllimin e saj dhe ka mbetur formale, vullneti i palės paditėse dhe asaj tė paditur pėr zgjidhjen e martesės, ėshtė real dhe u shfaq pėrpara gjykatės”; - “...nė kushtet kur asnjė nga palėt gjatė gjykimit nuk kėrkoi pėrcaktimin e fajėsisė nė zgjidhjen e martesės, Gjykata ēmon se martesė duhet tė zgjidhet pa faj”; - “Sipas Vlerėsimit Psikologjik tė pėrgatitur prej psikologes nė datė 22.04.2011, Gjykatės ndėr tė tjera i janė paraqitur kėto rekomandime: “… Lėnien pėr rritje dhe edukim tė fėmijėve K. dhe K. R. nėnės sė tyre R. R. ...pėr kėto arsye. Fėmijėt janė tė mitur dhe kanė nevojė pėr nėnėn, nė mėnyrė qė tė zhvillohen tė shėndetshėm nga ana emocionale dhe mendore. Ata ndodhen nė njė fazė zhvillimi nė tė cilėn janė tė lidhur me figurėn e nėnės dhe ndarja me tė nė kėtė fazė ėshtė e dėmshme pėr zhvillimin e tyre. Nėna ka nivel maksimal dhe tė vazhdueshėm atashimi me fėmijėt e saj dhe ėshtė e aftė fizikisht dhe mendėrisht pėr tė ushtruar rolin e saj prindėror…..pėrdor disiplinim tė shėndetshėm duke e inkurajuar tė sillet mirė”; - “Nė kėto kushte, Gjykata duke u nisur nė radhė tė parė nga interesi mė i lartė i fėmijėve, pasi analizoi provat e marra gjatė gjykimit, mendimin e psikologes dhe tė palėve, ēmon se mė e mira pėr fėmijėt do tė ishte lėnia e tyre pėr rritje dhe edukim nėnės sė tyre R. R. duke patur i padituri tė drejtėn e takimeve tė shpeshta pėr tė mos humbur marrėdhėniet me fėmijėt e tij”; - Nisur nga rregullimet ligjore, “...duke patur parasysh dhe rėndėsinė qė ka figura e babait nė njė rritje dhe zhvillim sa mė optimal nė zhvillimin e fėmijėve si dhe nė analizė edhe tė vlerėsimit psikologjik nė tė cilin theksohet se i padituri ėshtė i aftė pėr t’ju dhėnė pėrkujdesjen, afeksionin dhe mbėshtetjen e duhur fėmijėve tė tij, referuar kushteve tė palėve, nė pėrshtatje me moshėn e fėmijėve, marrėdhėniet ndėrmjet tyre, Gjykata ēmon qė i padituri tė takoj dhe mbajė fėmijėt e tij ēdo tė shtunė nga ora 10:00 deri nė orėn 10.00 tė ditės sė nesėrme, 10 (dhjetė) ditė pėr pushime dimėrore si dhe nė periudhėn 15-30 gusht tė ēdo viti kalendarik”; - lidhur me detyrimin ushqimor “...sipas nenit 161 tė Kodit tė Familjes, si dhe duke patur parasysh Vėrtetimin e datės 06.10.2010 tė D.R.S.Shoqėrore nga i cili rezulton se i padituri ėshtė invalid dhe tė ardhurat e tij janė minimale, Gjykata ēmon ta detyrojė atė tė paguajė nė favor tė fėmijėve tė tij tė mitur detyrimin ushqimor nė masėn 3.000 (tremijė) lekė nė muaj pėr secilin fėmijė, detyrim i cili do tė fillojė nga dita e ngritjes sė kėrkesė padisė”; - pėrsa i pėrket kėrkimit pėr pėrdorimin e banesės, gjykata duke marrė nė konsideratė provat shkresore qė nė apartamentin e ndodhur nė rrugėn “Margarita Tutulani”, Pall. 55/1, ap. 8, qė ėshtė nė bashkėpronėsi tė nėnės sė tij Ervehe R. dhe vėllait tė tij Bujar R. vėrtetimin nr.2951 prot. datė 23.06.2011 tė A.L.U.I.ZN.I, sipas tė cilit ėshtė nė proces tė legalizimit njė banesė me sipėrfaqe tė konsiderueshme banimi nga familja e tė paditurės dhe, bazuar nė nenin 153 tė Kodit tė Familjes gjykata parashtron se “...paditėsi nuk legjitimohet nė kėto momente pėr tė bėrė njė kėrkim tė tillė, sepse nė rastin konkret nuk kemi akoma njė vendim gjyqėsor tė formės sė prerė pėr zgjidhjen e martesės, ku do tė pėrcaktohej edhe mėnyra e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore. Pasi vendimi i zgjidhjes sė martesės tė marr formė tė prerė, atėherė paditėsi legjitimohet pėr tė kėrkuar tė drejtėn e pėrdorimit tė banesės sipas nenit 153 tė K. tė Familjes”. 5. Mbi ankimin e paditėses, me tė njėjtin arsyetim, Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.1832, datė 10.07.2012, ka lėnė nė fuqi vendimin e gjykatės sė shkallės sė parė. 5.1. Lidhur me ankimin gjykata e apelit parashtron: - “Pėrsa i pėrket detyrimit tė palės sė paditur pėr tė kontribuar pėr mirėrritjen e fėmijėve tė tij nė vėshtrim tė nenit 161 te K.tė Familjes, gjykata nisur nga nevojat e fėmijėve pėr rritje dhe edukim si dhe duke patur parasysh edhe kushtet ekonomike dhe sociale tė palės paditėse si dhe ato tė palės sė paditur, i cili sipas vėrtetimit tė datės 06.10.2010 tė D.R.S.Shoqėrore rezulton se i padituri ėshtė invalid dhe tė ardhurat e tij janė minimale...,” dhe gjykata me tė drejtė e ka ēmuar “...ta detyrojė atė tė paguajė nė favor tė fėmijėve tė tij tė mitur detyrimin ushqimor nė masėn 3.000 (tremijė) lekė nė muaj pėr secilin fėmijė, detyrim i cili do tė fillojė nga dita e ngritjes sė kėrkesė padisė”; - Ne lidhje me kėrkimin e palės paditėse, pėr t’ju dhėnė e drejta e pėrdorimit tė banesės me ekzekutim tė pėrkohshėm, Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė ka ēmuar drejt se duhet rrėzuar, pasi “...banesa bashkėshortore nuk rezulton tė jetė nė pronėsi tė ish-bashkėshortit (siē e kėrkon dispozita e cituar mė lart)...Gjykata nė zbatim tė nenit 153/a tė Kodit tė Familjes mund tė lejonte pėrdorimin nga ish-bashkėshorti jo pronar vetėm nėse banesa do tė ishte nė pronėsi tė ish-bashkėshortit tjetėr”. 6. Kundėr vendimit tė gjykatės sė apelit, ka ushtruar rekurs paditėsja R. R. (A,), me tė cilin kėrkon ndryshimin e vendimit tė Gjykatės sė Shkallės sė Parė Tiranė dhe tė vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, lidhur me tė drejtėn e pėrdorimit tė banesės dhe pensionit ushqimor duke patur tė drejtėn e pėrdorimit nga paditėsja dhe fėmijėt tė njė dhome dhe ambienteve tė pėrbashkėta nė banesėn pronė e tė paditurit deri sa fėmijėt tė arrijnė moshėn madhore; detyrimin e tė paditurit tė paguajė pension ushqimor 10.000 lekė pėr secilin fėmijė dhe lėnien nė fuqi tė vendimeve tė mėsipėrme pėr pjesėt e tjera, pėr shkaqet e pasqyruara nė pjesėn hyrėse tė kėtij vendimi. LIGJI I ZBATUESHĖM 7. Dispozitat e Kodit tė Familjes dhe ato tė Kodit tė Procedurės Civile nė tė cilat ėshtė parashikuar: 7.1. Neni 2 i K.Familjes: “Prindėrit, organet kompetente dhe gjykatat, nė vendimet dhe veprimtarinė e tyre, duhet tė kenė nė konsideratė parėsore interesin mė tė lartė tė fėmijės”. 7.2. Neni 153 i K.Familjes: “Nė rast se banesa familjare ėshtė nė pronėsi tė njėrit ish-bashkėshort dhe bashkėshorti tjetėr nuk ka nė pronėsi banesė tjetėr tė pėrshtatshme nė vendbanimin e tyre, gjykata mund tė lejojė pėrdorimin nga ish-bashkėshorti jopronar tė banesės kur: a) fėmijėt i janė lėnė pėr rritje dhe edukim kėtij tė fundit, derisa ata tė arrijnė moshėn madhore; b) zgjidhja e martesės bėhet nga ish-bashkėshorti pronar pėr ndėrprerje prej tij tė jetesės sė pėrbashkėt. Nė kėtė rast e drejta e pėrdorimit tė banesės ėshtė deri nė 7 vjet, por nė rast se ish-bashkėshorti jopronar rimartohet, e humbet kėtė tė drejtė; c) kur ish-bashkėshorti jopronar ka instaluar nė banesėn e ish-bashkėshortit pronar njė kabinet profesional me vlerė tė madhe, lėvizja e tė cilit do tė kėrkonte shpenzime tė mėdha. Nė kėtė rast e drejta e pėrdorimit ėshtė deri nė 3 vjet. Nė kėto raste gjykata pėrcakton afatin e pėrdorimit dhe masėn e qirasė qė detyrohet tė paguajė ish-bashkėshorti jopronar nė pėrputhje me tė ardhurat e tij. Nė ēdo rast gjykata mund tė zgjidhė kontratėn e qirasė, nė qoftė se kjo justifikohet nga rrethana tė reja”. 7.2. Neni 155§1 i K.Familjes: “Para se gjykata tė marrė njė vendim tė pėrkohshėm ose pėrfundimtar lidhur me mėnyrėn e ushtrimit tė pėrgjegjėsisė prindėrore, tė drejtės sė vizitės ose tė besuarit tė fėmijės njėrit ish-bashkėshort, duhet tė thėrrasė njė psikolog ose punonjės social, i cili, para se tė japė mendimin, duhet tė marrė tė dhėna pėr gjendjen materiale dhe morale tė familjes, kushtet nė tė cilat jetojnė dhe ku ėshtė mė e pėrshtatshme tė jetojė fėmija”. 7.3. Neni 16§1 i K.Pr.Civile: “Gjykata zgjidh mosmarrėveshjen nė pėrputhje me dispozitat ligjore dhe normat e tjera nė fuqi, qė janė tė detyrueshme tė zbatohen prej saj. Ajo bėn njė cilėsim tė saktė tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen, pa u lidhur me pėrcaktimin qė mund tė propozojnė palėt”. 7.4. Neni 29 i K.Pr.Civile: “Gjykata mbėshtet vendimin nė provat e paraqitura nga palėt ose nga prokurori, tė marra nė seancė gjyqėsore. Gjykata ēmon provat qė ndodhen nė aktet, nė bazė tė bindjes sė saj tė brendshme, tė formuar nga shqyrtimi nė tėrėsinė e tyre i rrethanave tė ēėshtjes”. 7.5. Neni 472/a,b i K.Pr.Civile: “Vendimet e shpallura nga gjykata e apelit dhe ato tė gjykatės sė shkallės sė parė, nė rastet qė pėrcaktohen nga ky Kod, mund tė ankimohen me rekurs nė Gjykatėn e Lartė vetėm kur: a) nuk ėshtė respektuar ose ėshtė zbatuar keq ligji; b) ka shkelje tė rėnda tė normave procedurale (neni 467 i kėtij Kodi)”. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON 8. Se rekursi i paraqitur nga paditėsja, R. R. (A) nuk pėrmban shkaqe ligjore nga ato tė parashikuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit nr.1832, datė 10.07.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, me tė cilin ėshtė lėnė nė fuqi vendimi nr.7425, datė 29.09.2011 i Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė. 9. Nė juridiksionin rishikues tė Gjykatės sė Lartė pėrfshihen vetėm rastet rigorozisht tė pėrcaktuara nė nenin 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, qė lidhen me mosrespektimin ose zbatimin e gabuar tė ligjit, si dhe me shkeljet e rėnda tė normave procedurale apo shkelje procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 10. Sipas germės “a” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, kėrkohet qė nga ana e gjykatave tė faktit tė mos jetė respektuar ose tė jetė zbatuar keq ligji. Nė rekursin e paraqitur nga ana e palės paditėse nuk argumentohet njė gjė e tillė. Pretendimi se gjykata e apelit ka zbatuar gabim dispozitat e Kodit tė Familjes nuk rezulton tė gjejė mbėshtetje nė vetė kėto dispozita nė raport me tė drejtėn e pretenduar dhe gjendjen e fakteve tė vėrtetuara gjatė gjykimit. 11. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se vendimet e gjykatave tė faktit janė mbėshtetur nė dispozitat ligjore tė zbatueshme pėr rastin konkret dhe nė argumenta tė nxjerra nga provat, tė cilat janė marrė, administruar e vlerėsuar si tė tilla konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 11.1. Lidhur me pretendimet qė kanė tė bėjnė me: (i) zgjidhjen e martesės midis paditėses R. R. (A) dhe tė paditurit A. Runa; (ii) lėnien e fėmijėve K. R. dhe K. R. pėr rritje dhe edukim tė paditėses R. R. (A); (iii) detyrimin e paditurit A. R. pėr pagimin e 3.000 lekė nė muaj si detyrim ushqimor pėr secilin fėmijė; (iv) mėnyrėn e ushtrimit tė sė drejtės tė takimit tė paditurit A. R. me fėmijėt e tij; (v) rrėzimin e kėrkesės pėr lėnien nė pėrdorim tė banesės, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė shqyrtim tė akteve qė ndodhen nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve, pretendimeve e prapėsimeve tė palėve, vendimeve tė gjykatave tė faktit, arrin nė pėrfundimin se vendimet e gjykatave tė faktit janė rrjedhojė e respektimit tė ligjit dhe pėr kėtė shkak duhet tė lihen nė fuqi. 11.2. Ky kolegj vlerėson se gjykatat e faktit kanė zbatuar drejtė nenet 2, 132, 134, 138, 143, 152, 154, 155§1 e 161 tė Kodit tė Familjes, tė neneve 4, 5, 6, 14, 16, 20, 28, 29, 126, 309 e 310 tė Kodit tė Procedurės Civile. 12. Ndryshe nga sa pretendohet nė rekurs, evidentohet se vendimet e gjykatave mbėshteten nė argumente tė nxjerra nga provat, tė cilat janė marrė, administruar e vlerėsuar konform dispozitave tė Kodit tė Procedurės Civile. 13. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, nė evidentim tė mungesės sė shkaqeve ligjore nė kuptim tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, referuar pretendimeve nė rekurs parashtron se: (i) nga aktet procedurale tė gjykimit tė zhvilluar konstatohet se palėve iu ėshtė dhėnė mundėsia tė paraqesin prova, tė njihen me provat e palės kundėrshtare; ato kanė debatuar rreth provave, duke shprehur opinionin dhe preferencat e tyre, pa u vėnė nė kushte pabarazie dhe pa u mohuar ndonjė e drejtė qė lidhet me cenimin e sė drejtės pėr t’u dėgjuar dhe mbrojtur; (ii) gjykatat e faktit, kanė marrė nė analizė juridike tėrėsinė e provave, duke bėrė cilėsim tė fakteve dhe veprimeve qė lidhen me mosmarrėveshjen nė shqyrtim dhe kanė zgjidhur atė konform dispozitave pėr pėrmendura nė pikėn 11.2. tė kėtij vendimi. 14. Pėrsa i pėrket pretendimit qė, sipas kėrkueses, gjykata ka zbatuar gabim nenin 153 tė Kodit tė Familjes, ky kolegj e gjen tė pambėshtetur nė kėtė dispozitė dhe nė gjendjen e faktit tė pranuar tė vėrtetuar gjatė gjykimit nė shkallė tė parė dhe nė apel. 14.1. Sipas kėsaj dispozite nėse “…banesa familjare ėshtė nė pronėsi tė njėrit ish-bashkėshort dhe bashkėshorti tjetėr nuk ka nė pronėsi banesė tjetėr tė pėrshtatshme nė vendbanimin e tyre, gjykatė mund tė lejojė pėrdorimin nga ish-bashkėshorti jo pronar tė banesės kur: a) fėmijėt i janė lėnė pėr rritje dhe edukim kėtij tė fundit, deri sa ata tė arrijnė moshėn madhore; b) zgjidhja e martesės bėhet nga ish-bashkėshorti pronar pėr ndėrprerje prej tij tė jetesės sė pėrbashkėt. Nė kėtė rast e drejta e pėrdorimit tė banesės ėshtė deri nė 7 vjet, por nė rast se ish-bashkėshorti jo pronar rimartohet e humbet kėtė tė drejtė…”. 14.2. Nė kuptim tė pėrmbajtjes sė kėsaj dispozite e drejta e pėrdorimit tė “banesės familjare” nuk ėshtė njė e drejtė subjektive qė lind automatikisht me vėrtetimin e faktit tė zgjidhjes sė martesės. Pėrdorimi i banesės nga ish-bashkėshorti qė gjendet nė nevojė ėshtė njė mundėsi juridike eventuale e cila mund tė kthehet nė njė tė drejtė efektive nėse gjykata, pas shqyrtimit dhe vlerėsimit tė kushteve tė parashikuara nė kėtė dispozitė, vendos njohjen e kėsaj tė drejte dhe ish-bashkėshorti jo pronar do tė konsiderohet titullar i sė drejtės sė pėrdorimit mbi banesėn pronė e ish-bashkėshortit tjetėr, apo njė pjese tė saj, sipas pėrcaktimit tė sipėrfaqes tė caktuar nė pėrdorim. Nė thelb kjo e drejtė ka natyrėn juridike tė sė drejtės sė kreditit sepse buron nga njė marrėdhėnie qiraje. 14.3. Kjo e drejtė do tė njihet atėherė kur plotėsohen kushtet e parashikuara nė nenin 153 tė Kodit tė Familjes. Bashkėshorti qė do tė pėrfitojė nga pėrdorimi i banesės familjare duhet tė gjendet nė njėrėn apo disa nga pėrcaktimet e bėrė nė kėtė dispozitė dhe nga ana tjetėr, banesa familjare duhet tė jetė nė pronėsi tė ish-bashkėshortit tjetėr dhe pretenduesi i tė drejtės sė pėrdorimit tė mos ketė banesė tjetėr tė pėrshtatshme nė tė njėjtin vendbanim. 14.4. Nė kėtė kuadėr ligjor dhe nga sa ėshtė pranuar e vėrtetuar nga gjykatat e faktit pėr rastin nuk rezulton qė banesa familjare tė jetė nė pronėsi vetėm tė bashkėshortit tjetėr, tė paditėsit. Po kėshtu, nga aktet procedurale dhe materialet e dosjes gjyqėsore nuk rezulton qė gjatė kohės sė jetesės bashkėshortore palėt ndėrgjyqėse tė kenė patur ndonjė marrėdhėnie kontraktore, si kontratė qiraje, pėr banesėn familjare me tė tretėt, me pronarin/pronarėt e banesės. Nė rast tė ekzistencės sė njė marrėdhėnie kontraktore pretendimi pėr tė drejtėn e pėrdorimit nga njėri prej bashkėshortėve do tė mund tė zgjidhej nė varėsi tė llojit tė marrėdhėnies kontraktore qė ish-bashkėshortėt mund tė kenė patur me tė tretin. 14.5. Duke marrė tė mirėqenė situatėn e faktit tė pranuar tė vėrtetuar gjatė gjykimit nė shkallė tė parė dhe nė apel lidhur me kėtė pretendim, ky kolegj vlerėson se pėr rastin konkret nuk janė tė qenėsishme kriteret ligjore pėr pranueshmėrinė e kėrkimit tė tė paditurės pėr njohjen e sė drejtės sė pėrdorimit tė banesės familjare. Kjo pėr arsye se gjykatat e faktit kanė pranuar tė vėrtetuar faktet se: (i) banesa ku kanė banuar ish-bashkėshortėt nuk ėshtė nė pronėsi tė tė paditurit; (ii) midis ish-bashkėshortėve dhe pronarit tė banesės nuk ka patur ndonjė marrėdhėnie konkrete kontraktore. 15. I pambėshtetur nė ligj dhe nė gjendjen e faktit tė pranuar tė vėrtetuar nga gjykatat ėshtė pretendimi se gjykatat kanė zbatuar gabim ligjin lidhur me masėn e detyrimit ushqimor. 15.1. Nė kushtet kur legjislacioni ynė familjar nuk e parashikon masėn e kėtij kontributi, si pėrsa i pėrket pėrcaktimit tė njė kufiri minimal, ashtu dhe atij maksimal, ky kolegj vlerėson se gjykatat e faktit, referuar kritereve ligjore tė parashikuara nė nenet 158, 161 dhe 201§2 tė Kodit tė Familjes, me tė drejtė nė pėrcaktimin e kėtij kontributi kanė marrė nė konsideratė raportin e burimeve tė tė ardhurave tė paditėsit me ato tė paditurės dhe kėto tė ardhura nė raport me nevojat e fėmijės dhe mundėsinė ekonomike tė paditėsit. Pra, gjykatat kanė caktuar masėn e detyrimit ushqimor tė tė paditurit ndaj dy fėmijėve nisur nga raporti midis: (i) Nevojave tė fėmijėve dhe (ii) mundėsive ekonomike tė tė paditurit A. R. mbi tė cilin bie ky detyrim dhe ato tė paditėses, sė cilės i janė lėnė fėmijėt pėr rritje dhe edukim. 15.2. (i) Evidentohet se nevojat e fėmijėve K. dhe K. R. janė analizuar dhe vlerėsuar nė rrethanat konkrete tė tilla si mosha, gjendja shėndetėsore, niveli i intelektit dhe zhvillimi i tyre psiko-motor aktual dhe ai i nevojave pėr njė zhvillim tė mirė, edukim dhe arsimim tė pėrshtatshėm pėr ta. 15.3. (ii) Gjithashtu janė analizuar e vlerėsuar mundėsitė ekonomike tė tė paditurit pėr tė kontribuar nė mirėrritjen, edukimin dhe arsimimin e fėmijėve nė pėrpjestim me mundėsitė ekonomike tė tė dy prindėrve, duke marrė nė konsideratė faktin qė, edhe e paditėsja tė cilės i janė besuar fėmijėt ka tė njėjtin detyrim pėr tė kontribuar pėr mirėrritjen, edukimin dhe arsimimin e tyre. 15.4. Nė referencė tė rregullimeve tė dispozitave tė sipėr treguara ky kolegj e vlerėson tė drejtė arsyetimin dhe pėrfundimin e arritur nga gjykatat e faktit nė lidhje me pėrcaktimin e masės sė detyrimit ushqimor prej 5.000 lekė, qė duhet tė paguajė i padituri nė favor tė secilit fėmijė. 16. Gjithashtu, nuk konstatohet se nga ana e gjykatave tė faktit tė jenė lejuar shkelje tė rėnda tė normave procedurale tė parashikuara nė nenin 467 tė Kodit tė Procedurės Civile qė, sipas germės “b” tė nenit 472 tė po kėtij Kodi, pėrbėjnė shkak pėr cenimin e vendimeve tė kėtyre gjykatave. 16.1. Nė rastin konkret nuk rezulton qė nga gjykatat e faktit, tė jenė shkelur dispozitat mbi juridiksionin dhe kompetencėn, qė pėrbėrja e trupit gjykues tė ketė qenė e parregullt apo vendimi tė mos jetė nėnshkruar nga anėtarėt e tij, qė ēėshtja tė jetė gjykuar nė mungesė tė pjesėmarrėsve nė proces pa respektuar dispozitat mbi njoftimin e tyre, si nė gjykatėn e shkallės sė parė dhe nė atė tė apelit, qė tė mos jetė formuar drejt ndėrgjyqėsia apo tė jetė cenuar parimi i paanėsisė, tė mungojnė ose tė jenė tė pavlefshme aktet procedurale qė kanė ndikuar nė dhėnien e vendimit (germa “b” e nenit 472 tė K.Pr.Civile nė lidhje me nenin 467[] tė po kėtij Kodi). 17. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, duke marrė tė mirėqenė situatėn e fakteve, tė pranuara tė vėrtetuar nga gjykata e shkallės sė parė dhe ajo e apelit, vlerėson se pėr rastin konkret gjykatat kanė zgjidhur ēėshtjen konform rregullimeve ligjore. 18. Pėrsa i pėrket germės “c” tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile[], dispozitė qė ka qenė nė fuqi nė kohėn e gjykimit, rezulton se, si gjatė gjykimit tė ēėshtjes nė shkallė tė parė dhe nė apel, gjykatat nuk kanė lejuar shkelje tė normave procedurale qė tė kenė ndikuar nė dhėnien e vendimit. 19. Pėrsa mė sipėr, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė, vlerėson se vendimi nr.1832, datė 10.07.2012 i Gjykatės sė Apelit Tiranė duhet tė lihet nė fuqi. PĖR KĖTO ARSYE Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė mbėshtetur nė nenin 485/a tė Kodit tė Procedurės Civile. V E N D O S I Lėnien nė fuqi tė vendimit nr.1832, datė 10.07.2012 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Tiranė, mė 26.03.2015 Nr.11118-02003-00-2011 i Regj. Themeltar Nr.00-2015-1342 i Vendimit (173) VENDIM NĖ EMĖR TĖ REPUBLIKĖS Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė i pėrbėrė nga: Majlinda Andrea Kryesuese Admir Thanza Anėtar Artan Broci Anėtar Nė seancėn gjyqėsore tė datės 31.03.2015, mori nė shqyrtim ēėshtjen civile me nr.11118-02003-00-2011, qė u pėrket palėve: PADITĖS: ERVIN MUSAJ. E PADITUR: SHOQĖRIA E SIGURIMEVE “ATLANTIK” SH.A. OBJEKTI: Detyrimi i palės sė paditur pėr tė shpėrblyer dėmin pasuror dhe jopasuror nė lidhje me aksidentin automobilistik tė shtetasit Ervin Musaj nė masėn 8.717.950 lekė me njė interes ditor nė vlerėn 1.325 lekė ditė nga data e dhėnies sė kėtij vendimi deri nė ekzekutimin e tij. Baza Ligjore: Neni 153 e vijues i K.Pr.Civile, nenet 608, 625, 640 e vijues tė K.Civil, Dekreti nr.295, datė 15.09.1992. Gjykata sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.1263, date 22.02.2010, ka vendosur: “Rrėzimin e kėrkesė-padisė si tė pambėshtetur nė ligj e nė prova; Shpenzimet gjyqėsore nė ngarkim tė palės paditėse”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.853, datė 20.04.2011, ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit civil nr1263 date 22.02.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė mėnyrė tė tillė: Pranimin e padisė; Detyrimin e palės sė paditur shoqėrisė sė sigurimeve “Atlantik” sh.a tė dėmshpėrblejė dėmin pasuror dhe jo pasuror nė shumėn prej 8 717 950 lekė me njė interes ditor nė vlerėn 1.325 lekė/ditė nga data e dhėnies sė kėtij vendimi nė gjykatės e shkallės sė parė deri nė ekzekutimin e tij” Kundėr vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, nė bazė tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar rekurs pala e paditur Shoqėria e Sigurimeve “Atlantik” sh.a, e cila kėrkon prishjen e vendimit sė dhėnė nga gjykata e apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimi tė gjykatės sė shkallės sė parė, duke parashtruar kėto shkaqe: Kontrata e sigurimit mbulon vetėm veprimet me faj tė drejtuesit tė automjetit qė shkaktojnė dėmtimin e shėndetit tė personave tė tretė. Nė rastin konkret drejtuesi i mjetit rezulton pa faj nė aksidentin e ndodhur. Mungon njė prej elementėve thelbėsore tė shkaktimit tė dėmit qė ėshtė pikėrisht faji nė shkaktimin e tij. Vetė pala paditėse e ka pranuar se drejtuesi i mjetit qė ka shkaktuar dėmtimin e shėndetit nuk ka qenė fajtor nė aksidentin e ndodhur; Nė aktin e ekspertimit eksperti i caktuar nga gjykata nuk ka pėrdorur formulėn pėrkatėse lidhur me dėmtimin e shkaktuar paditėsit nga aksidenti i ndodhur, sepse dėmtimi i paditėsit nuk ishte i pakthyeshėm dhe i parikuperueshėm por vetėm i pėrkohshėm. Llogaritja e kryera nga eksperti ėshtė jo e saktė referuar koeficienti tė humbjes sė aftėsisė nė punė. Dėmi moral i pretenduar ėshtė i pambėshtetur nė asnjė provė shkresore. Kundėr rekursit tė paraqitur nga pala e paditur Shoqėria e Sigurimeve “Atlantik” sh.a, nė bazė tė nenit 477 tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar kundėrrekurs pala paditėse Ervin Musaj, i cili kėrkon lėnien nė fuqi tė vendimit tė dhėnė nga Gjykata e Apelit Tiranė, duke parashtruar kėto shkaqe: Nė titullin e dekretit 295/1992 dhe veēanėrisht nė nenin 13 tė tij del qartė se “pala e tretė” gėzojnė mbrojte tė veēantė nė aksidentet motorike. Pėr mė tepėr ky ėshtė dhe qėllimi i dekretit/ligjit; Paditėsi gėzon plotėsisht statusin e palės sė tretė pėr shkak se ai ėshtė dėmtuar nga njė mjet motorik; ai ishte pasagjer nė atė mjet; nuk kishte faj pėr aksidentin , pėrkundrazi dėmtimi i shėndetit tė tij ishte pasojė e aksidentit; rasti i sigurimit ka rezultuar plotėsisht i vėrtetuar dhe brenda periudhės sė siguruar; Sipas nenit 7 te dekretit tė sipėrcituar, paditėsi duke qenė pasagjer nuk ka pasur asnjė pėrgjegjėsi pėr aksidentit. Nė kėtė kėndvėshtrim pėr shkak se paditėsi ka pėsuar dėme nga njė mjet motorik dhe ai nuk ka pasur asnjė pėrgjegjėsi pėr aksidentin mbėshtetur ne nenin 7 dhe 13 atij i ka lindur e drejta pėr tu dėmshpėrblyer. Nė bazė tė kushteve tė pėrgjithshme tė kontratės sė sigurimit tė detyrueshme, pjesė tė tė cilave janė shkruar nga i padituri edhe nė faqen e dytė tė policės sė sigurimit qė ėshtė administruar nė dosjen gjyqėsore ku theksohet se “ vetėm i dėmtuari gėzon tė drejtėn e dėmshpėrblimit nga sigurimi i detyrueshėm, sipas mbulimit nė sigurimin TPL kompania merr pėrsipėr pėrgjegjėsinė civile tė mbajtėsit tė mjetit motorik qė lind nga shkaktimi i dėmit jashtėkontraktor pasuror dhe /shėndetėsor nga pėrdorimi i mjetit motorik brenda kufijve tė rėnė dakord sipas dispozitave ligjore nė fuqi ku pėrjashtohet drejtuesi i mjetit motorik shkaktar demi dhe mjeti motorik. ; Pala e paditur mbėshtet rekursin nė faktin se mbi bazėn e vendimit tė pushimit tė ēėshtjes penale ne 121/2008 tė Prokurorisė sė Rrethit Gjyqėsor Lezhe, drejtuesi i mjetet motorik shkaktar dėmi, shtetasi Nikollė Pėrmarkaj nuk ka shkelur rregullat e qarkullimit rrugor. Pėr kėtė shkak arsyeton rekursuesi arsyeton se ka faj, Kush ka faj pėr dėmin qė i ėshtė shkaktuar paditėsit i cili ishte pasagjer ne automjet ????? Gjykata keqinterpretojnė dispozitėn 608 dhe 609 tė Kodit Civil. Rekursuesi ka ngatėrruar pėrgjegjėsinė civile me atė penale. Vendimi i gjykatės sė shkallės sė parė ėshtė nė kundėrshtim haptazi me vendimin unifikues nr.12/2007. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ pasi dėgjoi relatimin e gjyqtarit Artan Broci, dhe pasi e bisedoi ēėshtjen nė tėrėsi, V Ė R E N Se vendimi nr.853, datė 20.04.2011, i Gjykatės sė Apelit Tiranė, ėshtė marrė nė zbatim tė ligjit e si tillė duhet tė lihet nė fuqi. I. RRETHANAT E ĒĖSHTJES Nga aktet e administruar nė dosje rezulton se, paditėsi Ervin Musaj nė datėn 25.03.2008 rreth orės 11.30, nė aksin rrugor Fushė-Arrėz-Tiranė, nė vendin e quajtur Maja e Malthit, Mirditė, ka ndodhur njė aksident automobilistik, ku drejtuesi i mjetit tip Fiat Dukat me targė TR 942 A, shtetasi Nikollė Pėrmarkaj, siguruar pranė tė paditurit nė kėtė gjykim, ka humbur kontrollin e drejtimit tė mjetit tė tij pėr shkak tė motit me dėborė dhe ka dalė jashtė rruge, duke rėnė nė greminė. Aksidenti ka ardhur si rezultat i defektit nė sistemin e drejtimit, ēarjes sė gomės dhe kushteve tė kėqija atmosferike. Pala paditėse, bazuar nė dokumentin e lėshuar nga Shoqata e Paraplegjikėve dhe Tetraplegjikėve tė Republikės sė Shqipėrisė, ka pėsuar dėmtime trupore tė shumta, tė cilat e kanė klasifikuar nė grupin e dytė tė paraplegjikėve. Nė bazė tė akt-dėshmisė mjeko-ligjore nr.23 datė 26.03.2008, tė administruar nė gjykim me cilėsinė e provės, rezulton qė paditėsi ka pėsuar dėmtime tė shumta si politrauma, frakturė tė brinjėve 7-8-9 tė anės sė majtė, hemithorax 8, frakturė tė kėmbės sė majtė, plagė dhe hematoma tė ndryshme, contucio corpis, thoraxi e abdomeni etj. Gjithashtu, referuar kartelės mjekėsore nr.2818/406/2008 tė Spitalit Ushtarak Qendror Universitar Tiranė, rezultoi e provuar se paditėsi ėshtė trajtuar nė Klinikėn Kirurgjia II nga data 25.03.2008 deri nė datė 03.04.2008 dhe mė pas pėr thyerjen e kėmbės sė majtė, ai ėshtė transferuar nė Qendrėn Spitalore Universitare “ Nėnė Tereza” Shėrbimi Ortopedi. Pėr shkak tė gjendjes sė tij shėndetėsore, paditėsi Ervin Musaj nė datė 10.03.2008, ėshtė konstatuar nga KMCAP si i paaftė nė punė nė masė tė plotė, duke u kategorizuar nė grupin e dytė tė invaliditetit. Mjeti me tė cilin ėshtė shkaktuar aksidenti, ka qenė i siguruar pranė shoqėrisė sė sigurimeve Atlantik sh.a., me policė sigurimi 3015, datė 30.07.2007 me periudhė sigurimi nga data 30.07.2007 deri nė datė 29.07.2008. Pėr kėto arsye paditėsi i ėshtė drejtuar gjykatės duke kėrkuar shpėrblimin e dėmit pasuror tė rrjedhur nga humbja dhe pakėsimi i aftėsisė sė tij pėr punė, shpenzimet mjekėsore dhe shpenzimet e tjera tė rrjedhura nga dėmi shėndetėsor, tė llogaritura nga eksperti nė aktin e ekspertimit referuar vendimit unifikues tė Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė nr.12, datė 14.09.20007, duke kėrkuar vlerėn monetare tė dėmit nė masėn 8.717.950 lekė sipas variantit tė aktit tė ekspertimit tė hartuar gjatė shqyrtimit gjyqėsor. Gjykata sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė, me vendimin nr.1263, date 22.02.2010, ka vendosur:“Rrėzimin e kėrkesė-padisė si tė pambėshtetur nė ligj e nė prova; Shpenzimet gjyqėsore nė ngarkim tė palės paditėse”. Gjykata e Apelit Tiranė, me vendimin nr.853, datė 20.04.2011 ka vendosur: “Ndryshimin e vendimit civil nr1263 date 22.02.2010 tė Gjykatės sė Rrethit Gjyqėsor Tiranė nė mėnyrė tė tillė: Pranimin e padisė; Detyrimin e palės sė paditur shoqėrisė sė sigurimeve “Atlantik” sh.a tė dėmshpėrblejė dėmin pasuror dhe jo pasuror nė shumėn prej 8 717 950 lekė me njė interes ditor nė vlerėn 1.325 lekė/ditė nga data e dhėnies sė kėtij vendimi nė gjykatės e shkallės sė parė deri nė ekzekutimin e tij” Kundėr vendimit tė Gjykatės sė Apelit Tiranė, nė bazė tė nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar rekurs pala e paditur Shoqėria e Sigurimeve “Atlantik” sh.a., e cila kėrkon prishjen e vendimit sė dhėnė nga gjykata e apelit dhe lėnien nė fuqi tė vendimi tė gjykatės sė shkallės sė parė. Kundėr rekursit tė paraqitur nga pala e paditur Shoqėria e Sigurimeve “Atlantik” sh.a, nė bazė tė nenit 477 tė Kodit tė Procedurės Civile, ka ushtruar kundėr-rekurs pala paditėse Ervin Musaj, i cili kėrkon lėnien nė fuqi tė vendimit tė dhėnė nga Gjykata e Apelit Tiranė. II. LIGJI I ZBATUESHĖM Neni 31, 153 e vijues i K.Pr.Civile. Nenet 608, 625, 640 e vijues tė K.Civil. Nenet 13, 17 dhe 24 tė Dekretit 295, datė 15.09.1992 tė Presidentit tė Republikės “Pėr Sigurimin e detyrueshėm tė mbajtėsve tė mjeteve motorike pėr pėrgjegjėsinė ndaj personave tė tretė”, i miratuar me ndryshime me ligjin nr.7641, datė 01.12.1992, i ndryshuar me ligjin 8729, datė 19.01.2001 Urdhri i Ministrit tė Financave nr.1, datė 16.07.2001, pika 1 dhe 3. III. KOLEGJI CIVIL I GJYKATĖS SĖ LARTĖ VLERĖSON Se pretendimet e parashtruara nė rekursin e paraqitur nga pala e paditur Shoqėria e Sigurimeve “Atlantik” sh.a., nuk pėrbėjnė shkaqe ligjore nė kuptim tė Nenit 472 tė Kodit tė Procedurės Civile qė tė motivojnė cenimin e vendimit nr.853, datė 20.04.2011 tė Gjykatės sė Apelit Tiranė. Nga shqyrtimi nė tėrėsi i kėsaj ēėshtje, tė akteve tė ndodhura nė dosjen gjyqėsore e tė administruara gjatė gjykimeve nga gjykatat e faktit, objektit dhe shkakut tė padisė, pretendimeve tė palėve, tė vendimeve tė gjykatave tė faktit, si dhe shkaqeve tė rekursit, Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vlerėson se arsyetimi dhe pėrfundimi i arritur nga Gjykata e Apelit ėshtė rrjedhojė e zbatimit tė drejtė tė ligjit, prandaj vendimi i kėsaj gjykate duhet tė lihet nė fuqi. Kolegji Civil i Gjykatės sė Lartė vėren se Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Tiranė e ka gjykuar kėtė ēėshtje dhe nė pėrfundim tė gjykimit ka vendosur rrėzimin e padisė me argumentin se:“...Dispozita e nenit 625 tė K.Civil interpretohet e zbatohet nė pajtim dhe harmoni me parimet themelore kushtetuese mbi tė drejtat e njeriut, duke mbajtur parasysh dhe reflektuar ne gjykim edhe vetė procesin dinamik tė ndėrgjegjėsimit e tė emancipimit tė shtetit e tė shoqėrisė nė njohjen dhe respektimin e tė drejtave tė njeriut dhe lirive themelore. Sikurse ėshtė trajtuar mė sipėr nė kėtė vendim, sipas neneve 3, 15 e vijues tė Kushtetutės, parashikohet mbrojtje e posaēme dhe e barabartė e tė mirave pasurore dhe atyre jo pasurore tė njeriut. Nė kėtė kuptim, edhe neni 608 e vijues i K.Civil synon riparimin e plotė tė ēdo dėmi tė pėsuar nė mėnyrė tė paligjshme, pra jo vetėm nė pasurinė nė kuptimin e ngushtė ekonomik, por edhe nė tė mirat jo pasurore qė mėshirojnė vlerat e vetė njeriut. ... Ndėrmjet fushave tė sė drejtės objektive qė sanksionojnė mbrojtjen e shėndetit tė njeriut nga veprimet a mosveprimet e paligjshme tė tė tretit, edhe nė K.Civil, posaēėrisht nė shkronjėn “a” tė nenit 625, parashikohet se: “Personi qė pėson njė dėm, tė ndryshėm nga ai pasuror, ka tė drejtė tė kėrkojė tė dėmshpėrblehet kur … a) ka pėsuar njė dėmtim tė shėndetit …”. I dėmtuari qė kėrkon dėmshpėrblimin sipas nenit 641 tė K.Civil, pasi tė provojė dėmtimin e shėndetit, natyrėn e pėrkohshme a pėrhershme dhe shkallėn pėrkatėse tė kėtij dėmtimi, ka edhe barrėn e provės tė vėrtetojė vlerėn e tė ardhurave tė parealizueshme mė prej tij nga humbja apo pakėsimi i aftėsisė pėr punė. Njėkohėsisht, i dėmtuari ka barrėn e provės tė vėrtetojė edhe lidhjen shkakėsore ndėrmjet dėmtimit tė shėndetit dhe nevojės pėr pėrkujdesje e mjekim, si dhe vlerėn e shpenzimeve pėrkatėse. Pėr tė arritur nė pėrfundimet e saj gjykata kėrkon mendimin e specializuar tė ekspertėve sipas fushave pėrkatėse. Nėse caktimi i vlerės sė saktė tė shpenzimeve pėr pėrkujdesje e mjekim rezulton i pamundur apo me kosto tė larte, gjykata vendos me bindjen e saj tė brendshme, sipas rrethanave tė ēėshtjes. Nė kuptim tė nenit 13 tė Dekretit nr.295 dhe nenit 117 tė Kodit Civil, personit tė dėmtuar i lind e drejta tė kėrkojė me anė tė padisė, mbrojtjen e interesave tė tij qė nga dita kur ėshtė pėrcaktuar se cili subjekt ishte fajtor pėr shkeljen e rregullave tė qarkullimit rrugor qė kanė sjellė edhe dėmtimin e shėndetit te tij. Nėse si rezultat i hetimit gjyqėsor tė kryer nga Prokuroria apo Gjykata e Rrethit Gjyqėsor Lezhė, do tė kishte rezultuar se drejtuesi i mjetit nuk kishte pėrgjegjėsi me faj pėr shkaktimin e dėmit, paditėsi nuk legjitimohet tė pėrfitojė asnjė dėmshpėrblim tė rrjedhur nga ky aksident. Njė nga elementėt e rėndėsishėm tė pėrcaktimit tė fajėsisė, ėshtė edhe mekanizmi “shkak-pasojė”. Sipas provave shkresore tė sipėrcituara, rezultoi se drejtuesi i mjetit Nikollė Pėrmarkaj, nuk ka patur asnjė faj nė dėmin e shėndetit tė shkaktuar palės paditėse nė kėtė gjykim Ervin Musaj. Nga i siguruari pranė palės sė paditur Nikollė Pėrmarkaj, nuk ėshtė konsumuar fakti i paligjshėm nė tė tre elementėt objektivė e subjektivė tė tij: ngjarja e dėmit nga sjellja e paligjshme (non iure) dhe me faj (culpa) te tė tretit si dhe shkaktimi i plagosjes sė paditėsit nė kėtė gjykim Ervin Musaj. Nė kuptim tė nenit 2 e13 tė Dekretit nr.295 datė 15.09.1992, paditėsi nuk legjitimohet tė kėrkojė nga shoqėria e sigurimeve pagimin e dėmit, kur i siguruari pranė kėsaj shoqėrie, nuk ka qenė fajtor nė shkaktimin e dėmit. I njėjti konkluzion ėshtė arritur edhe nga vendimi Unifikues i Kolegjeve tė Bashkuara tė Gjykatės sė Lartė datė 13.09.2007, ku njė prej elementėve thelbėsorė tė ekzistencės sė demit, ėshtė edhe elementi faj nė shkaktimin e tij. Ligji specifik ka pėrcaktuar se kontrata e sigurimit transferon riskun e njė ngjarjeje (aksidentit) qė shkakton dėmtim tė shėndetit apo pasurisė, por nė rastin konkret, mungon njė nga elementėt e shkaktimit tė dėmit, qė ėshtė edhe faji i personit qė pretendohet se e ka shkaktuar kėtė dėm. “ Pala paditėse ka ushtruar tė drejtėn e ankimit dhe aktet i kanė kaluar Gjykatės sė Apelit Tiranė, e cila pas shqyrtimit tė ēėshtjes e ka ndryshuar vendimin duke pranuar padinė, dhe ndėr tė tjera ka arsyetuar se: “...nė vėshtrim tė nenit 2 tė dekretit nr.295, datė 15.09.1992, “Pėr sigurimin e detyrueshėm tė mbajtėsve tė mjeteve motorike pėr pėrgjegjėsinė ndaj tė tretėve” nė tė cilin pėrcaktohet mbajtėsi i njė mjeti motorik detyrohet tė lidh me njė sigurues tė autorizuar, njė kontratė sigurimi ndaj personave tė tretė pėr mbulimin e vdekjes, tė dėmtimit tė shėndetit dhe tė dėmeve pasurore tė shkaktuara nga pėrdorimi i mjetit” rezulton se ligj