LLOJET E REKURSEVE
“Rekursi zakonshëm”: paraqitet kundër një vendimi në themel të gjykatës së apelit.
“Rekursi i veçantë”: paraqitet kundër vendimeve jopërfundimtare, si dhe vendime të ndërmjetme të gjykatave më të ulta.
REKURSET E VEÇANTA NË ÇËSHTJET CIVILE DHE ADMINISTRATIVE
§ Një nga risitë e ndryshimeve ligjore ka qenë rregullimi i rolit të Gjykatës së Lartë në çështjet e juridiksionit dhe kompetencës, në drejtim të harmonizimit të parashikimeve procedurale në të drejtën civile dhe administrative si dhe të rritjes së efiçencës së procedimeve gjyqësore.
§Duke ndjekur modelin e nenit 9 të Ligjit për Gjykimin Administrativ, tashmë rekurs i veçantë lejohet vetëm ndaj vendimit jopërfundimtar të gjykatës civile që nxjerr çështjen jashtë juridiksionit të saj.
§ Ndaj vendimit të ndërmjetëm të gjykatës civile që rrëzon kërkesën e palës për nxjerrjen e çështjes jashtë juridiksionit nuk mund të bëhet rekurs i veçantë.
(MOS)KOMPETENCA
§ E njëjta logjikë ligjore është ndjekur në lidhje me ushtrimin e ankimit ndaj vendimit gjyqësor që ka shpallur moskompetencën për gjykimin e mosmarrëveshjes, si dhe kundër vendimit për rrëzimin e kërkesës për shpalljen e moskompetencës. Për çdo disponim mbi kompetencën të lejohet vetëm ankim sipas rregullave të zakonshme të ankimit dhe jo rekurs i veçantë .
§ Gjykata e Lartë në vendimin e saj për rregullimin e kompetencës jep udhëzimet e nevojshme për procesin gjyqësor të zhvilluar dhe për vazhdimin e tij nga gjykata që deklarohet kompetente.
VENDIMI PËR KTHIMIN E REKURSIT TË GJYQTARIT TË VETËM TË GJYKATËS SË LARTË
Kundër vendimit të gjyqtarit të vetëm të Gjykatës së Lartë për kthimin e rekursit për mosplotësim/korrigjim të të metave të rekursit nuk mund të bëhet ankim/rekurs.
RASTET E TJERA KUR PARAQITET REKURSI I VEÇANTË
Në çështjet civile, rekursi i veçantë mund të paraqitet edhe kundër:
- vendimit të gjykatës së apelit për prishjen e vendimit të gjykatës së shkallës së parë dhe pushimin e çështjes;
- vendimit të gjykatës së apelit për prishjen e vendimit të gjykatës së shkallës së parë, tërësisht ose pjesërisht dhe dërgimin e çështjes për rigjykim;
AFATET DHE MËNYRA E SHQYRTIMIT TË REKURSIT TË VEÇANTË
Afati për paraqitjen e rekurseve të veçanta kundër vendimeve jopërfundimtare ka ndryshuar dhe është 5 ditë. Gjykata e Lartë i shqyrton rekursin e veçantë brenda 30 ditëve në dhomë këshillimi me trup gjykues të përbërë nga 3 (tre) gjyqtarë.
REKURSET E VEÇANTA NË ÇËSHTJET PENALE
§ Në çështjet penale, është parashikuar ushtrimi i ankimit kundër vendimit për kërkesën e përjashtimit të gjyqtarit së bashku me vendimin përfundimtar, duke hequr mjetin e rekursit të veçantë. Rregullimet e reja kanë vendosur sanksione ndaj subjektit që parashtron kërkesa të padrejta dhe të papranueshme për përjashtimin e gjyqtarit. Subjekti detyrohet të paguajë shpenzimet gjyqësore përkatëse, si dhe një gjobë deri në 50 000 lekë.
PEZULLIMI I EKZEKUTIMIT TË VENDIMIT
Në çështjet civile është rregulluar problematika e mbivendosjes së kompetencës midis gjykatës së apelit dhe Gjykatës së Lartë lidhur me pezullimin e ekzekutimit të vendimit, duke shfuqizuar paragrafin e dytë të nenit 469 dhe duke ia lënë këtë kompetencë vetëm Gjykatës së Lartë.
Në çështjet penale janë parashikuar ndryshime mbi pezullimin e ekzekutimit të vendimit, duke sanksionuar se vendimi mund të pezullohet nga Kolegji Penal i Gjykatës së Lartë, vetëm në rastet e mëposhtme:
§ kur i dënuari vuan nga një sëmundje që pengon ekzekutimin e vendimit (ekzekutimi shtyhet deri në shërimin e të dënuarit);
§ kur e dënuara është shtatzënë ose me fëmijë nën një vjeç (ekzekutimi shtyhet derisa fëmija të bëhet një vjeç);
§ kur vuajtja e menjëhershme e dënimit mund të sjellë pasoja të rënda për të dënuarin ose familjen e tij (shtyrja e ekzekutimit në këto raste nuk mund të zgjatet më tepër se gjashtë muaj);
§ në çdo rast tjetër që çmohet nga gjykata si i veçantë, duke u shtyrë ekzekutimi gjer në tre muaj.
REKURSI I ZAKONSHËM REKURSI I ZAKONSHËM
Shkaqet për rekurs
§ Shkaqet e rekursit që parashikohen në ligjet procedurale nuk kanë qenë objekt i ndryshimeve ligjore. KPC, KPP dhe LGjA parashikojnë shkaqet për rekurs në Gjykatën e Lartë, të cilat mund të grupohen si më poshtë:
§ për mosrespektimin ose për zbatim të gabuar të ligjit material ose procedural, të një rëndësie themelore për njësimin, sigurinë dhe/ose zhvillimin e praktikës gjyqësore;
§ kur vendimi i ankimuar është i ndryshëm ose vjen në kundërshtim me praktikën gjyqësore të Kolegjit përkatës ose të Kolegjeve të Bashkuara të Gjykatës së Lartë;
§ për shkelje të rënda të normave procedurale me pasojë pavlefshmërinë e vendimit, të procedurës së gjykimit, pavlefshmërinë absolute të akteve ose papërdorshmërinë e provave, sipas ligjit.
Depozitimi i rekursit
§ Rekursi depozitohet në gjykatën që ka dhënë vendimin (pra Gjykata Administrative e Apelit dhe jo në gjykatën administrative të shkallës së parë.
§ Rekursi hartohet sipas formatit të miratuar nga Këshilli i Gjykatës së Lartë. Në çdo rast, rekursi duhet të përmbajë jo vetëm shkaqet për te cilat kundërshtohet vendimi i dhënë, por edhe argumentet që mbështesin pretendimin se ekzistojnë domosdoshmërisht shkaqet për rekurs që ligji përcakton shprehimisht.
Jo vetëm rekursi por të gjitha kërkesat e tjera duhet të nënshkruhen nga.
REKURS ÇËSHTJET CIVILE DHE ADMINISTRATIVE
BRENDA 30 DITËVE REKURS
Rekursi së bashku me dokumentet e tjera të nevojshme të parashikuara në ligj depozitohet në sekretarinë e gjykatës që ka dhënë vendimin brenda 30 ditësh nga njoftimi i vendimit. Rekursuesi ka disa mundësi për të plotësuar/korrigjuar të metat e rekursit:
§ Kur rekursi nuk plotëson kushtet e parashikuara në ligj (pra nuk është nënshkruar ose nuk është paraqitur në përputhje me kërkesat ligjore), njoftohet rekursuesi për të plotësuar të metat e rekursit;
§ Afati për të plotësuar/korrigjuar të metat është 5 ditë;
§ Plotësimi ose jo i të metave vendoset nga gjyqtari i vetëm.
Në rast se rekursuesi nuk plotëson ose korrigjon të metat brenda afatit, gjyqtari vendos kthimin e rekursit. Kundër vendimit të gjyqtarit për kthimin e rekursit nuk bëhet rekurs.
Kur të metat e rekursit janë plotësuar në afatin caktuar, rekursi konsiderohet formalisht i rregullt dhe i regjistruar në datën e depozitimit në gjykatë.
ÇËSHTJET PENALE
BRENDA 45 DITËSH
Rekursi së bashku me dokumentet e tjera të nevojshme të parashikuara në ligj depozitohet në sekretarinë e gjykatës që ka dhënë vendimin brenda 45 ditësh nga njoftimi i vendimit.
§ Kur rekursi ka të meta, Gjykata e Lartë njofton palën për të plotësuar të metat e rekursit.
§ Në rast se rekursuesi nuk plotëson ose korrigjon të metat, Kolegji Penal vendos mospranimin e rekursit.
§ Kur të metat e rekursit janë plotësuar, rekursi konsiderohet formalisht i rregullt dhe i regjistruar në datën e depozitimit në gjykatë.
